Επαγγελματικές επιλογές των ΑΜΕΑ (Άτομα Με Ειδικές Ανάγκες) και ο κοινωνικός αποκλεισμός που βιώνουν Νταβίντοβα Μαρία Παπακαρμέζης Κωνσταντίνος Πετροπούλου Αναστασία Πολίτη Μαρία Ποτουρίδου Θεανώ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τα άτομα με ειδικές ανάγκες αποτελούν περίπου το 10% του συνολικού πληθυσμού. Είναι οι πολίτες με προσωρινές ή μόνιμες αναπηρίες, παραπληγικοί, τετραπληγικοί, ακρωτηριασμένοι, τυφλοί ή μερικώς βλέποντες, άτομα με νοητική στέρηση, ψυχικά πάσχοντες, κωφοί, νεφροπαθείς, αιμορροφιλικοί, πολυμεταγγιζόμενοι, πάσχοντες από σκλήρυνση κατά πλάκας, τραυματίες με προσωρινές ανικανότητες κ.ά. Σ αυτήν την εργασία ασχοληθήκαμε με τις επαγγελματικές ευκαιρίες που δίνονται στα ΑΜΕΑ και πως αντιμετωπίζονται από τον κοινωνικό τους περίγυρο. Μέσω των αποτελεσμάτων που βρήκαμε βγάλαμε διάφορα συμπεράσματα για τις επαγγελματικές επιλογές των ΑΜΕΑ και για τον αποκλεισμό τους από την κοινωνία. Γιατί είναι σημαντικό αυτό το πρόβλημα; Τα άτομα με ειδικές ανάγκες αποτελούν ένα σημαντικό μέρος της κοινωνίας που ζούμε και για αυτό είναι πολύ σημαντικό για την κοινωνία μας και τον πολιτισμό μας αυτά τα άτομα να έχουν ίσες ευκαιρίες και ίσα δικαιώματα με όλους τους υπόλοιπους πολίτες. Δυστυχώς, αυτό δεν είναι πάντα εφικτό λόγω της κακής κρατικής οργάνωσης και σε μεγαλύτερο ποσοστό λόγω της κακής ενημέρωσης του κοινού. Έτσι, αυτά τα άτομα βιώνουν ένα συστηματικό ρατσισμό η ένταση του οποίου εξαρτάται από το μέγεθος και το είδος της αναπηρίας. Ακόμη, επειδή είναι ένα σημαντικό μέρος του συνολικού εργατικού δυναμικού μιας χώρας είναι σημαντικό να εργάζονται όχι μόνο για τη δικιά τους καλή ψυχολογία και αξιοπρέπεια αλλά και για όφελος της δημόσιας οικονομίας να μην αποτελούν αποκλειστικό βάρος των προνοιακών δομών. Έχει αποδειχθεί ότι τα άτομα με ειδικές ανάγκες που εργάζονται έχουν καλύτερη υγεία, αποκτούν σημαντική αυτοπεποίθηση και ψυχολογία, στηρίζονται περισσότερο στον εαυτό τους και η φροντίδα τους απαιτεί πολύ λιγότερο χρόνο και κόπο από την οικογένειά τους.
Η μέθοδος που χρησιμοποιήσαμε Χρησιμοποιήσαμε την μέθοδο του ερωτηματολογίου. Ο πληθυσμός στόχου ήταν όλοι οι μαθητές λυκείου στην Ανατολική Θεσσαλονίκη ο διαθέσιμος πληθυσμός,όμως, ήταν οι μαθητές της Ά Λυκείου του 14 ου Λυκείου Θεσσαλονίκης. Οπότε το δείγμα μας ήταν εξήντα-τέσσερεις μαθητές. 1. Αγόρι Κορίτσι ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ 2. Έχετε συναναστραφεί με ΑΜΕΑ (Άτομα Με Ειδικές Ανάγκες); ΝΑΙ ΟΧΙ 3. Πιστεύετε ότι τα ΑΜΕΑ έχουν τις ίδιες και ίσες ευκαιρίες με εσάς ; ΝΑΙ ΟΧΙ Αν όχι ποιος πιστεύετε ότι ευθύνεται; i. Το κράτος ii. Ο ρατσισμός iii. Ο δικός τους τρόπος ζωής iv. Άλλο;...... 4. Είχατε ποτέ συμμαθητή με κάποια αναπηρία;
ΝΑΙ ΟΧΙ Αν ναι οι καθηγητές και οι συμμαθητές σας τον αντιμετώπιζαν όπως και εσάς ή διαφορετικά; ΝΑΙ ΟΧΙ Αν ναι πώς;......... 5. Πιστεύετε ότι τα ΑΜΕΑ καταλήγουν να εργάζονται πάντα στην πρώτη επαγγελματική τους επιλογή; ΝΑΙ ΟΧΙ 6. Πιστεύετε ότι στο εξωτερικό δίνονται περισσότερες ευκαιρίες για να ακολουθήσουν το επάγγελμα της επιλογής τους ; ΝΑΙ ΟΧΙ 7. Κυκλώστε τα επαγγέλματα που πιστεύετε ότι καταλήγουν συνήθως τα άτομα με ειδικές ανάγκες. i. Δημόσιοι υπάλληλοι ii. Γιατροί iii. Τηλεφωνητές iv. Δημοσιογράφοι v. Ιδιωτικοί υπάλληλοι
vi. Καλλιτέχνες vii. Πωλητές viii. Θεραπευτές ix. Αισθητικοί x. Λογιστές Σ αυτή την πίτα το 59% των μαθητών απάντησε θετικά ενώ το 41% απάντησε αρνητικά. Σύμφωνα μ αυτά τα στοιχεία καταλαβαίνουμε πως ένα σημαντικό μέρος των μαθητών που απάντησε στο ερωτηματολόγιο δεν έχουν έρθει ποτέ σε επαφή με άτομα με ειδικές ανάγκες. Συνεπώς δεν γνωρίζουν πως είναι στην πραγματικότητα αυτά τα άτομα. Ο κόσμος πρέπει να γνωρίζει πως είναι στην πραγματικότητα για να μπορέσει να καταλάβει πως αυτοί οι άνθρωποι δεν είναι πολύ πιο διαφορετικοί από τους υπόλοιπους ανθρώπους απλώς έχουν κάποια συγκεκριμένη ιδιαιτερότητα, που δεν τους ενοχλεί και δεν θα έπρεπε να την κατακρίνουμε εμείς.
