ΔΘΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΣΟΠΗΚΖ ΑΤΣΟΓΗΟΗΚΖΖ ΣΜΖΜΑ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ

ΔΘΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΣΟΠΗΚΖ ΑΤΣΟΓΗΟΗΚΖΖ ΣΜΖΜΑ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ Πηπρηαθή Δξγαζία κε ζέκα: "Δθπαηδεπηηθή δξαζηεξηόηεηα θαη δεκόζηνη νξγαληζκνί. Αμηνιόγεζε ησλ εθπαηδεπηηθώλ αλαγθώλ σο βαζηθό θξηηήξην γηα ηελ απνηειεζκαηηθή εθαξκνγή εθπαηδεπηηθώλ πξνγξακκάησλ. Γεκηνπξγία κνληέινπ αμηνιόγεζεο εθπαηδεπηηθώλ αλαγθώλ γηα Ο.Σ.Α. θαη Ν.Π.Γ.Γ.." Φνηηήηξηα: Αδακαληία Μαξζέινπ Δπνπηεύσλ Καζεγεηήο: θ. Υξήζηνο Αιεμάθνο Ννέκβξηνο 2008

ΠΗΝΑΚΑ ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΧΝ ΠΔΡΗΛΖΦΖ 5 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1 ΔΗΑΓΧΓΖ 7 1.1. TΗ ΔΗΝΑΗ ΓΗΟΗΚΖΖ ΑΝΘΡΧΠΗΝΟΤ ΓΤΝΑΜΗΚΟΤ (Γ.Α.Γ.), ΟΗ ΣΟΥΟΗ ΣΖ. 7 1.2. ΣΑ ΑΝΣΗΚΔΗΜΔΝΑ ΣΑ ΟΠΟΗΑ ΓΡΑΣΖΡΗΟΠΟΗΔΗΣΑΗ Ζ Γ.Α.Γ. ΚΑΗ ΠΟΤ ΔΦΑΡΜΟΕΔΣΑΗ. 8 1.3. Ζ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ ΣΟΤ ΑΝΘΡΧΠΗΝΟΤ ΓΤΝΑΜΗΚΟΤ Χ ΜΗΑ ΑΠΟ ΣΗ ΒΑΗΚΔ ΓΡΑΣΖΡΗΟΣΖΣΔ ΣΖ Γ.Α.Γ. (ΥΑΡΑΚΣΖΡΗΣΗΚΑ ΣΖ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ, ΘΔΣΗΚΑ-ΑΡΝΖΣΗΚΑ, ΚΟΠΟ ΣΖ ΚΛΠ). 9 1.4. Ζ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ ΣΟΤ Α.Γ. ΣΟΤ ΓΖΜΟΗΟΤ ΟΡΓΑΝΗΜΟΤ ΚΑΗ ΚΑΣ' ΔΠΔΚΣΑΖ ΣΟΤ Ο.Σ.Α. ΚΑΗ Ν.Π.Γ.Γ.. 10 1.5. ΑΝΑΛΤΖ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΧΝ ΑΝΑΓΚΧΝ ΚΑΗ ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ (ΓΔΝΗΚΑ). 12 1.6. ΓΗΑΣΤΠΧΖ ΣΖ ΤΠΟΘΔΖ ΔΡΓΑΗΑ : ΑΞΗΟΛΟΓΖΖ ΣΧΝ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΧΝ ΑΝΑΓΚΧΝ Χ ΒΑΗΚΟ ΚΡΗΣΖΡΗΟ ΓΗΑ ΣΖΝ ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΗΚΖ ΔΦΑΡΜΟΓΖ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΧΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΧΝ. ΓΖΜΗΟΤΡΓΗΑ ΜΟΝΣΔΛΟΤ ΑΞΗΟΛΟΓΖΖ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΧΝ ΑΝΑΓΚΧΝ ΓΗΑ Ο.Σ.Α. ΚΑΗ Ν.Π.Γ.Γ. 12 1.7 ΓΗΑΡΘΡΧΖ ΚΔΦΑΛΑΗΧΝ 14 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2 ΑΝΑΚΟΠΖΖ ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ 16 2.1 Ζ Γ.Α.Γ. ΣΟΤ ΓΖΜΟΗΟΤ ΟΡΓΑΝΗΜΟΤ ΚΑΗ ΣΟΤ Ο.Σ.Α. / Ν.Π.Γ.Γ. 16 2.2. Ζ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΖ ΓΡΑΣΖΡΗΟΣΖΣΑ ΣΟΤ ΓΖΜΟΗΟΤ ΟΡΓΑΝΗΜΟΤ, Ο.Σ.Α./Ν.Π.Γ.Γ. 20 2.3 ΝΟΜΟΘΔΣΗΚΟ ΠΛΑΗΗΟ ΠΟΤ ΓΗΔΠΔΗ ΣΖΝ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ ΣΖΝ Γ.Α.Γ., ΠΑΛΗΟ ΚΑΗ ΝΔΟ ΓΖΜΟΗΟΫΠΑΛΛΖΛΗΚΟ ΚΧΓΗΚΑ. 30 2.4 ΤΥΔΣΗΜΟ ΝΔΟΤ-ΠΑΛΗΟΤ ΓΖΜΟΗΟΫΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Χ ΠΡΟ ΣΖΝ ΑΞΗΟΛΟΓΖΖ ΣΖ ΑΠΟΓΟΖ ΣΧΝ ΤΠΑΛΛΖΛΧΝ, ΣΖ ΣΑΓΗΟΓΡΟΜΗΑ ΣΟΤ, ΣΗ ΚΡΗΔΗ - ΠΡΟΑΓΧΓΔ ΣΟΤ ΚΛΠ. Ζ ΤΝΔΗΦΟΡΑ ΣΖ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ Α.Γ. Δ ΑΤΣΑ. 33 2.5 ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ ΔΦΑΡΜΟΓΖ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΧΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΧΝ (ΒΑΔΗ ΝΟΜΧΝ, ΠΡΑΚΣΗΚΧΝ, ΟΓΖΓΗΧΝ ΠΟΤ ΚΤΚΛΟΦΟΡΟΤΝ ΚΑΣΑ ΚΑΗΡΟΤ, ΤΛΗΚΟ ΗΝ.ΔΠ. ΚΛΠ). 37 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3 ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΑ 45 3.1 ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΑ ΔΡΔΤΝΑ 45 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4 ΠΑΡΟΤΗΑΖ ΓΔΓΟΜΔΝΧΝ / ΑΝΑΛΤΖ 50 4.1 ΔΦΑΡΜΟΓΖ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΧΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΧΝ ΚΑΗ ΑΞΗΟΛΟΓΖΖ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΧΝ ΑΝΑΓΚΧΝ: ΤΥΔΣΗΜΟ (ΘΔΧΡΖΣΗΚΟ) 50 2

4.2 ΜΔΛΔΣΔ ΠΔΡΗΠΣΧΖ ΔΦΑΡΜΟΓΖ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΖ ΓΡΑΣΖΡΗΟΣΖΣΑ ΣΖΝ ΠΡΑΞΖ. 52 4.3 ΠΑΡΟΤΗΑΖ ΓΔΓΟΜΔΝΧΝ : ΣΑ ΠΑΡΑΓΔΗΓΜΑΣΑ ΣΟΤ ΓΖΜΟΣΗΚΟΤ ΒΡΔΦΟΚΟΜΔΗΟΤ ΣΟΤ ΓΖΜΟΤ ΑΘΖΝΑΗΧΝ ΓΗΔΤΘΤΝΖ ΑΝΘΡΧΠΗΝΟΤ ΓΤΝΑΜΗΚΟΤ ΚΑΗ ΣΟΤ ΓΖΜΟΤ ΒΟΤΛΗΑΓΜΔΝΖ. 54 4.3.1 ΤΝΟΠΣΗΚΖ ΠΑΡΟΤΗΑΖ ΣΟΤ ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΟΤ ΣΧΝ ΑΠΟΜΑΓΝΖΣΟΦΧΝΖΜΔΝΧΝ ΤΝΔΝΣΔΤΞΔΧΝ. 54 4.4 ΤΥΔΣΗΜΟ (ΠΡΑΚΣΗΚΟ ΠΛΔΟΝ) ΣΖ ΔΦΑΡΜΟΓΖ ΣΖ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΖ ΓΡΑΣΖΡΗΟΣΖΣΑ ΜΔ ΣΖΝ ΑΞΗΟΛΟΓΖΖ ΣΧΝ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΧΝ ΑΝΑΓΚΧΝ. 57 4.4.1. ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΟ ΤΠΑΡΥΟΝ ΝΟΜΟΘΔΣΗΚΟ ΠΛΑΗΗΟ. 58 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 5 ΠΡΟΣΔΗΝΟΜΔΝΟ ΜΟΝΣΔΛΟ / ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ 60 5.1 ΠΑΡΟΤΗΑΖ ΠΡΟΣΔΗΝΟΜΔΝΟΤ ΜΟΝΣΔΛΟΤ ΑΝΗΥΝΔΤΖ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΧΝ ΑΝΑΓΚΧΝ ΓΗΑ Ο.Σ.Α. / Ν.Π.Γ.Γ., Χ ΚΤΡΗΟΤ ΠΑΡΑΓΟΝΣΑ ΔΦΑΡΜΟΓΖ ΣΖ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΖ ΓΡΑΣΖΡΗΟΣΖΣΑ, ΒΑΔΗ ΣΧΝ ΜΔΛΔΣΧΝ ΠΔΡΗΠΣΧΖ ΠΟΤ ΔΞΔΣΑΣΖΚΑΝ ΣΟ 4 Ο ΚΔΦΑΛΑΗΟ. 60 5.2 ΓΔΝΗΚΑ ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ 67 ΔΠΗΛΟΓΟ 69 ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ 70 ΠΡΧΣΟΓΔΝΔΗ ΠΖΓΔ: (ΝΟΜΟΗ ΓΗΑΣΑΓΜΑΣΑ, ΟΓΖΓΗΔ Δ.Δ.) 70 ΔΛΛΖΝΗΚΖ ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ 71 ΞΔΝΟΓΛΧΖ ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ 72 ΓΗΑΓΗΚΣΤΑΚΟΗ ΣΟΠΟΗ 73 ΠΗΝΑΚΑ ΤΝΣΜΖΔΧΝ ΚΑΗ ΤΝΣΟΜΟΓΡΑΦΗΧΝ 74 ΠΗΝΑΚΑ ΔΗΚΟΝΟΓΡΑΦΖΖ 75 ΥΖΜΑ 1 : ΓΗΑΓΗΚΑΗΑ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ ΚΑΗ ΑΝΑΠΣΤΞΖ ΑΝΘΡΧΠΗΝΧΝ ΠΟΡΧΝ 75 ΥΖΜΑ 2 : ΓΗΟΗΚΖΖ ΜΔΧ ΣΟΥΧΝ 76 ΥΖΜΑ 3 : ΓΔΗΓΜΑ ΔΝΣΤΠΟΤ ΑΞΗΟΛΟΓΖΖ ΠΡΟΧΠΗΚΟΤ 77 ΥΖΜΑ 4 : ΈΝΣΤΠΟ ΑΗΣΖΖ ΤΜΜΔΣΟΥΖ Δ ΔΠΗΜΟΡΦΧΣΗΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 79 ΥΖΜΑ 5 : ΤΠΟΓΔΗΓΜΑ ΑΗΣΖΜΑΣΟ ΓΗΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΑΓΧΓΗΚΖ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ 80 ΥΖΜΑ 6 : ΚΟΗΝΟ ΠΛΑΗΗΟ ΑΞΗΟΛΟΓΖΖ 81 ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ 82 3

1 Ζ ΤΝΔΝΣΔΤΞΖ (Ν.Π.Γ.Γ.) 82 2 Ζ ΤΝΔΝΣΔΤΞΖ (Ο.Σ.Α.) 86 4

ΠΔΡΗΛΖΦΖ (ειιεληθά γαιιηθά) Ζ παξνχζα εξγαζία πξαγκαηεχεηαη ην δήηεκα ηεο αλίρλεπζεο ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ ησλ ππαιιήισλ ησλ Οξγαληζκψλ Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο (ΟΣΑ), ζην πιαίζην, ελ γέλεη, ηεο Γηαρείξηζεο ηνπ Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ. Υσξίδεηαη ζε πέληε κεγάια θεθάιαηα κε επί κέξνπο ππνθεθάιαηα, ζηα νπνία αλαπηχζζνληαη ε έλλνηα ηεο δηνίθεζεο ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ θαη ε δηαδηθαζία αιιά θαη αλαγθαηφηεηα ηεο ζπλερηδφκελεο εθπαίδεπζήο ηνπ πξνο φθεινο ηεο απφδνζήο ηνπο ζηελ εξγαζία, ελψ εμεηάδεηαη θαη ην πθηζηάκελν λνκηθφ θαζεζηψο πνπ δηέπεη ηελ δηαδηθαζία εθαξκνγήο ησλ εθπαηδεπηηθψλ πξνγξακκάησλ. εκαληηθφ κέξνο ηεο εξγαζίαο θαηαιακβάλεη θαη ε ελδεηθηηθή κειέηε πεξίπησζεο (case study), ζην πιαίζην ηεο νπνίαο πξαγκαηνπνηήζεθαλ ζπλεληεχμεηο κε ζηειέρε αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ θνξέσλ ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο, απφ ηηο νπνίεο αθελφο κελ ζπλήρζεζαλ ζπγθεθξηκέλα ζπκπεξάζκαηα ελψ, αθεηέξνπ, εληνπίζηεθαλ ζπγθεθξηκέλα αδχλαηα ζεκεία θαη ειιείςεηο, βάζεη ησλ νπνίσλ πξνηάζεθε ελδεηθηηθφ κνληέιν αλίρλεπζεο εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ. Cet essai a comme sujet la recherche des nécessites éducatives des fonctionnaires des Organismes d Administration Décentralisée (O.A.D.), dans le cadre général de l Administration des Ressources Humaines. Il y a cinq chapitres principaux, où sont inclus des sous chapitres, dans les quels on expose la nuance de l Administration des Ressources Humaines, la procédure ainsi que et la nécessité de leur formation continuelle pour le profit de leur travail. En plus, on présente les lois qui régissent, aujourd hui, les procédures éducatives suivies. Une partie important de cet essai est consacrée à la présentation d un cas d étude spécifique (case study), dans le cadre duquel on a interviewé des cadres des Directions des Ressources Humaines des Organismes d Administration Décentralisée. Par lesdites interviews il résulte des conclusions précieuses ainsi que des points faibles et des lacunes éducatives, suivant lesquels on a proposé, à titre indicatif, un modèle de recherche des nécessites éducatives. 5

Δπραξηζηίεο Θα ήζεια, εθ πξννηκίνπ, λα επραξηζηήζσ ηνλ επφπηε θαζεγεηή θ. Αιεμάθν γηα ηελ πνιχηηκε θαζνδήγεζή ηνπ γηα ηε ζπγγξαθή ηεο παξνχζαο εξγαζίαο, θαζψο θαη ηνλ θ. Υξηζηνθνξάθε, Γηεπζπληή Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ ηνπ Γεκνηηθνχ Βξεθνθνκείνπ ηνπ Γήκνπ Αζελαίσλ θαη ηελ Κα Νηθνινπνχινπ, Γηεπζχληξηα Γηνηθεηηθνχ ηνπ Γήκνπ Βνπιηαγκέλεο γηα ηηο ζπλεληεχμεηο πνπ κνπ παξαρψξεζαλ γηα ηηο αλάγθεο ηεο κειέηεο πεξίπησζεο ζην πιαίζην ηεο εθπφλεζεο ηεο παξνχζαο εξγαζίαο. 6

ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1 Δηζαγσγή 1.1. Tί είλαη δηνίθεζε αλζξώπηλνπ δπλακηθνύ (Γ.Α.Γ.), νη ζηόρνη ηεο. Ο αλζξψπηλνο παξάγνληαο απνηειεί ζεκειηψδεο ζηνηρείν γηα ηελ επηηπρία παληφο είδνπο επαγγεικαηηθήο δξαζηεξηφηεηαο. Απηφ παξάδεηγκα απηήο ηεο δηαπίζησζεο απνηειεί ε παξάιιειε πνξεία δχν πνιπεζληθψλ εηαηξεηψλ, ηεο Sharp θαη ηεο Sony, νη νπνίεο ηελ δεθαεηία ηνπ 1970 βξέζεθαλ ζην απφγεην ηνπ κεηαμχ ηνπο αληαγσληζκνχ ζην πεδίν ηεο παγθφζκηαο αγνξάο. Ζ Sony, πξνθεηκέλνπ λα ππεξληθήζεη ηελ αληαγσλίζηξηά ηεο Sharp επέλδπζε ηεξάζηηα πνζά ζηελ αλάπηπμε ηεο ηερλνινγίαο παξαγσγήο ηεο, ελψ ε ηειεπηαία έδσζε κεγάιε έκθαζε ζηελ αλάπηπμε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ ηεο, θαζψο ν Πξφεδξφο ηεο πίζηεπε φηη «ηελ δηαθνξά ηελ θάλνπλ νη άλζξσπνη». Μαθξνπξφζεζκα, δηθαηψζεθε ε Sharp, θαηαθηψληαο κεγαιχηεξν κεξίδην ηεο παγθφζκηαο αγνξάο. Έηζη, ζηαδηαθά έγηλε επξχηεξα θαηαλνεηή ε ζπνπδαηφηεηα ηεο αλάπηπμεο ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ. Ωο εθ ηνχηνπ, κπνξνχκε λα νξίζνπκε ηελ Γηαρείξηζε ησλ Αλζξσπίλσλ Πφξσλ σο ηε ζηξαηεγηθή θαη ηελ ζπλεπή πξνζέγγηζε ζηελ δηαρείξηζε ηνπ πνιπηηκφηεξνπ θεθαιαίνπ ηεο επηρείξεζεο: Σνπο αλζξψπνπο πνπ εξγάδνληαη ζηνπο ρψξνπο ηεο θαη νη νπνίνη αηνκηθά θαη ζπιινγηθά ζπκβάιινπλ ζηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ ηεο. Δπνκέλσο, θαζίζηαηαη ζαθέο φηη ν επηηειηθφο ζθνπφο ηεο Γηαρείξηζεο ησλ Αλζξψπηλσλ Πφξσλ (Γ.Α.Π.) είλαη ε δηαζθάιηζε ηεο επηηπρίαο ηεο επηρείξεζεο κέζσ ησλ αλζξψπσλ ηεο. Κάπνηεο βαζηθέο αξρέο ηεο ηδέαο ηεο Γ.Α.Π. εληνπίδνληαη, ήδε ην 1960, ζε ζρεηηθή εξγαζία ηνπ Douglas McGregor (1960). Ζ πιήξεο αλάπηπμε ηεο ηδέαο ησλ Αλζξσπίλσλ Πφξσλ ζπληειέζηεθε θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο δεθαεηίαο ηνπ 80, ζπλερίζηεθε ζηελ δεθαεηία ηνπ 90 θαη ζήκεξα εμειίζζεηαη ζπλερψο. ηελ δεθαεηία ηνπ 1980 εηζήρζε γηα πξψηε θνξά ν φξνο Γηνίθεζε Αλζξσπίλσλ Πφξσλ, εγθαηληάδνληαο κία λέα επνρή ζηελ πξνζέγγηζε ηνπ αλζξψπηλνπ παξάγνληα, εηδηθά ζην πεξηβάιινλ ησλ επηρεηξήζεσλ θαη ησλ νξγαληζκψλ επξχηεξα (Καλειιφπνπινο Υ., 2003). Έθηνηε, είλαη επξέσο παξαδεθηφ φηη ην κεγαιχηεξν «άπιν» θεθάιαην ζε θάζε νξγαληζκφ απνηεινχλ νη άλζξσπνη πνπ ηνλ απαξηίδνπλ. Δπνκέλσο, φηαλ γίλεηαη αλαθνξά ζηνπο αλζξψπηλνπο πφξνπο θαη ζηε ρξεζηή δηνίθεζή ηνπο επηζεκαίλεηαη απηνκάησο ν πην θξίζηκνο παξάγνληαο απνηειεζκαηηθφηεηαο θαη απνδνηηθφηεηαο κηαο νξγάλσζεο πνπ δηέπεη ηελ θνηλσληθή πιένλ ιεηηνπξγία ησλ νξγαληζκψλ. (Παπαγεσξγίνπ et al., 2007). Ζ νξγάλσζε, βεβαίσο, απνηειεί κία πνιπδηάζηαηε έλλνηα (Παγθάθεο 1991), βαζηθή πηπρή ηεο νπνίαο απνηειεί ε ηππηθή δηνηθεηηθή νξγάλσζε ελφο νξγαληζκνχ, ε νπνία 7

απνηππψλεηαη ζην νξγαλφγξακκά ηνπ. Απηή αθξηβψο ε ηππηθή δηνηθεηηθή νξγάλσζε είλαη απαξαίηεηε αθελφο κελ γηα ηελ απνηειεζκαηηθή ρξήζε ησλ δηαζέζηκσλ πφξσλ, πξνθεηκέλνπ λα επηηεπρζεί ν αληηθεηκεληθφο ζθνπφο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ νξγαληζκνχ, αθεηέξνπ γηα ηνλ θαζνξηζκφ ηνπ θαηακεξηζκνχ ησλ πφξσλ θαηά ηνλ βέιηηζην ηξφπν. εκεησηένλ φηη ε δηνηθεηηθή νξγάλσζε θαζίζηαηαη απνηειεζκαηηθή, φηαλ νη πφξνη ρξεζηκνπνηνχληαη γηα εθείλε ηελ ελαιιαθηηθή ιχζε πνπ ζα εμαζθαιίζεη ην θαιχηεξν απνηέιεζκα (Simon, 1957). Ζ δηνίθεζε πξνζσπηθνχ, κε ηε ζηελή έλλνηα, ζα κπνξνχζε λα νξηζηεί σο ε επηζηεκνληθή επαγγεικαηηθή ιεηηνπξγία ησλ πξντζηακέλσλ ησλ ππεξεζηαθψλ κνλάδσλ πνπ έρνπλ σο ηίηιν «Γηεχζπλζε Πξνζσπηθνχ» ή «Γηεχζπλζε Γηνηθεηηθνχ» (Εεπγαξίδεο, 1979). Αληίζεηα, κε ηελ επξεία έλλνηα, ε δηνίθεζε πξνζσπηθνχ αλαθέξεηαη ζηελ δηνίθεζε ησλ αλζξψπσλ ζηελ θαζεκεξηλή δξάζε, ήηνη ζην ζχλνιν ησλ ζηειερψλ πνπ πξνΐζηαληαη θάπνηαο νξγαληθήο κνλάδαο αλεμάξηεηα απφ ην ηεξαξρηθφ επίπεδν θαη ην κέγεζφο ηεο (Παγθάθεο, 1998). 1.2. Σα αληηθείκελα ζηα νπνία δξαζηεξηνπνηείηαη ε Γ.Α.Γ. θαη πνύ εθαξκόδεηαη. χκθσλα κε ηνλ Quinn Mills (1983) ν ρεδηαζκφο ηνπ Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ είλαη κηα δηαδηθαζία ιήςεο απνθάζεσλ ε νπνία ζπλδπάδεη ηξεηο ζεκαληηθέο δξαζηεξηφηεηεο: ηνλ εληνπηζκφ θαη απφθηεζε ηνπ ζσζηνχ αξηζκνχ αλζξψπσλ κε ηηο θαηάιιειεο δεμηφηεηεο, ηελ παξαθίλεζε ησλ αλζξψπσλ απηψλ γηα ηελ επίηεπμε πςειήο απφδνζεο, ηελ δεκηνπξγία θαηάιιεισλ δηαζπλδέζεσλ κεηαμχ ησλ ζηφρσλ ηνπ νξγαληζκνχ θαη ηεο δξαζηεξηφηεηαο ηνπ ζρεδηαζκνχ. Ζ Γ.Α.Γ. έρεη σο αληηθείκελν ηε ζρέζε αλζξψπσλ νξγαληζκνχ δεκνζίνπ ηνκέα επξχηεξα θαη ζηνρεχεη ζηε ζηξαηεγηθή αλάπηπμε θαη ελδπλάκσζε ελφο ηθαλνχ θαη αθνζησκέλνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ. ε έλα δηαξθψο κεηαβαιιφκελν πιαίζην θνηλσληθήο, νηθνλνκηθήο πξνφδνπ θαη αλάπηπμεο ηνπ δεκνζίνπ κάλαηδκελη έλα απφ ηα πξναπαηηνχκελα γηα ηθαλνπνηεηηθή δηαρείξηζε ησλ αιιαγψλ είλαη ε εηζαγσγή ηεο ζηξαηεγηθήο πξνζέγγηζεο ηνπ αλζξψπηλνπ παξάγνληα θαη ε αλαγσγή ηνπ ζε έλα βαζηθφ κέζν γηα ηελ απφδνζε ζε φια ηα επίπεδα ηεο δηνίθεζεο, νχησο ψζηε κέζα απφ ηε ρξεζηή δηαρείξηζε θαη αλάπηπμε ησλ αλζξσπίλσλ πφξσλ, θαζψο θαη απφ ηελ πηνζέηεζε ησλ θαηάιιεισλ κεζφδσλ θαη εξγαιείσλ λα επέιζεη θαη ε παξνρή πνηνηηθψλ ππεξεζηψλ πξνο ηνλ πνιίηε (Παπαγεσξγίνπ et al., 2007). Αλακθίβνια, ε εθπαίδεπζε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ απνηειεί κία απφ ηηο θχξηεο κεζφδνπο αλάπηπμήο ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ (ζρήκα 1 παξαξηήκαηνο). 8

1.3. Ζ εθπαίδεπζε ηνπ αλζξώπηλνπ δπλακηθνύ σο κηα από ηηο βαζηθέο δξαζηεξηόηεηεο ηεο Γ.Α.Γ. (ραξαθηεξηζηηθά ηεο εθπαίδεπζεο, ζεηηθάαξλεηηθά, ζθνπόο ηεο θιπ). Μία απφ ηηο βαζηθέο δξαζηεξηφηεηεο ηεο Γηνίθεζεο ηνπ Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ (Α.Γ.) είλαη ε εθπαίδεπζε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ. Έλα απφ ηα θχξηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο εθπαίδεπζεο ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ είλαη ν επηηειηθφο ξφινο πνπ επέρεη ζηελ νπζηαζηηθή αλαβάζκηζε ηεο πνηφηεηαο ηεο εξγαζίαο θαη ζπλαθφινπζα ηεο επίηεπμεο ησλ ζηφρσλ, ζην πιαίζην ηεο δηνίθεζεο κέζσ ζηφρσλ. Ζ θεληξηθή δηνίθεζε είλαη απηή πνπ ζρεδηάδεη θαη ηειηθά εγθξίλεη ηα εθπαηδεπηηθά πξνγξάκκαηα, ηα νπνία πξνζαξκφδεη ζηνπο εθάζηνηε ζηξαηεγηθνχο δηνηθεηηθνχο ζηφρνπο ηεο. Ωζηφζν, θαίξηνο θξίλεηαη θαη ν ξφινο ησλ ππαιιήισλ ησλ κεζαίσλ θαη αλψηεξσλ βαζκίδσλ ηεο δηνίθεζεο, νη νπνίνη εληνπίδνπλ θαη επηζεκαίλνπλ ηηο ζπγθεθξηκέλεο εθπαηδεπηηθέο ειιείςεηο θαη πξνβιήκαηα ηνπ θνξέα ζηνλ νπνίν ππεξεηνχλ, πξνθεηκέλνπ λα δηνξγαλσζεί θαηάιιεια ην πεξηερφκελν ησλ εθπαηδεπηηθψλ πξνγξακκάησλ (Κακελάξε 2006). Οη ηφρνη ηεο Γηνίθεζεο ηνπ Αλζξσπίλνπ Γπλακηθνχ, ζπλήζσο είλαη ή ηνπιάρηζηνλ πξέπεη λα είλαη ε πξνζέιθπζε θαη παξακνλή ζηνλ νξγαληζκφ ηνπ απαηηνπκέλνπ αξηζκνχ εξγαδνκέλσλ κε ηηο θαηάιιειεο δεμηφηεηεο, ηελ εκπεηξία θαη ηηο ηθαλφηεηεο, ε έγθαηξε θαηαλφεζε ησλ πξνβιεκάησλ πνπ αθνξνχλ πιενλάζκαηα ή ειιείςεηο αλζξσπίλνπ δπλακηθνχ, ε αλάπηπμε κηαο θαιά εθπαηδεπκέλεο θαη επέιηθηεο νκάδαο εξγαδνκέλσλ, ε νπνία ζα ζπκβάιιεη απνηειεζκαηηθά ζηελ ηθαλφηεηα ηνπ νξγαληζκνχ λα πξνζαξκφδεηαη ζε έλα αβέβαην θαη ζπλερψο κεηαβαιιφκελν πεξηβάιινλ, ε κείσζε ηεο εμάξηεζεο απφ ηελ εμσηεξηθή αγνξά, φηαλ ζπαλίδνπλ θάπνηεο δεμηφηεηεο θιεηδηά. Απφ ηα σο άλσ, ηεθκαίξεηαη φηη ε εθπαίδεπζε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ δηαγξάθεηαη σο κία απφ ηηο βαζηθέο δξαζηεξηφηεηεο ηεο Γ.Α.Γ., αθνχ, νπζηαζηηθά, κέζσ απηήο θαηαβάιιεηαη πξνζπάζεηα λα εμαζθαιηζηνχλ νξηζκέλεο βαζηθέο «πνηνηηθέο πξνδηαγξαθέο» ησλ εξγαδνκέλσλ, νη νπνίεο πεξηιακβάλνπλ ηε κφξθσζε, ηελ εθπαίδεπζε, ηα πξνζφληα, ηελ εκπεηξία θαη ηηο ηθαλφηεηεο πνπ απαηηεί ν νξγαληζκφο θαη πξέπεη λα θαηέρεη ν ππνςήθηνο / θάηνρνο ηεο ζέζεο. Απαξαίηεην ζηνηρείν γηα ηελ εθπαίδεπζε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ απνηειεί ε χπαξμε ρξφλνπ, ηφζν γηα ηελ αλίρλεπζε ησλ ζπγθεθξηκέλσλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ ηνπ θάζε θνξέα, φζν θαη γηα ηελ νξγάλσζε ησλ αληίζηνηρσλ εθπαηδεπηηθψλ πξνγξακκάησλ. Απηφ ζπληζηά ηαπηφρξνλα θαη πιενλέθηεκα θαη κεηνλέθηεκα, ππφ ηελ έλλνηα φηη αθελφο κελ αληαπνθξίλεηαη ζηελ ηθαλνπνίεζε ησλ καθξνπξφζεζκσλ ζηξαηεγηθψλ ζηφρσλ δηνίθεζεο, 9

αθεηέξνπ, φκσο, ρξεηάδεηαη αξθεηφο ρξφλνο γηα λα αξρίζνπλ λα δηαθαίλνληαη ηα πξψηα νπζηαζηηθά απνηειέζκαηα επί ηεο εξγαζίαο. Ζ εθπαίδεπζε ηνπ αλζξψπηλνχ δπλακηθνχ γεληθά ζηνρεχεη ζηελ βειηηζηνπνίεζε αχμεζε ησλ δπλαηνηήησλ ηνπ θαη, θαη επέθηαζε, ζηε κεγηζηνπνίεζε ηεο απφδνζήο ηνπ. Ο αληηθεηκεληθόο ζθνπόο ηεο εθπαίδεπζεο είλαη ε επηηπρία κηαο κεηαβνιήο ζηε ζπκπεξηθνξά ησλ εθπαηδεπόκελσλ, πνπ ζηηο επηρεηξήζεηο ζεκαίλεη απόθηεζε λέσλ ηθαλνηήησλ ρεηξηζκνύ, ηερληθώλ γλώζεσλ, ηθαλόηεηαο ζηε ιύζε πξνβιεκάησλ ή ζηάζεσλ, πνπ ζηε ζπλέρεηα νθείινπλ λα ρξεζηκνπνηήζνπλ θαηά ηξόπν πνπ λα επηηεπρζνύλ νη ζηόρνη ηνπ νξγαληζκνύ πνπ έρνπλ ηεζεί (Καλειιφπνπινο Υ. Κ., 2002). Οη εθπαηδεπηηθνί ζηόρνη επηηπγράλνληαη κέζσ ηεο κάζεζεο, δειαδή ηεο γλσζηηθήο δηαδηθαζίαο πνπ νδεγεί ζηελ απόθηεζε γλώζεσλ ή ηθαλνηήησλ κέζα από ηε κειέηε, ηελ πξαθηηθή άζθεζε θαη ηελ εκπεηξία. Η κάζεζε ζεσξείηαη όηη νδεγεί ζε ζρεηηθά κόληκεο αιιαγέο ζηελ αλζξώπηλε ζπκπεξηθνξά (Cook C.W. et al., 2002). Δηδηθφηεξα, ε εθπαίδεπζε ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ ζηνρεχεη ζηελ παξνρή ηεο απαξαίηεηεο ηερλνγλσζίαο γηα ηελ απνηειεζκαηηθή θαη απνδνηηθή άζθεζε ησλ θαζεθφλησλ ηνπο (www.ypesda.gr, - www.gspa.gr 09-09-2008). Σν απνηέιεζκα ηεο εθπαίδεπζεο εληνπίδεηαη ζηε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ηνπ παξαγφκελνπ έξγνπ, ε νπνία απνδεηθλχεηαη ζηελ πξάμε κε ηε κείσζε ηνπ ρξφλνπ εθηέιεζεο ηνπ έξγνπ, ηε κείσζε ησλ ιαζψλ θαη ησλ αηπρεκάησλ, ηελ επίιπζε ιεηηνπξγηθψλ πξνβιεκάησλ θαη ηελ αχμεζε ηεο ηθαλνπνίεζεο θαη ηεο αθνζίσζεο ηνπ πξνζσπηθνχ θαηά ηελ άζθεζε ησλ θαζεθφλησλ ηνπ. 1.4. Ζ εθπαίδεπζε ηνπ Α.Γ. ζηνπο δεκόζηνπο νξγαληζκνύο θαη θαη' επέθηαζε ζηνπο Ο.Σ.Α. θαη Ν.Π.Γ.Γ.. Ζ εθπαίδεπζε επηκφξθσζε ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ αξρίδεη απφ ηε ζηηγκή ηεο εηζφδνπ ηνπο ζην δεκφζην θαη ζπλερίδεηαη θαζ φιε ηελ δηάξθεηα ηεο ζεηείαο ηνπο ζε απηφ. ήκεξα, Τπάξρνπλ επηά βαζηθέο θαηεγνξίεο εθπαίδεπζεο επηκφξθσζεο δεκνζίσλ ππαιιήισλ: Ζ πξνεηζαγσγηθή εθπαίδεπζε, ε εηζαγσγηθή εθπαίδεπζε, ε επηκφξθσζε, ε εμεηδίθεπζε, ε πξναγσγηθή εθπαίδεπζε, ε κεηεθπαίδεπζε θαη ε κεηαπηπρηαθή εθπαίδεπζε (www.ypesda.gr, - www.gspa.gr 09-09-2008). Αλαιπηηθφηεξα, ε πξνεηζαγσγηθή εθπαίδεπζε παξέρεηαη απφ ηελ Δζληθή ρνιή Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη ηελ Δζληθή ρνιή Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο. Ζ εηζαγσγηθή εθπαίδεπζε είλαη ππνρξεσηηθή (άξζξν 33, Ν. 1943/1991) θαη γίλεηαη εληφο ηνπ πξψηνπ 10

νθηακήλνπ απφ ηνλ δηνξηζκφ φισλ ησλ ππαιιήισλ ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ, ησλ Ννκηθψλ Πξνζψπσλ Γεκνζίνπ Γηθαίνπ θαη ησλ Οξγαληζκψλ Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο, πιελ ησλ ππαιιήισλ Τπνρξεσηηθήο Δθπαίδεπζεο (Τ.Δ.). Ζ αξκνδηφηεηα εθηέιεζεο ησλ πξνγξακκάησλ απηψλ αλήθεη απνθιεηζηηθά ζην Ηλζηηηνχην Δπηκφξθσζεο (ΗΝ.ΔΠ.) ηνπ Δζληθνχ Κέληξνπ Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη Απνθέληξσζεο (Δ.Κ.Γ.Γ.Α.) θαη δελ ζρεηίδεηαη κε νπνηαδήπνηε άιιε εηζαγσγηθή εθπαίδεπζε πνπ πξαγκαηνπνηείηαη ζηελ νηθεία ππεξεζία. Ζ Δπηκφξθσζε πξαγκαηνπνηείηαη θαζ φιε ηελ δηάξθεηα ηεο ππεξεζίαο ησλ ππαιιήισλ κε επζχλε ησλ κνλάδσλ εθπαίδεπζεο ησλ Τπνπξγείσλ ή ηνπ ΗΝ.ΔΠ.. Ζ εμεηδίθεπζε αθνξά ηελ παξαθνινχζεζε πξνγξακκάησλ εμεηδίθεπζεο ησλ ππαιιήισλ ζε αληηθείκελα ηεο ππεξεζίαο κε βάζε ηελ εθηίκεζε ησλ ππεξεζηαθψλ κε βάζε ηελ εθηίκεζε ησλ ππεξεζηαθψλ αλαγθψλ. Σα πξνγξάκκαηα εμεηδίθεπζεο θαηαξηίδνληαη θαη νξγαλψλνληαη απφ ηε κνλάδα εθπαίδεπζεο ηνπ νηθείνπ Τπνπξγείνπ ή ηεο απηνηεινχο δεκφζηαο ππεξεζίαο ή Ν.Π.Γ.Γ. ή απφ ην ΗΝ.ΔΠ.. Ζ πξναγσγηθή εθπαίδεπζε αθνξά ππαιιήινπο θαηεγνξίαο Παλεπηζηεκηαθήο (Π.Δ.) θαη Σερλνινγηθήο (Σ.Δ.) εθπαίδεπζεο Α βαζκνχ, νη νπνίνη έρνπλ δηαηειέζεη ηκεκαηάξρεο γηα ηνπιάρηζηνλ ηξία έηε ή είλαη ππνςήθηνη γηα πξντζηάκελνη δηεχζπλζεο Τπνπξγείσλ, Πεξηθεξεηψλ, Ν.Π.Γ.Γ. θαη Ο.Σ.Α., ελψ, έρεη σο ζηφρν λα πξνεηνηκάζεη ηνπο ππνςεθίνπο γηα αλάιεςε θαζεθφλησλ πξντζηακέλσλ δηεχζπλζεο, κέζσ ηεο αλάπηπμεο ησλ απαηηνχκελσλ γλψζεσλ δηνηθεηηθήο ζπκπεξηθνξάο θαη ησλ δεμηνηήησλ πνπ αληαπνθξίλνληαη ζηηο απαηηήζεηο ησλ θαζεθφλησλ ηεο αληίζηνηρεο ζέζεο. Πξνυπφζεζε γηα ηε ζπκκεηνρή ηνπο ζηα πξνγξάκκαηα είλαη ε επηηπρία ζε εηδηθφ δηαγσληζκφ, ν νπνίνο εμεηάδεη ηηο δηνηθεηηθέο ηνπο ηθαλφηεηεο, ηηο γλψζεηο θαη ηελ εκπεηξία ηνπο. Ζ αμηνιφγεζε ηεο απφδνζεο ησλ ζηειερψλ θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο εθπαίδεπζεο ζπλππνινγίδεηαη ζηα πξνζφληα ηνπ ππνςεθίνπ θαηά ηελ δηαδηθαζία επηινγήο ή πξναγσγήο πξντζηακέλσλ δηεχζπλζεο (Κακειάξε 2006). Ζ επζχλε γηα ηελ θαηάξηηζε θαη εθηέιεζε ησλ πξνγξακκάησλ αλήθεη ζην ΗΝ.ΔΠ. ηνπ Δ.Κ.Γ.Γ.Α. (άξζξν 15 ηνπ λφκνπ 2527/1997). Ζ κεηεθπαίδεπζε αθνξά ππαιιήινπο πνπ έρνπλ ζπκπιεξψζεη ηξία ρξφληα ππεξεζίαο ηνπιάρηζηνλ θαη ζηνρεχεη ζηελ δηεχζπλζε επηζηεκνληθψλ ή ηερληθψλ γλψζεψλ ηνπο ή ζηελ εηδίθεπζή ηνπο ζε ζχγρξνλεο ηερληθέο δηνίθεζεο θαη ηερλνινγίαο. Γίλεηαη ζε ΑΔΗ ηεο εκεδαπήο ή αιινδαπήο, ζην Δζληθφ Κέληξν Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη Απνθέληξσζεο ή ζε άιινπο θαηάιιεινπο θνξείο ηδησηηθνχο ή δεκφζηνπο. Γηα ηε ζπκκεηνρή ηνπο ζηα πξνγξάκκαηα κεηεθπαίδεπζεο κε δηάξθεηα κηθξφηεξε ηνπ έηνπο, νη ππάιιεινη δελ πξέπεη λα έρνπλ ππεξβεί ην 55 ν έηνο ηεο ειηθίαο ηνπο (άξζξν 37 ηνπ Ν.1943/91 θαη άξζξν 47 ηνπ Ν. 2683/99 (παιηφο δεκνζηνυπαιιειηθφο θψδηθαο, φπσο ζπκπιεξψζεθε ζηνλ 3528/2007 [λένο ππαιιειηθφο θψδηθαο]). Ζ κεηαπηπρηαθή εθπαίδεπζε αθνξά ππαιιήινπο κε ηξηεηή 11

