Ειςαγωγι ςτθ Λογιςτικι Δρ. Ορζςτθσ Βλθςμάσ Μζλοσ Ε.ΔΙ.Π Σμιμα Λογιςτικισ & Χρθματοοικονομικισ χολι Διοίκθςθσ Επιχειριςεων Οικονομικό Πανεπιςτιμιο Ακθνϊν Ειςαγωγι ςτθ Λογιςτικι 1
Περίγραμμα Μακιματοσ Ο ςκοπόσ του μακιματοσ είναι θ παρουςίαςθ ειςαγωγικϊν εννοιϊν και βαςικϊν μθχανιςμϊν τθσ Λογιςτικισ με ςκοπό τθ διαμόρφωςθ ενόσ κεμελιϊδουσ γνωςτικοφ υπόβακρου απαραίτθτου για τθν περαιτζρω μελζτθ και εντρφφθςθ προχωρθμζνων κεμάτων λογιςτικισ. Βιβλιογραφία: Μπάλλασ, Α & Χζβασ, Δ., 2014, Χρθματοοικονομικι Λογιςτικι, 3 θ ζκδοςθ, Εκδόςεισ Μπζνου (Κεφάλαια: 4, 5, 6, 7, 8). Πρόςθετο Τλικό: Διαφάνειεσ διαλζξεων. Αςκιςεισ διαλζξεων. Αςκιςεισ μελζτθσ. Επικοινωνία: Γραφείο: Εργαςτιριο Λογιςτικϊν Εφαρμογϊν, Κτιριο Αντωνιάδου 3 οσ Όροφοσ. Ώρεσ γραφείου: Δευτζρα 5-7. e-mail: vlismas@aueb.gr 2
Περίγραμμα Μακιματοσ 1 2 3 Θεματική Ενότητα Βαςικζσ Ζννοιεσ, Οικονομικζσ Καταςτάςεισ (Ιςολογιςμόσ, Κατάςταςθ Αποτελεςμάτων Χριςθσ, Κατάςταςθσ υνολικϊν Αποτελεςμάτων Χριςθσ, Κατάςταςθ Μεταβολισ Ιδίων Κεφαλαίων). Λογιςτικό Κφκλωμα, Βαςικοί Μθχανιςμοί Καταγραφισ Λογιςτικισ Πλθροφορίασ, Θμερολόγιο, Λογαριαςμόσ, Γενικό Κακολικό, Αναλυτικό Κακολικό, Ιςοηφγια. Λογιςτικζσ Εργαςίεσ Σζλουσ Χριςθσ, Εγγραφζσ Προςαρμογισ, Εγγραφζσ Προςδιοριςμοφ Αποτελζςματοσ. Κεφάλαια 4, 5, 6 7 8 3
Θεματικι Ενότθτα 1 Βαςικζσ Ζννοιεσ, Οικονομικζσ Καταςτάςεισ (Ιςολογιςμόσ, Κατάςταςθ Αποτελεςμάτων Χριςθσ, Κατάςταςθ υνολικϊν Αποτελεςμάτων Χριςθσ, Κατάςταςθ Μεταβολισ Ιδίων Κεφαλαίων). Ειςαγωγι ςτθ Λογιςτικι 4
Οριςμόσ τθσ Λογιςτικισ Λογιςτικι είναι ο επιςτθμονικόσ κλάδοσ, αντικείμενο του οποίου είναι θ παροχι χρθματοοικονομικϊν πλθροφοριϊν για τθν ενθμζρωςθ όλων των ενδιαφερόμενων για τισ οικονομικζσ μονάδεσ, τθν υποβοικθςθ τθσ διοίκθςθσ και τθσ λειτουργίασ των οικονομικϊν μονάδων και τθ διευκόλυνςθ οικονομικισ και κοινωνικισ ςθμαςίασ δραςτθριοτιτων. Θ παροχι χρθματοοικονομικϊν πλθροφοριϊν υλοποιείται διαμζςου τθσ αναγνϊριςθσ, αποτίμθςθσ, καταγραφισ και παρουςίαςθσ των λογιςτικϊν (οικονομικϊν) γεγονότων. Οι οικονομικζσ πλθροφορίεσ που παρζχει θ Λογιςτικι αποςκοποφν ςτθ: Διευκόλυνςθ των δραςτθριοτιτων οικονομικισ και κοινωνικισ ςθμαςίασ Τποβοικθςθ των διοικθτικϊν ςτελεχϊν Ενθμζρωςθ όλων των ενδιαφερομζνων μερϊν 5
Λογιςτικι & Παροχι Πλθροφοριϊν Λογιςτικι παρζχει πλθροφορίεσ τόςο για εξωτερικοφσ (εκτόσ επιχείρθςθσ) όςο και για εςωτερικοφσ (εντόσ επιχείρθςθσ) χριςτεσ: Εξωτερικοί Χριςτεσ Ιςολογιςμόσ. Κατάςταςθ Αποτελεςμάτων Χριςθσ (κατά λειτουργία/κατά είδοσ). Κατάςταςθ υνολικϊν Αποτελεςμάτων Χριςθσ. Κατάςταςθ Μεταβολϊν Ιδίων Κεφαλαίων. Κατάςταςθ Χρθματοροϊν. Αναγκαίεσ Γνωςτοποιιςεισ και Προςάρτθμα. Εςωτερικοί Χριςτεσ Εκκζςεισ Κόςτουσ Παραγωγισ. Εκκζςεισ Απόδοςθσ Σμθμάτων. Προχπολογιςμοί Επενδυτζσ και Μελλοντικοί Επενδυτζσ, Δανειςτζσ, Φορολογικζσ Αρχζσ, Χρθματοοικονομικοί Αναλυτζσ, Εργαηόμενοι, Ανταγωνιςτζσ, Καταναλωτζσ 6
Χαρακτθριςτικά τθσ Λογιςτικισ Θ Λογιςτικι ςχετίηεται με διάφορα γνωςτικά αντικείμενα, όπωσ για παράδειγμα: Διοικθτικι των Επιχειριςεων. Οικονομικι Επιςτιμθ. Δίκαιο. τατιςτικι και Ποςοτικζσ Μζκοδοι. Πλθροφοριακά υςτιματα. Επιμζρουσ κλάδοι τθσ Λογιςτικισ είναι δυνατόν να οριςκοφν οι ακόλουκοι: Χρθματοοικονομικι Λογιςτικι. Διοικθτικι Λογιςτικι. o Κοςτολόγθςθ. Διεκνισ Λογιςτικι. Ελεγκτικι. Φορολογικι Λογιςτικι. Δθμόςια Λογιςτικι. 7
Θ Λογιςτικι ωσ Διαδικαςία Δθμιουργίασ Πλθροφοριϊν Λογηζηηθές Αρτές & Παραδοτές. Δηεζλή Λογηζηηθά Πρόησπα. Εζληθά Λογηζηηθά Πρόησπα. Εζληθό Καλοληζηηθό Πιαίζηο. Λογηζηηθή Ιζόηεηα Λογηζηηθά Γεγολόηα Λογιζηικές Διαδικαζίες: Ηκεροιόγηα Λογαρηαζκοί Γεληθό Καζοιηθό Αλαισηηθά Καζοιηθά Ιζοδύγηα Απογραθή Οικονομικές Καηαζηάζεις: Ιζοιογηζκός. Καηάζηαζε Αποηειεζκάηωλ Χρήζες. Καηάζηαζε σλοιηθώλ Αποηειεζκάηωλ Χρήζες. Καηάζηαζε Μεηαβοιώλ Ιδίωλ Κεθαιαίωλ. Καηάζηαζε Σακεηαθώλ Ροώλ - Χρεκαηοροώλ. Αλαγθαίες Γλωζηοποηήζεης. θαη Προζάρηεκα. 8
Βαςικζσ Λογιςτικζσ Παραδοχζσ τθ Λογιςτικι γίνονται αποδεκτζσ οι ακόλουκεσ παραδοχζσ: Αρχή τησ υνζχειασ τησ Επιχειρηματικήσ Δραςτηριότητασ (Going Concern): υποδθλϊνει ότι όταν καταρτίηονται οι χρθματοοικονομικζσ καταςτάςεισ τα ςτοιχεία ενεργθτικοφ και οι υποχρεϊςεισ τθσ αποτιμϊνται βάςθ τθσ υπόκεςθσ ότι θ λογιςτικι οντότθτα κα ςυνεχίςει να αςκεί αμείωτθ τθν οικονομικι δραςτθριότθτά τθσ ςτο διθνεκζσ. Δθλαδι, θ λογιςτικι οντότθτα κα υπάρχει ςτο προβλεπόμενο μζλλον και επομζνωσ δεν υπάρχει πρόκεςθ να περιορίςει ουςιωδϊσ τισ δραςτθριότθτζσ τθσ ι να ρευςτοποιιςει τα ςτοιχεί που ζχει υπό τον ζλεγχό τθσ. Αρχή του Δεδουλευμζνου των Εςόδων και Εξόδων (Accruals Principle): τα ζςοδα και τα ζξοδα αναγνωρίηονται (καταχωροφνται ςτα λογιςτικά βιβλία) όταν πραγματοποιείται θ ςυναλλαγι από τθν οποία προκφπτουν και όχι όταν ειςπράττονται ι πλθρϊνονται. Αρχή τησ υντηρητικότητασ ή φνεςησ: μεταξφ δφο ι περιςςοτζρων εναλλακτικϊν χειριςμϊν επιλζγεται εκείνοσ που διαμορφϊνει τθ λιγότερο ευνοϊκι εικόνα για τθ χρθματοοικονομικι κζςθ τθσ επιχειρθματικισ μονάδασ. Σα κακά νζα λογιςτικοποιοφνται πιο ενωρίσ από ότι τα καλά νζα. Θ λογιςτικι αυτι αρχι δεν ιςχφει πάντα. 9