Σύμφωνα με αυτήν την ερώτηση το 61% απάντησε αρνητικά και το 39% απάντησε θετικά. Έτσι καταλαβαίνουμε πως σύμφωνα με την κοινή γνώμη το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού πιστεύει πως αυτοί οι άνθρωποι δεν έχουν τις ίδιες ευκαιρίες με τους υπόλοιπους ανθρώπους.
Σε αυτή την ερώτηση ρωτήσαμε τους μαθητές ποιος από τους παραπάνω παράγοντες ευθύνεται για το γεγονός ότι τα ΑΜΕΑ δεν έχουν τις ίδιες ευκαιρίες με τον υπόλοιπο κόσμο. Έτσι το 47% πως ευθύνεται ο ρατσισμός, το 36% το κράτος, το 14% ο δικός τους τρόπος ζωής και το 3% ότι ευθύνεται κάποιος άλλος παράγοντας. Βλέποντας τα αποτελέσματα καταλαβαίνουμε πως οι δυο παράγοντες που συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο ποσοστό είναι ο ρατσισμός και το κράτος. Ο ρατσισμός είναι ένα φαινόμενο που απασχολεί όλες τις κοινωνίες σε διαφορετικό επίπεδο την κάθε μια. Το φαινόμενο του ρατσισμού είναι ανάλογο με την παιδία που λαμβάνουν οι άνθρωποι τις κάθε κοινωνίας. Όσο καλύτερη παιδία λαμβάνουν τόσο μικρότερο είναι το φαινόμενο του ρατσισμού. Το κράτος ευθύνεται σε έναν τεράστιο βαθμό όταν δεν υπάρχουν οι κατάλληλες υποδομές για αυτούς τους ανθρώπους, όπως ειδικά σχολεία,μέσα μεταφοράς και αλλα.
Σε αυτήν την ερώτηση το65% απάντησε αρνητικά, ενώ το 35% απάντησε θετικά.
Εδώ το 62% απάντησε θετικά και το 38% απάντησε αρνητικά.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα το 52% απάντησε αρνητικά, ενώ το 48% απάντησε θετικά. Στην Ελλάδα για παράδειγμα οι περισσότεροι πολίτες αντιμετωπίζουν υποτιμητικά τα ΑΜΕΑ, ενώ στο εξωτερικό στις αναπτυγμένες χώρες τα ΑΜΕΑ αντιμετωπίζονται όπως όλοι οι υπόλοιποι πολίτες και επομένως έχουν και περισσότερες ευκαιρίες. Το 84% απάντησε θετικά, ενώ μόλις το 16% αρνητικά. Αυτό το αποτέλεσμα επικυρώνει και τον σχολιασμό τις προηγούμενης εικόνας.
Εδώ το 22% απάντησε καλλιτέχνες, το 21% απάντησε δημόσιοι υπάλληλοι, το 19% απάντησε τηλεφωνητές, το 10% λογιστές, το 8% απάντησε πωλητές, το 7% απάντησε ιδιωτικοί υπάλληλοι, το 4% απάντησε θεραπευτές και από 3% είχαν τα επαγγέλματα γιατροί, αισθητικοί και δημοσιογράφοι. Καταλήγουμε επομένως στο
συμπέρασμα ότι οι περισσότεροι εργάζονται σε επαγγέλματα χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία. Επίλογος Μέσα από αυτήν τν εργασία καταλάβαμε πως αντιμετωπίζονται τα άτομα με ειδικές ανάγκες από την κοινωνία και τι επαγγελματικές επιλογές έχουν στην χώρα μας και τις συγκρίναμε με τις ευκαιρίες που δίνονται σ αυτά τα άτομα στο εξωτερικό.