Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 23 Ιουνίου Ελληνική Οικονομία

XII I II III IV V VI VII IIX IX X XI XII I II III IV V VI VII IIX IX X XI XII I II III IV V VI VII IIX IX X XI XII I II III IV V Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 23 Ιουνίου 2017 Ελληνική Οικονομία Η βελτίωση του οικονομικού κλίματος μετά την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος και τα σημαντικά βήματα σε επίπεδο νομοθετικών πρωτοβουλιών και εμπλουτισμού του ρυθμιστικού πλαισίου για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων αποτελούν ισχυρό πλεονεκτήματα στην προσπάθεια του ελληνικού τραπεζικού συστήματος να αντιμετωπίσει τις μεγάλες προκλήσεις των επομένων ετών, δηλαδή την πλήρη και δομική διόρθωση των ανισορροπιών των ισολογισμών τους και την επιτυχή αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Στο πλαίσιο αυτό οι ελληνικές τράπεζες είναι σε θέση εκ νέου να διαδραματίσουν το βασικό τους ρόλο, δηλαδή τη διοχέτευση των αποταμιευτικών πόρων της ελληνικής οικονομίας προς τα πλέον αποδοτικά επενδυτικά σχέδια καθώς και την προσέλκυση επενδυτικών κεφαλαίων για την εξυγίανση πολλών επιχειρήσεων. Υπάρχουν πολλά ενθαρρυντικά στοιχεία προς την κατεύθυνση αυτή. Οι δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας των ελληνικών τραπεζών διατηρούνται σε υψηλά επίπεδα ενώ παράλληλα συνεχίζεται η τάση απομόχλευσης των στοιχείων ενεργητικού στο πλαίσιο της εφαρμογής των σχεδίων αναδιάρθρωσης, κυρίως μέσω της πώλησης θυγατρικών στο εξωτερικό. Η αποκλιμάκωση της έκτακτης χρηματοδότησης (Emergency Liquidity Assistance) είναι ιδιαιτέρως εμφανής από το δεύτερο εξάμηνο του 2016 και ιδιαίτερα τους πρώτους μήνες του 2017, φθάνοντας τον Μάιο στα 41 δισ. όπως φαίνεται στο Γράφημα 1. 130 110 90 70 50 30 10-10 Γράφημα 1. Η Χρηματοδότηση των Ελληνικών Τραπεζών από το Ευρωσύστημα (σε δισ.), 2013-2017 Πηγή : ΤτΕ 2014 2015 2016 2017 Χρηματοδότηση μέσω ΕΚΤ Χρηματοδότηση Μέσω ΕLA Η εξάρτηση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος από τον μηχανισμό του Ευρωσυστήματος για έκτακτη ενίσχυση σε ρευστότητα βρίσκεται σημαντικά χαμηλότερα από το ιδιαίτερα υψηλό επίπεδο που σημειώθηκε τον Ιούνιο του 2015 ( 86,8 δισ.), όταν είχαν επιβληθεί οι έλεγχοι κεφαλαίων (capital controls) και είχαν ήδη καταγραφεί πολύ σημαντικές εκροές καταθέσεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι, τον Ιούνιο του 2015 η συνολική εξάρτηση των Ελληνικών τραπεζών για χρηματοδότηση από το Ευρωσύστημα ανερχόταν σε 127 δισ., ενώ τον Μάιο του 2017 μειώθηκε στα 57 δισ. Επιπλέον σημειώνεται ότι, τον Δεκέμβριο του 2016 το υπόλοιπο των υποχρεώσεων των Ελληνικών πιστωτικών ιδρυμάτων προς το Ευρωσύστημα αποτελούσε το 38% του ΑΕΠ, ποσοστό υψηλό σε σχέση με τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο. Η μείωση του ποσοστού των αναγκών των πιστωτικών ιδρυμάτων σε ρευστότητα μέσω του ELA είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία και την επάνοδο της οικονομίας σε ισχυρό ρυθμό ανάπτυξης. Η Alpha Bank συνεχίζει τη μείωση της χρηματοδότησής της από τις Κεντρικές Τράπεζες. Μειώθηκε σημαντικά το 2016, κατά 25% σε ετήσια βάση, ενώ συνεχίσθηκε η διαφοροποίηση των πηγών χρηματοδότησης της Τραπέζης, με την άντληση κεφαλαίων από τη διατραπεζική αγορά και από μεγάλους διεθνείς οργανισμούς. Παράλληλα, η χρηματοδότηση από τον Έκτακτο Μηχανισμό Ρευστότητας της Τραπέζης της Ελλάδος (ELA) μειώθηκε κατά 2,2 δισ. κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2016 ενώ το πρώτο τρίμηνο του 2017 υποχώρησε περαιτέρω κατά 1 δισ. και διαμορφώθηκε σε 12,2 δις. στο τέλος Μαρτίου 2017. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Τράπεζα, με σκοπό την πλήρη αποδέσμευση από τα Ομόλογα που φέρουν την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου και χρησιμοποιούνται ως ενέχυρα για χρηματοδότηση μέσω του ELA, αποπλήρωσε το τέταρτο τρίμηνο του 2016 ομόλογα συνολικής ονομαστικής αξίας ύψους 1,8 δισ., μειώνοντας το υπόλοιπο σε 0,3 δισ. στο τέλος του 2016. Ιδιαίτερο συμβολισμό έχει η εξέλιξη αυτής της εβδομάδας. Κατέστη δυνατή η λήξη υπαγωγής στις διατάξεις του Ν. 3723/2008, δηλαδή έπαυσε η χρήση των εγγυήσεων του Ελληνικού Δημοσίου, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 2 του Ν. 3723/2008 (Πυλώνας ΙΙ). Με άλλα λόγια, η Τράπεζα προχώρησε στην πλήρη αποπληρωμή της απορρέουσας ρευστότητας που είχε αντληθεί μέσω της Τραπέζης της Ελλάδος. Με τη λήξη ισχύος των εγγυήσεων, από την ίδια ημερομηνία, η Τράπεζα δεν υπάγεται πλέον στις διατάξεις και στις σχετικές δεσμεύσεις του Ν. 3723/2008, περιλαμβανομένης και της υποχρεώσεως διορισμού εκπροσώπου του Ελληνικού Δημοσίου στο Διοικητικό Συμβούλιο της Τραπέζης. Υπενθυμίζεται ότι το Ελληνικό Δημόσιο έχει παύσει από τον Απρίλιο 2014 να κατέχει