ηνπιάρηζηνλ ππεξεζία, θαηεγνξίαο ΠΔ θαη ΣΔ, ειηθίαο κέρξη 50 εηψλ. Ζ εθπαίδεπζε γίλεηαη ζε ΑΔΗ ηεο εκεδαπήο ή αιινδαπήο κε ζηφρν ηε ιήςε κεηαπηπρηαθνχ ηίηινπ ζπνπδψλ ζπλαθνχο κε ηα αληηθείκελα ηνπ Τπνπξγείνπ ή Ν.Π.Γ.Γ. ζην νπνίν ν ππάιιεινο αλήθεη νξγαληθά (www.ypesda.gr, - www.gspa.gr 09-09-2008). 1.5. Αλάιπζε εθπαηδεπηηθώλ αλαγθώλ θαη δηαδηθαζία εθπαίδεπζεο (γεληθά). Ζ εθπαίδεπζε ηνπ πξνζσπηθνχ (είηε πξφθεηηαη γηα επηκφξθσζε είηε γηα κεηεθπαίδεπζε) είλαη άξξεθηα ζπλδεδεκέλε θαη εμαξηψκελε απφ άιινπο ζεκαληηθνχο ηνκείο ηεο δηνίθεζεο πξνζσπηθνχ, φπσο ε αλάιπζε εξγαζίαο, ε ζηξαηνιφγεζε θαη ε επηινγή, θαζψο ε αμηνιφγεζε ηεο απφδνζεο. πληζηά κία δαπαλεξή θαη ρξνλνβφξα δξαζηεξηφηεηα θαη πξέπεη λα ιακβάλεηαη ζνβαξά ππφςε φηαλ γίλεηαη αλάιπζε ηεο πξνζθνξάο ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ. Γηα ηελ πεξίνδν πνπ θαιχπηεη ην ζρέδην ηνπ πξνγξακκαηηζκνχ ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ, ε αλάιπζε πξέπεη λα πξνβιέπεη ηε ξνή ηνπ πξνζσπηθνχ πνπ επηβάιιεηαη λα παξαθνινπζήζεη φινπο ηνπο ηχπνπο ησλ εθπαηδεπηηθψλ πξνγξακκάησλ εληφο θαη εθηφο ηνπ νξγαληζκνχ. ηελ Διιάδα, θαζνξηζηηθφ ξφιν αθελφο κελ γηα ηελ αλίρλεπζε θαη αλάιπζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ θαη αθεηέξνπ γηα ηελ απνηειεζκαηηθή εθαξκνγή ησλ εθπαηδεπηηθψλ πξνγξακκάησλ, πξνθεηκέλνπ λα είλαη απνηειεζκαηηθή ε δηαδηθαζία εθπαίδεπζεο, δηαδξακαηίδεη ην Δζληθφ Κέληξν Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη Απνθέληξσζεο (Δ.Κ.Γ.Γ.Α.). 1.6. Γηαηύπσζε ηεο ππόζεζεο εξγαζίαο : Αμηνιόγεζε ησλ εθπαηδεπηηθώλ αλαγθώλ σο βαζηθό θξηηήξην γηα ηελ απνηειεζκαηηθή εθαξκνγή εθπαηδεπηηθώλ πξνγξακκάησλ. Γεκηνπξγία κνληέινπ αμηνιόγεζεο εθπαηδεπηηθώλ αλαγθώλ γηα Ο.Σ.Α. θαη Ν.Π.Γ.Γ. Πέξαλ ηνπ γεληθνχ ζθνπνχ ηνπ πξνγξακκαηηζκνχ ησλ αλαγθψλ ζε αλζξψπηλν δπλακηθφ, πνπ δελ είλαη άιινο απφ ηελ πνηνηηθή βειηίσζε ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ, ηεο απνδνηηθφηεηαο, παξαγσγηθφηεηαο θαη απνηειεζκαηηθφηεηαο ησλ ππαιιήισλ ηνπ νξγαληζκνχ, εληνπίδνληαη θαη νξηζκέλνη εηδηθνί ζθνπνί ζε λεπξαιγηθήο ζεκαζίαο πεξηνρέο ηεο δηνίθεζεο, ηνπο νπνίνπο ππεξεηεί ν πξνγξακκαηηζκφο ησλ αλαγθψλ ζε αλζξψπηλν δπλακηθφ, φπσο είλαη, ελδεηθηηθά, ν θαζνξηζκφο ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ, θαη απηφ επεηδή κέζσ απηνχ εθηηκάηαη φρη κφλνλ ε πνζφηεηα αιιά θπξίσο ε πνηφηεηα ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ πνπ ρξεηάδεηαη ν νξγαληζκφο. Ωο απνηέιεζκα, επηηπγράλεηαη θαη ε αλάπηπμε ηεο 12

δηνίθεζεο, αθνχ ηα εθπαηδεπκέλα θαη έκπεηξα ζηειέρε ζε φια ηα επίπεδα ηεο δηνηθεηηθήο ηεξαξρίαο, ζπληζηνχλ βαζηθή πξνυπφζεζε γηα ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ηνπ νξγαληζκνχ. Ζ απνηειεζκαηηθφηεηα ηνπ ζρεδίνπ γηα ηνλ πξνγξακκαηηζκφ αλαγθψλ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ εμαξηάηαη απφ ην πφζν ζσζηά έρνπλ θαζνξηζηεί ν ζηξαηεγηθφο πξνγξακκαηηζκφο ηνπ νξγαληζκνχ θαη νη αληηθεηκεληθνί ζθνπνί φισλ ησλ ππεξεζηαθψλ κνλάδσλ. Σν ζηαζεξά κεηαβαιιφκελν θαη δηεπξπκέλν πεξηβάιινλ κέζα ζην νπνίν ιεηηνπξγνχλ νη νξγαληζκνί επηηάζζεη ζπλερή παξαθνινχζεζε θαη ε πεξηνδηθή αλαζεψξεζε ηεο ζηξαηεγηθήο θαη ησλ αληηθεηκεληθψλ ζθνπψλ. Απηή ε αλαζεψξεζε ζπλεπάγεηαη θαη ηαθηηθή επηζθφπεζε θαη κεηαβνιή ή πξνζαξκνγή ηνπ ζπζηήκαηνο πξνγξακκαηηζκνχ ζε αλζξψπηλν δπλακηθφ (Παγθάθεο, 1998). Ο ιφγνο επηινγήο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ ζέκαηνο γηα ηελ παξνχζα εξγαζία είλαη ε αλάδεημε ηεο ζπνπδαηφηεηαο ηεο εθπαηδεπηηθήο θαηάξηηζεο ησλ δηνηθεηηθψλ ππαιιήισλ ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ ελ γέλεη, ζην πιαίζην ηεο νξζνινγηθήο θαηαλνκήο ηνπο θαη ζπλαθφινπζα απνηειεζκαηηθήο (κε ηελ έλλνηα ηεο νπζηαζηηθήο παξαγσγήο έξγνπ) αμηνπνίεζήο ηνπο ζηηο ππεξεζίεο, ζχκθσλα κε ηηο αξρέο ηνπ Νένπ Γεκνζίνπ Μάλαηδκελη γηα απνηειεζκαηηθφηεηα, απνδνηηθφηεηα θαη βέιηηζηε δηαρείξηζε ησλ νηθνλνκηθψλ πφξσλ (Λφε, 2005). Ζ θαηάξηηζε θαη ε επηκφξθσζε, φηαλ ζπλδένληαη άκεζα κε ην αληηθείκελν ηεο εξγαζίαο, παξέρνπλ άκεζα ηελ δπλαηφηεηα πεξαηηέξσ «εμεηδίθεπζεο» ηνπ ππαιιήινπ θαη ζπλεπψο βειηίσζεο ηεο απφδνζήο ηνπ ζηελ εξγαζία κέζσ ηεο εθαξκνγήο ησλ γλψζεσλ πνπ απνθνκίδεη. Δμάιινπ, ηφζν ε εμέιημε ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ (π.ρ. εθαξκνγή λέσλ ειεθηξνληθψλ ζπζηεκάησλ ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο) φζν θαη νη απμεκέλεο απαηηήζεηο, ζηηο νπνίεο θαιείηαη λα αληαπνθξηζεί ε δηνίθεζε, πξνζαξκνδφκελε ζηηο επξχηεξεο θνηλσληθέο θαη νηθνλνκηθέο κεηαβνιέο πνπ ζπληεινχληαη ηφζν ζε εζληθφ φζν θαη ζε δηεζλέο επίπεδν (ι.ρ. κεηαλαζηεπηηθέο ξνέο, δηεζλείο ζπλεξγαζίεο ζην πιαίζην εθαξκνγήο επξσπατθψλ, θπξίσο, πξνγξακκάησλ θ.ά.), θαζηζηνχλ επηηαθηηθή ηελ αλάγθε ηεο δηαξθνχο επηκφξθσζεο θαηάξηηζεο ησλ ππαιιήισλ, πξνθεηκέλνπ απηνί λα αληαπνθξηζνχλ κε επηηπρία ζηηο λέεο απηέο ζπλζήθεο. Κνκβηθφ ζεκείν γηα ηελ απνηειεζκαηηθή εθαξκνγή ησλ εθπαηδεπηηθψλ πξνγξακκάησλ απνηειεί ε «ζηνρεπφκελε» επηκνξθσηηθή παξέκβαζε, δειαδή ε άκεζε ζχλδεζε ηνπ πεξηερνκέλνπ ηεο εθπαίδεπζεο κε ηηο πξαγκαηηθέο αλάγθεο ηεο θάζε ππεξεζίαο, νχησο ψζηε νη απνθηνχκελεο γλψζεηο λα βξίζθνπλ ην θαηάιιειν πεδίν εθαξκνγήο θαη λα κελ απνηεινχλ κία απιή ζεσξεηηθή γλψζε γηα ηνλ ππάιιειν, ε νπνία ζχληνκα ζα ραζεί εάλ δελ εθαξκνζηεί. Δπνκέλσο, ε δεκηνπξγία ελφο κνληέινπ αλίρλεπζεο ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ αλά ππεξεζία είλαη εμαηξεηηθά απαξαίηεηε, αθνχ έηζη ζα εληνπηζηνχλ νη ζπγθεθξηκέλεο 13

εθπαηδεπηηθέο αλάγθεο ηεο ππεξεζίαο, θαη ζα θαηαζηεί εθηθηή ε ζχλδεζή ηνπο κε ηα πξνγξάκκαηα εθπαίδεπζεο θαηάξηηζεο, ηα νπνία ζα πξέπεη λα παξαθνινπζήζνπλ νη ππάιιεινη. 1.7 Γηάξζξσζε θεθαιαίσλ Ζ παξνχζα εξγαζία δηαξζξψλεηαη ζε πέληε ζπλνιηθά θεθάιαηα. ην πξψην θεθάιαην, ην νπνίν δηακνξθψλεηαη ελ είδε εηζαγσγήο θαη δηαξζξψλεηαη ζε επηά ππνθεθάιαηα καδί κε ην παξφλ ππνθεθάιαην ηεο δηάξζξσζεο θεθαιαίσλ, παξνπζηάδεηαη ζπλνπηηθά ε έλλνηα ηεο Γηνίθεζεο Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ (Γ.Α.Γ.), νη ζηφρνη θαη ηα αληηθείκελά ηεο, ην πεδίν εθαξκνγήο ηεο, φπσο επίζεο θαη ε έλλνηα ηεο Δθπαίδεπζεο ηνπ Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ, σο κία βαζηθή δξαζηεξηφηεηα ηεο Γ.Α.Γ., θαη θπξίσο φζνλ αθνξά ηελ πινπνίεζή ηεο ζηνπο δεκφζηνπο νξγαληζκνχο θαη θαη επέθηαζε ζηνπο Ο.Σ.Α. θαη ζηα Ν.Π.Γ.Γ. ην πέκπην ππνθεθάιαην αλαθέξνληαη νξηζκέλα βαζηθά ζηνηρεία πεξί ηεο αλάιπζεο ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ θαη ηελ δηαδηθαζία ηεο εθπαίδεπζεο γεληθά, ελψ ζην έθην ππνθεθάιαην δηαηππψλεηαη κηα ππφζεζε εξγαζίαο πνπ ζρεηίδεηαη κε ηελ αμηνιφγεζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ σο βαζηθνχ θξηηεξίνπ γηα ηελ απνηειεζκαηηθή εθαξκνγή ησλ εθπαηδεπηηθψλ πξνγξακκάησλ θαη ηε βάζε δεκηνπξγίαο ελφο κνληέινπ αμηνιφγεζεο εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ γηα Ο.Σ.Α. θαη Ν.Π.Γ.Γ.. Σν δεχηεξν θεθάιαην ηεο εξγαζίαο θέξεη ηνλ ηίηιν Αλαζθόπεζε Βηβιηνγξαθίαο θαη ζε απηφ αλαπηχζζνληαη αξθεηά εθηελέζηεξα ε ζεκαζία, αλάπηπμε θαη εθαξκνγή ηφζν ηεο Γ.Α.Γ. φζν θαη, ζπλαθφινπζα, ηεο εθπαηδεπηηθήο δξαζηεξηφηεηαο ζηνπο δεκφζηνπο θνξείο θαη ζηνπο Ο.Σ.Α., ελψ, παξνπζηάδεηαη θαη ην λνκνζεηηθφ πιαίζην πνπ δηέπεη ηελ εθπαηδεπηηθή δξαζηεξηφηεηα ζηνπο ελ ιφγσ θνξείο, κε θχξηα αλαθνξά ζηνλ παιαηφ θαη λέν δεκνζηνυπαιιειηθφ θψδηθα θαη κία ζηνηρεηψδε ζχγθξηζε κεηαμχ ηνπο φζνλ αθνξά ηελ αμηνιφγεζε ηεο απφδνζεο ησλ ππαιιήισλ, ηε ζηαδηνδξνκία ηνπο θ.ι.π. ζε άκεζν ζπζρεηηζκφ κε ηε ζπκβνιή ζε απηά ηεο εθπαηδεπηηθήο δξαζηεξηφηεηαο. ην ηξίην θεθάιαην ηεο εξγαζίαο παξνπζηάδεηαη ε κεζνδνινγία ησλ εξγαιείσλ έξεπλαο (ζηελ πξνθεηκέλε πεξίπησζε ηεο ζπλέληεπμεο) πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ ζηηο κειέηεο πεξίπησζεο πνπ εμεηάδνληαη ζηε ζπλέρεηα ζην ηέηαξην θεθάιαην. ην ηέηαξην θεθάιαην ζπζρεηίδεηαη, θαη αξρήλ ζε ζεσξεηηθφ επίπεδν, ε εθαξκνγή ησλ εθπαηδεπηηθψλ πξνγξακκάησλ θαη ε αμηνιφγεζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ, ζηε ζπλέρεηα αλαιχεηαη ζε ζεσξεηηθφ επίπεδν ε κέζνδνο ηεο κειέηεο πεξίπησζεο γηα λα αθνινπζήζεη ε παξνπζίαζε ησλ 14

δχν ζπγθεθξηκέλσλ κειεηψλ πεξίπησζεο πνπ έγηλαλ ζην πιαίζην ηεο παξνχζαο εξγαζίαο, ελψ, ζην ηειεπηαίν ππνθεθάιαην ηνπ ηέηαξηνπ θεθαιαίνπ ζπλνςίδνληαη ηα γεληθά ζπκπεξάζκαηα πεξί ηεο εθαξκνγήο ηεο εθπαηδεπηηθήο δξαζηεξηφηεηαο θαη ηνπ πξαθηηθνχ πιένλ ζπζρεηηζκνχ ηεο κε ηελ αμηνιφγεζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ, φπσο πξνθχπηνπλ απφ ηηο ζπγθεθξηκέλεο κειέηεο πεξίπησζεο, ελψ κέζα απφ ηηο ηειεπηαίεο εληνπίδνληαη θαη θαηαγξάθνληαη ηπρφλ ιάζε ή θελά ζε ζεζκηθφ επίπεδν πνπ ε πιήξσζή ηνπο ζα κπνξνχζε λα ζπκβάιιεη αθφκε πεξηζζφηεξν ζηελ απνηειεζκαηηθφηεξε εθαξκνγή ησλ εθπαηδεπηηθψλ πξνγξακκάησλ ζηνπο δεκφζηνπο θνξείο, ηνπο Ο.Σ.Α. θαη ηα Ν.Π.Γ.Γ.. ην πέκπην θεθάιαην αλαιχεηαη έλα πξνηεηλφκελν, ελδεηθηηθά, κνληέιν αλίρλεπζεο εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ, σο θχξηνπ παξάγνληα εθαξκνγήο ηεο εθπαηδεπηηθήο δξαζηεξηφηεηαο, βάζεη ησλ κειεηψλ πεξίπησζεο πνπ παξνπζηάζηεθαλ ζην ηέηαξην θεθάιαην, ελψ αλαθέξνληαη νξηζκέλα ζεκειηψδε ζηνηρεία πνπ αθνξνχλ ζηελ εθαξκνγή ηνπ ελ ιφγσ κνληέινπ. Σν ηειεπηαίν ππνθεθάιαην ηνπ πέκπηνπ θεθαιαίνπ ζπλίζηαηαη ζηα γεληθά ζπκπεξάζκαηα πνπ πξνθχπηνπλ αλαθνξηθά κε ηελ αλίρλεπζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ θαη ηελ άξξεθηε ζχλδεζή ηνπο κε ηελ δεκηνπξγία θαη εθαξκνγή ησλ θαηάιιεισλ ζε θάζε πεξίπησζε εθπαηδεπηηθψλ πξνγξακκάησλ. Ζ δηάξζξσζε ηεο εξγαζίαο νινθιεξψλεηαη, πέξαλ ησλ πέληε σο άλσ θεθαιαίσλ κε ηνλ επίινγν, ελψ, ελ είδε παξαξηεκάησλ, ζπκπιεξψλεηαη απφ βηβιηνγξαθηθφ θαηάινγν, κε αλαιπηηθή θαηαγξαθή φρη κφλνλ ησλ βηβιίσλ θαη ησλ άξζξσλ πνπ κειεηήζεθαλ αιιά θαη Νφκσλ, Γηαηαγκάησλ, Οδεγηψλ ηεο Δ.Δ. θ.ά, απφ Πίλαθα πληκήζεσλ θαη πληνκνγξαθηψλ, απφ έλαλ Πίλαθα Δηθνλνγξάθεζεο, θαη, ηέινο, απφ ην Παξάξηεκα, φπνπ παξαηίζεληαη απηνχζηεο νη απνκαγλεηνθσλεκέλεο ζπλεληεχμεηο πνπ πξαγκαηνπνηήζεθαλ ζην πιαίζην ησλ κειεηψλ πεξίπησζεο. 15

ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2 Αλαζθόπεζε βηβιηνγξαθίαο 2.1 Ζ Γ.Α.Γ. ζηνπο δεκόζηνπο νξγαληζκνύο θαη ζηνπο Ο.Σ.Α. / Ν.Π.Γ.Γ. Ο φξνο Γηνίθεζε Αλζξψπηλσλ Γπλακηθνχ, νξίδεηαη σο κία πνηνηηθά δηαθνξεηηθή πξνζέγγηζε πνπ αλαδεηά βειηίσζε θαη πξφνδν ζηνλ ηνκέα αμηνπνίεζεο θαη αλάπηπμεο ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ θαη ηδηαίηεξα ζηελ αθνινπζεηέα πνιηηηθή, ζηηο πεγέο αλεχξεζεο, ζηελ αλάπηπμε, ζηηο εξγαζηαθέο ζρέζεηο, ζηελ θαζηέξσζε ζπζηήκαηνο αληακνηβψλ, ζην πιαίζην ελφο ζηξαηεγηθνχ πξνγξακκαηηζκνχ ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ κε θχξηνπο ζηφρνπο ηελ πνηνηηθή βειηίσζε ησλ παξαγφκελσλ αγαζψλ / ππεξεζηψλ, ηεο απνδνηηθφηεηαο, παξαγσγηθφηεηαο θαη απνηειεζκαηηθφηεηαο, θαη ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ζε επίπεδν ηφζν εζληθφ φζν θαη ππεξεζληθφ (Παγθάθεο, 1998). Δηδηθά ζηνλ ηνκέα ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ, ε Γηνίθεζε Αλζξσπίλσλ Πφξσλ απνηειεί ζεκαληηθφ εξγαιείν ηεο Γηνίθεζεο κέζσ ηφρσλ. ε κία επηγξακκαηηθή αλαθνξά, ζεκεηψλεηαη φηη ε νξζή ζηνρνζεζία πεξηιακβάλεη ηελ ηεξάξρεζε ησλ επηδηψμεσλ θαη ηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ θξίζηκσλ δξαζηεξηνηήησλ, ηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ θχξησλ θαη ελαιιαθηηθψλ ηξφπσλ δξάζεο, ηελ θαηαλνκή ησλ επζπλψλ θαη ησλ αξκνδηνηήησλ αλά νξγαληθή κνλάδα θαη ππάιιειν, ηελ πεξηγξαθή ησλ ζπλδέζεσλ θαη αιιειεμαξηήζεσλ κεηαμχ ησλ δξαζηεξηνηήησλ, ηνλ ππνινγηζκφ θαη ηελ εμαζθάιηζε ησλ απαηηνχκελσλ πφξσλ θαη ηνλ θαζνξηζκφ ζπγθεθξηκέλνπ ρξνλνδηαγξάκκαηνο εθπιήξσζεο ησλ ζηφρσλ (Δγθχθιηνο Γ.Γ.Γ.Γ. & Ζ.Γ. ΓΗΠΑ/Φ.4/νηθ.26397 27/12/2005). Γηα ηελ επηηπρεκέλε, φκσο, εθαξκνγή ηεο Γηνίθεζεο κέζσ ηφρσλ δελ αξθεί ν επηζηακέλνο ζρεδηαζκφο ηεο αιιά απαηηείηαη θαη ε θαηάιιειε εθπαίδεπζε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ πνπ ζα θιεζεί λα ηελ εθαξκφζεη. Ζ ζπλερηδφκελε επαγγεικαηηθή θαηάξηηζε, ε δηα βίνπ κάζεζε θαη ε γλψζε, αλαδεηθλχνληαη, ζηηο κέξεο καο, ζε θεληξηθή ζπληζηακέλε ησλ πνιηηηθψλ αλάπηπμεο θαη βειηίσζεο ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο, γεληθά. Οη παξαγσγηθέο θαη ηερλνινγηθέο αλαδηαξζξψζεηο, νη νπνίεο ζπληεινχληαη ζρεδφλ ζε φιεο ηηο ρψξεο ηνπ θφζκνπ, ζέηνπλ δηαξθψο ζηελ εκεξήζηα δηάηαμε ησλ ζπδεηήζεσλ γηα ην ζρεδηαζκφ ησλ ζηξαηεγηθψλ αλάπηπμεο, ην δήηεκα ηεο νξγάλσζεο ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ (Ρνκπφιεο et al., 1999). Δηδηθφηεξα, φζνλ αθνξά ζηελ νξγάλσζε θαη ζηελ δηνίθεζε κέζσ ζηφρσλ ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα, απηή επηδηψθεη λα πξνζνκνηάζεη κε εθείλε ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα, ψζηε λα δηαζθαιίζεη φπσο θάλεη ν ηδησηηθφο ηνκέαο ηελ ηνπνζέηεζε θαη αλάπηπμε ησλ επαξθψο εθπαηδεπκέλσλ αλζξψπσλ γηα λα θαιχςνπλ ηηο αλάγθεο ηεο επηρείξεζεο κέζα απφ ηηο ζσζηέο 16

ζέζεηο, ηε ρξήζε ησλ ηδίσλ ηερληθψλ ζε φ,ηη αθνξά ηελ επηινγή, ηελ επάξθεηα, ηα πξνζφληα, ηελ απφδνζε, ηελ εθπαίδεπζε, ηελ αλάπηπμε θαη ηηο ακνηβέο ησλ εξγαδνκέλσλ. Ζ Γεκφζηα Γηνίθεζε αλαγλσξίδεη, πιένλ, φηη νη Line Managers (Salaman et al., 1992) είλαη ππεχζπλνη γηα ηελ Γηαρείξηζε ησλ Αλζξψπσλ (ηερλνθξαηηθή δηάζηαζε δηνίθεζεο δηνίθεζε κέζσ ζηφρσλ), θαη παξαδέρεηαη φηη νη ζηξαηεγηθέο ηνπο πεγάδνπλ απφ ηελ ζηξαηεγηθή ηεο Δπηρείξεζεο (Παλαγφπνπινο, 2007). Ζ ηερλνθξαηηθή δηάζηαζε ηεο δηνίθεζεο, ε δηνίθεζε κέζσ ζηφρσλ (Management by Objectives), ε νπνία ζηεξίδεηαη απφιπηα ζηελ νξζνινγηθή δηνίθεζε ησλ αλζξσπίλσλ πφξσλ, δίλεη έκθαζε ζηνλ θαζνξηζκφ ζηφρσλ, αιιά, θπξίσο, ζηελ αμηνιφγεζε ηεο απφδνζεο κε βάζε ηνλ βαζκφ επίηεπμεο ησλ ζηφρσλ απηψλ (Μπνπξαληάο, 2002). Πην ζπλνπηηθά, ε νξγάλσζε θαη ε δηνίθεζε κέζσ ζηφρσλ (βι. παξάξηεκα, ζρήκα 2 «Γηνίθεζε κέζσ ζηόρσλ») ηνπ δεκνζίνπ ηνκέα ζπλίζηαηαη ζε ηέζζεξα βαζηθά ζπζηαηηθά κέξε: ζηελ επηινγή, ζηελ αμηνιφγεζε, ζηηο ακνηβέο θαη ζηελ αλάπηπμε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ. Αλαιπηηθφηεξα, ε επηινγή πεξηιακβάλεη ηελ φζν ην δπλαηφλ κεγαιχηεξε ηαχηηζε θαη ην ζπλδπαζκφ ηνπ ππάξρνληνο Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ κε ηηο δηαζέζηκεο ζέζεηο εξγαζίαο, ε αμηνιφγεζε ζπλεπάγεηαη ηελ δηαρείξηζε ηεο απφδνζεο ησλ εξγαδνκέλσλ, νη ακνηβέο βξίζθνπλ εθαξκνγή ζηα αληίζηνηρα ζπζηήκαηα ακνηβψλ, θαη, ηέινο, ε αλάπηπμε ζεκαίλεη ηελ δεκηνπξγία εξγαδνκέλσλ πςειψλ πξνδηαγξαθψλ, κέζσ ηεο εθπαίδεπζεο επηκφξθσζήο ηνπο. Σελ επζχλε γηα ηελ νξγάλσζε θαη δηνίθεζε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ ηε θέξεη ε, εηδηθψο γη απηφλ ην ζθνπφ ζπζηαζείζα, κνλάδα θάζε νξγαληζκνχ, Γηεχζπλζε Πξνζσπηθνχ / Γηνηθεηηθνχ (Παλαγφπνπινο, 2007). Δπνκέλσο, βιέπνπκε φηη ζηελ θαξδηά ηνπ ζπλφινπ ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ πξνζσπηθνχ βξίζθεηαη ην ζρέδην αλίρλεπζεο πξνγξακκαηηζκνχ ησλ αλαγθψλ ζε αλζξψπηλν δπλακηθφ. Απηφ ζπληζηά ηνλ αθξνγσληαίν ιίζν γηα ηνλ θαζνξηζκφ ησλ ζπιινγηθψλ θαη αληηθεηκεληθψλ ζηφρσλ γηα θάζε ηνκέα παξαγσγήο, παξνρήο ππεξεζηψλ θ.ι.π. Ζ αλίρλεπζε, ζε επίπεδν ππεξεζίαο, ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ πξαγκαηνπνηείηαη, ζε πξψην ζηάδην, κε ηελ εμέηαζε ηεο ηαπηφηεηαο απνζηνιήο ηνπ νξγαληζκνχ, ησλ αξκνδηνηήησλ θαη ιεηηνπξγηψλ ηνπ, ηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ ζηξαηεγηθψλ ζηφρσλ θαη ησλ επηρεηξεζηαθψλ ζρεδίσλ (αλ θαη φπνπ έρνπλ θαηαξηηζηεί), ηε κειέηε ηνπ ζεζκηθνχ πιαηζίνπ ιεηηνπξγίαο ηνπ θνξέα, ησλ νηθνλνκηθψλ ζηνηρείσλ θαη ηεο νξγαλσηηθήο δηάξζξσζήο ηνπ γεληθά, ησλ ζηνηρείσλ γηα ην επηηεινχκελν έξγν, ησλ αλαγθψλ ζε πξνζσπηθφ θαη ζε πιηθνηερληθή ππνδνκή, ηεο πθηζηάκελεο πνιηηηθήο εθπαίδεπζεο ηνπ πξνζσπηθνχ. ην ζρέδην πξνγξακκαηηζκνχ ησλ αλαγθψλ ζε αλζξψπηλν δπλακηθφ, ην νπνίν θαηαξηίδεηαη απφ ηνλ δηεπζπληή πξνζσπηθνχ κε βάζε ηελ πξνζθνξά πνπ ππάξρεη εληφο ηνπ 17

νξγαληζκνχ, θαζνξίδεηαη ε δήηεζε ζε αλζξψπηλν δπλακηθφ. Οη κεηαθηλήζεηο εξγαδνκέλσλ, νη πξναγσγέο ηνπο θαη ε ζηξαηνιφγεζε είλαη ηα απνηειέζκαηα πνπ απνξξένπλ απφ ηελ εθηίκεζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ ησλ ζρεδίσλ ησλ εθπαηδεπηηθψλ πξνγξακκάησλ. Ζ εθπαίδεπζε, κεηεθπαίδεπζε, επηκφξθσζε, επαγγεικαηηθή θαηάξηηζε, θαη, γεληθά, φπνηνο φξνο θαη αλ ρξεζηκνπνηείηαη, πξνθχπηεη απφ ηα απνηειέζκαηα ηεο αμηνιφγεζεο, ε νπνία απνηειεί κία δξαζηεξηφηεηα κε ηππηθή ή άηππε κνξθή κέηξεζεο ηεο απφδνζεο ησλ πθηζηακέλσλ αλαθνξηθά κε ηελ επίηεπμε ησλ θαζνξηζκέλσλ αληηθεηκεληθψλ ζθνπψλ (French, 1974). ην πιαίζην δειαδή ηεο αμηνιφγεζεο, ζπλεθηηκψληαη νη αξκνδηφηεηεο, ηα θαζήθνληα, ηα απαηηνχκελα πξνζφληα (γλψζεηο, δεμηφηεηεο, ζηάζεηο) θαη ηα πθηζηάκελα πξνζφληα ηνπ πξνζσπηθνχ. Ζ αμηνιφγεζε ηνπ πξνζσπηθνχ ππάγεηαη ζηηο δξαζηεξηφηεηεο ηεο Γηεχζπλζεο Πξνζσπηθνχ ησλ Οξγαληζκψλ, σζηφζν απνηειεί έξγν πνπ επηηειείηαη θαί απφ ηνπο Πξντζηακέλνπο ηεο θάζε ππεξεζηαθήο κνλάδαο, ζην πιαίζην ηεο δηαπίζησζεο θαη θαηαγξαθήο ηεο απφδνζεο ηνπ πξνζσπηθνχ ζε ζρέζε κε ην επηηεινχκελν έξγν ζηε ζπγθεθξηκέλε ζέζε εξγαζίαο. Αμηνιφγεζε πξνζσπηθνχ γίλεηαη ή ζα πξέπεη λα γίλεηαη ζε φινπο ηνπο νξγαληζκνχο, αλεμάξηεηα απφ ην κέγεζνο ή ηνλ ηνκέα θαη θιάδν δξαζηεξηφηεηαο. Δπίζεο, ε αμηνιφγεζε ηνπ πξνζσπηθνχ πξέπεη λα θαιχπηεη ην ζχλνιν ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ, ην νπνίν παξέρεη ηελ εξγαζία ηνπ ζηνπο νξγαληζκνχο, ζηηο επηρεηξήζεηο θαη ζηηο ππεξεζίεο, αλεμαξηήησο ηνπ βαζκνχ θαη ηεο ζέζεο πνπ θαηέρεη. ηελ πξάμε, ζηελ ειιεληθή πξαγκαηηθφηεηα, ε δηαδηθαζία ηεο αμηνιφγεζεο κπνξεί λα είλαη ηππηθή, δειαδή γξαπηή κε ηε ζπκπιήξσζε ζπγθεθξηκέλσλ εληχπσλ (ρήκα 3, παξαξηήκαηνο), ζρεδηαζκέλσλ γη απηφλ ην ζθνπφ, κε ρξήζε θάπνηνπ ζπζηήκαηνο ζπγθεθξηκέλσλ θξηηεξίσλ. Ζ αμηνιφγεζε απνηειεί ηνλ δηαρξνληθφ δείθηε απφδνζεο θάζε εξγαδνκέλνπ, θαη σο εθ ηνχηνπ επηβάιιεηαη ε θαζηέξσζή ηεο, ππφ κία ηππνπνηεκέλε κνξθή κε θνηλά θξηηήξηα γηα φινπο ηνπο αμηνινγνχκελνπο ηνπ θνξέα θαη κε νξηζκέλε πεξηνδηθφηεηα, αλά ηαθηά ρξνληθά δηαζηήκαηα. Ο απψηεξνο ζηφρνο ηεο αμηνιφγεζεο είλαη αθελφο κελ ε δηαπίζησζε ηνπ θαηά πφζνλ νη αμηνινγνχκελνη αληαπνθξίλνληαη ζηηο απαηηήζεηο ηεο ζπγθεθξηκέλεο ζέζεο εξγαζίαο πνπ θαηέρνπλ θαη αθεηέξνπ ζηε ζπλνιηθή αμηνπνίεζε ησλ ηθαλνηήησλ θαη δεμηνηήησλ ηνπο θαη ηε βειηίσζε ησλ αδπλακηψλ ηνπο, πξνο βειηίσζε ηφζν ηεο αηνκηθήο απφδνζήο ηνπο φζν, θαη επέθηαζε, θαη ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ ηνπ νξγαληζκνχ γεληθφηεξα (Υαιάο, 1992). Ζ βειηίσζε ηεο απφδνζεο ησλ εξγαδνκέλσλ ζηηο απαηηήζεηο ηεο εξγαζίαο ηνπο έγθεηηαη ζε κεγάιν βαζκφ ζηελ εθπαίδεπζε επηκφξθσζή ηνπο. Ο ζρεδηαζκφο ησλ εθπαηδεπηηθψλ πξνγξακκάησλ απνηειεί κία ζεκαληηθή δηαδηθαζία, απφ ηελ νπνία εμαξηάηαη ε επηηπρία 18

νιφθιεξεο ηεο εθπαηδεπηηθήο πξνζπάζεηαο. ηε θάζε απηή είλαη αλαγθαίν λα θαζνξηζηνχλ κε ζαθήλεηα νη εθπαηδεπηηθνί ζηφρνη, λα γίλεη ε επηινγή ησλ ζηειερψλ πνπ ζα ζπκκεηάζρνπλ ζηα εθπαηδεπηηθά πξνγξάκκαηα θαη λα εθαξκνζηνχλ νη αξρέο κάζεζεο, εθείλα ηα ραξαθηεξηζηηθά θάζε εθπαηδεπηηθνχ πξνγξάκκαηνο πνπ βνεζνχλ ηνπο εθπαηδεπφκελνπο λα ιάβνπλ θαη λα θαηαλνήζνπλ ηηο λέεο πιεξνθνξίεο γλψζεηο θαη λα ηηο εθαξκφζνπλ ζηελ δνπιεηά ηνπο (Sherman et al., 1978). Δπνκέλσο, πξναπαηηνχκελν ηεο απνηειεζκαηηθήο εθαξκνγήο εθπαηδεπηηθψλ πξνγξακκάησλ είλαη ε δηαδηθαζία αμηνιφγεζεο εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ ζηφρσλ. Οη εθπαηδεπηηθνί ζηφρνη αλαθέξνληαη ζηηο πξνζδνθίεο πνπ έρεη ν νξγαληζκφο απφ ηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία, δειαδή ην είδνο ησλ γλψζεσλ θαη δεμηνηήησλ πνπ επηζπκεί λα απνθηήζνπλ νη εθπαηδεπφκελνη ζε ζπγθεθξηκέλν ρξνληθφ δηάζηεκα, ζχκθσλα κε ην κνξθσηηθφ ηνπο επίπεδν αιιά θαη ηηο αλάγθεο ηνπ ίδηνπ ηνπ νξγαληζκνχ. Οη εθπαηδεπηηθνί ζηφρνη, πξνθεηκέλνπ λα αληαπνθξίλνληαη ζηηο πξαγκαηηθέο αλάγθεο ηνπ νξγαληζκνχ θαη, θπξίσο, λα έρνπλ λα επηζπκεηά απνηειέζκαηα, πξέπεη λα πεγάδνπλ θαη λα αληαλαθινχλ, παξάιιεια, ηε ζηξαηεγηθή ηνπ νξγαληζκνχ, ηηο αλάγθεο ηφζν ησλ ζπγθεθξηκέλσλ ζέζεσλ εξγαζίαο πνπ θαηέρνπλ νη εθπαηδεπφκελνη φζν θαη ησλ πξνζφλησλ ηνπο, ζχκθσλα κε ηα νπνία θαζνξίδεηαη αληηζηνίρσο θαη ην επηζηεκνληθφ επίπεδν ηνπ εθπαηδεπηηθνχ πεξηερνκέλνπ ησλ πξνγξακκάησλ, ζε ζπλάξηεζε, βεβαίσο, αθελφο κε ηηο ειιείςεηο πνπ έρνπλ εληνπηζηεί θαη αθεηέξνπ κε ην έιιεηκκα γλψζεο εληφο ησλ Γηεπζχλζεσλ ηνπ Οξγαληζκνχ. Βάζεη απηψλ ησλ ζηφρσλ ζα θαηαζηεί εθηθηή ε αμηνιφγεζε ησλ απνηειεζκάησλ κεηά ην πέξαο ηεο εθπαηδεπηηθήο δηαδηθαζίαο, ε νπνία νξίδεηαη σο ε ζπζηεκαηηθή ζπιινγή θαη εθηίκεζε ζηνηρείσλ θαη πιεξνθνξηψλ πνπ αθνξνχλ ηελ επίηεπμε ησλ πξνθαζνξηζκέλσλ ζηφρσλ ηνπ θάζε εθπαηδεπηηθνχ πξνγξάκκαηνο (θαη κεηξψληαη βάζεη θξηηεξίσλ, φπσο είλαη ε αληίδξαζε ησλ εθπαηδεπφκελσλ, ε κάζεζε, ε ζπκπεξηθνξά ή ε αιιαγή ζηελ απφδνζε, ηα απνηειέζκαηα ηεο εθπαίδεπζεο ζε επίπεδν ππεξεζίαο θαη νξγαληζκνχ) (Κακελάξε, 2006). Έηζη, αλαιφγσο ηνπ επηδησθφκελνπ απνηειέζκαηνο, επηιέγεηαη θαη ην είδνο ηεο εθπαίδεπζεο, δειαδή, εάλ ζα είλαη εηζαγσγηθή, εθπαίδεπζε είηε εληφο ηνπ ρψξνπ εξγαζίαο (on the job training, π.ρ. ηειεδηάζθεςε), είηε εθηφο (γηα παξάδεηγκα, βάζεη κειέηεο πεξηπηψζεσλ ή βάζεη ηερληθήο πξνηππνπνίεζεο ή ππνδεηγκαηνπνίεζεο ζπκπεξηθνξάο (behavior modeling)). Ωζηφζν, παξαηεξείηαη ην θαηλφκελν, εηδηθά ζηνλ δεκφζην ηνκέα, φπνπ ε επηκφξθσζε ησλ εξγαδνκέλσλ (θαη πην ζπγθεθξηκέλα ε εμεηδηθεπκέλε επηκφξθσζε θαη φρη ε εηζαγσγηθή, ε νπνία είλαη πιένλ ππνρξεσηηθή ) έγθεηηαη απνθιεηζηηθά ζηελ δηθή ηνπο επηζπκία παξαθνινχζεζεο ζρεηηθψλ εθπαηδεπηηθψλ πξνγξακκάησλ (ζε αληίζεζε κε ηνλ ηδησηηθφ 19

ηνκέα, φπνπ ζπρλά επηβάιιεηαη), ηα πνζνζηά ζπκκεηνρήο ησλ εξγαδνκέλσλ ζε απηά λα κελ είλαη ηα αλακελφκελα. Δλδεηθηηθά, αλαθέξεηαη φηη, κε γλψκνλα ην κνξθσηηθφ ηνπο επίπεδν, νη απφθνηηνη ΑΔΗ ζπκκεηείραλ ζε πξνγξάκκαηα θαηάξηηζεο ζε πνζνζηφ 33,33%, ελψ ην πνζνζηφ πνπ δελ ζπκκεηείρε άγγηδε ην 40%. Απφ ηνπο απνθνίηνπο ΣΔΗ ζπκκεηείρε ην 43,78%, ελψ απείρε ην 51,35%. Απφ ηνπο απνθνίηνπο Λπθείνπ ζπκκεηείρε ην 11,11% θαη απείρε ην 41,32%, απφ ηνπο απνθνίηνπο γπκλαζίνπ ζπκκεηείρε ην 28,33%, απείρε ην 43,33%, θαη, ηέινο, απφ ηνπο απνθνίηνπο δεκνηηθνχ ζπκκεηείρε ην 39,9% θαη απείρε ην 37,5% (Ρνκπφιεο et al., 1999). Σα σο άλσ ρακειά πνζνζηά ζπκκεηνρήο ησλ ππαιιήισλ ζηα επηκνξθσηηθά πξνγξάκκαηα, πηζαλψο λα κπνξνχλ λα εμεγεζνχλ, εθηφο ησλ άιισλ, θαη απφ ηε κειέηε ησλ ζηνηρείσλ πνπ πξνθχπηνπλ απφ ζρεηηθή έξεπλα (Καξθαηζνχιεο, 2004), ζχκθσλα κε ηελ νπνία πξνθχπηεη φηη νη ππάιιεινη, ζε πνζνζηφ 43%, ζεσξνχλ φηη ε δηαθνξά κεηαμχ πξντζηακέλσλ θαη πθηζηακέλσλ έγθεηηαη ζην δηθαίσκα ηεο ππνγξαθήο θαη φρη ζηελ επηζηεκνληθή ηνπο θαηάξηηζε ζε ζέκαηα δηνηθεηηθήο θχζεο. Ζ δηαπίζησζε απηή αλαδεηθλχεη απηνκάησο ηελ αλάγθε επηκφξθσζεο ησλ πξντζηακέλσλ, κε ζηφρν ηελ απφθηεζε εγεηηθψλ δεμηνηήησλ, νη νπνίεο ζα ζηεξίδνληαη ζηελ ηθαλφηεηα ζηξαηεγηθήο δηνίθεζεο ηνπ νξγαληζκνχ. Ζ ίδηα έξεπλα αλαδεηθλχεη, επίζεο, ην δήηεκα ηεο ακθίβνιεο δηαδηθαζίαο επηινγήο πξντζηακέλσλ πνπ πθίζηαηαη ζε νξηζκέλνπο νξγαληζκνχο, κε απνηέιεζκα αξθεηνί ππάιιεινη λα πηζηεχνπλ φηη ε απφθηεζε επηπιένλ θαηάξηηζεο / επηκφξθσζεο κεηεθπαίδεπζεο δελ ζα ζπκβάιιεη ζηελ επαγγεικαηηθή ηνπο αλέιημε, θαη, σο εθ ηνχηνπ, δελ έρνπλ θίλεηξν λα ηελ επηδηψμνπλ. Ωζηφζν, αο ζεκεησζεί φηη ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο, πξνβιέπνληαη (άξζξν 19 ηνπ λφκνπ 2738/99, άξζξν 34 παξάγξαθνο 4 ηνπ λφκνπ 1943/1999, αιιά θαη απφ ην Ν.3528/2007) νξηζκέλα «θίλεηξα κάζεζεο», φπσο απηά αλαιχνληαη ζηα επφκελα θεθάιαηα (θεθ. 2.2, 2.4) ηεο παξνχζαο εξγαζίαο. 2.2. Ζ εθπαηδεπηηθή δξαζηεξηόηεηα ζηνπο δεκόζηνπο νξγαληζκνύο, Ο.Σ.Α./Ν.Π.Γ.Γ. ην πιαίζην κεηαβνιήο ησλ κνληέισλ παξαγσγήο, δίδεηαη φιν θαη πεξηζζφηεξε έκθαζε ζην αλζξψπηλν θεθάιαην, σο θαζνξηζηηθφ παξάγνληα ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ησλ επηρεηξήζεσλ θαη ησλ εζληθψλ νηθνλνκηψλ, ελ γέλεη (Michell, 1998). Μέζα ζε απηφ ην επξχηεξν ζχλνιν αιιαγψλ, ε δεκφζηα δηνίθεζε δελ ζα κπνξνχζε παξά λα αθνινπζήζεη ηνπο 20

