ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΟ ΗΓΡΤΜΑ ΚΑΒΑΛΑ ΥΟΛΖ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΧΝ ΔΦΑΡΜΟΓΧΝ ΣΜΖΜΑ ΜΖΥΑΝΟΛΟΓΗΑ

ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΟ ΗΓΡΤΜΑ ΚΑΒΑΛΑ ΥΟΛΖ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΧΝ ΔΦΑΡΜΟΓΧΝ ΣΜΖΜΑ ΜΖΥΑΝΟΛΟΓΗΑ ΠΣΤΥΗΑΚΖ ΔΡΓΑΗΑ ΥΡΖΔΗ ΚΑΗ ΔΓΚΑΣΑΣΑΖ ΦΤΗΚΟΤ ΑΔΡΗΟΤ Δ ΚΣΗΡΗΑ ΦΟΗΣΖΣΔ ΜΑΣΡΟΓΗΑΝΝΖ ΠΑΝΑΓΗΧΣΖ (ΑΔΜ: 3183) ΝΣΑΛΗΑΝΖ ΓΔΧΡΓΗΟ (AEM: 3606) ΤΠΔΤΘΤΝΟ ΔΠΗΚΟΤΡΟ ΚΑΘΖΓΖΣΖ ΠΑΠΑΕΟΓΛΟΤ ΜΗΥΑΖΛ ΚΑΒΑΛΑ 2009 1

ΔΤΥΑΡΗΣΗΔ Δπραξηζηνχκε ηνπο γνλείο καο γηα ηελ ππνζηήξημε θαη ηε βνήζεηά ηνπο θαζ `φιε ηε δηάξθεηα ησλ ζπνπδψλ καο. Δπίζεο, επραξηζηνχκε ηνλ θ.παπάδνγινπ γηα ηελ θαιή ζπλεξγαζία πνπ είρακε θαηά ηε δηάξθεηα ηεο πηπρηαθήο καο εξγαζίαο. 2

ΔΤΥΑΡΗΣΗΔ 2 ΤΝΣΟΜΟΓΡΑΦΗΔ.5 ΔΗΑΓΧΓΖ..6 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1º 7 1.1ΑΠΟ ΣΟ ΦΧΣΑΔΡΗΟ ΣΟ ΦΤΗΚΟ ΑΔΡΗΟ 7 1.2ΣΗ ΓΝΧΡΗΕΟΤΜΔ ΓΗΑ ΣΖΝ ΔΝΔΡΓΔΗΑ..8 1.3ΣΤΠΗΚΖ ΤΣΑΖ ΦΤΗΚΟΤ ΑΔΡΗΟΤ.9 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2º.10 ΓΝΧΡΗΕΟΝΣΑ ΣΟ ΦΤΗΚΟ ΑΔΡΗΟ 10 2.1ΥΑΡΑΚΣΖΡΗΣΗΚΑ ΦΤΗΚΟΤ ΑΔΡΗΟΤ..10 2.2 ΗΓΗΟΣΖΣΔ ΑΔΡΗΧΝ..12 2.3 ΥΡΖΔΗ ΣΟΤ ΦΤΗΚΟΤ ΑΔΡΗΟΤ..15 2.3.1 ΥΡΖΔΗ ΦΤΗΚΟΤ ΑΔΡΗΟΤ ΣΖ ΒΗΟΜΖΥΑΝΗΑ.16 2.3.2 ΥΡΖΔΗ ΣΟΤ ΦΤΗΚΟΤ ΑΔΡΗΟΤ ΣΟΝ ΔΜΠΟΡΗΚΟ ΣΟΜΔΑ..18 2.3.3 ΤΜΠΑΡΑΓΧΓΖ ΓΗΑ ΠΑΡΑΓΧΓΖ ΘΔΡΜΟΣΖΣΑ ΚΑΗ ΖΛΔΚΣΡΗΚΖ ΔΝΔΡΓΔΗΑ.....19 2.4 ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΔ ΔΞΔΛΗΞΔΗ ΣΟ ΥΧΡΟ ΣΟΤ ΦΤΗΚΟΤ ΑΔΡΗΟΤ..20 2.4.1 ΔΦΑΡΜΟΓΔ ΤΦΖΛΧΝ ΘΔΡΜΟΚΡΑΗΧΝ.. 20 2.4.2 ΔΦΑΡΜΟΓΔ ΥΑΜΖΛΧΝ ΘΔΡΜΟΚΡΑΗΧΝ..22 2.5 ΡΤΠΑΝΖ ΣΧΝ ΑΔΡΗΧΝ ΣΟ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ 23 2.5.1 ΣΟ ΦΑΗΝΟΜΔΝΟ ΣΟΤ ΘΔΡΜΟΚΖΠΗΟΤ..23 2.5.2 ΤΜΒΟΛΖ ΣΟΤ ΦΤΗΚΟΤ ΑΔΡΗΟΤ ΣΖ ΜΔΗΧΖ ΔΚΠΔΜΠΟΜΔΝΧΝ ΡΤΠΧΝ ΚΑΣΑ ΣΗ ΚΑΤΔΗ..24 2.6 ΣΔΥΝΗΚΑ ΥΑΡΑΚΣΖΡΗΣΗΚΑ ΤΣΖΜΑΣΟ ΦΤΗΚΟΤ ΑΔΡΗΟΤ ΣΖ ΥΧΡΑ ΜΑ...26 2.6.1 ΓΗΚΣΤΟ ΜΔΣΑΦΟΡΑ 26 2.6.2 ΤΣΖΜΑΣΑ ΓΗΑΝΟΜΖ..27 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3º...28 Ζ ΥΡΖΖ ΣΟΤ ΦΤΗΚΟΤ ΑΔΡΗΟΤ ΣΟΝ ΟΗΚΗΑΚΟ ΣΟΜΔΑ...28 3.1 ΣΟ ΦΤΗΚΟ ΑΔΡΗΟ ΣΟ ΠΗΣΗ ΜΑ 28 3.2 ΠΛΔΟΝΔΚΣΖΜΑΣΑ ΑΠΟ ΣΖ ΥΡΖΖ ΦΤΗΚΟΤ ΑΔΡΗΟΤ ΣΟΝ ΟΗΚΗΑΚΟ ΣΟΜΔΑ.29 3.3 ΔΦΑΡΜΟΓΔ ΦΤΗΚΟΤ ΑΔΡΗΟΤ.30 3.3.1 ΠΑΡΑΓΧΓΖ ΕΔΣΟΤ ΝΔΡΟΤ ΥΡΖΖ 30 3.3.2 ΘΔΡΜΑΝΖ ΥΧΡΧΝ 31 3.3.3 ΜΑΓΔΗΡΔΜΑ.33 3

ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4º.34 ΔΓΚΑΣΑΣΑΖ ΧΛΖΝΧΔΧΝ ΚΣΗΡΗΟΤ 34 4.1 ΣΔΥΝΗΚΔ ΧΛΖΝΧΔΧΝ.34 4.2 ΟΡΗΜΟ ΔΝΝΟΗΧΝ. 35 4.3 ΔΓΚΑΣΑΣΑΖ ΔΞΧΣΔΡΗΚΧΝ ΧΛΖΝΧΔΧΝ..38 4.4 ΔΞΑΡΣΖΜΑΣΑ, ΧΛΖΝΔ, ΣΟΗΥΔΗΑ ΜΟΡΦΖ ΚΑΗ ΤΝΓΔΖ..41 4.5 ΔΓΚΑΣΑΣΑΖ ΔΧΣΔΡΗΚΧΝ ΧΛΖΝΧΔΧΝ...45 4.6 ΠΡΟΣΑΗΑ ΧΛΖΝΧΝ 49 4.7 ΑΓΧΓΟΗ ΤΝΓΔΖ ΓΗΑ ΤΚΔΤΔ ΑΔΡΗΟΤ.50 4.8 ΤΝΓΔΔΗ ΧΛΖΝΧΝ.51 4.9 ΟΡΓΑΝΑ ΔΓΚΑΣΑΣΑΔΧΝ ΑΔΡΗΟΤ 54 4.10 ΜΔΣΡΖΣΔ ΑΔΡΗΟΤ 55 4.11 ΤΣΖΜΑΣΑ ΑΠΑΓΧΓΖ ΚΑΤΑΔΡΗΧΝ...56 4.11.1 ΑΠΑΓΧΓΖ ΚΑΤΑΔΡΗΧΝ ΜΔΧ ΚΑΠΝΟΓΟΥΧΝ..57 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 5º 58 5.1 ΔΠΗΣΟΗΥΔ ΜΟΝΑΓΔ ΘΔΡΜΑΝΖ ΑΔΡΗΟΤ..58 5.2 ΑΡΥΖ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΑ..59 5.3 ΔΗΓΖ ΔΠΗΣΟΗΥΧΝ ΜΟΝΑΓΧΝ ΑΔΡΗΟΤ...60 5.4 ΟΡΓΑΝΑ ΡΤΘΜΗΖ ΚΑΗ ΑΦΑΛΔΗΑ...62 5.5 ΔΠΗΣΟΗΥΔ ΤΚΔΤΔ ΠΑΡΟΥΖ ΕΔΣΟΤ ΝΔΡΟΤ ΥΡΖΖ, ΤΝΔΥΟΤ ΡΟΖ (ΣΑΥΤΘΔΡΜΟΗΦΧΝΔ)...62 5.6 ΛΔΒΖΣΔ ΑΔΡΗΟΤ...63 5.7 ΚΛΗΜΑΣΗΜΟ ΜΔ ΦΤΗΚΟ ΑΔΡΗΟ...65 5.8 ΔΞΧΣΔΡΗΚΔ ΜΟΝΑΓΔ...67 5.8.1 ΔΞΧΣΔΡΗΚΔ ΜΟΝΑΓΔ / FREON 410A 67 5.8.2 ΔΞΧΣΔΡΗΚΔ ΜΟΝΑΓΔ / FREON 407C...72 ΚΔΦΑΛΑΗΟ 6º.78 ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ.. 81 ΗΣΟΔΛΗΓΔ..82 4

ΤΝΣΟΜΟΓΡΑΦΗΔ ΓΔΦΑ: Γεκνηηθή Δπηρείξεζε Φσηαεξίνπ ΔΛΓΑ: Διιεληθά Γηπιηζηήξηα Αζπξφππξγνπ ΓΔΠ: Γεκφζηα Δπηρείξεζε Πεηξειαίνπ (δελ πθίζηαηαη πιένλ) ΓΔΠΑ: Γεκφζηα Δπηρείξεζε Παξνρήο Αεξίνπ ΜB: Μνξηαθφ Βάξνο ΚΑΓ: Κχξηα απνθξαθηηθή δηάηαμε 5