προνομιούχες μετοχές της Τραπέζης εκ του άρθρου 1 του Ν. 3723/2008 (Πυλώνας Ι), συνεπεία ολοσχερούς αποπληρωμής τους, και ότι έχει ήδη ακυρωθεί το σύνολο των ειδικών τίτλων εκ του άρθρου 3 του Ν. 3723/2008 (Πυλώνας ΙΙΙ). Εξελίξεις στο Ισοζύγιο Πληρωμών: Στο διάστημα Ιανουαρίου-Απριλίου του 2017, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, το έλλειμμα του Ισοζυγίου των Τρεχουσών Συναλλαγών (ΙΤΣ) μειώθηκε κατά 251 εκατ. σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2016, και διαμορφώθηκε σε 2,99 δισ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στην βελτίωση των πλεονασμάτων στο ισοζύγιο υπηρεσιών, πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων που υπεραντιστάθμισε την διεύρυνση του ελλείμματος στο ισοζύγιο αγαθών (Γράφημα 2). Σημειώνεται ωστόσο ότι τον Απρίλιο το εμπορικό έλλειμμα μειώθηκε κατά 14,3% σε ετήσια βάση, σε αντίθεση με τους τρείς πρώτους μήνες του έτους. 4 2 0-2 -4-6 -8 Γράφημα 2. Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών, Ιανουάριος-Απρίλιος, σε δισ. Ισοζύγιο Δευτερογενών Εισοδημάτων Ισοζύγιο Πρωτογενών Εισοδημάτων Ισοζύγιο Υπηρεσιών Εμπορικό Ισοζύγιο εκτός Καυσίμων Ισοζύγιο Καυσίμων Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος Η αύξηση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου, το τετράμηνο, οφείλεται στα καύσιμα, καθώς το έλλειμμα στο ισοζύγιο των καυσίμων αυξήθηκε κατά 82% στο πρώτο τετράμηνο του τρέχοντος έτους, έναντι μείωσης κατά 58% στην αντίστοιχη περίοδο του 2016. Θετική εξέλιξη ωστόσο είναι η συρρίκνωση του ελλείμματος στο ισοζύγιο καυσίμων τον Απρίλιο του 2017, κατά 144 εκατ. λόγω μεγαλύτερης αύξησης των εξαγωγών καυσίμων (58%) έναντι αυτής των εισαγωγών (20%). Σημειώνεται ότι, η αύξηση της μέσης τιμής του αργού πετρελαίου στο πρώτο τετράμηνο του 2017 διαμορφώθηκε σε 26%, σε ετήσια βάση. Αναλυτικότερα: Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών 2015 2016 2017 Το έλλειμμα του ισοζυγίου των αγαθών αυξήθηκε κατά 13,5% στο πρώτο τετράμηνο του 2017 (πρώτο τετράμηνο 2016: -17,3%), καθώς οι εισαγωγές αγαθών αυξήθηκαν κατά 16,6% και διαμορφώθηκαν σε 15,2 δισ., ενώ οι αντίστοιχες εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 18,9% και ανήλθαν σε 8,99 δισ. (Πίνακας 1). 4,2 3,2 2,2 1,2 0,2-0,8-1,8-2,8-3,8-4,8 σε εκατ. 2016 2017 2016 % ετήσια μετ. 2017 % ετήσια μετ. Ισοζύγιο Αγαθών -5.493,7-6.235,6-17,3% 13,5% Εξαγωγές Αγαθών 7.553,0 8.980,7-8,3% 18,9% Καύσιμα 1.643,8 2.709,6-26,0% 64,8% Πλοία 26,7 60,8-78,3% 127,6% Εξαγωγές χωρίς καύσιμα και πλοία 5.882,5 6.210,4-0,1% 5,6% Εξαγωγές χωρίς καύσιμα 5.909,2 6.271,2-1,7% 6,1% Εισαγωγές Αγαθών 13.046,7 15.216,3-12,3% 16,6% Καύσιμα 2.371,0 4.032,3-40,1% 70,1% Πλοία 160,4 148,8-50,8% -7,2% Εισαγωγές χωρίς καύσιμα και πλοία 10.515,3 11.035,2-0,7% 4,9% Εισαγωγές χωρίς καύσιμα 10.675,7 11.184,0-2,2% 4,8% Ισοζύγιο πλοίων -133,7-88,0-34,2% -34,2% Ισοζύγιο Καυσίμων -727,2-1.322,8-58,1% 81,9% Ισοζ. Αγαθών Εκτός καυσίμων και πλοίων -4.632,8-4.824,8-1,4% 4,1% Πηγή: ΤτΕλλάδος Θετική εξέλιξη αποτελεί η αύξηση των εξαγωγών εκτός καυσίμων κατά 6,1% σε ετήσια βάση στο τετράμηνο Ιανουαρίου-Απριλίου 2017, έναντι μείωσης 1,7% τον Ιανουάριο-Απρίλιο του 2016. Παράλληλα, και οι εισαγωγές χωρίς καύσιμα αυξήθηκαν κατά 4,8% στο πρώτο τετράμηνο του 2017, έναντι μείωσης κατά 2,2% στο αντίστοιχο διάστημα του 2016. σε εκατ. Πίνακας 1. Εξέλιξη Ισοζυγίου Αγαθών (Ιανουάριος- Απρίλιος) 2016 2017 2016 % ετήσια μετ. 2017 % ετήσια μετ. Ισοζύγιο Υπηρεσιών 1.237,2 1.678,5-42,3% 35,7% Εισπράξεις 4.270,8 5.115,7-35,5% 19,8% Ταξιδιωτικό 973,6 996,9-1,9% 2,4% Μεταφορές 2.273,1 2.702,9-45,9% 18,9% Λοιπές Υπηρεσίες 1.024,1 1.416,0-28,1% 38,3% Πληρωμές 3.033,6 3.437,2-32,2% 13,3% Ταξιδιωτικό 634,0 609,7 5,2% -3,8% Μεταφορές 1.404,7 1.577,4-38,8% 12,3% Λοιπές Υπηρεσίες 994,9 1.250,1-36,9% 25,7% Ταξιδιωτικό Ισοζύγιο 339,6 387,2-13,0% 14,0% Ισοζύγιο Μεταφορών 868,4 1.125,5-54,5% 29,6% Πηγή: ΤτΕλλάδος Πίνακας 2. Εξέλιξη Ισοζυγίου Υπηρεσιών (Ιανουάριος- Απρίλιος) Αντίθετα, το ισοζύγιο των υπηρεσιών παρουσίασε πλεόνασμα το οποίο και διευρύνθηκε κατά 35,7%, σε ετήσια βάση, στο διάστημα Ιανουαρίου-Απριλίου του 2017, έναντι σημαντικής μείωσης κατά 42,3% στο αντίστοιχο διάστημα του 2016 (Πίνακας 2). Βελτίωση παρουσίασαν οι εισπράξεις από μεταφορές (κατά 19,8% σε ετήσια βάση στο διάστημα Ιανουαρίου- Απριλίου 2017), αλλά και οι τουριστικές εισπράξεις. Ειδικότερα, όσον αφορά στις ταξιδιωτικές εισπράξεις το τετράμηνο Ιανουαρίου-Απριλίου 2017 σημειώθηκε αύξηση κατά 2,4%, σε ετήσια βάση, από πτώση 1,9% την αντίστοιχη περίοδο του 2016. Παρά την υποχώρηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους (-4,8%), σε ετήσια βάση, η σημαντική ανάκαμψη που σημειώθηκε τον Απρίλιο κατά 11,9%, σε ετήσια βάση, συνέβαλε στην επιστροφή του ρυθμού μεταβολής των εισπράξεων σε θετικό πρόσημο συνολικά στο πρώτο τετράμηνο. Σχετικά με την εξέλιξη των εισπράξεων ανά χώρα προέλευσης σημειώνεται ότι, σε όρους τετραμήνου, σε ετήσια βάση, οι εισπράξεις από τη Γαλλία αυξήθηκαν κατά 89,3%, λόγω της η μεγάλης αύξησης των εισπράξεων κατά 147,5% τον Απρίλιο του 2017. Επίσης οι εισπράξεις από τη Γερμανία αυξήθηκαν κατά 20,6%το τετράμηνο σε ετήσια βάση, ενώ αντίθετα, πτώση κατά 33,1% παρουσίασαν οι εισπράξεις από το Ηνωμένο Βασίλειο, που ενδεχομένως σχετίζονται με την υποτίμηση της στερλίνας που καθιστά τις δαπάνες για διακοπές των βρετανών στις χώρες του Ευρώ σχετικά ακριβότερες. Τέλος, από τις χώρες εκτός της 2