ξπζκνχο ησλ αιιαγψλ, αθνχ, νπζηαζηηθά, είλαη αιιειέλδεηε κε ηελ νηθνλνκηθή δξαζηεξηφηεηα ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα (Salaman, 1992), κέζσ κηαο δηνηθεηηθήο κεηαξξχζκηζεο βάζεη πνηνηηθψλ θξηηεξίσλ, κε θχξην ζπζηαηηθφ ζηνηρείν ηελ «πνηνηηθή αλαβάζκηζε» ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ ηεο. Ο εθζπγρξνληζκφο ηεο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο είλαη δπλαηφο θαη επηηεχμηκνο κε κία θαζνιηθή δηνηθεηηθή κεηαξξχζκηζε, θαη ζπλίζηαηαη ζε κία κεηαβνιή ζε ζεζκνχο, ζπζηήκαηα, κεζφδνπο θαη δηαδηθαζίεο ζε ηέηνην βαζκφ ψζηε λα δεκηνπξγεζεί ην θαηάιιειν ππφβαζξν γηα ηελ αληηκεηψπηζε ησλ αλαγθψλ ηνπ παξφληνο θαη ηνπ κέιινληνο. ην πιαίζην κηαο επξχηεξεο δηνηθεηηθήο κεηαξξχζκηζεο επηβάιιεηαη θαη ε θαζηέξσζε ελφο ζπζηήκαηνο πξνγξακκαηηζκνχ ησλ αλαγθψλ ζε αλζξψπηλν δπλακηθφ ηνπ δεκνζίνπ ηνκέα γηα λα νδεγεζνχκε ζηε βέιηηζηε αμηνπνίεζε ησλ αλζξψπηλσλ πφξσλ. Ζ θαζηέξσζε ελφο ηέηνηνπ ζπζηήκαηνο δελ είλαη αθαηφξζσηε. Δθείλν πνπ απαηηείηαη είλαη ε ζχζηαζε ζε φινπο ηνπο θνξείο ηεο θεληξηθήο δηνίθεζεο, θαη αξρήλ, θαη, θαη επέθηαζε, θαί ζηνπο Ο.Σ.Α., κίαο ππεξεζηαθήο κνλάδαο ζε επίπεδν Γηεχζπλζεο, ε νπνία σο απνθιεηζηηθή απνζηνιή ζα έρεη ηνλ πξνγξακκαηηζκφ ησλ αλαγθψλ ζε αλζξψπηλν δπλακηθφ ζε βξαρπρξφληα θαη καθξνρξφληα βάζε πνπ ζα ζπλδέεηαη κε ην γεληθφ πξνγξακκαηηζκφ δξάζεο, επίζεο ζε βξαρπρξφληα θαη καθξνρξφληα βάζε, σο ινγηθφ επαθφινπζν ηνπ ζπζηήκαηνο αμηνιφγεζεο ζέζεσλ (Παγθάθεο, 1998). πλνπηηθά, πξνεγείηαη ε αλάιπζε ηεο εξγαζίαο, αθνινπζεί ε πεξηγξαθή ηεο, επηζεκαίλεηαη ε αθξηβήο εμεηδίθεπζε πνπ απαηηείηαη γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζή ηεο, εμεηάδεηαη ε ήδε ππάξρνπζα αληηζηνηρία ή κε ησλ εηδηθνηήησλ ηνπ ππάξρνληνο πξνζσπηθνχ κε ηηο αλάγθεο ηεο εξγαζίαο (Εαβιάλνο, 1991), αμηνινγείηαη, δειαδή, ε πνηφηεηα ηνπ ήδε ππάξρνληνο πξνζσπηθνχ (κε βάζε, θπξίσο, ηε ζηαηηζηηθή επεμεξγαζία θαη ηελ αλάιπζε ησλ εληχπσλ αμηνιφγεζεο ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ, ηελ δεκηνπξγία ζπζηήκαηνο αμηνιφγεζεο ηνπ πθηζηάκελνπ ζπζηήκαηνο ακνηβψλ ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ, ηε κειέηε ζθνπηκφηεηαο ηεο ζχλδεζεο ησλ ακνηβψλ κε ηε ζηνρνζεζία [Κακελάξε, 2006]), θαη ζχκθσλα κε ηελ δηαπίζησζε ειιείςεσλ ή αδπλακηψλ, αληρλεχνληαη θαη, ζηε ζπλέρεηα, αμηνινγνχληαη νη εθπαηδεπηηθέο αλάγθεο ησλ εξγαδνκέλσλ θαη θαηαξηίδνληαη ηα αληίζηνηρα εθπαηδεπηηθά πξνγξάκκαηα πνπ απαηηνχληαη. ηελ αμηνιφγεζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ βνεζάεη θαη ε θαηαγξαθή ηνπο απφ ηνπο ίδηνπο ηνπο εξγαδνκέλνπο, φπσο επίζεο θαη ε κέηξεζε ηεο απφδνζήο ηνπο κεηά ηελ εθαξκνγή ησλ αληίζηνηρσλ εθπαηδεπηηθψλ πξνγξακκάησλ. ιε απηή ε δηαδηθαζία αλίρλεπζεο αμηνιφγεζεο ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ απνηειεί έξγν ηεο ππεξεζηαθήο κνλάδαο πνπ αζρνιείηαη απνθιεηζηηθά κε ην αλζξψπηλν δπλακηθφ ηνπ νξγαληζκνχ. 21

Καηά ηελ Δπξσπατθή Έλσζε ε ζπλερηδφκελε επαγγεικαηηθή εθπαίδεπζε θαη θαηάξηηζε ζπλδέεηαη άκεζα θαη άξξεθηα κε ηελ ζέζε εξγαζίαο, δειαδή κε ηελ απαζρφιεζε. Δηδηθφηεξα, αλαθέξεηαη φηη ε εμεηδίθεπζε επηκφξθσζε απεπζχλεηαη ζε άηνκα πνπ επηβάιιεηαη λα απνθηήζνπλ λέεο γλψζεηο ζε λέαο κνξθήο εξγαζηαθά αληηθείκελα. Μέζα ζην πιαίζην ηεο δηα βίνπ εθπαίδεπζεο εληάζζεηαη θαη ε πεξηνδηθή ή επαλαιακβαλφκελε επαγγεικαηηθή εθπαίδεπζε επηκφξθσζε. Σα πξνγξάκκαηα ηεο πεξηνδηθήο ή επαλαιακβαλφκελεο επαγγεικαηηθήο εθπαίδεπζεο επηκφξθσζεο ζπκπιεξψλνπλ ηελ επαγγεικαηηθή εθπαίδεπζε θαη θαηάξηηζε. Καη νη δχν απηνί φξνη, απνηεινχλ ηελ πξαθηηθή εθαξκνγή ηεο δηα βίνπ κάζεζεο. Γεληθά, ε Δπξσπατθή Έλσζε έρεη ήδε νξγαλψζεη θαη ρξεκαηνδνηήζεη αξθεηά πξνγξάκκαηα πνπ πξνσζνχλ ηελ δηα βίνπ παηδεία, φπσο, ελδεηθηηθά, ην πξφγξακκα SOCRATES (1999), Leonardo da Vinci I θαη II (1995-2006), e-learning θ.ά.. Ζ Δ.Δ. νξίδεη ηε ζπλερηδφκελε επαγγεικαηηθή θαηάξηηζε (Continuing Vocational Education and Training) σο θάζε νξγαλσκέλε δξαζηεξηφηεηα, ζηελ νπνία ζπκκεηέρνπλ άλεξγνη θαη εξγαδφκελνη, κε ζθνπφ ηελ απφθηεζε δεμηνηήησλ γηα κηα ή κειινληηθή ζέζε εξγαζίαο, ηελ αχμεζε ησλ απνδνρψλ ηνπο ή ηελ αχμεζε ησλ επθαηξηψλ πξναγσγήο ηνπο. (Μάξδαο 2001). Άιια παξφκνηα πξνγξάκκαηα θαηάξηηζεο απφ θνηλνηηθέο πξσηνβνπιίεο είλαη ην INTEREG III /A PHARE CBC, δηαζπλνξηαθνχ ραξαθηήξα (Διιάδα Βνπιγαξία, Διιάδα Κχπξνο). Οη δξάζεηο απηέο απνηεινχλ πξντφλ ζπλεξγαζίαο ηνπ Δ.Κ.Γ..Γ.Α. κε ην Γηαβαιθαληθφ Ηλζηηηνχην Γεκφζηαο Γηνίθεζεο ηεο Α.Γ.Δ.Γ.Τ. αθελφο θαη αθεηέξνπ κε ηελ θεληξηθή Έλσζε Γήκσλ ηεο Βνπιγαξίαο θαη ηελ Κππξηαθή Αθαδεκία αληίζηνηρα. Σα επηκνξθσηηθά πξνγξάκκαηα αθνξνχλ ζηελ πξνζηαζία θαη ζηε βηψζηκε αλάπηπμε, ζηελ ηνπηθή αλάπηπμε θαη ζηα επξσπατθά ζέκαηα. Κνηλνηηθή πξσηνβνπιία απνηειεί επίζεο θαη ην INTEREG IIIB ARCHIMED, ζηελ νπνία ζπκκεηέρεη εθηφο ησλ άιισλ θαη ε θεληξηθή έλσζε Γήκσλ θαη Κνηλνηήησλ Διιάδαο θαη ηνπηθνί θνξείο ηεο Ηηαιίαο (Απνινγηζκφο Δ.Κ.Γ.Γ.Α. 2004-2007). ήκεξα, ζην πεδίν ηεο εθπαίδεπζεο θαη επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο (Δ.Δ.Κ.) ππάξρνπλ πέληε πξφηππα ζπζηεκάησλ πνπ απαληψληαη ζηηο ρψξεο ηεο Δ.Δ. Αλαιπηηθφηεξα, ππάξρεη ην Γεξκαληθφ Απζηξηαθφ ζχζηεκα, ην νπνίν πξνσζεί ηελ πξνζσπηθή αλάπηπμε ησλ λέσλ γηα ηελ επαγγεικαηηθή ηνπο ζηαδηνδξνκία, ιακβάλνληαο ππφςε ηηο αλάγθεο ζε εμεηδηθεπκέλν πξνζσπηθφ ησλ νηθνλνκηθψλ κνλάδσλ (ε επαγγεικαηηθή εθπαίδεπζε παξέρεηαη ζε επαγγεικαηηθέο ζρνιέο πιήξνπο απαζρφιεζεο). ην θαλδηλαβηθφ ζχζηεκα, νη πνιηηηθέο πνπ εθαξκφδνληαη αθνξνχλ ζηελ πιεξφηεηα ησλ επαγγεικαηηθψλ πξνζφλησλ θαη ζηελ ελίζρπζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο κεηαμχ ησλ δηαθφξσλ δεκνζίσλ ή ηδησηηθψλ θνξέσλ ηεο Δ.Δ.Κ.. ην ζχζηεκα ηνπ Ζλσκέλνπ Βαζηιείνπ εληζρχεηαη ην δηθαίσκα γηα νκαδηθή θαηάξηηζε, 22

εξγαζία θαη εκπεηξία, ελψ επηδηψθεηαη ν δεζκφο κεηαμχ εθπαίδεπζεο θαη βηνκεραληψλ. Ζ πξνζπάζεηα απηή ζηεξίδεηαη ζην ζπληνληζκφ ησλ ζρεηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ δεκφζηνπ θαη ηδησηηθνχ ηνκέα. ηελ Ηηαιία, ε επαγγεικαηηθή εθπαίδεπζε αλήθεη ζην Τπνπξγείν Γεκφζηαο Δθπαίδεπζεο απφ άπνςε δηνίθεζεο, επνπηείαο θαη ζπληνληζκνχ (ζπληνληζκφο, κειέηε, επνπηεία). ηε Γαιιία, ην εζληθφ εθπαηδεπηηθφ ζχζηεκα θέξεη ηελ απνθιεηζηηθή επζχλε γηα ηελ επαγγεικαηηθή έληαμε ησλ λέσλ αλζξψπσλ. Σν ζχζηεκα απηφ αλαγλσξίδεη δχν κνξθέο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο: ηελ αξρηθή θαη ηε ζπλερηδφκελε (ε νπνία δηέπεηαη θπξίσο απφ ην λφκν πεξί θαηάξηηζεο ηεο 16-7-1971, ην Γηάηαγκα ηεο 21-5-1997 πεξί πκβνπιεπηηθήο Δπηηξνπήο Δπαγγεικαηηθήο Δθπαίδεπζεο θαη ην Γηάηαγκα ηνπ 1998 πεξί Αλψηεξεο Δπηηξνπήο Δπαγγεικαηηθήο Δθπαίδεπζεο). ηελ Διιάδα, έρεη ζεκεησζεί κία πξφνδνο ζηνλ ηνκέα ηεο ζπλερηδφκελεο επαγγεικαηηθήο εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο, ε νπνία ραξαθηεξίδεηαη απφ ηνλ θπξίαξρν ρξεκαηνδνηηθφ ξφιν ηεο πνιηηείαο, ηελ πιεζψξα θαη ηελ πνιπκνξθία ησλ θνξέσλ παξνρήο θαηάξηηζεο θαη ηεο πξνζθνξάο πξνγξακκάησλ θαηάξηηζεο, θαζψο θαη έλαλ πξνζαλαηνιηζκφ πξνο ηηο κεηαβαιιφκελεο αλάγθεο ηεο αγνξάο εξγαζίαο. Έρεη δεκηνπξγεζεί έλα αξθεηά επξχ δίθηπν δεκφζησλ θαη ηδησηηθψλ θνξέσλ ζπλερηδφκελεο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο (Μάξδαο 2001). Μία ζπγθξηηηθή κειέηε, ζε επξσπατθφ επίπεδν, ηεο θαηάζηαζεο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ζπζηήκαηνο πνπ «παξάγεη» ην αλζξψπηλν δπλακηθφ πνπ ζα ζηειερψζεη ηηο ππεξεζίεο θαη φρη κφλνλ αλαδεηθλχεη θαη κία άιιε πηπρή ηνπ ζέκαηνο: Μνινλφηη ηα ζχλνξα κεηαμχ ησλ ρσξψλ κειψλ ηεο Δ.Δ. έρνπλ πιένλ θαηαξγεζεί θαη ε θηλεηηθφηεηα ησλ εξγαδνκέλσλ κεηαμχ άιισλ απνηειεί πξαγκαηηθφηεηα, σζηφζν, απηή παξακέλεη ζε ρακειά επίπεδα, εμαηηίαο ηεο κεξηθήο ή θαη νιηθήο, ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο, «αζπκβαηφηεηαο» ησλ εθπαηδεπηηθψλ ζπζηεκάησλ ησλ ρσξψλ, θαη, θπξίσο, φζνλ αθνξά ζηελ παλεπηζηεκηαθή εθπαίδεπζε. Έηζη, ηνλ Ηνχλην ηνπ 1999, ζηε Μπνιφληα ηεο Ηηαιίαο, ππεγξάθε θνηλή δηαθήξπμε απφ ηνπο ππνπξγνχο παηδείαο ηεο Δ.Δ., ζρεηηθά κε ηελ ζέζπηζε θνηλήο δνκήο ησλ παλεπηζηεκηαθψλ ζπνπδψλ, κε νξίδνληα νινθιήξσζεο έσο ην 2010, πξνθεηκέλνπ λα θαιπθζνχλ νη ζχγρξνλεο εξγαζηαθέο αλάγθεο. Άιισζηε, θαη ε ζχγθιηζε ηνπ Δπξσπατθνχ πκβνπιίνπ ηεο Ληζαβψλαο (Μάξηηνο 2000) έζεζε γηα ηελ δεθαεηία 2001-2010, σο βαζηθφ ζηφρν γηα ηελ Δ.Δ. ηελ δεκηνπξγία κίαο ηζρπξήο θνηλσλίαο θαη νηθνλνκίαο ηεο γλψζεο, αθνχ πξνζδηφξηζε, εθεμήο, ην πεξηερφκελν ηεο θνηλσληθήο ηεο πνιηηηθήο σο ηελ πξνζπάζεηα λα θαηαζηεί ε Δπξψπε ε πιένλ αληαγσληζηηθή θαη δπλακηθή νηθνλνκία, πνπ ζα βαζίδεηαη ζηε γλψζε, ηθαλή λα πξνζθέξεη βηψζηκε αλάπηπμε, κε πεξηζζφηεξεο θαη θαιχηεξεο ζέζεηο εξγαζίαο θαη κεγαιχηεξε θνηλσληθή ζπλνρή. Σίζεηαη πιένλ σο δεδνκέλε ε αιιειεπίδξαζε ηελ νηθνλνκηθήο πνιηηηθήο θαη ηεο πνηφηεηαο ηεο εξγαζίαο, ε νπνία δηαζθαιίδεηαη κε ηελ 23

δεκηνπξγία πνηνηηθνχ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ, κέζσ ηεο εθπαίδεπζήο ηνπ. Γεληθά, ε λέα εθπαηδεπηηθή πνιηηηθή ηεο Δ.Δ. έρεη σο θχξην ζηφρν ηελ αλχςσζε ηνπ επηπέδνπ κάζεζεο ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ, ηελ αλάπηπμε ησλ δεμηνηήησλ ζε λέα ηερλνινγία, ηελ ηζφβηα πξφζβαζε ζηε κάζεζε, ην άλνηγκα ησλ εθπαηδεπηηθψλ ζπζηεκάησλ θαη ηελ αμηνπνίεζε ησλ νηθνλνκηθψλ πφξσλ (Μάξδαο, 2001). Ζ βέιηηζηε αμηνπνίεζε ησλ αλζξσπίλσλ πφξσλ είλαη άξξεθηα ζπλδεδεκέλε κε ηε ζπλερηδφκελε επηκφξθσζε θαη θαηάξηηζή ηνπο. Δπηπιένλ, ζηελ ειιεληθή πξαγκαηηθφηεηα, ηα απνηειέζκαηα ηεο ζπλερηδφκελεο θαηάξηηζεο επηκφξθσζεο ησλ εξγαδνκέλσλ, δελ είλαη εληειψο αλεμάξηεηα απφ ηηο επθαηξίεο πνπ πξνζθέξνληαη ζε απηνχο ζηνηρείν πνπ κπνξεί λα απνηειέζεη θαη έλα επηπιένλ θίλεηξν γη απηνχο (σζηφζν, ππνιείπνληαη αξθεηά εθείλσλ πνπ έρνπλ πξνδηαγξαθεί απφ ηελ Δ.Δ., φπσο γηα παξάδεηγκα ε απφθηεζε δεμηνηήησλ γηα κηα κειινληηθή ζέζε εξγαζίαο, ε αχμεζε ησλ απνδνρψλ ηνπο ή ε αχμεζε ησλ επθαηξηψλ πξναγσγήο ηνπο: αξθεί λα αλαθεξζεί φηη ζχκθσλα κε ζρεηηθή έξεπλα (Καξθαηζνχιεο, 1997) ην 48% ησλ ππαιιήισλ ζεσξνχλ φηη ε επηπξφζζεηε επηκφξθσζε δελ εθηηκάηαη ζην δεκφζην, ελψ ην 38% πηζηεχεη φηη ε αλαγλψξηζε είλαη απιψο νξηαθή. Αο ζεκεησζεί, βέβαηα, φηη ε δεκηνπξγία ηεο ζπγθεθξηκέλεο πεπνίζεζεο νθείιεηαη ζε κεγάιν βαζκφ ζηελ απνζχλδεζε (ηελ δεδνκέλε ρξνληθή ζηηγκή, 1997) ηεο επηκφξθσζεο απφ ηε βαζκνινγηθή θαη κηζζνινγηθή εμέιημε. ήκεξα, είλαη γεγνλφο, φηη, ζπλήζσο, ηα επηπιένλ πξνζφληα, ζε γλσζηηθφ επίπεδν, πξνζθέξνπλ πνηθίιεο επαγγεικαηηθέο πξννπηηθέο εθκεηάιιεπζήο ηνπο, φπσο γηα παξάδεηγκα δπλαηφηεηεο ζπκκεηνρήο ηνπο ζε ζψκαηα επηζεψξεζεο (π.ρ. ψκα Διεγθηψλ Δπηζεσξεηψλ Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θ.ι.π.), νκάδεο εξγαζίαο ηεο επξσπατθήο έλσζεο θ.ά.. Δμάιινπ, πξνο απηήλ ηελ θαηεχζπλζε δεκηνπξγίαο «θηλήηξνπ κάζεζεο», ιεηηνπξγεί αθελφο κελ ε πξφβιεςε, ζην λφκν 2738/99 (άξζξν 19), πξνζκέηξεζεο ελφο αθφκε έηνπο ζηνλ βαζκφ Β γηα ηνπο αξηζηεχζαληεο θνηηεηέο Δ..Γ.Γ. θαη Δ..Σ.Α., αθεηέξνπ ε πξφβιεςε γηα ιήςε ππφςε, εθ κέξνπο ηνπ Τπεξεζηαθνχ πκβνπιίνπ, θαηά ηελ δηαδηθαζία πξναγσγήο ηνπ ππαιιήινπ ηεο ζπκκεηνρήο ηνπ ζε επηκνξθσηηθά πξνγξάκκαηα ηνπ ΗΝ.ΔΠ. (άξζξν 34 παξάγξαθνο 4 ηνπ λφκνπ 1943/1999). Έηζη, ε ζπλερηδφκελε επηκφξθσζε θαηάξηηζε απνηειεί, ηαπηφρξνλα, ηφζν επηδίσμε ηεο δηνίθεζεο, ζην πιαίζην ηεο βειηίσζεο ησλ απνηειεζκάησλ ηνπ έξγνπ ηεο, φζν θαη επθαηξία αλέιημεο γηα ηνπο εξγαδνκέλνπο. ηελ Διιάδα, ηα ηειεπηαία ρξφληα, δαπαλψληαη ζεκαληηθνί πφξνη, ηφζν εζληθνί φζν θαη θνηλνηηθνί, γηα ηε ζπλερηδφκελε επαγγεικαηηθή θαηάξηηζε (Ρνκπφιεο et al., 1999). 24

Γεληθά, ε δηα βίνπ παηδεία ζεσξείηαη σο ε έλλνηα «θιεηδί», δεδνκέλνπ φηη ν ζχγρξνλνο εξγαδφκελνο πξέπεη λα ραξαθηεξίδεηαη απφ επειημία ζην ρεηξηζκφ ησλ λέσλ ζχλζεησλ θαηαζηάζεσλ πνπ πξνθχπηνπλ ζήκεξα θαζψο θαη ζηελ επίιπζε ησλ αληίζηνηρσλ πξνβιεκάησλ πνπ αλαθχνληαη ζην ρψξν ηεο εξγαζίαο. Άιισζηε, ην ζεκαληηθφηεξν δελ είλαη ηφζν ε εμαζθάιηζε κηαο ζέζεο εξγαζίαο φζν ε δηαηήξεζή ηεο βάζεη ησλ ηθαλνηήησλ ηνπ εξγαδνκέλνπ (Μάξδαο 2001). ζν θαη αλ απηφ ην ηειεπηαίν ζηνηρείν δελ αθνξά θαη ηφζν ηνλ δεκφζην ηνκέα, ιφγσ ηεο κνληκφηεηαο ησλ ππαιιήισλ ηνπ, σζηφζν ηνλ αγγίδεη, ζην πιαίζην πνπ αθνξά ηελ βησζηκφηεηα αιιά, θπξίσο, ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ηνπ έξγνπ ηνπ δεκφζηνπ θνξέα. ήκεξα, ν θχξηνο θνξέαο πνπ πξνσζεί ηε ζπλερηδφκελε επαγγεικαηηθή θαηάξηηζε θαη εθπαίδεπζε ζηελ Διιάδα είλαη ηα Κέληξα Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο (Κ.Δ.Κ. απνθάζεηο αλαγλψξηζήο ηνπο απφ ηελ Δ.Δ.: Δ94/1716/13-7-1993 θαη Δ94/1420/27-7-94), ηα νπνία έρνπλ σο απνθιεηζηηθφ ζηφρν ηελ πινπνίεζε πξνγξακκάησλ άηππεο ζπλερηδφκελεο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο. Σα Κ.Δ.Κ. είλαη, ζηελ πιεηνςεθία ηνπο ηδησηηθά, ππάξρνπλ, φκσο, θαη πνιιά δεκφζηα. Σα βαζηθφηεξα αληηθείκελα ησλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπο είλαη νη κειέηεο αλαγθψλ θαηάξηηζεο, νη έξεπλεο γηα ηηο αλάγθεο εθπαίδεπζεο θαη αλάγθεο εηδηθνηήησλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο, ν ζρεδηαζκφο πξνγξακκάησλ εθπαίδεπζεο πξνζσπηθνχ, ε ζχληαμε πξνγξακκάησλ θαη ε πινπνίεζε ελδν-επηρεηξεζηαθήο θαηάξηηζεο, ηα πξνγξάκκαηα θαηάξηηζεο αλέξγσλ θαη εηδηθψλ νκάδσλ κεηνλνηήησλ, ε δηακφξθσζε εθπαηδεπηηθνχ πιηθνχ, ε δηαρείξηζε εθπαηδεπηηθψλ πξνγξακκάησλ, ν επαγγεικαηηθφο πξνγξακκαηηζκφο, ε ππνζηήξημε ησλ θαηαξηηζζέλησλ θαη ε πξνψζεζε ηεο απαζρφιεζεο, ε αμηνπνίεζε εζληθψλ θαη θνηλνηηθψλ πξνγξακκάησλ ρξεκαηνδφηεζεο θαη πξσηνβνπιηψλ γηα ηελ θαηάξηηζε θαη ηελ πξνψζεζε ηεο απαζρφιεζεο θαη ηελ άξζε ηνπ θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ, νη δηαθξαηηθέο ζπλεξγαζίεο θαη ε αλάπηπμε θαη ε αμηνπνίεζε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ (Μάξδαο 2001). Πεξαηηέξσ, εθπαηδεπηηθνί θνξείο ηνπ Γεκνζίνπ είλαη ε Γηεχζπλζε Δθπαίδεπζεο,, ε νπνία ππάγεηαη ζηε Γεληθή Γξακκαηεία Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο ηνπ ΤΠ.Δ.Γ.Γ.Α., νη Μνλάδεο Δθπαίδεπζεο ησλ Τπνπξγείσλ, ην Δζληθφ Κέληξν Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη Απηνδηνίθεζεο (Δ.Κ.Γ.Γ.Α.), ε Δζληθή ρνιή Γεκφζηαο Γηνίθεζεο (Δ..Γ.Γ.) θαη ε Δζληθή ρνιή Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο (Δ..Σ.Α.), ην Ηλζηηηνχην Δπηκφξθσζεο (ΗΝ.ΔΠ.) (αο ζεκεησζεί εδψ φηη ηα εθπαηδεπηηθά πξνγξάκκαηα πνπ εθηεινχληαη απφ ην Δ.Κ.Γ.Γ.Α. ρξεκαηνδνηνχληαη απφ επξσπατθά επηρεηξεζηαθά πξνγξάκκαηα θαη απφ ηνλ θξαηηθφ πξνυπνινγηζκφ.), θαη νη ρνιέο ησλ Τπνπξγείσλ (π.ρ. ζρνιή επηκφξθσζεο ηνπ Τπνπξγείνπ Οηθνλνκηθψλ, ζρνιή πξνζσπηθνχ θχιαμεο ηνπ Τπνπξγείνπ Γηθαηνζχλεο θ.ά.). 25

Δηδηθφηεξα, ε Γηεχζπλζε Δθπαίδεπζεο είλαη αξκφδηα γηα ηε βειηίσζε ηεο πνηνηηθήο ζηάζκεο ηνπ πξνζσπηθνχ ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ, Ν.Π.Γ.Γ. θαη Ο.Σ.Α. ζην πιαίζην ηεο πνιηηηθήο γηα ηελ αλαβάζκηζε ηνπ πξνζσπηθνχ ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ, Ν.Π.Γ.Γ. θαη Ο.Σ.Α.. Ζ Γηεχζπλζε Δθπαίδεπζεο απνηειείηαη απφ δχν ηκήκαηα: α) Σν Σκήκα Μεηεθπαίδεπζεο θαη Μειεηψλ, ην νπνίν εηζεγείηαη πξνηάζεηο γηα ηελ εθπαίδεπζε θαη επηκφξθσζε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ θαη ζπλεξγάδεηαη κε ην Δ.Κ.Γ.Γ.Α. γηα ηελ εθαξκνγή ηεο εθπαηδεπηηθήο πνιηηηθήο. Δπίζεο, νξγαλψλεη πξνγξάκκαηα εθπαίδεπζεο θαη επηκφξθσζεο ππαιιήισλ ζην εζσηεξηθφ θαη ζην εμσηεξηθφ, θαζψο θαη θξνληίδεη γηα ηνλ πξνγξακκαηηζκφ ησλ αληαιιαγψλ ππαιιήισλ κε ηηο ρψξεο ηεο Δ.Δ., θαη β) ην Σκήκα Δπνπηείαο ηνπ Δζληθνχ Κέληξνπ Γεκφζηαο Γηνίθεζεο, ην νπνίν παξαθνινπζεί ηελ εθαξκνγή ηεο πνιηηηθήο γηα ηελ εθπαίδεπζε θαη επηκφξθσζε ηνπ πξνζσπηθνχ (Κακελάξε 2006). Πεξαηηέξσ, νη κνλάδεο εθπαίδεπζεο ζπλίζηαληαη σο ππεξεζηαθέο κνλάδεο ζηα ππνπξγεία, ζηηο απηνηειείο δεκφζηεο ππεξεζίεο θαζψο θαη ζηα λνκηθά πξφζσπα δεκνζίνπ δηθαίνπ, εθ φζνλ ηα ηειεπηαία απηά έρνπλ πεξηζζφηεξεο απφ 600 νξγαληθέο ζέζεηο κνλίκσλ ππαιιήισλ, φπνπ έρνπλ ζπζηαζεί κνλάδεο εθπαίδεπζεο. Απνζηνιή ησλ κνλάδσλ εθπαίδεπζεο είλαη ν πξνγξακκαηηζκφο, ε νξγάλσζε θαη εθηέιεζε εθπαηδεπηηθψλ πξνγξακκάησλ γηα ηελ επαγγεικαηηθή θαηάξηηζε ησλ ππαιιήισλ ησλ νηθείσλ ππεξεζηψλ θαη ε ζπλεξγαζία γηα ην ζθνπφ απηφ κε ην Ηλζηηηνχην Δπηκφξθσζεο (ΗΝ.ΔΠ.) ηνπ Δ.Κ.Γ.Γ.Α.. Οη κνλάδεο εθπαίδεπζεο ππνρξενχληαη λα παξέρνπλ ζην ΗΝ.ΔΠ. ηα ζηνηρεία πνπ απαηηνχληαη γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ εθπαηδεπηηθψλ ηνπο αλαγθψλ, ζχκθσλα κε ηε κεζνδνινγία πνπ αλαπηχζζεη ην ΗΝ.ΔΠ. γηα ηελ εθαξκνγή ηνπ ζπζηήκαηνο αλίρλεπζεο ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο, εθφζνλ, πιένλ, θνηλψο παξαδεθηφ φηη πξναπαηηνχκελν ηεο απνηειεζκαηηθήο εθαξκνγήο εθπαηδεπηηθψλ πξνγξακκάησλ είλαη ε δηαδηθαζία αλίρλεπζεο εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ. Ζ απνζηνιή ησλ εθπαηδεπηηθψλ κνλάδσλ ηνπ Δζληθνχ Κέληξνπ Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη Απηνδηνίθεζεο (Δ.Κ.Γ.Γ.Α.) αλαιχεηαη ζην Π.Γ. 1/07-01-08/ «Οξγαληζκφο ηνπ Δ.Κ.Γ.Γ.Α.» σο ν δηαξθήο εθζπγρξνληζκφο ηεο νξγάλσζεο θαη ιεηηνπξγίαο ηεο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο, θεληξηθήο θαη πεξηθεξεηαθήο, ηνπ επξχηεξνπ δεκφζηνπ ηνκέα θαη ησλ θνξέσλ ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο α θαη β βαζκνχ, κε ηελ άζθεζε ζηξαηεγηθψλ δξάζεσλ αλάπηπμεο ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ, κέζσ, θπξίσο, δξάζεσλ επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο, εθπαίδεπζεο θαη επηκφξθσζεο κεηεθπαίδεπζεο ηνπ πάζεο θχζεσο πξνζσπηθνχ ηεο θεληξηθήο θαη πεξηθεξεηαθήο δηνίθεζεο, ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο α θαη β βαζκνχ, ησλ νπνίσλ ηελ δηνίθεζε νξίδεη άκεζα ή έκκεζα ην Γεκφζην κε δηνηθεηηθή πξάμε ή σο κέηνρνο, 26

θαη ησλ επηρεηξήζεσλ ησλ νξγαληζκψλ ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο, θαζψο θαη ησλ δεκφζησλ ιεηηνπξγψλ. Οη εθπαηδεπηηθέο κνλάδεο ηνπ Δ.Κ.Γ.Γ.Α. είλαη ε Δζληθή ρνιή Γεκφζηαο Γηνίθεζεο (Δ..Γ.Γ.), ε Δζληθή ρνιή Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο (Δ..Σ.Α.) θαη ην Ηλζηηηνχην Δπηκφξθσζεο (ΗΝ.ΔΠ.). Ζ Δ..Γ.Γ. δεκηνπξγεί ζηειέρε γηα ηελ θεληξηθή θαη απνθεληξσκέλε δηνίθεζε. Ζ εθπαίδεπζε πνπ παξέρεηαη απφ ηε ζρνιή ραξαθηεξίδεηαη σο πξνεηζαγσγηθή. Ζ Δ..Σ.Α. δεκηνπξγεί ζηειέρε γηα ηνπο Ο.Σ.Α. α θαη β βαζκνχ θαη ηα φξγαλα δηνίθεζεο ησλ λνκηθψλ πξνζψπσλ πνπ ηδξχνληαη απφ απηνχο, θαζψο επίζεο θαη γηα ηηο πεξηθέξεηεο θαη ηηο θεληξηθέο ππεξεζίεο πνπ έρνπλ αξκνδηφηεηα ζηνπο ηνκείο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο, ηεο πνιηηηθήο πξνζηαζίαο θαη ηεο κεηαλαζηεπηηθήο πνιηηηθήο. Ζ εθπαίδεπζε πνπ παξέρεη ραξαθηεξίδεηαη σο πξνεηζαγσγηθή. Σν Ηλζηηηνχην Δπηκφξθσζεο (ΗΝ.ΔΠ), ζχκθσλα κε ην άξζξν 14 ηνπ Οξγαληζκνχ ηνπ Δ.Κ.Γ.Γ.Α. (07-01-2008), είλαη ε κνλάδα εθπαίδεπζεο θαηάξηηζεο, ε νπνία έρεη ηηο αξκνδηφηεηεο πνπ νξίδνληαη ζχκθσλα κε ηηο ηζρχνπζεο γηα ην Δ.Κ.Γ.Γ.Α. δηαηάμεηο θαη ιεηηνπξγεί σο Γηεχζπλζε. Έρεη σο απνζηνιή ηελ αλίρλεπζε, πξσηίζησο, θαη ζηε ζπλέρεηα ηελ ελεκέξσζε θαη ηελ εηδηθή επηκφξθσζε (ζχκθσλα κε ηα άξζξα 34 θαη 47 ηνπ λφκνπ Ν.2683/99 (παιηφο δεκνζηνυπαιιειηθφο θψδηθαο, φπσο ζπκπιεξψζεθε ζηνλ 3528/2007 [λένο ππαιιειηθφο θψδηθαο]), θαη θαηφπηλ πξσηνβνπιίαο ηνπ ίδηνπ ηνπ νξγαληζκνχ, ζηνλ νπνίν ππεξεηεί ν ππάιιεινο) θαη θαηάξηηζε ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ, ππαιιήισλ ησλ Ν.Π.Γ.Γ., ησλ ππαιιήισλ ησλ Ο.Σ.Α. α θαη β βαζκνχ, ησλ αηξεηψλ νξγάλσλ ηνπο, θαζψο θαη ησλ Ν.Π.Γ.Γ. πνπ ηδξχνληαη απφ απηνχο. ην πιαίζην ηεο απνζηνιήο ηνπ κπνξεί λα πηζηνπνηεί εθπαηδεπηηθέο δνκέο θαη πξνγξάκκαηα επηκφξθσζεο δεκνζίσλ ππαιιήισλ, ελψ κπνξεί λα ζπλεξγάδεηαη κε δεκφζηνπο ή ηδησηηθνχο θνξείο ηεο εκεδαπήο ή ηεο αιινδαπήο πνπ έρνπλ πηζηνπνηεζεί είηε απφ ην Δ.Κ.Γ.Γ.Α. είηε κε βάζε θιαδηθά, εζληθά ή δηεζλή ζπζηήκαηα πηζηνπνίεζεο. Σν ΗΝ.ΔΠ. γηα ηελ παξαθνινχζεζε ηνπ επηκνξθσηηθνχ ηζηνξηθνχ ησλ ππαιιήισλ ηεξεί ειεθηξνληθφ αξρείν κε αηνκηθά δειηία θαηάξηηζήο ηνπο. Παξάιιεια, ζην ΗΝ.ΔΠ. ππάγνληαη δηνηθεηηθά θαη ηα Πεξηθεξεηαθά Ηλζηηηνχηα Δπηκφξθσζεο (Π.ΗΝ.ΔΠ.), ηα νπνία επηθνξηίδνληαη κε ην έξγν ηεο αλίρλεπζεο ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ ησλ ππεξεζηψλ ηεο πεξηθέξεηάο ηνπο, θαζψο θαη ηελ επζχλε νξγάλσζεο θαη πινπνίεζεο ησλ ζρεηηθψλ επηκνξθσηηθψλ δξάζεσλ. Σν ΗΝ.ΔΠ., εθηφο απφ ηα επηκνξθσηηθά ζεκηλάξηα (ρήκα 4, παξαξηήκαηνο) γηα ηνπο ππεξεηνχληεο δεκνζίνπο ππαιιήινπο, επηθνξηίδεηαη θαη κε ην έξγν ηεο δηνξγάλσζεο ηεο εηζαγσγηθήο εθπαίδεπζεο (ρήκα 5, παξαξηήκαηνο, ζηελ νπνία πξέπεη λα ζπκκεηέρνπλ ππνρξεσηηθψο (ζχκθσλα κε ην άξζξν 33 ηνπ λφκνπ 1943/1991) φινη νη λενδηνξηδφκελνη 27

δεκφζηνη ππάιιεινη (κε εμαίξεζε εθείλνπο πνπ ππάγνληαη ζηελ θαηεγνξία ππνρξεσηηθήο εθπαίδεπζεο) εληφο ρξνληθνχ δηαζηήκαηνο 8 κελψλ απφ ηελ εκέξα δηνξηζκνχ ηνπο, θαη ε νπνία έρεη σο ζηφρν ηελ εμνηθείσζε ησλ δνθίκσλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ κε ην αληηθείκελν θαη ηα θαζήθνληα ηεο ππεξεζίαο ζηελ νπνία ηνπνζεηήζεθαλ θαη ελ γέλεη ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο. ζνλ αθνξά ζηηο ρνιέο Τπνπξγείσλ, νξηζκέλα Τπνπξγεία, φπσο ηα Τπνπξγεία Οηθνλνκηθψλ, Δμσηεξηθψλ, Γηθαηνζχλεο, Τγείαο θαη Πξφλνηαο, Γεσξγίαο, έρνπλ πξνρσξήζεη ζηελ δεκηνπξγία εθπαηδεπηηθψλ θέληξσλ γηα ηελ εθπαίδεπζε επηκφξθσζε ζπγθεθξηκέλσλ θαηεγνξηψλ πξνζσπηθνχ, φπσο γηα παξάδεηγκα θνξνηερληθψλ, δηπισκαηψλ, δηθαζηψλ θ.ι.π. (www.ypesda.gr, - www.gspa.gr 09-09-2008). Αμηνζεκείσηε είλαη ε χπαξμε πξνγξακκάησλ αληαιιαγήο Διιήλσλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ κε ππαιιήινπο ρσξψλ κειψλ ηεο Δ.Δ. θαη ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο, ζην πιαίζην ηεο εθπαηδεπηηθήο ηνπο επηκφξθσζεο. ην πιαίζην ησλ ελ ιφγσ πξνγξακκάησλ αληαιιαγψλ, νη ζπκκεηέρνληεο ζε απηά έρνπλ ηελ επθαηξία λα εθηεινχλ ππεχζπλε εξγαζία ζην ρψξν ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο, είηε ζε κία εηδηθή ζέζε, είηε ζην πιαίζην εηδηθψλ πξνγξακκάησλ ζηελ ππεξεζία ππνδνρήο. ην πξφγξακκα κπνξνχλ λα ζπκκεηάζρνπλ ζηειέρε ηεο βξεηαληθήο θαη ειιεληθήο δηνίθεζεο ή εηδηθνί επηζηήκνλεο πςεινχ επηπέδνπ. Ζ δηάξθεηα ηεο αληαιιαγήο απνηειεί αληηθείκελν ζπκθσλίαο κεηαμχ ηνπ ζπκκεηέρνληνο, ηεο ππεξεζίαο απνζηνιήο θαη ηεο ππεξεζίαο ππνδνρήο. Ήδε ην ΤΠ.Δ.Γ.Γ.Α. έρεη μεθηλήζεη ηε ζπλεξγαζία ηνπ κε ην Cabinet Office ηεο Μεγάιεο Βξεηαλίαο, ην νπνίν έρεη απνζηείιεη ηα ηειεπηαία δχν ρξφληα δχν ππαιιήινπο ηνπ Τπνπξγείνπ Τγείαο ηεο Αγγιίαο ζηελ Διιάδα (Τπνπξγείν Τγείαο θαη Πξφλνηαο) γηα έλα εμάκελν. Σν ΤΠ.Δ.Γ.Γ.Α. ζα πξνρσξήζεη ζην άκεζν κέιινλ ζηελ επηινγή ππαιιήισλ γηα απνζηνιή ζην Cabinet Office. Ζ δξάζε απηή πξνβιέπεηαη λα επεθηαζεί ζε φιν ην εχξνο ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο. Δθηφο απφ ηηο σο άλσ αληαιιαγέο δεκνζίσλ ππαιιήισλ, ε Διιάδα ζπκκεηέρεη ζην πξφγξακκα πνπ πξνσζεί ε Δπξσπατθή Δπηηξνπή γηα ηελ αληαιιαγή ππαιιήισλ ηεο κε ππαιιήινπο ησλ ρσξψλ κειψλ ηεο Δ.Δ.. Σν πξφγξακκα βαζίδεηαη ζηελ αξρή ησλ εζεινπζίσλ, ακνηβαίσλ θαη ηαπηφρξνλσλ αληαιιαγψλ ππαιιήισλ κεηαμχ ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο θαη ησλ δεκνζίσλ δηνηθήζεσλ ησλ θξαηψλ κειψλ. Ζ δηάξθεηα ηεο αληαιιαγήο θαιχπηεη πεξίνδν απφ έμη κήλεο κέρξη δχν ρξφληα, θαη αθνξά ηελ απφζπαζε ππαιιήισλ ηεο Δπηηξνπήο ζηηο δεκφζηεο δηνηθήζεηο ησλ θξαηψλ κειψλ θαη, αληίζηνηρα, ηελ απφζπαζε ππαιιήισλ ησλ εζληθψλ δηνηθήζεσλ ζε Γεληθέο Γηεπζχλζεηο (ππεξεζίεο) ηεο Δπηηξνπήο. νη δαπάλεο πνπ αθνξνχλ ηελ απνδεκίσζε, ηα έμνδα δηακνλήο θαη κεηαθίλεζεο θαη ηπρφλ αζθαιηζηηθέο θαιχςεηο ησλ ππαιιήισλ πνπ ζπκκεηέρνπλ ζην πξφγξακκα ζα επηβαξχλνπλ 28