ΔΗΑΓΧΓΖ Ζ ζπγθεθξηκέλε πηπρηαθή έρεη σο ζηφρν λα ελεκεξψζεη ηνλ αλαγλψζηε γηα ηε ρξήζε ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ ζηνλ νηθηαθφ ηνκέα, ελψ παξάιιεια παξνπζηάδεηαη κειέηε θφζηνπο ηνπ κεραλνινγηθνχ εμνπιηζκνχ πνπ απαηηείηαη, γηα ηελ εγθαηάζηαζή κε θπζηθφ αέξην,ζε πνιπθαηνηθία ή κνλνθαηνηθία. πγθεθξηκέλα : ζην 1 θεθάιαην, γίλεηαη κηα ηζηνξηθή αλαδξνκή γηα ην θπζηθφ αέξην θαη πψο απηφ δηαδφζεθε ζηελ Διιάδα θαη ζηελ αγνξά ηεο. ην 2 θεθάιαην, παξνπζηάδνληαη νη ηδηφηεηεο ησλ αεξίσλ, θαζψο θαη ε γεληθή ρξήζε ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ ζε δηάθνξνπο ηνκείο. ην 3 θεθάιαην, αλαθέξνληαη ηα πιενλεθηήκαηα θαη νη ρξήζεηο ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ, απνθιεηζηηθά γηα ηνλ νηθηαθφ ηνκέα. ην 4 o θεθάιαην αλαθέξνληαη νη ηξφπνη εγθαηάζηαζεο ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ ζε θηίξηα. ην 5 o θεθάιαην παξνπζηάδνληαη ζηνηρεία γηα ηηο επίηνηρεο κνλάδεο αεξίνπ, ηελ αξρή ιεηηνπξγίαο απηψλ θαη γεληθά γηα φιεο ηηο ζπζθεπέο πνπ ζπλαληάκε ζε κία ηέηνηα εγθαηάζηαζε (ιέβεηεο, φξγαλα ξχζκηζεο, ζπζθεπέο αλίρλεπζεο αεξίνπ θ.α.).ην ίδην θεθάιαην ζα βξεη θαλείο ζεκαληηθά ζηνηρεία θαη γηα ην ζχζηεκα θιηκαηηζκνχ κε θπζηθφ αέξην. Σέινο ζην 6 o θεθάιαην παξνπζηάδνληαη ηα ζπκπεξάζκαηα γηα ηηο ρξήζεηο θαη ηελ εγθαηάζηαζε θπζηθνχ αεξίνπ ζε θηίξηα. 6

ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1º 1.1 ΑΠΟ ΣΟ ΦΧΣΑΔΡΗΟ ΣΟ ΦΤΗΚΟ ΑΔΡΗΟ Πξφδξνκνο ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ ζηελ Διιάδα ήηαλ ην θσηαέξην. Γηα πξψηε θνξά ην 1857 ε Γαιιηθή Δηαηξία θσηαεξίνπ, ην δηέζεζε ζηελ αγνξά, ελψ ην 1939 ε εηαηξία πεξηήιζε ζην δήκν Αζελαίσλ. Ζ Γεκνηηθή Δπηρείξεζε Φσηαεξίνπ (Γ.Δ.Φ.Α) ζπλέρηζε λα πξνκεζεχεη ηνπο θαηαλαισηέο κε θσηαέξην κέρξη ην 1984. Σελ ίδηα ρξνληά έγηλε ε ζχλδεζε κε ηα Διιεληθά Γηπιηζηήξηα Αζπξφππξγνπ (ΔΛ.Γ.Α) θαη άξρηζε ε ηξνθνδφηεζε ηνπ δηθηχνπ ηεο Γ.Δ.Φ.Α κε λαθζαέξην ην νπνίν ρξεζηκνπνηήζεθε κέρξη ην 1997. Σν 1983, είλαη ε ρξνληά πνπ θαηαξηίδεηαη ε πξψηε πξνκειέηε γηα ην θπζηθφ αέξην ζηελ Διιάδα. Ζ κειέηε γίλεηαη γηα ινγαξηαζκφ ηεο ηφηε Γεκφζηαο Δπηρείξεζεο Πεηξειαίνπ (Γ.Δ.Π) θαη ην 1987 ππνγξάθεηαη ε πξψηε δηαθξαηηθή ζπκθσλία κεηαμχ Διιάδαο θαη Ρσζίαο γηα ηελ πξνκήζεηα θπζηθνχ αεξίνπ. Αθνινπζνχλ ζπκθσλίεο ηεο Γ.Δ.Π κε ξσζηθή εηαηξία θαη κε εηαηξία ηεο Αιγεξίαο. Σν επηέκβξην ηνπ 1988 ηδξχεηαη ε δεκφζηα επηρείξεζε αεξίνπ (ΓΔΠΑ) σο ζπγαηξηθή ηεο δεκφζηαο επηρείξεζεο πεηξειαίνπ, ελψ ην Γεθέκβξην ηνπ 1997 ελζσκαηψλεη ζην δπλακηθφ ηεο θαη ην δίθηπν ηεο δεκφζηαο επηρείξεζεο θπζηθνχ αεξίνπ (ΓΔΦΑ).ήκεξα ε ΓΔΠΑ έρεη επηθνξηηζηεί κε ηελ επζχλε κηαο κεγάιεο ελεξγεηαθήο επέλδπζεο, αλαιακβάλνληαο ηελ εηζαγσγή, ηε κεηαθνξά θαη ηελ εθκεηάιιεπζε ηνπ εζληθνχ ζπζηήκαηνο κεηαθνξάο θπζηθνχ αεξίνπ ζηελ Διιάδα. 7