ΕΕ-28, οι εισπράξεις από τη Ρωσία παρουσίασαν μείωση κατά 1,4%, και από τις ΗΠΑ, κατά 27,0% (Ιαν.-Απρ. 2017, ετήσια βάση). Προστίθεται, επίσης, ότι και οι συνολικές αφίξεις τουριστών αυξήθηκαν κατά 3,2%, σε ετήσια βάση, στο πρώτο τετράμηνο του 2017, έναντι ωστόσο μείωσης κατά 5,3% στην αντίστοιχη περίοδο του 2016. Συνολικά το έλλειμμα στο ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών διευρύνθηκε κατά 300 εκατ. στην περίοδο Ιανουαρίου Απριλίου 2017. Η αξία των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών αυξήθηκε κατά 19,2% σε ετήσια βάση, ενώ η αξία των εισαγωγών αγαθών και υπηρεσιών αυξήθηκε κατά 16%. Τέλος, την περίοδο Ιανουαρίου-Απριλίου 2017, το ισοζύγιο των πρωτογενών εισοδημάτων παρουσίασε πλεόνασμα μεγαλύτερο εκείνου του αντίστοιχου διαστήματος του 2016 (ήτοι 1.348 εκατ. έναντι 980 εκατ.). Βελτίωση παρουσίασε και το ισοζύγιο των δευτερογενών εισοδημάτων. Αντίθετα, το πλεόνασμα στο ισοζύγιο κεφαλαίων μειώθηκε σε 233 εκατ. στο πρώτο τετράμηνο του 2017, έναντι πλεονάσματος 676 εκατ. στην αντίστοιχη περίοδο του 2016. ΗΠΑ Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) με μια ευρέως αναμενόμενη κίνηση, η οποία αντανακλά την εμπιστοσύνη της στην οικονομία των ΗΠΑ, προέβη την περασμένη Τετάρτη σε νέα αύξηση του βασικού της επιτοκίου, τη δεύτερη εντός του 2017. Συγκεκριμένα, η Επιτροπή Νομισματικής Πολιτικής της Ομοσπονδιακής Τραπέζης (FOMC) αύξησε το επιτόκιο αναφοράς κατά 0,25% σε ένα εύρος από 1,00%-1,25%. Σημειώνεται ότι στις 13 Ιουνίου, τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης επιτοκίων FedWatch του CME Group (Chicago Mercantile Exchange & Chicago Board of Trade), προέβλεπαν την πιθανότητα αύξησης των επιτοκίων στο 95,8%. Αιτιολογώντας, την απόφαση τους για τη δεύτερη αύξηση του βασικού επιτοκίου για το 2017, οι αξιωματούχοι της Fed επικαλέσθηκαν το γεγονός ότι η αγορά εργασίας συνεχίζει να ενισχύεται και η οικονομική δραστηριότητα αυξάνεται με ήπιο σχετικά ρυθμό. Η συνάντηση της Fed ήταν η πρώτη που πραγματοποιήθηκε μετά τη δημοσιοποίηση της εκθέσεως για την αγορά εργασίας (Μάιος 2017) σύμφωνα με την οποία η συνέχιση των προσλήψεων είχε ως αποτέλεσμα να οδηγήσει το ποσοστό της ανεργίας στο 4,3% το οποίο αποτελεί το χαμηλότερο των τελευταίων 16 ετών. Είναι ενδεικτικό ότι, οι προβλέψεις που δημοσίευσε η Fed για τα κύρια μακροοικονομικά μεγέθη και την εξέλιξη του βασικού επιτοκίου κατά την τελευταία συνεδρίαση συμπεριλαμβάνουν σημαντικές αναθεωρήσεις για το ποσοστό ανεργίας στην περίοδο 2017-2019 (βλ. Πίνακα 3). Ωστόσο, η Πρόεδρος της Fed, εξέφρασε την ανησυχία της για τον υψηλό αριθμό ατόμων που εξακολουθούν να εργάζονται με μερική απασχόληση και αναζητούν απασχόληση πλήρους απασχόλησης. Πίνακας 3. Προβλέψεις βασικών μακροοικονομικών μεγεθών 2017 2018 2019 ΑΕΠ (ετήσια μεταβολή, %) 2,2 2,1 1,9 διαφορά από την πρόβλεψη Μαρτίου 0,1 0,0 0,0 Ανεργία (%) 4,3 4,2 4,2 διαφορά από την πρόβλεψη Μαρτίου -0,2-0,3-0,3 Πληθωρισμός (ετήσια μεταβολή, %) 1,6 2,0 2,0 διαφορά από την πρόβλεψη Μαρτίου -0,3 0,0 0,0 Δομικός Πληθωρισμός (ετήσια μεταβολή, %) 1,7 2,0 2,0 διαφορά από την πρόβλεψη Μαρτίου -0,2 0,0 0,0 Βασικά επιτόκια Fed (%) 1,4 2,1 2,9 διαφορά από την πρόβλεψη Μαρτίου 0,0 0,0-0,1 Σημ.: Με πράσινο/κόκκινο σημειώνονται οι αναθωρήσεις των μεγεθών προς τα πάνω/κάτω. Πηγή: Ομοσπονδιακή Tράπεζα ΗΠΑ (Ιούνιος 2017). Επιπροσθέτως, στο ανακοινωθέν της FOMC αναφέρεται ότι: α) Ο πληθωρισμός μειώθηκε πρόσφατα, όπως, επίσης, και ο δομικός πληθωρισμός, με αποτέλεσμα να αναθεωρηθούν προς τα κάτω οι προβλέψεις για το ύψος τους το 2017. Ωστόσο, η Fed εκτιμά ότι η μείωση του πληθωρισμού και του δομικού πληθωρισμού έχει παροδικό χαρακτήρα και, ως εκ τούτου, δεν αναθεώρησε τις αντίστοιχες εκτιμήσεις για το 2018 και 2019. β) Η καταναλωτική δαπάνη των νοικοκυριών ενισχύθηκε κατά τους τελευταίους μήνες. γ) Οι επενδύσεις συνέχισαν να αυξάνονται. δ) Οι βραχυπρόθεσμοι κίνδυνοι σε γενικές γραμμές εμφανίζονται ισορροπημένοι, όμως η Ομοσπονδιακή Τράπεζα συνεχίζει να παρακολουθεί στενά την εξέλιξη του πληθωρισμού. Το επενδυτικό ενδιαφέρον ήταν επικεντρωμένο στις προθέσεις της Κεντρικής Τραπέζης σχετικά με τις μελλοντικές αυξήσεις των επιτοκίων. Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ ακολουθώντας την πάγια προσφιλή πολιτική της αποφυγής αιφνιδιασμού των επενδυτών, δεν απογοήτευσε τις αγορές, καθώς στην ανακοίνωση της 14 ης Ιουνίου, διατήρησε την εκτίμηση των επιτοκίων που είχε δημοσιοποιήσει τον Μάρτιο (βλ. Πίνακα 3). Κατά συνέπεια, η Fed προσδοκά μια επιπλέον αύξηση των επιτοκίων το 2017 και τρεις νέες αυξήσεις το 2018. Η επόμενη συνεδρίαση της Fed είναι προγραμματισμένη για την 25 η -26 η Ιουλίου. Παράλληλα, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, ανακοίνωσε την πρόθεση της να ξεκινήσει από το 2017 την σταδιακή συρρίκνωση του ισολογισμού της, με την προϋπόθεση, ότι ο ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης θα κινηθεί εντός των προσδοκώμενων επιπέδων. Ήδη, από τον περασμένο Μάρτιο, η FOMC είχε προϊδεάσει το επενδυτικό κοινό ότι εντός του 2017 θα ξεκινούσε η διαδικασία περιορισμού του ισολογισμού της Ομοσπονδιακής Τραπέζης, ύψους $4,25 τρισ. (συμπεριλαμβανομένων ενυπόθηκων 3