Βαςικζσ Λογιςτικζσ Παραδοχζσ Αρχή τησ Εφλογησ Παρουςίαςησ (Επικράτηςη τησ Ουςίασ πάνω από το Σφπο): οι πλθροφορίεσ πρζπει να παρουςιάηουν τθν ουςία και τθν οικονομικι πραγματικότθτα των ςυναλλαγϊν και όχι μόνο τθ νομικι μορφι τουσ. Αρχή του Ιςτορικοφ Κόςτουσ: θ αρχικι αναγνϊριςθ των περιουςιακϊν ςτοιχείων γίνεται ςτο κόςτοσ κτιςθσ. Αρχή Αναγνώριςησ Εςόδων: τα ζςοδα, δθλαδι τα οικονομικά οφζλθ που ειςρζουν ςε μία επιχειρθματικι μονάδα, αναγνωρίηονται όταν μεταφερκοφν όλοι οι κίνδυνοι και τα οφζλθ ιδιοκτθςία που ζχουν ςχζςθ με το πωλοφμενο προϊόν ι τθ προςφερόμενθ υπθρεςία. Αρχή τησ υςχζτιςησ Εςόδων και Εξόδων: απαιτεί τθ ςυςχζτιςθ των εξόδων που με τα ζςοδα τθσ επιχειρθματικισ μονάδασ. 10
Βαςικζσ Λογιςτικζσ Παραδοχζσ Τπόθεςη Αυτοτελοφσ Οικονομικήσ Οντότητασ: οι οικονομικζσ δραςτθριότθτεσ τθσ οικονομικισ οντότθτασ είναι διακριτζσ και ξεχωρίηουν από αυτζσ των ιδιοκτθτϊν τουσ. Θ ζννοια τθσ οικονομικισ οντότθτασ δεν ταυτίηεται κατϋ ανάγκθ με τθν ζννοια τθσ νομικισ οντότθτασ. Τπόθεςη Νομιςματικήσ Μονάδασ: υποδθλϊνει ότι θ νομιςματικι μονάδα είναι το πιο κατάλλθλο μζςο μζτρθςθσ τθσ οικονομικισ δραςτθριότθτασ μίασ επιχειρθματικισ μονάδασ. Τπόθεςη τησ Χρονικήσ Περιόδου: χρθςιμοποιείται προκειμζνου τα αποτελζςματα των επιχειρθματικϊν μονάδων να μετρϊνται και να εκτιμϊνται ςε τακτά χρονικά διαςτιματα (λογιςτικι χριςθ). 11
Ποιοτικά Χαρακτθριςτικά τθσ Λογιςτικισ Πλθροφορίασ Κατανοητότητα: οι λογιςτικζσ πλθροφορίεσ πρζπει να είναι άμεςα κατανοθτζσ από τουσ χριςτεσ οι οποίοι ζχουν επαρκισ γνϊςθσ των οικονομικϊν δραςτθριοτιτων και τθσ λογιςτικισ. υνάφεια: οι λογιςτικζσ πλθροφορίεσ πρζπει να ανταποκρίνονται ςτισ ανάγκεσ των χρθςτϊν για λιψθ αποφάςεων (προβλεπτικότθτα επιβεβαίωςθ). ημαντικότητα: οι λογιςτικζσ πλθροφορίεσ είναι ςθμαντικζσ ουςιϊςεισ αν θ παράλειψι τουσ ι κακι διατφπωςι τουσ κα μποροφςε να επθρεάςει τισ οικονομικζσ αποφάςεισ των χρθςτϊν. Αξιοπιςτία: οι λογιςτικζσ πλθροφορίεσ πρζπει να είναι απαλλαγμζνεσ από ουςιϊδθ λάκθ και παραλείψεισ. Πιςτή Παρουςίαςη: οι λογιςτικζσ πλθροφορίεσ πρζπει να παρουςιάηουν πιςτά τισ οικονομικζσ ςυναλλαγζσ. Πληρότητα: οι λογιςτικζσ πλθροφορίεσ κα πρζπει να είναι πλιρθσ μζςα ςτα όρια τθσ ςθμαντικότθτασ. υγκριςιμότητα: οι λογιςτικζσ πλθροφορίεσ κα πρζπει να είναι διαχρονικά ςυγκρίςιμεσ. 12
Λογιςτικό Κανονιςτικό Πλαίςιο ςτθν Ελλάδα Ελλθνικό Γενικό Λογιςτικό χζδιο (Π.Δ. 1123/1980) Ε.Λ.Π. (Ν. 4308/2014) Εξειδικευμζνα Λογιςτικά Κανονιςτικά Πλαίςια Χρόνοσ... 1980....................... 2002.............2014 Διεκνι Πρότυπα Χρθματοοικονομικισ Αναφοράσ (Κανονιςμόσ (ΕΚ) αρικ. 1606/2002 του Ευρωπαϊκοφ Κοινοβουλίου και του υμβουλίου τθσ 19θσ Ιουλίου 2002) 13
Λογιςτικι Ιςότθτα Θ οικονομικι κατάςταςθ μιασ Λογιςτικισ Οντότθτασ εκφράηεται ςτθ Λογιςτικι µε μια απλι ιςότθτα, γνωςτι ωσ Λογιςτικι Ιςότθτα (Accounting Equation) Θ Λογιςτικι Οντότθτα ωσ μία ςυλλογι περιουςιακϊν ςτοιχείων (οικονομικϊν πόρων). = Θ Λογιςτικι Οντότθτα ωσ μία ςυλλογι πθγζσ χρθματοδότθςθσ (χρθματικϊν κεφαλαίων). Ιδιοκτιτεσ. Δανειςτζσ. Ενεργθτικό (Περιουςιακά τοιχεία). = Πακθτικό (Κδια Κεφάλαια, Τποχρεϊςεισ). Κδια Κεφάλαια. Τποχρεϊςεισ. 14
Ενεργθτικό Σο Ενεργθτικό (Περιουςιακά τοιχεία - Assets) περιλαμβάνει διάφορα ςτοιχεία, τα οποία είναι οικονομικοί πόροι που ελζγχονται από τθν επιχείρθςθ ωσ αποτζλεςμα γεγονότων του παρελκόντοσ και από τουσ οποίουσ αναμζνεται να ειςρεφςουν μελλοντικά οικονομικά οφζλθ. Άρα ζνασ οικονομικόσ πόροσ για να αποτελεί μζροσ του Ενεργθτικοφ μίασ λογιςτικισ οντότθτασ πρζπει: Να ελζγχεται από τθ λογιςτικι οντότθτα. Να ζχει περιζλκει ςτον ζλεγχο τθσ λογιςτικισ οντότθτασ μετά από ςυγκεκριμζνο λογιςτικό γεγονόσ και ςυνεπϊσ να ζχει προςδιοριςκεί ςε αυτό τιμι ςτo πλαίςιo μίασ ςυναλλαγισ. Να είναι δυνατόν να διατίκεται ι να χρθςιμοποιείται για τθν επίτευξθ των αντικειμενικϊν ςκοπϊν τθσ λογιςτικισ οντότθτασ. Να απορρζουν οικονομικά οφζλθ από τθ χριςθ του. 15