1.2 ΣΗ ΓΝΧΡΗΕΟΤΜΔ ΓΗΑ ΣΖΝ ΔΝΔΡΓΔΗΑ Ζ ελέξγεηα είλαη απαξαίηεηε γηα ηε ιεηηνπξγία ηνπ ζχκπαληνο. Γηα λα ππάξμεη θίλεζε,θσηηζκφο, ζέξκαλζε θαη γεληθφηεξα γηα λα παξαρζεί έξγν ρξεηάδεηαη ε ρξήζε ηεο ελέξγεηαο. Τπάξρνπλ δηάθνξεο πεγέο απφ ηηο νπνίεο κπνξνχκε λα πάξνπκε ελέξγεηα.οη πεγέο απηέο είλαη : Ζιεθηξηθή Βηνκάδα (ελέξγεηα απφ θπηά) Οξπθηά θαχζηκα (πεηξέιαην, θπζηθφ αέξην, θάξβνπλν θ.α.) Γεσζεξκηθή ελέξγεηα Ππξεληθή ελέξγεηα Τδξνειεθηξηθή θαη ελέξγεηα απφ ηνλ σθεαλφ Ζιηαθή ελέξγεηα Αηνιηθή ελέξγεηα. Οη πεγέο απηέο ρσξίδνληαη ζε δχν κεγάιεο θαηεγνξίεο: Σηο αλαλεψζηκεο θαη ηηο κε αλαλεψζηκεο. Αλαλεψζηκεο πεγέο ελέξγεηαο είλαη εθείλεο νη νπνίεο κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ μαλά θαη μαλά, ρσξίο λα ππάξρεη πεξίπησζε εμάληιεζεο. Παξαδείγκαηα αλαλεψζηκσλ πεγψλ είλαη ε ειηαθή, ε αηνιηθή, ε γεσζεξκηθή θαη ε βηνκάδα. Με αλαλεψζηκεο πεγέο ελέξγεηαο, είλαη εθείλεο πνπ δελ κπνξνχλ λα αλαλεσζνχλ ζε ζχληνκν ρξνληθφ δηάζηεκα. Απηέο ηηο απνηεινχλ ηα νξπθηά θαχζηκα.. Ολνκάδνληαη νξπθηά γηαηί ζρεκαηίζηεθαλ πξηλ απφ εθαηνκκχξηα ρξφληα ζηα έγθαηα ηεο γεο, φηαλ λεθξά θπηά θαη δψα θαηαπιαθψζεθαλ απφ ρψκα θαη πέηξα,. πνπ ιφγσ ηεο πίεζεο θαη ηεο ζεξκνθξαζίαο, κεηαηξάπεθαλ ζε πεηξέιαην, θάξβνπλν θ.α. 8

1.3 ΣΤΠΗΚΖ ΤΣΑΖ ΦΤΗΚΟΤ ΑΔΡΗΟΤ ΤΣΑΖ ΡΧΗΚΟ Φ.Α ΑΛΓΔΡΗΝΟ Φ.Α Πεξηεθηηθφηεηα % ζε Μεζάλην (C 1 ) 98 91.2 Αηζάλην (C 2 ) 0.6 6.5 Πξνπάλην(C 3 ) 0.2 1.1 Βνπηάλην(C 4 ) 0.2 0.2 Πεληάλην(C 5 ) θαη βαξχηεξα 0.1 - Άδσην (Ν 2 ) 0.8 1.0 Γηνμείδην ηνπ άλζξαθα 0.1 - (CO 2 ) Αλσηέξα ζεξκνγφλνο δχλακε Απφ 8600 kcal/nm 3 έσο Απφ 9640 kcal/nm 9200 kcal/nm 3 10650 kcal/nm 3 Πίλαθαο 1: χζηαζε Ρσζηθνχ θαη Αιγεξηλνχ θπζηθνχ αεξίνπ Σν θπζηθφ αέξην δελ πεξηέρεη ζηεξεά ζψκαηα.. 3 έσο 9

ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2º ΓΝΧΡΗΕΟΝΣΑ ΣΟ ΦΤΗΚΟ ΑΔΡΗΟ 2.1 ΥΑΡΑΚΣΖΡΗΣΗΚΑ ΦΤΗΚΟΤ ΑΔΡΗΟΤ Σν θπζηθφ αέξην είλαη σο γλσζηφλ κίγκα αεξίσλ θαπζίκσλ, απνηεινχκελν θπξίσο απφ κεζάλην θαη απφ θιάζκαηα βαξχηεξσλ πδξνγνλαλζξάθσλ (αηζάλην, πξνπάλην, θιπ), φπσο θαίλεηαη ζηνλ πίλαθα πνπ αθνινπζεί. ΤΣΑΖ ΚΑΗ ΗΓΗΟΣΖΣΔ ΣΟΤ ΡΧΗΚΟΤ ΚΑΗ ΑΛΓΔΡΗΝΟΤ ΦΤΗΚΟΤ ΑΔΡΗΟΤ πζηαηηθφ ή Ηδηφηεηα ΡΧΗΚΟ ΦΤΗΚΟ ΑΔΡΗΟ ΑΛΓΔΡΗΝΟ ΑΔΡΗΟ Min % Max % Min % Max % Μεζάλην (CH 4 85,00 96,60 Αηζάλην (CH 4 ) - 7,00 3,20 8,50 Πξνπάλην - 3,00 0,00 3,00 Βνπηάλην - 2,00 0,00 0,70 Ηζνβνπηάλην - - 0,00 0,52 Πεληάλην - 1,00 0,00 0,23 CO 2-3,00 - - N 2-5,00 0,20 1,40 O 2-0,02 - - Πίλαθαο 2: Ηδηφηεηεο Ρσζηθνχ θαη Αιγεξηλνχ θπζηθνχ αεξίνπ ΦΤΗΚΟ 10