Μαϊ-14 Ιουλ-14 Σεπ-14 Νοε-14 Ιαν-15 Μαρ-15 Μαϊ-15 Ιουλ-15 Σεπ-15 Νοε-15 Ιαν-16 Μαρ-16 Μαϊ-16 Ιουλ-16 Σεπ-16 Νοε-16 Ιαν-17 Μαρ-17 Μαϊ-17 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων χρεογράφων αξίας $1,77 τρισ.) που προκάλεσε η εφαρμογή τριών προγραμμάτων ποσοτικής χαλάρωσης. Υπενθυμίζεται, ότι η Fed εγκατέλειψε τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης τον Οκτώβριο του 2014, ενώ σήμερα ο ισολογισμός της διαμορφώνεται κατά $3,5 τρισ. υψηλότερα από τα $791 δισ. που ήταν πριν την οικονομική ύφεση του 2007-2009. Σύμφωνα με τα ισχύοντα η Fed επανεπενδύει στην ομολογιακή αγορά τα έσοδα που προκύπτουν από την λήξη ομόλογων που έχει στο χαρτοφυλάκιο της. Η διαδικασία περιορισμού του ισολογισμού θα πραγματοποιηθεί με την περικοπή των επανεπενδύσεων σε τίτλους του δημοσίου (Treasuries) αρχικά κατά $6 δισ. το μήνα και στη συνέχεια θα αυξάνεται με ρυθμό $6 δισ. κάθε τρίμηνο για διάστημα ενός έτους, μέχρι να φθάσει το όριο των $30 δισ. ανά μήνα. Όσον αφορά τις επανεπενδύσεις σε ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια θα μειωθούν αρχικά κατά $4 δισ. το μήνα και ο ρυθμός μείωσης τους θα αυξάνεται κατά $4 δισ. ανά τρίμηνο εντός ενός διαστήματος 12 μηνών, μέχρι να φθάσει το όριο των $20 δισ. ανά μήνα. Σημαντικό στοιχείο αποτελεί το γεγονός ότι η Fed απέφυγε να προσδιορίσει το επιθυμητό μέγεθος του ισολογισμού της, επεσήμανε ωστόσο ότι αυτό θα διαμορφωθεί σε επίπεδο χαμηλότερο από εκείνο των τελευταίων ετών και υψηλότερο από ότι ήταν πριν την παγκόσμια οικονομική κρίση. Εκτιμάται, ότι η Fed θα κινηθεί προσεκτικά στον τρόπο περιορισμού του ισοζυγίου της αλλά και στον τρόπο επικοινωνίας της όλης διαδικασίας, καθώς η έλλειψη σαφήνειας μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τις χρηματοπιστωτικές αγορές. Το μοναδικό μέλος της FOMC που εξέφρασε αντίθετη άποψη στην αύξηση του βασικού επιτοκίου ήταν ο επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Τραπέζης της Μινεάπολις, Neel Kashkari, καθώς όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, «η Fed εξακολουθεί να μην βρίσκεται κοντά στον στόχο του πληθωρισμού και η αγορά εργασίας συνεχίζει να ενισχύεται αλλά όχι με πολύ ισχυρό ρυθμό». Η πρόσφατη επιτοκιακή κίνηση της Ομοσπονδιακής Τραπέζης των ΗΠΑ υποδηλώνει ότι η Κεντρική Τράπεζα εξακολουθεί να εκτιμά ότι η οικονομία ενισχύεται και ότι οι οικονομικές συνθήκες θα εξελιχθούν με τρόπο που δικαιολογούν τις βαθμιαίες αυξήσεις του βασικού της επιτοκίου. Πληθωρισμός Σύμφωνα με τα μη εποχικά διορθωμένα στοιχεία, σε ετήσια βάση, τον Μάϊο ο ΔΤΚ μειώθηκε για τρίτο συνεχόμενο μήνα, στο 1,9%, από 2,2% τον Απρίλιο (βλ. Γράφημα 3). Η μείωση του πληθωρισμού ήταν μεγαλύτερη της αναμενομένης και οφείλεται, κυρίως, στην επιβράδυνση της ανόδου της τιμής της ενέργειας, από 9,3% τον Απρίλιο σε 5,4% τον Μάϊο. Η ανωτέρω εξέλιξη αποτυπώθηκε στον δομικό πληθωρισμό (ΔΤΚ εξαιρουμένων των τιμών των τροφίμων και της ενέργειας), ο οποίος, τον Μάϊο, μειώθηκε για τέταρτο συνεχή μήνα, στο 1,7%, όσο διαμορφωνόταν τον Μάϊο του 2015 (Απρίλιος 2017: 1,9%). Η αναδίπλωση του πληθωρισμού το τελευταίο τρίμηνο οδήγησε την Fed σε αναθεώρηση των προβλέψεών της προς τα κάτω, για το ποσοστό πληθωρισμού και δομικού πληθωρισμού κατά το 2017 (βλ. Πίνακα 3). Ωστόσο, η Fed εξακολουθεί να εκτιμά ότι ο πληθωρισμός μεσοπρόθεσμα θα κυμανθεί περί τον στόχο της Fed, στο 2%. Αυτό αποτυπώνεται στο γεγονός ότι διατήρησε αμετάβλητες τις αντίστοιχες προβλέψεις για το 2018 και 2019. Οι δυνάμεις που στηρίζουν την μεσοπρόθεσμη δυναμική του πληθωρισμού είναι κυρίως: α) η αγορά εργασίας η οποία βρίσκεται περί το σημείο πλήρους απασχόλησης (ποσοστό ανεργίας Μαϊου: 4,3%) και β) ικανοποιητικός ρυθμός αύξησης του πραγματικού διαθεσίμου εισοδήματος (πρώτο τρίμηνο 2017: 1,7% σε ετήσια βάση). Επιπροσθέτως, η νέα Κυβέρνηση αναμένεται να υιοθετήσει επεκτατική δημοσιονομική πολιτική. 