ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΣΤΗΝ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΑΝΟΙΧΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ Αγιά Τετράδα
Πρόλογος Ένα από τα θέματα που απασχολούν την σημερινή κοινωνία είναι εκείνο της πίστης και ο τρόπος με τον οποίο η θρησκεία επηρεάζει τις κοινωνικές ομάδες. Η κάθε μια από αυτές έχει διαμορφώσει διαφορετικές απόψεις για την θρησκεία και δέχονται επιρροές ανάλογα. Οι σχέσεις θρησκείας και κοινωνίας είναι ένα ζήτημα που απασχόλησε την κοινωνιολογία ήδη από την εποχή των κλασικών. Η μελέτη του ζητήματος αυτού παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον από άποψη επιστημονική και κοινωνική, επειδή οι σχέσεις της θρησκείας με την κοινωνία απασχολούν τη σύγχρονη πραγματικότητα, άλλοτε θετικά και άλλοτε αρνητικά. Στο πλαίσιο της μελέτης των σχέσεων θρησκείας και κοινωνίας εξετάζεται ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, στα οποία παίζουν ρόλο διάφοροι παράγοντες κοινωνικοί, πολιτικοί, θρησκευτικοί, οικονομικοί κ.ά.
Θρησκειοποίηση της κοινωνίας Θρησκειοποίηση της κοινωνίας σημαίνει την εμμονή στην αποκλειστική προτεραιότητα του θρησκευτικού παράγοντα στον καθορισμό συνολικής της ζωής, δηλαδή την επιβολή της θρησκείας επί της κοινωνίας. Αυτό συμβαίνει σε πάμπολλες περιπτώσεις ολόγυρά μας σήμερα. Πχ: Το ισραηλινό κράτος διακυβερνάται κοινοβουλευτικά από τα κόμματα του ορθόδοξου ιουδαϊσμού τα οποία θρησκειοποιούν την κοινωνία σε τέτοιον βαθμό ώστε να διερωτάται κανείς για τη λειτουργία του κοινοβουλευτισμού και τη συνύπαρξή του με τον φανατισμό έτσι όπως αποκαλύπτεται στην περίπτωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της παλαιστινιακής ειρήνευσης. Τα ανθρώπινα δικαιώματα, οι ατομικές ελευθερίες και η κοινοβουλευτική δημοκρατία παραμένουν απολύτως ασυμβίβαστα με τη θρησκειοποίηση της κοινωνίας που επιδιώκουν οι παντοειδείς φονταμενταλιστές.
Κοινωνικοποίηση της θρησκείας Η κοινωνικοποίηση της θρησκείας είναι η μόνη γόνιμη λύση που απομένει μετά το τραγικό αδιέξοδο του φονταμενταλισμού το οποίο επιφέρει η θρησκειοποίηση της κοινωνίας μας. Η θρησκεία παρέχει ενότητα, δηλαδή σχετίζει θείο και ανθρώπινο, ενώνει ορατό και αόρατο, ενίζει σώμα και ψυχή, ενοποιεί ύλη και πνεύμα, αναφέρει το συνειδητό στο ασυνείδητο. Έτσι η θρησκεία χορηγεί ταυτότητα στον άνθρωπο και στην κοινωνία, παρέχει ενότητα στον χώρο και στον χρόνο. Η κοινωνικοποίηση της θρησκείας, δηλαδή η συμμόρφωσή της με την κοινωνία, σημαίνει τον εκσυγχρονισμό και αυτό το γεγονός με τη σειρά του απαιτεί την ανανέωση της θρησκείας, την αλλαγή του ηθικού κώδικά της, την εξατομίκευση και την εκκοσμίκευση. Για παράδειγμα, ο άνθρωπος ως άτομο έχει δικαίωμα στο σώμα του κατά τη γέννηση (αμβλώσεις) και κατά τον θάνατο (ευθανασία). Η θρησκεία δέχεται αυτό το δικαίωμα μόνο για το θείο και όχι για το άτομο! Ο εκσυγχρονισμός φαντάζει σαν απώλεια ταυτότητας και αναίρεση της ενότητας θείου - ανθρωπίνου που εγγυάται κάθε θρησκεία ανέκαθεν.
Προσηλυτισμός Προσηλυτισμό ονομάζουμε την προσπάθεια παρακίνησης ατόμων να υιοθετήσουν συγκεκριμένες απόψεις, κυρίως για θρησκευτικές αξίες.σήμερα χρησιμοποιείται για να περιγράψει γενικότερα τις προσπάθειες άλλων θρησκειών να διαμορφώσουν τα πιστεύω ενός ατόμου, θρησκευόμενου ή μη, ώστε να υιοθετήσει την αντίστοιχη θρησκεία. Ο όρος έχει αρνητική σημασία και περιγράφει κυρίως τις βίαιες (σωματικά ή πνευματικά) προσπάθειες που χρησιμοποιούνται για να μεταπεισθεί ένα άτομο.
ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΚΑΙ ΝΕΟΙ Αρχικά μέσα από τη μελέτη της σχέσης των νέων με τη Θρησκεία μπορεί να διαπιστωθεί ότι οι συνέπειες της νεωτερικότητας έχουν επηρεάσει τόσο την κοινωνία στο σύνολο της όσο και τη νεολαία. Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε μια σημαντική στροφή των νέων, οι οποίοι θεωρούν τη θρησκεία όλο και πιο σημαντική, χωρίς αυτή η τοποθέτηση τους να σημαίνει πάντα μια θρησκευτικότητα που να αποδεικνύεται και στον καθημερινό τρόπο ζωής. Με άλλα λόγια η πλειοψηφία των νέοι της σημερινής κοινωνίας μας, φροντίζουν να διατηρούν μονάχα τις τυπικές σχέσεις τους με την θρησκεία και την εκκλησία, συνήθεια η οποία μεταδίδεται τις περισσότερες φορές από γενιά σε γενιά, με πιθανό αποτέλεσμα την απομάκρυνση του ατόμου από την θρησκεία του.
Σύμφωνα με την έρευνα που έκανε η ομάδα μας μοιράζοντας ερωτηματολόγια σε συνομήλικούς μας όσον αναφορά το συγκεκριμένο θέμα: Θρησκεία και νέα γενιά προέκυψε ότι: Σχεδόν τα δύο τρίτα των εφήβων δεν πιστεύουν στον Θεό Οι έφηβοι λένε μάλιστα πως η οικογένεια, οι φίλοι, τα χρήματα, η μουσική ακόμα και τα ριάλιτυ προγράμματα της τηλεόρασης είναι πιο σημαντικά από την θρησκεία. Προέκυψε επίσης πως 6 από τα 10 παιδιά (59 τοις εκατό) πιστεύουν πως η θρησκεία «έχει αρνητική επίδραση πάνω στον κόσμο». Η έρευνα επίσης δείχνει πως οι μισοί έφηβοι δεν έχουν προσευχηθεί ποτέ, και το 16% δεν έχουν εκκλησιαστεί ποτέ. Η μελέτη μας επίσης βρήκε πως το 55 % των νέων ανθρώπων δεν τους απασχολεί η θρησκεία και το 60 % πηγαίνουν στην εκκλησία μόνο για γάμους ή βαφτίσια Μόνο 3 στους 10 εφήβους πιστεύουν στην ύπαρξη μεταθανάτιας ζωής και 41 τοις εκατό πιστεύει πως δεν συμβαίνει τίποτε στο σώμα σου όταν πεθαίνεις, αλλά ένας στους 10 πιστεύουν πως επιστρέφεις ως ένα ζώο ή ως ένας άλλος άνθρωπος.
Πολλοί έφηβοι δεν είναι σίγουροι τι ακριβώς πιστεύουν σε εκείνο το στάδιο της ζωής τους, όπως φαίνεται καθαρά από τον αριθμό που δήλωσε πως δεν ξέρουν αν πιστεύουν στον Θεό. Από την άλλη, πολλά από αυτά τα αποτελέσματα είναι ενδεικτικά της μεγάλης πνευματικότητας των νέων σήμερα, στην οποία η Εκκλησία επιδιώκει να ανταποκριθεί μέσω νέων μορφών λατρείας στο πλάι των παραδοσιακών
Επίλογος Το γενικό συμπέρασμα που μπορούμε να βγάλουμε από την έρευνά μας είναι ότι σε όλες τις κοινωνίες υπάρχουν άτομα τα οποία είναι θρησκευτικά φανατισμένα και συγχρόνως άτομα τα οποία δεν έχουν και δεν βρίσκουν ενδιαφέρον στην θρησκεία γενικότερα. Όσον αφορά την νέα γενιά έχει λιγότερη απήχηση σε σχέση με τις προηγούμενες για τις θρησκευτικές δραστηριότητες εφόσον πιστεύουν στην λογική και όχι σε κάποια θεότητα.
Βιβλιογραφία Πηγές Πολλές από τις πληροφορίες πάρθηκαν από τις παρακάτω ιστοσελίδες: www.nea.gr www.wikipedia.org www.vima.gr
Σας ευχαριστούμε για τον χρόνο σας!!! Αντώνης Κουρκουνάκης Γιώργος Μανιός Ροδούλα Παπαδάκη Ηρώ Πασχαλίδη Αγία Τετράδα