Ενεργθτικό - Παραδείγματα Τλικά οικονομικά αγακά, όπωσ τα γιπεδα, τα κτίρια, τα μεταφορικά μζςα, τα ζπιπλα και ςκεφθ, τα μθχανιματα, οι πρϊτεσ φλεσ, τα εμπορεφματα κ.ά. Άυλα οικονομικά αγακά, όπωσ τα δικαιϊματα ευρεςιτεχνίασ, τα εμπορικά ςιματα, θ φιμθ και πελατεία κ.ά. Αποκζματα εμπορευμάτων και ετοίμων προϊόντων προσ πϊλθςθ, Αϋ Τλϊν για επεξεργαςία κ.ά. Απαιτιςεισ ζναντι τρίτων: Πελάτεσ, Γραμμάτια Ειςπρακτζα, Επιταγζσ Ειςπρακτζεσ, Προπλθρωκζντα Ζξοδα, Ζςοδα Ειςπρακτζα, Προκαταβολζσ κ.λπ. Χρεόγραφα, δθλαδι οι ομολογίεσ, οι μετοχζσ κ.ά. Μετρθτά που είναι ςτο ταμείο και οι τραπεηικζσ κατακζςεισ. 16
Πακθτικό - Τποχρεϊςεισ Σα ςτοιχεία του Ενεργθτικοφ (Οικονομικοί Πόροι) τθσ λογιςτικισ οντότθτασ αποκτικθκαν με χρθματοδότθςθ που προζρχονται από δφο πθγζσ: από ειςφορζσ του φορζα ι των φορζων τθσ επιχειρθματικισ δραςτθριότθτασ και από χρθματοδοτιςεισ τρίτων. Σα κεφάλαια που προζρχονται από χρθματοδοτιςεισ τρίτων καλοφνται ξζνα κεφάλαια ι υποχρεϊςεισ (Liabilities). Σα κεφάλαια που προζρχονται από ειςφορζσ των φορζων τθσ λογιςτικισ οντότθτασ καλοφνται Κδια Κεφάλαια (Owners Equity). 17
Πακθτικό - Τποχρεϊςεισ Τποχρεώςεισ είναι παροφςεσ οφειλζσ τθσ λογιςτικισ οντότθτασ που προζκυψαν από γεγονότα του παρελκόντοσ, θ τακτοποίθςθ των οποίων αναμζνεται να καταλιξει ςτθν εκροι οικονομικϊν πόρων από τθν επιχειρθματικι μονάδα. Μία υποχρεϊςθ εκπλθρϊνει τισ εξισ βαςικζσ προχποκζςεισ: Αφορά τθ λογιςτικι μονάδα και όχι τουσ φορείσ ι τα μζλθ τθσ διοίκθςισ τθσ. Ζχει δθμιουργθκεί ωσ ςυνζπεια λογιςτικοφ γεγονότοσ. Προβλζπεται θ ικανοποίθςι τθσ ςτο μζλλον, με χριμα ι με κάποιο άλλο ιςοδφναμο περιουςιακό ςτοιχείο, αποδεκτό από εκείνον ςτον οποίο υπάρχει θ υποχρζωςθ, ι ακόμθ θ μετατροπι τθσ ςε τμιμα του ιδίου κεφαλαίου. Είναι δυνατόν να αποδοκεί με χρθματικζσ μονάδεσ. 18
Πακθτικό Τποχρεϊςεισ - Παραδείγματα Ομολογιακά Δάνεια. Σραπεηικά Δάνεια. Τποχρεϊςεισ ςε ανοικτό λογαριαςμό (Προμθκευτζσ). Μεταχρονολογθμζνεσ Επιταγζσ Πλθρωτζεσ. Γραμμάτια Πλθρωτζα. Ζξοδα Πλθρωτζα. Προειςπραγμζνα Ζςοδα. 19
Πακθτικό Κδια Κεφάλαια Σα κεφάλαια που προζρχονται από ειςφορζσ των φορζων τθσ λογιςτικισ οντότθτασ καλοφνται Κδια Κεφάλαια (Owners Equity). Προζρχονται από Άμεςεσ Ειςφορζσ των ιδιοκτθτϊν τθσ Λογιςτικισ Οντότθτασ. Προζρχονται από Κζρδθ (Ηθμιζσ) που δεν διανεμικθκαν ςτουσ Ιδιοκτιτεσ τθσ Λογιςτικισ Οντότθτασ. Προζρχονται από απραγματοποίθτα Κζρδθ (Ηθμιζσ) τθσ Λογιςτικισ Οντότθτασ. Παραδείγματα: Εταιρικό Κεφάλαιο. Μετοχικό Κεφάλαιο. Παραδείγματα: Κζρδθ εισ Νζον. Αποκεματικά. Παραδείγματα: Διαφορζσ αναπροςαρμογισ αξίασ περιουςιακϊν ςτοιχείων. 20
Δομι Ιςολογιςμοφ (α) Ανάγκθ για κριτιρια κατθγοριοποίθςθσ των ςτοιχείων του Ενεργθτικοφ και του Πακθτικοφ: Ενεργθτικό Κριτιριο Ρευςτότθτασ Πακθτικό (Κδια Κεφάλαια Τποχρεϊςεισ) Κριτιριο Λθκτότθτασ Δυνατότθτα και τθσ ταχφτθτα των ςτοιχείων Ενεργθτικοφ (Οικονομικϊν Πόρων Περιουςιακϊν τοιχείων) να μετατραποφν ςε χριμα. Δφο βαςικζσ κατθγορίεσ: Μθ κυκλοφοροφν ενεργθτικό Κυκλοφοροφν ενεργθτικό 21
Δομι Ιςολογιςμοφ (β) Μθ κυκλοφοροφν ενεργθτικό το μθ κυκλοφοροφν ενεργθτικό ταξινομοφνται τα περιουςιακά ςτοιχεία/οικονομικοί πόροι που χρθςιμοποιοφνται για τθν επίτευξθ των ςκοπϊν που επιδιϊκει θ λογιςτικι οντότθτα για χρονικό διάςτθμα μεγαλφτερο από τθ λογιςτικι χριςθ (ταυτίηεται με το θμερολογιακό ζτοσ) ι το λειτουργικό κφκλωμα. Απόκτθςθ ςτοιχείου Χριςθ Περιουςιακοφ τοιχείου (Ενεργθτικοφ) Χριςθ 1 Χριςθ 2 Χριςθ 3 Χριςθ.. Σα περιουςιακά ςτοιχεία/οικονομικοί πόροι του μθ κυκλοφοροφντοσ ενεργθτικοφ ζχουν φυςικι ηωι μεγαλφτερθ από τθ λογιςτικι χριςθ ι το λειτουργικό κφκλωμα και, επομζνωσ, χρθςιμοποιοφνται για ςειρά ετϊν, εφόςον για οποιονδιποτε λόγω δεν προκφψει κζμα για τθ διάκεςι τουσ. 22
Δομι Ιςολογιςμοφ (γ) Μθ κυκλοφοροφν ενεργθτικό Για να ταξινομθκεί ςτοιχείο ςτο μθ κυκλοφοροφν ενεργθτικό, πρζπει να εκπλθρϊνει τισ ακόλουκεσ βαςικζσ προχποκζςεισ: Να ζχει φυςικι ηωι μεγαλφτερθ από τθ λογιςτικι χριςθ ι το λειτουργικό κφκλωμα, εφόςον είναι μεγαλφτερο από τθ χριςθ. Να χρθςιμοποιείται για τθ λειτουργία τθσ επιχειρθματικισ μονάδασ (λογιςτικισ οντότθτασ) ρευςτοποιοφμενο αργά και ςταδιακά, εφόςον μπορεί να ρευςτοποιθκεί, με τθ χρθςιμοποίθςι του, ι με τθν πάροδο του χρόνου. 23
