«Αςφάλεια Δικαίου ωσ μοχλόσ ανάπτυξησ: Φορολογική δικαιοςφνη και διοικητική πρακτική» Παναγιϊτθσ Ι. Πόκοσ, Εταίροσ

Transcript

1 «Αςφάλεια Δικαίου ωσ μοχλόσ ανάπτυξησ: Φορολογική δικαιοςφνη και διοικητική πρακτική» Παναγιϊτθσ Ι. Πόκοσ, Εταίροσ

2 ΣτΕ 675/2017 : «Η αρχι τθσ αςφάλειασ του δικαίου επιβάλλει, ιδίωσ, τθ ςαφήνεια και τθν προβλζψιμη εφαρμογι των εκάςτοτε κεςπιηομζνων κανονιςτικών ρυκμίςεων και πρζπει να τηρείται με ιδιαίτερη αυςτηρότητα, όταν πρόκειται για διατάξεισ που μποροφν να ζχουν ςοβαρζσ οικονομικζσ επιπτϊςεισ ςτουσ ενδιαφερόμενουσ» 2

3 Μια ιςτορία τθσ Ανατολισ... To 2005 ζνασ πολυεκνικόσ όμιλοσ ίδρυςε μία κυγατρικι ςτθν Ινδία που απαςχολοφςε εργαηομζνουσ Οι Ινδικζσ Φορολογικζσ Αρχζσ καταλόγιςαν φόρουσ φψουσ περίπου 370 εκ. ςτθν μθτρικι εταιρεία λόγω P/E Το 2014 ςτo πλαίςιο τθσ εξαγοράσ τμιματοσ του ομίλου από άλλον αποφαςίςτθκε τελικϊσ θ απόςυρςθ από τθν Ινδία Οι Ινδικζσ Αρχζσ ουδζποτε ειςζπραξαν τουσ φόρουσ αυτοφσο όμιλοσ απϊλεςε τθν επζνδυςθ ςτθν οποία προζβθ - ενϊ εργαηόμενοι ζμειναν άνεργοι... 3

4 Αςφάλεια Δικαίου, Φορολογία & Ανάπτυξθ Η Φορολογία είναι βαςικόσ πυλϊνασ τθσ εφρυκμθσ χρθματοδότθςθσ ενόσ κράτουσ Μπορεί όμωσ να επιφζρει αρνθτικζσ επιπτϊςεισ ςτθν οικονομικι δραςτθριότθτα: deadweight loss of taxation Η αςφάλεια δικαίου αποτελεί εγγφθςθ προσ τον φορολογοφμενο αναφορικά με τθν πρόβλεψθ και τθν ςαφινεια τθσ φοροδοτικισ του υποχρζωςθσ Δεν νοείται αςφάλεια δικαίου χωρίσ ςτακερότθτα του φορολογικοφ ςυςτιματοσ Η αςφαλισ και βζβαιθ γνϊςθ των φορολογικϊν βαρϊν (δίχωσ εκπλιξεισ) αποτελεί μία από τισ ςθμαντικότερεσ παραμζτρουσ ενόσ επιχειρθματικοφ ςχεδιαςμοφ 4

5 Διαςτάςεισ τθσ Αςφάλειασ Δικαίου ςτο Φορολογικό Σφςτθμα Κανονιςτική: Σαφινεια ωσ προσ το περιεχόμενο ενόσ κανόνα δικαίου Η Φορολογικι Διοίκθςθ δεν μπορεί να απαιτεί από τον φορολογοφμενο να προςκομίςει ςτοιχεία για γεγονότα, για τα οποία αυτόσ δεν ιταν υποχρεωμζνοσ να καταγράφει ςτο παρελκόν (αναλογικότθτα) Χρονική: Αςφάλεια ωσ προσ τθν φορολογικι αντιμετϊπιςθ των ιδθ τελεςκζντων αλλά και των μελλοντικϊν οικονομικϊν δραςτθριοτιτων 5

6 Μερικζσ Εκφάνςεισ τθσ (Αν)αςφάλειασ Δικαίου ςτο Ελλθνικό Φορολογικό Σφςτθμα Φορολογία Χαρτοςήμου Ειδικόσ Φόροσ Ακινήτων Παραγραφή είςπραξησ δημοςίων εςόδων/ ζμμεςεσ τεχνικζσ ελζγχου 6

