Δρ. Ευστράτιος Καλογήρου Earth Engineering Center, Columbia University, NY, USA, Πρόεδρος ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ,Ελλάδα synergia@synergia.com.gr Ο Δρ Ευστράτιος Καλογήρου από το Earth Engineering Center, Columbia University και πρόεδρος της ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ (WTERT Ελλάδας) πήρε μέρος στο διεθνές συνέδριο του ISWA 2009 που έγινε 12-15 Οκτωβρίου στην Λισσαβόνα, Πορτογαλία στο οποίο παρέστησαν παραπάνω από 700 σύνεδροι. Το συνέδριο οργανώθηκε από τον ISWA και την Πορτογαλική ένωση καθαρισμών και περιβαλλοντικής μηχανικής (APESB) και αποτέλεσε ένα πολύ σημαντικό επιστημονικό και τεχνικό γεγονός στον τομέα διαχείρισης στερεών απορριμμάτων. Το θέμα του συνεδρίου «Μετατρέποντας τα απορρίμματα σε ιδέες» ήταν εφαλτήριο για ανταλλαγή γνώσεων και εμπειριών ώστε να επιτευχθούν οι καλύτερες λύσεις διαχείρισης απορριμμάτων από όλους τους τομείς της κοινωνίας μας, από την βιομηχανία έως την τέχνη. Εκτός των κλασσικών επιστημονικών συνεδρίων, υπήρξε επιπλέον και ένα Ίβηρο-Αμερικάνικο συμπόσιο. Η επιτροπή του συνεδρίου προσκάλεσε ηγετικές φυσιογνωμίες του χώρου να μιλήσουν για κάθε θέμα. Οι κύριοι σκοποί του συνεδρίου ήταν : - Ανάπτυξη επαφών μεταξύ επαγγελματιών και επιστημόνων του χώρου. - Ανάπτυξη πρωτοποριακών λύσεων στον τομέα στερεών απορριμμάτων. - Κάλυψη κενών σε διεθνείς νομικούς και αναπτυξιακούς στόχους. - Ανάπτυξη μιας ερευνητικής και τεχνολογικής ατζέντας. - Δημιουργία δεσμών μεταξύ τεχνικών και policy makers. Οι κύριες θεματικές ενότητες του συνεδρίου ήταν : 1. Πρωτοποριακές λύσεις για τα απορρίμματα 2. Αειφόρος διαχείριση απορριμμάτων
3. Ενεργειακή αξιοποίηση 4. Απορρίμματα και κλιματική αλλαγή 5. Ίβηρο-Αμερικάνικο συμπόσιο Σε ότι αφορά την ενεργειακή αξιοποίηση τα συμπεράσματα ήταν ότι, σε ευθυγράμμιση με την νέα ντιρεκτίβα της Ε.Ε. 2008/98, η ενεργειακή αξιοποίηση ανεβαίνει στην ιεραρχία της διαχείρισης απορριμμάτων και το ποσοστό χρήσης της τεχνολογίας αυτής αναμένεται να ανέβει τα επόμενα χρόνια στην Ευρώπη, στις ΗΠΑ καθώς και στις αναπτυσσόμενες χώρες ώστε να μειώσουν την χρήση ορυκτών καυσίμων. Δύο τεχνικές επισκέψεις έγιναν με συμμετοχή της ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ. 1. Επίσκεψη στο ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων του Lipor To Lipor (διαδημοτική επιχείρηση διαχείρισης στερεών απορριμμάτων του Oporto) είναι υπεύθυνο για την διαχείριση, την αξιοποίηση και την επεξεργασία αστικών στερεών απορριμμάτων που παράγονται από 8 δήμους. Οι 8 αυτοί δήμοι είναι οι Espinho, Gondomar, Maia, Matosinhos, Porto, Povoa de Varzim, Valongo και Vila do Conde. Το Lipor αρχικά δημιουργήθηκε ως μια ένωση δήμων το 1982 και πλέον έχει μια ολοκληρωμένη διαχείριση απορριμμάτων. Επεξεργάζεται ετησίως περίπου 500.000 τόνους απορριμμάτων που παράγονται 972.000 κατοίκους. Μέσω των ιδεών της αειφόρου διαχείρισης απορριμμάτων όπως η υιοθέτηση ολοκληρωμένων συστημάτων και η ελαχιστοποίηση διάθεσης σε ΧΥΤΥ, το Lipor ανέπτυξε μια ολοκληρωμένη στρατηγική επεξεργασίας, αξιοποίησης και περιορισμού για αστικά στερεά απορρίμματα που βασίζεται σε 3 στοιχεία: Αξιοποίηση υλικών, αξιοποίηση οργανικών και ανάκτηση ενέργειας. Αυτά τα στοιχεία συμπληρώνονται από ένα ΧΥΤΥ για την τελική διάθεση των υπολειμμάτων. Επίσκεψη στην κέντρο ανακύκλωσης του Lipor. Στο κέντρο ανακύκλωσης διαφόρων υλικών του Lipor, όλη η διαδικασία μπορεί να παρακολουθηθεί από την απόθεση σε κάδους ανακύκλωσης και σε χώρους διάθεσης έως την διαδρομή τους από κέντρο διαλογής όπου ξεχωρίζονται και δεματοποιούνται προς ανακύκλωση. Το κέντρο διαλογής του Lipor επεξεργάζεται 35.000 τόνους τον χρόνο που προέρχεται από διαλογή στην πηγή.