Δομι Ιςολογιςμοφ (δ) Μθ Κυκλοφοροφν Ενεργθτικό (Παραδείγματα): Οικόπεδα, τα αγροκτιματα, τα δάςθ κ.λπ. Μεταλλεία, τα ανκρακωρυχεία κ.λπ. Διάφορεσ φυςικζσ πθγζσ. Κτίςματα. Σα μθχανιματα και γενικά ο μθχανικόσ εξοπλιςμόσ, τα εργαλεία κ.λπ. Σα κάκε είδουσ μεταφορικά μζςα, όπωσ τα αυτοκίνθτα, τα πλοία, τα αεροπλάνα κ.λπ. Σα ζπιπλα και ςκεφθ, οι μθχανζσ γραφείου, οι θλεκτρονικοί υπολογιςτζσ κ.λπ. Σα άυλα περιουςιακά ςτοιχεία, όπωσ θ υπεραξία, τα προνόμια ευρεςιτεχνίασ, τα ςυγγραφικά δικαιϊματα, τα εμπορικά ςιματα, θ φιμθ και πελατεία, τα ζξοδα ίδρυςθσ και οργάνωςθσ κ.λπ. Επενδφςεισ ςε χρεόγραφα, εφόςον χρθςιμοποιοφνται για ζλεγχο ι άςκθςθ επιρροισ ςε άλλεσ επιχειρθματικζσ μονάδεσ, για τοποκζτθςθ αποκεματικϊν από τισ αςφαλιςτικζσ εταιρείεσ κ.λπ. υμμετοχζσ ςε άλλεσ επιχειρθματικζσ μονάδεσ (όχι μετοχικισ μορφισ), εφόςον δεν ζχουν πρόςκαιρο χαρακτιρα. 24
Δομι Ιςολογιςμοφ (ε) Κυκλοφοροφν Ενεργθτικό το μθ κυκλοφοροφν ενεργθτικό (current assets) ταξινομοφνται τα περιουςιακά ςτοιχεία (οικονομικοί πόροι) τθσ λογιςτικισ οντότθτασ που θ οντότθτα αναμζνει ι ςκοπεφει να ρευςτοποιιςει ι πωλιςει ι αναλϊςει εντόσ του ςυνικουσ λειτουργικοφ κφκλου, ι κατζχει για εμπορικοφσ ςκοποφσ, ι αναμζνει να ρευςτοποιιςει εντόσ 12 μθνϊν από τθν θμερομθνία αναφοράσ των χρθματοοικονομικϊν καταςτάςεων, ι είναι μετρθτά ι ταμειακά ιςοδφναμα, εκτόσ εάν υφίςταται περιοριςμόσ για τθν ανταλλαγι τουσ ι τθ χριςθ τουσ για διακανονιςμό μιασ υποχρζωςθσ για διάςτθμα τουλάχιςτον 12 μθνϊν μετά τθν θμερομθνία αναφοράσ. Απόκτθςθ ςτοιχείου Χριςθ Χριςθ 1 Χριςθ 2 Χριςθ 3 Χριςθ.. 25
Δομι Ιςολογιςμοφ (ςτ) Κυκλοφοροφν Ενεργθτικό: Για να ταξινομθκεί ςτοιχείο ςτθν ομάδα του Κυκλοφοροφντοσ Ενεργθτικοφ, πρζπει να εκπλθρϊνει τισ ακόλουκεσ βαςικζσ προχποκζςεισ: Να ζχει φυςικι ηωι μικρότερθ ι ίςθ με τθ λογιςτικι χριςθ ι το λειτουργικό κφκλωμα. Να ζχει φυςικι ηωι μεγαλφτερθ από τθ λογιςτικι χριςθ ι το λειτουργικό κφκλωμα, αλλά να υπάρχει πρόκεςθ για ρευςτοποίθςι του μζςα ς αυτό το χρονικό διάςτθμα. Να κατζχεται για εμπορικοφσ ςκοποφσ ι να είναι χρθματικό διακζςιμο. 26
Δομι Ιςολογιςμοφ (η) Κυκλοφοροφν Ενεργθτικό (Παραδείγματα): Σα αποκζματα εμπορευμάτων, προϊόντων, θμικατεργαςμζνων προϊόντων, υποπροϊόντων, πρϊτων και βοθκθτικϊν υλϊν, υλικϊν επιςκευϊν και ςυςκευαςίασ και λοιπϊν ςυναφϊν ειδϊν. Οι απαιτιςεισ ζναντι πελατϊν από πϊλθςθ εμπορευμάτων ι από παροχι υπθρεςιϊν με πίςτωςθ. Οι απαιτιςεισ ζναντι τρίτων. Οι απαιτιςεισ ζναντι τρίτων από παροχι δανείων. Σα γραμμάτια ειςπρακτζα και οι ςυναλλαγματικζσ ειςπρακτζεσ, αν θ περίοδοσ που καλφπτουν δεν είναι μεγαλφτερθ από τθ λογιςτικι χριςθ ι το λειτουργικό κφκλωμα. Οι προκαταβολζσ προσ τουσ προμθκευτζσ, αν πρόκειται να γίνει παραλαβι των παραγγελμζνων εμπορευμάτων, πρϊτων υλϊν κ.λπ. μζςα ςε μία χριςθ ι ζνα λειτουργικό κφκλωμα. Σα χρεόγραφα εφόςον θ επζνδυςθ ςτουσ τίτλουσ αυτοφσ ζγινε με ςκοπό να ρευςτοποιθκοφν μζςα ςε μία λογιςτικι χριςθ ι ζνα λειτουργικό κφκλωμα. Σα προπλθρωκζντα ζξοδα. 27
Δομι Ιςολογιςμοφ (θ) Περαιτζρω κατθγοριοποιιςεισ του Ενεργθτικοφ : Μθ κυκλοφοροφν ενεργθτικό Ενςϊματα πάγια περιουςιακά ςτοιχεία Άυλα πάγια περιουςιακά ςτοιχεία Μακροπρόκεςμα χρθματοοικονομικά περιουςιακά ςτοιχεία Κυκλοφοροφντα ενεργθτικό Αποκζματα Απαιτιςεισ Χρεόγραφα Χρθματικά Διακζςιμα 28
Δομι Ιςολογιςμοφ (κ) Παραδείγματα: Ενςϊματα πάγια περιουςιακά ςτοιχεία Οικόπεδα Κτιρια Επενδφςεισ ςε ακίνθτα Μθχανιματα Ζπιπλα - Εξοπλιςμόσ Άυλα πάγια περιουςιακά ςτοιχεία Εμπορικό ιμα Φιμθ και Πελατεία Μακροπρόκεςμα χρθματοοικονομικά περιουςιακά ςτοιχεία Μετοχζσ Ομολογίεσ 29
Δομι Ιςολογιςμοφ (ι) Παραδείγματα: Αποκζματα Ά φλεσ Ζτοιμα Προϊόντα Εμπορεφματα Απαιτιςεισ Γραμμάτια Ειςπρακτζα Πελάτεσ Επιταγζσ ειςπρακτζεσ Προπλθρωκζντα ζξοδα Ζςοδα ειςπρακτζα 30
Δομι Ιςολογιςμοφ (ι) Παραδείγματα: Χρεόγραφα Μετοχζσ (βραχυπρόκεςμθ τοποκζτθςθ, π.χ εμπορεφςιμεσ) Ομολογίεσ (βραχυπρόκεςμθ τοποκζτθςθ) Χρθματικά διακζςιμα Κατακζςεισ όψεωσ Σαμείο 31
Δομι Ιςολογιςμοφ (ια) Κατθγοριοποίθςθ ςτοιχείων Πακθτικοφ (Κδια Κεφάλαια- Τποχρεϊςεισ): Κριτιριο Λθκτότθτασ Σαξινόμθςθ των ςτοιχείων του ιςολογιςμοφ χρθςιμοποιείται ωσ βάςθ θ ικανότθτα τθσ λογιςτικισ μονάδασ να ανταποκρικεί ςτισ υποχρεϊςεισ τθσ, δθλαδι ταξινόμθςθ με βάςθ το χρόνο μζςα ςτον οποίο οι υποχρεϊςεισ τθσ λογιςτικισ μονάδασ πρζπει να εξοφλθκοφν. Σρεισ βαςικζσ κατθγορίεσ: Κδια Κεφάλαια Μακροπρόκεςμεσ Τποχρεϊςεισ Βραχυπρόκεςμεσ Τποχρεϊςεισ 32
Δομι Ιςολογιςμοφ (ιβ) Κδια κεφάλαια Σα ςτοιχεία των ιδίων κεφαλαίων κατ αρχιν δεν ταξινομοφνται ςε ομάδεσ, όπωσ τα ςτοιχεία του ενεργθτικοφ και των υποχρεϊςεων, αλλά απλϊσ διακρίνονται ςε επί μζρουσ τμιματα), ανάλογα με τθ νομικι μορφι τθσ επιχειρθματικισ μονάδασ και τισ πθγζσ προζλευςισ τουσ. Καταβλθμζνα κεφάλαια (μετοχικό κεφάλαιο/εταιρικό κεφάλαιο) Αποκεματικά και αποτελζςματα εισ νζο Διαφορζσ αναπροςαρμογισ 33