ηελ ππεξεζία πξνέιεπζεο θάζε ππαιιήινπ. Πεξηζζφηεξεο πιεξνθνξίεο γηα ην πξφγξακκα πεξηέρνληαη ζε ζρεηηθή εγθχθιην πνπ έρεη απνζηείιεη ε Γηεχζπλζε Δθπαίδεπζεο ζηηο δεκφζηεο ππεξεζίεο θαη δεκνζηεχεηαη ζηελ ειεθηξνληθή ζειίδα ηεο Γεληθήο Γξακκαηείαο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο (www.ypesda.gr, - www.gspa.gr 09-09-2008). Ζ ζεκαζία ηεο κεηεθπαίδεπζεο επηκφξθσζεο ηνπ πξνζσπηθνχ (δηάξθεηα, ηξφπνο, δηαζηήκαηα επαλάιεςεο, πεξηερφκελν, επηξξνή ζηελ ππεξεζηαθή εμέιημε θ.ι.π.) παξνπζηάδεη θαη κία αθφκε ηδηαίηεξεο ζεκαζίαο πηπρή, ε νπνία ζπλίζηαηαη αθελφο κελ ζηελ αμηνπνίεζε ηνπ πξνζσπηθνχ αθεηέξνπ ζηελ αχμεζε ηνπ ελδηαθέξνληφο ηνπ γηα ηελ ππεξεζία (McGregor, 1966). Σν δήηεκα ηεο κεηεθπαίδεπζεο επηκφξθσζεο ησλ δηνηθεηηθψλ ζηειερψλ παξακέλεη κείδνλ γηα φιεο ηηο αλεπηπγκέλεο ρψξεο. Ο ζεζκφο ηεο κεηεθπαίδεπζεο επηκφξθσζεο πνηθίιιεη ζηνλ ηξφπν ράξαμεο ησλ πνιηηηθψλ, ζηελ έθηαζε θαη ηνλ ηξφπν εμνπζηνδφηεζεο θαη ρξεκαηνδφηεζεο, αιιά θαη ζηνλ γεληθφ ραξαθηήξα ηνπ πνιηηηθνχ ζπζηήκαηνο θάζε ρψξαο. Ζ ζεσξία κε ηελ πξάμε δελ ηαπηίδνληαη ζρεδφλ πνηέ. Έηζη, ζηφρνο ηεο κεηεθπαίδεπζεο επηκφξθσζεο είλαη ή φζν ην δπλαηφλ κεγαιχηεξε πξνζέγγηζε ηεο πξαγκαηηθφηεηαο πξάμεο, κε απψηεξν ζθνπφ ηελ αιιαγή ηεο ζπκπεξηθνξάο ησλ κεηεθπαηδεπφκελσλ πξνο επίηεπμε ησλ θνηλσληθψλ ζηφρσλ γεληθά. ε θπβεξλεηηθφ επίπεδν ν απψηεξνο ζθνπφο είλαη ε βειηίσζε ηεο απνδνηηθφηεηαο ησλ νξγάλσλ ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο θαη ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο ησλ νξγαληζκψλ ηνπο νπνίνπο ππεξεηνχλ (Riggs, 1964). Ο φξνο κεηεθπαίδεπζε αλαθέξεηαη ζηελ επηκφξθσζε πνπ παξέρεηαη ζηνπο δεκνζίνπο ππαιιήινπο κεηά απφ ηελ είζνδφ ηνπο ζηελ Γεκφζηα Τπεξεζία θαη θαιχπηεη κία ζεηξά πξνγξακκάησλ επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο ή εμεηδίθεπζεο κε ζηφρν ηε βειηίσζε ηεο απνδνηηθφηεηαο. Υαξαθηεξηζηηθφ παξάδεηγκα απνηειεί ε Γαιιία κε ηελ εθαξκνγή ησλ πξνγξακκάησλ επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο ή εμεηδίθεπζεο πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη απφ ηηο ηερληθέο ζρνιέο ηελ École des Mines θαη ηελ École des Ponts et des Choussées. Σα πξνγξάκκαηα ησλ ζρνιψλ απηψλ δηαξθνχλ ηξία ρξφληα θαη είλαη άμηα αλαθνξψλ γηα δχν ιφγνπο: Έλα απφ ηα ηξία ρξφληα δηαηίζεηαη γηα πξαθηηθή άζθεζε ζηνλ ηνκέα ηεο βαζηθήο εθπαίδεπζεο απηψλ πνπ θνηηνχλ ζηα πξνγξάκκαηα θάησ απφ ηε ζπλερή επνπηεία θαη θαζνδήγεζε αλψηεξσλ ζηειερψλ ησλ ζρνιψλ. Σα δχν άιια ρξφληα παξαθνινπζνχλ θχθινπο ζπνπδψλ, νη νπνίνη ζα ηνπο θαηαζηήζνπλ ηθαλνχο λα θαηαιάβνπλ αλψηεξεο ζέζεηο θαη λα αζθήζνπλ απνηειεζκαηηθά δηνίθεζε. Δπνκέλσο, φπσο πξνθχπηεη απφ ηα σο άλσ ιερζέληα, ν αληηθεηκεληθφο ζθνπφο ηφζν ησλ δχν απηψλ ζρνιψλ φζν θαη ηεο ÉNA (École Nationale d Administration) είλαη ε δεκηνπξγία ηερλνθξαηψλ ηεο δηνίθεζεο. Παξφκνηεο ζρνιέο κεηεθπαίδεπζεο απαληψληαη θαη ζηε βειγηθή δεκφζηα δηνίθεζε (Chapman, 1959). 29

Ωο έλα απφ ηα αμηνζεκείσηα κέζα απην αμηνιφγεζεο ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηψλ, φζνλ αθνξά ζηελ απφδνζή ηνπο θαη ζηελ πνηφηεηα ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ, κε ζηφρν ηε βειηίσζε ησλ ηπρψλ ειιείςεσλ θαη ηελ αλαβάζκηζε ηεο πνηφηεηαο ηνπ πξνζσπηθνχ κέζσ ηεο κεηεθπαίδεπζήο ηνπ, αλαθέξεηαη θαη ην Κνηλό Πιαίζην Αμηνιόγεζεο (Παξάξηεκα ρήκα 6), ην νπνίν δηακνξθψζεθε απφ ηελ Οκάδα Καηλνηφκσλ Γεκφζησλ Τπεξεζηψλ πνπ ιεηηνπξγεί ζην πιαίζην ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο θαη ζηελ νπνία ζπκκεηέρεη ελεξγά θαη ε Διιάδα (Δγθχθιηνο ΓΗΠΑ/Φ1/6787, 06-04-05). Οπζηαζηηθά, πξφθεηηαη γηα κία ζπγθξηηηθή κειέηε ησλ πξαθηηθψλ πνπ εθαξκφδνληαη ζηνπο Ο.Σ.Α. ησλ ρσξψλ ηεο Δ.Δ. θαη αθνξνχλ ηε κνξθή ηεο εγεζίαο, ηε ζηξαηεγηθή θαη ηνλ πξνγξακκαηηζκφ (φπσο επίζεο θαη ηελ αληίζηνηρε κέζνδν αλίρλεπζεο θαη εθαξκνγήο ησλ απαηηνχκελσλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ), ηελ δηνίθεζε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ, ηηο εμσηεξηθέο ζπλεξγαζίεο θαη πφξνπο, θαη ηελ αμηνπνίεζε ηεο ηερλνγλσζίαο πνπ πξνθχπηεη απφ απηήλ αθξηβψο ηε ζχγθξηζε (Κακελάξε, 2006). Απηφ παξάδεηγκα επηηπρνχο εθαξκνγήο ηνπ απνηειεί ν Γήκνο Ακαξνπζίνπ. 2.3 Ννκνζεηηθό πιαίζην πνπ δηέπεη ηελ εθπαίδεπζε ζηελ Γ.Α.Γ., παιηόο θαη λένο δεκνζηνϋπαιιειηθόο θώδηθαο. ηελ Διιάδα, ν ζεζκφο ηεο επηκφξθσζεο πξνβιέπεηαη κέζσ λφκσλ ήδε απφ ηελ δεθαεηία ηνπ 1950. Σν θείκελν, φπνπ πεξηγξάθνληαη γηα πξψηε θνξά νη κέζνδνη επηινγήο θαη εθπαίδεπζεο ηνπ πξνζσπηθνχ ηεο δηνίθεζεο, είλαη ε Έθζεζε ηνπ παξέδξνπ ηνπ ζπκβνπιίνπ ηεο επηθξαηείαο Γεσξγίνπ Ν. Μαξαγθφπνπινπ, ε νπνία ζπληάρζεθε ηνλ Ηαλνπάξην ηνπ 1950 θαη εληνιήλ ηεο ηφηε ειιεληθήο θπβέξλεζεο (Μαξαγθφπνπινο, 1950). Ζ ελ ιφγσ έθζεζε απαξηίδεηαη απφ ηέζζεξα θεθάιαηα. ην πξψην θεθάιαην γίλεηαη ιφγνο γηα ηελ πξνπαξαζθεπαζηηθή εθπαίδεπζε ησλ ππαιιήισλ πνπ πξννξίδνληαη γηα ηηο δεκφζηεο ππεξεζίεο θαη ηηο κεζφδνπο επηινγήο ηνπ πξνζσπηθνχ ηεο δηνίθεζεο. Δλδεηθηηθά, ζηα επί κέξνπο ππνθεθάιαηα γίλεηαη αλαθνξά ζηηο ειιείςεηο ηνπ ζπζηήκαηνο επηινγήο πξνζσπηθνχ ζηελ Διιάδα, ζην ζχζηεκα επηινγήο πξνζσπηθνχ ζηηο βξεηαληθέο δεκφζηεο ππεξεζίεο, ζηελ αλάγθε δηάθξηζεο ησλ ππαιιήισλ ζε θαηεγνξίεο πνπ λα αληαπνθξίλνληαη ζηα ηδηαίηεξα θαζήθνληά ηνπο, ζηελ πξνπαξαζθεπαζηηθή εθπαίδεπζε ησλ πξννξηδνκέλσλ γηα ηηο δεκφζηεο ππεξεζίεο, ζηελ αλεπάξθεηα ηεο κνλνκεξνχο λνκηθήο κνξθψζεσο γηα ηηο γεληθέο δηνηθεηηθέο ζέζεηο θαη ζηελ αθαηαιιειφηεηα ησλ εηδηθψλ ηερληθψλ, ζηελ αλάγθε κηαο αλψηαηεο ζρνιήο δηνηθεηηθήο κνξθψζεσο θαη ζηνπο ζθνπνχο ηεο, ζην παξάδεηγκα ηεο Δζληθήο ρνιήο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο ηεο Γαιιίαο (École Nationale d Administration). ην δεχηεξν θεθάιαην 30

ηεο έθζεζεο, ππφ ηνλ γεληθφ ηίηιν «Οξγάλσζηο Κεληξηθήο Τπεξεζίαο δηα ηελ επηινγήλ θαη εθπαίδεπζηλ ηνπ πξνζσπηθνύ ηεο δηνηθήζεσο», πεξηιακβάλνληαη, σο ππνθεθάιαηα, ζέκαηα ζρεηηθά κε ηελ θαζηέξσζε ηνπ δηαγσληζκνχ σο θαλφλα εηζφδνπ ζηηο δεκφζηεο ππεξεζίεο αλσκαιίεο ιφγσ έιιεηςεο εληαίνπ ζπζηήκαηνο ζηελ δηελέξγεηα ησλ δηαγσληζκψλ, ζηελ αλάγθε θεληξηθνχ νξγάλνπ επηθνξηηζκέλνπ κε ηελ πξφζιεςε ηνπ πξνζσπηθνχ ηεο δηνίθεζεο, αλαθέξνληαη νξηζκέλα παξαδείγκαηα θεληξηθψλ νξγάλσλ άιισλ ρσξψλ, ππνγξακκίδεηαη ε αλάγθε δεκηνπξγίαο ελφο θεληξηθνχ νξγάλνπ γηα ηα νξγαλσηηθά ζέκαηα ηεο δηνίθεζεο, ελψ, παξνπζηάδνληαη νη θεληξηθέο νξγαλσηηθέο αξρέο άιισλ ρσξψλ. ην ηξίην θεθάιαην, ην νπνίν θέξεη ηνλ γεληθφ ηίηιν «Μεηεθπαίδεπζε ηνπ Πξνζσπηθνχ ηεο Γηνηθήζεσο», παξνπζηάδνληαη σο ζέκαηα ε αλάγθε ηεο ζπζηεκαηηθήο κεηεθπαίδεπζεο ηνπ ππεξεηνχληνο πξνζσπηθνχ ηεο δηνίθεζεο, νη ζθνπνί απηήο ηεο κεηεθπαίδεπζεο, ην ζχζηεκα ηεο κεηεθπαίδεπζεο πνπ ζα έπξεπε λα εθαξκνζηεί ζηνπο λενεηζεξρφκελνπο θαη ζηνπο πξντζηακέλνπο θαη ηνπο απαζρνινχκελνπο ζε ζέκαηα πξνζσπηθνχ θαη νξγαλψζεσο, ε κεηεθπαίδεπζε σο ηκήκα ηεο εξγαζίαο θάζε Τπεξεζίαο, νη κέζνδνη ηεο κεηεθπαίδεπζεο, ε κεηεθπαίδεπζε ησλ ππαιιήισλ πνπ πξννξίδνληαη γηα ζέζεηο κεγάιεο επζχλεο ζε εηδηθά θέληξα κειεηψλ θαη ηειεηνπνίεζεο πνπ ζα δεκηνπξγεζνχλ γη απηφλ ην ζθνπφ, ε γεληθφηεξε ζεκαζία ηεο εθπαίδεπζεο ηνπ πξνζσπηθνχ ηεο δηνίθεζεο. Σν ηέηαξην θαη ηειεπηαίν θεθάιαην αλαιχνληαη νξηζκέλεο πξνηάζεηο. Σν 1951 ςεθίζηεθε ν Ν. 1811/1951, ν νπνίνο πξνέβιεςε θαη πεξηέιαβε γηα πξψηε θνξά ζηηο δηαηάμεηο ηνπ ηνλ ζεζκφ ηεο επηκφξθσζεο (Ν. 1811/1951, ΦΔΚ 141 η. Α, Γεκνζηνυπαιιειηθφο Κψδηθαο). Σελ αλάγθε επηκφξθσζεο επηζήκαλε αξγφηεξα ζηελ έθζεζή ηνπ ν George Langrod (Langrod, 1964). Σν 1968 κε ηνλ Α.Ν. 340/1968 (ΦΔΚ 68, η. Α ) ηδξχεηαη ην Κέληξν Μεηεθπαηδεχζεσο Οξγάλσλ Γεκφζηαο Γηνίθεζεο (Κ.Μ.Ο.Γ.Γ.), ελψ ην 1975 κε ηνλ Ν. 232/1975 (ΦΔΚ 279, η. Α ) ηδξχεηαη ε ρνιή Δπηκνξθψζεσο Γεκνζίσλ Τπαιιήισλ (.Δ.Γ.Τ.), κε ηνλ νπνίν ε επηκφξθσζε αξρίδεη πιένλ λα ζπζηεκαηνπνηείηαη, ελψ, παξάιιεια, παξέρεηαη ε επρέξεηα ζε φια ηα Τπνπξγεία, Ν.Π.Γ.Γ. θαη Οξγαληζκνχο ππφ θξαηηθή επνπηεία λα ηδξχζνπλ θιαδηθέο κνλάδεο ή λα αλαδηνξγαλψζνπλ ηηο πθηζηάκελεο κνλάδεο εθπαίδεπζεο πνπ είραλ ζπζηαζεί κε ηνλ Α.Ν. 340/1968. Σν 1983 ηδξχεηαη ην Δζληθφ Κέληξν Γεκφζηαο Γηνίθεζεο (Ν. 1388/1983, ΦΔΚ 113, η. Α ), ζην νπνίν ππάγεηαη ε Δζληθή ρνιή Γεκφζηαο Γηνίθεζεο (Δ..Γ.Γ.) (θαηά ην πξφηππν ηεο αληίζηνηρεο γαιιηθήο) (Παγθάθεο, 1998). Ζ ππαγσγή ηεο Δ..Γ.Γ. ζην Δ.Κ.Γ.Γ.Α. πξνβιέθζεθε ζην άξζξν 39 ηνπ Ν. 1943/1991. Ο ίδηνο λφκνο (1943/1991) πεξί «Δθζπγρξνληζκνύ ηεο νξγάλσζεο θαη ιεηηνπξγίαο ηεο δεκόζηαο δηνίθεζεο, αλόξζσζεο ηνπ πξνζσπηθνύ ηεο θαη άιισλ δηαηάμεσλ» (ΦΔΚ 50, η. Α, 31

11-04-91) ξπζκίδεη ζέκαηα εθπαίδεπζεο ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ. Δηδηθφηεξα, δελ αζρνιήζεθε κε ηελ θαζηέξσζε ελφο ζπζηήκαηνο πξνγξακκαηηζκνχ ησλ αλαγθψλ ζε αλζξψπηλν δπλακηθφ, αιιά κεηέβαιιε ηε κέζνδν θαη πξνγξακκάηηζε ηελ δηαδηθαζία ησλ πξνζιήςεσλ. Πξνο ηελ θαηεχζπλζε ηεο θαζηέξσζεο ελφο ηέηνηνπ ζπζηήκαηνο ιεηηνπξγνχλ α) ε ζχζηαζε Γηεχζπλζεο Γηνίθεζεο Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ θαη ε πξναγσγή ηεο ζε Γεληθή Γηεχζπλζε ζην ΤΠ.Δ.Γ.Γ.Α. κε ην Π.Γ. 320/1988 θαη κε ηνλ Ν. 1892/1990, β) νη λφκνη 2026/1982 «Ρύζκηζε ζεκάησλ νξγάλσζεο θαη πξνζσπηθνύ ηεο δεκόζηαο δηνίθεζεο», 1943/1991, 2026/1992 θαη 2085/1992 πνπ αλαθέξεηαη ζηε «Ρύζκηζε ζεκάησλ νξγάλσζεο, ιεηηνπξγίαο θαη πξνζσπηθνύ ηεο Γεκόζηαο Γηνίθεζεο», γ) ε ελίζρπζε ηνπ ζεζκνχ ηεο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο, κεηεθπαίδεπζεο θαη επηκφξθσζεο, κε ηελ ίδξπζε Ηλζηηηνχησλ ζε πεξηθεξεηαθφ επίπεδν, δ) νη δξαζηεξηφηεηεο ησλ ππεξεζηαθψλ κνλάδσλ ηνπ Δ.Κ.Γ.Γ.Α. πνπ έρνπλ σο αθεηεξία ηελ νξγάλσζε θαη πξαγκαηνπνίεζε εθπαηδεπηηθψλ πξνγξακκάησλ θαη ζηνρεχνπλ ζηελ θαζηέξσζε ηεο έξεπλαο, κέζσ πξνζθιήζεσλ εθδήισζεο ελδηαθέξνληνο γηα ηελ ππνβνιή πξνηάζεσλ κειεηψλ θαη κέζσ ζπκκεηνρήο ζηα ζπλέδξηα πνπ δηνξγαλψλνληαη απφ απηέο. Δίλαη πιένλ επξέσο παξαδεθηφ φηη ηα ζέκαηα πνπ απαζρνινχλ ηελ ειιεληθή δεκφζηα δηνίθεζε πξέπεη λα ζπγθαηαιέγνληαη κεηαμχ ησλ αληηθεηκέλσλ πνπ ρξήδνπλ ζπλερνχο κειέηεο θαη έξεπλαο, κέζα απφ ηελ νπνία δχλαηαη λα εληνπηζηνχλ, λα αλαδεηρζνχλ θαη λα αλαιπζνχλ ηα πξνβιήκαηα, πξνθεηκέλνπ λα εμαρζνχλ ρξήζηκα ζπκπεξάζκαηα θαη λα δηαηππσζνχλ πξνηάζεηο βειηίσζεο θαη αλάπηπμεο ησλ θνξέσλ ηεο (Παγθάθεο, 1998). Ο λφκνο ίδξπζεο ηνπ Δ.Κ.Γ.Γ.Α. (1488/1983), ν νπνίνο, κεηαμχ άιισλ, φξηδε ηηο αξκνδηφηεηέο ηνπ (ζπκπιεξψζεθε αξγφηεξα κε ην Π.Γ. 1/07-01-08/- Οξγαληζκφο ηνπ Δ.Κ.Γ.Γ.Α.), ζπκπιεξψλεηαη κε ην άξζξν 8 ηνπ λφκνπ 2527/1997, ην νπνίν νξίδεη φηη ην Δ.Κ.Γ.Γ.Α. είλαη ππεχζπλν γηα ηελ θάιπςε ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ ηνπ πξνζσπηθνχ ησλ θνξέσλ ηνπ ζηελνχ θαη επξχηεξνπ δεκφζηνπ ηνκέα, κε ζηφρν ηελ αλάπηπμε ησλ ηθαλνηήησλ ηνπο θαη ηελ αχμεζε ηεο απνδνηηθφηεηαο θαη απνηειεζκαηηθφηεηαο ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο. ηνπο θνξείο απηνχο ζπκπεξηιακβάλνληαη ε θεληξηθή θαη απνθεληξσκέλε δεκφζηα δηνίθεζε, ε ηνπηθή απηνδηνίθεζε, ηα Ν.Π.Γ.Γ., θξαηηθά Ν.Π.Η.Γ., Γ.Δ.Κ.Ω. θαη Αλψλπκεο Δηαηξείεο ηνπ δεκνζίνπ θαη γεληθφηεξα ησλ θνξέσλ ηνπ επξχηεξνπ δεκφζηνπ ηνκέα. Ωζηφζν, ην θείκελν πνπ νξηνζεηεί ην πιαίζην ηηο δπλαηφηεηεο εθπαίδεπζεο ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ είλαη ν δεκνζηνυπαιιειηθφο θψδηθαο. 32

2.4 πζρεηηζκόο λένπ-παιηνύ δεκνζηνϋπαιιειηθνύ θώδηθα σο πξνο ηελ αμηνιόγεζε ηεο απόδνζεο ησλ ππαιιήισλ, ηε ζηαδηνδξνκία ηνπο, ηηο θξίζεηο - πξναγσγέο ηνπο θιπ. Ζ ζπλεηζθνξά ηεο εθπαίδεπζεο Α.Γ. ζε απηά. χκθσλα κε ην άξζξν 1, παξάγξαθνο 1, ηνπ πξντζρχζαληνο ππαιιειηθνχ θψδηθα (Ν.2683/1999) ζηφρνο ηεο ζχληαμήο ηνπ ήηαλ «ε θαζηέξσζε εληαίσλ θαη νκνηόκνξθσλ θαλόλσλ πνπ δηέπνπλ ηελ πξόζιεςε θαη ηελ ππεξεζηαθή θαηάζηαζε ησλ πνιηηηθώλ δηνηθεηηθώλ ππαιιήισλ, ζύκθσλα κε ηηο αξρέο ηεο αμηνθξαηίαο θαη ηεο θνηλσληθήο αιιειεγγύεο θαη ηελ δηαζθάιηζε ηεο κέγηζηεο δπλαηήο απόδνζεο ζηελ εξγαζία ηνπο». ηελ παξάγξαθν 2 ηνπ ίδηνπ άξζξνπ αλαθέξεηαη φηη ν ελ ιφγσ ζηφρνο ζα επηηεπρζεί κε ηε βνήζεηα ηνπ Α..Δ.Π. θαη ηνπ Δ.Κ.Γ.Γ.Α. (Ν.2683/1999). Αλαιπηηθφηεξα, φζνλ αθνξά ζηα νξηδφκελα ζρεηηθά κε ηελ εθπαίδεπζε ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ, ν δεκνζηνυπαιιειηθφο θψδηθαο, ζην άξζξν 47 (Ν. 2683/99, παιηφο δεκνζηνυπαιιειηθφο θψδηθαο, φπσο ζπκπιεξψζεθε ζηνλ 3528/2007 [λένο ππαιιειηθφο θψδηθαο]) αλαγλσξίδεη, θαη αξρήλ, ην δηθαίσκα ηνπ δεκνζίνπ ππαιιήινπ ζηελ εθπαίδεπζε. χκθσλα κε ην άξζξν απηφ, ε ππεξεζία νθείιεη λα ελζαξξχλεη ηε ζπκκεηνρή ηνπ ππαιιήινπ ζε εθπαηδεπηηθά πξνγξάκκαηα επηκφξθσζεο θαηάξηηζεο εληφο ή εθηφο Διιάδνο (ε πιεηνλφηεηα ησλ νπνίσλ δηελεξγείηαη απφ ην Δ.Κ.Γ.Γ.Α. ή απφ αληίζηνηρνπο θνξείο ηνπ εμσηεξηθνχ, κε ηνπο νπνίνπο ην Κέληξν έρεη ππνγξάςεη ζρεηηθέο πξνγξακκαηηθέο ζπκθσλίεο) θαη λα παξέρεη δέζκε δηεπθνιχλζεσλ γηα ηελ επηκφξθσζε ησλ ελδηαθεξνκέλσλ. Δλδεηθηηθά, νξηζκέλεο απφ ηηο δηεπθνιχλζεηο απηέο είλαη νη πξνβιεπφκελεο εθπαηδεπηηθέο άδεηεο πνπ ρνξεγνχληαη ζηνπο ππαιιήινπο. πγθεθξηκέλα, ην άξζξν 58 ηνπ παιαηνχ ππαιιειηθνχ θψδηθα (Ν.2683/1999) πξνέβιεπε ηελ παξνρή άδεηαο ππεξεζηαθήο εθπαίδεπζεο ζηνπο ππαιιήινπο πνπ ήζειαλ λα ζπκκεηάζρνπλ ζε πξνγξάκκαηα κεηεθπαίδεπζεο ή κεηαπηπρηαθήο (άξζξν 38 θαη 47) εθπαίδεπζεο. Ζ ελ ιφγσ άδεηα είλαη κεη απνδνρψλ, νη νπνίεο ζχκθσλα κε ηνλ παιαηφ ππαιιειηθφ θψδηθα πξνζαπμάλνληαλ θαηά 15%, ελψ ζχκθσλα κε ην λέν δεκνζηνυπαιιειηθφ θψδηθα (Ν. 3528/2007) θαηά 20%, κε δπλαηφηεηα λα αλέιζεη ζε πξνζαχμεζε θαηά 40% επί ηνπ αξρηθνχ κηζζνχ ή αθφκε θαη ζην δηπιάζην απηνχ (άξζξν 58, παξάγξαθνο 5, Ν.3528/2007), γηα θνίηεζε εθηφο έδξαο ηεο ππεξεζίαο ζηελ νπνία ππεξεηεί ν ππάιιεινο. Μείσζε απηήο ηεο πξνζαχμεζεο πξαγκαηνπνηείηαη κφλν ζε πεξίπησζε πνπ ν ππάιιεινο έρεη πάξεη ππνηξνθία θαη κφλνλ θαηά ην κέξνο πνπ θαιχπηεηαη απφ απηήλ. Σέινο, πξνβιέπεηαη φηη ν ππάιιεινο δηθαηνχηαη έμνδα κεηάβαζεο θαη επηζηξνθήο. Ζ άδεηα έρεη δηάξθεηα απφ 2-4 έηε 33

(Ν.2683/1999, Ν.3528/2007 άξζξν 58, παξάγξαθνο 4), αλαιφγσο κε ηνλ θχθιν ησλ κεηαπηπρηαθψλ ζπνπδψλ πνπ επηιέγεηαη ή ηελ εθπφλεζε δηδαθηνξηθήο δηαηξηβήο. ε πεξίπησζε πνπ ν ππάιιεινο επηζπκεί λα ζπκκεηάζρεη ζε δχν εθπαηδεπηηθά πξνγξάκκαηα, ε ζπλνιηθή ππεξεζηαθή άδεηα δελ κπνξεί λα μεπεξλάεη ηα πέληε έηε (Ν.2683/1999, Ν.3528/2007). Ζ ζπλάθεηα ηνπ αληηθεηκέλνπ ησλ ζπνπδψλ κε ηελ ππεξεζία, νη ζπλνιηθέο επηδφζεηο ηνπ ππαιιήινπ ζηελ ζέζε εξγαζίαο θαη νη ινηπέο γλψζεηο ηνπ απνηεινχλ παξάγνληεο πνπ ζπλεθηηκψληαη απφ ην αξκφδην ππεξεζηαθφ ζπκβνχιην. Μεηά ην ηέινο ηεο εθπαίδεπζήο ηνπ ν ππάιιεινο ππνρξενχηαη λα ππεξεηήζεη ζην θνξέα πνπ αλήθεη γηα ρξνληθφ δηάζηεκα ίζν κε ην ηξηπιάζην ηνπ ρξφλνπ ηεο άδεηαο (άξζξν 58, παξάγξαθνο 7, Ν. 3528/2007). Οη σο άλσ ξπζκίζεηο πξνζπαζνχλ λα δηαζθαιίζνπλ ηελ άκεζε κεηαθνξά ησλ απνθηεζεηζψλ γλψζεσλ ζηελ ππεξεζία, θαζψο θαη ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο εθπαίδεπζεο (Κακελάξε 2006). Πξνο ηελ θαηεχζπλζε παξνρήο «θηλήηξσλ εθπαίδεπζεο» ζηνπο ππαιιήινπο ιεηηνπξγνχλ θαη νη δηαηάμεηο ηνπ άξζξνπ 59 («Άδεηεο γηα Δπηκνξθσηηθνύο ή επηζηεκνληθνύο ιόγνπο») ηνπ λένπ δεκνζηνυπαιιειηθνχ θψδηθα, (παξ. 1,2,3, Ν.3528/2007), νη νπνίεο πξνβιέπνπλ ηε ρνξήγεζε ππνρξεσηηθήο άδεηαο (κεη απνδνρψλ) κηθξήο δηαξθείαο γηα ζπκκεηνρή ησλ ππαιιήισλ πνπ ην επηζπκνχλ είηε ζε δηαγσληζκνχο, γηα λα πάξνπλ ππνηξνθία ή γηα λα εηζαρζνχλ ζηελ Δ..Γ.Γ. ή ζηελ Δ..Σ.Α., ή γηα λα επηιεγνχλ γηα θχθινπο κεηαπηπρηαθψλ ζπνπδψλ, ζε αληηθείκελα πνπ ελδηαθέξνπλ ηελ ππεξεζία, είηε γηα ζπκκεηνρή ηνπο ζε ζπλέδξηα, ζπλδηαζθέςεηο θαη ζπλέδξηα ζην εζσηεξηθφ ή ζην εμσηεξηθφ, εθφζνλ ε ζπκκεηνρή ηνπο θξίλεηαη ζπκθέξνπζα γηα ηελ ππεξεζία. Σέινο, ζην άξζξν 60 πξνβιέπεηαη ε παξνρή αδεηψλ εμεηάζεσλ κεη απνδνρψλ γηα ππαιιήινπο πνπ είλαη καζεηέο, θνηηεηέο πξνπηπρηαθνί ή κεηαπηπρηαθνί. Ζ δηάξθεηά ηνπο δελ κπνξεί λα ππεξβαίλεη ηηο 20 εκέξεο εηεζίσο θαη ρνξεγείηαη ζπλνιηθά ή ηκεκαηηθά (Ν.3528/2007). Γεληθά, ν λένο Τπαιιειηθφο Κψδηθαο επηθέξεη ζεκαληηθέο αιιαγέο ζην ζχζηεκα ζηαδηνδξνκίαο θαη πξναγσγψλ θαη παξέρεη ερέγγπα γηα ηελ αληηθεηκεληθή αμηνιφγεζε (κε κφξηα, αλαιφγσο ησλ ηππηθψλ ηνπο πξνζφλησλ, φπσο γηα παξάδεηγκα, ησλ πηπρίσλ ηνπο, ησλ κεηαπηπρηαθψλ ηίηισλ θ.ι.π.). Βαζηθή επηδίσμε ηνπ λένπ ππαιιειηθνχ θψδηθα απνηειεί ε βειηίσζε ηεο απνδνηηθφηεηαο θαη απνηειεζκαηηθφηεηαο ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ. Πην ζπγθεθξηκέλα, ζην λέν ππαιιειηθφ θψδηθα Ν.3528/2007, ην ζχζηεκα αμηνιφγεζεο, γεληθά, ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ δηαγξάθεηαη ζεζκηθά ζηα άξζξα 80-98. Ζ δε αμηνιφγεζε ηεο απφδνζεο ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ ζηεξίδεηαη, ζε πξψηε θάζε, θαη ζηελ αμηνιφγεζε νξηζκέλσλ αληηθεηκεληθψλ ζηνηρείσλ, φπσο γηα παξάδεηγκα ζηελ αμηνιφγεζε ησλ νπζηαζηηθψλ πξνζφλησλ ηνπο. Αλαιπηηθφηεξα, ζην άξζξν 81, παξ. 1, αλαθέξεηαη φηη «Σα 34

νπζηαζηηθά πξνζόληα ησλ ππαιιήισλ αμηνινγνύληαη βάζεη ζπζηήκαηνο αμηνιόγεζεο, ην νπνίν δηέπεηαη από ηηο αξρέο ηεο ακεξνιεςίαο, ηεο επαγγεικαηηθήο ηθαλόηεηαο ηνπ ππαιιήινπ θαη ηεο απνδνηηθόηεηάο ηνπ». Δπίζεο, ζηελ παξάγξαθν 2 ηνπ ίδηνπ άξζξνπ θαζνξίδεηαη φηη «Με πξνεδξηθό δηάηαγκα πνπ εθδίδεηαη κε πξόηαζε ηνπ Τπνπξγνύ Δζσηεξηθώλ Γεκόζηαο Γηνίθεζεο θαη Απνθέληξσζεο, κεηά από γλώκε ηεο Α.Γ.Δ.Γ.Τ., ε νπνία δηαηππώλεηαη κέζα ζε πξνζεζκία ηξηάληα (30) εκεξώλ, θαζνξίδνληαη νη πεξηπηώζεηο θαηά ηηο νπνίεο απαηηείηαη αμηνιόγεζε, ηα θξηηήξηα ηεο αμηνιόγεζεο, ν ρξόλνο, ε ζπρλόηεηα, ν ηύπνο, ε δηαδηθαζία θαη ηα όξγαλα αμηνιόγεζεο, θαζώο θαη ηα δηθαηώκαηα θαη νη εγγπήζεηο ππέξ ησλ ππαιιήισλ ζε ζρέζε κε απηήλ». Δμάιινπ, ζην άξζξν 82 «Υξόλνο Πξναγσγήο», παξάγξαθνο 3, νξίδεηαη ξεηψο φηη ν ρξφλνο πξναγσγήο ησλ ππαιιήισλ θαηεγνξίαο ΠΔ ή ΣΔ πνπ θαηέρνπλ είηε κεηαπηπρηαθφ δίπισκα, δηάξθεηαο ηνπιάρηζηνλ ελφο έηνπο, είηε δηδαθηνξηθφ ηίηιν ζπνπδψλ κεηψλεηαη ζπλνιηθά θαηά δχν έηε. Απαξαίηεηε πξνυπφζεζε γηα ηε ρξνληθή απηή κείσζε πξναγσγήο είλαη νη κεηαπηπρηαθνί ηίηινη ζπνπδψλ λα είλαη ή λα κπνξνχλ ελ δπλάκεη λα είλαη ζπλαθείο κε ην αληηθείκελν ζην νπνίν απαζρνινχληαη, ή ζα απαζρνιεζνχλ, νη ππάιιεινη. Οη κεηαπηπρηαθνί ηίηινη, φκσο, είλαη απαξαίηεηνη θαη γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε ηεο πξναγσγήο, ζχκθσλα κε ηα νξηδφκελα ζην άξζξν 83 («ύζηεκα πξναγσγώλ πίλαθεο πξναθηέσλ»), θαη κάιηζηα νη ππάιιεινη πξέπεη λα έρνπλ «ζε πςειφ επίπεδν ηα νπζηαζηηθά πξνζφληα πνπ αλαθέξνληαη ζηηο εθζέζεηο αμηνιφγεζήο ηνπο» (παξ. 1), ελψ, γηα ηελ πξναγσγή ζην βαζκφ Α «ν ππάιιεινο πξέπεη λα έρεη ζε ηδηαίηεξν πςειφ επίπεδν πξνζφληα πνπ καξηπξνχλ δηνηθεηηθή ηθαλφηεηα, φπσο απηά θαζνξίδνληαη απφ ηελ θιίκαθα ηνπ ζπζηήκαηνο αμηνιφγεζεο ησλ νπζηαζηηθψλ πξνζφλησλ ησλ ππαιιήισλ». Ζ κε χπαξμε νπζηαζηηθψλ πξνζφλησλ δχλαληαη λα απνηειέζνπλ ιφγσ απφξξηςεο πξναγσγήο, θαηά ηελ θξίζε ηνπ ππεξεζηαθνχ ζπκβνπιίνπ (παξ. 4). Σα θξηηήξηα γηα ην ζρεκαηηζκφ ηεο θξίζεο ηνπ ππεξεζηαθνχ ζπκβνπιίνπ θαζνξίδνληαη αλαιπηηθά ζην άξζξν 85 ηνπ δεκνζηνυπαιιειηθνχ θψδηθα, κεηξνχκελα ζε πξνζηηζέκελα ζην ζχλνιν ηεο θαηάηαμήο κφξηα, αλαιφγσο ησλ πξνζφλησλ ηνπ ππαιιήινπ. Δλδεηθηηθά αλαθέξεηαη φηη ζηελ θαηεγνξία αμηνιφγεζεο γηα επηινγή πξντζηακέλσλ Γεληθήο Γηεχζπλζεο πνπ δηελεξγείηαη απφ εηδηθφ ππεξεζηαθφ ζπκβνχιην, αλαθέξεηαη φηη ν βαζηθφο ηίηινο ζπνπδψλ, αλαιφγσο ηνπ βαζκνχ απνθνίηεζεο, δειαδή άξηζηα, ιίαλ θαιψο, θαιψο, ζπγθεληξψλεη αληηζηνίρσο 300, 250 θαη 200 κφξηα. Πεξαηηέξσ, πξνζκεηξψληαη επηπιένλ κφξηα γηα ηελ θηήζε δεχηεξνπ ηίηινπ ζπνπδψλ (θαη εδψ παίδεη ξφιν ν βαζκφο απνθνίηεζεο [80, 60 θαη 40 κφξηα αληηζηνίρσο ηνπ βαζκνχ]), δηδαθηνξηθνχ δηπιψκαηνο (ζην νπνίν εμεηάδεηαη θαη βαζκνινγείηαη αλαιφγσο ε ζπλάθεηά ηνπ κε ην αληηθείκελν ηεο ππεξεζίαο, 35

ιακβάλνληαο 200 κφξηα εάλ είλαη ζπλαθέο θαη 120 εάλ δελ είλαη), κεηαπηπρηαθνχ ηίηινπ ζπνπδψλ (120 κφξηα εάλ είλαη πάλσ ζε ζπλαθέο γλσζηηθφ αληηθείκελν κε απηφ ηεο εξγαζίαο θαη 60 εάλ δελ είλαη), δηπισκάησλ γλψζεο μέλσλ γισζζψλ (γηα ηελ άξηζηε γλψζε γιψζζαο ρψξαο ηεο Δ.Δ. 60 κφξηα, 50 γηα ηελ πνιχ θαιή γλψζε ηεο, 40 γηα ηελ θαιή γλψζε ηεο, ελψ γηα θάζε επηπιένλ γιψζζα 50 θαη 40 κφξηα, γηα ηελ άξηζηε θαη ηελ πνιχ θαιή γλψζε ηεο αληίζηνηρα). Σέινο, ν ππάιιεινο κνξηνδνηείηαη κε 120 κφξηα γηα ηελ επηηπρή απνθνίηεζή ηνπ απφ ηελ Δ..Γ.Γ. ή ηελ Δ..Σ.Α., ελψ κπνξεί λα ιάβεη έσο θαη 100 κφξηα γηα πηζηνπνηεκέλε ζπκκεηνρή ηνπ ζε ζεκηλάξηα επηκφξθσζεο (1 κφξην αλά εκέξα επηκφξθσζεο, κε αλψηαην φξην ηα 100), ηα νπνία δηνξγαλψλνληαη είηε απφ ην ΗΝ.ΔΠ. είηε απφ άιιεο πηζηνπνηεκέλεο ζρνιέο ηνπ δεκνζίνπ είηε απφ Παλεπηζηήκηα ή ΣΔΗ ή απφ ην Δπξσπατθφ Ηλζηηηνχην Γεκφζηαο Γηνίθεζεο (Ν.3528/2007). Σέινο, κε ην λέν δεκνζηνυπαιιειηθφ θψδηθα επηηαρχλεηαη ε εμέιημε ησλ θαηφρσλ δηδαθηνξηθνχ δηπιψκαηνο, εθφζνλ απηνί αθελφο κελ σο λενδηνξηδφκελνη εηζάγνληαη κε ηνλ εηζαγσγηθφ βαζκφ Γ (άξζξν 80, Ν.3528/2007), αληί ηνπ Γ. Απφ ηα σο άλσ ζπκπεξαίλεηαη, επνκέλσο, φηη ε ζπλεηζθνξά ηεο εθπαίδεπζεο ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ (π.ρ. ππφ ηε κνξθή ζεκηλαξίσλ επηκφξθσζεο ή ρνξήγεζε αδεηψλ γηα παξαθνινχζεζε κεηαπηπρηαθψλ ζπνπδψλ ή γηα εθπφλεζε δηδαθηνξηθήο δηαηξηβήο, κε γλψκνλα ηελ πνηνηηθή αλαβάζκηζε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ ηεο ππεξεζίαο) δηαδξακαηίδεη ζεκαληηθφ ξφιν ζηε ζηαδηνδξνκία ησλ ππαιιήισλ θαη ηελ θξίζε ηνπο απφ ηα ππεξεζηαθά ζπκβνχιηα γηα ηελ αλέιημε ηεο θαξηέξαο ηνπο, κέζσ ηεο πξναγσγήο ηνπο. Δμάιινπ, απηή αθξηβψο ε κνξηνδφηεζε ησλ νπζηαζηηθψλ πξνζφλησλ ηνπ ππαιιήινπ, θαηά ηελ δηαδηθαζία ηεο θξίζεψο ηνπο γηα πξναγσγή, απνηειεί έκκεζα θαη «θίλεηξα εθπαίδεπζεο», αθνχ φζνη επηζπκνχλ λα εμειηρζνχλ ζηελ ηεξαξρία επηδηψθνπλ, θαη αξρήλ, ηελ εθπαηδεπηηθή ηνπο αλέιημε θαη απφθηεζε επηπιένλ ηίηισλ θαη δηπισκάησλ. πλνπηηθά, ε ζπλεηζθνξά ηεο εθπαίδεπζεο ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ ζηε ζηαδηνδξνκία ησλ ππαιιήισλ ππφ κνξθή κνξηνδφηεζεο ησλ επηπιένλ νπζηαζηηθψλ πξνζφλησλ απεηθνλίδεηαη ζηα κφξηα πνπ απνθνκίδεη ν ππφ θξίζε ππάιιεινο, βάζεη ζπγθεθξηκέλσλ θξηηεξίσλ. Σα ελ ιφγσ θξηηήξηα ππάγνληαη ζε ηξεηο επθξηλείο γεληθέο θαηεγνξίεο ζηνλ δεκνζηνυπαιιειηθφ θψδηθα (άξζξν 85, παξ. 1-4): α) Σα επαγγεικαηηθά ηερληθά πξνζφληα, β) ηελ εξγαζηαθή Γηνηθεηηθή εκπεηξία θαη γ) ηηο ηθαλφηεηεο δεμηφηεηεο. Ζ πξψηε θαηεγνξία πεξηιακβάλεη 14 επί κέξνπο θξηηήξηα, φπσο γηα παξάδεηγκα ηίηινη ζπνπδψλ, κεηαπηπρηαθνί ηίηινη, γλψζε μέλσλ γισζζψλ, απνθνίηεζε απφ ηελ Δ..Γ.Γ. ή ηελ Δ..Σ.Α. θαη πηζηνπνηεκέλε επηκφξθσζε. πλνιηθά, ε κνξηνδφηεζε πνπ πξνέξρεηαη απφ ηε ζπγθεθξηκέλε θαηεγνξία αλέξρεηαη ζην 30% ηνπ ζπλφινπ ηεο ηειηθήο βαζκνινγίαο. ην 30% 36