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0-0,5 Γράφημα 3. Εξέλιξη ΔΤΚ και δομικού πληθωρισμού (ετήσια ποσοστιαία μεταβολή, μη εποχικά διορθωμένα στοιχεία) Πηγή: Bloomberg ΔΤΚ Δομικός Πληθωρισμός Μεσοπρόθεσμος στόχος της Fed Ζώνη του Ευρώ (ΖτΕ) 1,9% Πληθωρισμός Ο πληθωρισμός μειώθηκε στο 1,4% σε ετήσια βάση, τον Μάϊο, έναντι 1,9% τον Απρίλιο (βλ. Πίνακας 4). Η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού οφείλεται: α) στην αισθητή υποχώρηση του ρυθμού αύξησης των τιμών της ενέργειας, στο 4,5% τον Μάϊο, έναντι 7,6% τον Απρίλιο, β) στην επιστροφή του ρυθμού αύξησης της τιμής των υπηρεσιών στο 1,3% τον Μάϊο, εξαιτίας της υποχώρησης της εγχώριας ζήτησης για υπηρεσίες μετά το πέρας των διακοπών του Πάσχα, τον Απρίλιο. Επιπλέον, ο ρυθμός αύξησης των τιμών των τροφίμων-ποτών-καπνού και των τιμών μη βιομηχανικών αγαθών παρέμειναν αμετάβλητοι, στο 1,5% και 0,3%, αντίστοιχα. Αποτέλεσμα των ανωτέρω ήταν ο δομικός πληθωρισμός (ΔΤΚ εξαιρουμένων των τιμών των τροφίμων και της ενέργειας), τον Μάϊο, να μειωθεί στο 0,9%, έναντι 1,2% τον Απρίλιο (βλ. Γράφημα 4). Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις της ΕΚΤ (8.6.2017), το επίπεδο του πληθωρισμού θα ανέλθει στο 1,5% το 2017 και 1,7% 4

2009Q1 2009Q3 2010Q1 2010Q3 2011Q1 2011Q3 2012Q1 2012Q3 2013Q1 2013Q3 2014Q1 2014Q3 2015Q1 2015Q3 2016Q1 2016Q3 2017Q1 Μαϊ-14 Αυγ-14 Νοε-14 Φεβ-15 Μαϊ-15 Αυγ-15 Νοε-15 Φεβ-16 Μαϊ-16 Αυγ-16 Νοε-16 Φεβ-17 Μαϊ-17 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων θα υποχωρήσει στο 1,3% το 2018, αισθητά χαμηλότερα του μεσοπρόθεσμου στόχου της ΕΚΤ (2%). Γράφημα 4. Εξέλιξη Εναρμονισμένου ΔΤΚ και δομικού πληθωρισμού (ετήσια ποσοστιαία μεταβολή) 2,4 2,0 1,6 1,2 0,8 0,4 0,0-0,4-0,8 ΔΤΚ Πηγή: Eurostat Linear (ΔΤΚ) Δομικός Πληθωρισμός Linear (Δομικός Πληθωρισμός) Πίνακας 4. Εξέλιξη Εναρμονισμένου ΔΤΚ και δομικού πληθωρισμού (ετήσια ποσοστιαία μεταβολή) 2017 Μάϊος Απρίλιος Μάρτιος Φεβρουάρ. Ιανουάρ. ΖτΕ 1,5 1,9 1,5 2,0 1,8 Γερμανία 1,4 2,0 1,5 2,2 1,9 Γαλλία 0,9 1,4 1,4 1,4 1,6 Ιταλία 1,6 2,0 1,4 1,6 1,0 Ισπανία 2,0 2,6 2,1 3,0 2,9 Ολλανδία 0,7 1,4 0,6 1,7 1,6 Πορτογαλία 1,7 2,4 1,4 1,6 1,3 Ιρλανδία 0,0 0,7 0,6 0,3 0,2 Κύπρος 0,9 2,1 1,5 1,4 0,7 Ελλάδα 1,5 1,6 1,7 1,4 1,5 Πηγή: Eurostat Αγορά εργασίας Ο αριθμός των απασχολουμένων αυξήθηκε κατά 0,4% στο πρώτο τρίμηνο του 2017 σε τριμηνιαία βάση, ανερχόμενος σε 154,8 εκατ. άτομα, το υψηλότερο επίπεδο από μετρήσεώς του (πρώτο τρίμηνο 2005). Σε ετήσια βάση, στο πρώτο τρίμηνο του 2017, ο αριθμός αύξησης των απασχολουμένων ενισχύθηκε, για δεύτερο συνεχόμενο τρίμηνο, στο 1,5%, έναντι 1,4% στο τέταρτο και 1,3% στο τρίτο τρίμηνο του 2016. Η αύξηση της απασχόλησης στο πρώτο τρίμηνο του 2017, προήλθε κυρίως από τον τριτογενή τομέα, ενώ η απασχόληση στον πρωτογενή τομέα και τη βιομηχανική παραγωγή αυξήθηκε μόλις κατά 0,6% και 0,7%, αντίστοιχα, σε ετήσια βάση. Σημειώνεται ότι, τον Απρίλιο, το ποσοστό ανεργίας στη ΖτΕ διαμορφώθηκε στο 9,3%, το χαμηλότερο ποσοστό από τον Μάρτιο του 2009. Ωστόσο, ο Πρόεδρος της ΕΚΤ, μετά το πέρας της συνεδρίασης της 8 ης Ιουνίου, ανέφερε ότι πολλές από τις νέες θέσεις εργασίας είναι «χαμηλής ποιότητας», καθώς πρόκειται για εκ περιτροπής θέσεις εργασίας ή θέσεις μερικής απασχόλησης. Το ονομαστικό ωριαίο κόστος εργασίας, στο πρώτο τρίμηνο του 2017, αυξήθηκε κατά 1,5% σε ετήσια βάση, όσο και στο προηγούμενο τρίμηνο. Τα επιμέρους στοιχεία του ωριαίου κόστους εργασίας, ο μισθός και το μη μισθολογικό κόστος, αυξήθηκαν κατά 1,4% και 1,6% αντίστοιχα. Αξίζει να επισημανθεί η υποτονική αύξηση του ονομαστικού ωριαίου κόστους εργασίας σε σχέση με την αποκλιμάκωση του ποσοστού ανεργίας (βλ. Γράφημα 5), ενώ αντίστοιχη εξέλιξη παρατηρείται και 1,4% 0,9% στις ΗΠΑ. Ωστόσο, στη ΖτΕ, η ασθενική άνοδος του ονομαστικού ωριαίου κόστους αποδίδεται κυρίως στο γεγονός ότι εξακολουθεί να υπάρχει σημαντικό πλεονάζον εργατικό δυναμικό σε κάποιες οικονομίες της ΖτΕ. Είναι χαρακτηριστικό ότι, η αύξηση του ωριαίου κόστους εργασίας στη Γερμανία διαμορφώθηκε στο 2,5% κατά το πρώτο τρίμηνο του 2017, αρκετά υψηλότερα από τον μέσο όρο της ΖτΕ, λόγω του εξαιρετικά χαμηλού επιπέδου ανεργίας (Απρίλιος: 3,9%) και του υψηλού ποσοστού κενών θέσεων εργασίας (πρώτο τρίμηνο 2017: 2,6%). Αντιθέτως, στην Ισπανία, όπου το ποσοστό ανεργίας βρίσκεται στο 17,8% (Απρίλιος 2017) και το ποσοστό κενών θέσεων εργασίας είναι χαμηλό (πρώτο τρίμηνο 2017: 0,8%), το ωριαίο κόστος εργασίας παρέμεινε αμετάβλητο, στο χαμηλό 0,1% στο πρώτο τρίμηνο 2017, όσο και στο τέταρτο τρίμηνο 2016. Στις ΗΠΑ, όπου το ποσοστό ανεργίας βρίσκεται περί το επίπεδο πλήρους απασχόλησης (Μάϊος: 4,3%), βασικός λόγος για την υποτονική άνοδο της αμοιβής από εργασίας θεωρείται η ανεπαρκής αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας. Τέλος, η εξέλιξη του κόστους εργασίας στη ΖτΕ θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη δημιουργία πληθωριστικών πιέσεων, δεδομένου ότι η τιμή της ενέργειας δεν αναμένεται να ανακάμψει σημαντικά. Γράφημα 5. ΖτΕ: Εξέλιξη ονομαστικού ωριαίου κόστους εργασίας και ποσοστού ανεργίας 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 Πηγή: Eurostat Ονομαστικό Ωριαίο Κόστος Εργασίας (%, ετήσια βάση) Ποσοστό Ανεργίας (δεξιός άξονας) ΙΑΠΩΝΙΑ 12,5 12,0 11,5 11,0 10,5 10,0 9,5 9,0 8,5 Τράπεζα της Ιαπωνίας Η ΤτΙαπωνίας, στη συνεδρίαση της Νομισματικής Επιτροπής (15-16 Ιουνίου), δεν προέβη, όπως ήταν αναμενόμενο, σε αλλαγή της νομισματικής της πολιτικής. Συγκεκριμένα, η ΤτΙαπωνίας διατήρησε το βασικό της επιτόκιο στο -0,1%. Παράλληλα, διατηρεί την ενίσχυση της νομισματικής βάσης κατά 80 τρισ. ($706 δισ.), σε ετήσια βάση, μέσω της αγοράς ομολόγων και θα συνεχίσει να παρακολουθεί την καμπύλη αποδόσεων των δεκαετών ομολόγων ώστε το επιτόκιό τους να διατηρείται γύρω στο 0%. Η ακολουθούμενη νομισματική πολιτική θα συνεχισθεί μέχρι να επιτευχθεί ο στόχος για πληθωρισμό 2%. Η ΤτΙαπωνίας σε αυτή τη συνεδρίαση ήταν πιο 5

Αριθμός συμβολαίων Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων αισιόδοξη για τις προοπτικές της οικονομίας. Στην ανακοίνωσή της ανέφερε ότι η οικονομία έχει στραφεί σε μέτρια ανάπτυξη, ότι οι εξαγωγές ακολουθούν ανοδική πορεία, λόγω της παγκόσμιας ανάκαμψης και ότι η ιδιωτική κατανάλωση ενισχύεται καθώς η απασχόληση αυξάνεται. Η επόμενη συνεδρίαση της ΤτΙαπωνίας έχει προγραμματισθεί στις 19-20 Ιουλίου. ΚΙΝΑ Οικονομική δραστηριότητα Σε προς τα πάνω αναθεώρηση της πρόβλεψης για τον ρυθμό ανάπτυξης στην Κίνα προέβη το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) στην πρόσφατη ειδική έκθεσή του για την οικονομία της χώρας. Το ΔΝΤ είχε προβεί και πάλι σε αναθεώρηση τον Απρίλιο στο World Economic Outlook. Σύμφωνα με τη νέα πρόβλεψη, το ΑΕΠ της Κίνας θα αυξηθεί κατά 6,7% το 2017, όπως και το 2016, έναντι 6,6% της προηγούμενης πρόβλεψης. Η πρόβλεψη αυτή είναι υψηλότερη από τον στόχο της κυβέρνησης της Κίνας (6,5%). Τη δυναμική της οικονομίας της Κίνας και τη συνεπή πορεία προς εξισορρόπηση της ανάπτυξης μεταξύ κατανάλωσης και επενδύσεων υποδεικνύουν τα πρόσφατα στοιχεία που αφορούν τη βιομηχανική παραγωγή, τις λιανικές πωλήσεις και τις επενδύσεις για τον Μάιο. Αναλυτικότερα, η βιομηχανική παραγωγή αυξήθηκε κατά 6,5%, σε ετήσια βάση, όπως και τον Απρίλιο, ενώ αναμενόταν επιβράδυνση της αύξησης, καθώς επηρεάζεται θετικά από την κατασκευή έργων υποδομής. Παράλληλα, οι λιανικές πωλήσεις παρουσίασαν τον ίδιο ρυθμό ετήσιας αύξησης με τον προηγούμενο μήνα (10,7%). Αντιθέτως, ο ρυθμός ετήσιας ανόδου των επενδύσεων συνέχισε να επιβραδύνεται, για δεύτερο συνεχή μήνα και διαμορφώθηκε σε 8,6% από 8,9% τον Απρίλιο. 12,0% 10,0% 8,0% 6,0% 4,0% Γράφημα 6. Οικονομική δραστηριότητα 10,7% 8,6% 6,5% Μαϊ-16 Ιουν-16 Ιουλ-16 Αυγ-16 Σεπ-16 Οκτ-16 Νοε-16 Δεκ-16 Ιαν.- Μαρ-17 Απρ-17 Μαϊ-17 Φεβ.17 Πηγή: Στατιστική αρχή Κίνας Βιομηχανική παραγωγή Λιανικές πωλήσεις Επενδύσεις Ισοτιμίες Σύμφωνα με τα στοιχεία του Χρηματιστηρίου του Σικάγου, οι συνολικές καθαρές τοποθετήσεις (αγορές μείον πωλήσεις) για μη εμπορικές συναλλαγές (specs) στο ευρώ (Γράφημα 7) την εβδομάδα που 100000 80000 60000 40000 20000 0-20000 -40000-60000 -80000-100000 -120000-140000 -160000-180000 -200000-220000 -240000-260000 Γράφημα 7. Specs θέσεις εναντίον (short) του ευρώ 79.053 Πηγή: CFTC,IMM, Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Alpha Bank έληξε στις 13 Ιουνίου αυξήθηκαν κατά 5.044 συμβόλαια, με αποτέλεσμα οι συνολικές καθαρές θέσεις να διαμορφωθούν στα 79.053 συμβόλαια από 74.009 που ήταν την προηγούμενη εβδομάδα και ταυτόχρονα αποτελούν το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων τριών ετών. Σημειώνεται ότι πρόκειται για την όγδοη κατά σειρά εβδομαδιαία αύξηση από τις 25 Απριλίου 2017. Ευρώ: Το ευρώ εμφανίζεται εξασθενημένο σε εβδομαδιαία βάση έναντι του δολαρίου-ηπα, κινούμενο υψηλότερα κατά 7,8% από το χαμηλό των τελευταίων 14 ετών ($1,0342) που κατέγραψε στις 3 Ιανουαρίου. Η ισοτιμία ευρώ-δολαρίου το πρωί της 20ης Ιουνίου στην Ευρώπη διαμορφωνόταν περί τα 1,1145 USD/EUR από 1,1195 USD/EUR που ήταν στις 13 Ιουνίου, με αποτέλεσμα το ευρώ να σημειώνει από την αρχή του έτους κέρδη 6,0% έναντι του δολαρίου. Η ενίσχυση του δολαρίου αποδίδεται στη δήλωση του επικεφαλής της Fed Νέας Υόρκης William Dudley, ότι η αύξηση της απασχόλησης θα συμβάλει στην σταδιακή άνοδο των μισθών και κατά συνέπεια στην ενίσχυση του πληθωρισμού, επιβεβαιώνοντας την άποψη ότι η σχετικά αδύναμη εικόνα του πληθωρισμού δε θα μπορέσει να μεταβάλει το σχέδιο αύξησης των επιτοκίων. Υπενθυμίζεται ότι η Fed σχεδιάζει να αυξήσει τα επιτόκια μια ακόμη φορά πριν το τέλος του έτους και άλλα τρεις φορές το επόμενο έτος. Σημειώνεται ότι, η σημειωθείσα αύξηση των επιτοκίων την περασμένη εβδομάδα, ήταν η τρίτη σε διάστημα έξι μηνών. Ελβετικό Φράγκο: Το ευρώ, εμφανίζει οριακή τάση ενίσχυσης έναντι του φράγκου στην αρχή της εβδομάδας, κινούμενο στην περιοχή των 1,0862 6