Δομι Ιςολογιςμοφ (ιγ) Τποχρεϊςεισ Τποχρζωςθ είναι μια παροφςα δζςμευςθ τθσ οντότθτασ, που προκφπτει από γεγονότα του παρελκόντοσ, ο διακανονιςμόσ τθσ οποίασ αναμζνεται να οδθγιςει ςε εκροι πόρων που ενςωματϊνουν οικονομικά οφζλθ Μακροπρόκεςμεσ υποχρεϊςεισ Βραχυπρόκεςμεσ υποχρεϊςεισ τισ μακροπρόκεςμεσ υποχρεϊςεισ (long-term liabilities) ταξινομοφνται υποχρεϊςεισ που λιγουν μετά τθν πάροδο μιασ λογιςτικισ χριςεωσ ι ενόσ λειτουργικοφ κυκλϊματοσ. Δθμιουργία Τποχρζωςθσ Διακανονιςμόσ Τποχρζωςθσ Χριςθ 1 Χριςθ 2 Χριςθ 3 Χριςθ.. 34
Δομι Ιςολογιςμοφ (ιδ) Μακροπρόκεςμεσ Τποχρεϊςεισ (Παραδείγματα): Σα ομολογιακά δάνεια. Σα ενυπόκθκα δάνεια. Σα κάκε είδουσ μακροπρόκεςμα τραπεηικά δάνεια. Οι υποχρεϊςεισ ςτουσ πιςτωτζσ, τουσ εταίρουσ και τουσ μετόχουσ από τθ ςφναψθ δανείων για χρονικό διάςτθμα μεγαλφτερο από τθ λογιςτικι χριςθ ι το λειτουργικό κφκλωμα. τισ βραχυπρόκεςμεσ υποχρεϊςεισ ταξινομοφνται υποχρεϊςεισ που λιγουν μζςα ςε μία λογιςτικι χριςθ ι ζνα λειτουργικό κφκλωμα, όταν αυτό είναι μεγαλφτερο από τθ λογιςτικι χριςθ. Δθμιουργία Τποχρζωςθσ Διακανονιςμόσ Χριςθ 1 Χριςθ 2 Χριςθ 3 Χριςθ.. 35
Δομι Ιςολογιςμοφ (ιε) Βραχυπρόκεςμεσ Τποχρεϊςεισ (Παραδείγματα): τθν ομάδα των βραχυπρόκεςμων υποχρεϊςεων ταξινομοφνται ςυνικωσ τα εξισ είδθ υποχρεϊςεων: Οι οφειλζσ ςτουσ προμθκευτζσ. Οι υποχρεϊςεισ ςε τρίτουσ. Σα γραμμάτια πλθρωτζα και οι ςυναλλαγματικζσ. Οι οφειλζσ από προκαταβολζσ πελατϊν. Οι οφειλζσ από δεδουλευμζνα τοκομερίδια και μερίςματα πλθρωτζα. Οι οφειλζσ από προειςπραχκζντα ζςοδα Οι οφειλζσ ςτο Δθμόςιο, νομικά πρόςωπα δθμοςίου δικαίου και αςφαλιςτικοφσ οργανιςμοφσ. Ζξοδα πλθρωτζα. Επιταγζσ πλθρωτζεσ. 36
Δομι Ιςολογιςμοφ (ιςτ) Σίτλοσ Ιςολογιςμοφ ΕΝΕΡΓΘΣΙΚΟ ΠΑΘΘΣΙΚΟ Μη κυκλοφοροφν ενεργητικό Ενςϊματα πάγια περιουςιακά ςτοιχεία Άυλα πάγια περιουςιακά ςτοιχεία Μακροπρόκεςμα χρθματοοικονομικά περιουςιακά ςτοιχεία Κυκλοφοροφν ενεργητικό Κδια Κεφάλαια Καταβλθμζνα κεφάλαια Αποκεματικά και αποτελζςματα εισ νζο Αποκεματικά Αναπροςαρμογισ Μακροπρόθεςμεσ Τποχρεώςεισ Βραχυπρόθεςμεσ Τποχρεώςεισ Αποκζματα Απαιτιςεισ Χρεόγραφα Χρθματικά Διακζςιμα 37
Απλό Παράδειγμα Κατάρτιςθσ Ιςολογιςμοφ (α) Παράδειγμα: Ζςτω ότι τθν 31/12/2015 για τθν προςωπικι εταιρεία ΑΒΓ είναι γνωςτζσ οι πλθροφορίεσ που ακολουκοφν. Να καταρτιςκεί ο Ιςολογιςμόσ τθσ ΑΒΓ. Γιπεδο 1000 Προμθκευτζσ 300 Κατακζςεισ Όψεωσ 100 Εμπορεφματα 350 Μακροπρόκεςμο Σραπεηικό Δάνειο 1200 Εμπορικό ιμα 300 Επιταγζσ Ειςπρακτζεσ 200 Γραμμάτια Πλθρωτζα 200 Κτιριο 750 38
Απλό Παράδειγμα Κατάρτιςθσ Ιςολογιςμοφ (γ) Παράδειγμα: Επιλζγετε το Ενεργθτικό και πραγματοποιείτε περεταίρω κατθγοριοποίθςθ. ΕΝΕΡΓΘΣΙΚΟ Γιπεδο 1000 ΤΠΟΧΡΕΩΕΙ Προμθκευτζσ 300 Κατακζςεισ Όψεωσ 100 Εμπορεφματα 350 Μακροπρόκεςμο Σραπεηικό Δάνειο 1200 Εμπορικό ιμα 300 Επιταγζσ Ειςπρακτζεσ 200 Γραμμάτια Πλθρωτζα 200 Κτιριο 750 39
Απλό Παράδειγμα Κατάρτιςθσ Ιςολογιςμοφ (γ) Παράδειγμα: Επιλζγετε το Ενεργθτικό και πραγματοποιείτε περεταίρω κατθγοριοποίθςθ. ΕΝΕΡΓΘΣΙΚΟ Γιπεδο 1000 Μθ Κυκλοφοροφν Ενςϊματα Πάγιο Περ. τοιχείο Κατακζςεισ Όψεωσ 100 Εμπορεφματα 350 Κυκλοφοροφν Χρθματικά Διακζςιμα Κυκλοφοροφν Αποκζματα Εμπορικό ιμα 300 Επιταγζσ Ειςπρακτζεσ 200 Μθ Κυκλοφοροφν Άυλο Πάγιο Περ. τοιχείο Κυκλοφοροφν Απαιτιςεισ Κτιριο 750 Μθ Κυκλοφοροφν Ενςϊματα Πάγιο Περ. τοιχείο 40
Απλό Παράδειγμα Κατάρτιςθσ Ιςολογιςμοφ (δ) Παράδειγμα: Μορφοποιείτε το Ενεργθτικό ΕΝΕΡΓΘΣΙΚΟ Μθ Κυκλοφοροφν Άυλο Πάγιο Περ. τοιχείο Εμπορικό ιμα 300 Μθ Κυκλοφοροφν Ενςϊματα Πάγιο Περ. τοιχείο Γιπεδο 1000 Κτιριο 750 Κυκλοφοροφν Αποκζματα Εμπορεφματα 350 Κυκλοφοροφν Απαιτιςεισ Επιταγζσ Ειςπρακτζεσ 200 Κυκλοφοροφν Χρθματικά Διακζςιμα Κατακζςεισ Όψεωσ 100 ΤΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΘΣΙΚΟΤ 2700 41
Απλό Παράδειγμα Κατάρτιςθσ Ιςολογιςμοφ (ςτ) Παράδειγμα: ΤΠΟΧΡΕΩΕΙ Τποχρεϊςεισ - Βραχυπρόκεςμεσ Προμθκευτζσ 300 Τποχρεϊςεισ - Μακροπρόκεςμεσ Μακροπρόκεςμο Σραπεηικό Δάνειο 1200 Τποχρεϊςεισ - Βραχυπρόκεςμεσ Γραμμάτια Πλθρωτζα 200 42
Απλό Παράδειγμα Κατάρτιςθσ Ιςολογιςμοφ (η) Παράδειγμα: Μορφοποιείτε το Πακθτικό. ΤΠΟΧΡΕΩΕΙ Τποχρεϊςεισ - Μακροπρόκεςμεσ Μακροπρόκεςμο Σραπεηικό Δάνειο 1200 Τποχρεϊςεισ - Βραχυπρόκεςμεσ Προμθκευτζσ 300 Γραμμάτια Πλθρωτζα 200 ΤΝΟΛΟ ΤΠΟΧΡΕΩΕΩΝ 1700 43