Επίσκεψη στο κέντρο ανάκτησης οργανικών του Lipor Στο κέντρο ανάκτησης οργανικών υλικών έγιναν δύο επισκέψεις. Μια στη μονάδα οικιακής κομποστοποίησης Horta da Formiga και μια επίσκεψη στη μονάδα κομποστοποίησης όπου οργανικά απορρίμματα επεξεργάζονται και δίνουν κόμποστ για γεωργική χρήση. Η μονάδα κομποστοποίησης έχει την δυνατότητα να επεξεργάζεται περίπου 60.000 τόνους/ έτος και παράγει 20.000 τόνους/ έτος υψηλής ποιότητας κόμποστ. Όποια υπολείμματα παράγονται από μη οργανικό υλικό που βρίσκεται στα απορρίμματα όπως χαρτί, πλαστικό κλπ οδηγούνται στο κέντρο ανάκτησης ενέργειας. Επίσκεψη στο κέντρο ανάκτησης ενέργειας του Lipor Maia Έγινε μια επίσκεψη στη μονάδα ενεργειακής αξιοποίησης που βρίσκεται σχεδόν 8 χιλιόμετρα από το κέντρο του Πόρτο και στο ΧΥΤΑ του Lipor. Η μονάδα ενεργειακής αξιοποίησης, με δύο γραμμές συνεχούς και σχεδόν αυτόματης λειτουργίας, επεξεργάζεται περίπου 1.000 τόνους απορριμμάτων την ημέρα, παράγοντας 25 MWe ηλεκτρικής ενέργειας, αρκετής να παρέχει ηλεκτρισμό σε περίπου 150.000 κατοίκους Το ΧΥΤΑ του Lipor που βρίσκεται δίπλα στην μονάδα ενεργειακής αξιοποίησης σχεδιάστηκε με βάση πολύ αυστηρούς περιβαλλοντικούς όρους και άριστες συνθήκες προστασίας. Το συνολικό πόσο τέφρας και υπολειμμάτων που αποτίθενται, εκτιμάται σε 75.000 τόνους/ έτος. Τεχνικά στοιχεία: 1. Δυναμικότητα :1.000 τόνοι ανά ημέρα ΑΣΑ x 330 μέρες 2. 10 χρόνια λειτουργίας 3. 26 MWe, 60 τόνοι ανά ώρα ατμό x 2 γραμμές 4. Η θερμοκρασία καύσης την ώρα της επίσκεψης στην σχάρα ήταν 1050 C και η θερμοκρασία των απαερίων ήταν 950-970 C. Κανονικές συνθήκες λειτουργίας στην σχάρα είναι (1000-1200 C) 5. Τέλος εισόδου 40 /τόνο 6. Τιμή πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας 80 /MWh 7. Ημί-υγρές πλυντηρίδες, SNCR (επίπεδο εκπομπών NOx 150-190 mg/nm 3 ) 8. Στερεοποίηση ιπτάμενης τέφρας με τσιμέντο επί τόπου (έκταση 0,2 ha), και μετά οδηγείται στο ΧΥΤΥ 9. Η τέφρα πυθμένα είναι αδρανής και πηγαίνει είτε στο ΧΥΤΥ είτε για κατασκευή δρόμων.