φράγκων. Σημειώνεται ότι το ευρώ ενισχύεται έναντι του φράγκου από την αρχή του έτους κατά 1,4%. Βάσει των δημοσιευθέντων νομισματικών στοιχείων της ΤτΕλβετίας (SNB), την προηγούμενη εβδομάδα, εκτιμάται ότι δεν υπήρξε παρέμβασή της στην αγορά συναλλάγματος για αποτροπή ενίσχυσης του φράγκου, καθώς το ποσό των μετρητών που οι εμπορικές τράπεζες της Ελβετίας είχαν καταθέσει στην SNB, ανήλθε οριακά στα 577,44 δισ. φράγκα για την εβδομάδα που έληξε στις 16 Ιουνίου, έναντι 576,40 δισ. φράγκα που ήταν την εβδομάδα μέχρι και 9 Ιουνίου. Στερλίνα: Μικτή η εικόνα της στερλίνας σε εβδομαδιαία βάση, καθώς στις 20 Ιουνίου κατέγραφε οριακές απώλειες έναντι του δολαρίου-ηπα (1,2674 USD/GBP) και κέρδη έναντι του ευρώ (0,8797 GBP/EUR). Σωρευτικά η στερλίνα καταγράφει απώλειες 3,3% έναντι του ευρώ από την αρχή του έτους και κέρδη 2,7% σε σχέση με το δολάριο. Σημειώνεται ότι από την ημέρα διεξαγωγής του δημοψηφίσματος της 23 ης Ιουνίου 2016 η στερλίνα έχει διολισθήσει κατά 14,4% έναντι του δολαρίου και κατά 14,8% έναντι του ευρώ. Η στερλίνα δεν κατόρθωσε να επωφεληθεί από την ανακοίνωση ότι τρία μέλη από τα οκτώ της Επιτροπής Νομισματικής Πολιτικής της Τραπέζης της Αγγλίας (BoE) στη συνεδρίαση της περασμένης εβδομάδος ψήφισαν υπέρ της αύξησης των επιτοκίων. Σύμφωνα με τον διοικητή της ΒοΕ, η μικτή εικόνα που εμφανίζουν οι καταναλωτικές δαπάνες και οι επιχειρηματικές επενδύσεις, αλλά και δεδομένων των υποτονικών εγχώριων πληθωριστικών πιέσεων και ιδίως της αναιμικής αύξησης των μισθών, δεν συνηγορούν στην καταλληλότητα της στιγμής για αναπροσαρμογή των επιτοκίων. Η συμπεριφορά των επενδυτών αποτυπώνεται στο ασφάλιστρο κινδύνου (CDS-credit default swaps) πενταετούς διάρκειας το οποίο στις 20 Ιουνίου διαμορφωνόταν στα 24,5 bps από 25,7 bps που ήταν στις 12 Ιουνίου. Αγορές ομολόγων Η πορεία του προγράμματος QE της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τραπέζης (ΕΚΤ) Οι αγορές κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ (Γράφημα 8) την εβδομάδα μέχρι τις 16 Ιουνίου στο πλαίσιο εφαρμογής του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (QE), ανήλθαν στα 1.592,52 δισ. με αποτέλεσμα ο μέσος εβδομαδιαίος όρος από την έναρξη του προγράμματος να υπολογίζεται στα 13,4 δισ. Παράλληλα, στην ίδια περίοδο, η ΕΚΤ προχώρησε σε αγορές καλυμμένων ομολόγων, αξίας 1,1 δισ. και σε αγορές Asset-backed securities αξίας 89 εκατ. Επίσης, την περασμένη εβδομάδα η ΕΚΤ πραγματοποίησε αγορές εταιρικών και ασφαλιστικών ομολογιακών τίτλων αξίας 1,6 δισ. ενώ από τις 8 Ιουνίου 2016 έχει συνολικά αγοράσει 93,7 δισ. δισ. 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Γράφημα 8. Πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων ΕΚΤ Εφαρμογή προγράμματος: 119 εβδομάδες Πηγή: Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα, Διεύθυνση Oικονομικών Μελετών-Alpha Bank Στην Ελληνική αγορά ομολόγων, το εύρος τιμών (αγορά) του 10ετούς ομολόγου λήξης 24 Φεβρ. 2027 διαμορφωνόταν το πρωί της 20ης Ιουνίου μεταξύ 86,06-86,63 ήτοι απόδοση 5,62%-5,71%. Υπενθυμίζεται ότι στις 10.6.2014 το 10ετές ομόλογο είχε καταγράψει χαμηλό αποδόσεως 5,475% και στις 8.7.2015 υψηλό αποδόσεως 19,27%. Γερμανία Ολλανδία Γαλλία Πορτογαλία Ιταλία Ισπανία Ελλάδα Γράφημα 9. Αποδόσεις 10ετών ομολόγων 0,26 0,28 0,48 0,48 0,61 0,62 2,03 1,93 1,46 1,42 3,00 2,86 0 1 2 3 4 5 6 Πηγή: Reuters, Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Alpha Bank 13-Ιουν-17 5,88 5,88 20-Ιουν-17 Η διαφορά απόδοσης μεταξύ του Ελληνικού 10ετούς και Γερμανικού ομολόγου (spread) υποχώρησε στις 561 μονάδες βάσης. Παράλληλα, η απόδοση του 10ετούς Γερμανικού ομολόγου, ως σημείο αναφοράς του κόστους δανεισμού της Ζώνης του Ευρώ, ανήλθε στο 0,28% (Γράφημα 9). Το 10ετές ομόλογο της Πορτογαλίας στις 20 Ιουνίου κατέγραφε απόδοση 2,86%, της Ισπανίας 1,42% και της Ιταλίας 1,93%. Η διαφορά απόδοσης του 10ετούς Πορτογαλικού ομολόγου σε σχέση με την αντίστοιχη του Γερμανικού, υποχώρησε σε εβδομαδιαία βάση στις 258 μ.β. και του 10ετούς Ιταλικού ομολόγου στις 165 μ.β. (Πίνακας 5). Στις ΗΠΑ, η απόδοση του 10- ετούς ομολόγου διαμορφωνόταν στο 2,19% στις 20 Ιουνίου 2017. Πίνακας 5. Διαφορά αποδόσεων 10ετών ομολόγων της ΖτΕ με το αντίστοιχο 10ετές της Γερμανίας 20-Ιουν-17 13-Ιουν-17 Διαφορά μβ* Ελλάδα 561 563-2 Ισπανία 114 120-6 Ιταλία 165 177-12 Πορτογαλία 258 275-17 Γαλλία 35 35-1 Ολλανδία 21 22-1 Πηγή: Reuters *μβ=μονάδες βάσης 7

αυξήθηκαν σε 21.076 άτομα από 13.605 τον Μάϊο του 2016 (ή, 13,9%). Κύπρος Τουριστικές αφίξεις Οι τουριστικές αφίξεις αυξήθηκαν κατά 14,7%, σε ετήσια βάση, τον Μάϊο και ανήλθαν στα 418.732 άτομα από 364.943 άτομα τον Μάϊο του 2016 (Γράφημα 10). Τον Μάϊο, τη σημαντικότερη συμβολή στην αύξηση των συνολικών τουριστικών αφίξεων είχαν οι αφίξεις από το Ηνωμένο Βασίλειο, οι οποίες ανήλθαν σε 155.018 άτομα από 129.765 τον Μάϊο του 2016 (ή 46,9%) και από τη Γερμανία, οι οποίες Γράφημα 10. Τουριστικές αφίξεις (άτομα) 500.000 418.732 400.000 300.000 200.000 100.000 0 Μαϊ-16 Ιουλ-16 Σεπ-16 Νοε-16 Ιαν-17 Μαρ-17 Μαϊ-17 8