7 Φορολογία Χαρτοςιμου Φορολογία βαςιηόμενθ ςε νομοκζτθμα από το 1931!!! με διάςπαρτεσ ρυκμίςεισ ςε διάφορεσ πθγζσ Γενικότθτα και αςάφεια ιδίωσ ςτισ χρθματοοικονομικζσ ςυναλλαγζσ Νομολογία ςχετικά με τθν χωρικι εφαρμογι του τζλουσ Χαρτοςιμου (ΣτΕ 124/2014, 3639/2013) ανοικτι ςε ερμθνεία -Ύπαρξθ αντικζτων αποφάςεων (ΔΕφΑκ 3588/2013, 5841/2013, 756/2012) Επικετικι προςζγγιςθ των φορολογικϊν αρχϊν Περίπλοκοσ φορολογικόσ ςχεδιαςμόσ 7

8 Ειδικόσ Φόροσ Ακινιτων Τζκθκε ςε ιςχφ ωσ μζτρο κατά τθσ φορο-αποφυγισ Σοβαρά διαδικαςτικά εμπόδια ςε αλλοδαποφσ επενδυτζσ Μζχρι τθν 1/1/2009: ςυντελεςτισ 3% και αποδοχι κάκε πρόςφορου ςτοιχείου (ΠΟΛ. 1040/2003) για τθν απόδειξθ τθσ ταυτότθτασ του τελικοφ δικαιοφχου Από τθν 1/1/2010: ςυντελεςτισ 15% και οριςμόσ ςυγκεκριμζνων δικαιολογθτικϊν που δεν προβλζπονται ςχεδόν από καμία αλλοδαπι νομοκεςία (ΠΟΛ. 1093/2010, 1114/2011) Ακόμθ και το ελλθνικό ΓΕΜΗ δεν προβλζπει τθν παροχι του εγγράφου που ηθτείται από τισ αλλοδαπζσ εταιρείεσ για τθν απόδειξθ τθσ ταυτότθτασ του τελικοφ δικαιοφχου Δθμευτικά αποτελζςματα/διακριτικζσ διατάξεισ από άποψθσ Ευρωπαϊκοφ Δικαίου 8

9 Παραγραφι είςπραξθσ δθμοςίων εςόδων - Ζμμεςεσ τεχνικζσ ελζγχου Παρά τον γενικό κανόνα τθσ 5ετουσ παραγραφισ του δικαιϊματοσ είςπραξθσ δθμοςίων εςόδων, θ νομοκετικι πρακτικι κατζλθγε ςτθ διαρκι παράταςι του Σειρά πρόςφατων αποφάςεων ζχει αςχολθκεί με τθν παραγραφι: ΔΕφΧαν 24/2013, ΔΕφΑκ 624/2014, ΣτΕ 1623/2016, ΔΕφΑκ 3820/2016, ΣτΕ 675/2017 Επίκειται «οριςτικι» λφςθ του ηθτιματοσ από τθν Ολομζλεια του ΣτΕ Στθν πράξθ ο Ζλεγχοσ ερευνά χριςεισ μζχρι το 2000! Με βάςθ τθν διοικθτικι πρακτικι και τθν εφαρμογι των ζμμεςων τεχνικϊν ελζγχου, ο φορολογοφμενοσ καλείται να προςκομίςει δικαιολογθτικά, για τα οποία πολλζσ φορζσ υφίςταται πρακτικι αδυναμία προςκόμιςισ τουσ! Σπατάλθ ατελείωτων εργατοωρϊν με μάλλον πενιχρά αποτελζςματα για τον Κρατικό Προχπολογιςμό 9

10 Συμπεραςματικζσ ςκζψεισ Η αςφάλεια δικαίου είναι βαςικόσ πυλϊνασ τθσ ανάπτυξθσ τθσ οικονομίασ Σιμερα, εν μζςω ποινικοποίθςθσ τθσ φορολογίασ, μζτρων εκτζλεςθσ, καταςχζςεων ςε λογαριαςμοφσ, αποποίθςθσ κλθρονομιϊν θ αςφάλεια δικαίου είναι το μεγάλο ηθτοφμενο Η ιςτορία τθσ Ανατολισ ζχει ςυμβεί ςτθν Ελλάδα πολλζσ φορζσ Πρζπει να αντιμετωπιςκεί θ φοροδιαφυγι με ςεβαςμό όμωσ ςτο Κράτοσ δικαίου και τα ατομικά δικαιϊματα Μιπωσ τελικά κυνθγάμε χίμαιρεσ, επιδιϊκοντασ τθν είςπραξθ φόρων παρελκόντων ετϊν από αδρανείσ επιχειριςεισ και εξαντλθμζνουσ οικονομικά φορολογουμζνουσ; 10

11 Athens 28, Dimitriou Soutsou Str Athens T: Thessaloniki 17, Ethnikis Antistasseos Str Thessaloniki T: