ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ 18/5/2015 Οι απαντήσεις θεωρούνται ενδεικτικές και αποδίδονται για να διευκολύνουν τους μαθητές να κατανοήσουν το σύνολο του διαγωνίσματος και απόλυτα συμβατές με τις οδηγίες που δόθηκαν στο βαθμολογικό κέντρο Α. ΠΕΡΙΛΗΨΗ Ο συγγραφέας καταδεικνύει την αξία των αρχαίων ελληνικών μνημείων και την αναγκαιότητα ανάδειξής τους. Αρχικά υποστηρίζει πως οι χώροι αυτοί μέσω της αρχιτεκτονικής τους συνδέονταν με το δημοκρατικό πνεύμα των αρχαίων Ελλήνων και αποτελούσαν χώρους ψυχαγωγίας και πολιτισμού. Επιπλέον, τονίζει ότι μπορούν και στο παρόν να εξυπηρετήσουν τον ίδιο σκοπό, όπως και στο παρελθόν, παρά τα ενδεχόμενα προβλήματα λόγω των φθορών που έχουν υποστεί. Διευκρινίζει, ακόμη, ότι η επαφή του κοινού με τα μνημεία θα το βοηθήσει να συνειδητοποιήσει την αξία τους και να τα προστατεύσει. Επιπλέον προτείνει τη σφαιρική καταγραφή όλων των μνημείων, τη συνεργασία φορέων του πνεύματος και της πολιτικής, καθώς και τη διεξαγωγή εκδηλώσεων που θα οδηγήσουν στην προστασία των μνημείων και στη βιωματική επαφή του κοινού με αυτά. Β. ΑΣΚΗΣΕΙΣ Β1. α) Σωστό (γιατί, οι χώροι αυτοί χαρακτήρισε τον αρχαίο βίο.) β) Λάθος (Ένας δεύτερος λόγος της αγωγής της ανθρώπινης ψυχής.) γ) Λάθος (Οι χώροι αυτοί, περισσότερο την ίδια λειτουργία για την οποία σχεδιάστηκαν, Τα προβλήματα αυτά για τη δραστηριότητα αυτή μνημείων) δ) Λάθος ( η βίωση από το ευρύ κοινό της πολιτιστικής μας κληρονομιάς)
ε) Σωστό (Η καταγραφή όλων των μνημείων διαχείριση αυτού του πλούτου. Η καλλιέργεια, εξάλλου στη δημιουργική βίωση των αρχαίων χώρων θέασης.) Β2. α) Αίτιο-αποτέλεσμα. Το αίτιο είναι η καταγραφή των μνημείων και το αποτέλεσμα του η προσφορά ενός σημαντικού εργαλείου διαχείρισης αυτού του πλούτου (θα προσφέρει διαχείριση αυτού του πλούτου.) Παραδείγματα: δίνονται επεξηγηματικά οι μορφές των δεδομένων (με όλα τα δεδομένα τους ανάδειξής τους) Διαίρεση ( λύση που δόθηκε από την Κ.Ε.Ε): διαιρετέα έννοια: όλα τα μνημεία, μέλη της διαίρεσης: (-των πολύ. των εντοπισμένων, μη ερευνημένων, αλλά και εκείνων από αρχαίες μαρτυρίες) β) Πρώτα απ όλα: Αρχικά παράλληλα: ταυτόχρονα εξάλλου: άλλωστε/επίσης, ακόμη (στο κείμενο η σημασία θα μπορούσε να είναι και προσθετική) Β3. α) εκτυλίσσεται= εξελίσσεται, ξετυλίγεται, αναπαρίσταται, λαμβάνει χώρα (υπόδειξη του ΚΕΕ) κατάλοιπα= απομεινάρια, υπολείμματα, λείψανα, περισσεύματα επιδίωξη= στόχος, σκοπός προσέγγισης= πλησιάσματος, επαφής, προσπέλασης, εξέτασης, πραγμάτευσης ολοκληρωμένη= σφαιρική, πλήρη, ακέραιη/-α, άρτια, ολοκληρωμένη β) αναπτυσσόταν συμπυκνωνόταν, συμπτυσσόταν, συρρικνωνόταν δράση αδράνεια, απραξία ερευνημένων ανεξερεύνητων, ανεξιχνίαστων, αδιερεύνητων γνωρίζουμε αγνοούμε ανάδειξης υστέρησης, αποτυχίας, υπονόμευσης, υποβάθμισης, στασιμότητας