ηεο ηειηθήο θαηεγνξίαο αλέξρεηαη θαη ην ζχλνιν ηεο κνξηνδφηεζεο ηεο δεχηεξεο θαηεγνξίαο, ελψ ην 40% αγγίδεη ε κνξηνδφηεζε ηεο ηξίηεο θαηεγνξίαο, ζηελ νπνία, αο ζεκεησζεί φηη, πεξηιακβάλεηαη θαη ε αμηνιφγεζε «εηδηθψλ» δξαζηεξηνηήησλ ηνπ ππαιιήινπ, φπσο γηα παξάδεηγκα νη ζπγγξαθηθέο δξαζηεξηφηεηεο (αξζξνγξαθία, εηζεγήζεηο ζε ζπλέδξηα επί ζπλαθψλ κε ην αληηθείκελν ηεο ππεξεζίαο ζεκάησλ). Αο ζεκεησζεί φηη ζην λέν άξζξν 86, παξ. 2, θαζηεξψλεηαη ε πξνθήξπμε ησλ θελψλ ζέζεσλ ησλ πξντζηακέλσλ Γεληθψλ Γηεπζχλζεσλ, ε νπνία εθδίδεηαη ζε πέληε κήλεο απφ ηε ιήμε ηεο ζεηείαο ηνπ πξνεγνχκελνπ θαηφρνπ θαη δεκνζηεχεηαη ζε δχν ηνπιάρηζηνλ εκεξήζηεο εθεκεξίδεο ηεο Αζήλαο, ελψ, παξάιιεια, θαηαρσξείηαη ζηελ ηζηνζειίδα ηνπ νηθείνπ θνξέα. Έηζη, δίδεηαη ε δπλαηφηεηα ζηνπο ππαιιήινπο άιισλ θνξέσλ ή Ν.Π.Γ.Γ., εθφζνλ δηαζέηνπλ ηα απαηηνχκελα πξνζφληα, λα ζπκκεηάζρνπλ ζηελ δηαδηθαζία επηινγήο. Ζ θαζηέξσζε ηεο ζπγθεθξηκέλεο κνξθήο θηλεηηθφηεηαο ησλ ππαιιήισλ επηηξέπεη ηελ πξνψζεζε ησλ θαιχηεξσλ δηνηθεηηθψλ ζηειερψλ θαη απμάλεη ηηο δπλαηφηεηεο γηα ζηαδηνδξνκία ζην δεκφζην (Ν.3528/2007). Παξαηεξνχκε, ινηπφλ, φηη ην ζεζκηθφ πιαίζην ηεο εθπαίδεπζεο ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ πξνζπαζεί λα πξνβιέςεη θαη λα δηαζθαιίζεη αξθεηέο πηπρέο ηεο εθπαηδεπηηθήο δξαζηεξηφηεηαο. Πψο, φκσο νξγαλψλεηαη ε εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία ζηελ πξάμε; 2.5 Γηαδηθαζία εθαξκνγήο εθπαηδεπηηθώλ πξνγξακκάησλ (βάζεη λόκσλ, πξαθηηθώλ, νδεγηώλ πνπ θπθινθνξνύλ θαηά θαηξνύο, πιηθό ΗΝ.ΔΠ. θιπ). Γεληθά, ζηε βηβιηνγξαθία ε δηαδηθαζία εθαξκνγήο ησλ εθπαηδεπηηθψλ πξνγξακκάησλ πεξηγξάθεηαη, ζπλήζσο, σο κία δηαδηθαζία πνπ απνηειείηαη απφ ζπγθεθξηκέλα δηαθξηηά ζηάδηα θάζεηο (Fisher, 1990, Wexley et al., 1991), ηα νπνία, ζπλνπηηθά, ζπλίζηαληαη ζε : Γηάγλσζε εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ θαη θαζνξηζκφο εθπαηδεπηηθψλ ζηφρσλ Δπηινγή κεζφδσλ θαη ηερληθψλ εθπαίδεπζεο θαη αλάπηπμεο Καηάξηηζε πξνγξάκκαηνο εθπαίδεπζεο θαη αλάπηπμεο Τινπνίεζε ηνπ πξνγξάκκαηνο Αμηνιφγεζε ηνπ πξνγξάκκαηνο Σί ζπκβαίλεη, φκσο, ζηελ πξάμε, ζηελ ειιεληθή πξαγκαηηθφηεηα; ηελ Διιάδα, ε εθπαηδεπηηθή δξαζηεξηφηεηα ζηνπο δεκφζηνπο νξγαληζκνχο δηέπεηαη θαη εθαξκφδεηαη βάζεη λφκσλ, νδεγηψλ θαη εγθπθιίσλ, ζρεηηθνχ πιηθνχ ησλ εθπαηδεπηηθψλ θνξέσλ ηνπ δεκνζίνπ, κε θπξηψηεξν απφ απηνχο ην Δζληθφ Κέληξν Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη 37

Απηνδηνίθεζεο. Οη εθπαηδεπηηθέο κνλάδεο ηνπ Δ.Κ.Γ.Γ.Α. είλαη ε Δζληθή ρνιή Γεκφζηαο Γηνίθεζεο (Δ..Γ.Γ.), ε Δζληθή ρνιή Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο (Δ..Σ.Α.) θαη ην Ηλζηηηνχην Δπηκφξθσζεο (ΗΝ.ΔΠ.). Σφζν ε απνζηνιή φζν θαη νη αξκνδηφηεηεο ησλ εθπαηδεπηηθψλ κνλάδσλ ηνπ Δζληθνχ Κέληξνπ Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη Απηνδηνίθεζεο (Δ.Κ.Γ.Γ.Α.) αλαιχνληαη ζην Π.Γ. 1/07-01-08/ «Οξγαληζκφο ηνπ Δ.Κ.Γ.Γ.Α.». ζνλ αθνξά ζηηο ζρνιέο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο, έρεη ήδε γίλεη εθηελήο αλαθνξά ζε πξνεγνχκελα θεθάιαηα. ην παξφλ θεθάιαην ζα αλαιπζεί ε δηαδηθαζία εθαξκνγήο εθπαηδεπηηθψλ πξνγξακκάησλ βάζεη λφκσλ, πξαθηηθψλ, νδεγηψλ πνπ θπθινθνξνχλ θαηά θαηξνχο θαη γεληθά ηνπ ζρεηηθνχ πιηθνχ ηνπ ΗΝ.ΔΠ.. Σν ΗΝ.ΔΠ. ιεηηνπξγεί σο Γηεχζπλζε θαη απνηειείηαη απφ ηέζζεξα επί κέξνπο ηκήκαηα: α) ην Σκήκα ζπληνληζκνχ, β) ην Σκήκα πληνληζκνχ Πεξηθεξεηαθψλ Ηλζηηηνχησλ Δπηκφξθσζεο, γ) ην Σκήκα Γηνηθεηηθήο θαη Δθπαηδεπηηθήο Τπνζηήξημεο θαη δ) ην Σκήκα Δπαγγεικαηηθήο ηαδηνδξνκίαο Απνθνίησλ Δ..Γ.Γ. θαη Δ..Σ.Α.. Σν ακηγψο εθπαηδεπηηθφ εξεπλεηηθφ έξγν ηνπ ΗΝ.ΔΠ. ππνζηεξίδεηαη απφ ηνπ Τπεπζχλνπο πνπδψλ θαη Έξεπλαο. (άξζξν 14 Π.Γ. 1/07-01-08/ «Οξγαληζκφο ηνπ Δ.Κ.Γ.Γ.Α.») Αλαιπηηθφηεξα, φζνλ αθνξά ηελ δηαδηθαζία δηάγλσζεο ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ θαη ηνλ θαζνξηζκφ ησλ απαηηνχκελσλ εθπαηδεπηηθψλ ζηφρσλ, απηή πξαγκαηνπνηείηαη ζε δχν επίπεδα: Αθελφο ζε επίπεδν θνξέα, ζην πιαίζην πνπ ε ίδηα ε ππεξεζία θαηαβάιιεη πξνζπάζεηεο γηα εθαξκνγή δηνίθεζεο κέζσ ζηφρσλ, γεγνλφο πνπ ζπλεπάγεηαη απφ ηε κηα πιεπξά ην ζρεδηαζκφ πξνγξακκάησλ θαη ηνλ εληνπηζκφ ησλ ζηξαηεγηθψλ επηδηψμεψλ ηεο θαη απφ ηελ άιιε ηελ θαηαγξαθή ησλ πφξσλ ηεο, θαη θπξίσο φζνλ αθνξά ζην αλζξψπηλν δπλακηθφ ηεο, πνπ ζα ηεο επηηξέςνπλ ηελ πινπνίεζε ησλ ελ ιφγσ ηεζέλησλ ζηφρσλ ηεο. Ζ ζπγθξηηηθή αλάιπζε ησλ ζηφρσλ θαη ηεο πνηφηεηαο ησλ πθηζηάκελσλ αλζξψπηλσλ πφξσλ αλαδεηθλχεη ηηο ηπρφλ ειιείςεηο ζε εθπαηδεπηηθέο αλάγθεο επηκφξθσζεο ησλ ηειεπηαίσλ. Έηζη, βάζεη απηήο ηεο κειέηεο νη ππεξεζίεο ζπγθεληξψλνπλ ηα πεδία (π.ρ. ρεηξηζκφο Ζ/Τ, γλψζε θαη νξζή εθαξκνγή λνκνζεζίαο [π.ρ. εθαξκνγή ηνπ λένπ Κψδηθα Γήκσλ θαη Κνηλνηήησλ] θ.ι.π.) ησλ εθπαηδεπηηθψλ επηκνξθσηηθψλ ειιείςεσλ πνπ έρνπλ νη ππάιιεινί ηνπο θαη απνζηέιινπλ αληίζηνηρα αηηήκαηα δηνξγάλσζεο ησλ ζρεηηθψλ επηκνξθσηηθψλ πξνγξακκάησλ ζην ΗΝ.ΔΠ.. ε δεχηεξν επίπεδν, ην ΗΝ.ΔΠ. ζπγθεληξψλεη ηα επί κέξνπο αηηήκαηα ησλ θνξέσλ γηα νξγάλσζε επηκνξθσηηθψλ πξνγξακκάησλ επί ζπγθεθξηκέλσλ επηζηεκνληθψλ πεδίσλ, πνπ απαηηνχληαη γηα ηελ θαιχηεξε δπλαηή ιεηηνπξγία ησλ ππεξεζηψλ ηνπ θνξέα, θαη πξνβαίλεη ζηελ αληίζηνηρε δηνξγάλσζή ηνπο. Σν ΗΝ.ΔΠ. θαη νη δεκφζηνη θνξείο βξίζθνληαη ζε δηαξθή ζπλεξγαζία, πξνθεηκέλνπ λα γίλεη φζν ην δπλαηφλ απνηειεζκαηηθφηεξε αλίρλεπζε ησλ 38

εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ. Δμάιινπ, απηή αθξηβψο ε δηαξθήο ζπλεξγαζία πξνβιέπεηαη θαη ζην άξζξν 14 ηνπ Π.Γ. 1/07-01-08/ «Οξγαληζκφο ηνπ Δ.Κ.Γ.Γ.Α.», φπνπ αλαθέξεηαη ξεηψο φηη ζην εθπαηδεπηηθφ εξεπλεηηθφ έξγν ηνπ ΗΝ.ΔΠ. πεξηιακβάλεηαη, κεηαμχ άιισλ, ε ζπλεξγαζία κε θνξείο ηνπ δεκνζίνπ ηνκέα, ηεο απνθεληξσκέλεο δηνίθεζεο θαη ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο θαζψο θαη ηνπ επξχηεξνπ δεκφζηνπ ηνκέα θαη ηδηαίηεξα κε ηηο κνλάδεο εθπαίδεπζεο ησλ θνξέσλ απηψλ, κε ζηφρν ηελ αλίρλεπζε θαη θαηαγξαθή εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ, ηε ζρεδίαζε θαη ηελ πινπνίεζε δξάζεσλ επηκφξθσζεο (εδάθην γ.δ.δ). Άιισζηε, ζήκεξα, πθίζηαηαη θαη «επηζεκνπνίεζε» απηήο ηεο δηαξθνχο ζπλεξγαζίαο, ππφ ηε κνξθή ζρεηηθήο ζπκθσλίαο πνπ έρεη ήδε ππνγξαθεί κεηαμχ Δ.Κ.Γ.Γ.Α. θαη Α.Γ.Δ.Γ.Τ. (22-11- 2004) θαη κε ηζρχ έσο ηελ 31 ε Γεθεκβξίνπ ηνπ 2014, κε δπλαηφηεηα παξάηαζεο κεηά ηε ιήμε ηεο, κεηά απφ πξνεγνχκελε έγγξαθε ζπκθσλία κεηαμχ ησλ ζπκβαιινκέλσλ κεξψλ. Ωο πξσηαξρηθνχο ζηφρνπο ε ζπκθσλία απηή ζέηεη 1) ηελ αλίρλεπζε ησλ αλαγθψλ εθπαίδεπζεο θαη επηκφξθσζεο ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ (ζην πιαίζην ηεο νπνίαο, κεηαμχ άιισλ, πξνβιέπεηαη ε ζχληαμε πξνγξάκκαηνο επηκφξθσζεο ησλ ζηειερψλ ησλ δηεπζχλζεσλ εθπαίδεπζεο ησλ ππνπξγείσλ επί ζεκάησλ δηάγλσζεο εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ), 2) ηελ δηαξθή επηκφξθσζή ηνπο θαη ηελ αμηνπνίεζή ηεο ζηελ ππεξεζηαθή εμέιημή ηνπο, 3) ηελ αλάπηπμε κεζνδνινγίαο γηα ηελ πηζηνπνίεζε ησλ επαγγεικαηηθψλ πξνζφλησλ, 4) ηελ πξνψζεζε ηεο πξναγσγηθήο εθπαίδεπζεο, 5) ηελ αλαβάζκηζε ηνπ πξνγξάκκαηνο ηεο εηζαγσγηθήο εθπαίδεπζεο, 6) ηελ ελίζρπζε ησλ πξσηνβνπιηψλ ηεο Α.Γ.Δ.Γ.Τ. (Πξνγξακκαηηθή πκθσλία Δ.Κ.Γ.Γ.Α. Α.Γ.Δ.Γ.Τ., 22-11-2004). Αλαιπηηθφηεξα, φπσο αλαθέξεηαη ζην άξζξν 14 ηνπ Π.Γ. 1/07-01-08/ «Οξγαληζκφο ηνπ Δ.Κ.Γ.Γ.Α.», ν επηζηεκνληθφο ππεχζπλνο ζπνπδψλ θαη έξεπλαο, ν νπνίνο έρεη νξηζηεί απφ ηνλ Γηεπζπληή σο ζχκβνπινο έξγνπ, έρεη ηελ επζχλε αμηνιφγεζεο ησλ αηηεκάησλ ησλ θνξέσλ θαη ππνβνιήο ζρεηηθψλ πξνηάζεσλ πινπνίεζεο ησλ επηκνξθσηηθψλ δξάζεσλ, θαζψο θαη ηήξεζεο αξρείνπ ησλ αηηεκάησλ ησλ θνξέσλ (εδάθην ε.ε). ηε ζπλέρεηα, κεξηκλά γηα ηελ αλάπηπμε, εθαξκνγή, παξαθνινχζεζε θαη αμηνπνίεζε ηεο δηαδηθαζίαο αλίρλεπζεο εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ (εδάθην 1.α.α), ελψ, παξάιιεια, θέξεη ηελ επζχλε κειέηεο, επεμεξγαζίαο θαη δηαηχπσζεο πξνηάζεσλ γηα εθπαηδεπηηθέο δξάζεηο ζην ρψξν ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο ζην πιαίζην ηεο ζπληνληζηηθήο επηηξνπήο εθπαίδεπζεο, ηεο νπνίαο έρεη ηελ επζχλε επνπηείαο ηεο νξγαλσηηθήο ηεο ππνζηήξημεο (άξζξν 6, παξ. 1 ηνπ Νφκνπ 3260/2004, Α 151). Δπίζεο, ν επηζηεκνληθφο ππεχζπλνο έρεη ηελ επζχλε κειέηεο, ζρεδηαζκνχ θαη δηαηχπσζεο πξνηάζεσλ επί ηεο εθπαηδεπηηθήο δηαδηθαζίαο ησλ επηκνξθσηηθψλ πξνγξακκάησλ θαη ηδηαηηέξσο γηα ηα ζέκαηα πνπ αθνξνχλ ζηελ αμηνιφγεζε, ζηελ πηζηνπνίεζε θαη ζην εθπαηδεπηηθφ πιηθφ (άξζξν 14 Π.Γ. 1/07-01-08/ «Οξγαληζκφο ηνπ Δ.Κ.Γ.Γ.Α.» (εδάθην 39

1.δ.δ). πλεξγάδεηαη κε ηνπο ινηπνχο επηζηεκνληθνχο ππεπζχλνπο ζπνπδψλ θαη έξεπλαο θαη ην ηκήκα ζπληνληζκνχ ΗΝ.ΔΠ. γηα ηελ πξνεηνηκαζία ηνπ εηήζηνπ εθπαηδεπηηθνχ πξνγξακκαηηζκνχ (εδάθην 1.ε.ε). Οη πθηζηάκελνη ηνκείο, επί ησλ νπνίσλ νξγαλψλνληαη εθπαηδεπηηθά πξνγξάκκαηα, είλαη νη ηνκείο Οηθνλνκηθψλ ζεκάησλ, κε ζηφρν ηελ ελεκέξσζε ησλ ππαιιήισλ γηα ηελ εμνηθείσζή ηνπο κε ην ζεζκηθφ πιαίζην θαη ηνπο κεραληζκνχο ιεηηνπξγίαο ηφζν ηεο Δ.Δ. (ηερληθά δειηία, επηιεμηκφηεηα δαπαλψλ, δηαδηθαζίεο θαη θξηηήξηα έληαμεο έξγσλ) φζν θαη ηνπ θξάηνπο (δεκφζηεο επελδχζεηο, θξαηηθφο πξνυπνινγηζκφο, θξαηηθέο πξνκήζεηεο, εζληθνί ινγαξηαζκνί θ.ι.π.), Πνιηηηζκνχ, κε ζηφρν ηελ ελεκέξσζε θαη θαηάξηηζε ησλ ππαιιήισλ επί ζεκάησλ ζρεηηθά κε ηελ αλάιεςε δηεζλψλ πνιηηηζηηθψλ εθδειψζεσλ (αλαζηειψζεηο θαη αλαπιάζεηο κλεκείσλ, κνπζεία θαη ηνπηθέο θνηλσλίεο, πνιηηηζηηθφο ηνπξηζκφο θ.ά.), Γεκνζίνπ Management, κε ζηφρν ηνλ πξνζαλαηνιηζκφ ησλ ππαιιήισλ ζηελ εθινγίθεπζε ηεο δηνηθεηηθήο ζπκπεξηθνξάο θαη ηελ θαιιηέξγεηα ηεο επξχηεξεο δπλαηήο αμηνπνίεζεο γλψζεσλ, δεμηνηήησλ θαη πξσηνβνπιηψλ ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ, ψζηε λα γίλνπλ πην επέιηθηνη ζηελ εξγαζία ηνπο, Ξέλσλ γισζζψλ θαη θπξίσο ησλ επξσπατθψλ (δίδεηαη έκθαζε ζηελ πεξαηηέξσ γλψζε ηεο μέλεο γιψζζαο ηελ νπνία γλσξίδεη ν ππάιιεινο θαη θπξίσο ζηελ εηδηθή νξνινγία επί επξσπατθψλ θαη δηεζλψλ ζεκάησλ (π.ρ. δεκφζηα δηνίθεζε, επξσπατθνί ζεζκνί, απαζρφιεζε θαη θνηλσληθή αζθάιηζε, πγεία, λνκηθά ζέκαηα, Ο.Ν.Δ. θ.ά.) θαη ζηε κεηάθξαζε), Πεξηβάιινληνο (κε έκθαζε ζε ζέκαηα πεξηβαιινληηθήο πνιηηηθήο, επξσπατθήο θαη εζληθήο), Νέσλ Σερλνινγηθψλ (θαηαπνιέκεζε ςεθηαθνχ αλαιθαβεηηζκνχ, επηκφξθσζε ζρεηηθή κε ζπζηήκαηα ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο, κε ζηφρν ηε βειηίσζε ηεο απφδνζεο ηνπ ππαιιήινπ πξνο φθεινο ηνπ πνιίηε πειάηε), Δηζαγσγηθήο Δθπαίδεπζεο, γηα ηνπο λενδηνξηδφκελνπο ππαιιήινπο, ζρεηηθά, γηα παξάδεηγκα, κε ην ζεζκηθφ πιαίζην ηεο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο, ζε εζληθφ θαη επξσπατθφ πιαίζην, κε ηνλ θψδηθα δεκνζίσλ ππαιιήισλ, ηηο λέεο ηερλνινγίεο θ.ι.π. (www.ekdd,gr, /ΗΝ.ΔΠ., 09-10-2008). Γηα ηελ δηελέξγεηα δηαηνκεαθψλ επηκνξθσηηθψλ πξνγξακκάησλ ν επί θεθαιήο επηζηεκνληθφο ππεχζπλνο ηνπ ΗΝ.ΔΠ. έρεη ηελ επζχλε ζπληνληζκνχ ησλ ινηπψλ ππεπζχλσλ ζπνπδψλ θαη έξεπλαο επί ησλ αληίζηνηρσλ ζεκάησλ (άξζξν 14 Π.Γ. 1/07-01-08/ «Οξγαληζκφο ηνπ Δ.Κ.Γ.Γ.Α.» (εδάθην 1.ζη.ζη). Οη θνξείο ελεκεξψλνληαη γηα ηα ηξέρνληα εθπαηδεπηηθά πξνγξάκκαηα είηε κέζσ ηεο ηζηνζειίδαο ηνπ ΗΝ.ΔΠ. (www.ekdd.gr/ηνδπ), είηε κε ελεκεξσηηθή αιιεινγξαθία απφ ην ΗΝ.ΔΠ. θαη ηα Π.ΗΝ.ΔΠ. ζνλ αθνξά ζηε ζηαδηαθή αχμεζε θαη ην είδνο ησλ πξαγκαηνπνηνχκελσλ επηκνξθσηηθψλ πξνγξάκκαησλ ηφζν απφ ην ΗΝ.ΔΠ. φζν θαη απφ ηα Π.ΗΝ.ΔΠ., ελδεηθηηθή 40

είλαη ε απεηθφληζή ηνπο ζηα αθφινπζα δηαγξάκκαηα (Γ.1, Γ.2, Γ.3 πεγή: Απνινγηζκόο Δ.Κ.Γ.Γ.Α. 2004-2007), ηα νπνία αθνξνχλ ζηελ ηειεπηαία πεληαεηία : Γ. 1 Απεηθόληζε ηεο αύμεζεο ηνπ αξηζκνύ ησλ εθπαηδεπηηθώλ πξνγξακκάησλ ζηελ Πεξηθέξεηα. (πεγή: Απνινγηζκόο Δ.Κ.Γ.Γ.Α. 2004-2007, ζει. 16) Γ. 2 Γηαρξνληθή εμέιημε ηνπ αξηζκνύ ησλ θαηαξηηδνκέλσλ. (πεγή: Απνινγηζκόο Δ.Κ.Γ.Γ.Α. 2004-2007, ζει. 19) Γ. 3 Πνζνζηηαία θαηαλνκή ησλ επηκνξθσηηθώλ πξνγξακκάησλ έηνπο 2007 αλά ηνκέα. (πεγή: Απνινγηζκόο Δ.Κ.Γ.Γ.Α. 2004-2007, ζει. 18) 41

ην πιαίζην ηεο αλίρλεπζεο ησλ επηκνξθσηηθψλ αλαγθψλ ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ απφ ην ΗΝ.ΔΠ. είλαη επλφεην φηη νη αξκφδηνη ππάιιεινί ηνπ ΗΝ.ΔΠ. θαηαξηίδνπλ ζε ηαθηηθή βάζε ζρεηηθά ππνδείγκαηα εξσηεκαηνιφγηα, ηα νπνία ιεηηνπξγνχλ σο βαζηθά εξγαιεία αλίρλεπζεο. Δλδεηθηηθά, έλα ηέηνηνπ είδνπο ππφδεηγκα είλαη δπλαηφλ λα πεξηιακβάλεη έλα φζν ην δπλαηφλ πην αλαιπηηθφ εξσηεκαηνιφγην πξνο ζπκπιήξσζε απφ ηηο ππεξεζίεο, ην νπνίν πεξηιακβάλεη εξσηήκαηα ζρεηηθά κε ηα θαζήθνληα θαη ηηο επί κέξνπο εξγαζίεο πνπ αζθεί ν θάζε ππάιιεινο, θαη πνηεο είλαη ηφζν νη πθηζηάκελεο γλψζεηο φζν θαη πνηεο ζα ήηαλ θαηά ηελ θξίζε ηεο ππεξεζίαο νη απαηηνχκελεο γλψζεο πνπ ζα έπξεπε απηφο λα δηαζέηεη πξνθεηκέλνπ λα είλαη απνδνηηθφο ζηελ εξγαζία ηνπ. Δπηπιένλ, ε ππεξεζία θαιείηαη αθελφο λα πξνζδηνξίζεη ην βαζκφ ζπνπδαηφηεηαο ησλ επί κέξνπο εξγαζηψλ πνπ εθηεινχληαη, θαζψο θαη ηε ζπρλφηεηα εθηέιεζήο ηνπο, αθεηέξνπ λα εθηηκήζεη ηηο ηπρφλ επηπηψζεηο απφ ηελ αλεπηηπρή δηεθπεξαίσζή ηνπο, αλά ηνκέα (π.ρ. ζε επίπεδν νηθνλνκηθφ, δηνηθεηηθφ θ.ι.π.). Σέινο, έλα ηέηνην εξσηεκαηνιφγην κπνξεί λα αληρλεχεη θαη ην εάλ νη ππάιιεινη έρνπλ παξαθνινπζήζεη επηκνξθσηηθά πξνγξάκκαηα ηνπ ΗΝ.ΔΠ. θαη πνηα, νχησο ψζηε λα εληνπίδνληαη θαη νη ηπρφλ ειιείςεηο δηελέξγεηαο εθπαηδεπηηθψλ πξνγξακκάησλ, δειαδή είηε λα ρξεηάδεηαη λα απμεζνχλ ζε ζπγθεθξηκέλνπο ηνκείο (π.ρ. ζηηο Νέεο Σερλνινγίεο), είηε λα δηνξγαλσζνχλ επί λέαο εθπαηδεπηηθήο βάζεο (ι.ρ. επεηδή δελ επέθεξαλ ηα επηδησθφκελα απνηειέζκαηα ζηελ πξάμε). Αμηνζεκείσηε είλαη ε πξνζπάζεηα πνπ γίλεηαη γηα εμαηνκηθεπκέλε εθπαίδεπζε ησλ ππαιιήισλ. Γη απηφλ αθξηβψο ην ιφγν ηεξνχληαη ζην ΗΝ.ΔΠ. αηνκηθά δειηία θαηάξηηζεο, κέζσ ησλ νπνίσλ παξαθνινπζείηαη ην επηκνξθσηηθφ ηζηνξηθφ ηνπ ππαιιήινπ θαη πξνζθέξνληαη ζπκβνπιεπηηθέο ππεξεζίεο γηα παξαθνινχζεζε κειινληηθψλ πξνγξακκάησλ (www.ekdd,gr, /ΗΝ.ΔΠ., 09-10-2008). Ζ επηινγή ησλ κεζφδσλ θαη ησλ ηερληθψλ εθπαίδεπζεο θαη αλάπηπμεο πξαγκαηνπνηείηαη αθελφο βάζεη κειέηεο, αξρηθψο, ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ πνπ πξνθχπηνπλ ζηνπο θνξείο, θαη γηα ηηο νπνίεο ελεκεξψλεηαη ην ΗΝ.ΔΠ. απφ ηα αηηήκαηα γηα εθπαηδεπηηθά πξνγξάκκαηα πνπ ηνπ απνζηέιινπλ νη ππεξεζίεο, αθεηέξνπ βάζεη κειέηεο ηνπ θεληξηθνχ ζηξαηεγηθνχ ζρεδηαζκνχ ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο γηα ηελ αλάπηπμε ησλ αλζξψπηλσλ πφξσλ (π.ρ. ε πξνψζεζε θαη ε εθαξκνγή ζπζηεκάησλ ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο εμππαθνχεηαη φηη απαηηεί ηελ θαηάιιειε εθπαίδεπζε ησλ ππαιιήισλ πνπ ζα θιεζνχλ λα ηα πινπνηήζνπλ). Οη ηερληθέο ηεο εθπαίδεπζεο κπνξεί λα ζπλίζηαληαη ζηελ «θιαζηθή» κέζνδν δηδαζθαιίαο ή θαη ην ζπλδπαζκφ ηεο κε εθπαίδεπζε κέζσ ζπζηεκάησλ λέαο ηερλνινγίαο (π.ρ. ηειεδηάζθεςε). Οπσζδήπνηε, νη ηερληθέο εθπαίδεπζεο πνπ επηιέγνληαη ηειηθψο ζπλδένληαη θαη κε ηε ζπκθσλία ηνπ φινπ πξνγξάκκαηνο πξνο ηνλ αξρηθφ πξνυπνινγηζκφ ηνπ, ζε επίπεδν θφζηνπο, 42

ζηνηρείν ην νπνίν ζρεηίδεηαη θαη κε ηνλ αξηζκφ ησλ αηηνχλησλ γηα επηκφξθσζε θαη ζπλεπψο ηνλ απαηηνχκελν ζπλνιηθφ αξηζκφ ησλ πξνγξακκάησλ. Αο ζεκεησζεί φηη ε θαηαρψξεζε φισλ ησλ ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ ζηα πξνγξάκκαηα θαηαρσξνχληαη θαη παξαθνινπζνχληαη απφ ην Οινθιεξσκέλν Πιεξνθνξηαθφ χζηεκα πνπ είλαη εγθαηεζηεκέλν ζην Δ.Κ.Γ.Γ.Α. Ζ επηινγή θαη αλάπηπμε ησλ απαηηνχκελσλ κεζφδσλ θαη ηερληθψλ εθπαίδεπζεο θαη αλάπηπμεο απνηειεί αλαπφζπαζην ηκήκα ηεο δηαδηθαζίαο θαηάξηηζεο πξνγξάκκαηνο εθπαίδεπζεο θαη αλάπηπμεο, ε νπνία πινπνηείηαη απφ ηνπο επηζηεκνληθά ππεχζπλνπο ηνπ Ηλζηηηνχηνπ Δπηκφξθσζεο, ζχκθσλα κε ην άξζξν 14 ηνπ Π.Γ. 1/07-01-08/ «Οξγαληζκφο ηνπ Δ.Κ.Γ.Γ.Α.». Αλαιπηηθφηεξα, ζην εδάθην γ.δ.δ., φπνπ πξνβιέπεηαη φηη «ε κειέηε, ε ζρεδίαζε θαη ε ηππνπνίεζε κεζόδσλ θαη δηαδηθαζηώλ γηα ηε ζπζηεκαηηθή θαη απνηειεζκαηηθή νξγάλσζε ησλ πάζεο θύζεσο εξγαζηώλ εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο ηνπ ΙΝ.ΔΠ.» ππάγνληαη ζην εθπαηδεπηηθφ εξεπλεηηθφ έξγν ηνπ ΗΝ.ΔΠ., ελψ ζην επφκελν εδάθην (γ.ε.ε) πξνβιέπεηαη σο θχξηα αξκνδηφηεηα ησλ επηζηεκνληθά ππεπζχλσλ θαη ε ζχληαμε ησλ πξνδηαγξαθψλ γηα ηελ αλάπηπμε εθπαηδεπηηθνχ πιηθνχ θαη ινγηζκηθνχ. ζνλ αθνξά ηελ θάιπςε ησλ αλαγθψλ πινπνίεζεο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ εξεπλεηηθνχ έξγνπ ηνπ ΗΝ.ΔΠ., κε απφθαζε ηνπ Γηεπζπληή ηνπ ΗΝ.ΔΠ., νξίδεηαη έλαο επηζηεκνληθφο ππεχζπλνο ζπνπδψλ θαη έξεπλαο σο ζχκβνπινο επηζηεκνληθνχ έξγνπ. Σν ηκήκα ζπληνληζκνχ ηνπ ΗΝ.ΔΠ. επηθνξηίδεηαη κε ηε ζχληαμε ηνπ πξνγξακκαηηζκνχ ηνπ ΗΝ.ΔΠ. ζε ζπλεξγαζία κε ην ζχκβνπιν επηζηεκνληθνχ έξγνπ θαη ηνπο ινηπνχο ππεπζχλνπο ζπνπδψλ θαη έξεπλαο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ εξεπλεηηθνχ έξγνπ, κε ηελ παξαθνινχζεζε ησλ δηαδηθαζηψλ πινπνίεζεο θαη ηήξεζεο ηνπ ρξνλνδηαγξάκκαηφο ηνπ (άξζξν 14 Π.Γ. 1/07-01-08/, εδάθην 1.α.α). Δπηπιένλ, ζηηο αξκνδηφηεηεο ηνπ Σκήκαηνο πληνληζκνχ, ππάγεηαη θαη ε επζχλε γηα ηελ εμαζθάιηζε ηεο νξζήο δηνίθεζεο, παξαθνινχζεζεο θαη ειέγρνπ ηεο εθηέιεζεο ησλ εθηεινχκελσλ δξάζεσλ ηνπ ΗΝ.ΔΠ., σο πξνο ην θπζηθφ ηνπο αληηθείκελν (άξζξν 14 Π.Γ. 1/07-01-08/, εδάθην 1.β.β). Πεξαηηέξσ, νη δηαδηθαζίεο πνπ αθνινπζνχληαη ζην ΗΝ.ΔΠ. θαζνξίδνληαη ιεπηνκεξψο ζε εζσηεξηθά έγγξαθά ηνπ νδεγίεο, ζχκθσλα κε ηα νπνία νη πθηζηάκελεο δηαδηθαζίεο πεξηιακβάλνπλ α) ηελ επηινγή ησλ ζπκκεηερφλησλ ζηα πξνγξάκκαηα θαη ηελ ελεκέξσζε ησλ ππεξεζηψλ ηνπο, κε ρξήζε ησλ αληίζηνηρσλ εληχπσλ (κε ηελ δηαδηθαζία απηή επηθνξηίδεηαη ην Σκήκα Γηνηθεηηθήο θαη Δθπαηδεπηηθήο Τπνζηήξημεο ηνπ ΗΝ.ΔΠ. αληίζηνηρα), β) ηνλ πξνγξακκαηηζκφ ηνπ σξνινγίνπ πξνγξάκκαηνο, ν νπνίνο ζπγθαηαιέγεηαη ζηηο αξκνδηφηεηεο ηνπ επηζηεκνληθά ππεπζχλνπ, γ) ηελ θαηάξηηζε ηνπ αλαιπηηθνχ πξνυπνινγηζκνχ ηνπ θφζηνπο ηνπ θάζε επηκνξθσηηθνχ πξνγξάκκαηνο, κε ηελ επζχλε ησλ Οξγαλσηηθά ππεπζχλσλ, δ) ηνλ αλαιπηηθφο πξνγξακκαηηζκφο πνπ πεξηιακβάλεη θαη ηηο ηπρφλ 43

ηξνπνπνηήζεηο ηνπ αξρηθνχ πξνγξακκαηηζκνχ, ν νπνίνο εμεηδηθεχεηαη ζην Οινθιεξσκέλν Πιεξνθνξηαθφ χζηεκα (Ο.Π..), ε) ηελ εμαζθάιηζε ησλ απαηηνχκελσλ ππεξεζηψλ θαη ππνδνκψλ γηα ηελ πινπνίεζε ηνπ πξνγξάκκαηνο (δηακνλή, δηαηξνθή, κεηαθηλήζεηο επηκνξθνχκελσλ), κε ηε κέξηκλα ηνπ νξγαλσηηθά ππεχζπλνπ, ζη) ηελ έγθξηζε ησλ κεηαθηλήζεσλ ησλ θχξησλ ζπληειεζηψλ πινπνίεζεο ησλ πξνγξακκάησλ (θχξην θαη βνεζεηηθφ δηδαθηηθφ πξνζσπηθφ), κε ηε κέξηκλα ηνπ νξγαλσηηθά ππεχζπλνπ, δ) ηελ έθδνζε θαη απνζηνιή «απνδεζκεπηηθνχ εηζεγεηή», κε ηε κέξηκλα ηνπ ηκήκαηνο δηνηθεηηθήο ππνζηήξημεο, ε) ηελ έθδνζε ζπγθεληξσηηθήο θαηάζηαζεο έγθξηζεο έθδνζεο πηζηνπνηεηηθψλ θαη βεβαηψζεσλ παξαθνινχζεζεο, κε ηε κέξηκλα ηνπ νξγαλσηηθά ππεχζπλνπ, ζ) ηελ έθδνζε πηζηνπνηεηηθψλ θαη βεβαηψζεσλ παξαθνινχζεζεο, κε ηε κέξηκλα ηνπ νξγαλσηηθά ππεχζπλνπ, η) ηελ έθδνζε πίλαθα βαζκνινγίαο, κε ηελ επζχλε ηνπ νξγαλσηηθά ππεχζπλνπ, ηα) ηνλ απνινγηζκφ ηνπ άκεζνπ θφζηνπο ηνπ πξνγξάκκαηνο κε ηε κέξηκλα ηνπ νξγαλσηηθά ππεχζπλνπ θαη θαηαρψξεζε ησλ ζηνηρείσλ ζην Ο.Π... Ζ αμηνιφγεζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ πξνγξακκάησλ απνηειεί ζεκαληηθή παξάκεηξν δηαξθνχο βειηίσζήο ηνπο. Έηζη, ζην άξζξν 14 ηνπ Π.Γ. 1/07-01-08, εδάθην γ.β.β, πξνβιέπεηαη ξεηψο φηη ζην εθπαηδεπηηθφ εξεπλεηηθφ έξγν ηνπ ΗΝ.ΔΠ. πεξηιακβάλεηαη, εθηφο ησλ άιισλ, ε επηζηεκνληθή πξνεηνηκαζία, ν ζρεδηαζκφο, ε παξαθνινχζεζε εθαξκνγήο ηνπ θαη ε αμηνιφγεζε επηκνξθσηηθψλ δξάζεσλ ηνπ ΗΝ.ΔΠ., ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο αμηνιφγεζεο ηνπ δηδαθηηθνχ πξνζσπηθνχ θαη ησλ επηκνξθνχκελσλ, φπσο επίζεο θαη ε ζχληαμε πξνηάζεσλ βειηίσζεο ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο ησλ επηκνξθσηηθψλ δξάζεσλ (εδάθην γ.ε.ε). ην εδάθην ζ.ζ. ππνγξακκίδεηαη αθφκε πεξηζζφηεξν ε αλαγθαηφηεηα ηεο δηαδηθαζίαο αμηνιφγεζεο, αθνχ αλαθέξεηαη φηη ζην εθπαηδεπηηθφ εξεπλεηηθφ έξγν ηνπ ΗΝ.ΔΠ. πεξηιακβάλεηαη, επίζεο, «ε ζρεδίαζε θαη ε πξαγκαηνπνίεζε εξεπλώλ θαη κειεηώλ ζρεηηθώλ κε ηελ αλάπηπμε ηνπ αλζξώπηλνπ δπλακηθνύ ηεο δεκόζηαο δηνίθεζεο, ηδηαίηεξα όζνλ αθνξά ζηελ αλίρλεπζε εθπαηδεπηηθώλ αλαγθώλ θαη ζηελ αμηνιόγεζε ησλ επηκνξθσηηθώλ δξάζεσλ». ζνλ αθνξά ζηελ αμηνιφγεζε ησλ ίδησλ ησλ επηκνξθνχκελσλ, αλαθέξεηαη φηη «ε ζύληαμε πεξηνδηθώλ εθζέζεσλ θαη αλαθνξώλ πξνόδνπ θπζηθνύ αληηθεηκέλνπ ησλ πινπνηνύκελσλ έξγσλ αξκνδηόηεηαο ηνπ ΙΝ.ΔΠ. θαη ε πξνεηνηκαζία πιεξνθνξηώλ θαη εθζέζεσλ, νπνηεδήπνηε δεηεζνύλ από ηηο αξκόδηεο αξρέο» (άξζξν 14 Π.Γ. 1/07-01-08/, εδάθην 1.δ.δ.) 44

ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3 Μεζνδνινγία 3.1 Μεζνδνινγία έξεπλαο ήκεξα, δελ ππάξρεη έλαο κφλνλ θαηάιιεινο ηξφπνο κεζνδνινγηθήο πξνζέγγηζεο γηα ηε ζχλδεζε ηνπ ζπιιεγφκελνπ εκπεηξηθνχ πιηθνχ (π.ρ. πξνεξρφκελνπ απφ ζπλεληεχμεηο) κε ηηο ζεσξεηηθέο θνηλσληνινγηθέο δηαηππψζεηο (Κπξηαδή, 2001). Ωζηφζν, αξθεηνί επηζηήκνλεο δηαρσξίδνπλ, γεληθά, ζε επίπεδν κεζνδνινγίαο, ηελ έξεπλα ζε «απιή» θαη ζε «έξεπλα αμηνιφγεζεο», κε θξηηήξην ην αληηθείκελν θαη ην ζθνπφ πξαγκαηνπνίεζήο ηεο (Patton M, 1990). Γεληθά, ε αμηνιφγεζε ζηνρεχεη ζηελ δηαπίζησζε ηεο αμίαο ησλ κειεηψκελσλ δξαζηεξηνηήησλ ηνπ θνξέα, αλεμαξηήησο κεζνδνινγίαο, ελψ ε αμηνινγηθή έξεπλα πξνυπνζέηεη ηε ρξήζε επηζηεκνληθψλ κεζφδσλ, φπσο γηα παξάδεηγκα ηεο πνζνηηθήο θαη πνηνηηθήο κεζφδνπ, γηα λα πξαγκαηνπνηεζεί. ηαδηαθά, ηηο ηειεπηαίεο δεθαεηίεο, ε έξεπλα αμηνιφγεζεο πξνθξίλεηαη ζηαζεξά σο κέζνδνο δηαζχλδεζεο ηνπ ζπιιεγφκελνπ εκπεηξηθνχ πιηθνχ θαη ηνπ αληίζηνηρνπ ζεσξεηηθνχ ππνβάζξνπ, κε ηε ζπλδξνκή ηφζν ηεο πνζνηηθήο φζν θαη ηεο πνηνηηθήο κεζφδνπ (Mason, 2003 ζει 13-17). Υξήζηκν ζα ήηαλ, ζην ζεκείν απηφ, λα αλαθεξζνχλ, ζπλνπηηθά, νξηζκέλεο ζηνηρεηψδεηο δηαθνξέο κεηαμχ ησλ θχξησλ κεζφδσλ ζπιινγήο ζηνηρείσλ, ηεο πνζνηηθήο θαη πνηνηηθήο. Ζ πνζνηηθή κέζνδνο πεξηιακβάλεη ηηο δεηγκαηνιεπηηθέο έξεπλεο, εθαξκνγή έξεπλαο κέζσ εξσηεκαηνινγίσλ, ελψ, ε πνηνηηθή κέζνδνο αθνξά κειέηεο πεξίπησζεο, παξαηήξεζε, αηνκηθή ζπλέληεπμε θαη νκαδηθή ζπδήηεζε (focus group). Αλαιπηηθφηεξα, ε πνηνηηθή κέζνδνο παξνπζηάδεη ην πιενλέθηεκα ηεο δπλαηφηεηαο αξηζκεηηθήο, θαη ζηε ζπλέρεηα ζηαηηζηηθήο, παξνπζίαζεο ησλ δεδνκέλσλ, γεγνλφο πνπ παξνπζηάδεη απμεκέλν βαζκφ δπζθνιίαο ζηελ πνζνηηθή κέζνδν, αθνχ ε κελ πξψηε απνηειεί εξγαιείν επεμεξγαζίαο, θαηά θχξην ιφγν, αξηζκεηηθψλ δεδνκέλσλ, ελψ ε δεχηεξε ιεθηηθψλ. ε κία πνηνηηθή κέζνδν ζπιινγήο ζηνηρείσλ ρξεζηκνπνηνχληαη ζπγθεθξηκέλεο θαη κεηξήζηκεο ηερληθέο, θαη ε θχζε ησλ ζηνηρείσλ πνπ ζπιιέγνληαη απφ ηνλ εξεπλεηή πξέπεη λα είλαη πξφζθνξα γηα ζηαηηζηηθή αλάιπζε. Αληηζέησο, ζηελ πνζνηηθή κέζνδν νη πιεξνθνξίεο πνπ θαηαγξάθνληαη απνηεινχλ πξντφλ, θπξίσο, πξνζσπηθψλ εκπεηξηψλ θαη ζπκκεηνρψλ ζε δηαδηθαζίεο αμηνιφγεζεο (Clarke 1999, ζει. 64-66), ελψ ε πνζνηηθή έξεπλα έρεη κνξθή ζηαζεξή θαη δχζθακπηε, επηηξέπνληαο, σζηφζν, ηε ζχλδεζε δχν ή πεξηζζφηεξσλ ραξαθηεξηζηηθψλ γηα κεγάιν αξηζκφ πεξηπηψζεσλ, ζηνηρείν πνπ επηηξέπεη ηελ αλάδεημε ησλ γεληθφηεξσλ ηάζεσλ πνπ επηθξαηνχλ ζηνλ πιεζπζκφ αλαθνξάο (Κπξηαδή, 2001). 45

Δπνκέλσο, ε θάζε κέζνδνο παξνπζηάδεη πιενλεθηήκαηα θαη κεηνλεθηήκαηα, θαζψο ε κελ πνζνηηθή κέζνδνο ζα κπνξνχζε λα ραξαθηεξηζηεί θαη σο ππνθεηκεληθή, ελψ ε πνηνηηθή ζε αληηθεηκεληθή. Ωζηφζν, γλψκνλα επηινγήο ηεο κηαο ή ηεο άιιεο κεζφδνπ, πξνο απνθπγήλ εμαγσγήο ιαλζαζκέλσλ απνηειεζκάησλ, ζα πξέπεη λα απνηειεί ν ζθνπφο ηνλ νπνίν θαινχληαη λα εμππεξεηήζνπλ θάζε θνξά (Hammersley and Atkinson), δειαδή ην εθάζηνηε αληηθείκελν αμηνιφγεζεο. Γεληθά, πξνθεηκέλνπ λα είλαη φζν ην δπλαηφλ πην άξηηα θαη ζπζηεκαηηθή ε αμηνιφγεζε ελφο πξνγξάκκαηνο, ν εξεπλεηήο έρεη ζηελ δηάζεζή ηνπ κία αξθεηά κεγάιε πνηθηιία εξεπλεηηθψλ / κεζνδνινγηθψλ εξγαιείσλ ζπιινγήο δεδνκέλσλ. πρλά δε, ν ζπλδπαζκφο πεξηζζφηεξσλ κεζνδνινγηθψλ εξγαιείσλ ζε κία δηαδηθαζία αμηνιφγεζεο εμαζθαιίδεη ηε κεγαιχηεξε απνηειεζκαηηθφηεηα θαη αθξίβεηα ησλ πνξηζκάησλ. Δλδεηθηηθά, νξηζκέλα απφ απηά ηα κεζνδνινγηθά εξγαιεία πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη είλαη ην εξσηεκαηνιφγην, ε ζπλέληεπμε, ε παξαηήξεζε, ε κειέηε εγγξάθσλ. Αλαιπηηθφηεξα, ην εξσηεκαηνιφγην απνηειεί ηελ πην δηαδεδνκέλε κέζνδν ζπιινγήο ζηνηρείσλ, εηδηθά ζε πεξηπηψζεηο εμέηαζεο ελφο αξθεηά κεγάινπ πιεζπζκνχ αλαθνξάο. Σα ζηνηρεία πνπ ζπιιέγνληαη κε ηε κέζνδν απηή είλαη πξσηνγελή, ελψ, ζπλήζσο δηαθξίλνληαη γηα ηε ζπγθεθξηκέλε δνκή ηνπο, ράξε ζηελ πξνθαζνξηζκέλε δνκή ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ, έρνπλ κεηξήζηκα ραξαθηεξηζηηθά, θαη παξέρνπλ ηελ δπλαηφηεηα παξαγσγήο κεγάινπ αξηζκνχ ηππνπνηεκέλσλ δεδνκέλσλ. Έλα απφ ηα ζπνπδαηφηεξα πιενλεθηήκαηα ηεο κεζφδνπ ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ είλαη ν έιεγρνο ηεο πνηφηεηαο ησλ παξερφκελσλ πιεξνθνξηψλ, κέζσ ηεο πξνκειεηεκέλεο δνκεκέλεο κνξθήο ηνπ (Clarke 1999 ζει, 68-71). Γηα ηηο αλάγθεο ηεο παξνχζαο εξγαζίαο ε κέζνδνο πνπ επηιέρζεθε σο πξνζθνξφηεξε γηα ηε ζπιινγή ζηνηρείσλ φζνλ αθνξά ζηελ αλίρλεπζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ θαη ζηελ δηεμαγσγή ησλ απαηηνχκελσλ εθπαηδεπηηθψλ επηκνξθσηηθψλ πξνγξακκάησλ ηφζν ζηνλ Γήκν Βνπιηαγκέλεο φζν θαη ζην δεκνηηθφ Βξεθνθνκείν ηνπ Γήκνπ Αζελαίσλ (θνξείο νη νπνίνη απνηέιεζαλ κειέηεο πεξίπησζεο γηα ηηο αλάγθεο ηεο εξγαζίαο), είλαη ε κέζνδνο ηεο ηππνπνηεκέλεο ζπλέληεπμεο, ε νπνία δηεμήρζε βάζεη πξνθαζνξηζκέλνπ δνκεκέλνπ εξσηεκαηνινγίνπ, κε θαηεπζπλφκελεο εξσηήζεηο αλνηρηνχ ηχπνπ, νξγαλσκέλεο ζε αθξηβή θαη ζπζηεκαηηθή ζεηξά. Ζ ηππνπνηεκέλε ζπλέληεπμε ρξεζηκνπνηείηαη, θπξίσο, φηαλ επηδηψθεηαη κία βαζχηεξε αλάιπζε θαη φρη ε εμαγσγή γεληθεπκέλσλ ζηαηηζηηθψλ ζπκπεξαζκάησλ. Ωζηφζν, κεηαμχ ησλ εξσηήζεσλ πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ ζηηο ζπλεληεχμεηο πνπ πξαγκαηνπνηήζεθαλ, ηέζεθαλ θαη νξηζκέλεο πνπ παξείραλ ζηνλ εξσηψκελν ηελ δπλαηφηεηα λα εθθξάζεη ηελ δηθή ηνπ άπνςε, ζηνηρείν πνπ ραξαθηεξίδεη ην κε δνκεκέλν ηχπν ζπλέληεπμεο. Βαζηθφο ιφγνο γηα ηελ επηινγή ηεο ζπλέληεπμεο, απνηέιεζε ε επηζπκία 46

εμαγσγήο ζπκπεξαζκάησλ, κέζα απφ πξνζσπηθή επαθή κε ηνπο ππεχζπλνπο δηνίθεζεο πξνζσπηθνχ. Γεληθά ε ζπλέληεπμε, σο κεζνδνινγηθφ εξγαιείν, απεπζχλεηαη ζε ζπγθεθξηκέλν αξηζκφ πιεζπζκνχ αλαθνξάο, ελψ δίλεη ηελ επειημία ζηνλ εξεπλεηή λα πξνζαξκνζηεί ζηε ζπκπεξηθνξά θαη ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ εξσηψκελνπ. Απνβιέπεη ζηε ζπγθέληξσζε πξνζσπηθψλ θαη θπξίσο θαιά εκπεξηζηαησκέλσλ απαληήζεσλ, ελψ, ζηα πιενλεθηήκαηά ηεο πξνζηίζεηαη ε επέιηθηε δνκή ηεο, ε νπνία επηηξέπεη αιιαγέο ζηα εξσηήκαηα πνπ ηίζεληαη. Ωζηφζν, δελ πξέπεη λα παξαγλσξίδεηαη ην γεγνλφο φηη ππάξρνπλ θαη νξηζκέλα ραξαθηεξηζηηθά ηεο ζπλέληεπμεο, πνπ ρξήδνπλ πξνζνρήο θαη εζηηάδνληαη, θπξίσο, ζην ζηνηρείν ηεο ακεζφηεηαο θαη ηεο δηαπξνζσπηθήο ζρέζεο πνπ αλαπφθεπθηα δεκηνπξγείηαη ιφγσ ηεο άκεζεο πξνθνξηθήο επαθήο κεηαμχ ηνπ εξεπλεηή θαη ηνπ εξσηψκελνπ, θαη ε νπνία απνηειεί ηαπηφρξνλα θαί πιενλέθηεκα θαί κεηνλέθηεκα, αθνχ αθελφο επηηξέπεη ηελ επειημία εξσηήζεσλ, αθεηέξνπ, φκσο, αθξηβψο ιφγσ απηήο ηεο δηαπξνζσπηθήο ζρέζεο, ελδέρεηαη λα πξνθιεζεί κία ραιαξφηεηα φζνλ αθνξά ζηελ πξνεηνηκαζία κίαο νξηζκέλεο δνκήο (δνκεκέλν εξσηεκαηνιφγην) ησλ εξσηήζεσλ, ζηνηρείν πνπ κπνξεί λα επηθέξεη κία ζρεηηθή ζχγρπζε ζρεηηθά κε ηνλ ηξφπν πξνζέγγηζεο θαη επηθνηλσλίαο κε ηνπο ζπκκεηέρνληεο, ην χθνο ηεο ζπλέληεπμεο, αιιά θαη ηελ επεμεξγαζία θαη εξκελεία ησλ απαληήζεσλ. Γη απηφ είλαη ζεκαληηθφ λα ηνλίδεηαη ζε θάζε πεξίπησζε ηφζν ε απνζχλδεζε ησλ φπνησλ ζπλαηζζεκάησλ δεκηνπξγνχληαη θαηά ηελ δηαδηθαζία ηεο ζπλέληεπμεο, ιφγσ ηεο δηαπξνζσπηθήο ζρέζεο εξσηνχληνο θαη εξσηψκελνπ, απφ ηελ εμαγσγή ησλ πνξηζκάησλ ηεο έξεπλαο, φζν θαη ε αλαγθαηφηεηα πξνεηνηκαζίαο θαη κειέηεο ησλ εξσηήζεσλ. Απηφο είλαη αθξηβψο θαη ν ιφγνο γηα ηνλ νπνίν γηα ηηο κειέηεο πεξίπησζεο πνπ εξεπλήζεθαλ ζηελ παξνχζα εξγαζία δφζεθε έκθαζε ζηελ πξνεγνχκελε θαηάξηηζε ζπγθεθξηκέλνπ εξσηεκαηνινγίνπ 1 πξηλ ηελ δηεμαγσγή ησλ ζπλεληεχμεσλ. Αο ζεκεησζεί, εδψ, φηη, γεληθά, ε βηβιηνγξαθία δηαθξίλεη ηξία είδε ζπλέληεπμεο, ηελ ηππνπνηεκέλε, ηελ εκη-ηππνπνηεκέλε, ε νπνία δελ αθνινπζεί ζπγθεθξηκέλν πξφηππν αιιά πεξηιακβάλεη ηφζν ηππνπνηεκέλεο εξσηήζεηο θιεηζηνχ ηχπνπ φζν θαη αλνηρηέο εξσηήζεηο, θαη, ηέινο, ηελ θαζφινπ ηππνπνηεκέλε ζπλέληεπμε, ε νπνία ζπλίζηαηαη ζε εξσηήζεηο αλνηρηνχ ηχπνπ πνπ δηαηππψλνληαη επί ηφπνπ ηελ ψξα ηεο ζπλέληεπμεο. Πεξαηηέξσ, ππάξρνπλ θαη εηδηθφηεξεο ηππνινγηθέο δηαθξίζεηο ηεο κεζφδνπ ηεο ζπλέληεπμεο, φπσο είλαη, γηα παξάδεηγκα, ε πνηνηηθή ζπλέληεπμε, ε νπνία εθαξκφδεηαη ζηηο έξεπλεο αμηνιφγεζεο θαη ζηνρεχεη αθελφο κελ ζηελ θαηαλφεζε ηνπ ηξφπνπ αμηνιφγεζεο ελφο πξνγξάκκαηνο απφ ηνπο 1 Σν εξσηεκαηνιφγην παξαηίζεηαη απηνχζην ζην παξάξηεκα. 47

ζπκκεηέρνληεο ζε απηφ θαη αθεηέξνπ ζηελ αλάδεημε ησλ πξννπηηθψλ πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ εθαξκνγή ηνπ επί ζπγθεθξηκέλσλ ηνκέσλ εξγαζίαο. Ωζηφζν, ε επηινγή θαη ρξήζε ζπγθεθξηκέλσλ εηδψλ ζπλέληεπμεο εμαξηάηαη απφ ηε θχζε ηεο έξεπλαο θαη απφ ηηο ππνζέζεηο πνπ ζέηεη θάζε εξεπλεηήο. ζνλ αθνξά ζηηο ηερληθέο δηελέξγεηαο ησλ ζπλεληεχμεσλ ζα πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη δελ ππάξρεη κηα ζπγθεθξηκέλε ηερληθή, παξά κφλνλ έλαο ζπγθεθξηκέλνο αληηθεηκεληθφο ζηφρνο, ν νπνίνο είλαη ε κέγηζηε δπλαηή απνηειεζκαηηθφηεηα. Ζ αθνινπζνχκελε ηερληθή ηεο ζπλέληεπμεο δηακνξθψλεηαη θάζε θνξά βάζεη, θπξίσο, ηεο πξνζσπηθφηεηαο ηνπ πξνζψπνπ πνπ ηελ δηελεξγεί θαη ηεο δηαιεθηηθήο ζρέζεο πνπ δεκηνπξγείηαη κε ηνλ ζπλεληεπμηαδφκελν. Ζ επηηπρία ηεο ζπλέληεπμεο εμαξηάηαη ζε κεγάιν βαζκφ θαη απφ ην αληηθείκελν ηεο αμηνιφγεζεο θαη ε δηαηχπσζε ηεο πξνζσπηθήο άπνςεο ηνπ εξσηψκελνπ. ε ζπγθεθξηκέλεο πεξηπηψζεηο, φπνπ ν αληηθεηκεληθφο ζηφρνο είλαη ε πξνζπάζεηα θαηαγξαθήο ησλ πεξηζζφηεξσλ απαηηνχκελσλ ζηνηρείσλ γηα ηελ αμηνιφγεζε ελφο πξνγξάκκαηνο, ηα νπνία κπνξεί λα ζπιιέμεη ν εξεπλεηήο, σο κέζν έξεπλαο πξνθξίλεηαη ν ηχπνο ηεο πιήξνπο δνκεκέλεο ζπλέληεπμεο (Clarke 1999 ζει, 71-79). ε θάζε πεξίπησζε, νπζηψδε ζεκαζία έρεη ε δηάζεζε ζηνλ εξσηψκελν ηνπ απαηηνχκελνπ ρψξνπ θαη ρξφλνπ γηα λα απαληήζεη, φπσο, επίζεο, θαη ε δεκηνπξγία θηιηθνχ θιίκαηνο κεηαμχ εξεπλεηή θαη εξσηψκελνπ. Γεληθά, ν ζπλδπαζκφο θαί ησλ δχν κεζφδσλ, ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ θαη ηεο ζπλέληεπμεο είλαη αξθεηά απνηειεζκαηηθφο φζνλ αθνξά ηε ζπιινγή ησλ επηδησθφκελσλ πιεξνθνξηψλ. Ωζηφζν, ε θχζε ησλ εξσηήζεσλ, ν ηχπνο ησλ πιεξνθνξηψλ πνπ επηδηψθεηαη λα ζπιιερζνχλ, ν βαζκφο επθνιίαο πξφζβαζεο ζε πεγέο πιεξνθνξηψλ θαη ζηνηρείσλ απνηεινχλ νπζηψδεηο παξακέηξνπο πνπ βνεζνχλ ζηελ επηινγή ηεο θαηάιιειεο κεζφδνπ, φηαλ ν ζπλδπαζκφο θαί ησλ δχν δελ είλαη εθηθηφο (εμαηηίαο, γηα παξάδεηγκα, ηνπ κεγάινπ εχξνπο ηνπ δείγκαηνο αλαθνξάο, φπνπ ε ζπλέληεπμε, εθ ησλ πξαγκάησλ, δελ ελδείθλπηαη, ελψ, πξνθξίλεηαη ε κέζνδνο ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ). Σέινο, φζνλ αθνξά ζην κεζνδνινγηθφ εξγαιείν ηεο παξαηήξεζεο, ζεκεηψλεηαη φηη αλήθεη ζηελ θαηεγνξία ησλ πνηνηηθψλ κεζφδσλ θαη βνεζάεη, ζπλήζσο, ζηελ θαηαγξαθή απφ ηνλ εξεπλεηή ησλ αληηδξάζεσλ ησλ ζπλεληεπμηαδφκελσλ είηε επί ησλ εξσηήζεσλ πνπ ηνπο απεπζχλνληαη είηε επί ηεο ζπκπιήξσζεο ζπγθεθξηκέλσλ εξσηεκαηνινγίσλ, ελψ, ζπλήζσο, εμππεξεηεί ηηο αλάγθεο ζηαηηζηηθψλ αλαιχζεσλ (Clarke 1999, ζει 79-83). Γηα ηελ δηελέξγεηα ηεο ζπλέληεπμεο ζηνλ Γήκν Βνπιηαγκέλεο θαη ζην Γεκνηηθφ βξεθνθνκείν ην Γήκνπ Αζελαίσλ θαηαξηίζηεθε αξρηθά έλα εξσηεκαηνιφγην κε νξηζκέλεο εξσηήζεηο, βάζεη ζπγθεθξηκέλεο δνκήο, ε νπνία ζηφρεπε αθξηβψο ζηελ δηεξεχλεζε ηεο πθηζηάκελεο θαηάζηαζεο ζηνπο θνξείο ζρεηηθά κε ηελ αλίρλεπζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ 48

αλαγθψλ ησλ ππαιιήισλ θαη ηελ δηελέξγεηα εθπαηδεπηηθψλ επηκνξθσηηθψλ πξνγξακκάησλ, φπσο επίζεο θαη ηελ απνηχπσζε ηεο πξνζσπηθήο γλψκεο ησλ ππεπζχλσλ δηνίθεζεο αλζξσπίλνπ δπλακηθνχ ησλ δχν θνξέσλ. ηε ζπλέρεηα έγηλε κία ζπλάληεζε κε ηνπο ππεπζχλνπο ηεο δηνίθεζεο πξνζσπηθνχ ησλ ελ ιφγσ θνξέσλ, ζηνπο νπνίνπο παξνπζηάζηεθε ζπλνπηηθά ην αληηθείκελν ηεο παξνχζαο εξγαζίαο, πξνθεηκέλνπ λα απνθηήζνπλ ζθαηξηθφηεξε άπνςε ηνπ ζέκαηφο ηεο, ελψ, ζηε ζπλέρεηα πξαγκαηνπνηήζεθε ε ζπλέληεπμε βάζεη ησλ πξνθαζνξηζκέλσλ εξσηήζεσλ (αλνηρηνχ ηχπνπ) ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ, κε ηελ επειημία πνπ πξνζθέξεηαη ζε κία ζπλέληεπμε γηα δηαηχπσζε πξνζσπηθψλ θξίζεσλ. Γεληθά, ε παξνχζα εξγαζία βαζίζηεθε ζην ζπλδπαζκφ δχν βαζηθψλ πνηνηηθψλ κεζφδσλ, ηεο ζηξαηεγηθήο κειέηεο ησλ ζπγθεθξηκέλσλ πεξηπηψζεσλ (ηνπ Γήκνπ Βνπιηαγκέλεο θαη ηνπ Γεκνηηθνχ βξεθνθνκείνπ Γήκνπ Αζελαίσλ), ελψ ε αλίρλεπζε νπζησδψλ ζηνηρείσλ θνπιηνχξαο θαη θιίκαηνο ησλ θνξέσλ έγηλε κε ηελ δηεμαγσγή ζπλεληεχμεσλ ζε πξντζηακέλνπο ηνπ θνξέα. 49

ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4 Παξνπζίαζε δεδνκέλσλ / Αλάιπζε 4.1 Δθαξκνγή εθπαηδεπηηθώλ πξνγξακκάησλ θαη αμηνιόγεζε εθπαηδεπηηθώλ αλαγθώλ: ζπζρεηηζκόο (ζεσξεηηθόο) Ζ αμηνιφγεζε αλίρλεπζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ ζπληζηά θαίξην παξάγνληα αθελφο κελ ηνπ θαζνξηζκνχ ηνπ πεξηερνκέλνπ ησλ εθπαηδεπηηθψλ πξνγξακκάησλ θαη αθεηέξνπ ηεο αμηνιφγεζεο ηνπο. Απφ ηε ζηηγκή πνπ είλαη πιένλ επξέσο παξαδεθηφ φηη ε επηηπρία ελφο επηκνξθσηηθνχ πξνγξάκκαηνο έγθεηηαη ζηελ εθαξκνγή, ζηελ πξάμε, ησλ απνθηεζεηζψλ γλψζεσλ απφ ηνλ επηκνξθσλνχκελν ππάιιειν θαη, γεληθά, ζηε βειηηζηνπνίεζε ηεο απφδνζεο ηεο εξγαζίαο ηνπ κε ηε βνήζεηα ησλ λέσλ γλψζεσλ ηνπ επηκνξθσζέληνο, εχινγνο είλαη ν θαίξηνο ραξαθηήξαο ηεο αθξηβνχο αλίρλεπζεο ησλ ζπγθεθξηκέλσλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ ηνπ θάζε θνξέα, πξνθεηκέλνπ λα πινπνηεζνχλ ηα θαηάιιεια επηκνξθσηηθά πξνγξάκκαηα πνπ ζα αληαπνθξίλνληαη ζηηο πξαγκαηηθέο εθπαηδεπηηθέο αλάγθεο ηνπ ππεξεηνχληνο αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ θαη πνπ ην πεξηερφκελφ ηνπο ζα κπνξέζεη λα βξεη άκεζε εθαξκνγή επηθέξνληαο ηε βέιηηζηα δπλαηή εξγαζηαθή απφδνζε. Δπηβεβαίσζε ηεο αλαγλψξηζεο ηεο ζπνπδαηφηεηαο ηεο αλίρλεπζεο ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ γηα ηηο αλάγθεο ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο απνηειεί ε απφθαζε κηαο λέαο εθπαηδεπηηθήο πξνζέγγηζεο πνπ ειήθζε ην 2004, θαη ζχκθσλα κε ηελ νπνία ην ΗΝ.ΔΠ. πξέπεη πιένλ λα δψζεη πςειή πξνηεξαηφηεηα ζηελ αλίρλεπζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ, κε θχξηα επηδίσμε ηελ αλάπηπμε ηερλνγλσζίαο ζηα ζηειέρε ησλ Γηεπζχλζεσλ εθπαίδεπζεο, ψζηε λα είλαη ζε ζέζε λα αληρλεχνπλ θαη λα θαηαγξάθνπλ ηηο εθπαηδεπηηθέο αλάγθεο ησλ θνξέσλ ηνπο, λα ηηο αμηνινγνχλ θαη λα ηηο ηεξαξρνχλ βάζεη ηεο ζπνπδαηφηεηάο ηνπο θαη ην επείγνλ ηεο άκεζεο ηθαλνπνίεζήο ηνπο, φπσο επίζεο λα αμηνινγνχλ ηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ εθπαηδεπηηθψλ πξνγξακκάησλ (Απνινγηζκφο Δ.Κ.Γ.Γ.Α., 2004-2007). Δλδεηθηηθά, ε αλίρλεπζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ ελφο θνξέα, κε ζηφρν ηελ εθαξκνγή ησλ θαηάιιεισλ εθπαηδεπηηθψλ πξνγξακκάησλ, κπνξεί λα έρεη ηε κνξθή εξσηεκαηνινγίνπ, κε πεδία πξνο ζπκπιήξσζε ζρεηηθά, θαη αξρήλ, κε ηνλ θιάδν εηδηθφηεηα ησλ ππαιιήισλ πνπ ππεξεηνχλ ζε απηά (π.ρ. αλά Γηεχζπλζε, δηεξεχλεζε ιφγνπ ράξε εάλ πξφθεηηαη γηα ππάιιειν ινγηζηεξίνπ ή δηνηθεηηθφ ππάιιειν ή γηα ππάιιειν ηκήκαηνο κεραλνγξάθεζεο), ηηο ππεξεζίεο πνπ δηαζέηεη ν Ο.Σ.Α. θαη ηηο αλάγθεο πνπ θαιείηαη απηφο λα θαιχςεη (π.ρ. εάλ πξφθεηηαη γηα ηκήκα αιινδαπψλ Γήκνπ, είλαη πηζαλφ λα 50

ππάξρνπλ απμεκέλεο αλάγθεο επηκφξθσζεο ησλ ππεξεηνχλησλ ππαιιήισλ επί ηεο εθαξκνγήο ησλ λνκηθψλ δηαηάμεσλ πεξί ρνξεγήζεσο άδεηαο παξακνλήο αιινδαπψλ θ.ι.π.). ζνλ αθνξά ζηα Ννκηθά Πξφζσπα Γεκνζίνπ Γηθαίνπ (Ν.Π.Γ.Γ.), ε αλίρλεπζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ ζα πξέπεη λα βαζίδεηαη, θπξίσο, ζηνλ εληνπηζκφ ηεο απνζηνιήο ηνπο. Γηα παξάδεηγκα, εάλ πξφθεηηαη γηα Γεκνηηθέο Βηβιηνζήθεο, νη νπνίεο απνηεινχλ Ννκηθά Πξφζσπα Γεκνζίνπ Γηθαίνπ, κε απνζηνιή ηελ νξγάλσζε ηνπ πιηθνχ ηνπο θαζψο θαη ηελ (ειεθηξνληθή πιένλ) θαηαγξαθή θαη ηαμηλφκεζή ηνπ, είλαη πηζαλφ λα ππάξρνπλ αλάγθεο επηκφξθσζεο ησλ ππαιιήισλ ηνπο επί ηνπ ρεηξηζκνχ λέσλ πξνγξακκάησλ ειεθηξνληθήο θαηαρψξεζεο (βάζεηο δεδνκέλσλ) θαη επεμεξγαζίαο δεδνκέλσλ (π.ρ. δεκηνπξγία ειεθηξνληθήο βηβιηνζήθεο, επηζθέςηκεο απφ ηνπο ρξήζηεο ηνπ δηαδηθηχνπ). Ζ αλίρλεπζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ κπνξεί λα πξαγκαηνπνηεζεί, επίζεο, κε ηνλ εληνπηζκφ θαη ηελ θαηαγξαθή ησλ ηπρφλ πξνβιεκάησλ θαη δπζιεηηνπξγηψλ ηνπ θνξέα, νη νπνίεο κπνξεί λα νθείινληαη ζε ειιηπή εθπαίδεπζε ηνπ πξνζσπηθνχ, ηελ θαηαγξαθή ελδερφκελσλ ή θαη αλακελφκελσλ αιιαγψλ πξνεξρφκελσλ είηε απφ ην εμσηεξηθφ είηε απφ ην εζσηεξηθφ πεξηβάιινλ, φπσο γηα παξάδεηγκα αιιαγέο ζρεηηδφκελεο κε εθαξκνγή λέσλ ηερλνινγηψλ (π.ρ. ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο) ή κε αχμεζε ή κείσζε πξνζσπηθνχ ή αλαδηάξζξσζε ππεξεζηψλ, ζεζκηθέο αιιαγέο, Δπξσπατθέο Οδεγίεο θ.ά. Ωο πεγέο ζπιινγήο ηέηνηνπ είδνπο πιεξνθνξηψλ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζνχλ εζσηεξηθέο γξαπηέο πεγέο (πξνζβάζηκεο, ζπλήζσο, κφλνλ απφ ελδνυπεξεζηαθνχο παξάγνληεο), φπσο είλαη ε κειέηε ηνπ νξγαλνγξάκκαηνο θαζεθνληνινγίνπ ηνπ θνξέα ζπγθξηηηθά κε ηε κειέηε θαη θαηαγξαθή ηεο πθηζηάκελεο θαηάζηαζεο, βάζεη απνινγηζκψλ εθζέζεσλ ηεο ππεξεζίαο, αξρείσλ ηεο Γηεχζπλζεο Πξνζσπηθνχ γηα ηελ επηκφξθσζε ηνπ ππάξρνληνο πξνζσπηθνχ (κειέηε πξνζσπηθψλ θαθέισλ ππαιιήισλ) αλαινγηθά κε ηνλ αληίζηνηρν επηρεηξεζηαθφ ζηξαηεγηθφ ζρεδηαζκφ ηεο ππεξεζίαο. πκπιεξσκαηηθά πξνο ηηο εζσηεξηθέο πεγέο, γηα ηε ζπιινγή ζηνηρείσλ, πξνθεηκέλνπ λα εληνπηζηνχλ ηπρφλ αδπλακίεο ή ειιείςεηο, νη νπνίεο ζα κπνξνχζαλ λα θαιπθζνχλ κε επηκφξθσζε ησλ εξγαδνκέλσλ, κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζνχλ θαη εμσηεξηθέο, φπσο είλαη ε θαηαγξαθή παξαπφλσλ πνιηηψλ, νη δεκνζθνπήζεηο, φηαλ πξφθεηηαη γηα ππεξεζίεο πνπ έξρνληαη ζε άκεζε ή έκκεζε επαθή κε θνηλφ. Γεληθά, ε αλάιπζε ησλ δπλαηψλ θαη αδχλαησλ ζεκείσλ ελφο θνξέα, ζην πιαίζην κηαο SWOT αλάιπζεο απνηειεί ζεκαληηθφ εξγαιείν θαη ζηνλ ηνκέα ηεο αλίρλεπζεο ησλ εθπαηδεπηηθψλ ηνπ αλαγθψλ θαη ηελ θαηάξηηζε, αληηζηνίρσο, ησλ πην θαηάιιεισλ εθπαηδεπηηθψλ πξνγξακκάησλ πξνθεηκέλνπ λα θαιπθζνχλ νη αδπλακίεο θαη νη ειιείςεηο πνπ νθείινληαη ζηηο ειιείςεηο εθπαίδεπζεο ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ. Δπνκέλσο, πξνθεηκέλνπ λα θαηαζηεί πην απηή ε εθαξκνγή εθπαηδεπηηθψλ πξνγξακκάησλ θαη ε αμηνιφγεζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ ζηελ πξάμε, 51

βάζεη ηεο κειέηεο ησλ ειιείςεσλ αδπλακηψλ ζπγθεθξηκέλσλ θνξέσλ, πξνθξίλεηαη ε κέζνδνο ηεο κειέηεο πεξίπησζεο (case study). 4.2 Μειέηεο πεξίπησζεο Δθαξκνγή εθπαηδεπηηθήο δξαζηεξηόηεηαο ζηελ πξάμε. Ζ κειέηε πεξίπησζεο είλαη κία ελδειερήο δηεξεχλεζε κε παξάιιειε ζπιινγή δεδνκέλσλ εληφο ελφο, εμ αξρήο νξηζκέλνπ, ρξνληθνχ δηαζηήκαηνο θαη ζην πιαίζην ελφο ζπγθεθξηκέλνπ νξγαληζκνχ, κε απψηεξν ζθνπφ ηε κειέηε θαη ηελ αλάιπζε ησλ δηαδηθαζηψλ πνπ αθνξνχλ ην αληηθείκελν ηεο έξεπλαο (π.ρ. θαηαλνκή ησλ αλζξψπηλσλ πφξσλ εληφο ηνπ νξγαληζκνχ). Οη κειέηεο πεξίπησζεο είλαη επξέσο δηαδεδνκέλεο θαη αμηνπνηνχληαη ζεκαληηθά απφ ηνπο εξεπλεηέο ηεο θνηλσληνινγίαο, ησλ εξγαζηαθψλ ζρέζεσλ θαη ηεο αλζξσπνινγίαο Ο Mitchell (1983:192) νξίδεη ηε κειέηε πεξίπησζεο σο κία «ιεπηνκεξή εμέηαζε ελόο γεγνλόηνο (ή κηαο ζεηξάο από ζπγγεληθά γεγνλόηα) γηα ην νπνίν εξεπλεηήο πηζηεύεη όηη αληηπξνζσπεύεη ηε ιεηηνπξγία θάπνηαο αλαγλσξηζκέλεο γεληθήο ζεσξεηηθήο αξρήο», ελψ ν Jean F. Hartley (1994, ζει. 209), ηζρπξίδεηαη φηη ζπληζηά κία «ζηξαηεγηθή έξεπλαο», θαη γη απηφλ αθξηβψο ην ιφγν ζην πιαίζην ηεο κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί έλαο ζεκαληηθφο αξηζκφο κεζφδσλ ηφζν πνηνηηθψλ, φζν θαη πνζνηηθψλ, ιφγσ ηεο επξχηεηαο ησλ ζεκάησλ πνπ δχλαηαη λα δηεξεπλεζνχλ. Ζ κειέηε πεξίπησζεο δελ ρξεζηκνπνηεί κεγάια δείγκαηα νχηε ζπγθεθξηκέλεο άθακπηεο δηαδηθαζίεο εθαξκνγήο ηεο, αιιά πεξηιακβάλεη κηα καθξά θαη ζε βάζνο εμέηαζε ελφο κφλν παξαδείγκαηνο ή γεγνλφηνο. ε θάζε κειέηε πεξίπησζεο ν εξεπλεηήο επηιέγεη ζπγθεθξηκέλα εξγαιεία δηεξεχλεζεο ηνπ αληηθεηκέλνπ πνπ εμεηάδεη («κεζνδνινγία») θαη πξνθαζνξηζκέλεο ηερληθέο («κεζφδνπο») γηα λα θέξεη ζε πέξαο ηε κειέηε απηή. ε κηα κειέηε πεξίπησζεο, ν εξεπλεηήο δηαζέηεη ηελ δπλαηφηεηα πξφζβαζεο ζε ζηνηρεία θαζεκεξηλψλ δηαδηθαζηψλ θαη ιεηηνπξγηψλ ηνπ θνξέα (φπσο, γηα παξάδεηγκα, ζπδεηήζεηο ζηνπο δηαδξφκνπο, παξαθνινχζεζε ζπλαληήζεσλ, θ.ά.). Έηζη, δεδνκέλεο θαη ηεο επειημίαο ζηε ρξήζε εξεπλεηηθψλ κεζφδσλ ε κειέηε πεξίπησζεο κπνξεί λα ζεσξεζεί φηη δηαζθαιίδεη κία ζρεηηθή αμηνπηζηία ησλ δεδνκέλσλ θαη επξεκάησλ πνπ πξνθχπηνπλ απφ απηή. Δπηπιένλ, ζηε κειέηε πεξίπησζεο, ν εξεπλεηήο κπνξεί λα εμάγεη πινχζηα δεδνκέλα βάζεη ησλ νπνίσλ λα νδεγεζεί ζε πξσηφηππεο θαη ελδηαθέξνπζεο ζεσξεηηθέο αλαιχζεηο, εληνπίδνληαο ζεκαληηθέο ιεπηνκέξεηεο θαη ηδηαίηεξεο πηπρέο δηαθφξσλ θνηλσληθψλ δηαδηθαζηψλ ζην αθξηβέο πιαίζην εκθάληζεο θαη αλάπηπμεο ηνπο. Παξφια απηά, ζε θάζε κειέηε πεξίπησζεο ε χπαξμε ελφο 52

πξνθαζνξηζκέλνπ κε αθξίβεηα ζεσξεηηθνύ πιαηζίνπ θαη ζπγθεθξηκέλσλ ππνζέζεσλ πξνο δηεξεχλεζε (ι.ρ. αλίρλεπζε εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ) απνηειεί αδήξηηε αλάγθε, πξνθεηκέλνπ ηα εμαγφκελα ζπκπεξάζκαηα λα κελ είλαη γεληθά, αφξηζηα θαη αζχλδεηα είηε κεηαμχ ηνπο είηε κε ζπγθεθξηκέλνπο ζηφρνπο αιιά λα επηθεληξψλνληαη ζε πνξίζκαηα πνπ εμππεξεηνχλ ην αξρηθφ ζεσξεηηθφ πιαίζην ηεο έξεπλαο. Μφλνλ έηζη ηα ζεσξεηηθά ζπκπεξάζκαηα πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηηο κειέηεο πεξίπησζεο κπνξνχλ λα αμηνπνηεζνχλ νπζηαζηηθά. ηελ πξάμε, παξαηεξείηαη φηη εθφζνλ θαη ε κειέηε πεξίπησζεο απνηειεί είδνο εξεπλεηηθήο δηαδηθαζίαο, δελ δηαθεχγεη ην ραξαθηεξηζηηθφ πνπ δηαθξίλεη φιεο ηηο έξεπλεο, δειαδή ην δπζδηάθξηην ησλ αληηθεηκεληθψλ πιενλεθηεκάησλ θαη κεηνλεθηεκάησλ (φπσο γηα παξάδεηγκα ηνπ κε κεηξήζηκνπ, ζηαηηζηηθά, ραξαθηήξα ησλ εμαγφκελσλ δεδνκέλσλ). Απηφο αθξηβψο είλαη έλαο επηπιένλ ιφγνο γηα ηνλ νπνίν θξίλεηαη φηη είλαη θαίξηαο ζεκαζίαο αθελφο κελ ε ζρέζε κεηαμχ ζεσξεηηθνχ πιαηζίνπ θαη ππνζέζεσλ πνπ έρεη ζέζεη ν εξεπλεηήο θαη αθεηέξνπ θαη ε αθνινπζνχκελε κέζνδνο θαη νη αληίζηνηρνη ρεηξηζκνί ηνπ θαηά ηελ πξαγκαηνπνίεζε ηεο έξεπλαο. Γεληθά, επλφεην είλαη φηη ε θάζε επηζηήκε δηαζέηεη ην δηθφ ηεο μερσξηζηφ ζχλνιν κεζφδσλ έξεπλαο γηα ηε κειέηε ησλ δηάθνξσλ θαηλφκελσλ θαη ηελ εμαγσγή ζπκπεξαζκάησλ. Οη θνηλσληθέο επηζηήκεο ρξεζηκνπνηνχλ ηελ πνζνηηθή (κε θχξην κεζνδνινγηθφ εξεπλεηηθφ εξγαιείν ην εξσηεκαηνιφγην) θαη ηελ πνηνηηθή έξεπλα (κε θχξην κεζνδνινγηθφ εξεπλεηηθφ εξγαιείν ηε ζπλέληεπμε). Ζ εηδνπνηφο δηαθνξά κηαο επηζηεκνληθήο πξνζέγγηζεο κέζσ κηαο πεξηπησζηνινγηθήο κειέηεο, έλαληη νπνηαζδήπνηε άιιεο, δελ ζπλίζηαηαη ζε δεηήκαηα κεζφδνπ ή δεδνκέλσλ, αιιά ζηε κειέηε θαη ζπιινγή ησλ ζηνηρείσλ εληφο ηνπ πξαγκαηηθνχ ρσξν-ρξνληθνχ ηνπο πεξηβάιινληνο, κε ζηφρν ηελ θαιχηεξε δπλαηή εξκελεία ησλ δηαδηθαζηψλ. Δπνκέλσο, ε πεξηπησζηνινγηθή κειέηε ελδείθλπηαη φηαλ ζηφρνο ηνπ εξεπλεηή είλαη ε ζπγθέληξσζε ηνπ ελδηαθέξνληνο ζε έλα ζπγθεθξηκέλν νξγαληζκφ, πξνθεηκέλνπ λα εζηηάζεη ζηα κνλαδηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ θαη λα κειεηήζεη έλα ζπγθεθξηκέλν θαηλφκελν ζε έλα νξηνζεηεκέλν νξγαλσηηθφ πιαίζην, φπσο απηφ απνδεηθλχεηαη ραξαθηεξηζηηθά απφ ηε κειέηε ηνπ Γεκνηηθνχ Βξεθνθνκείνπ ηνπ Γήκνπ Αζελαίσλ θαη ηνπ Γήκνπ Βνπιηαγκέλεο, πνπ παξαηίζεληαη ζην επφκελν θεθάιαην. 53