10. Η μονάδα κατασκευάστηκε από την CNIM (Σχάρα τύπου MARTIN) και λειτουργεί από θυγατρική της VEOLIA 11. Τα συνολικά στραγγίσματα από τις τέφρες καθαρίζονται βιολογικά μέσω Ultra Filtration & αντίστροφης όσμωσης. Μερικές φωτογραφίες από την μονάδα ενεργειακής αξιοποίησης του Lipor Μέταλλα ανακτώμενα από την τέφρα πυθμένα
Ιπτάμενη τέφρα Η ιπτάμενη τέφρα στερεοποιείτε με τσιμέντο
Αδρανής ιπτάμενη τέφρα με τσιμέντο Αδρανής ιπτάμενη τέφρα με τσιμέντο
Στραγγίσματα από την μονάδα ενεργειακής αξιοποίησης και το ΧΥΤΥ 2. Επίσκεψη στον μονάδα ενεργειακής αξιοποίησης Valorsul Η μονάδα ενεργειακής αξιοποίησης στο Valorsul βρίσκεται περίπου 6 χιλιόμετρα από το κέντρο της Λισσαβόνας. Καθημερινά επεξεργάζεται 2.000 τόνους απορριμμάτων και παράγει αρκετή ενέργεια για 150.000 κατοίκους. Καταλαμβάνει μια έκταση 4 εκταρίων και έχει δυναμικότητα 662.000 τόνους τον χρόνο με διαθεσιμότητα 90%. Ένα πολύ ολοκληρωμένο πρόγραμμα περιβαλλοντικής παρακολούθησης χρησιμοποιείται για να εκτιμηθεί το αντίκτυπο της μονάδας στην ευρύτερη περιοχή. Τεχνικές λεπτομέρειες. 1. Μαζική καύση με ανάκτηση ενέργειας 2. Τοποθεσία: S. Joao de Talha, Δήμος Loures 3. Έκταση: 4 ha 4. Προέλευση ΑΣΑ : Συλλογή από δήμους και ιδιώτες 5. Κανονική δυναμικότητα: 662.000 τόνοι/έτος (90% διαθεσιμότητα) 6. Θερμογόνος ικανότητα των ΑΣΑ: 7820 kj/kg 7. Πλέγμα: Detroit Stoker Reverse-Acting Stoker
8. Λέβητες παραγωγής ατμού: 2 μονάδες με κανονική κυκλοφορία νερού με υπερθέρμανση 9. Ατμός στην τουρμπίνα: 222.000 kg/h 10. Υπέρθερμος ατμός: 52.8 bar 11. Συνολική παραγωγή ηλεκτρισμού: 525.71 kwh ανά τόνο ΑΣΑ 12. Ιδιοκατανάλωση ηλεκτρισμού: 71.13 ανά τόνο ΑΣΑ 13. Απομάκρυνση αζωτοξειδίων μέσω SNCR (επιλεκτική μη καταλυτική μείωση αζωτοξειδίων) 14. Απομάκρυνση όξινων αερίων μέσω ημί-ξηρής διαδικασίας μέσω εισαγωγής άσβεστου 15. Απομάκρυνση διοξινών, φουρανίων και βαρέων μετάλλων μέσω ενεργού άνθρακα 16. Σύστημα απομάκρυνσης σωματιδίων με σακόφιλτρα υψηλής απόδοσης Το ΧΥΤΥ του Valorsul χρησιμοποιείτε για απόθεση απορριμμάτων που δεν μπορούν να καούν, όπως επίσης και για τα ΑΣΑ όταν δεν λειτουργεί η μονάδα ενεργειακής αξιοποίησης. Αποτελείται από ξεχωριστά κύτταρα υπενδεδυμένα με μη διαπερατά υλικά ώστε να μην διαφεύγουν τα στραγγίσματα. Υπάρχουν επίσης εξειδικευμένα κύτταρα στα οποία εναποτίθεται η ιπτάμενη τέφρα. Στο ΧΥΤΥ γίνεται επιπλέον ανάκτηση του βιοαερίου και καύση του. Λειτουργεί επιπλέον μονάδα που ανακτάει σιδηρούχα και μη σιδηρούχα μέταλλα από την τέφρα πυθμένα την μονάδας ενεργειακής αξιοποίησης. Τα μέταλλα οδηγούνται προς ανακύκλωση και τα αδρανή υλικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν στις κατασκευές. Τα σιδηρούχα μέταλλα που ανακτώνται αρκούν για να κατασκευαστούν 16.500 οχήματα τον χρόνο. Συνολικά εναποτίθενται στο ΧΥΤΥ στο Valorsul 130.000 τόνοι /έτος τέφρας πυθμένα καταλαμβάνοντας μια έκταση 2.9 εκτάρια.