Β4.α) Με τη χρήση της διπλής παύλας ο συγγραφέας αποσαφηνίζει και επεξηγεί σε παρενθετική πρόταση τον όρο «των μνημείων»/παρατίθενται πρόσθετες, επεξηγηματικές πληροφορίες, σημαντικές για την αποσαφήνιση του όρου «μνημεία» β) Στο κείμενο κυριαρχεί το γ πρόσωπο (ενικό και πληθυντικό) με το οποίο επιτυγχάνεται η αντικειμενική αιτιολογία ευρέως αποδεκτών απόψεων, όπως ο συγγραφέας τις καταγράφει και τις κατατάσσει με την εναλλαγή χρήσης ενεργητικών και παθητικών ρημάτων. Επίσης, συμβάλλει στην επισημότητα του ύφους και μέσω της αποπροσωποποίησης υπογραμμίζει την επιστημονική διάθεση του κειμένου. Εξάλλου η χρήση του προσώπου αυτού συνάδει και με τη μορφή του κειμένου που μας δόθηκε. Γ. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ Επικοινωνιακό πλαίσιο εκφωνούμενου λόγου Προσφώνηση: Π.χ. Κυρίες και κύριοι, ΠΡΟΛΟΓΟΣ Αναφορικά με την ανάγκη διατήρησης των αρχαίων μνημείων και τη δημιουργία σχέσεων του νέου με τον πολιτισμό του. Α ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ ΟΙ ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΡΧΕΤΑΙ ΣΕ ΕΠΑΦΗ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΕ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ Τα μνημεία καταδεικνύουν την πολιτιστική ιδιαιτερότητα του λαού που τα δημιούργησε. Διευκολύνουν τη γνωριμία με τον πολιτισμό και την τέχνη, τις ρίζες και την καταγωγή, απαραίτητα στοιχεία για την απόκτηση πολιτιστικής ταυτότητας. Τα περισσότερα από αυτά ταυτίζονται με τη συγκεκριμένη χώρα και τον συγκεκριμένο λαό, το περιβάλλον του, τις αξίες
και τις περιπέτειές του και συνιστούν τεκμήριο ιστορικής και πολιτισμικής ταυτότητας και μοναδικότητας. Η παιδευτική αξία των μνημείων είναι αναμφισβήτητη. Συνιστούν προϋπόθεση για την κατάκτηση της εθνικής αυτογνωσίας και πηγή κάθε ιστορικής γνώσης. Ταυτόχρονα, τελούνται απρόσκοπτα η ηθική και πνευματική βελτίωση του ανθρώπου που τα επισκέπτεται, η αισθητική συγκίνηση, η γνήσια ψυχαγωγία. Η μελέτη και η ουσιαστική επαφή των σύγχρονων ανθρώπων με αυτά λειτουργεί ως αφορμή και ως μέσο αναψηλάφησης της ιστορίας, ως αφορμή αναστοχασμού του παρελθόντος και εξαγωγής πολύτιμων διδαγμάτων για παρόν και το μέλλον. Τα μνημεία αποτελούν πηγή έμπνευσης και πρωτότυπης καλλιτεχνικής δημιουργίας, έτσι λειτουργούν ως διαχρονικά και αξεπέραστα πρότυπα ομορφιάς. Αποτελούν πόλους έλξης και κίνητρα τουριστικής ανάπτυξης. Βοηθούν στην κατανόηση της διαφορετικότητας των πολιτισμών και των αλληλεπιδράσεων που συντελέστηκαν στο παρελθόν. Συντείνουν στη