Απλό Παράδειγμα Κατάρτιςθσ Ιςολογιςμοφ (θ) Παράδειγμα: Προςδιορίηετε το φψοσ τθσ Κακαρισ Θζςθσ ΤΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΘΣΙΚΟΤ 2700 Μείον ΤΝΟΛΟ ΤΠΟΧΡΕΩΕΩΝ 1700 ΤΝΟΛΟ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 1000 Προςδιοριςμόσ Σίτλου Ιςολογιςμοφ ΑΒΓ Ιςολογιςμόσ τησ 31/12/2015 44
Απλό Παράδειγμα Κατάρτιςθσ Ιςολογιςμοφ (κ) Ζτοιμοι!!!! ΕΝΕΡΓΘΣΙΚΟ ΑΒΓ Ιςολογιςμόσ τησ 31/12/2015 ΠΑΘΘΣΙΚΟ Μη Κυκλοφοροφν Ενεργητικό Άυλα Πάγια Περιουςιακά Στοιχεία Εμπορικό ιμα 300 Ενςώματα Πάγια Περιουςιακά Στοιχεία Γιπεδο 1000 Κτιριο 750 Κυκλοφοροφν Ενεργητικό Αποθέματα Εμπορεφματα 350 Απαιτήςεισ Επιταγζσ Ειςπρακτζεσ 200 Χρηματικά Διαθέςιμα Κατακζςεισ Όψεωσ 100 ΤΝΟΛΟ 2700 Κδια Κεφάλαια Εταιρικό Κεφάλαιο 1000 Μακροπρόθεςμεσ Τποχρεώςεισ Μακροπρόκεςμο Σραπεηικό Δάνειο Βραχυπρόθεςμεσ Τποχρεώςεισ 1200 Γραμμάτια Πλθρωτζα 200 Προμθκευτζσ 300 ΤΝΟΛΟ 2700 45
ΑΚΘΕΙ ΔΙΑΛΕΞΕΩΝ 1.1 ΚΑΙ 1.2 46
Λογιςτικό Αποτζλεςμα Βαςικό ερώτημα: Σι είναι οικονομικό αποτζλεςμα; Απάντηςη: Θ μεταβολι του πλοφτου ωσ αποτζλεςμα οικονομικϊν δραςτθριοτιτων Βαςικό λογιςτικό ερώτημα: Σι είναι λογιςτικό αποτζλεςμα; Απάντηςη: Θ μεταβολι τθσ περιουςίασ των ιδιοκτθτϊν τθσ λογιςτικισ οντότθτασ ωσ αποτζλεςμα των οικονομικϊν δραςτθριοτιτων τθσ. Σι είναι περιουςία ιδιοκτθτϊν; Σι μπορεί να προκαλζςει μεταβολι ςτθ περιουςία των ιδιοκτθτϊν; Πωσ μετριζται θ μεταβολι τθσ περιουςίασ των ιδιοκτθτϊν ωσ αποτζλεςμα των οικονομικϊν δραςτθριοτιτων τθσ λογιςτικισ οντότθτασ; 47
Σι είναι περιουςία των ιδιοκτθτϊν; Ιςολογιςμόσ Μη Κυκλοφοροφν Ενεργητικό Κυκλοφοροφν Ενεγρητικό Κδια Κεφάλαια Τποχρεώςεισ Περιουςία τθσ Λογιςτικισ Οντότθτασ Μείον: Τποχρεϊςεισ Περιουςία των Ιδιοκτθτϊν 48
Σι μπορεί να προκαλζςει μεταβολι ςτθ περιουςία των ιδιοκτθτϊν; Νζεσ Ειςφορζσ Ιδιοκτθτϊν Αναλιψεισ Ιδιοκτθτϊν Οικονομικι Δραςτθριότθτα Κδια Κεφάλαια Αρχισ Κδια Κεφάλαια Αρχισ Κδια Κεφάλαια Αρχισ Κδια Κεφάλαια Αρχισ Κδια Κεφάλαια Σζλουσ ΛΟΓΙΣΙΚΘ ΧΡΘΘ ΑΡΧΘ ΣΕΛΟ 49
Πωσ μετριζται θ μεταβολι τθσ περιουςίασ των ιδιοκτθτϊν ωσ αποτζλεςμα των οικονομικϊν δραςτθριοτιτων τθσ λογιςτικισ οντότθτασ; Αρχικά αναπτφχκθκαν δφο βαςικζσ προςεγγίςεισ: Άποψθ τθσ διατιρθςθσ του κεφαλαίου ι ιςολογιςμοφ Άποψθ των ςυναλλαγϊν Σροποποιθμζνθ Άποψθ των ςυναλλαγϊν 50
Σροποποιθμζνθ άποψθ των ςυναλλαγϊν Σο αποτζλεςμα που πραγματοποιείται ςε μία λογιςτικι χριςθσ (κζρδοσ ι ηθμία) οφείλεται αποκλειςτικά ςτα λογιςτικά γεγονότα αυτι τθσ περιόδου και προςδιορίηεται από τθ διαφορά μεταξφ εςόδων και εξόδων που αναγνωρίηονται με βάςθ τθ Λογιςτικι Αρχι του Δεδουλευμζνου. Αποτζλεςμα = Ζςοδα - Ζξοδα Ζςοδα Ζξοδα Καταγραφή Εςόδων όταν πραγματοποιηθοφν Καταγραφή Εξόδων όταν δημιουργηθοφν ΛΟΓΙΣΙΚΘ ΧΡΘΘ ΑΡΧΘ ΣΕΛΟ 51
Σι είναι ζξοδο; τθ κακθμερινότθτα ο όροσ ζξοδο ταυτίηεται με το όρο δαπάνθ ι τον όρο πλθρωμι κάτι που δεν ςυμβαίνει ςτθ λογιςτικι Παράδειγμα: Θ αγορά ενόσ αυτοκινιτου ερμθνεφεται ςτθ κακθμερινότθτα ωσ μία οικογενειακι δαπάνθ αλλά ςτο πλαίςιο τθσ λογιςτικισ αποτελεί τθ μετατροπι ενόσ περιουςιακοφ ςτοιχείου (μετρθτά) ςε ζνα άλλο (αυτοκίνθτο) και άρα δεν αποτελεί ζξοδο. Διάκριςη: Λειτουργικό ζξοδο Ειδικι περίπτωςθ: Χρθματοοικονομικό ζξοδο, δθλαδι ζξοδο το οποίο ανακφπτει από τθ χρθματοοικονομικι λειτουργία τθσ λογιςτικισ οντότθτασ. Ζξοδο και ηθμία. 52
Σι είναι ζξοδο; Σα ζξοδα είναι μικτζσ (ακακάριςτεσ) εκροζσ οικονομικϊν οφελϊν κατά τθ διάρκεια μιασ χριςθσ από τισ κφριεσ δραςτθριότθτεσ μιασ επιχείρθςθσ. Ωσ λειτουργικό ζξοδο (expense) κεωρείται κάκε μείωςθ των ιδίων κεφαλαίων τθσ λογιςτικισ οντότθτασ που προζρχεται από τθ διάκεςθ, τθν ανάλωςθ ι τθ χρθςιμοποίθςθ ςτοιχείων του ενεργθτικοφ ι τθ χρθςιμοποίθςθ υπθρεςιϊν τρίτων για τθν κάλυψθ λειτουργικϊν αναγκϊν. Για να κεωρθκεί ότι από ζνα λογιςτικό γεγονόσ προκλικθκε ζξοδο, απαιτείται: Να δθμιουργείται για τισ ανάγκεσ τθσ λειτουργίασ τθσ λογιςτικισ μονάδασ, δθλαδι για επίτευξθ των αντικειμενικϊν τθσ ςκοπϊν. Να ζχει ωσ ςυνζπεια τθ διάκεςθ, ανάλωςθ ι χρθςιμοποίθςθ ςτοιχείων του ενεργθτικοφ ι τθ χρθςιμοποίθςθ υπθρεςιϊν τρίτων. Να επιφζρει μείωςθ των ιδίων κεφαλαίων τθσ λογιςτικισ μονάδασ. Να αφορά ςυγκεκριμζνθ λογιςτικι περίοδο, ςυνικωσ τθ λογιςτικι χριςθ. 53
Πωσ αντιλαμβάνομαι τθν ζννοια του εξόδου ςε όρουσ λογιςτικισ ιςότθτασ; Λογιςτικι Ιςότθτα Ενεργθτικό = Τποχρεϊςεισ + Κδια Κεφάλαια Κανόνασ 1 Λογικό Βιμα 1 Λογικό Βιμα 2 Λογικό Βιμα 3 Θ Λογιςτικι Ιςότθτα πάντα ιςχφει!! Εντοπίηονται οι μεταβολζσ που προκαλεί μία ςυναλλαγι ςτα ςτοιχεία του ενεργθτικοφ και των υποχρεϊςεων. Αν οι μεταβολζσ που εντοπίςκθκαν ςτο λογικό βιμα 1 δεν διαταράςςουν τθ λογιςτικι ιςότθτα τότε δεν πρόκειται για ζξοδο. Αν οι μεταβολζσ που εντοπίςκθκαν ςτο λογικό βιμα διαταράςςουν τθ λογιςτικι ιςότθτα και πρζπει να μειωκοφν τα ΙΚ για να διατθρθκεί θ λογιςτικι ιςότθτα τότε το λογιςτικό γεγονόσ προκαλεί ζξοδο. 54
