Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Αγροτικής Οικονομίας & Ανάπτυξης Προπτυχιακό Πρόγραμμα Ακαδημαϊκό Έτος: 2016-2017 Διδάσκων: Δρ. Γρηγόριος Παινέσης
Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων & Τροφίμων Ι Προσφορά και Ζήτηση
Πριν Αρχίσουμε Βάλτε το κινητό σας τηλέφωνο στο ΑΘΟΡΥΒΟ! Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων & Τροφίμων Ι Δρ. Γρηγόριος Παινέσης 2
Agenda Παρουσίαση της καμπύλης προσφοράς και της καμπύλης ζήτησης. Επεξήγηση της έννοιας της ευημερίας και της ισορροπίας. Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων & Τροφίμων Ι Δρ. Γρηγόριος Παινέσης 3
Η Καμπύλη Προσφοράς Κόστος ευκαιρίας: η αξία της αμέσως επόμενης καλύτερης εναλλακτικής Λογιστικό κόστος: Κόστος πραγματικής καταβολής χρημάτων Ο Γιώργος μπορεί να βγάζει:» 50.000 καλλιεργώντας καλαμπόκι» 40.000 καλλιεργώντας σόγια» 30.000 δουλεύοντας στο τοπικό εργοστάσιο λιπασμάτων» Ποιο είναι το κόστος ευκαιρίας του; Για να καλλιεργήσει καλαμπόκι αγόρασε εισροές (σπόρους, φάρμακα, λιπάσματα) Ποιο είναι το κόστος ευκαιρίας των εισροών; Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων & Τροφίμων Ι Δρ. Γρηγόριος Παινέσης 4
Η Καμπύλη Προσφοράς ΙΙ Η εννοια του κέρδους για τους οικονομολόγους έχει διαφορετική σημασία Οικονομικό Κέρδος Κέρδος» Κέρδος = Έσοδα Λογιστικό κόστος» Οικονομικό Κέρδος = Έσοδα Κόστος ευκαιρίας Εάν Οικονομικό Κέρδος > 0 ο Γιώργος είναι σε καλύτερη οικονομική κατάσταση με την καλλιέργεια καλαμποκιού από ότι με θα ήταν με σόγια Λογιστικό κέρδος Εάν βγάζουμε χρήματα Οικονομικό κέρδος Εάν βγάζουμε όσα περισσότερα χρήματα γίνεται Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων & Τροφίμων Ι Δρ. Γρηγόριος Παινέσης 5
Η Καμπύλη Προσφοράς ΙΙΙ Έαν το κόστος ευκαρίας παραγωγής καλαμποκιού είναι 0,25$/bushel, για ποιες τιμές θα καλλιεργεί ο Γιώργος; Κόστος ευκαιρίας παραγωγής = ελάχιστη αποδεκτή τιμή για το προϊόν Οριακό ΚΕΠ = πρόσθετο κόστος ευκαιρίας από την παραγωγή μιας επιπλέον μονάδας Το ΟΚΕΠ αυξάνεται με τον αριθμό των παραγομένων μονάδων» Οι εισροές είναι σε περιορισμό αυξάνονται οι τιμές τους» Όσο περισσότερο χρησιμοποιείται μια εισροή, τόσο λιγότερο παραγωγική γίνεται Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων & Τροφίμων Ι Δρ. Γρηγόριος Παινέσης 6
Η Καμπύλη Προσφοράς ΙV Αύξηση εισροής αύξηση προϊόντος Οριακό προϊόν = η επιπλέον εκροή που προκύπτει από την αύξηση της εισροής κατά μία μονάδα Φθίνων οριακό προϊόν = κάθε επιπλέον μονάδα εισροής έχει μικρότερη συνεισφορά στην παραγωγή Θα μπορούσε το οριακό προϊόν να μην είναι φθίνων; (σκεφθείτε το διάβασμα σας για εξετάσεις, όπου εισροή είναι η κάθε ώρα που αφιερώνεται στο διάβασμα) Το οριακό προϊόν μειώνεται το οριακό κόστος ευκαιρίας αυξάνεται Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων & Τροφίμων Ι Δρ. Γρηγόριος Παινέσης 7
Η Καμπύλη Προσφοράς V Οριακό κόστος ευκαιρίας της παραγωγής ($, ) = Παραγωγή όλων των εταιριών Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων & Τροφίμων Ι Δρ. Γρηγόριος Παινέσης 8