θωράκιση απέναντι στην ισοπεδωτική ξενομανία και στα ξενόφερτα στοιχεία πολιτισμού. Δημιουργούν φίλτρα προστασίας απέναντι στην ισοπεδωτική καταναλωτική τάση της εποχής Συνιστούν την πιο ακραιφνή έκφραση της δημοκρατίας. Β ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Εκπαιδευτικές εκδρομές σε αρχαιολογικούς χώρους, μουσεία, αρχαία θέατρα, πινακοθήκες με στόχο τη γνωριμία με το πολιτιστικό παρελθόν. Μέθοδος project, ερευνητικές εργασίες με άξονα τον πολιτισμό και τα μνημεία με στόχο τη σύνδεση των
πολιτιστικών στοιχείων του παρελθόντος με το πολιτιστικό παρόν Οργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων με στόχο την ανάδειξη των μνημείων και των πολιτιστικών χώρων εν γένει. Ανάγκη για νέου τύπου μουσεία, ώστε να καταστούν πιο φιλικά στον επισκέπτη. Οργάνωση πολιτιστικών ημερίδων με τη συμμετοχή αρχαιολόγων και καλλιτεχνών με στόχο την επαφή με τον πολιτισμό και την τέχνη. Προσωπική πρωτοβουλία των πολιτών και ιδιαίτερα των νέων/ επαφή με τον πολιτισμό και τα μνημεία και την ανάγνωση συγγραμμάτων για τη δημιουργική αφομοίωση των πολιτιστικών στοιχείων, των γνώσεων / συμμετοχή σε οργανισμούς διάσωσης και συντήρησης αρχαίων μνημείων. Σύνδεση των μνημείων με τα διδασκαλία μαθημάτων, όπως η ιστορία, η γεωγραφία, τα θρησκευτικά, ακόμη και τα μαθηματικά/διάχυση αρχαιογνωσίας Οργανωμένη και καλά προετοιμασμένη επίσκεψη στα μουσεία, ώστε οι μαθητές να γνωρίζουν επαρκή στοιχεία για αυτά. Η επίσκεψη και μελέτη μνημείων πρέπει να είναι συστηματική και διαρκής και να μην εξαντλείται σε μια ευκαιριακή και περιοδική περιδιάβαση. Προτεραιότητα σε μουσεία ή μνημεία της περιοχής που ζουν οι μαθητές, ώστε να γνωρίζουν την αξία τους και να αποκτούν ιδιαίτερη σχέση μαζί τους. Την ευθύνη για τις επισκέψεις να αναλάβουν αρχαιολόγοι που γνωρίζουν καλά την ιστορία, τις αισθητικές και τεχνικές λεπτομέρειες των μνημείων Ανάληψη πρωτοβουλιών από μαθητές: σχολεία υιοθετούν μνημεία/ εθελοντική πρωτοβουλία ξενάγησης μαθητών από ομάδα συμμαθητών τους. Προγράμματα ανάδειξης μνημείων από σχολεία, τα οποία είναι και άγνωστα στο ευρύ κοινό.
Πολιτιστικές ανταλλαγές με άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, ώστε να αναδειχτεί η ευρωπαϊκή διάσταση των μνημείων της καθεμιάς. Διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων σε αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία για την αξιοποίηση της μορφωτικής τους λειτουργίας. Προβολή και προώθηση (ΜΜΕ), ενθάρρυση και κίνητρα (κράτος και σχολείο) για την αύξηση της επισκεψιμότητας. ΕΠΙΛΟΓΟΣ Ανακεφαλαίωση και επισήμανση των βασικών αξόνων του θέματος. Αποφώνηση: Ευχαριστώ για την προσοχή σας. Κλάδος ΠΕ02