ΌΡΗΑ ΑΝΑΦΛΔΞΖ ΑΔΡΗΧΝ Δ ΜΗΓΜΑΣΑ ΑΔΡΑ ξηα επθιεθηφηεηαο ΚΑΤΗΜΟ ΑΔΡΗΟ (% θ.ν.) Κάησ Άλσ (ΚΟΔ) (ΑΟΔ) Μεζάλην 5 15 Πξνπάλην 2,1 10,1 Βνπηάλην 1,86 8,41 Πίλαθαο 3: ξηα αλάθιεμεο αεξίσλ Με βάζε ηηο αλσηέξσ ζπζηάζεηο, ην ηζνδχλακν Μνξηαθφ Βάξνο (ΜΒ) ηνπ κίγκαηνο ξσζηθνχ θπζηθνχ αεξίνπ ππνινγίδεηαη ζε 16,44. Γηαηξψληαο κε ην ΜΒ ηνπ αέξα (28,96), πξνθχπηεη ε ζρεηηθή ππθλφηεηα ηνπ ξσζηθνχ θπζηθνχ αεξίνπ έλαληη ηνπ αέξα ίζε κε 0,568, επνκέλσο ην θπζηθφ αέξην είλαη πνιχ ειαθξχηεξν απφ ηνλ αέξα. Έηζη ζε ηπρφλ δηαξξνή εληφο θιεηζηνχ ρψξνπ, ην Φ.Α ηείλεη λα ζπγθεληξψλεηαη ζηα πςειφηεξα ζεκεία. Καηά ηελ έλλνηα απηή, ην θπζηθφ αέξην εκθαλίδεη κηθξή επηθηλδπλφηεηα ζε ηπρφλ δηαξξνή ηνπ ζε θιεηζηφ ρψξν, αθνχ είλαη επθνιφηεξν λα εληνπηζηεί (δηα ηεο νζκήο), θαη λα απνκαθξπλζεί κε θπζηθφ αεξηζκφ. Σνλίδεηαη εδψ φηη θαηά ηελ θάζε ηεο δηαξξνήο απαγνξεχεηαη λα γίλεη νπνηαδήπνηε ρξήζε ή δηαθνπή ειεθηξηθήο ζπζθεπήο (θψηα, αλεκηζηήξεο, θιπ ) δηφηη ηπρφλ ειεθηξηθφο ζπηλζήξαο θαηά ην άλακκα ή θιείζηκν ηνπ δηαθφπηε κπνξεί λα πξνθαιέζεη ηελ αλάθιεμε ηνπ θαπζίκνπ. 11

2.2 ΗΓΗΟΣΖΣΔ ΑΔΡΗΧΝ Μνξηαθφ βάξνο Ππθλφηεηα Hg(ZnPb) ρεηηθή ππθλφηεηα Αλψηεξε ζεξκνγφλνο Θεσξεηηθή απαίηεζε ζε αέξνο δχλακε ζε μεξφ αέξα kcal/nm 3 θαχζεο Μεζάλην 16,043 715,8 0,5537 9497,20 9,52 Αηζάλην 30,070 1342 1,0378 16513,4 16,66 Πξνπάλην 44,097 1968 1,5219 23671,9 23,80 Βνπηάλην 58,124 2594 2,0061 30688,0 30,94 Βελδφιην 78,114 3486 0,6218 35699,2 35,70 Νεξφ 18,016 803,9 1,1044 Ομπγφλν 32,00 1428 0,9669 Άδσην 28,016 1250 1,0000 Αέξαο 28,97 1293 1,5189 Γηνμείδην 44,011 1964 0,9667 ηνπ άλζξαθα Μνλνμείδην 28,011 1250 0,0696 3035,5 2,38 ηνπ άλζξαθα Τδξνγφλν 2,016 89,95 3054,2 3054,2 Πίλαθαο 4: Ηδηφηεηεο αεξίσλ 12

ΘΔΡΜΟΓΟΝΟ ΓΤΝΑΜΖ Δίλαη ε πνζφηεηα ζεξκφηεηαο πνπ απειεπζεξψλεηαη θαηά ηελ πιήξε θαχζε ηνπ θαπζίκνπ. Γηα αέξηα θαχζηκα εθθξάδεηαη ζπλήζσο ζε Mj/Nm 3 ή kcal/nm 3, ελψ γηα ηα πγξά θαη ζηεξεά θαχζηκα ζε Mj/kg ή kcal/kg. Γηαθξίλεηαη ζε Αλσηέξα ζεξκνγφλνο δχλακε θπζηθνχ αεξίνπ θαη θαησηέξα ζεξκνγφλνο δχλακε θπζηθνχ αεξίνπ. ΑΝΧΣΔΡΑ ΘΔΡΜΟΓΟΝΟ ΓΤΝΑΜΖ ΦΤΗΚΟΤ ΑΔΡΗΟΤ Γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηεο ζεσξείηαη φηη ην λεξφ πνπ παξάγεηαη θαηά ηελ θαχζε, έρεη πγξνπνηεζεί θαη έρεη απειεπζεξψζεη ηε ιαλζάλνπζα ζεξκφηεηά ηνπ. ΚΑΣΧΣΔΡΑ ΘΔΡΜΟΓΟΝΟ ΓΤΝΑΜΖ ΦΤΗΚΟΎ ΑΔΡΗΟΤ Γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηεο ζεσξείηαη φηη ην λεξφ πνπ παξάγεηαη θαηά ηελ θαχζε βξίζθεηαη ζε αέξηα θαηάζηαζε. Σν πνζνζηφ θαηά ην νπνίν πξέπεη λα πξνζαπμεζεί ε θαησηέξα ζεξκνγφλνο δχλακε γηα λα ππνινγηζηεί ε αλσηέξα είλαη πεξίπνπ : θπζηθφ αέξην 10 % LPG 7,5 % Τγξά θαχζηκα 6 % ηεξεά θαχζηκα 3 % Ζ αλσηέξα ζεξκνγφλνο δχλακε ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ θπκαίλεηαη απφ 9000-11000 kcal/nm 3. Σα φξηα αλάθιεμήο ηνπ είλαη 4,5 15 %. Απηφ ζεκαίλεη φηη ε θαχζε δελ κπνξεί λα δηαηεξεζεί εάλ ε πεξηεθηηθφηεηα ηνπ αέξα ζε θπζηθφ αέξην, είλαη εθηφο απηψλ ησλ νξίσλ. 13

