ΕΤΗΣΙΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ ΤΗΝ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2016 METLIFE Α.Ε.Α.Ζ., ΛΕΩΦΟΡΟΣ ΚΗΦΙΣΙΑΣ 119, 151 24 ΜΑΡΟΥΣΙ, ΑΘΗΝΑ, ΤΗΛ.: 210 8787 000, ΦΑΞ: 210 6123 722, www.metlife.gr
ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ 3 11 ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΥ ΟΡΚΩΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΗ ΛΟΓΙΣΤΗ 12 13 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΟΛΙΚOY ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ 14 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΣΗΣ 15 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 16 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ 17 18-100
ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΠΙ ΤΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ Το Διοικητικό Συμβούλιο παρουσιάζει την Έκθεση Διαχείρισης και τις Ετήσιες Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις της χρήσης που έληξε την 31 Δεκεμβρίου 2016. Κύρια Δραστηριότητα Η MetLife Ανώνυμη Εταιρεία Ασφαλειών Ζωής (H Εταιρεία ) έχει ιδρυθεί και εγκατασταθεί στην Ελλάδα και μετασχηματίστηκε σε Ανώνυμη Εταιρεία την 31 Αυγούστου 2011, από Υποκατάστημα Αλλοδαπής «ΑΜΕΡΙΚΑΝ ΛΑΙΦ ΙΝΣΟΥΡΑΝΣ ΚΟΜΠΑΝΥ». Η κύρια δραστηριότητα της Εταιρείας είναι η πώληση ασφαλιστικών προϊόντων ζωής, προσφέροντας ασφάλειες ζωής, προσόδων, ατυχημάτων και υγείας για ατομικά και ομαδικά συμβόλαια ζωής στην Ελλάδα. Η Εταιρεία κατέχει το 90% του μετοχικού κεφαλαίου της MetLife Ανώνυμη Εταιρεία Διαχείρισης Αμοιβαίων Κεφαλαίων, που είναι εγκατεστημένη στην Ελλάδα. Η Εταιρεία δεν έχει συντάξει ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις για την χρήση που έληξε την 31 Δεκεμβρίου 2016, με βάση την εξαίρεση που προβλέπεται από την κανονισμό 9Α/1992 της ΕΟΚ καθώς οι Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις τόσο της Εταιρείας όσο και της θυγατρικής της ενοποιούνται από την τελική μητρική εταιρεία MetLife Inc. (Η.Π.Α.). Ελληνική Ασφαλιστική Αγορά Το έτος του 2016, η Ιδιωτική Ασφάλιση σημείωσε αύξηση στα μικτά εγγεγραμμένα ασφάλιστρα, όπως αυτά δημοσιεύτηκαν από την Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος. Συγκεκριμένα στον κλάδο ζωής, τα μικτά εγγεγραμμένα ασφάλιστρα αυξήθηκαν κατά 6,1% το 2016 σε σύγκριση με το 2015, φτάνοντας τα 1.908,0 εκατ. το 2016. Η αύξηση του 6,1% στα μικτά εγγεγραμμένα ασφάλιστρα που σημείωσε η Ελληνική ασφαλιστική αγορά στον κλάδο ζωής το 2016, οφείλεται κυρίως στην πώληση προϊόντων του Κλάδου Ι Ζωής, τα οποία σημείωσαν σημαντική αύξηση 19,2% σε 1.425,7 εκατ. το 2016. Αναμένεται στα επόμενα έτη ότι ο ασφαλιστικός κλάδος θα στραφεί σε προϊόντα χαμηλών κεφαλαιακών απαιτήσεων και ότι η εφαρμογή της οδηγίας Φερεγγυότητας ΙΙ (Solvency II) με βάση τις οδηγίες της EIOPA, θα οδηγήσει τους ασφαλισμένους να επιλέγουν τις καλά κεφαλαιοποιημένες εταιρείες. Ανασκόπηση Εργασιών της Εταιρείας Οι Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις παρουσιάζονται σε Ευρώ ( ), που είναι το λειτουργικό νόμισμα της Εταιρείας. Τα Κέρδη προ Φόρων ανήλθαν στα 5,8 εκατ. ενώ για το συγκριτικό έτος που έληξε την 31 Δεκεμβρίου 2015 ανήλθαν στα 1,0 εκατ. Η αύξηση προέρχεται από τη βελτίωση της - 2 -
ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΠΙ ΤΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ λειτουργικής κερδοφορίας των προϊόντων κλάδου Ζωής και Ατυχημάτων, του κλάδου των Ομαδικών Ασφαλίσεων αλλά και λόγω της μείωσης των εξόδων. Οι ζημιές μετά από φόρους για το 2016 ανήλθαν στα 6,2 εκατ. έναντι κερδών 12,1 εκατ. για το 2015, λόγω αυξημένων προβλέψεων για φόρους. Τα συνολικά έσοδα της Εταιρείας συμπεριλαμβανόμενων των ασφαλίστρων και των αποτελεσμάτων των επενδύσεων ανήλθαν σε 191,3 εκατ. για το 2016, σημαντικά αυξημένα έναντι 173,1 εκατ. του 2015. Πιο συγκεκριμένα, τα μικτά εγγεγραμμένα ασφάλιστρα της Εταιρείας σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς ανήλθαν στα 137,1 εκατ. για τη χρήση που έληξε το 2016, ενώ για την αντίστοιχη περίοδο το 2015, ανήλθαν στα 144,4 εκατ. Η μείωση στο 2016 οφείλεται κυρίως στην διακοπή νέων πωλήσεων συγκεκριμένων προϊόντων του χαρτοφυλακίου Ασφαλειών Ζωής. Τα λοιπά έσοδα επενδύσεων της Εταιρείας παρουσίασαν μικρή μείωση στα 28,7 εκατ. για το 2016 έναντι 30,7 εκατ. για το 2015, έχοντας επηρεαστεί από το περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων σε συνδυασμό με τη διαφοροποίηση της επενδυτικής πολιτικής με σκοπό τη διατήρηση υψηλής πιστοληπτικής διαβάθμισης για το χαρτοφυλάκιο των ομολόγων. Η μείωση στα λοιπά έσοδα επενδύσεων υπερκαλύφθηκε από τα κέρδη από πωλήσεις και λήξεις επενδύσεων τα οποία ανήλθαν σε 14,8 εκατ. για το 2016 έναντι 6,8 εκατ. για το 2015, καθώς και από τα κέρδη από την αποτίμηση επενδύσεων τα οποία ανήλθαν σε 10,9 εκατ. για το 2016 έναντι ζημιών 4,6 εκατ. για το 2015 αλλά και από έσοδα από αχρησιμοποίητες προβλέψεις απομείωσης χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων που ανήλθαν σε 1,3 εκατ. για το 2016 έναντι ζημιών από προβλέψεις απομείωσης 3,5 εκατ. για το 2015. Τα συνολικά έξοδα της Εταιρείας συμπεριλαμβανόμενων των αποζημιώσεων, της μεταβολής των αποθεμάτων και των συνολικών εξόδων (σταθερών και μεταβλητών) ανήλθαν σε 185,4 εκατ. για το 2016, αυξημένα κατά 7,7% από 172,1 εκατ. έναντι του 2015 κυρίως λόγω των αποζημιώσεων ασφαλισμένων που ανήλθαν σε 127,8 εκατ. για το 2016 έναντι 113,4 εκατ. για το 2015. Αντίθετα, τα έξοδα διοίκησης και διάθεσης μειώθηκαν σημαντικά σε 23,1 εκατ. για το 2016 έναντι 26,5 εκατ. για το 2015, σαν αποτέλεσμα των ενεργειών ελέγχου των εξόδων που επιτεύχθηκαν την χρονιά που πέρασε. Η παραγωγή των ακαθάριστων εγγεγραμμένων ασφαλίστρων της Εταιρείας, όπως αναφέρονται για εποπτικούς και φορολογικούς σκοπούς, για το έτος 2016 έφτασε τα 246,7 εκατ. σημειώνοντας αύξηση 5,4% σε σύγκριση με το 2015 όπου η παραγωγή έφτασε τα 234,0 εκατ. Η αύξηση προήλθε κυρίως από τον Κλάδο VII Διαχείρισης Ομαδικών Συνταξιοδοτικών Κεφαλαίων που σημείωσε αύξηση 18,4% (από 66,6 εκατ. το 2015 σε 78,9 εκατ. το 2016). Το 2016, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύτηκαν από την Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος, η Εταιρεία κατείχε το 10,7% επί της συνολικής παραγωγής ασφαλίστρων Ζωής και αντίστοιχα το 19,9% επί της συνολικής παραγωγής ασφαλίστρων Κατά Ζημιών των κλάδων Ατυχημάτων και Ασθενείας. Όσον αφορά τη συγκρισιμότητα των στοιχείων του 2016 με τα στοιχεία του 2015, πρέπει να επισημανθεί η αλλαγή στην ταξινόμηση των κλάδων - 3 -
ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΠΙ ΤΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ασφάλισης που επήλθε με την εφαρμογή του Νόμου 4364/5.2.2016 (ΦΕΚ 13 τ.α) «Προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στην Οδηγία Φερεγγυότητα ΙΙ». Συγκεκριμένα, οι εργασίες του κλάδου IV.2.«Ασφάλιση υγείας» των ασφαλίσεων Ζωής (όπως είχε καταγραφεί στο Ν.Δ. 400/1970), κατατάσσονται πλέον στους κλάδους 1.«Ατυχήματα» και 2.«Ασθένειες» των ασφαλίσεων κατά Ζημιών. Η Εταιρεία κατέχει μερίδιο αγοράς 37,4% το 2016 έναντι 42,9% το 2015 στον κλάδο VII Διαχείρισης Ομαδικών Συνταξιοδοτικών Κεφαλαίων (σύμφωνα με τα δημοσιευθέντα στοιχεία από την Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος). Τα κύρια χρηματοοικονομικά μεγέθη για την Εταιρεία είναι τα παρακάτω: 2016 2015 Χρηματοοικονομικά Μεγέθη: εκατ. εκατ. Ακαθάριστα Εγγεγραμμένα Ασφάλιστρα 1 246,7 234,0 Δ.Π.Χ.Α. Ακαθάριστα Εγγεγραμμένα Ασφάλιστρα 137,1 144,4 Περιουσιακά Στοιχεία Υπό Διαχείριση Σύνολο Ενεργητικού Μαθηματικά Αποθέματα & Λοιπές Ασφαλιστικές Προβλέψεις Κέρδη προ φόρων Κέρδη/(Ζημιές) μετά από φόρους 1.486,5 1.638,9 1.315,9 5,8 (6,2) 1.410,8 1.574,4 1.270,1 1,0 12,1 Χρηματοοικονομικοί Δείκτες: 2016 2015 Δείκτης Ιδίων Κεφαλαίων προς Σύνολο Υποχρεώσεων 18,6% 19,0% Δείκτης Κέρδη Προ Φόρων προς Ίδια Κεφάλαια 2,3% 0,4% Δείκτης Κέρδη Προ Φόρων προς Καθαρά εγγεγραμμένα ασφάλιστρα & συναφή έσοδα 4,3% 0,7% Δείκτης Καθαρά εγγεγραμμένα ασφάλιστρα & συναφή έσοδα προς Ίδια Κεφάλαια 52,6% 56,5% 1 Εγγεγραμμένα ασφάλιστρα όπως αναφέρονται για εποπτικούς και φορολογικούς σκοπούς Σημειώνεται ότι η Εταιρεία έχει ελεχγθεί φορολογικά μέχρι τη χρήση 2006, ενώ για τις χρήσεις 2007 έως και 2010 ο έλεγχος βρίσκεται σε εξέλιξη κατόπιν της εντολής ελέγχου 1322/4/1118/21.10.2014. Ωστόσο μέχρι τώρα, δεν έχουν οριστικοποιηθεί τυχόν αποτελέσματα καταλογισμού. Η μητρική της Εταιρείας είναι η MetLife EU Holding Company Limited, η οποία έχει ιδρυθεί στο Δουβλίνο, Ιρλανδία, με αποκλειστική μέτοχο τη MetLife Inc., ιδρυθείσα στο Delaware, στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Μερίσματα, Διαθέσιμα Κεφάλαια και Περιθώρια Φερεγγυότητας Οι Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις αποτυπώνουν μέρος του τριετούς επιχειρηματικού πλάνου της Εταιρείας και πρόθεση της Εταιρείας είναι να αυξηθεί η κερδοφορία, ενώ παράλληλα να συνεχιστεί η διαφοροποίηση του προϊοντικού και διακαναλικού μίγματος. - 4 -
ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΠΙ ΤΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ Η καθαρή θέση της Εταιρείας όπως διαμορφώθηκε την 31 Δεκεμβρίου 2016, ανήλθε στα 257,0 εκατ. σε σύγκριση με 251,7 εκατ. την 31 Δεκεμβρίου 2015. Η Εταιρεία, σύμφωνα με την υποβολή στην Εποπτική Αρχή των ετήσιων εποπτικών αναφορών του 2016, είναι επαρκώς κεφαλαιοποιημένη. Η μετάβαση της Εταιρείας στο νέο εποπτικό πλαίσιο Solvency II πραγματοποιήθηκε ομαλά κάνοντας χρήση μεταβατικών μέτρων, καταγράφοντας δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας που υπερβαίνουν το 100% από την πρώτη ημέρα εφαρμογής του νέου εποπτικού πλαισίου, με οποιαδήποτε μέθοδο αποτίμησης των υποχρεώσεων (Επιτόκια άνευ κινδύνου ή επιτόκια άνευ κινδύνου & προσαρμογής λόγω μεταβλητότητας) και για κάθε περίοδο τριμηνιαίας εποπτικής αναφοράς έκτοτε. Πιο συγκεκριμένα, για το έτος 2016 oι δείκτες κάλυψης SCR και MCR με βάση το Solvency II είναι αντίστοιχα 289% και 734%, κάνοντας χρήση μεταβατικών μέτρων με επιτόκιο άνευ κινδύνου, ενώ την 1 η Ιανουαρίου 2016 oι δείκτες κάλυψης SCR και MCR με βάση το Solvency II ήταν αντίστοιχα 158% και 449%, κάνοντας χρήση επιτοκίων άνευ κινδύνου και προσαρμογής λόγω μεταβλητότητας. Για συγκριτικούς λόγους σχετικά με το έτος 2016, oι δείκτες κάλυψης SCR και MCR με βάση το Solvency II είναι αντίστοιχα 113% και 287% με χρήση άνευ κινδύνου και προσαρμογής λόγω μεταβλητότητας, και αντίστοιχα 104% και 266% με χρήση άνευ κινδύνου. Η MetLife κατά την διαδικασία προσαρμογής στο νέο θεσμικό πλαίσιο εντόπισε στο επιχειρηματικό της μοντέλο τις δραστηριότητές της που έχουν μεγάλες κεφαλαιακές απαιτήσεις και έλαβε μέτρα για να βελτιστοποιήσει την κατανομή των κεφαλαίων της σε προϊόντα που βελτιώνουν την αξία της επιχείρησης και δημιουργούν αξία και στον πελάτη. Το πρώτο τρίμηνο του 2017 παρατηρείται βελτίωση στους δείκτες φερεγγυότητας. Η κάλυψη του SCR ανέρχεται σε 113% (με τα επιτόκια άνευ κινδύνου) και 122% (με τα επιτόκια άνευ κινδύνου με την προσθήκη της προσαρμογής μεταβλητότητας). Η Εταιρεία δεν πρόκειται να προβεί σε διανομή μερίσματος. Μελλοντικές Εξελίξεις - Προοπτικές Το παρατεταμένο περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων, η αρνητική οικονομική συγκυρία στην Ελλάδα αλλά και η προοπτική εφαρμογής αυστηρότερων κανόνων ελέγχου της φερεγγυότητας των ασφαλιστικών φορέων, αναμένεται να επιδράσουν αποτρεπτικά στη χορήγηση μακροχρόνιων εγγυήσεων μέσω των ασφαλιστικών προγραμμάτων. Η Εταιρεία θα συνεχίσει να επεκτείνει την πελατειακή της βάση χρησιμοποιώντας τα υπάρχοντα κανάλια διανομής και αναζητώντας εναλλακτικά δίκτυα διανομής αλλά και επενδύοντας στις ευρύτερες σχέσεις του ομίλου της MetLife. - 5 -
ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΠΙ ΤΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ Στόχος της Εταιρείας θα είναι ο εξορθολογισμός του χαρτοφυλακίου της, η συγκράτηση του λειτουργικού κόστους, και η ανάπτυξη κερδοφόρων πελατοκεντρικών προϊόντων που θα προσδίδουν αξία στον πελάτη. Η ασφαλιστική αγορά αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις μετά την υλοποίηση του Εποπτικού Πλαισίου Solvency II και η Εταιρεία έχει υλοποιήσει όλες τις απαραίτητες αλλαγές σε διαδικασίες, συστήματα, δεδομένα, ανθρώπινο δυναμικό και δομές, έχοντας διασφαλίσει την πλήρη εναρμόνιση με το νέο εποπτικό πλαίσιο. Επιπλέον η Εταιρεία προετοιμάζεται για την υιοθέτηση του προτύπου Δ.Π.Χ.Α. 17, το οποίο θα αντικαταστήσει το υφιστάμενο πρότυπο Δ.Π.Χ.Α. 4 που αφορά στην λογιστική απεικόνιση των ασφαλιστηρίων συμβολαίων, και αναμένεται να υιοθετηθεί από την 1η Ιανουαρίου 2021 και αναμένεται να φέρει πολλές αλλαγές στην αποτίμηση των ασφαλιστικών υποχρεώσεων των ασφαλιστικών εταιρειών. Πλαίσιο Διαχείρισης Κινδύνων Η Εταιρεία αναλαμβάνει διάφορους ασφαλιστικούς, οικονομικούς και μη οικονομικούς κινδύνους στα πλαίσια της επιχειρηματικής της δραστηριότητας με στόχο την επίτευξη των στρατηγικών της στόχων. Βασική επιδίωξη της Εταιρείας είναι να διασφαλίσει ότι η ανάληψη των ασφαλιστικών και επενδυτικών δραστηριοτήτων από μέρους της διενεργείται σε ένα περιβάλλον ελέγχου, με στόχο την αποτελεσματική διαχείριση των κινδύνων και την επίτευξη ενός αποτελεσματικού πλαισίου αναφορών των κινδύνων. Για το λόγο αυτό, έχει αναπτυχθεί ένα αποτελεσματικό σύστημα διαχείρισης κινδύνων το οποίο είναι ενσωματωμένο στις καθημερινές της δραστηριότητες και είναι ευθυγραμμισμένο με τους στρατηγικούς της στόχους. Το σύστημα διαχείρισης κινδύνων περιλαμβάνει το πλαίσιο εταιρικής διακυβέρνησης, τη στρατηγική διαχείρισης κινδύνων, τη διάθεση ανάληψης κινδύνων καθώς και πολιτικές, διαδικασίες και αναφορές. Οι βασικές κατηγορίες κινδύνων που καλύπτονται από το πλαίσιο διαχείρισης κινδύνων είναι: Ασφαλιστικός κίνδυνος Πιστωτικός κίνδυνος Κίνδυνος ρευστότητας Κίνδυνος αγοράς Κίνδυνος συγκέντρωσης Λειτουργικός κίνδυνος Το πλαίσιο διαχείρισης κινδύνων εποπτεύεται από τη Διεύθυνση Διαχείρισης Κινδύνων και εγκρίνεται από το Διοικητικό Συμβούλιο. - 6 -
ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΠΙ ΤΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ Η προσέγγιση στη διαχείριση κινδύνων Το Διοικητικό Συμβούλιο έχει την ευθύνη για το πλαίσιο διακυβέρνησης αναφορικά με τους κινδύνους, το σύστημα ελέγχου και θέτει την αποτελεσματική διαχείριση κινδύνων ως αναπόσπαστο κομμάτι της προσπάθειας επίτευξης των επιχειρηματικών στόχων της Εταιρείας. Η Εταιρεία έχει υιοθετήσει το σύστημα των «τριών γραμμών άμυνας» : Πρώτη γραμμή άμυνας Οι επικεφαλής των τμημάτων και των λειτουργιών αποτελούν την πρώτη γραμμή άμυνας και έχουν την ευθύνη για την διαχείριση των κινδύνων και το περιβάλλον εσωτερικού ελέγχου για τους αντίστοιχους τομείς ευθύνης τους και για τους τομείς όπου υπάρχει συνεργασία με άλλους τομείς και λειτουργίες της Εταιρείας. Δεύτερη γραμμή άμυνας Οι λειτουργίες της Διαχείρισης Κινδύνων και της Κανονιστικής Συμμόρφωσης αποτελούν την δεύτερη γραμμή άμυνας, ενώ το Νομικό Τμήμα παρέχει συμβουλές στις εν λόγω λειτουργίες. Οι λειτουργίες αυτές έχουν την ευθύνη να παρέχουν αποτελεσματική επίβλεψη της διαχείρισης κινδύνων και να παρέχουν ανεξάρτητες αξιολογήσεις και αναφορές των κινδύνων. Τρίτη γραμμή άμυνας Η λειτουργία του Εσωτερικού Ελέγχου αποτελεί την τρίτη γραμμή άμυνας της Εταιρείας και διασφαλίζει μέσω του ανεξάρτητου ρόλου της την αποτελεσματικότητα των σημείων ελέγχου. Διακυβέρνηση Το σύστημα εταιρικής διακυβέρνησης αναπτύχθηκε λαμβάνοντας υπόψη το επιχειρηματικό περιβάλλον, τις εποπτικές απαιτήσεις καθώς και επιχειρηματικές ανάγκες της Εταιρείας. - 7 -
ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΠΙ ΤΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ Το Σύστημα εταιρικής διακυβέρνησης της MetLife ΑΕΑΖ Διοικητικό Συμβούλιο Επιτροπή Διαχείρισης Κινδύνων Επιτροπή Ελέγχου Γενική Διεύθυνση Επιτροπή Προϊόντων Επιτροπή ALM Επιτροπή Αξιολόγησης Underwriting Συντονιστική Επιτροπή ΙΤ Επιτροπή Ανθρωπίνων Πόρων Επενδυτική Επιτροπή Επιτροπή Αποζημιώσεων Επιτροπή ΠΥΜΑ Επιτροπή Πελατοκεντρικότητας Επιτροπή Λειτουργικών Κινδύνων Διοικητικό Συμβούλιο Το Διοικητικό Συμβούλιο έχει την απόλυτη ευθύνη για την εφαρμογή ενός αποτελεσματικού συστήματος διαχείρισης κινδύνων. Το Διοικητικό Συμβούλιο καθορίζει την στρατηγική διαχείρισης κινδύνων και τη διάθεση ανάληψης κινδύνων της Εταιρείας και εγκρίνει τις πολιτικές διαχείρισής τους. Σημαντικά θέματα αναφέρονται στο Διοικητικό Συμβούλιο. Τα θέματα που υποβάλλονται στο Διοικητικό Συμβούλιο, υποστηρίζονται από τις κατάλληλες αναλύσεις, συμπεριλαμβανόμενης της γνώμης των βασικών λειτουργιών. Εφόσον απαιτείται, το Διοικητικό Συμβούλιο συμβουλεύεται την Επιτροπή Διαχείρισης Κινδύνων. Επιτροπή Διαχείρισης Κινδύνων Στο ρόλο του, το Διοικητικό Συμβούλιο υποστηρίζεται από την Επιτροπή Διαχείρισης Κινδύνων, η οποία λειτουργεί συμβουλευτικά στο Διοικητικό Συμβούλιο. Η λειτουργία της Επιτροπής Διαχείρισης Κινδύνων διέπεται από εγκεκριμένο εσωτερικό κανονισμό. Η Επιτροπή Διαχείρισης Κινδύνων συνεδριάζει τουλάχιστον μια φορά το τρίμηνο και οι αποφάσεις / εισηγήσεις της τεκμηριώνονται επαρκώς. Η Επιτροπή Διαχείρισης Κινδύνων ελέγχει και διαμορφώνει τις πολιτικές, πρακτικές και διαδικασίες για τον εντοπισμό, εκτίμηση, διαχείριση, παρακολούθηση και αναφορά όλων των κινδύνων. - 8 -
ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΠΙ ΤΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ Επιτροπή Ελέγχου Ακολουθώντας τις επιταγές της Οδηγίας 2014/56/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16 ης Απριλίου 2014 και του Κανονισμού (ΕΕ) αριθμ. 537/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16 ης Απριλίου 2014, η Εταιρεία συνέστησε τον Ιανουάριο του 2015 μία ανεξάρτητη επιτροπή με σκοπό την περαιτέρω βελτίωση του περιβάλλοντος ελέγχου της Εταιρείας. Η Επιτροπή Ελέγχου απαρτίζεται από τρία μη εκτελεστικά μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου με βαθιά γνώση του πεδίου τους και πολυετή εμπειρία στον ασφαλιστικό χώρο, ένα εκ των οποίων με γνώση λογιστικής και ελεγκτικής όπως προβλέπει η Οδηγία. Οι αρμοδιότητες και υποχρεώσεις της Επιτροπής είναι να: Παρακολουθεί τη διαδικασία και τη διενέργεια του υποχρεωτικού ελέγχου των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων της Εταιρείας και ενημερώνει το διοικητικό συμβούλιο υποβάλλοντας σχετική αναφορά για τα θέματα που προέκυψαν Παρακολουθεί, εξετάζει και αξιολογεί την διαδικασία σύνταξης της χρηματοοικονομικής πληροφόρησης, δηλαδή τους μηχανισμούς και τα συστήματα παραγωγής, τη ροή και τη διάχυση των χρηματοοικονομικών πληροφοριών που παράγουν οι εμπλεκόμενες οργανωτικές μονάδες της Εταιρείας. Στις παραπάνω ενέργειες της Επιτροπής Ελέγχου περιλαμβάνεται και η λοιπή δημοσιοποιηθείσα πληροφόρηση με οποιαδήποτε τρόπο (χρηματιστηριακές ανακοινώσεις, δελτία τύπου) σε σχέση με τις χρηματοοικονομικές πληροφορίες. Στο πλαίσιο αυτό η Επιτροπή Ελέγχου ενημερώνει το Διοικητικό Συμβούλιο με τις διαπιστώσεις της και υποβάλει προτάσεις βελτίωσης της διαδικασίας, εφόσον κριθεί σκόπιμο. Παρακολουθεί, εξετάζει και αξιολογεί την επάρκεια και αποτελεσματικότητα του συνόλου των πολιτικών, διαδικασιών και δικλείδων ασφαλείας της Εταιρείας αναφορικά αφενός μεν με το σύστημα του εσωτερικού ελέγχου και αφετέρου με την εκτίμηση και τη διαχείριση κινδύνων, σε σχέση με την χρηματοοικονομική πληροφόρηση. Ως προς τη λειτουργία του εσωτερικού ελέγχου, η Επιτροπή Ελέγχου παρακολουθεί και επιθεωρεί την ορθή λειτουργία της μονάδας σύμφωνα με τα επαγγελματικά πρότυπα καθώς και το ισχύον νομικό και κανονιστικό πλαίσιο και αξιολογεί το έργο, την επάρκεια και την αποτελεσματικότητα της, χωρίς ωστόσο να επηρεάζει την αξιοπιστία της. Επίσης, επισκοπεί την δημοσιοποιηθείσα πληροφόρηση ως προς τον εσωτερικό έλεγχο και τους κυριότερους κινδύνους και αβεβαιότητες της Εταιρείας, σε σχέση με την χρηματοοικονομική πληροφόρηση. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή Ελέγχου ενημερώνει το Διοικητικό Συμβούλιο με τις διαπιστώσεις της και υποβάλει προτάσεις βελτίωσης, εφόσον κριθεί σκόπιμο. Ο Ν. 4449/2017 ενσωμάτωσε τις απαιτήσεις της Οδηγίας στο ελληνικό δίκαιο. - 9 -
ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΠΙ ΤΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ Λειτουργία Διαχείρισης Κινδύνων Επικεφαλής της Διεύθυνσης Διαχείρισης Κινδύνων είναι ο Διευθυντής Διαχείρισης Κινδύνων (Chief Risk Officer - CRO) που είναι επίσης μέλος της Επιτροπής Διαχείρισης Κινδύνων. Οι αρμοδιότητες της Διεύθυνσης Διαχείρισης Κινδύνων περιλαμβάνουν τα εξής: Αναπτύσσει πολιτικές και διαδικασίες διαχείρισης κινδύνων και διασφαλίζει τη συνεχή τους καταλληλότητα για τη φύση, την έκταση και την πολυπλοκότητα των δραστηριοτήτων της επιχείρησης Διασφαλίζει την ύπαρξη κατάλληλων μεθοδολογιών και εργαλείων διαχείρισης κινδύνων Παρέχει τακτικές (τουλάχιστον τριμηνιαίες) αναφορές στην Επιτροπή Διαχείρισης Κινδύνων και στο Διοικητικό Συμβούλιο Προτείνει στην Επιτροπή Διαχείρισης Κινδύνων τις απαραίτητες τεχνικές αντιστάθμισης / μετρίασης κινδύνων η αξιολόγηση των οποίων τους τοποθετεί εκτός της διάθεσης ανάληψης κινδύνων της Εταιρείας Η Διεύθυνση Διαχείρισης Κινδύνων έχει πλήρη πρόσβαση σε όλες τις δραστηριότητες και τις λειτουργικές επιχειρηματικές μονάδες, καθώς και σε όλες τις πληροφορίες και τα στοιχεία που χρειάζονται για να εκπληρώσει τους στόχους της. Στρατηγική και Διάθεση Ανάληψης Κινδύνων Η Στρατηγική Διαχείρισης Κινδύνων υιοθετείται από την Επιτροπή Διαχείρισης Κινδύνων και το Διοικητικό Συμβούλιο και παρέχει την βάση για τη διαχείριση των κινδύνων σε συνάφεια με τη διάθεση ανάληψης κινδύνων της Εταιρείας. Η επιχειρησιακή στρατηγική της Εταιρείας, η στρατηγική διαχείρισης κινδύνων και η διάθεση ανάληψης κινδύνων εφαρμόζονται δυναμικά προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της Εταιρείας. Η Διάθεση Ανάληψης Κινδύνων ορίζει το μέγεθος και τη φύση των κινδύνων που εγκρίνει και ορίζει ως ανεκτά το Διοικητικό Συμβούλιο. Η Διάθεση Ανάληψης Κινδύνων εγκρίνεται από την Επιτροπή Διαχείρισης Κινδύνων και το Διοικητικό Συμβούλιο. Μεταγενέστερα Γεγονότα Οι Ευρωπαϊκές Οδηγίες σχετικές με τη Φερεγγυότητα II ενσωματώθηκαν στην ελληνική νομοθεσία με τον Ν. 4364/2016. Η αναφορά των στοιχείων αποτίμησης σε καθεστώς Φερεγγυότητας ΙΙ γίνεται με την χρήση Μεταβατικών Μέτρων των Επιτοκίων Άνευ Κινδύνου, μετά από σχετική έγκριση που δόθηκε από την εποπτική αρχή μέσα στο 2017. - 10 -
ΕΚΘΕΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΕΠΙ ΤΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ Τα Μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου Eric Clurfain Δημήτρης Μαζαράκης Δημήτρης Βασιλειάδης Ιωάννα Παναγιωτίδου Μαρία Λαρδά Yvonne Hill Πρόεδρος, Μη Εκτελεστικό Μέλος Αντιπρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος, Εκτελεστικό Μέλος Διοικητικός Διευθυντής, Εκτελεστικό Μέλος Μη Εκτελεστικό Μέλος Μη Εκτελεστικό Μέλος Ανεξάρτητο, Μη Εκτελεστικό Μέλος - 11 -
Deloitte Ανώνυμη Εταιρεία Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών Φραγκοκκλησιάς 3α & Γρανικού 151 25 Μαρούσι Αθήνα, Ελλάδα Τηλ.: +30 210 6781 100 Fax: +30 210 6776 221-2 www.deloitte.gr Έκθεση Ανεξάρτητου Ορκωτού Ελεγκτή Λογιστή Προς τους Μετόχους της METLIFE Α.Ε.Α.Ζ. Έκθεση Ελέγχου επί των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων Ελέγξαμε τις συνημμένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις της Εταιρείας METLIFE A.E.A.Z (η «Εταιρεία»), οι οποίες αποτελούνται από την κατάσταση χρηματοοικονομικής θέσης της 31 ης Δεκεμβρίου 2016, τις καταστάσεις συνολικού εισοδήματος, μεταβολών ιδίων κεφαλαίων και ταμειακών ροών της χρήσεως που έληξε την ημερομηνία αυτή, καθώς και περίληψη σημαντικών λογιστικών αρχών και μεθόδων και λοιπές επεξηγηματικές πληροφορίες. Ευθύνη της Διοίκησης για τις Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις Η διοίκηση έχει την ευθύνη για την κατάρτιση και εύλογη παρουσίαση αυτών των χρηματοοικονομικών καταστάσεων σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς, όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως και για εκείνες τις εσωτερικές δικλίδες, που η διοίκηση καθορίζει ως απαραίτητες, ώστε να καθίσταται δυνατή η κατάρτιση χρηματοοικονομικών καταστάσεων απαλλαγμένων από ουσιώδη ανακρίβεια, που οφείλεται είτε σε απάτη είτε σε λάθος. Ευθύνη του Ελεγκτή Η δική μας ευθύνη είναι να εκφράσουμε γνώμη επί αυτών των χρηματοοικονομικών καταστάσεων με βάση τον έλεγχό μας. Διενεργήσαμε τον έλεγχό μας σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Ελέγχου, που έχουν ενσωματωθεί στην Ελληνική Νομοθεσία (ΦΕΚ/Β /2848/23.10.2012). Τα πρότυπα αυτά απαιτούν να συμμορφωνόμαστε με κανόνες δεοντολογίας, καθώς και να σχεδιάζουμε και διενεργούμε τον έλεγχο με σκοπό την απόκτηση εύλογης διασφάλισης για το εάν οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις είναι απαλλαγμένες από ουσιώδη ανακρίβεια. Ο έλεγχος περιλαμβάνει τη διενέργεια διαδικασιών για την απόκτηση ελεγκτικών τεκμηρίων, σχετικά με τα ποσά και τις γνωστοποιήσεις στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις. Οι επιλεγόμενες διαδικασίες βασίζονται στην κρίση του ελεγκτή περιλαμβανομένης της εκτίμησης των κινδύνων ουσιώδους ανακρίβειας των χρηματοοικονομικών καταστάσεων, που οφείλεται είτε σε απάτη είτε σε λάθος. Κατά τη διενέργεια αυτών των εκτιμήσεων κινδύνου, ο ελεγκτής εξετάζει τις εσωτερικές δικλίδες που σχετίζονται με την κατάρτιση και εύλογη παρουσίαση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων της εταιρείας, με σκοπό το σχεδιασμό ελεγκτικών διαδικασιών κατάλληλων για τις περιστάσεις, αλλά όχι με σκοπό την έκφραση γνώμης επί της αποτελεσματικότητας των εσωτερικών δικλίδων της εταιρείας. Ο έλεγχος περιλαμβάνει επίσης την αξιολόγηση της καταλληλότητας των λογιστικών αρχών και μεθόδων που χρησιμοποιήθηκαν και του εύλογου των εκτιμήσεων που έγιναν από τη διοίκηση, καθώς και αξιολόγηση της συνολικής παρουσίασης των χρηματοοικονομικών καταστάσεων. Πιστεύουμε ότι τα ελεγκτικά τεκμήρια που έχουμε συγκεντρώσει είναι επαρκή και κατάλληλα για τη θεμελίωση της ελεγκτικής μας γνώμης. - 12 -
Γνώμη Κατά τη γνώμη μας, οι συνημμένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις παρουσιάζουν εύλογα, από κάθε ουσιώδη άποψη, την οικονομική θέση της MetLife A.E.A.Z κατά την 31 η Δεκεμβρίου 2016, την χρηματοοικονομική της επίδοση και τις ταμειακές της ροές για την χρήση που έληξε την ημερομηνία αυτή σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς, όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Έκθεση επί Άλλων Νομικών και Κανονιστικών Απαιτήσεων Λαμβάνοντας υπόψη ότι η διοίκηση έχει την ευθύνη για την κατάρτιση της Έκθεσης Διαχείρισης του Διοικητικού Συμβουλίου, κατ εφαρμογή των διατάξεων της παραγράφου 5 του άρθρου 2 (μέρος Β) του Ν.4336/2015, σημειώνουμε ότι: α) Κατά τη γνώμη μας η Έκθεση Διαχείρισης του Διοικητικού Συμβουλίου έχει καταρτισθεί σύμφωνα με τις ισχύουσες νομικές απαιτήσεις του άρθρου 43α του Κωδ. Ν. 2190/1920 και το περιεχόμενο αυτής αντιστοιχεί με τις συνημμένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις της χρήσης που έληξε την 31 η Δεκεμβρίου 2016. β) Με βάση τη γνώση που αποκτήσαμε κατά το έλεγχό μας, για την Εταιρεία MetLife A.E.Α.Ζ και το περιβάλλον της, δεν έχουμε εντοπίσει ουσιώδεις ανακρίβειες στην Έκθεση Διαχείρισης του Διοικητικού της Συμβουλίου. Αθήνα, 22 Μαΐου 2017 Η Ορκωτός Ελεγκτής Λογιστής Beate Randulf ΑΜ ΣΟΕΛ 37541 Deloitte Ανώνυμη Εταιρεία Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών Φραγκοκκλησιάς 3 α & Γρανικού 151 25 Μαρούσι Α.Μ. ΣΟΕΛ: Ε 120-13 -
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΟΛΙΚΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΟΛΙΚΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ Ποσά σε Σημ. 31/12/2016 31/12/2015 Μικτά εγγεγραμμένα ασφάλιστρα 5 137.052.943 144.420.885 Μείον: Εκχωρηθέντα ασφάλιστρα 5 (7.671.372) (8.223.297) Καθαρά εγγεγραμμένα ασφάλιστρα 129.381.571 136.197.588 Λοιπά συναφή έσοδα ασφαλιστικών εργασιών 6 5.822.961 6.004.880 Καθαρά εγγεγραμμένα ασφάλιστρα και συναφή έσοδα 135.204.532 142.202.468 Λοιπά έσοδα επενδύσεων 7 28.744.491 30.650.656 Κέρδη/(Ζημιές) από πώληση/λήξη επενδύσεων 8 14.809.968 6.795.812 Κέρδη/(Ζημιές) από αποτίμηση επενδύσεων 9 10.947.727 (4.576.741) Απομείωση χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων 10 1.305.011 (3.533.044) Λοιπά Έσοδα 254.228 1.571.118 Άλλα έσοδα 56.061.425 30.907.801 Συνολικά έσοδα 191.265.957 173.110.269 Αποζημιώσεις ασφαλισμένων 11 (127.839.830) (113.435.069) Δεδουλευμένες Προμήθειες παραγωγής 12 (21.007.724) (20.525.497) Μεταβολή Μαθηματικών Αποθεμάτων και τεχνικών ασφαλιστικών προβλέψεων 13 (11.944.424) (10.658.929) Έξοδα διοίκησης και διάθεσης 14 (23.102.635) (26.516.048) Χρηματοοικονομικά έξοδα 15 (531.071) (792.972) Λοιπά έξοδα (1.014.773) (137.850) Συνολικά έξοδα (185.440.457) (172.066.365) Κέρδη προ φόρων 5.825.500 1.043.904 Φόροι 16 (12.020.902) 11.043.356 Κέρδη/(Ζημιές) μετά από φόρους (6.195.402) 12.087.260 Λοιπά συνολικά εισοδήματα, μετά από φόρους: Αξιόγραφα διαθέσιμα προς πώληση 12.641.591 (22.290.106) Υποχρεώσεις από προγράμματα καθορισμένων παροχών (1.142.700) 3.374.043 Καθαρά λοιπά συνολικά εισοδήματα/(έξοδα) μετά από φόρους 11.498.891 (18.916.063) Συνολικά εισοδήματα/(έξοδα), μετά από φόρους 5.303.489 (6.828.803) Αθήνα, 19/05/2017 Ο Πρόεδρος Του Δ.Σ. Ο Διευθύνων Σύμβουλος και Αντιπρόεδρος Δ.Σ. Ο Οικονομικός Διευθυντής Ο Υπεύθυνος Αναλογιστής Ο Διευθυντής Λογιστηρίου Eric Clurfain Δημήτριος Μαζαράκης Ευστράτιος Πέτρου Μιχάλης Πριναράκης Ελευθέριος Μερκουρίου Οι σημειώσεις στις σελίδες από 18 έως 100 αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτών των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων. - 14 -
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΣΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΣΗΣ Ποσά σε Σημ. 31/12/2016 31/12/2015 ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Ενσώματα περιουσιακά στοιχεία 17 7.883.793 8.037.487 Άυλα περιουσιακά στοιχεία 18 920.046 807.595 Προμήθειες και άλλα έξοδα παραγωγής επόμενων χρήσεων (ΜΕΠ) 19 21.800.864 24.059.315 Επενδύσεις σε συνδεδεμένες επιχειρήσεις 20 1.528.124 1.340.166 Αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις 21 77.221.251 81.491.686 Αξιόγραφα διαθέσιμα προς πώληση 22 969.233.991 903.760.118 Αξιόγραφα σε εύλογη αξία μέσω αποτελεσμάτων 23 463.648.876 446.036.336 Απαιτήσεις από Δάνεια μετά από προβλέψεις 24 20.064.535 21.134.806 Χρεώστες ασφαλίστρων 25 16.726.445 15.811.404 Δεδουλευμένοι Τόκοι Επενδύσεων 26 17.081.521 17.420.591 Απαιτήσεις από αντασφαλιστικές δραστηριότητες 27 11.150.916 11.755.170 Απαιτήσεις από φόρους μετά από προβλέψεις 28 16.882.679 22.096.760 Λοιπές Απαιτήσεις μετά από προβλέψεις 29 7.719.303 7.611.978 Ταμείο και ταμειακά ισοδύναμα 30 7.035.057 13.056.495 Σύνολο Ενεργητικού 1.638.897.401 1.574.419.907 ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Ίδια κεφάλαια Μετοχικό Κεφάλαιο καταβλημένο 31 77.900.000 77.900.000 Διαφορά από έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο 31 274.400.000 274.400.000 Αποθεματικά 32 121.091.874 109.592.983 Αποτελέσματα εις νέον (216.372.343) (210.176.943) Σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων 257.019.531 251.716.040 Υποχρεώσεις Μαθηματικά αποθέματα και τεχνικές ασφαλιστικές προβλέψεις 33 683.869.190 679.331.008 Υποχρεώσεις από επενδυτικά συμβόλαια 33 632.020.173 590.801.812 Λοιπές υποχρεώσεις 34 52.982.656 38.834.343 Υποχρεώσεις αντασφαλιστικών δραστηριοτήτων 35 10.149.122 11.984.598 Υποχρεώσεις παροχών προς το προσωπικό 36 2.856.728 1.752.106 Σύνολο Yποχρεώσεων 1.381.877.870 1.322.703.867 Σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων και Υποχρεώσεων 1.638.897.401 1.574.419.907 Αθήνα, 19/05/2017 Ο Πρόεδρος Του Δ.Σ. Ο Διευθύνων Σύμβουλος και Αντιπρόεδρος Δ.Σ. Ο Οικονομικός Διευθυντής Ο Υπεύθυνος Αναλογιστής Ο Διευθυντής Λογιστηρίου Eric Clurfain Δημήτριος Μαζαράκης Ευστράτιος Πέτρου Μιχάλης Πριναράκης Ελευθέριος Μερκουρίου Οι σημειώσεις στις σελίδες από 18 έως 100 αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτών των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων. - 15 -
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ Ποσά σε Μετοχικό κεφάλαιο Αποθεματικό από έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο Αποθεματικό αξιογράφων Δ.Π.X.A. Υποχρεώσεις από προγρ. καθ. παροχών Λοιπά Αποθεματικά Σωρευμένα Κέρδη / (Ζημιές) Σύνολο Iδίων Κεφαλαίων Υπόλοιπα 01/01/2015 77.900.000 274.400.000 93.190.842 (2.162.814) 37.481.016 (222.264.202) 258.544.842 Αποτέλεσμα χρήσης μετά από φόρους - - - - - 12.087.260 12.087.260 Λοιπά συνολικά εισοδήματα, μετά από φόρους - - (22.290.106) 3.374.043 - - (18.916.063) Υπόλοιπα 31/12/2015 77.900.000 274.400.000 70.900.736 1.211.229 37.481.016 (210.176.942) 251.716.040 Αποτέλεσμα χρήσης μετά φόρων - - - - - (6.195.402) (6.195.402) Λοιπά συνολικά εισοδήματα, μετά από φόρους - - 12.641.591 (1.142.700) - - 11.498.891 Υπόλοιπα 31/12/2016 77.900.000 274.400.000 83.542.327 68.529 37.481.016 (216.372.344) 257.019.531 Ο Πρόεδρος Του Δ.Σ. Ο Διευθύνων Σύμβουλος και Αντιπρόεδρος Δ.Σ. Ο Οικονομικός Διευθυντής Ο Υπεύθυνος Αναλογιστής Ο Διευθυντής Λογιστηρίου Eric Clurfain Δημήτριος Μαζαράκης Ευστράτιος Πέτρου Μιχάλης Πριναράκης Ελευθέριος Μερκουρίου Οι σημειώσεις στις σελίδες από 18 έως 100 αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτών των Χρηματοοικονομικών καταστάσεων. - 16 -
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ Ποσά σε 31/12/2016 31/12/2015 Ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες Κέρδη/(Ζημιές) προ φόρων 5.825.500 1.043.904 Πλέον/(μείον) προσαρμογές για μη ταμειακά στοιχεία Αποσβέσεις και απομειώσεις ενσώματων περ.στοιχείων και αύλων 14 675.349 638.251 Μεταβολή πρόβλεψης επισφαλών απαιτήσεων και λοιπών προβλέψεων (788.099) 537.738 Έξοδα προγραμμάτων καθορισμένων παροχών προς το προσωπικό (428.249) 1.407.945 Κέρδη/(Ζημιές) από πώληση/λήξη επενδύσεων 8 (14.809.968) (6.795.812) Aπομείωση χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων 10 (1.305.011) 3.533.044 Καθαρά έσοδα από τόκους και μερίσματα 7 (28.744.491) (30.650.656) Κέρδη/(Ζημιές) από αποτίμηση επενδύσεων 9 (10.947.727) 4.576.741 Σύνολο προσαρμογών (56.348.196) (26.752.749) Μεταβολή στοιχείων απαιτήσεων / υποχρεώσεων Μεταβολή ΜΕΠ 19 766.541 1.435.386 Μεταβολή ασφαλιστικών προβλέψεων 33 45.756.542 50.444.598 Μεταβολή χρεωστών ασφαλίστρων 25 (915.042) 422.303 Μεταβολή απαιτήσεων από αντασφαλιστικές δραστηριότητες 27 604.254 (4.158.362) Μεταβολή απαιτήσεων από δάνεια και λοιπά 5.718.318 11.260.210 Μεταβολή απαιτήσεων από φόρους 458.709 (471.439) Μεταβολή λοιπών υποχρεώσεων 12.250.345 (5.802.063) Μεταβολή υποχρεώσεων από αντασφαλιστικές δραστηριότητες 35 (1.835.476) 5.048.152 Σύνολο Μεταβολής στοιχείων απαιτήσεων / υποχρεώσεων 12.281.495 32.469.940 Αγορές αξιογράφων (200.481.479) (159.867.632) Πωλήσεις αξιογράφων 150.527.752 100.128.812 Ταμειακές εισροές από μερίσματα 23.746 448.225 Ταμειακές εισροές από τόκους 33.238.373 31.820.860 Ταμειακές εκροές από τόκους (977.635) (67.346) Καθαρές ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες (5.387.747) 4.932.859 Ταμειακές ροές από επενδυτικές δραστηριότητες Αγορές ενσώματων & άυλων περιουσιακών στοιχείων (633.691) (724.262) Καθαρές ταμειακές ροές από επενδυτικές δραστηριότητες (633.691) (724.262) Καθαρή αύξηση/(μείωση) ταμείου και ταμειακών ισοδυνάμων (6.021.438) 4.208.597 Ταμείο και ταμειακά ισοδύναμα στην αρχή της περιόδου 13.056.495 8.847.898 Ταμείο και ταμειακά ισοδύναμα τέλους περιόδου 7.035.057 13.056.495 Οι σημειώσεις στις σελίδες από 18 έως 100 αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτών των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων. - 17 -
1. Γενικές πληροφορίες Η MetLife Α.Ε.Α.Ζ. (η Εταιρεία) προέκυψε από μετατροπή, σύμφωνα με το Ν.2166/1993, του Υποκαταστήματος της «ΑΜΕRICAN LIFE INSURANCE COMPANY» με έδρα το Delaware των Η.Π.Α. Έχει την έδρα της στη Λεωφόρο Κηφισίας 119 Τ.Κ. 15124 Αθήνα, τηλ 210-8787000 http://www.metlife.gr. Η MetLife EU Holding Company Limited κατέχει το 100% των μετοχών της ΜetLife A.E.A.Z. Η MetLife δραστηριοποιείται στην Ελλάδα από το 1964 και είναι η Εταιρεία που καθιέρωσε το θεσμό της ασφάλειας Ζωής στη χώρα μας. Μέσα από μια ευρεία γκάμα ευέλικτων ατομικών και ομαδικών Ασφαλιστικών Προγραμμάτων, καλύπτει αποτελεσματικά τους κλάδους Ζωής, Προσωπικών Ατυχημάτων, Υγείας και Συνταξιοδότησης, παρέχοντας ολοκληρωμένη προστασία σε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους, σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. Η Εταιρεία κατέχει το 90% του μετοχικού κεφαλαίου της MetLife Ανώνυμη Εταιρεία Διαχείρισης Αμοιβαίων Κεφαλαίων, που είναι εγκατεστημένη στην Ελλάδα. Η Εταιρεία δεν έχει συντάξει ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις για τη χρήση που έληξε 31 Δεκεμβρίου 2016, με βάση την εξαίρεση που προβλέπεται από την οδηγία 9Α/1992 της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς οι Χρηματοοικονομικές Kαταστάσεις τόσο της Εταιρείας όσο και της θυγατρικής της ενοποιούνται από την τελική μητρική εταιρεία MetLife Inc. Η τρέχουσα σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρείας, κατά την ημερομηνία δημοσίευσης των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων της χρήσης που έληξε την 31 Δεκεμβρίου 2016, είναι η ακόλουθη: Eric Clurfain Δημήτρης Μαζαράκης Δημήτρης Βασιλειάδης Ιωάννα Παναγιωτίδου Μαρία Λαρδά Yvonne Hill Πρόεδρος Αντιπρόεδρος & Διευθ. Σύμβουλος Διοικητικός Διευθυντής, Μέλος Μέλος Μέλος Μέλος Κατά την διάρκεια της χρήσης και μέχρι την ημερομηνία δημοσίευσης των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων της χρήσης που έληξε την 31 Δεκεμβρίου 2016, πραγματοποιήθηκαν οι ακόλουθες αλλαγές στην σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου: Αναστασία Τζουανάκη Οικονομική Διευθύντρια, Μέλος ως την 01/04/2017 Damien Cranwell Μέλος ως την 23/09/2016 Yvonne Hill Μέλος από την 23/09/2016 Τα μέλη εκλέγονται από την Γενική Συνέλευση του Μετόχου με διάρκεια ενός έτους με δυνατότητα επανεκλογής. Για την νέα σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου όπως αυτή διαμορφώθηκε μετά την έκτακτη Γενική Συνέλευση του Μετόχου την 23/09/2016, η θητεία των μελών λήγει μετά από ένα έτος. Οι Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις υπόκεινται στην έγκριση της Ετήσιας Γενικής Συνέλευσης του Μετόχου. Οι παρούσες ετήσιες - 18 -
Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις έχουν εγκριθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας την 19/05/2017. 2. Σημαντικές Λογιστικές Αρχές Οι Βασικές λογιστικές αρχές που εφαρμόστηκαν από την Εταιρεία για την κατάρτιση των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων περιγράφονται παρακάτω. Οι αρχές αυτές εφαρμόστηκαν με συνέπεια σε όλες τις χρήσεις που περιλαμβάνονται σε αυτές τις Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις. Οι Χρηματοοικονομικές Kαταστάσεις έχουν συνταχθεί σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (εφεξής Δ.Π.Χ.Α.) όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση και ισχύουν την 31 Δεκεμβρίου 2016. 2.1 Βάση κατάρτισης των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων Οι Χρηματοοικονομικές Kαταστάσεις έχουν συνταχθεί σύμφωνα με την αρχή του ιστορικού κόστους, με εξαίρεση το χαρτοφυλάκιο επενδύσεων διαθέσιμων προς πώληση, τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία και υποχρεώσεις στην εύλογη αξία μέσω αποτελεσμάτων, τα οποία αποτιμώνται στην εύλογη αξία τους και τις ασφαλιστικές υποχρεώσεις που αποτιμώνται με αναλογιστικές μεθόδους. Τα ποσά απεικονίζονται σε Ευρώ, που είναι το λειτουργικό νόμισμα της χώρας. Η σύνταξη των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων σύμφωνα με τα Δ.Π.Χ.Α. απαιτεί τη διενέργεια εκτιμήσεων και παραδοχών, οι οποίες ενδέχεται να επηρεάσουν τα λογιστικά υπόλοιπα των περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων, τις απαιτούμενες γνωστοποιήσεις για ενδεχόμενες απαιτήσεις και υποχρεώσεις κατά την ημερομηνία σύνταξης των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων καθώς και το ύψος των εσόδων και εξόδων της σχετικής περιόδου. Η χρήση των διαθέσιμων πληροφοριών και η κριτική αξιολόγησή τους αποτελούν αναπόσπαστα στοιχεία για τη διενέργεια εκτιμήσεων στις ακόλουθες περιοχές: προβλέψεις απομείωσης αξίας δανείων και λοιπών απαιτήσεων, αποτίμηση χρηματοοικονομικών μέσων μη διαπραγματεύσιμων σε ενεργή αγορά, απομείωση αξίας χαρτοφυλακίου επενδύσεων, έλεγχος απομείωσης της υπεραξίας και των άυλων περιουσιακών στοιχείων από επιχειρηματικές συνενώσεις, έλεγχος της δυνατότητας ανάκτησης των αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων, εκτίμηση των υποχρεώσεων από παροχές στο προσωπικό μετά την έξοδο από την υπηρεσία, των ασφαλιστικών αποθεμάτων, των ενδεχόμενων υποχρεώσεων από εκκρεμείς δικαστικές υποθέσεις και ανοιχτές φορολογικές χρήσεις. Τα πραγματικά αποτελέσματα μπορεί να διαφέρουν από τις εκτιμήσεις αυτές. Συνέχιση της επιχειρηματικής δραστηριότητας Η Εταιρεία έχει ισχυρή χρηματοοικονομική θέση την 31 Δεκεμβρίου 2016, και παρακολουθεί συστηματικά την κεφαλαιακή της επάρκεια την οποία και καλύπτει σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Φερεγγυότητας ΙΙ (Solvency II) και έχει ήδη σχεδιάσει όλες τις απαραίτητες - 19 -
ενέργειες ώστε να διασφαλίσει τη δυνατή κεφαλαιακή της θέση και στο μέλλον. Πιο συγκεκριμένα, η μετάβαση της Εταιρείας στο νέο εποπτικό πλαίσιο Solvency II πραγματοποιήθηκε ομαλά κάνοντας χρήση μεταβατικών μέτρων, καταγράφοντας δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας που υπερβαίνουν το 100% από την πρώτη ημέρα εφαρμογής του νέου εποπτικού πλαισίου, με οποιαδήποτε μέθοδο αποτίμησης των υποχρεώσεων (Επιτόκια άνευ κινδύνου ή επιτόκια άνευ κινδύνου & προσαρμογής λόγω μεταβλητότητας) και για κάθε περίοδο τριμηνιαίας εποπτικής αναφοράς έκτοτε. Πιο συγκεκριμένα, για το έτος 2016 oι δείκτες κάλυψης SCR και MCR με βάση το Solvency II είναι αντίστοιχα 289% και 734%, κάνοντας χρήση μεταβατικών μέτρων με επιτόκιο άνευ κινδύνου, ενώ την 1 η Ιανουαρίου 2016 oι δείκτες κάλυψης SCR και MCR με βάση το Solvency II ήταν αντίστοιχα 158% και 449%, κάνοντας χρήση επιτοκίων άνευ κινδύνου και προσαρμογής λόγω μεταβλητότητας). Βάσει των παραπάνω, η Διοίκηση της Εταιρείας θεωρεί ότι ισχύει η αρχή της συνέχισης της επιχειρηματικής δραστηριότητας, βάσει της οποίας συντάχθηκαν οι ετήσιες Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις. 2.2 Υιοθέτηση των Δ.Π.Χ.Α. 2.2.1. Νέα Δ.Π.Χ.Α., διερμηνείες και τροποποιήσεις που τέθηκαν σε ισχύ από την 1 Ιανουαρίου 2016 Επίδραση από την εφαρμογή του Δ.Π.Χ.Α. 11 (Τροποποίηση) Λογιστική αντιμετώπιση της απόκτησης δικαιωμάτων σε «Από κοινού ελεγχόμενες εργασίες» (σε ισχύ για χρήσεις με έναρξη την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2016). Οι τροποποιήσεις στο Δ.Π.Χ.Α. 11 παρέχουν οδηγίες για το πώς πρέπει να αντιμετωπιστεί λογιστικά η απόκτηση «Από κοινού ελεγχόμενων εργασιών» οι οποίες αποτελούν επιχείρηση όπως αυτή ορίζεται στο Δ.Π.Χ.Α. 3 Συνενώσεις Επιχειρήσεων. Συγκεκριμένα, οι τροποποιήσεις αναφέρουν ότι οι σχετικές αρχές του Δ.Π.Χ.Α. 3 περί λογιστικής αντιμετώπισης των συνενώσεων επιχειρήσεων και άλλων προτύπων (π.χ. Δ.Λ.Π. 36 Απομείωση Αξίας Περιουσιακών Στοιχείων που αφορά στη διενέργεια ελέγχου απομείωσης μίας μονάδας δημιουργίας ταμειακών ροών στην οποία έχει κατανεμηθεί η υπεραξία που προέκυψε κατά την απόκτηση «Από κοινού ελεγχόμενων εργασιών») θα πρέπει να εφαρμοστούν. Οι ίδιες διατάξεις θα πρέπει να εφαρμοστούν και κατά τη σύσταση «Από κοινού ελεγχόμενων εργασιών» μόνο στην περίπτωση που ένα από τα μέλη που συμμετέχουν εισφέρει σε αυτή μία επιχείρηση. Το μέλος θα πρέπει να γνωστοποιήσει και αυτό τη σχετική πληροφόρηση που απαιτείται από το «Δ.Π.Χ.Α. 3» και από άλλα πρότυπα σχετικά με τις συνενώσεις επιχειρήσεων. Δεν υπήρξε επίδραση από την τροποποίηση του Δ.Π.Χ.Α. 11 στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις. Επίδραση από την εφαρμογή του Δ.Λ.Π. 1 (Τροποποίηση) Προτάσεις Γνωστοποιήσεων (σε ισχύ για χρήσεις με έναρξη την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2016). Οι τροποποιήσεις στο Δ.Λ.Π. 1 διευκρινίζουν ότι οι πληροφορίες δεν πρέπει να - 20 -
αλλοιώνονται με συγκεντρωτική παρουσίαση ή παρέχοντας μη σημαντικές πληροφορίες και οι εκτιμήσεις για το επίπεδο σημαντικότητας εφαρμόζονται σε όλα τα κονδύλια των χρηματοοικονομικών καταστάσεων. Μια εταιρεία δεν υποχρεούται να παρέχει τη συγκεκριμένη γνωστοποίηση που παρέχεται από το πρότυπο εάν οι πληροφορίες που προκύπτουν από την εν λόγω γνωστοποίηση δεν είναι σημαντικές. Στην κατάσταση συνολικών εσόδων, οι τροποποιήσεις απαιτούν ξεχωριστή γνωστοποίηση για την αναλογία των λοιπών συνολικών εσόδων από συγγενείς εταιρείες και κοινοπραξίες οι οποίες καταχωρούνται με τη μέθοδο της καθαρής θέσης με βάση το αν ή όχι θα μεταφέρονται μεταγενέστερα στα αποτελέσματα. Δεν υπήρξε επίδραση από την τροποποίηση του Δ.Λ.Π. 1 στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις. «Ετήσιες Βελτιώσεις στα Δ.Π.Χ.A. 2010-2012» (σε ισχύ για χρήσεις με ημερομηνία έναρξης την 1 Φεβρουαρίου 2015 και μετά, όπως υιοθετήθηκε από την Ε.Ε.), επιφέρουν τροποποιήσεις στα ακόλουθα πρότυπα: Επίδραση από την εφαρμογή του Δ.Π.Χ.Α. 2 (Βελτίωση) Παροχές που εξαρτώνται από την αξία των μετοχών: Τροποποιεί τους ορισμούς «Περίοδος κατοχύρωσης» και «συνθήκη αγοράς» και προσθέτει ορισμούς για «όρο απόδοσης» και «όρος χρόνου υπηρεσίας» οι οποίοι προηγουμένως περιλαμβάνονταν στον ορισμό της «Περιόδου κατοχύρωσης». Συγκεκριμένα, Για τη «συνθήκη αγοράς», η τροποποίηση αναφέρει ότι είναι ένας όρος απόδοσης που σχετίζεται με την τιμή αγοράς ή την αξία των μετοχικών τίτλων της εταιρείας ή μετοχικών τίτλων άλλης εταιρείας του ίδιου ομίλου. Μια συνθήκη αγοράς απαιτεί από τον αντισυμβαλλόμενο να ολοκληρώσει μια καθορισμένη περίοδο υπηρεσίας. Για τον «όρο απόδοσης», η τροποποίηση διευκρινίζει ότι η περίοδος κατά την οποία επιτυγχάνεται ο στόχος απόδοσης δεν πρέπει να επεκτείνεται πέρα από την περίοδο υπηρεσίας και ότι καθορίζεται σύμφωνα με τις δραστηριότητες της εταιρείας ή τις δραστηριότητες άλλης εταιρείας του ιδίου ομίλου. Επίδραση από την εφαρμογή του Δ.Π.Χ.Α. 3 (Βελτίωση) Συνενώσεις Επιχειρήσεων Απαιτεί το ενδεχόμενο τίμημα το οποίο έχει ταξινομηθεί ως περιουσιακό στοιχείο ή ως υποχρέωση να επιμετράται στην εύλογη αξία σε κάθε ημερομηνία αναφοράς, ανεξάρτητα από το εάν το ενδεχόμενο τίμημα είναι χρηματοοικονομικό περιουσιακό στοιχείο εντός σκοπού του Δ.Π.Χ.Α. 9 ή του Δ.Λ.Π. 39 ή μη χρηματοοικονομικό περιουσιακό στοιχείο ή υποχρέωση. Μεταβολές στην εύλογη αξία θα πρέπει να αναγνωρίζονται στα αποτελέσματα. - 21 -
Επίδραση από την εφαρμογή του Δ.Π.Χ.Α. 8 (Βελτίωση) Λειτουργικοί Τομείς Απαιτεί γνωστοποίηση σχετικά με τις κρίσεις που κάνει η Διοίκηση όταν εφαρμόζει τα κριτήρια συγκέντρωσης στους λειτουργικούς τομείς δραστηριότητας, περιλαμβάνοντας μία συνοπτική περιγραφή των λειτουργικών τομέων δραστηριότητας και των χρηματοοικονομικών δεικτών που χρησιμοποιήθηκαν προκειμένου να διαπιστωθεί ότι οι λειτουργικοί τομείς δραστηριότητας έχουν παρόμοια οικονομικά χαρακτηριστικά. Αποσαφηνίζει ότι οι συμφωνίες του συνόλου των περιουσιακών στοιχείων των τομέων με τα περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης απαιτούνται μόνο εάν αυτά αναφέρονται τακτικά στον επικεφαλής του οργάνου για τη λήψη αποφάσεων. Επίδραση από την εφαρμογή του Δ.Π.Χ.Α. 13 (Βελτίωση) Επιμέτρηση Εύλογης Αξίας Διευκρινίζει ότι με την έκδοση του Δ.Π.Χ.Α. 13 και την τροποποίηση των Δ.Π.Χ.Α. 9 και Δ.Λ.Π. 39 δεν αναιρείται η δυνατότητα της επιμέτρησης των βραχυπρόθεσμων απαιτήσεων και υποχρεώσεων σε μη προεξοφλημένη βάση, εάν η επίδραση από την προεξόφληση δεν είναι σημαντική (τροποποιούν μόνο τη βάση για συμπεράσματα). Επίδραση από την εφαρμογή του Δ.Λ.