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ (ετήσιες εκατοστιαίες μεταβολές) Ετήσια στοιχεία 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 ΑΕΠ (σε σταθερές τιμές) -5,5-9,1-7,3-3,2 0,4-0,2 0,0 Ιδιωτική Κατανάλωση -6,5-9,9-7,9-2,6 0,4-0,2 1,4 Δημόσια Κατανάλωση -4,2-7,0-7,2-6,4-1,4 0,0-2,1 Ακαθάριστες Επενδύσεις Παγίου Κεφαλαίου -19,3-20,7-23,4-8,4-4,6-0,2 0,1 Εξαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών 4,4 0,8 1,1 1,5 7,8 3,4-2,0 Εισαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών -3,4-8,2-9,4-2,4 7,6 0,3-0,4 Γενικός Δκτ Τιμών Καταναλωτή 4,7 3,3 1,5-0,9-1,3-1,7-0,8 Ανεργία (%) 12,7 17,9 24,4 27,5 26,5 25,1 23,6 Χρηματοδότηση Ιδιωτικού Τομέα 0,0-3,1-4,0-3,9-3,1-2,0-1,5 Πρωτογενές Ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) (1) -5,7-3,3-1,0 1,7 0,2 0,5 3,9 Χρέος Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) 146,2 172,1 159,6 177,4 179,7 177,4 179,0 Ισοζύγιο Τρεχ. Συναλλαγών (% ΑΕΠ) -11,4-10,0-3,8-2,0-1,6 0,1-0,6 (1) Με βάση τον ορισμό του οικονομικού προγράμματος προσαρμογής της Ελλάδας 2015 2016 2016 2017 Δείκτες Οικονομικής Συγκυρίας Τελευταία διαθέσιμη έτος έτος Q1 Q2 Q3 Q4 περίοδος Οικονομική Δραστηριότητα Όγκος Λιανικού Εμπορίου (εκτός καυσίμων και λιπαντικών) -0,5 0,4-2,0-2,4 3,7 2,3 2,4 (Ιαν. Μαρ.) Νέες εγγραφές Επιβατηγών Αυτοκινήτων 13,8 10,7-0,3 19,5 16,8 4,0 21,7 (Ιαν.- Απρ.) Ιδιωτική Οικοδομική Δραστηριότητα (όγκος σε χιλ. μ 3 ) -0,2-6,9-11,9-30,9 38,4-9,5 16,7 (Ιαν.-Μαρ.) Βιομηχανική Παραγωγή: Μεταποίηση 1,8 4,0 1,1 7,3 5,1 2,3 4,4 (Ιαν.-Απρ.) Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών ΡΜΙ στη μεταποίηση 45,4 49,2 49,1 49,5 49,4 48,7 48,2 (Απρ.) Δείκτης Οικονομικού Κλίματος 89,7 91,8 90,6 90,3 92,1 94,1 93,2 (Mάιος) Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Βιομηχανία 81,9 91,2 90,7 91,9 91,1 91,2 88,0 (Μάιος) Δείκτης Εμπιστοσύνης Καταναλωτών -51,0-68,0-68,0-71,0-68,0-65,0-69,7 (Μάιος) Πιστωτική Επέκταση (τέλος περιόδου) Ιδιωτικός Τομέας -2,0-1,4-2,1-2,0-1,6-1,5-0,9 (Απρ.) Επιχειρήσεις -0,9 0,1-1,4-1,0-0,5 0,1-0,7 (Απρ.) - Βιομηχανία 2,4-1,5-0,3 0,2-0,7-1,5-2,4 (Απρ.) - Κατασκευές -0,9-0,7 1,0 0,8-0,5-0,7-3,1 (Απρ.) - Τουρισμός 0,6 2,3 0,9 0,4 0,3 2,3 2,3 (Απρ.) Νοικοκυριά -3,1-2,8-3,0-3,0-2,8-2,8-2,5 (Απρ.) - Καταναλωτικά Δάνεια -2,3-0,8-1,7-1,5-0,7-0,8-0,7 (Απρ.) - Στεγαστικά Δάνεια -3,5-3,5-3,4-3,4-3,4-3,5-3,2 (Απρ.) Τιμές Δείκτης Τιμών Καταναλωτή -1,7-0,8-0,9-0,9-1,0-0,4 1,2 (Μάιος) Δομικός Πληθωρισμός -0,5-0,1 0,0 0,3-0,3-0,7 0,2 (Μάιος) Δείκτης Τιμών Διαμερισμάτων -5,1-2,4-4,4-2,5-1,5-1,0-1,8 (Α τρίμηνο) ΑΕΠ σε σταθερές τιμές -0,2 0,0-0,8-0,4 2,1-1,0 0,4 (Α' τρίμηνο) Ιδιωτική Κατανάλωση -0,2 1,4-0,7-0,7 6,1 1,1 1,7 (Α' τρίμηνο) Δημόσια Κατανάλωση 0,0-2,1-3,5-1,5-1,3-2,0 1,0 (Α' τρίμηνο) Επενδύσεις -0,2 0,1-10,1 17,8 12,6-13,8 11,2 (Α' τρίμηνο) Εξαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών 3,4-2,0-10,4-9,9 10,8 4,9 4,8 (Α' τρίμηνο) Εισαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών 0,3-0,4-10,1-2,1 13,8 3,3 10,9 (Α' τρίμηνο) Ισοζύγιο Πληρωμών (σε δις ) Εξαγωγές Αγαθών 24,8 24,5 5,5 6,1 6,3 6,6 9,0 (Ιαν.-Απρ.) Εισαγωγές Αγαθών 42,0 41,1 9,7 10,2 10,1 11,1 15,2 (Ιαν.-Απρ.) Εμπορικό Ισοζύγιο -17,2-16,6-4,2-4,1-3,8-4,5-6,2 (Ιαν.-Απρ.) Ισοζύγιο Τρεχ/σών Συναλλαγών 0,2-1,1-2,4-0,4 4,0-2,3-3,0 (Ιαν.-Απρ.) Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος, ΕΛΣΤΑΤ, ΙΟΒΕ Το παρόν δελτίο έχει αποκλειστικά ενημερωτικό χαρακτήρα. Οι πληροφορίες που περιέχει προέρχονται από πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες αλλά δεν έχουν επαληθευτεί από την Alpha Bank. Το παρόν δεν αποτελεί συμβουλή ή σύσταση ούτε προτροπή για την διενέργεια οποιασδήποτε συναλλαγής. Επίσης δεν συνιστά έρευνα στον τομέα των επενδύσεων κατά την έννοια της ισχύουσας νομοθεσίας και ως εκ τούτου δεν έχει συνταχθεί σύμφωνα με τις απαιτήσεις του νόμου για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας της έρευνας στον τομέα των επενδύσεων. Η Alpha Bank δεν υποχρεούται να επικαιροποιεί ή να αναθεωρεί το δελτίο αυτό ούτε να προβαίνει σε ανακοινώσεις ή ειδοποιήσεις σε περίπτωση που οποιοδήποτε στοιχείο, γνώμη, πρόβλεψη ή εκτίμηση που περιέχεται σε αυτό μεταβληθεί ή διαπιστωθεί εκ των υστέρων ως ανακριβής. Η Alpha Bank και οι θυγατρικές της, καθώς επίσης τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, τα στελέχη και οι υπάλληλοι αυτών δεν παρέχουν καμία διαβεβαίωση ούτε εγγυώνται την ακρίβεια, την πληρότητα και την ορθότητα των πληροφοριών που περιέχονται και των απόψεων που διατυπώνονται στο παρόν ή την καταλληλότητά τους για συγκεκριμένη χρήση και δεν φέρουν καμία ευθύνη για οποιανδήποτε άμεση ή έμμεση ζημία θα μπορούσε τυχόν να προκύψει σε σχέση με οποιανδήποτε χρήση του παρόντος και των πληροφοριών που περιέχει εν όλω ή εν μέρει. Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή αναδημοσίευση αυτού του δελτίου ή τμήματος του πρέπει υποχρεωτικά να αναφέρει την Alpha Bank ως πηγή προελεύσεώς του.