ΤΓΡΟΠΟΗΖΜΔΝΟ ΦΤΗΚΟ ΑΔΡΗΟ Φπζηθφ αέξην πνπ επίζεο εμάγεηαη απφ ηε γε, ην νπνίν ψκνο πγξνπνηείηαη κε ςχμε ζε ζεξκνθξαζία -160 ºC. Απηή ε πγξνπνίεζε δηεπθνιχλεη ηε κεηαθνξά ηνπ, αθφκα θαη κε πινία, θαιχπηνληαο κεγάιεο απνζηάζεηο. Καηαιακβάλεη κφλν ην 1/600 ηνπ φγθνπ ηζνδχλακεο πνζφηεηαο αεξίνπ ζε ζεξκνθξαζία θαη πίεζε πεξηβάιινληνο, επηηξέπνληαο έηζη θαη ηελ απνζήθεπζή ηνπ ζε ζρεηηθά κηθξνχο ρψξνπο. 14

2.3 ΥΡΖΔΗ ΣΟΤ ΦΤΗΚΟΤ ΑΔΡΗΟΤ Σν θπζηθφ αέξην ιφγσ ησλ πνιιψλ πιενλεθηεκάησλ ηνπ ζε ζρέζε κε ηα άιια θαχζηκα, βξίζθεη έλα επξχ πεδίν εθαξκνγψλ.αλαιπηηθφηεξα, κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί : Α) ηελ ειεθηξνπαξαγσγή Β) ηνλ βηνκεραληθφ ηνκέα, γηα ζεξκηθέο ρξήζεηο αιιά θαη ζαλ πξψηε χιε γηα παξαγσγή ρεκηθψλ πξντφλησλ, θπξίσο ακκσλίαο θαη κεζαλφιεο. Γ) ηνλ εκπνξηθφ ηνκέα, γηα ζέξκαλζε ρψξσλ, παξαγσγή δεζηνχ λεξνχ ρξήζεσο θαη ζε άιιεο πην εμεηδηθεπκέλεο ρξήζεηο Γ) ηνλ νηθηαθφ ηνκέα, επίζεο γηα ζέξκαλζε ρψξσλ, παξαγσγή δεζηνχ λεξνχ ρξήζεο, καγείξεκα αιιά θαη θιηκαηηζκφ. Δ) ηελ ζπκπαξαγσγή ειεθηξηζκνχ θαη ζεξκφηεηαο. ην δηάγξακκα 1 εκθαλίδεηαη ε πξνβιεπφκελε θαηαλνκή ηεο θαηαλάισζεο θπζηθνχ αεξίνπ ζηελ Διιάδα, αλά ηνκέα ρξήζεο, θαηά ην 2020 έηνο πιήξνπο αλάπηπμεο ηνπ ηλεκτροπαραγωγή 38% 17% 11% 38% τημική τρήση 6% οικιακός- εμπορικός τομέας 28% 28% 6% βιομητανικός τομέας 17% σσμπαραγωγή 11% ΓΗΑΓΡΑΜΜΑ 1: Πξνβιεπφκελε θαηαλνκή θαηαλάισζεο θπζηθνχ αεξίνπ ζηελ Διιάδα 15

2.3.1 ΥΡΖΔΗ ΦΤΗΚΟΤ ΑΔΡΗΟΤ ΣΖΝ ΒΗΟΜΖΥΑΝΗΑ Ζ θαηαλάισζε ζηελ βηνκεραλία θαιχπηεη ην 32 % ηεο ζπλνιηθήο θαηαλάισζεο θπζηθνχ αεξίνπ ηνπ ΟΟΑ. Δπίζεο ζην ζχλνιν ηεο ελεξγεηαθήο θαηαλάισζεο ζηε βηνκεραλία, ην κεξίδην ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ φιν θαη απμάλεηαη Ζ απμεκέλε δηείζδπζή ηνπ ζην ρψξν ηεο βηνκεραλίαο είλαη απνηέιεζκα ηεο νινέλα θαη κεγαιχηεξεο πξνζπάζεηαο γηα κεησκέλε εμάξηεζε απφ ην πεηξέιαην, θαζψο θαη ησλ ζεκαληηθψλ πιενλεθηεκάησλ πνπ δηαζέηεη σο βηνκεραληθφ θαχζηκν. Σν θπζηθφ αέξην ρξεζηκνπνηείηαη κε δχν ηξφπνπο ζηελ βηνκεραλία : α) σο πξψηε χιε γηα ηελ παξαγσγή ακκσλίαο, κεζαλφιεο θαη πνιπνιεθηλψλ (6 % ηεο παγθφζκηαο θαηαλάισζεο θ.α ) β) σο πεγή ζεξκηθήο ελέξγεηαο. Οη ζεξκηθέο ρξήζεηο ζηε βηνκεραλία δηαθξίλνληαη ζε έκκεζεο θαη άκεζεο. ηηο έκκεζεο ζεξκηθέο ρξήζεηο, ε ζεξκηθή ελέξγεηα πνπ παξάγεηαη απφ ηελ θαχζε, κεηαθέξεηαη ζε δηάθνξα ζεκεία ηνπ εξγνζηαζίνπ, φπνπ θαηαλαιψλεηαη. Ζ δηαδηθαζία απηή γίλεηαη κε ηε ρξεζηκνπνίεζε ιεβήησλ φπνπ ζαλ κέζν κεηαθνξάο ζεξκφηεηαο ρξεζηκνπνηείηαη αηκφο, λεξφ ή ιάδη, αλάινγα κε ηελ ζεξκνθξαζία πνπ απαηηείηαη ζηελ ηειηθή ρξήζε. Αμηνζεκείσην είλαη λα αλαθέξνπκε φηη πεξίπνπ ην 40 % ηνπ θαηαλαιηζθφκελνπ θπζηθνχ αεξίνπ ζηελ βηνκεραλία ρξεζηκνπνηείηαη γηα παξαγσγή αηκνχ. ηηο άκεζεο ζεξκηθέο ρξήζεηο ε θαχζε πξαγκαηνπνηείηαη ζηε ζέζε ηειηθήο θαηαλάισζεο ηεο ελέξγεηαο. Σέηνηεο ρξήζεηο νη νπνίεο είλαη αξθεηά ελεξγνβφξεο, ππάξρνπλ ζε βηνκεραλίεο ηζηκέληνπ (πεξηζηξνθηθνί θιίβαλνη παξαγσγήο θιίλθεξ), κεηάιισλ (θνχξλνη ηήμεσο, αλφπηεζεο, βαθήο, νκνγελνπνίεζεο), γπαιηνχ, νηθνδνκηθψλ πιηθψλ (παξαγσγή ηνχβισλ, θεξακηθψλ αζβεζηίνπ), κεηαιιηθψλ θαηαζθεπψλ θαζψο θαη ζε δηάθνξεο βηνκεραλίεο γηα μήξαλζε. ε φιεο ζρεδφλ ηηο ζεξκηθέο ρξήζεηο πνπ αλαθέξζεθαλ, ην θ.α κπνξεί λα ππνθαηαζηήζεη άιια θαχζηκα ( θπξίσο πγξά ) πξνζθέξνληαο ηα εμήο πιενλεθηήκαηα : α)πλερείο παξνρή θαπζίκνπ β)μεησκέλεο εθπνκπέο ξχπσλ γ)μεησκέλν ιεηηνπξγηθφ θφζηνο δηαρείξηζεο θαπζίκνπ θαη ζπληήξεζεο 16