Π. 24 (Βελτίωση) Γνωστοποιήσεις Συνδεδεμένων Μερών Διευκρινίζει ότι μία εταιρεία διαχείρισης η οποία παρέχει προσωπικό που ασκεί διοίκηση σε μία άλλη εταιρεία ή στη μητρική της, είναι συνδεδεμένο μέρος με την εταιρεία που δέχεται τις υπηρεσίες. Ως εκ τούτου, η εταιρεία θα πρέπει να γνωστοποιεί ως συναλλαγές με συνδεδεμένα μέρη τα ποσά που προκύπτουν από την λήψη υπηρεσιών διοίκησης. Επίδραση από την εφαρμογή του Δ.Λ.Π. 27 (Βελτίωση) Ενοποιημένες και Ατομικές Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις (Τροποποιήσεις) - Εφαρμογή της Μεθόδου της Καθαρής Θέσης στις Ατομικές Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις (σε ισχύ για χρήσεις με έναρξη την ή μετά την 1 Ιανουαρίου 2016). Η τροποποίηση επιτρέπει στις επιχειρήσεις να χρησιμοποιούν τη μέθοδο της καθαρής θέσης προκειμένου να λογιστικοποιούν τις επενδύσεις τους σε θυγατρικές εταιρείες, κοινοπραξίες και συγγενείς εταιρείες στις ατομικές τους χρηματοοικονομικές καταστάσεις. «Ετήσιες Βελτιώσεις στα Δ.Π.Χ.A. 2012-2014» (σε ισχύ για χρήσεις με ημερομηνία έναρξης την 1 Ιανουαρίου 2016 και μετά), επιφέρουν τροποποιήσεις στα ακόλουθα πρότυπα: - 22 -
Επίδραση από την εφαρμογή του Δ.Π.Χ.Α. 5 (Βελτίωση) Μη Κυκλοφορούντα Περιουσιακά Στοιχεία που κατέχονται προς πώληση και Διακοπείσες Δραστηριότητες Η τροποποίηση αποσαφηνίζει ότι όταν ένα περιουσιακό στοιχείο (ή μια ομάδα περιουσιακών στοιχείων προοριζόμενα προς πώληση) αναταξινομείται από την κατηγορία «προοριζόμενο προς πώληση» στην κατηγορία «προοριζόμενο προς διανομή» ή το αντίστροφο, το γεγονός αυτό δε συνιστά αλλαγή του πλάνου της πώλησης ή της διανομής και γι αυτό δεν πρέπει να αντιμετωπιστεί λογιστικά ως μεταβολή. Αυτό σημαίνει ότι το περιουσιακό στοιχείο ή η ομάδα των περιουσιακών στοιχείων που προορίζονται προς πώληση δεν θα πρέπει να αποκατασταθεί στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις, σαν να μην είχε ποτέ ταξινομηθεί ως «προοριζόμενο προς πώληση» ή ως «προοριζόμενο προς διανομή», απλά και μόνο επειδή άλλαξε ο τρόπος της διάθεσης. Η τροποποίηση επίσης αποκαθιστά μία παράλειψη στο πρότυπο διευκρινίζοντας ότι η οδηγία στην αλλαγή του πλάνου πώλησης θα πρέπει να εφαρμόζεται σε ένα περιουσιακό στοιχείο ή μια ομάδα περιουσιακών στοιχείων προοριζόμενων προς πώληση όταν παύουν να διακρατούνται προς διανομή αλλά δεν αναταξινομούνται ως «προοριζόμενα προς πώληση». Επίδραση από την εφαρμογή του Δ.Π.Χ.Α. 7 (Βελτίωση) Χρηματοοικονομικά Μέσα: Γνωστοποιήσεις Υπάρχουν 2 τροποποιήσεις στο Δ.Π.Χ.Α. 7. 1) Εξυπηρέτηση συμβάσεων μετά την μεταβίβαση χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων. Εάν μία επιχείρηση μεταβιβάζει ένα χρηματοοικονομικό περιουσιακό στοιχείο υπό όρους που επιτρέπουν στον μεταβιβάζοντα να αποαναγνωρίσει το περιουσιακό στοιχείο, το Δ.Π.Χ.Α. 7 απαιτεί να γνωστοποιούνται όλες οι μορφές συνεχιζόμενης ανάμειξης που μπορεί να έχει η μεταβιβάζουσα επί των μεταβιβασθέντων περιουσιακών στοιχείων. Το Δ.Π.Χ.Α. 7 παρέχει οδηγίες σχετικά με το τι εννοεί με τον όρο «συνεχιζόμενη ανάμειξη». Η τροποποίηση πρόσθεσε συγκεκριμένες οδηγίες προκειμένου να βοηθήσει τις διοικήσεις να προσδιορίσουν εάν οι όροι μιας σύμβασης για εξυπηρέτηση χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων τα οποία έχουν μεταβιβαστεί συνιστά «συνεχιζόμενη ανάμειξη». Η τροποποίηση παρέχει το δικαίωμα (αλλά όχι την υποχρέωση) αναδρομικής εφαρμογής. 2) Ενδιάμεσες χρηματοοικονομικές καταστάσεις Η τροποποίηση αποσαφηνίζει ότι η επιπρόσθετη γνωστοποίηση που απαιτείται από το Δ.Π.Χ.Α. 7 «Γνωστοποίηση Συμψηφισμός χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων» δεν απαιτείται συγκεκριμένα για όλες τις ενδιάμεσες περιόδους, εκτός αν απαιτείται από το Δ.Λ.Π. 34. Η τροποποίηση έχει αναδρομική ισχύ. Επίδραση από την εφαρμογή του Δ.Λ.Π. 19 (Βελτίωση) Παροχές σε Εργαζομένους Η τροποποίηση αποσαφηνίζει ότι, όταν προσδιορίζεται το επιτόκιο για την προεξόφληση των καθορισμένων υποχρεώσεων μετά την έξοδο από την - 23 -
υπηρεσία, το νόμισμα είναι αυτό που έχει σημασία για τη μετατροπή της υποχρέωσης και όχι η χώρα από την οποία προέρχεται. Η εκτίμηση για το εάν υπάρχει ενεργός αγορά για υψηλής ποιότητας εταιρικά ομόλογα βασίζεται στα εταιρικά ομόλογα αυτού του νομίσματος και όχι στα εταιρικά ομόλογα μιας συγκεκριμένης χώρας. Ομοίως, όταν δεν υπάρχει ενεργός αγορά για υψηλής ποιότητας εταιρικά ομόλογα σε αυτό το νόμισμα, μπορούν να χρησιμοποιηθούν κρατικά ομόλογα του ιδίου νομίσματος. Η τροποποίηση έχει αναδρομική ισχύ αλλά περιορίζεται στην έναρξη της νωρίτερης περιόδου που παρουσιάζεται στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις. Επίδραση από την εφαρμογή του Δ.Λ.Π. 16 και Δ.Λ.Π. 38 (Βελτίωση) Διευκρινίσεις επί των αποδεκτών μεθόδων αποσβέσεων (σε ισχύ για χρήσεις με ημερομηνία έναρξης την 1 Ιανουαρίου 2016 και μετά). Η τροποποίηση στο Δ.Λ.Π. 16 απαγορεύει στις επιχειρήσεις τη χρήση μεθόδου απόσβεσης επί ενσώματων ακινητοποιήσεων, η οποία βασίζεται στο ύψος των εσόδων που μπορεί να αποφέρει ένα πάγιο περιουσιακό στοιχείο. Η τροποποίηση στο Δ.Λ.Π. 38 εισάγει ένα μαχητό τεκμήριο ότι το ύψος των εσόδων δεν αποτελεί την κατάλληλη βάση υπολογισμού της απόσβεσης ενός άυλου περιουσιακού στοιχείου. Το τεκμήριο μπορεί να είναι μαχητό όταν το άυλο περιουσιακό στοιχείο εκφράζεται ως μέτρο υπολογισμού των εσόδων ή όταν μπορεί να αποδειχθεί ότι τα έσοδα και η ανάλωση των οικονομικών ωφελειών που απορρέουν από το άυλο περιουσιακό στοιχείο είναι στενά συνδεδεμένα. H Εταιρεία χρησιμοποιεί τη μέθοδο της σταθερής απόσβεσης για τα ενσώματα και τα άυλα περιουσιακά στοιχεία τους. Η διοίκηση πιστεύει ότι η σταθερή μέθοδος απόσβεσης είναι η πλέον ενδεδειγμένη μέθοδος και αντικατοπτρίζει την ανάλωση των οικονομικών ωφελειών που απορρέουν από τα αντίστοιχα περιουσιακά στοιχεία. Επίδραση από την εφαρμογή του Δ.Λ.Π. 19 (Τροποποιήσεις) Πρόγραμμα Καθορισμένων Παροχών: Εισφορές Εργαζομένων (σε ισχύ για χρήσεις με έναρξη την ή μετά την 1 Φεβρουαρίου 2015, όπως υιοθετήθηκε από την Ε.Ε.). Τροποποιεί τις απαιτήσεις του Δ.Λ.Π. 19 (2011) «Παροχές σε Εργαζόμενους» σχετικά με τις εισφορές που καταβάλλονται από τους εργαζόμενους ή τρίτους οι οποίες είναι συνδεδεμένες με την παροχή υπηρεσίας. Εάν το ποσό των εισφορών είναι ανεξάρτητο από τα έτη προϋπηρεσίας, μία επιχείρηση επιτρέπεται να αναγνωρίσει αυτές τις εισφορές ως μειωτικό στοιχείο στο κόστος υπηρεσίας την περίοδο κατά την οποία η σχετική υπηρεσία παρέχεται, αντί να την κατανείμει στη διάρκεια της περιόδου παροχής της υπηρεσίας. Εάν το ποσό των εισφορών εξαρτάται από τα έτη προϋπηρεσίας, μία επιχείρηση απαιτείται να κατανείμει αυτές τις εισφορές στη διάρκεια της περιόδου παροχής της υπηρεσίας χρησιμοποιώντας την ίδια μέθοδο καταμερισμού που απαιτείται από την παράγραφο 70 του Δ.Λ.Π. 19 για τις μικτές παροχές (δηλαδή είτε χρησιμοποιώντας τον τύπο καταμερισμού του προγράμματος εισφορών είτε τη σταθερή μέθοδο καταμερισμού). Η τροποποίηση δεν έχει επίδραση επί - 24 -