Παραδείγματα εξόδων Λογιςτικι Ιςότθτα Ενεργθτικό = Τποχρεϊςεισ + Κδια Κεφάλαια Ανάλωςθ υλικϊν ςυςκευαςίασ 50 Λιψθ λογαριαςμϊν ΔΕΘ 150 Αναγνϊριςθ δεδουλευμζνων μιςκϊν φψουσ 250-50 -50 +150-150 +250-250 55
Ηθμία Ηθμία είναι θ κακαρι εκροι θ οποία ςυνικωσ προκφπτει από μθ κφριεσ δραςτθριότθτεσ τθσ λογιςτικισ οντότθτασ και ςε αντίκεςθ με τα ζξοδα δε ςυμβάλουν ςτθ δθμιουργία εςόδων. Αρκετζσ φορζσ οι ηθμίεσ ζχουν το χαρακτιρα του ζκτακτου γεγονότοσ. Εμπορικι επιχείρθςθ πουλάει κτιριο που αξίηει 100.000 ζναντι 70.000. Άρα προκφπτει μία ηθμία 30.000. Καταςτροφι εμπορευμάτων αξίασ 10.000. 56
Σι είναι ζςοδο; τθ κακθμερινότθτα ο όροσ ζςοδο ταυτίηεται πολλζσ φορζσ με τον όρο είςπραξθ κάτι που δεν ςυμβαίνει ςτθ λογιςτικι. Παράδειγμα: Θ λιψθ μία δωρεάσ ενόσ διαμερίςματοσ αξίασ 10.000 ι ενόσ χρθματικοφ ποςοφ φψουσ 10.000 αποτελοφν ιςοδφναμοι τρόποι αφξθςθσ τθσ περιουςίασ ενόσ ατόμου. Διάκριςη: Λειτουργικό ζςοδο. Ειδικι περίπτωςθ: Χρθματοοικονομικό ζςοδο, δθλαδι ζξοδο το οποίο ανακφπτει από τθ χρθματοοικονομικι λειτουργία τθσ λογιςτικισ οντότθτασ. Ζςοδο και κζρδοσ. 57
Σι είναι ζςοδο; Σα ζςοδα είναι μικτζσ (ακακάριςτεσ) ειςροζσ οικονομικϊν οφελϊν κατά τθ διάρκεια μιασ χριςθσ από τισ κφριεσ δραςτθριότθτεσ μιασ επιχείρθςθσ. Ωσ λειτουργικό ζςοδο (revenue) κεωρείται κάκε αφξθςθ των ιδίων κεφαλαίων τθσ λογιςτικισ οντότθτασ που προζρχεται από τθ δραςτθριότθτά τθσ κατά τθ διάρκεια μιασ χρονικισ περιόδου. Για να κεωρθκεί ότι από ζνα λογιςτικό γεγονόσ προκλικθκε ζςοδο, απαιτείται: Να δθμιουργείται ωσ επακόλουκο των δραςτθριοτιτων τθσ λογιςτικισ οντότθτασ. Να επιφζρει αφξθςθ των ιδίων κεφαλαίων τθσ λογιςτικισ οντότθτασ. Να αφορά ςυγκεκριμζνθ λογιςτικι περίοδο, ςυνικωσ τθ λογιςτικι χριςθ. 58
Πωσ αντιλαμβάνομαι τθν ζννοια του εςόδου ςε όρουσ λογιςτικισ ιςότθτασ; Λογιςτικι Ιςότθτα Ενεργθτικό = Τποχρεϊςεισ + Κδια Κεφάλαια Κανόνασ 1 Λογικό Βιμα 1 Λογικό Βιμα 2 Λογικό Βιμα 3 Θ Λογιςτικι Ιςότθτα πάντα ιςχφει!! Εντοπίηονται οι μεταβολζσ που προκαλεί μία ςυναλλαγι ςτα ςτοιχεία του ενεργθτικοφ και των υποχρεϊςεων. Αν οι μεταβολζσ που εντοπίςκθκαν ςτο λογικό βιμα 1 δεν διαταράςςουν τθ λογιςτικι ιςότθτα τότε δεν πρόκειται για ζςοδο. Αν οι μεταβολζσ που εντοπίςκθκαν ςτο λογικό βιμα διαταράςςουν τθ λογιςτικι ιςότθτα και πρζπει να αυξθκοφν τα ΙΚ για να διατθρθκεί θ λογιςτικι ιςότθτα τότε πρόκειται για ζςοδο 59
Παραδείγματα εςόδων Λογιςτικι Ιςότθτα Δθμιουργία απαίτθςθσ από εμπορευμάτων φψουσ 100 Αναγνϊριςθ τόκων κατακζςεων 50 Είςπραξθ 10 από παροχι υπθρεςιϊν Ενεργθτικό = Τποχρεϊςεισ + Κδια Κεφάλαια +100 +100 +50 +50 +10 +10 60
Κζρδοσ Κζρδοσ είναι κακαρι ειςροι, θ οποία προκφπτει από μθ κφριεσ δραςτθριότθτεσ τθσ λογιςτικισ οντότθτασ. Επίςθσ, χαρακτθριςτικό των κερδϊν είναι ότι προκφπτουν από ςτιγμιαίεσ δραςτθριότθτεσ. Εμπορικι επιχείρθςθ πουλάει κτιριο που αξίηει 100.000 ζναντι 170.000. Άρα προκφπτει ζνα κζρδοσ 70.000. 61
Σι είναι Κατάςταςθ Αποτελεςμάτων; Θ λογιςτικι κατάςταςθ ςτθν οποία ςυςχετίηονται περιλθπτικά, με βάςθ τισ γενικά παραδεκτζσ λογιςτικζσ αρχζσ και τθν ιςχφουςα νομοκεςία, οι προςδιοριςτικοί παράγοντεσ (ζςοδα και ζξοδα) του αποτελζςματοσ μιασ λογιςτικισ περιόδου καλείται Κατάςταςθ Αποτελεςμάτων. Επομζνωσ, θ κατάςταςθ αυτι: Αποτελεί ζκκεςθ που εμφανίηει το λογιςτικό αποτζλεςμα και τουσ προςδιοριςτικοφσ του παράγοντεσ, δθλαδι τα ζξοδα, τα ζςοδα, τισ μθ λειτουργικά ζξοδα και τα μθ λειτουργικά ζςοδα. Αποτελεί ςυνοπτικι κατάςταςθ, δθλαδι κατάςταςθ που εμφανίηει τα ζξοδα, τα ζςοδα, τισ μθ λειτουργικζσ ηθμίεσ και τα μθ λειτουργικά κζρδθ περιλθπτικά. Καταρτίηεται με βάςθ τισ γενικά παραδεκτζσ λογιςτικζσ αρχζσ. Καταρτίηεται με βάςθ τισ ςχετικζσ νομοκετικζσ διατάξεισ. 62
Θ Κατάςταςθ Αποτελεςμάτων Χριςθσ Δφο βαςικζσ παραλλαγζσ: Κατά λειτουργία Κατά είδοσ Και οι δφο παραλλαγζσ καταλήγουν ςτο ίδιο λογιςτικό αποτζλεςμα. Απλά αποτελοφν διαφορετικό τρόπο παρουςίαςησ του λογιςτικοφ αποτελζςματοσ. 63
Θ Κατάςταςθ Αποτελεςμάτων κατά Λειτουργία (Ενδεικτικι Μορφι) Ζςοδα Πωλιςεων (αφοφ ζχουν αφαιρεκεί τυχόν επιςτροφζσ) Μείον: Κόςτοσ Πωλιςεων (ΧΧΧ) Μικτό Κζρδοσ / Μικτή Ηημία ΧΧΧ Πλζον: Ζςοδα που ορίηονται ωσ λειτουργικά ΧΧΧ Μείον: Λειτουργία Διοίκθςθσ (ΧΧΧ) Λειτουργία Διάκεςθσ (ΧΧΧ) Λειτουργία Ζρευνασ & Ανάπτυξθσ (ΧΧΧ) Λειτουργικά Αποτζλεςμα (Κζρδοσ / Ηημία) ΧΧΧ Χρθματοοικονομικά Ζςοδα ΧΧΧ Μείον: Χρθματοοικονομικά Ζξοδα (ΧΧΧ) Χρηματοοικονομικό Αποτζλεςμα ΧΧΧ Πλζον (Μείον): Λοιπά μθ Λειτουργικά Κζρδθ / Ηθμίεσ ΧΧΧ Αποτελζςματα (Κζρδοσ / Ηημία) προ Φόρων ΧΧΧ Μείον: Φόροσ Ειςοδιματοσ (Ζξοδο) ΧΧΧ Αποτελζςματα Χρήςησ (Κζρδοσ / Ηημία) μετά Φόρων ΧΧΧ ΧΧΧ 64