δ)δλεξγεηαθή απφδνζε ε) Δπρέξεηα ρεηξηζκνχ θαη ειέγρνπ. 17

2.3.2 ΥΡΖΔΗ ΦΤΗΚΟΤ ΑΔΡΗΟΤ ΣΟΝ ΔΜΠΟΡΗΚΟ ΣΟΜΔΑ Σν θπζηθφ αέξην πξνζθέξεη ρξήζεηο θαη ζηνλ εκπνξηθφ ηνκέα ν νπνίνο πεξηιακβάλεη ηηο παξαθάησ θαηεγνξίεο θαηαλαισηψλ. Α) Δζηηαηφξηα, εξγαζηήξηα δαραξνπιαζηηθήο Β) Ξελνδνρεία θαη λνζνθνκεία Γ) Αξηνπνηεία Γ) Δθπαηδεπηηθά ηδξχκαηα Δ) Αζιεηηθά θαη πνιηηηζηηθά θέληξα Σ) Μεγάια θηίξηα ρψξνη αλαςπρήο Ε) Πιπληήξηα θαζαξηζηήξηα Ζ) Δκπνξηθά θαηαζηήκαηα Θ) Θεξκνθήπηα Η) Δξγαζηήξηα αξγπξνρξπζνρνΐαο θαη θνχξλνη βαθήο απηνθηλήησλ Σα πιενλεθηήκαηα πνπ απνθνκίδνπλ νη θαηαλαισηέο απφ ηε ρξήζε ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ θαη ζηνλ ηνκέα απηφλ είλαη ζεκαληηθά, κεξηθά απφ απηά είλαη ηα εμήο : Α) πλερείο παξνρή. Δμνηθνλνκείηαη ρξφλνο απφ ηε δηαδηθαζία παξαγγειίαο παξαιαβήο θαπζίκνπ, ελψ παξάιιεια παξέρεηαη θαη ε δπλαηφηεηα εθκεηάιιεπζεο ησλ ππαξρφλησλ απνζεθεπηηθψλ ρψξσλ. Β) Απμεκέλε θαζαξηφηεηα ρψξσλ θαη ζπζθεπψλ θπζηθνχ αεξίνπ θαζψο θαη κεησκέλε ζπληήξεζε. Γ) Απνθέληξσζε ελεξγεηαθψλ ρξήζεσλ. Γ) Απμεκέλε ιεηηνπξγηθφηεηα ζπζθεπψλ Δ) Θεηηθέο επηπηψζεηο ζηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. 18

2.3.3 ΤΜΠΑΡΑΓΧΓΖ ΓΗΑ ΠΑΡΑΓΧΓΖ ΘΔΡΜΟΣΖΣΑ ΚΑΗ ΖΛΔΚΣΡΗΚΖ ΔΝΔΡΓΔΗΑ πκπαξαγσγή είλαη ε ζπλδπαζκέλε παξαγσγή ειεθηξηθήο (ή κεραληθήο) θαη ζεξκηθήο ελέξγεηαο απφ ηελ ίδηα πεγή ελέξγεηαο θαη αλαγλσξίδεηαη επξχηαηα σο κηα εθ ησλ απνδνηηθφηεξσλ ρξήζεσλ ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ, παξέρνληαο νηθνλνκηθή ελαιιαθηηθή ιχζε γηα φιεο ηηο πεξηπηψζεηο φπνπ απαηηνχληαη ηαπηφρξνλα ζεξκηθά θαη ειεθηξηθά θνξηία. Ζ νηθνλνκία πνπ επηηπγράλεηαη κε ηε ιχζε ηεο ζπκπαξαγσγήο ζεξκφηεηαο θαη ειεθηξηζκνχ είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθή θαη πνιχπιεπξε, αθνχ δελ είλαη κφλν ε ρακειφηεξε ηηκή ηεο κνλάδαο ηνπ ειεθηξηζκνχ, ιφγσ ηδηνπαξαγσγήο, αιιά θαη ε εθκεηάιιεπζε ησλ ζεξκηθψλ θνξηίσλ θαη αθφκα θαη ε πψιεζε ηνπ πιενλάδνληνο ειεθηξηζκνχ ζηελ εηαηξία δηαλνκήο (ζε κεγάιεο εγθαηαζηάζεηο). Ζ Γ.Δ.Ζ. έρεη ήδε ζέζεη ζε ιεηηνπξγία κνλάδεο ειεθηξνπαξαγσγήο κε θαχζηκν θπζηθφ αέξην, ελψ απνηειεί ηδαληθή ιχζε θαη εθαξκνγή πνπ ζπλαληάηαη θπξίσο ζηνλ βηνκεραληθφ θαη εκπνξηθφ ηνκέα. 19