Η Καμπύλη Προσφοράς VI Λήπτης τιμών (price taker) Οριακό κόστος ευκαιρίας της παραγωγής ($, ) Τιμή Καμπύλη προσφοράς: η ποσότητα που θα παράγουν οι επιχειρήσεις σε μια συγκεκριμένη τιμή = Παραγωγή όλων των εταιριών Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων & Τροφίμων Ι Δρ. Γρηγόριος Παινέσης 9
Η Καμπύλη Προσφοράς VII Ευημερία του κλαδου: πλεόνασμα του παραγωγού Οριακό κόστος ευκαιρίας της παραγωγής ($, ) ΠΠ Τιμή Μεταβολές στο ΠΠ μεταφράζονται ως μεταβολές στα κέρδη του κλάδου = Παραγωγή όλων των εταιριών Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων & Τροφίμων Ι Δρ. Γρηγόριος Παινέσης 10
Η Καμπύλη Προσφοράς: Μετατοπίσεις Κάθε παράγοντας που αυξάνει το οριακό κόστος ευκαιρίας ΚΠ αριστερά και προς τα πάνω μείωση προσφοράς Κάθε παράγοντας που μειώνει το οριακό κόστος ευκαιρίας ΚΠ δεξιά και προς τα κάτω αύξηση προσφοράς Τι μεταβάλλει το οριακό κόστος ευκαιρίας;» Τιμή των σχετικών εκροών» Τιμή των εισροών» Τεχνολογία Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων & Τροφίμων Ι Δρ. Γρηγόριος Παινέσης 11
Η Καμπύλη Προσφοράς: Μετατοπίσεις ΙΙ Αν ο παραγωγός καλλιεργεί καλαμπόκι, πως μεταβάλλει την προσφορά μια:» Αύξηση της τιμής του καλαμποκιού;» Αύξηση της τιμής του σπόρου καλαμποκιού;» Βελτίωση της τεχνολογίας; Αύξηση της προσφοράς ωφελεί τον αγρότη; Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων & Τροφίμων Ι Δρ. Γρηγόριος Παινέσης 12
Η Καμπύλη Ζήτησης Αξία ενός αναψυκτικού = μέγιστη προθυμία πληρωμής Αξία 2 ης μονάδας αναψυκτικού < αξία 1 ης μονάδας Οριακή αξία = Η αξία μιας επιπλέον μονάδας Αν ο Δημήτρης είναι διατεθειμένος να πληρώσει για ένα αναψυκτικό 1,5 και για την 2 η μονάδα του αναψυκτικού 1,2, ποια είναι η οριακή αξία της 2 ης μονάδας; Φθίνουσα οριακή αξία κατανάλωσης: όσο περισσότερες μονάδες από ένα αγαθό καταναλώνονται, τόσο λιγότερο θα είναι διατεθειμένος να πληρώσει ο καταναλωτής Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων & Τροφίμων Ι Δρ. Γρηγόριος Παινέσης 13
Η Καμπύλη Ζήτησης ΙΙ Οριακή αξία ενός αγαθού για τον καταναλωτή ($, ) Η οριακή αξία μειώνεται με τον αριθμό των μονάδων Αν αθροίσουμε τις οριακές αξίες όλων των καταναλωτών Η φθίνουσα οριακή αξία ισχύει και για άλλα ζώα = Ποσότητα που καταναλώνεται από όλους τους καταναλωτές Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων & Τροφίμων Ι Δρ. Γρηγόριος Παινέσης 14
Η Καμπύλη Ζήτησης ΙΙΙ Οριακή αξία ενός αγαθού για τον καταναλωτή ($, ) Λήπτες τιμών Καμπύλη ζήτησης: πόσες μονάδες θα ζητήσουν οι καταναλωτές σε κάθε τιμή Τιμή = Ποσότητα που καταναλώνεται από όλους τους καταναλωτές Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων & Τροφίμων Ι Δρ. Γρηγόριος Παινέσης 15
Η Καμπύλη Ζήτησης ΙV Οριακή αξία ενός αγαθού για τον καταναλωτή ($, ) Ευημερία των καταναλωτών: Πλεόνασμα του καταναλωτή Μεταβολές στο ΠΚ μεταφράζονται ως μεταβολές στην ευημερία ΠΚ Τιμή = Ποσότητα που καταναλώνεται από όλους τους καταναλωτές Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων & Τροφίμων Ι Δρ. Γρηγόριος Παινέσης 16
Η Καμπύλη Ζήτησης: Μετατοπίσεις Κάθε παράγοντας που αυξάνει την οριακή αξία ΚΖ δεξιά και προς τα πάνω αύξηση ζήτησης Κάθε παράγοντας που μειώνει την οριακή αξία ΚΖ αριστερά και προς τα κάτω μείωση ζήτησης Τι μεταβάλλει την οριακή αξία;» Μεταβολές στις τιμές των αγαθών (υποκατάστατων, συμπληρωματικών)» Μεταβολές στο εισόδημα» Μεταβολές στον πληθυσμό» Μεταβολές στις προτιμήσεις» Μεταβολές στις προσδοκίες Συμπληρωματικά, υποκατάστατα, κανονικά, πολυτελείας, κατώτερα Αύξηση της ζήτησης ωφελεί τον καταναλωτή; Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων & Τροφίμων Ι Δρ. Γρηγόριος Παινέσης 17
Προσφορά & Ζήτηση Πώς διαμορφώνονται οι τιμές σε μια τέλεια ανταγωνιστική αγορά» Πολλοί αγοραστές/πωλητές» Οι πωλητές παράγουν πανομοιότυπα αγαθά» Όλοι έχουν ίδια πληροφόρηση σχετικά με παραγωγή κ χρήση αγαθού» Δεν υπάρχουν εμπόδια εισόδου Στον τέλειο ανταγωνισμό οι τιμές είναι (σχεδόν) ίδιες για όλους τους αγοραστές/πωλητές Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων & Τροφίμων Ι Δρ. Γρηγόριος Παινέσης 18
Προσφορά & Ζήτηση ΙΙ Τιμή ισορροπίας: ο μέσος όρος στον οποίο κυμαίνεται η τιμή Συμβαδίζει η τιμή ισορροπίας με την αρχή της αδιαφορίας; Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων & Τροφίμων Ι Δρ. Γρηγόριος Παινέσης 19
Προσφορά & Ζήτηση ΙΙΙ Υπερβάλλουσα προσφορά Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων & Τροφίμων Ι Δρ. Γρηγόριος Παινέσης 20
Προσφορά & Ζήτηση ΙV Υπερβάλλουσα ζήτηση Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων & Τροφίμων Ι Δρ. Γρηγόριος Παινέσης 21
Προσφορά & Ζήτηση: Συνολική Ευημερία Ποια είναι η ευημερία κάτω από συνθήκες τέλειου ανταγωνισμού;» Η «ευτυχία» των καταναλωτών» Η «ευτυχία» των παραγωγών ΠΚ ΠΠ Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων & Τροφίμων Ι Δρ. Γρηγόριος Παινέσης 22
Προσφορά & Ζήτηση: Συνολική Ευημερία ΙΙ Ποια είναι η ευημερία κάτω από συνθήκες τέλειου ανταγωνισμού;» Η «ευτυχία» των καταναλωτών» Η «ευτυχία» των παραγωγών Συνολικό πλεόνασμα Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων & Τροφίμων Ι Δρ. Γρηγόριος Παινέσης 23
Προσφορά & Ζήτηση: Συνολική Ευημερία ΙΙΙ Το συνολικό πλεόνασμα είναι: ΣΠ = Οριακή Αξία Οριακός κόστος Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων & Τροφίμων Ι Δρ. Γρηγόριος Παινέσης 24
Προσφορά & Ζήτηση: Θεωρία τιμών Το υπόδειγμα του τέλειου ανταγωνισμού είναι μία από τις θεωρίες που εξηγούν την διαμόρφωση των τιμών Υπάρχουν περισσότερα από ένα υποδείγματα που εξηγούν την διαμόρφωση τιμών Δυνάμεις που εξηγούν την διαμόρφωση των τιμών» Το κόστος της παραγωγής» Η αξία για τον καταναλωτή» Η διαπραγματευτική δύναμη των καταναλωτών/παραγωγών» Κοινωνικοί και ψυχολογικοί παράγοντες π.χ. πρόστιμο σε γονείς που καθυστερούν να παραλάβουν τα παιδιά τους από το σταθμό Τιμή 9,99 Η μαργαρίνη χρωματίζεται τεχνητά κίτρινη Γευστική δοκιμή κ εγκεφαλογράφημα coca-cola vs. pepsi Δικαιοσύνη (fairness) Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων & Τροφίμων Ι Δρ. Γρηγόριος Παινέσης 25
Σταυρόλεξο Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων & Τροφίμων Ι Δρ. Γρηγόριος Παινέσης 26
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΘΕΡΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων & Τροφίμων Ι Δρ. Γρηγόριος Παινέσης 27