Θ Κατάςταςθ Αποτελεςμάτων κατά Λειτουργία: Μικτό Αποτζλεςμα Μικτό Αποτζλεςμα = Ζςοδα Πωλιςεων - Κόςτοσ πωλιςεων Αγορζσ Κόςτοσ Πωλιςεων ι Αναλϊςεισ Απόκεμα Αρχισ Απόκεμα Αρχισ Απόκεμα Σζλουσ ΛΟΓΙΣΙΚΘ ΧΡΘΘ ΑΡΧΘ ΣΕΛΟ Κόςτοσ πωλιςεων (Αναλϊςεισ) = Απόκεμα Αρχισ + Αγορζσ Απόκεμα τζλουσ 65
Θ Κατάςταςθ Αποτελεςμάτων κατά Λειτουργία: φνταξθ Φφλλου Μεριςμοφ Θ ςφνταξθ του Φφλλου Μεριςμοφ προχποκζτει: Εντοπιςμόσ των λειτουργικϊν εξόδων (με εξαίρεςθ το κόςτοσ πωλθκζντων και τα χρθματοοικονομικά ζξοδα όπωσ είναι οι χρεωςτικοί τόκοι ι τόκοι ζξοδα) Οριςμόσ των βαςικϊν επιχειρθματικϊν λειτουργιϊν: Λειτουργία Διοίκθςθσ Λειτουργία Διάκεςθσ Λειτουργία Ζρευνασ & Ανάπτυξθσ 66
φνταξθ Φφλλου Μεριςμοφ: Παράδειγμα Λειτουργικά Ζξοδα Επιχειρθματικζσ Λειτουργίεσ Είδοσ Ποςό Λειτουργία Αναλογία Μιςκοί 150 Διοίκθςθσ 60 % Αποςβζςεισ 70 Διάκεςθσ 40 % Ενοίκια 80 67
φνταξθ Φφλλου Μεριςμοφ: Παράδειγμα Λειτουργικά Ζξοδα Επιχειρθματικζσ Λειτουργίεσ Είδοσ Ποςό Λειτουργία Αναλογία Διοίκθςθσ (60%) Διάκεςθσ (40%) Μιςκοί 150 Διοίκθςθσ 90 60 % Αποςβζςεισ 70 Διάκεςθσ 42 40 28 % Ενοίκια 80 48 32 300 180 120 68
Θ Κατάςταςθ Αποτελεςμάτων κατά Λειτουργία: Προςδιοριςμόσ Χρθματοοικονομικοφ Αποτελζςματοσ Χρθματοοικονομικό αποτζλεςμα: το λογιςτικό αποτζλεςμα το οποίο προκφπτει από τθ χρθματοοικονομικι λειτουργία τθσ επιχείρθςθσ (π.χ. επενδφςεισ ςε άλλεσ επιχειριςεισ, ομολογίεσ, δάνεια ςε τρίτουσ, ζκδοςθ ομολογιϊν, λιψθ δανείων κ.ά. Χρθματοοικονομικά Ζςοδα: Μερίςματα, Κζρδθ από υμμετοχζσ, Κζρδθ από Αποτίμθςθ Μετοχϊν, Πιςτωτικοί Σόκοι (Σόκοι Ζςοδα), Ζςοδα από Ομολογίεσ, Δεδουλευμζνοι Σόκοι Γραμματίων Ειςπρακτζων, κ.ά. Χρθματοοικονομικά Ζξοδα: Ηθμίεσ από υμμετοχζσ, Ηθμίεσ από Αποτίμθςθ Μετοχϊν, Χρεωςτικοί Σόκοι (Σόκοι Ζξοδα), Σόκοι από Ομολογίεσ, Δεδουλευμζνοι Σόκοι Γραμματίων Πλθρωτζων, κ.ά. 69
Θ Κατάςταςθ Αποτελεςμάτων κατά Είδοσ (Ενδεικτικι Μορφι) Ζςοδα Πωλιςεων (αφοφ ζχουν αφαιρεκεί τυχόν επιςτροφζσ) Μείον: Κόςτοσ Πωλιςεων (ΧΧΧ) Μικτό Κζρδοσ / Μικτή Ηημία ΧΧΧ Πλζον: Ζςοδα που ορίηονται ωσ λειτουργικά ΧΧΧ Μείον: Λειτουργικό Ζξοδο 1 (ΧΧΧ) (ΧΧΧ) Λειτουργικό Ζξοδο Χ (ΧΧΧ) Λειτουργικά Αποτζλεςμα (Κζρδοσ / Ηημία) ΧΧΧ Χρθματοοικονομικά Ζςοδα ΧΧΧ Μείον: Χρθματοοικονομικά Ζξοδα (ΧΧΧ) Χρηματοοικονομικό Αποτζλεςμα ΧΧΧ Πλζον (Μείον): Λοιπά μθ Λειτουργικά Κζρδθ / Ηθμίεσ ΧΧΧ Αποτελζςματα (Κζρδοσ / Ηημία) προ Φόρων ΧΧΧ Μείον: Φόροσ Ειςοδιματοσ (Ζξοδο) ΧΧΧ Αποτελζςματα Χρήςησ (Κζρδοσ / Ηημία) μετά Φόρων ΧΧΧ ΧΧΧ 70
Θ Κατάςταςθ υνολικϊν Αποτελεςμάτων Χριςθσ Μερικζσ κατθγορίεσ κερδϊν/ηθμιϊν δεν επιτρζπεται θ αναγνϊριςι τουσ ςτθν Κατάςταςθ Αποτελεςμάτων Χριςθσ. Σα παραπάνω κζρδθ/ηθμίεσ κεωροφνται απραγματοποίθτα και για το λόγο αυτό δεν αναγνωρίηονται ςτθν Κατάςταςθ Αποτελεςμάτων Χριςθσ. Θεωροφνται όμωσ προςδιοριςτικοί παράγοντεσ των Ιδίων Κεφαλαίων τθσ λογιςτικισ οντότθτασ. Θ Κατάςταςθ υνολικοφ Ειςοδιματοσ εμφανίηει τισ μεταβολζσ ςτα ίδια κεφάλαια τθσ επιχείρθςθσ, οι οποίεσ προκφπτουν από οικονομικά γεγονότα με άλλεσ οντότθτεσ πλθν των μετόχων. 71
Θ Κατάςταςθ υνολικϊν Αποτελεςμάτων Χριςθσ (Ενδεικτικι Μορφι) Κζρδθ /Ηθμία από Κατάςταςθ Αποτελεςμάτων Χριςθσ ΧΧΧ Πλζον: Κζρδθ που δεν αναγνωρίηονται ςτθν ΚΑΧ ΧΧΧ Μείον: Ηθμιζσ που δεν αναγνωρίηονται ςτθν ΚΑΧ ΧΧΧ υνολικό Αποτζλεςμα ΧΧΧ 72
Θ Κατάςταςθ Μεταβολισ Ιδίων Κεφαλαίων Παρουςιάηει τισ μεταβολζσ των Ιδίων Κεφαλαίων που προκαλοφνται τόςο από τθ λειτουργία τθσ λογιςτικισ οντότθτασ όςο και από τισ ςυναλλαγζσ τθσ με τουσ ιδιοκτιτεσ τθσ. Κδια Κεφάλαια Σζλουσ Χριςθσ = Κδια Κεφάλαια Αρχισ Χριςθσ + Αποτζλεςμα Μεταβολισ Ιδίων Κεφαλαίων + υνολικά Αποτελζςματα Χριςθσ Μερίςματα + Αυξιςεισ Μετοχικοφ Κεφαλαίου. 73
υνδεςμολογία Οικονομικϊν Καταςτάςεων ΛΟΓΙΣΙΚΘ ΧΡΘΘ ΑΡΧΘ ΙΟΛΟΓΙΜΟ ΑΡΥΗ (1/1) ΓΚΓΡΓΕΣΖΗΟ ΖΔΖΑ ΗΓΦΑΘΑΖΑ (1/1) ΤΠΟΥΡΓΧΓΖ 3 ΣΕΛΟ ΙΟΛΟΓΙΜΟ ΑΡΥΗ (31/12) ΓΚΓΡΓΕΣΖΗΟ ΖΔΖΑ ΗΓΦΑΘΑΖΑ (31/12) ΤΠΟΥΡΓΧΓΖ 1 ΚΑΣΑΣΑΗ ΑΠΟΣΓΛΓΜΑΣΩΝ ΥΡΗΗ ΑΠΟΣΓΛΓΜΑ ΥΡΗΗ (31/12) ΚΑΣΑΣΑΗ ΤΝΟΛΙΚΩΝ ΑΠΟΣΓΛΓΜΑΣΩΝ ΥΡΗΗ ΑΠΟΣΓΘΓΙΑ ΥΡΕΕ (31/12) ΔΖΑΦΟΡΑ ΗΓΡΔΕ/ΔΕΙΖΓ ΤΝΟΛΙΚΟ ΑΠΟΣΓΛΓΜΑ ΥΡΗΗ (31/12) 2 ΚΑΣΑΣΑΗ ΜΓΣΑΒΟΛΗ ΙΔΙΩΝ ΚΓΦΑΛΑΙΩΝ ΖΔΖΑ ΗΓΦΑΘΑΖΑ (1/1) ΤΚΟΘΖΗΟ ΑΠΟΣΓΘΓΙΑ ΥΡΕΕ (31/12) ΔΖΑΦΟΡΓ ΙΓΣΑΒΟΘΓ (ΑΚΑΘΕΦΓΖ- ΓΖΦΟΡΓ) ΙΔΙΑ ΚΓΦΑΛΑΙΑ (31/12) 74 4
ΑΚΘΕΙ ΔΙΑΛΕΞΕΩΝ 1.3 ΚΑΙ 1.4 75