4.3 Παξνπζίαζε δεδνκέλσλ : Σα παξαδείγκαηα ηνπ Γεκνηηθνύ Βξεθνθνκείνπ ηνπ Γήκνπ Αζελαίσλ Γηεύζπλζε Αλζξώπηλνπ Γπλακηθνύ θαη ηνπ Γήκνπ Βνπιηαγκέλεο. ηηο ζπλεληεχμεηο πνπ πξαγκαηνπνηήζεθαλ ζην πιαίζην ηεο εξγαζίαο, δηαηεξήζεθε ν ραξαθηήξαο ηεο επειημίαο, ζην πιαίζην ησλ ελαιιαθηηθψλ κνξθψλ ησλ πξνθαζνξηζκέλσλ εξσηήζεσλ (βάζεη ζπγθεθξηκέλεο δνκήο, κε γλψκνλα ην δεηνχκελν ηεο έξεπλαο, δειαδή ηελ εθαξκνγή εθπαηδεπηηθήο δξαζηεξηφηεηαο ζηελ πξάμε), κε απψηεξν ζηφρν ηελ αλίρλεπζε ηεο πθηζηάκελεο, ζηνπο ελ ιφγσ θνξείο, εθπαηδεπηηθήο δξαζηεξηφηεηαο, απφ ηελ νπηηθή γσλία ησλ πξντζηακέλσλ πνπ παξαρψξεζαλ ηε ζπλέληεπμε, θαζψο θαη ηελ θαηαλφεζε ησλ παξακέηξσλ πνπ νδεγνχλ ζηελ δηακφξθσζε ησλ ζρεηηθψλ απφςεσλ, γηα ηελ εμαγσγή νπζησδψλ ζπκπεξαζκάησλ. Καηαβιήζεθε πξνζπάζεηα γηα ηελ δηεμαγσγή κηαο ζπλέληεπμεο πνηνηηθήο έξεπλαο qualitative research interview (Nigel King, 1994, ζει. 14), ε νπνία έρεη σο ζηφρν «ηελ θαηαγξαθή πεξηγξαθώλ ηεο βηνζεσξίαο ηνπ ζπλεληεπμηαδόκελνπ, ιακβάλνληαο ππόςε ηηο εξκελείεο ζε λνήκαηα πνπ αθνξνύλ, ηα ππό κειέηε θαηλόκελα» (Kvale, 1983, ζει. 174). Καη ζηηο δχν ζπλεληεχμεηο πνπ έγηλαλ ηέζεθαλ 11 θνηλέο εξσηήζεηο αλνηρηνχ ηχπνπ, κε ζθνπφ ν εξσηψκελνο λα ηεθκεξηψζεη κηα απάληεζε ηνπ ή λα πξνζθέξεη θάπνηα ζρφιηα ζρεηηθά κε ην εξεπλεηηθφ αληηθείκελν. Οη ζπκκεηέρνληεο δελ ππνβνεζήζεθαλ κε ηε ρξήζε ελδεηθηηθψλ απαληήζεσλ. Ζ δηάξθεηα θαη ην βάζνο ησλ απαληήζεσλ ελαπφθεηην ζηελ δηαθξηηηθή επρέξεηα ηνπ εξσηψκελνπ. Οη ζπλεληεχμεηο έγηλαλ κε ηε ρξήζε δεκνζηνγξαθηθνχ καγλεηνθψλνπ. Μεηά ηελ νινθιήξσζε ηεο δηαδηθαζίαο ησλ ζπλεληεχμεσλ, αθνινχζεζε απνκαγλεηνθψλεζε θαη επεμεξγαζία ησλ απαληήζεσλ. 4.3.1 πλνπηηθή παξνπζίαζε ηνπ πεξηερνκέλνπ ησλ απνκαγλεηνθσλεκέλσλ ζπλεληεύμεσλ. ε κία ζπλνπηηθή παξνπζίαζε ηνπ πεξηερνκέλνπ ηεο ζπλέληεπμεο 2 πνπ καο παξαρψξεζε ν θ. Υξεζηνθνξάθεο, Γηεπζπληήο Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ ηνπ Βξεθνθνκείνπ ηνπ Γήκνπ Αζελαίσλ, βιέπνπκε φηη έλαο απφ ηνπο βαζηθνχο ζηφρνπο ηνπ θνξέα, ζχκθσλα κε ηηο πθηζηάκελεο ζπλζήθεο είλαη ε άκεζε εθπαίδεπζε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ ηνπ, θάζε 2 Σν πιήξεο πεξηερφκελν ηεο ζπλέληεπμεο παξαηίζεηαη σο παξάξηεκα ζηελ παξνχζα εξγαζία, ππφ κνξθήλ απνκαγλεηνθσλεκέλνπ θεηκέλνπ, ρσξίο θακία πεξαηηέξσ επεμεξγαζία. 54

επί κέξνπο ππεξεζίαο, θαζψο νη αλάγθεο έρνπλ απμεζεί πνιχ εμαηηίαο ηεο «δηφγθσζεο» ηεο ππεξεζίαο ιφγσ ηεο ζπγρψλεπζεο ησλ πξψελ θξαηηθψλ παηδηθψλ ζηαζκψλ ζηελ ππεξεζία (ην 2006). Απηφ πινπνηείηαη, θαηά θχξην ιφγν, κε ηε βνήζεηα ηνπ ΗΝ.ΔΠ., ζε επίπεδν αλίρλεπζεο ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ ησλ ππαιιήισλ θαη πξαγκαηνπνίεζεο ηεο αληίζηνηρεο επηκφξθσζήο ηνπο, κε ζηφρν ηελ βειηίσζε ηεο απφδνζεο ηνπ έξγνπ ηεο ππεξεζίαο. ήκεξα ππεξεηνχλ ζηνλ θνξέα πεξίπνπ 1700 άηνκα, αιιά αθελφο κελ ιφγσ ηεο δηφγθσζεο ηνπ θνξέα κεηά ηε ζπγρψλεπζε ζε απηφλ ησλ πξψελ θξαηηθψλ παηδηθψλ ζηαζκψλ θαη αθεηέξνπ ιφγσ ηνπ φηη πνιινί ππάιιεινη βξίζθνληαη πξν ησλ ππιψλ ζπληαμηνδφηεζεο εληνπίδεηαη έιιεηςε πξνζσπηθνχ, θαη θπξίσο εμεηδηθεπκέλνπ πξνζσπηθνχ. Απηφο είλαη αθξηβψο θαη ν ιφγνο πνπ έρνπλ ήδε θηλεζεί νη δηαδηθαζίεο πξνθήξπμεο γηα πιήξσζε ησλ ζέζεσλ απηψλ. Παξάιιεια, κέρξη λα πξνζιεθζεί ην αλαγθαίν πξνζσπηθφ δίδεηαη έκθαζε ζηελ επηκφξθσζε ηνπ ππάξρνληνο, κέζσ δηνξγάλσζεο εκεξίδσλ, επηκνξθσηηθψλ ζεκηλαξίσλ θ.ι.π. ζνλ αθνξά ζε δείθηεο κέηξεζεο ηνπ επηηεινχκελνπ έξγνπ ηνπ θνξέα, απηφ αμηνινγείηαη θπξίσο κέζσ ησλ ππεξεζηαθψλ εθζέζεσλ αμηνιφγεζεο ησλ ππαιιήισλ. Γηα ηελ αλίρλεπζε ησλ αλαγθψλ επηκφξθσζεο ηνπ ππάξρνληνο πξνζσπηθνχ, ζχκθσλα κε ηηο αληίζηνηρεο αλάγθεο ηνπ θνξέα ε ππεξεζία έρεη θαηαξηίζεη θαη δηαλείκεη εξσηεκαηνιφγηα πξνθεηκέλνπ νη ππάιιεινη λα ηα ζπκπιεξψζνπλ θαη λα θαηαγξάςνπλ ηηο απφςεηο ηνπο, ηηο γλψζεηο πνπ έρνπλ, ην αληηθείκελν εξγαζίαο ζην νπνίν απαζρνινχληαη θαη λα ππνδείμνπλ, εθφζνλ ην επηζπκνχλ, αθελφο θαιχηεξνπο ηξφπνπο ιεηηνπξγίαο θαη αθεηέξνπ λα θαηαγξάςνπλ ηηο αληίζηνηρεο αλάγθεο επηκφξθσζήο ηνπο πνπ πξνθχπηνπλ. Ζ δηαδηθαζία απηή βξίζθεηαη ζε εμέιημε. ήκεξα, ν πθηζηάκελνο ηξφπνο επηινγήο ζπκκεηνρήο ησλ ππαιιήισλ ζηα επηκνξθσηηθά ζεκηλάξηα εμαξηάηαη, ζηελ πξάμε, πέξαλ ηεο ηππηθήο δηαδηθαζίαο πνπ αθνινπζείηαη (κε ηε ζπκπιήξσζε ζρεηηθήο αίηεζεο), απφ ηελ ππφδεημε ηνπ πξντζηακέλνπ ησλ ππνςήθησλ πξνο επηκφξθσζε ππαιιήισλ, αλαιφγσο ηεο ζέζεο ηνπο θαη ησλ αληίζηνηρσλ αλαγθψλ ηεο ππεξεζίαο. Κχξηνο θνξέαο πινπνίεζεο ησλ επηκνξθσηηθψλ ζεκηλαξίσλ είλαη ην ΗΝ.ΔΠ., θαη αληίζηνηρνη θνξείο επηκφξθσζεο ινηπψλ ρσξψλ ηεο Δ.Δ. Γεληθά, νη ππάιιεινη δείρλνπλ έληνλν δσεξφ ελδηαθέξνλ ζπκκεηνρήο ζηα πξνγξάκκαηα απηά. Ωζηφζν, θαζνξηζηηθφ παξάγνληα ηεο ζπκκεηνρήο ηνπο ζε απηά απνηεινχλ νη αληίζηνηρεο ππάξρνπζεο αλάγθεο ηνπ νξγαληζκνχ, βάζεη ζπγθεθξηκέλεο δηνηθεηηθήο ζηνρνζεζίαο, ε νπνία πξνθχπηεη απφ ηνλ εληνπηζκφ ησλ «αδχλαησλ» ζεκείσλ ηνπ. Σν ζεηηθφ ζηνηρείν είλαη φηη, παξφιν πνπ ε ρξνληθή δηάξθεηα ηεο επηκφξθσζεο είλαη βξαρεία θαη ζπλεπψο είλαη δχζθνιν λα εληνπηζηνχλ απηά απνηειέζκαηα ζηελ πξάμε, παξφια απηά 55

παξαηεξείηαη κία αιιαγή αθελφο κελ ζηελ πνηφηεηα ηεο εξγαζίαο ησλ ππαιιήισλ πνπ επηκνξθψζεθαλ θαη αθεηέξνπ ζηελ επαγγεικαηηθή ζπκπεξηθνξά ηνπο, κε ηελ αλάιεςε πξσηνβνπιηψλ θαη ηελ πξφηαζε ιχζεσλ ζε πξνβιήκαηα επί ηνπ αληηθεηκέλνπ εξγαζίαο ηνπο. Άξα, ε επηκφξθσζε ησλ ππαιιήισλ θξίλεηαη φρη κφλνλ ζεηηθή αιιά αλαγθαία. Απφ ηε ζπλνπηηθή παξνπζίαζε ηνπ πεξηερνκέλνπ ηεο ζπλέληεπμεο 3, πνπ καο παξαρψξεζε ε Κα Νηθνινπνχινπ, Γηεπζχληξηα Γηνηθεηηθνχ ηνπ Γήκνπ Βνπιηαγκέλεο, πξνθχπηεη φηη φινη νη βαζηθνί ζηφρνη ηνπ θνξέα, φπσο απηνί δηαγξάθνληαη ζηνλ πξφζθαηα (2004) αλαδηακνξθσκέλν νξγαληζκφ ηνπ Γήκνπ, πινπνηνχληαη θαηά ηνλ θαιχηεξν δπλαηφ ηξφπν, ζχκθσλα θαη κε ηηο πθηζηάκελεο ζπλζήθεο. ήκεξα απαζρνινχληαη ζπλνιηθά ζηνλ Γήκν πεξίπνπ 200 κφληκνη ππάιιεινη φισλ ησλ εηδηθνηήησλ (ΠΔ, ΣΔ, ΓΔ), πνπ επαξθνχλ νξηαθά γηα ηελ εμππεξέηεζε ησλ ζηφρσλ ηνπ θνξέα, θαη γη απηφ αλακέλεηαη ζχληνκα λα πξνζηεζνχλ ζε απηνχο άιινη 55, θαζψο βξίζθεηαη ζε εμέιημε δηαδηθαζία πξφζιεςήο ηνπο κέζσ Α..Δ.Π., νη νπνίνη ζα θαιχςνπλ πθηζηάκελεο αλάγθεο, θπξίσο ζε εμεηδηθεπκέλν πξνζσπηθφ (π.ρ. κεραληθνί αξρηηέθηνλεο θ.ά.). Ωζηφζν, θξίλεηαη φηη ε επηκφξθσζε ζα κπνξνχζε λα βνεζήζεη ζηελ πξνζσξηλή θάιπςε ησλ πθηζηάκελσλ αλαγθψλ πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ έιιεηςε πξνζσπηθνχ, ζε ηνκείο, γηα παξάδεηγκα, ζρεηηθνχο κε ην κάλαηδκελη, ηελ δηνίθεζε πξνζσπηθνχ, ηε ζχληαμε δεκνζίσλ εγγξάθσλ. ήκεξα, σο κνλαδηθνί δείθηεο κέηξεζεο ηνπ επηηεινχκελνπ έξγνπ ζηνλ Γήκν ρξεζηκνπνηνχληαη νη αμηνινγήζεηο πνπ θαηαγξάθνπλ ην πνζνζηφ πινπνίεζεο ησλ απνθάζεσλ ηνπ Γεκνηηθνχ πκβνπιίνπ (πεξίπνπ 300 απνθάζεηο Γ.. αλά έηνο). Ο ηξφπνο επηινγήο δηεμαγσγήο ησλ ζεκηλαξίσλ εζηηάδεηαη ζηελ εκπεηξηθή εθηίκεζε απφ ηνπο πξντζηακέλνπο (θαη θπξίσο απφ ηελ Γηεπζχληξηα θαη ηνλ Αληηδήκαξρν Γηνηθεηηθνχ θαη ηνλ Γήκαξρν) ησλ απαηηήζεσλ ηεο ππεξεζίαο θαη ην ζπγθεθξηκέλν αληηθείκελν εξγαζίαο ηνπ θάζε εξγαδνκέλνπ. Δπνκέλσο, ζήκεξα, δελ πθίζηαηαη ζπγθεθξηκέλν ζχζηεκα εθηίκεζεο θαη θαηαγξαθήο ησλ αλαγθψλ επηκφξθσζεο ησλ ππαιιήισλ ηνπ θνξέα, αιιά απηή βαζίδεηαη ζηελ εθηίκεζε ησλ πξντζηακέλσλ. Ωζηφζν, ε χπαξμε ελφο ηέηνηνπ ζπζηήκαηνο θξίλεηαη αλαγθαία, θαη κάιηζηα ζε ζπλεξγαζία θαη κε ηνπο φκνξνπο Γήκνπο, νη νπνίνη έρνπλ παξεκθεξείο αλάγθεο (σο παξάιηνη Γήκνη [θαη άξα φκνηεο επθαηξίεο θαη απεηιέο, ηηο νπνίεο ζα κπνξνχζε θάπνηνο λα εληνπίζεη ζην πιαίζην κηαο SWOT αλάιπζεο] κε, πεξίπνπ, ίδην αξηζκφ θαηνίθσλ), ψζηε λα εμαζθαιίδεηαη ε αληαιιαγή εκπεηξηψλ βέιηηζησλ πξαθηηθψλ, κε θξηηήξηα ηελ ππνρξεσηηθφηεηα παξαθνινχζεζεο ζπγθεθξηκέλσλ ζεκηλαξίσλ απφ ππαιιήινπο πνπ θαηέρνπλ ζέζεηο θαίξηαο ζεκαζίαο κε ζεκαληηθέο αξκνδηφηεηεο, θαζψο θαη 3 Σν πιήξεο πεξηερφκελν ηεο ζπλέληεπμεο παξαηίζεηαη σο παξάξηεκα ζηελ παξνχζα εξγαζία, ππφ κνξθήλ απνκαγλεηνθσλεκέλνπ θεηκέλνπ, ρσξίο θακία πεξαηηέξσ επεμεξγαζία. 56

ηελ άκεζε ζχλδεζε ηεο ζεσξεηηθήο γλψζεο κε ηα πξαθηηθά δεηήκαηα θαη ηηο ζπλζήθεο εξγαζίαο, φπσο ζπκβαίλεη ζε κεγάιν βαζκφ θαη ζήκεξα. Οη ππάιιεινη ηνπ Γήκνπ παξαθνινπζνχλ κφλνλ ζεκηλάξηα ηνπ ΗΝ.ΔΠ., ηα νπνία, ζπλήζσο, είλαη πελζήκεξα. Γεληθά, ζχκθσλα κε ηηο εθηηκήζεηο ηεο Γηεπζχληξηαο, νη εξγαδφκελνη δείρλνπλ δηάζεζε λα ζπκκεηάζρνπλ ζε επηκνξθσηηθά πξνγξάκκαηα. κσο, απηή ε πξνζπκία βαζίδεηαη κάιινλ ζην θίλεηξν ηεο ζπιινγήο κνξίσλ γηα κειινληηθέο πξναγσγέο ζχκθσλα κε ηα ζρεηηθψο πξνβιεπφκελα ζηνλ ππαιιειηθφ θψδηθα παξά ζηελ ακηγή θηινκαζή ηνπο δηάζεζε. Ζ επηινγή ησλ ζπκκεηερφλησλ ζηα επηκνξθσηηθά ζεκηλάξηα θαηαβάιιεηαη, αηχπσο, πξνζπάζεηα λα πξαγκαηνπνηείηαη βάζεη ζπγθεθξηκέλεο ζηξαηεγηθήο ζηνρνζεζίαο ηεο δηνίθεζεο, αθνχ γίλεηαη αλ θαη δελ πξνβιέπεηαη ζεζκηθά κία επηινγή εξγαδνκέλσλ γηα παξαθνινχζεζε ζεκηλαξίσλ αληίζηνηρσλ κε ην αληηθείκελν θαη ηελ ζέζε εξγαζίαο ηνπο. πκπεξαζκαηηθά, παξαηεξείηαη βειηίσζε ηεο απφδνζεο ζηελ εξγαζία ηνπο ησλ ππαιιήισλ πνπ επηζηξέθνπλ ζηελ ππεξεζία κεηά απφ ηα επηκνξθσηηθά ζεκηλάξηα πνπ παξαθνινπζνχλ, φπσο, επίζεο, θαη δεκηνπξγία δηάδξαζήο ηνπο κε ηνπο ζπλαδέιθνπο ηνπο. Υαξαθηεξηζηηθά, εηπψζεθε φηη επηδηψθεηαη απφ ηελ δηεχζπλζε λα πξαγκαηνπνηείηαη έλα είδνο «άηππνπ» δεχηεξνπ ζεκηλαξίνπ απφ ηνλ επηκνξθσζέληα ππάιιειν πξνο ηνπο ζπλαδέιθνπο ηνπ, πξνθεηκέλνπ λα δηαρέεηαη ε απνθηεζείζα γλψζε. 4.4 πζρεηηζκόο (πξαθηηθόο πιένλ) ηεο εθαξκνγήο ηεο εθπαηδεπηηθήο δξαζηεξηόηεηαο κε ηελ αμηνιόγεζε ησλ εθπαηδεπηηθώλ αλαγθώλ. Σν πεξηερφκελν ησλ απνκαγλεηνθσλεκέλσλ ζπλεληεχμεσλ, πνπ παξνπζηάζηεθε ζην πξνεγνχκελν θεθάιαην, πξνζθέξεη πινχζην πιηθφ εμαγσγήο ζπκπεξαζκάησλ γηα ηελ εθαξκνγή ζηελ πξάμε ηεο εθπαηδεπηηθήο δξαζηεξηφηεηαο, ην ζπζρεηηζκφ ηεο κε ηηο εθπαηδεπηηθέο αλάγθεο ησλ ελ ιφγσ θνξέσλ θαζψο θαη ηελ θαηαγξαθή ηπρφλ ιαζψλ θελψλ ζην ππάξρνλ λνκνζεηηθφ πιαίζην. Αλαιπηηθφηεξα, απφ ηε κειέηε ηνπ πεξηερνκέλνπ ηεο ζπλέληεπμεο κε ηνλ Γηεπζπληή Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ ηνπ Γεκνηηθνχ Βξεθνθνκείνπ ηνπ Γήκνπ Αζελαίσλ πξνθχπηεη φηη πθίζηαηαη άκεζε ζχλδεζε ηεο δηελεξγνχκελεο εθπαηδεπηηθήο δξαζηεξηφηεηαο κε ηελ αμηνιφγεζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ. πγθεθξηκέλα, πξψηα δηελεξγείηαη ε αλίρλεπζε θαη θαηαγξαθή ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ κε εξγαιείν αθελφο κελ ηα εξσηεκαηνιφγηα πνπ δηαλέκνληαη πξνο ζπκπιήξσζε απφ ηνπο ππαιιήινπο αθεηέξνπ απφ ηηο ζρεηηθέο κειέηεο θαη επηζεκάλζεηο πεξί ησλ πθηζηάκελσλ ειιείςεσλ απφ ηνπο πξντζηακέλνπο ησλ νξγαληθψλ 57

κνλάδσλ, θαη ζηε ζπλέρεηα πξαγκαηνπνηείηαη ε νξγάλσζε θαη ε πινπνίεζε ησλ απαξαίηεησλ εθπαηδεπηηθψλ πξνγξακκάησλ. Απηφο αθξηβψο ν άκεζνο ζπζρεηηζκφο ηεο εθαξκνγήο ηεο εθπαηδεπηηθήο δξαζηεξηφηεηαο κε ηελ αμηνιφγεζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ πξνζθέξεη, παξάιιεια, θαη ηελ δπλαηφηεηα εληνπηζκνχ ησλ αδχλαησλ ζεκείσλ ηνπ λνκνζεηηθνχ πιαηζίνπ, ε βειηίσζε ησλ νπνίσλ απνηειεί θαίξην ζεκείν γηα ηελ νπζηαζηηθή επηηπρία ησλ απνηειεζκάησλ γεληθά ηεο εθπαηδεπηηθήο δξαζηεξηφηεηαο, αθνχ κε ηνλ εληνπηζκφ ησλ ζεζκηθψλ θελψλ, φπσο απηά πξνθχπηνπλ απφ ζπγθεθξηκέλεο κειέηεο πεξίπησζεο, θαζίζηαηαη εθηθηή ε ζχλδεζε ηεο ζεσξίαο (φπσο ζρεδηάδεηαη θαη πξνβιέπεηαη απφ ηνλ λνκνζέηε) κε ηελ πξάμε (πθηζηάκελεο ζπλζήθεο θαη εξγαζηαθέο απαηηήζεηο πνπ ηπρφλ δελ έρνπλ πξνβιεθζεί), ζηνηρείν πνιχ ζεκαληηθφ γηα ηελ δηαζθάιηζε ηεο επηηπρίαο νπνηνπδήπνηε ζρεδηαδφκελνπ πξνγξάκκαηνο (εθπαηδεπηηθνχ ή άιινπ). 4.4.1. Αλαθνξά ζην ππάξρνλ λνκνζεηηθό πιαίζην. Έλα ζηνηρείν ην νπνίν, ελδερνκέλσο, ζα κπνξνχζε λα ραξαθηεξηζηεί σο «θελφ» ζην ππάξρνλ λνκνζεηηθφ πιαίζην πεξί εθπαηδεπηηθήο δξαζηεξηφηεηαο είλαη ε κε ξεηή πξφβιεςε γηα δπλαηφηεηα εκπινθήο ζηελ δηνξγάλσζε εθπαηδεπηηθψλ πξνγξακκάησλ ηδησηηθψλ θνξέσλ ζε ηνκείο πνπ είλαη πην εμεηδηθεπκέλνη θαη δελ θαιχπηνληαη απφ ηνπο δεκφζηνπο θνξείο επηκφξθσζεο. Απηφ, πξαθηηθά απνηειεί πξφζθνκκα ζηελ εθπαηδεπηηθή δξαζηεξηφηεηα, γηαηί, φπσο εηπψζεθε απφ ηνπο ηζχλνληεο, «ζπάληα νη νξγαληζκνί απνθαζίδνπλ λα αλαζέζνπλ ηελ εθπαίδεπζε ησλ ζηειερώλ ηνπο ζε ηδηώηεο όρη ηόζν εμαηηίαο ηνπ νηθνλνκηθνύ θόζηνπο, πνπ βαξύλεη ηνπο ίδηνπο ηνπο θνξείο, όζν, θπξίσο, πξνο απνθπγή δεκηνπξγίαο αξλεηηθώλ εληππώζεσλ πεξί επηιεθηηθήο ζπλεξγαζίαο κε ζπγθεθξηκέλνπο ηδησηηθνύο εθπαηδεπηηθνύο θνξείο πνπ είλαη ζε ζέζε λα δηνξγαλώζνπλ ηέηνηνπ είδνπο εμεηδηθεπκέλα πξνγξάκκαηα». χκθσλα κε ηα ιεγφκελα ηεο Γηεπζχληξηαο Γηνηθεηηθνχ ηνπ Γήκνπ Βνπιηαγκέλεο πξνθχπηεη φηη θαηαβάιιεηαη κελ πξνζπάζεηα γηα ζχλδεζε ηεο δηελεξγνχκελεο εθπαηδεπηηθήο δξαζηεξηφηεηαο κε ηελ αμηνιφγεζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ, φκσο ππάξρεη αθφκε κεγάιν πεξηζψξην βειηίσζεο, θαζψο ε πξνζπάζεηα απηή ζηεξίδεηαη πεξηζζφηεξν ζε εκπεηξηθή εθηίκεζε ησλ αλαγθψλ (π.ρ. ζηελ θξίζε ηεο Γηεπζχληξηαο Γηνηθεηηθνχ γηα ηηο πθηζηάκελεο εθπαηδεπηηθέο αλάγθεο) θαη φρη ηφζν ζε ζπγθεθξηκέλν ζχζηεκα εθηίκεζεο θαη θαηαγξαθήο ηνπο (ι.ρ. δείθηεο κέηξεζεο επηηεινχκελνπ έξγνπ, βάζεη ησλ νπνίσλ εληνπίδνληαη ηα αδχλαηα ζεκεία). Δπηπιένλ, ν Γήκνο, εμαηηίαο ηνπ κηθξνχ ηνπ κεγέζνπο θαη ζπλεπψο ηνπ πεξηνξηζκέλνπ αξηζκνχ ππαιιήισλ αλά γξαθείν, ζπρλά, δελ απνδεζκεχεη ηνπο 58

ππαιιήινπο ηνπ γηα φζν ρξνληθφ δηάζηεκα ρξεηάδεηαη γηα λα παξαθνινπζήζνπλ επηκνξθσηηθά ζεκηλάξηα ράξε ησλ απμεκέλσλ ππεξεζηαθψλ αλαγθψλ πνπ δελ επηηξέπνπλ ηελ απνπζία ηνπο απφ ηα θαζήθνληά ηνπο, ηνπιάρηζηνλ φρη «ζε απξνγξακκάηηζηα ρξνληθά δηαζηήκαηα ράξελ επηκόξθσζεο, παξά κόλνλ γηα ηηο εηήζηεο πξνγξακκαηηζκέλεο άδεηέο ηνπο», φπσο εηπψζεθε. ε απηφ έξρεηαη λα πξνζηεζεί ην ζηνηρείν ηεο απφζηαζεο ηνπ Γήκνπ απφ ηα θέληξα επηκφξθσζεο, ην νπνίν, ζχκθσλα κε ηελ Γηεπζχληξηα απνηειεί αλαζηαιηηθφ παξάγνληα ζπκκεηνρήο ησλ ππαιιήισλ ζε απηά 4. Γεληθά, εθ ησλ πξαγκάησλ, πξνθχπηεη φηη ε επηκφξθσζε ησλ ππαιιήισλ ηνπ Γήκνπ ππνιείπεηαη θαηά πνιχ ζπγθξηηηθά κε εθείλε ππαιιήισλ άιισλ θνξέσλ, αθνχ δελ απνηειεί νπζηψδε δηνηθεηηθή πξνηεξαηφηεηα γηα ηνλ θνξέα. Έλα ζηνηρείν ην νπνίν, ελδερνκέλσο, ζα κπνξνχζε λα ραξαθηεξηζηεί σο «θελφ» ζην ππάξρνλ ζεζκηθφ πιαίζην πεξί εθπαηδεπηηθήο δξαζηεξηφηεηαο, θαη ην νπνίν ζα κπνξνχζε λα ιεηηνπξγήζεη σο «δηθιείδα αζθαιείαο» ζηελ αξλεηηθή εηζήγεζε ησλ πξντζηακέλσλ γηα ηελ παξαθνινχζεζε επηκνξθσηηθψλ ζεκηλαξίσλ απφ ηνπο ππαιιήινπο, φπσο πξνθχπηεη απφ ηε κειέηε ηεο πεξίπησζεο ηνπ Γήκνπ Βνπιηαγκέλεο, είλαη ε κε ξεηή ζεζκηθή πξφβιεςε γηα ππνρξεσηηθή παξαθνινχζεζε επηκνξθσηηθψλ ζεκηλαξίσλ απφ ππαιιήινπο πνπ θαηέρνπλ ζπγθεθξηκέλεο ζέζεηο επηηειψληαο ζπγθεθξηκέλν έξγν (π.ρ. ζηηο νηθνλνκηθέο ππεξεζίεο), ψζηε ν θνξέαο αθελφο κελ λα κελ κπνξεί λα αληηηαρζεί γηα νπνηνλδήπνηε ιφγν ζηελ επηκφξθσζή ηνπο, απνζπλδένληάο ηελ απφ νπνηνδήπνηε άιιν ηπρφλ θξηηήξην, εχινγν ή κε, πνπ ιεηηνπξγεί σο εκπφδην ζε απηήλ, θαη αθεηέξνπ ε επηινγή ηνπ ππαιιήινπ λα κελ έγθεηηαη ηνπιάρηζηνλ φρη απνθιεηζηηθά ζηελ θξίζε ηνπ πξντζηακέλνπ, πξνο απνθπγήλ ηπρφλ ιαλζαζκέλσλ ή κεξνιεπηηθψλ, αξλεηηθψλ ή ζεηηθψλ, θξίζεσλ. Δπίζεο, θξίλεηαη φηη ε ζεζκνζέηεζε ηεο ππνρξεσηηθήο εθαξκνγήο ελφο ζπζηήκαηνο θαηαγξαθήο ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ ηνπ θάζε θνξέα, ε κνξθή ηνπ νπνίνπ λα ελαπνηίζεηαη ζηελ δηαθξηηηθή επρέξεηα ηνπ θνξέα, αλαιφγσο ηεο θχζεο ηνπ θαη ζπλεπψο ησλ αληίζηνηρσλ αλαγθψλ ηνπ. εκαληηθή θξίλεηαη επηπιένλ θαη ε επέθηαζε ηεο ζεζκνζεηεκέλεο (2007) ππνρξεσηηθήο εθπαίδεπζεο ησλ δηεπζπληηθψλ ζηειερψλ (www.ert.gr Πνιηηηθή / Δπηκόξθσζε Τπαιιήισλ 20/06/2007) ησλ Ο.Σ.Α. 4 Βέβαηα, ζην ζπγθεθξηκέλν ζέκα ζα κπνξνχζε λα πξνθξηζεί ε ιχζε ηεο εθαξκνγήο ελφο κνληέινπ επί ηφπνπ εθπαίδεπζεο («on the job training») (Bartram et al., 2002). 59

ΚΔΦΑΛΑΗΟ 5 Πξνηεηλόκελν κνληέιν / πκπεξάζκαηα 5.1 Παξνπζίαζε πξνηεηλόκελνπ κνληέινπ αλίρλεπζεο εθπαηδεπηηθώλ αλαγθώλ γηα Ο.Σ.Α. / Ν.Π.Γ.Γ., σο θύξηνπ παξάγνληα εθαξκνγήο ηεο εθπαηδεπηηθήο δξαζηεξηόηεηαο, βάζεη ησλ κειεηώλ πεξίπησζεο πνπ εμεηάζηεθαλ ζην 4 ν θεθάιαην. Ο ηξφπνο κε ηνλ νπνίν δηεμάγεηαη ε αμηνιφγεζε αλίρλεπζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ εμαξηάηαη απφ ην θνξέα, θαη δελ ππάξρεη έλα εληαίν κνληέιν πνπ λα κπνξεί λα εθαξκνζηεί νκνηφκνξθα ζηνπο νξγαληζκνχο ηνπ δεκνζίνπ ηνκέα ή άιινπο. Δμαξηάηαη απφ ηνλ ηξφπν νξγάλσζεο, ην κέγεζφο ηνπο, ηνπο γεληθνχο θαη εηδηθνχο ζθνπνχο θαη ζηφρνπο, ηα νπνία ζπλνιηθά εληάζζνληαη απφ ηνπο εηδηθνχο ησλ δηεπζχλζεσλ πξνζσπηθνχ ζηε ράξαμε ηεο πνιηηηθήο θαη ζηελ δηαδηθαζία ιήςεο απνθάζεσλ ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ νξγαληζκνχ. Πνιιέο θνξέο δε, ε έκθαζε δίδεηαη ζε εηδηθεπκέλνπο ηνκείο, φπσο είλαη, γηα παξάδεηγκα, ν πξνγξακκαηηζκφο ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ, νη εξγαζηαθέο ζρέζεηο, ε κεηεθπαίδεπζε θαη ε αλάπηπμε ηνπ δπλακηθνχ. Οη πξφζθαηεο εμειίμεηο ζε απηφλ ηνλ ζηξαηεγηθφ ξφιν θαζηέξσζαλ ηνλ φξν Γηνίθεζε Αλζξψπηλσλ Πφξσλ (/Γπλακηθνχ) (Human Resources Management), σο ελαιιαθηηθφ ηνπ φξνπ Γηνίθεζε Πξνζσπηθνχ (Personal Management) (Παγθάθεο, 1998). Έλα ελδεηθηηθφ, πξνηεηλφκελν, κνληέιν αλίρλεπζεο εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ (Fisher, 1990), εθαξκνδφκελν, γηα παξάδεηγκα, ζε Ο.Σ.Α. ή ζε Ν.Π.Γ.Γ., έρεη σο απαξαίηεην ζπζηαηηθφ ηελ ζέζπηζε ζπγθεθξηκέλσλ δεηθηψλ, κέζσ ησλ νπνίσλ κεηξάηαη ν βαζκφο επίηεπμεο ησλ ζηφρσλ πνπ έρνπλ ηεζεί θαηά ην ζηάδην ηνπ ζηξαηεγηθνχ ζρεδηαζκνχ ηνπ επηδησθφκελνπ έξγνπ ηνπ θάζε νξγαληζκνχ, ελψ, ζπλνδεχεηαη ή, ηνπιάρηζηνλ, ζα πξέπεη λα ζπλνδεχεηαη απφ κία αλαιπηηθή θαηαγξαθή ησλ αλαγθαίσλ γηα ηελ πινπνίεζε ηνπ έξγνπ δεμηνηήησλ θαη γλψζεσλ, ζε θάζε νξγαλσηηθφ επίπεδν. Απφ απηήλ αθξηβψο ηελ αλαιπηηθή θαηαγξαθή αληρλεχνληαη νη επηκνξθσηηθέο αλάγθεο ζε θάζε νξγαλσηηθφ επίπεδν. Ζ δηαθνξά κεηαμχ ηνπ πθηζηάκελνπ επηπέδνπ γλψζεσλ θαη δεμηνηήησλ θάζε νξγαλσηηθήο βαζκίδαο θαη ηνπ απαηηνχκελνπ, γηα ηελ πινπνίεζε ησλ έξγσλ θάζε επηρεηξεζηαθνχ ζρεδίνπ, επηπέδνπ νδεγεί ζηνλ πξνζδηνξηζκφ ηεο επηζπκεηήο επίδνζεο αλά νξγαλσηηθφ επίπεδν (Βαζηιάθε, 2004). πλεπψο, ε αλίρλεπζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ πξνθχπηεη, νπζηαζηηθά, απφ ηελ αλίρλεπζε ησλ αδχλαησλ ζεκείσλ ηνπ νξγαληζκνχ, ηα νπνία εληνπίδνληαη κε ηε βνήζεηα δεηθηψλ κέηξεζεο επηηεινχκελνπ έξγνπ, έλα ζχζηεκα, δειαδή, αμηνιφγεζεο πνπ δηαζθαιίδεη 60

ηε κειινληηθή καθξνπξφζεζκε επηηπρία ηεο απνζηνιήο ηνπ θνξέα. Γη απηφλ αθξηβψο ην ιφγν, ηα αληίζηνηρα πξνο ηηο αλάγθεο θαηαξηηδφκελα πξνγξάκκαηα εθπαίδεπζεο πξέπεη λα ζπλδένληαη άκεζα κε ηηο πθηζηάκελεο εληνπηζκέλεο αλάγθεο ηνπ θνξέα (Bartram et al., 2002). ε έλα πξψην επίπεδν απφπεηξαο αλάιπζεο ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ ελφο θνξέα, ν κειεηεηήο πνπ ηελ θαηαξηίδεη νθείιεη λα έρεη επίγλσζε ηνπ ξφινπ ηνλ νπνίν θαιείηαη λα δηαδξακαηίζεη, ησλ πξνζδνθηψλ πνπ έρνπλ απφ απηφλ νη άιινη, ελψ πξέπεη λα εξεπλήζεη εάλ ν θνξέαο γλσξίδεη έζησ θαη ζηνηρεησδψο πνηνλ ζθνπφ εμππεξεηεί απηή αλάιπζε, εάλ (ν θνξέαο) έρεη πξνβεί ζην παξειζφλ ζε ηέηνηνπ είδνπο αλάιπζε θαζψο, επίζεο, θαη πνηνο είλαη ν θπξίαξρνο ηχπνο κάλαηδκελη πνπ εθαξκφδεηαη ζηνπο εξγαδνκέλνπο ηνπ, δειαδή εάλ πξφθεηηαη γηα έλα θιεηζηφ εξγαζηαθφ πεξηβάιινλ φπνπ ν θάζε εξγαδφκελνο ελεξγεί βάζεη ζπγθεθξηκέλσλ θαη κφλνλ εληνιψλ, ρσξίο πεξαηηέξσ εμέιημε ή εάλ ππάξρεη έλα αλνηρηνχ ηχπνπ εξγαζηαθφ πεξηβάιινλ, ην νπνίν επηηξέπεη ηελ δηαδξαζηηθή γλσζηηθή αιιειεπίδξαζε κεηαμχ ησλ ππαιιήισλ ηνπ. Δπηπιένλ, έρεη ζεκαζία ν κειεηεηήο λα πξνζδηνξίζεη επαθξηβψο ηηο εληνπηδφκελεο εθπαηδεπηηθέο αλάγθεο ηεο νκάδαο αλαθνξάο εξγαδνκέλσλ, βάζεη ησλ νπνίσλ ζα θαηαξηηζηεί θαη ζα εθαξκνζηεί ην θαηάιιειν εθπαηδεπηηθφ πξφγξακκα. Γηα ηε κέγηζηε δπλαηή απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ πξνγξακκάησλ θξίλεηαη αλαγθαία ε απνζαθήληζε ηνπ αθξηβνχο ξφινπ ησλ ππαιιήισλ ζηελ φιε δηαδηθαζία, ε αλάδεημε ηεο ζεκαζίαο ηεο εθπαηδεπηηθήο δηαδηθαζίαο θαη ησλ σθειεηψλ πνπ ζα πξνθχςνπλ απφ απηή ηφζν γηα ηνλ θνξέα φζν θαη γηα ηνπο εξγαδνκέλνπο (Bartram et al., 2002). ιεο νη σο άλσ ελέξγεηεο πνπ θάλεη ν κειεηεηήο ηεο δηνίθεζεο αλζξσπίλσλ πφξσλ πξνθεηκέλνπ λα θαηαξηίδεη ην θαηάιιειν γηα θάζε πεξίπησζε (/θνξέα) κνληέιν αλίρλεπζεο αλάιπζεο ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ απεηθνλίδεηαη ζην δηάγξακκα (Γ.4) ησλ Bartram θαη Gibson (Bartram et al., 2002, ζει. 25) : ηελ Διιάδα, ν θχξηνο θνξέαο αλίρλεπζεο κεηαμχ άιισλ ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ ησλ δεκνζίσλ θνξέσλ θαη ησλ Ο.Σ.Α. θαη ηνπ αληίζηνηρνπ ζπληνληζκνχ εθπαηδεπηηθψλ δξάζεσλ είλαη ην Δ.Κ.Γ.Γ.Α., ππφ ηελ επνπηεία ηνπ νπνίνπ ιεηηνπξγεί θαη αζρνιείηαη απνθιεηζηηθά κε απηήλ ηελ απνζηνιή ε πληνληζηηθή Δπηηξνπή Δθπαίδεπζεο. Γεληθά ε εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία ζε φιν ηνλ δεκφζην ηνκέα πξαγκαηνπνηείηαη ζε ηέζζεξα ζηάδηα: ζε έλα πξψην επίπεδν πξαγκαηνπνηείηαη ε αλίρλεπζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ, ζηε ζπλέρεηα, ζρεδηάδνληαη ηα θαηάιιεια αλαινγηθά πξνο ηηο εληνπηζκέλεο αλάγθεο εθπαηδεπηηθά πξνγξάκκαηα, ζε έλα ηξίην ζηάδην πινπνηνχληαη ηα ελ ιφγσ πξνγξάκκαηα θαη, ηέινο, απηά αμηνινγνχληαη. 61

Γ.4 Βήκαηα θαηάξηηζεο κηαο επηηπρεκέλεο αλάιπζεο εθπαηδεπηηθώλ αλαγθώλ. (Πεγή: Bartham et al. 2000, ζει. 25) ζνλ αθνξά, κεκνλσκέλα, ην ζηάδην ηεο αλίρλεπζεο ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ ζε θνξείο ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο θαη ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο, αθνινπζνχληαη ζπγθεθξηκέλα 62

βήκαηα, εθαξκφδεηαη δειαδή έλα ζηνηρεηψδεο κνληέιν αλίρλεπζεο εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ, ην νπνίν ζηηο ιεπηνκέξεηέο ηνπ θαζνξίδεηαη θάζε θνξά απφ ηε θχζε θαη ηηο ιεηηνπξγίεο ηνπ θάζε θνξέα. Αλαιπηηθφηεξα, σο πξψην (γεληθφ) βήκα πξαγκαηνπνηείηαη ε Γηεξεχλεζε ηνπ Πεδίνπ Αλαθνξάο, δειαδή ηνπ εμσηεξηθνχ θνηλσληθν-νηθνλνκηθνχ πεξηβάιινληνο θαζψο θαη ηνπ εζσηεξηθνχ εξγαζηαθνχ πεξηβάιινληνο ηεο κειεηψκελεο ππεξεζίαο. Δηδηθφηεξα, ζην πιαίζην ηεο αλάιπζεο ηνπ εζσηεξηθνχ πεξηβάιινληνο κηαο ππεξεζίαο, (ελ πξνθεηκέλσ, ηνπ Γεκνηηθνχ Βξεθνθνκείνπ ηνπ Γήκνπ Αζελαίσλ, αθελφο, θαη αθεηέξνπ ηνπ Γήκνπ Βνπιηαγκέλεο, νη νπνίεο απεηέιεζαλ ηηο δχν ελδεηθηηθέο κειέηεο πεξίπησζεο πνπ εμεηάζηεθαλ ζε πξνεγνχκελα θεθάιαηα) απνηππψλνληαη θαη θαηαγξάθνληαη νη ζεκαληηθφηεξνη εμσγελείο θνηλσληθν-νηθνλνκηθνί παξάγνληεο πνπ καθξνπξφζεζκα ελδερνκέλσο λα επεξεάζνπλ ηηο βαζηθέο εζσηεξηθέο ιεηηνπξγίεο ηεο, φπσο είλαη γηα παξάδεηγκα ε αχμεζε ηνπ αξηζκνχ ησλ δεκνηψλ «πειαηψλ» πνπ επσθεινχληαη απφ ηηο πξνζθεξφκελεο ππεξεζίεο ησλ δχν ελ ιφγσ θνξέσλ. ηε ζπλέρεηα, πξνζδηνξίδνληαη επαθξηβψο νη ζηξαηεγηθνί δηνηθεηηθνί ζηφρνη ηνπ θάζε θνξέα θαη ηεξαξρνχληαη βάζεη πξνηεξαηφηεηαο σο πξνο ην επείγνλ ηεο πινπνίεζήο ηνπο. ε έλα ηξίην βήκα, πξνζδηνξίδνληαη νη ειιείςεηο θαη ηα πιενλεθηήκαηα (δπλαηά θαη αδχλαηα ζεκεία ζε απηφ ζα βνεζνχζε πνιχ ε πξαγκαηνπνίεζε κηαο SWOT αλάιπζεο πνπ ζα έπξεπε λα πινπνηεζεί ζε πξνγελέζηεξν ρξνληθά ζηάδην) ζε ζχλδεζε κε ηνπο πξνθαζνξηζκέλνπο ζηξαηεγηθνχο δηνηθεηηθνχο ζηφρνπο, θαη, ηέινο, ζα επηιεγνχλ νη ζέζεηο εξγαζίαο πνπ ζα απνηειέζνπλ αληηθείκελν αλάιπζεο θαη θεληξηθφ ζηφρν ηνπ πξνγξάκκαηνο (/κνληέινπ αλίρλεπζεο εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ). Γηα ηελ δηεξεχλεζε ηνπ πεδίνπ αλαθνξάο ζα κπνξνχζαλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ σο κεζνδνινγηθά εξγαιεία ε κειέηε ησλ ζρεηηθψλ εγγξάθσλ, φπσο γηα παξάδεηγκα νη Οξγαληζκνί ησλ δχν απηψλ θνξέσλ, φπνπ πεξηγξάθεηαη αλαιπηηθά ε απνζηνιή θαη νη αξκνδηφηεηεο ησλ θνξέσλ, ζε ζπλδπαζκφ κε λφκνπο πνπ αθνξνχλ ζηε ζχζηαζε θαη ηε ιεηηνπξγία ησλ ππεξεζηψλ απηψλ. Δπίζεο, ζα βνεζνχζε πνιχ ε δηαλνκή ζρεηηθνχ εξσηεκαηνινγίνπ ή / θαη δηελέξγεηα ζπλεληεχμεσλ ηφζν κε αλψηεξα φζν θαη άιια ζηειέρε ησλ ππεξεζηψλ απηψλ, πξνθεηκέλνπ λα θαηαγξαθεί ε άπνςή ηνπο ζρεηηθά κε ηε ιεηηνπξγία ησλ θνξέσλ απηψλ θαη πηζαλά ζεκεία θαη πξνηάζεηο βειηίσζήο ηεο, θαζψο θαη ζηελ πξφηαζε ζπγθεθξηκέλσλ εθπαηδεπηηθψλ πξνγξακκάησλ πνπ κπνξνχλ λα θαιχςνπλ απηά ηα θελά. Ωο δεχηεξν βήκα ηνπ πξνηεηλφκελνπ κνληέινπ αλίρλεπζεο εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ ησλ δχν ζπγθεθξηκέλσλ ππεξεζηψλ κειεηψλ πεξίπησζεο, πξνζδηνξίδνληαη νη εθπαηδεπηηθέο αλάγθεο ησλ ζπγθεθξηκέλσλ θνξέσλ, φπσο απηέο πξνθχπηνπλ απφ ηε ζπζρέηηζε ησλ ππφ κειέηε ζέζεσλ εξγαζίαο θαη ηεο απνζηνιήο ηνπο, φπσο απηή πεξηγξάθεηαη ζηνλ Οξγαληζκφ ησλ δχν θνξέσλ θαη ηπρφλ ειιείςεηο πνπ απνξξένπλ απφ ηνπο δείθηεο κέηξεζεο ηνπ 63

επηηεινχκελνπ έξγνπ. Δηδηθφηεξα, πξνζδηνξίδνληαη νη απαηηνχκελεο αλά ζέζε (θαηαγξαθή απνζηνιήο θαη ιεηηνπξγίαο ηεο ζέζεο, θαηαγξαθή ησλ θαζεθφλησλ θαη ηνπ πεξηερνκέλνπ ησλ επί κέξνπο ελεξγεηψλ) θαη εξγαδφκελν εθπαηδεπηηθέο αλάγθεο, ζχκθσλα κε ηα ηππηθά πξνζφληα πνπ πξέπεη λα θαηέρεη ν ππάιιεινο (εθπαηδεπηηθφ επίπεδν, επαγγεικαηηθή εκπεηξία, ειηθία θνηλσληθέο επηθνηλσληαθέο δεμηφηεηεο), φπσο επίζεο θαη νη αλαγθαίεο γλψζεηο δεμηφηεηεο θαη ζηάζεηο πνπ απαηηεί ε ζπγθεθξηκέλε ζέζε γηα ηελ επαξθή εθηέιεζε ησλ επί κέξνπο ελεξγεηψλ, πξνθεηκέλνπ λα δηαζθαιίδεηαη ε κέγηζηε δπλαηή απνδνηηθφηεηα. Απαξαίηεηε είλαη, βέβαηα, θαη ε ζχλδεζε ησλ σο άλσ απαηηνχκελσλ ηππηθψλ πξνζφλησλ κε ηελ πθηζηάκελε θαηάζηαζε ηνπ εθπαηδεπηηθνχ επηπέδνπ ησλ ππαιιήισλ, πξνθεηκέλνπ λα εληνπηζηνχλ κε αθξίβεηα νη ειιείςεηο, θαη ζπλεπψο νη πξναπαηηνχκελεο πξνδηαγξαθέο ησλ ζπγθεθξηκέλσλ ζέζεσλ εξγαζίαο, θαη λα θαηαξηηζηνχλ ηα αληίζηνηρα εθπαηδεπηηθά πξνγξάκκαηα. ην πιαίζην ηνπ ελ ιφγσ κνληέινπ αλίρλεπζεο εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ, αλαγθαία θξίλεηαη θαη ε θαηαγξαθή πιεξνθνξηψλ γηα πξνβιήκαηα θαη δπζθνιίεο πνπ αληηκεησπίδνπλ ζηελ εθηέιεζε ηεο εξγαζίαο (π.ρ. ζηελ πεξίπησζε ηνπ Γήκνπ Βνπιηαγκέλεο έλα ηέηνην πξφβιεκα είλαη ν αλεπαξθήο αξηζκφο εμεηδηθεπκέλνπ πξνζσπηθνχ γη απηφ θαη βξίζθεηαη ζε εμέιημε δηαδηθαζία πξφζιεςεο δηαθφξσλ εηδηθνηήησλ θαηεγνξίαο, θπξίσο, Π.Δ. ), πιεξνθνξίεο γηα πξνεγνχκελε επηκφξθσζε ηνπ πξνζσπηθνχ (ζε πνηνπο ηνκείο, ηί ζέζεηο θαηείραλ νη επηκνξθσζέληεο θ.ι.π.), πιεξνθνξίεο γηα πξνζσπηθνχο επαγγεικαηηθνχο ζηφρνπο (ι.ρ. ζηελ πεξίπησζε πνπ απηνί ζπκπίπηνπλ θαη κε ηηο αλάγθεο ηεο ππεξεζίαο, απηφ απνηειεί επθαηξία γηα ην θνξέα λα παξνηξχλεη ηνπο ππαιιήινπο ηνπ λα επηκνξθσζνχλ, αθνχ ην φθεινο ζα είλαη ακθίδξνκν). ηελ αλίρλεπζε απηψλ ησλ πιεξνθνξηψλ, θαηάιιεια κεζνδνινγηθά εξγαιεία θξίλνληαη ην εξσηεκαηνιφγην θαη ε ζπλέληεπμε κε ηνπο εξγαδνκέλνπο, ηφζν αηνκηθψλ φζν θαη νκαδηθψλ, ζην πιαίζην εξγαζηεξίσλ αλίρλεπζεο εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ (ηα νπνία παξέρνπλ πξφζθνξν έδαθνο εμαγσγήο νπζηαζηηθψλ ζπκπεξαζκάησλ γηα ηηο εθπαηδεπηηθέο αλάγθεο πνπ πξνθχπηνπλ ζε θάζε θνξέα, επεηδή δηεμάγεηαη δηάινγνο κεηαμχ ησλ ζπκκεηερφλησλ). Έλα ελδεηθηηθφ ππφδεηγκα εξσηεκαηνινγίνπ αλίρλεπζεο εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ πνπ ζα κπνξνχζε λα εθαξκνζηεί θαη ζηνπο θνξείο πνπ εμεηάζηεθαλ ζηα πξνεγνχκελα θεθάιαηα σο κειέηεο πεξίπησζεο είλαη απηφ πνπ παξαηίζεηαη ζηε ζπλέρεηα : 64

ΔΡΧΣΖΜΑΣΟΛΟΓΗΟ ΑΝΗΥΝΔΤΖ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΧΝ ΑΝΑΓΚΧΝ 1. Πνηα είλαη ηα πην ζεκαληηθά κέρξη 3 απφ ηα θαζήθνληα πνπ αζθείηε ζην πιαίζην ηεο ζέζεο εξγαζίαο ζαο, θαη πνηεο είλαη νη αληίζηνηρεο επηκέξνπο εξγαζίεο (νη 4 θπξηψηεξεο) πνπ εθηειείηε θαηά ηελ δηεθπεξαίσζε θαζελφο απφ απηά; 2. Πνηεο είλαη θαηά ηε γλψκε ζαο νη απαξαίηεηεο / αλαγθαίεο γλψζεηο θαη ηθαλφηεηεο γηα ηελ επηηπρή εθηέιεζε ησλ επί κέξνπο εξγαζηψλ πνπ αληηζηνηρνχλ ζε θάζε θαζήθνλ (όπσο απηέο πεξηγξάθεθαλ ζηελ εξώηεζε 1) ; Πνηεο απφ απηέο πηζηεχεηε φηη θαηέρεηε θαη πνηεο φρη ; 3. Μπνξείηε λα ηεξαξρήζεηε θαηά βαζκφ ζπνπδαηφηεηαο (α. πνιχ ζεκαληηθή, β. Αξθεηά ζεκαληηθή, γ. Λίγν ζεκαληηθή) ηηο επί κέξνπο εξγαζίεο πνπ επηηειείηε ; (Όπσο ηηο θαηαγξάςαηε ήδε ζηηο εξσηήζεηο 1 θαη 2). 4. Πνηα είλαη ε ζπρλφηεηα εθηέιεζεο ησλ εξγαζηψλ πνπ ηεξαξρήζαηε σο α) πνιύ ζεκαληηθή ; πρλφηεηα: α. Καζεκεξηλά, β. 1 θνξά / εβδνκάδα, γ. 1 θνξά / κήλα 5. Γηα ηηο εξγαζίεο πνπ ήδε αλαθέξαηε σο α) πνιύ ζεκαληηθέο αλαθέξαηε εάλ ππάξρεη α.πίεζε ρξόλνπ ή β. Άλεζε ρξόλνπ. 6. Γηα ηηο εξγαζίεο πνπ ήδε αλαθέξαηε σο α) πνιύ ζεκαληηθέο αλαθέξαηε πνηεο επηπηψζεηο ή πνην αληίθηππν ελδέρεηαη λα έρεη, θαηά ηελ πξνζσπηθή ζαο εθηίκεζε, ε κε επηηπρήο ή ε ειιηπήο δηεθπεξαίσζή ηνπο : 7. Καηά ηελ εθηέιεζε ησλ θαζεθφλησλ ζαο έξρεζηε ζε επαθή κε ηξίηνπο ; Με πνηα ζπρλφηεηα ; 65

8. Να πεξηγξάςεηε ζχληνκα ην ζέκα ησλ α) πνιύ ζπρλώλ επαθώλ ζαο. 9. Έρεηε εχθνιε πξφζβαζε ζε ζηνηρεία θαη πιεξνθνξίεο πνπ ρξεηάδεζηε ζηελ δνπιεηά ζαο; 9α. Αλ φρη, πνπ νθείιεηαη ε δπζθνιία πξφζβαζεο ; εκεηψζηε ηελ αληίζηνηρε απάληεζε : ηελ θαθή νξγάλσζε... ηελ ειιηπή δηάρπζε ησλ πιεξνθνξηψλ... ηελ πξνζσπηθή αδπλακία ρεηξηζκνχ Ζ/Τ... ηελ έιιεηςε ζχλδεζεο Internet... ε άιιν ιφγν (πξνζδηνξίζηε)... 10. Θεσξείηε ρξήζηκε ηελ επηκφξθσζε ζε ζεκαηηθά πεδία πνπ βνεζνχλ ζηελ βειηίσζε ησλ θνηλσληθψλ ηθαλνηήησλ, φπσο : επηθνηλσλίαο, δηαπξαγκάηεπζεο θαη δηεπζέηεζεο ζπγθξνχζεσλ, ιήςεο απνθάζεσλ, πξσηνβνπιίαο, νξγάλσζεο ; ΝΑΗ... ΟΥΗ... 11. Μπνξείηε λα αλαθέξεηε ζπλνπηηθά ηα ζεκαληηθφηεξα πξνβιήκαηα / δπζθνιίεο πνπ αληηκεησπίδεηε θαηά ηελ εθηέιεζε ησλ θαζεθφλησλ ζαο θαη ηα νπνία κεηψλνπλ ηελ απνδνηηθφηεηά ζαο, θαηά ηελ θξίζε ζαο ; 12. Πφζν ηθαλνπνηεκέλνο /- ε είζηε απφ ηελ εξγαζία ζαο ; (α. Πνιύ... β. Λίγν... γ. Μέηξηα... δ. Καζόινπ... ) 13. Πνηνη είλαη νη ζεκαληηθφηεξνη /-εο επαγγεικαηηθνί /-εο ζαο ζηφρνη θηινδνμίεο γηα ηα επφκελα 1-2 έηε (επηγξακκαηηθή αλαθνξά) ; 14. Έρεηε παξαθνινπζήζεη πξνγξάκκαηα επηκφξθσζεο ; ΝΑΗ... ΟΥΗ... 14α. Αλ λαη, ζπκπιεξψζηε ηνλ παξαθάησ πίλαθα : ΘΔΜΑ ΖΜ/ΝΗΑ ΓΗΑΡΚΔΗΑ (ΧΡΔ) 1. 2. 3. 15. εκεηψζηε θαηά πξνηεξαηφηεηα (απφ 1-5) ζέκαηα ζηα νπνία ζεσξείηε φηη ρξεηάδεζηε επηκφξθσζε, γηα λα εθηειείηε κε επηηπρία ηελ εξγαζία ζαο. 66

Αο ζεκεησζεί, εδψ, φηη ν θάζε ππάιιεινο πνπ ζα ζπκπιεξψζεη ην σο άλσ εξσηεκαηνιφγην είλαη απαξαίηεην λα αλαθέξεη ην νλνκαηεπψλπκφ ηνπ, ηελ Γ/λζε θαη ην Σκήκα φπνπ ππεξεηεί, ηνλ βαζκφ θαη ηελ θαηεγνξία ζηελ νπνία ππάγεηαη, ην ρξφλν πξνυπεξεζίαο ηνπ θαη ην κνξθσηηθφ ηνπ επίπεδν (βαζηθέο ζπνπδέο, άιιεο ζπκπιεξσκαηηθέο ζπνπδέο, κεηαπηπρηαθά θ.ι.π.). 5.2 Γεληθά πκπεξάζκαηα πκπεξαζκαηηθά, ε αλάιπζε ησλ ζηνηρείσλ πνπ αθνξνχλ ηελ απνζηνιή ηνπ κειεηψκελνπ θνξέα, ζε ζπλδπαζκφ κε ηηο ηθαλφηεηεο θαη γλψζεηο πνπ απαηηείηαη λα δηαζέηνπλ νη ππάιιεινη πνπ θαηέρνπλ ζπγθεθξηκέλεο ζέζεηο εξγαζίαο, πξνθεηκέλνπ λα αληαπνθξηζνχλ απνηειεζκαηηθά ζηηο εξγαζηαθέο απαηηήζεηο, δηακνξθψλνπλ ην πεξηερφκελν ησλ εθπαηδεπηηθψλ πξνγξακκάησλ. Ζ δηαδηθαζία επηκφξθσζεο θαη θαηάξηηζεο πξέπεη λα είλαη δηαξθήο, εθφζνλ θαη νη θνηλσληθν-νηθνλνκηθέο ζπλζήθεο εληφο ησλ νπνίσλ δξαζηεξηνπνηείηαη ν θνξέαο κεηαβάιινληαη ζπλερψο, θαη δίλεη ηδηαίηεξε έκθαζε ζηελ αλίρλεπζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ θαη ζηελ ππνθίλεζε ηνπ πξνζσπηθνχ γηα ελεξγφ ζπκκεηνρή ηνπ. Γηα ηελ δηεπθφιπλζε ηεο δηαρείξηζεο κηαο ηέηνηαο δηαδηθαζίαο δεκηνπξγνχληαη ππνζηεξηθηηθνί κεραληζκνί (π.ρ. εηδηθέο γξακκαηείεο εθπαίδεπζεο) πνπ θαζνδεγνχλ ηνπο εξγαδνκέλνπο ζηνπο ρψξνπο ηεο εξγαζίαο ηνπο, ψζηε λα ζπκκεηέρνπλ ελεξγά ζηελ αλίρλεπζε θαη ηνλ αθξηβή εληνπηζκφ ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ ηνπο, ελψ, παξάιιεια, ρξεζηκνπνηνχληαη κεζνδνινγηθά εξγαιεία, φπσο γηα παξάδεηγκα ε ζπλέληεπμε θαη ην εξσηεκαηνιφγην πνπ επηηξέπνπλ ηελ άκεζε δηαηχπσζε ησλ πξνζσπηθψλ ηνπο εθηηκήζεσλ πεξί ησλ εθπαηδεπηηθψλ ηνπο αλαγθψλ. Ζ αλίρλεπζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ θαη ε αληίζηνηρε θαηάξηηζε ησλ απαηηνχκελσλ εθπαηδεπηηθψλ δξάζεσλ απνηεινχλ βαζηθή πξνυπφζεζε θαη θαηαιπηηθφ παξάγνληα επηηπρίαο ησλ εξγαζηαθψλ ζηφρσλ πνπ ηίζεληαη ζην πιαίζην ηεο δηνίθεζεο κέζσ ζηφρσλ, αθνχ θαη απηφλ ηνλ ηξφπν πξνσζείηαη ε αμηνπνίεζε ησλ θαηάιιεισλ (απφ άπνςε ηππηθψλ πξνζφλησλ γλσζηηθψλ ηθαλνηήησλ) αλζξψπσλ ζηηο αληίζηνηρεο ζέζεηο, ππφ ηελ πξνυπφζεζε, θπζηθά, φηη αθνινπζείηαη ε θαηαλνκή ησλ ππαιιήισλ θαη απφιπην ζπζρεηηζκφ ησλ ηππηθψλ πξνζφλησλ ηνπο θαη ησλ απαηηήζεσλ πξνο πιήξσζε ζέζεσλ. 67

Δπηπιένλ, νη ζπλερείο εθπαηδεπηηθέο δξάζεηο εμαζθαιίδνπλ ηελ δηαξθή ελεκέξσζε (ζε γλσζηηθφ επίπεδν) θαη πξνζαξκνγή, εθφζνλ εθαξκφδνληαη θαη αμηνπνηνχληαη θαηάιιεια, ηεο ππεξεζίαο ζηνπο εμσγελείο θνηλσληθν νηθνλνκηθνχο παξάγνληεο, ζην πιαίζην ησλ νπνίσλ δξαζηεξηνπνηείηαη ν θνξέαο. Δμάιινπ, ζε νπνηνδήπνηε επάγγεικα ν δηαξθήο εκπινπηηζκφο ησλ γλψζεσλ ησλ εξγαδνκέλσλ δηαζθαιίδεη ηελ καθξνπξφζεζκε επηηπρή εμάζθεζή ηνπ, φζνλ αθνξά ηε βέιηηζηε δπλαηή απνδνηηθφηεηα ηεο εξγαζίαο, ζηνηρείν πνπ απνηειεί, ελ ηέιεη, θαη ην νπζηαζηηθφ δεηνχκελν ηεο δηνίθεζεο γεληθφηεξα. 68

ΔΠΗΛΟΓΟ πκπεξαζκαηηθά, ν ζηξαηεγηθφο ζρεδηαζκφο ηεο αλάπηπμεο ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ θξίλεηαη απαξαίηεηνο γηα θάζε νξγαληζκφ πνπ έρεη σο ζηφρν ηε βησζηκφηεηά ηνπ θαη ηελ δηαζθάιηζε ηεο πνηφηεηαο ηνπ παξαγφκελνπ έξγνπ ηνπ. Οη θξίζηκνη παξάγνληεο επηηπρίαο ηνπ ζηξαηεγηθνχ ζρεδηαζκνχ είλαη ε εμαζθάιηζε ηεο βέιηηζηεο δπλαηήο πνηφηεηαο ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ, ε αχμεζε ηεο παξαγσγηθφηεηαο, βαζηζκέλεο ζηελ θαιχηεξε δηνηθεηηθή νξγάλσζε θαη αμηνπνίεζε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ, θαζψο θαη ε ηθαλφηεηα πξνζαξκνζηηθφηεηαο θαη επειημίαο ζηηο νηθνλνκηθνθνηλσληθέο εμειίμεηο. Γηα ηελ εμαζθάιηζε ησλ σο άλσ θαίξησλ παξαγφλησλ επηηπρίαο απαηηνχληαη δηαξζξσηηθέο αιιαγέο ζηηο δηνηθεηηθέο δνκέο ηνπ θνξέα, βάζεη ζπζηήκαηνο δηνίθεζεο κέζσ ζηφρσλ θαη νπζηαζηηθή αλάπηπμε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ, κέζσ ηεο δηαξθνχο επηκφξθσζήο ηνπο επί ηνπ αληηθεηκέλνπ ηεο εξγαζίαο ηνπο. Έηζη, πξνθχπηεη φηη ε αθξηβήο αλίρλεπζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ ησλ εξγαδνκέλσλ ηνπ θάζε θνξέα αλά ππεξεζία ζηελ νπνία ππεξεηεί είλαη θαίξηαο ζεκαζίαο γηα ηελ θαηάξηηζε ησλ αληίζηνηρσλ απαηηνχκελσλ εθπαηδεπηηθψλ δξάζεσλ πξνγξακκάησλ, νχησο ψζηε λα δηαζθαιηζηεί ε άκεζε ζχλδεζε ηεο απνθηνχκελεο γλψζεο κε ηηο πθηζηάκελεο εξγαζηαθέο ειιείςεηο ζε γλσζηηθφ επίπεδν, θαη θαη επέθηαζε κε ηελ εθαξκνγή ηεο ζηελ πξάμε κε ζηφρν ηε βειηίσζε ηεο απφδνζεο ζηελ εξγαζία. Ζ αθξηβήο αλίρλεπζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ ηνπ θάζε επί κέξνπο θνξέα είλαη δπλαηή κε ηε βνήζεηα πνηθίισλ κεζνδνινγηθψλ εξγαιείσλ, φπσο γηα παξάδεηγκα ηεο ζπλέληεπμεο θαη ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ, αλαιφγσο ηεο θχζεσο αιιά θπξίσο ηεο δηνηθεηηθήο νξγάλσζεο θαη εξγαζηαθήο θνπιηνχξαο ησλ εξγαδνκέλσλ ηνπ θνξέα. Δλδεηθηηθά, ζηελ παξνχζα εξγαζία παξνπζηάζηεθε ε εθαξκνγή ηέηνησλ κεζνδνινγηθψλ εξγαιείσλ επί ζπγθεθξηκέλσλ θνξέσλ πνπ απεηέιεζαλ κειέηεο πεξίπησζεο γηα ηηο αλάγθεο ηεο εξγαζίαο. Βάζεη ησλ ζπγθεθξηκέλσλ κειεηψλ εξγαζίαο πξνηάζεθε έλα ελδεηθηηθφ, γηα ηηο πεξηπηψζεηο απηέο, κνληέιν αλίρλεπζεο εθπαηδεπηηθψλ αλαγθψλ. Γεληθά, έλα απφ ηα βαζηθά γεληθά ζπκπεξάζκαηα πνπ ζπλάγνληαη απφ ηελ παξνχζα κειέηε είλαη φηη ε εθαξκνγή εθπαηδεπηηθψλ δξάζεσλ είλαη απνιχησο απαξαίηεηε, εηδηθά ζρεδηαζκέλσλ θαη ζηνρεπκέλσλ πξνο ζπγθεθξηκέλεο εληνπηζκέλεο εθπαηδεπηηθέο αλάγθεο ηνπ θάζε θνξέα (ελ είδε κηαο «εμαηνκηθεπκέλεο» παξέκβαζεο αλά θνξέα) ζην πιαίζην ηεο αλάπηπμεο ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ ησλ δεκνζίσλ θνξέσλ θαη νξγαληζκψλ ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο, πξνθεηκέλνπ λα βειηησζεί ε πνηφηεηα ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ. 69

ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ Πξσηνγελείο πεγέο: (Νόκνη Γηαηάγκαηα, Οδεγίεο Δ.Δ.) 1. Α.Ν. 340/1968 (ΦΔΚ 68, η. Α ) 2. Γηάηαγκα ηεο 21-5-1997 πεξί πκβνπιεπηηθήο Δπηηξνπήο Δπαγγεικαηηθήο Δθπαίδεπζεο 3. Γηάηαγκα ηνπ 1998 πεξί Αλψηεξεο Δπηηξνπήο Δπαγγεικαηηθήο Δθπαίδεπζεο 4. Δ94/1716/13-7-1993 θαη Δ94/1420/27-7-94) [απνθάζεηο αλαγλψξηζεο ησλ Κ.Δ.Κ. απφ ηελ Δ.Δ.] 5. Δγθχθιηνο ΓΗΠΑ/Φ1/6787, 06-04-05 6. Κνηλή δηαθήξπμε Τπνπξγψλ Παηδείαο ηεο Δ.Δ., Ηνχληνο 1999, Μπνιφληα Ηηαιίαο, ζρεηηθά κε ηελ ζέζπηζε θνηλήο δνκήο ησλ παλεπηζηεκηαθψλ ζπνπδψλ 7. Ν. 232/1975 (ΦΔΚ 279, η. Α ) 8. Ν.2683/99 (παιηφο δεκνζηνυπαιιειηθφο θψδηθαο), άξζξα 34 θαη 47 9. Νφκνο 1388/1983, ΦΔΚ 113, η. Α 10. Νφκνο 1488/1983 11. Νφκνο 1811/1951, ΦΔΚ 141 η. Α, Γεκνζηνυπαιιειηθφο Κψδηθαο 12. Νφκνο 1892/1990 13. Νφκνο 1943/1991 ΦΔΚ 50, η. Α, 11-04-91 πεξί «Δθζπγρξνληζκνύ ηεο νξγάλσζεο θαη ιεηηνπξγίαο ηεο δεκόζηαο δηνίθεζεο, αλόξζσζεο ηνπ πξνζσπηθνύ ηεο θαη άιισλ δηαηάμεσλ 14. Νφκνο 1943/1999 (παξ. 4, άξζξν 34) 15. Νφκνο 2026/1982 «Ρύζκηζε ζεκάησλ νξγάλσζεο θαη πξνζσπηθνύ ηεο δεκόζηαο δηνίθεζεο» 16. Νφκνο 2085/1992 «Ρύζκηζε ζεκάησλ νξγάλσζεο, ιεηηνπξγίαο θαη πξνζσπηθνύ ηεο Γεκόζηαο Γηνίθεζεο» 17. Νφκνο 2527/1997 18. Νφκνο 2738/99 (άξζξν 19) 19. Νφκνο 3528/2007 [λένο ππαιιειηθφο θψδηθαο] 20. Νφκνο πεξί επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο 16-7-1971 21. Π.Γ. 1/07-01-08/ «Οξγαληζκφο ηνπ Δ.Κ.Γ.Γ.Α.» 22. Π.Γ. 320/1988 23. Πξφγξακκα Δ.Δ. : SOCRATES (1999) 70

24. Πξφγξακκα Leonardo da Vinci I θαη II (1995-2006) 25. Πξφγξακκα INTEREG III /A PHARE CBC, δηαζπλνξηαθνχ ραξαθηήξα : Διιάδα Βνπιγαξία, Διιάδα Κχπξνο 26. Πξφγξακκα INTEREG IIIB ARCHIMED (Ο.Σ.Α. Διιάδαο θαη Δ.Δ.). 27. Πξνγξακκαηηθή ζπκθσλία Δ.Κ.Γ.Γ.Α. Α.Γ.Δ.Γ.Τ., 22-11-2004. Διιεληθή βηβιηνγξαθία: 28. Απνινγηζκφο Δ.Κ.Γ.Γ.Α., 2004-2007, Ηνχληνο 2007. 29. Βαζηιάθε Μαξνχζα, «Δθπαίδεπζε: Μέζν αλάπηπμεο ηνπ αλζξψπηλνπ παξάγνληα θαη εξγαιείν δηνηθεηηθήο κεηαξξχζκηζεο», 2004 30. Γεληθή Γξακκαηεία Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο Γηεχζπλζε Πνηφηεηαο θαη Απνδνηηθφηεηαο, Κνηλό Πιαίζην Αμηνιόγεζεο, Δηδηθή Έθδνζε, Δζληθφ Σππνγξαθείν, Αζήλα 2005. 31. Δγθχθιηνο Γ.Γ.Γ.Γ. & Ζ.Γ. ΓΗΠΑ/Φ.4/νηθ.26397 27/12/2005 32. Δγθχθιηνο ΓΗΠΑ/Φ1/6787, 06-04-05 33. Εαβιάλνο Μπξ., Οξγάλσζε θαη Γηνίθεζε, η. Β, εθδ. Έιιελ, Αζήλα 1991. 34. Εεπγαξίδεο π., Μαζήκαηα Management Ιλζηηηνύην Δπηκόξθσζεο Δπηθνηλσλίαο θαη Γηνίθεζεο, Αζήλα 1979 35. Κακελάξε Εσή (ΗΕ εθπαηδεπηηθή ζεηξά Δ..Γ.Γ.), «ηξαηεγηθή Αλάπηπμεο ηνπ αλζξώπηλνπ δπλακηθνύ ζηελ ειιεληθή δεκόζηα δηνίθεζε», Αζήλα 2006 36. Καλειιφπνπινο Υ. Κ., «Γηνίθεζε Πξνζσπηθνύ Αλζξώπηλνπ Γπλακηθνύ», Αζήλα 2002, θεθ. 8, ζει. 342. 37. Καλειιφπνπινο Υ., Μάλαηδκελη Απνηειεζκαηηθή Γηνίθεζε, Γ έθδνζε, Αζήλα 2003 38. Καξθαηζνχιεο Π., Σν Κξάηνο ζε κεηάβαζε, εθδ. ηδέξεο, θεθ. 7, ζει. 219, Αζήλα 2004. 39. Κπξηαδή Ν. «Η θνηλσληνινγηθή Έξεπλα» - Διιεληθά Γξάκκαηα, Αζήλα 2001 40. Λφε Μαξία Υξηζηίλα Δζληθή ρνιή Γεκφζηαο Γηνίθεζεο, Ησάλλεο Απνζηνιάθεο Δζληθή ρνιή Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο, «Μαζεζηαθέο Κνηλόηεηεο θαη Δθπαίδεπζε Γεκνζίσλ Τπαιιήισλ», 2005. 41. Μαξαγθφπνπινο Γ., Μέζνδνη Δπηινγήο θαη Δθπαηδεύζεσο ηνπ Πξνζσπηθνύ ηεο Γηνηθήζεσο, Αζήλα 1950 42. Μάξδαο Γ., Οηθνλνκηθή Θεσξία, Γηα Βίνπ Παηδεία, Κνηλσληθή Πνιηηηθή, εθδ. Παπαδήζε, Αζήλα 2001. 71

43. Μπνπξαληάο Γ., Μάλαηδκελη ζεσξεηηθό Τπόβαζξν, ύγρξνλεο Πξαθηηθέο, εθδ. Γ. Μπέλνπ, Αζήλα 2002. 44. Ν. 2190/1994 «Πιήξσζε Θέζεσλ Βάζεη πξνηεξαηόηεηαο, Γηαδηθαζία Γηνξηζκόο». 45. Νένο Τπαιιειηθφο Κψδηθαο Ν. 3528/2007 46. Νφκνο 3260/2004, Α 151 47. Παγθάθεο Γξ. Δηζαγσγή ζηελ Γεκόζηα Γηνίθεζε, η. β, εθδ. άθθνπιαο, Κνκνηελή 1991 48. Παγθάθεο Γξ., Γηνίθεζε Αλζξσπίλσλ Πόξσλ, η. Α, εθδ. άθθνπιαο, 1998. 49. Παιαηφο Τπαιιειηθφο Κψδηθαο Ν. 2683/1999 50. Παλαγφπνπινο Αζαλάζηνο, ζεκεηψζεηο παξνπζίαζεο (Power Point) ηνπ καζήκαηνο Γηαρείξηζε Αλζξώπηλνπ Γπλακηθνύ, ΔΣΑ, 2007. 51. Παπαγεσξγίνπ Γ., Ρακκαηά Μ., Φξαγθνχιεο Υ., «Γηνίθεζε Αλζξσπίλσλ Πόξσλ: Θεσξία θαη Σερληθέο Γηνίθεζεο Αλζξώπηλνπ Γπλακηθνύ», Αζήλα 2007. 52. ΠΓ 318/1992/Α-161, «Αμηνιόγεζε ησλ νπζηαζηηθώλ πξνζόλησλ ηνπ πξνζσπηθνύ ησλ δεκνζίσλ ππεξεζηώλ πιελ ησλ εθπαηδεπηηθώλ ιεηηνπξγώλ πξσηνβάζκηαο θαη δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο θαη ησλ λνκηθώλ πξνζώπσλ δεκνζίνπ δηθαίνπ» 53. Ρνκπφιεο., Γεκνπιάο Κ., Γαιαηά Β., Η δηα βίνπ επαγγεικαηηθή θαηάξηηζε ζηελ Διιάδα, Ηλζηηηνχην Δξγαζίαο ΓΔ ΑΓΔΓΤ, Αζήλα 1999. 54. ετηαλίδεο Π., Αμηνιόγεζε Πξνζσπηνύ, ζει. 73-74, εθδ. Γαιαίνο, Αζήλα 1987. 55. Φαλαξηψηεο Π., Γηνίθεζε Γεκνζίσλ Τπεξεζηώλ θαη Οξγαληζκώλ, εθδ. ηακνχιεο, θεθ. 13, ζει. 344-345, Αζήλα 1999. 56. Υαιάο Γ., Δθπαίδεπζε θαη Αλάπηπμε ηειερώλ, ΔΛ.Κ.Δ.ΠΑ., Αζήλα 1992 Ξελόγισζζε βηβιηνγξαθία: 57. Bartram Sh., Gibson B., Training Needs Analysis Toolkit, Hrd Press, Amherst, Massachusetts 2002. 58. Chapman Br., The profession of government, Unwin University Books, 1959, p.114 59. Clarke Alan, «Evaluation Research», Sage Publications, 1999 60. Cook C.W., Hunsaker P.L. and Coffey, R.E., «Management and Organizational Behavior», Irwin McGraw Hill, Second Edition, New York 2002, Chapter 5, p. 158 61. Fisher, 1990, 62. French W., The personnel Management Process, Houghton Miffling Co, Atlanta, 1974 63. Langrod G., Reorganization of Public Administration in Greece, Athens, 1964 64. Mason J, «Qualitative Researching» Sage publications, 1996 72

65. McGregor Douglas, Leadership and Motivation, MIT press, 1966 66. Michell Ayse G., Strategic training partnerships between the state and enterprises, International Labour Office, Employment and Training Department, Geneva, 1998. 67. Patton M, «Qualitative Evaluation and Research Methods» Sage Publications 1990 68. Riggs Fr., Administration in Developing Countries, Houghton Mifflin Co, Boston 1964, p. 324 69. Salaman Graeme, Cameron Sheila, Hamblin Heather, Iles Paul, Mabey Christopher, Thomson Kenneth, Human Resource Strategies, The Open University, Sage Publications, London 1992. 70. Sherman A. et al., ζην Υπηήξεο Λ.., Γηνίθεζε Αλζξσπίλσλ Πόξσλ, εθδ. Interbooks, θεθ. 6, ζει. 124, Αζήλα 1978. 71. Simon H., Administrative Behavior, Macmillan Co., New York, 1957 72. Wexley, Latham, 1991 Γηαδηθηπαθνί ηόπνη: 73. www.ekdd,gr, /ΗΝ.ΔΠ., 09-10-2008. 74. www.ert.gr, Πνιηηηθή / Δπηκόξθσζε Τπαιιήισλ 20-06-2007. 75. www.gspa.gr, link: «Αληαιιαγή ππαιιήισλ κεηαμύ ηεο Διιάδαο θαη ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο», site ηεο ΓΓΓΓ, ελφηεηα Γεκόζηα Γηνίθεζε / Δπηθαηξόηεηα, 09-09-2008 76. www.ypesda.gr «εθπαίδεπζε δεκνζίσλ ππαιιήισλ», 09-09-2008. 73

ΠΗΝΑΚΑ ΤΝΣΜΖΔΧΝ ΚΑΗ ΤΝΣΟΜΟΓΡΑΦΗΧΝ 1. ÉNA : École Nationale d Administration (= Δζληθή ρνιή Γεκφζηαο Γηνίθεζεο (Γαιιίαο)) 2. Α.Γ. : Αλζξψπηλν Γπλακηθφ 3. Α.Ν. : Αλαγθαζηηθφο Νφκνο 4. Α..Δ.Π. : Αλψηαην πκβνχιην Δπηινγήο Πξνζσπηθνχ 5. Γ.Α.Γ. : Γηνίθεζε Αλζξψπηλνπ Γπλακηθνχ 6. Γ.Α.Π. : Γηνίθεζε Αλζξσπίλσλ Πφξσλ 7. Γ.Δ.Κ.Ω. : Γεκφζηα Δπηρείξεζε Κνηλήο Ωθειείαο 8. Δ.Δ. : Δπξσπατθή Έλσζε 9. Δ.Δ.Κ. : Δπαγγεικαηηθή Δθπαίδεπζε Καηάξηηζε 10. Δ.Κ.Γ.Γ.Α. : Δζληθφ Κέληξν Γεκφζηαο Γηνίθεζεο 11. Δ..Γ.Γ. : Δζληθή ρνιή Γεκφζηαο Γηνίθεζεο 12. Δ..Σ.Α. : Δζληθή ρνιή Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο 13. ΗΝ.ΔΠ. : Ηλζηηηνχην Δπηκφξθσζεο 14. Κ.Δ.Κ. : Κέληξν Δπαγγεικαηηθήο Καηάξηηζεο 15. Κ.Μ.Ο.Γ.Γ. : Κέληξν Μεηεθπαηδεχζεσο Οξγάλσλ Γεκφζηαο Γηνίθεζεο 16. Ν.Π.Γ.Γ. : Ννκηθφ Πξφζσπν Γεκνζίνπ Γηθαίνπ 17. Ν.Π.Η.Γ. : Ννκηθφ Πξφζσπν Ηδησηηθνχ Γηθαίνπ 18. Ο.Π.. : Οινθιεξσκέλν Πιεξνθνξηαθφ χζηεκα 19. Ο.Σ.Α. : Οξγαληζκφο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο 20. Π.Γ. : Πξνεδξηθφ Γηάηαγκα 21. Π.Δ. : Παλεπηζηεκηαθήο Δθπαίδεπζεο 22. Π.ΗΝ.ΔΠ. : Πεξηθεξεηαθφ Ηλζηηηνχην Δπηκφξθσζεο 23..Δ.Γ.Τ. : ρνιή Δπηκνξθψζεσο Γεκνζίσλ Τπαιιήισλ 24. Σ.Δ. : Σερλνινγηθή Δθπαίδεπζε 25. Σ.Δ.Η. : Σερλνινγηθφ Δθπαηδεπηηθφ Ίδξπκα 26. Τ.Δ. : Τπνρξεσηηθή Δθπαίδεπζε 27. ΤΠ.Δ.Γ.Γ.Α. : Τπνπξγείν Δζσηεξηθψλ Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη Απνθέληξσζεο 74

ΠΗΝΑΚΑ ΔΗΚΟΝΟΓΡΑΦΖΖ ρήκα 1 : Γηαδηθαζία εθπαίδεπζεο θαη αλάπηπμεο αλζξσπίλσλ πόξσλ 75