2.4 ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΔ ΔΞΔΛΗΞΔΗ ΣΟ ΥΧΡΟ ΣΟΤ ΦΤΗΚΟΤ ΑΔΡΗΟΤ Σα πιενλεθηήκαηα ρξήζεο θπζηθνχ αεξίνπ πνπ πξναλαθέξζεθαλ θαη θπξίσο ε θαζαξή θαχζε ηνπ, έρνπλ δεκηνπξγήζεη έλα επξχ πεδίν έξεπλαο γηα ηελ αλάπηπμε θαη γηα ηελ εμέιημε ήδε γλσζηψλ εθαξκνγψλ. Οη ηερλνινγηθέο εμειίμεηο θηλνχληαη ζε ηξεηο θπξίσο θαηεπζχλζεηο. ηελ πξνζπάζεηα εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο, ζηελ αληηθαηάζηαζε έκκεζσλ κε άκεζεο ζεξκηθέο ρξήζεηο θαη ζηελ πξνζπάζεηα κείσζεο ησλ εθπεκπφκελσλ ξχπσλ. Οη εθαξκνγέο απηέο κπνξνχλ λα δηαθξηζνχλ αλάινγα κε ηελ αλαπηπζζφκελε ζεξκνθξαζία ζε πςειψλ ( >500 ºC) θαη ρακειψλ ( <500ºC) ζεξκνθξαζηψλ εθαξκνγέο. 2.4.1 ΔΦΑΡΜΟΓΔ ΤΦΖΛΧΝ ΘΔΡΜΟΚΡΑΗΧΝ Χο ηερλνινγηθέο εμειίμεηο ζην ρψξν ησλ εθαξκνγψλ πςειψλ ζεξκνθξαζηψλ, κπνξνχλ λα αλαθεξζνχλ είλαη νη εμήο : α) Κεξακηθέο ίλεο ( ceramic fibres ) Σα θεξακηθά πιηθά δελ επεξεάδνληαη απφ ηελ επαθή ηνπο κε ηα θαπζαέξηα ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ. Έηζη νη θεξακηθέο ίλεο ρξεζηκνπνηνχληαη σο εζσηεξηθή κνλσηηθή επέλδπζε ζε θνχξλνπο πςειψλ ζεξκνθξαζηψλ. β) Καπζηήξεο αλάθηεζεο ελέξγεηαο (recuperative burners & regenerative burners.) Τπάξρνπλ δχν είδε ηέηνησλ θαπζηήξσλ : νη απινί θαπζηήξεο αλάθηεζεο (recuperative burners) θαη νη θαπζηήξεο αλαγέλλεζεο ζεξκφηεηαο (regenerative burners). Oη απινί θαπζηήξεο αλάθηεζεο είλαη εληαία ζπζηήκαηα, πνπ πεξηιακβάλνπλ ηνλ θαπζηήξα θαη έλαλ ελαιιάθηε ζεξκφηεηαο, ζηνλ νπνίν πξαγκαηνπνηείηαη ε πξνζέξκαλζε ηνπ αέξα θαχζεσο απφ ηα θαπζαέξηα. 20

Οη θαπζηήξεο αλαγέλλεζεο ζεξκφηεηαο ρξεζηκνπνηνχληαη ζε δεχγε. Οη δχν θαπζηήξεο ιεηηνπξγνχλ ελαιιάμ θαη ε ελαιιαγή ζεξκφηεηαο κεηαμχ θαπζαεξίσλ θαη αέξα θαχζεο γίλεηαη κέζσ εηδηθψλ θεξακηθψλ ή κεηαιιηθψλ ζθαηξηδίσλ γ) Θάιακνη θαύζεο ππέξπζξεο αθηηλνβνιίαο (radiant tubes) Δίλαη θιεηζηνί θεξακηθνί ζσιήλεο, κέζα ζηνπο νπνίνπο πξαγκαηνπνηείηαη ε θαχζε ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ θαη ε αλαθπθινθνξία ησλ θαπζίκσλ. Υξεζηκνπνηνχληαη γηα έκκεζε ζέξκαλζε πιηθψλ θαη πξνζθέξνπλ πςειή κεηαθνξά ζεξκφηεηαο, εμαηξεηηθή νκνηνκνξθία ζέξκαλζεο θαη δπλαηφηεηα αλάπηπμεο ζεξκνθξαζηψλ κέρξη 1350 C. δ) Φνύξλνη ηαρείαο ζέξκαλζεο (rapid heating furnaces) Απνηεινχλ ηε λέα γεληά ησλ ζρεδηαζκέλσλ θνχξλσλ θαη θχξηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπο ζε ζρέζε κε ηνπο ζπκβαηηθνχο είλαη ην κηθξφ κέγεζνο, ε ειαθξηά θαηαζθεπή (ρξήζε θεξακηθήο κφλσζεο), ε εμαλαγθαζκέλε ξνή θαη ε αλαθπθινθνξία ησλ θαπζαεξίσλ. Σα παξαπάλσ, έρνπλ ζαλ απνηέιεζκα ηελ νκνηνκνξθία ζηε ζέξκαλζε, ηνλ πνιχ θαιφ έιεγρν ησλ δηεξγαζηψλ, εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο, ηελ απμεκέλε ιεηηνπξγηθφηεηα θαη ηελ ηαρεία απφθξηζε ζηηο επηζπκεηέο κεηαβνιέο. 21

2.4.2 ΔΦΑΡΜΟΓΔ ΥΑΜΖΛΧΝ ΘΔΡΜΟΚΡΑΗΧΝ α) Δθαξκνγέο γηα ζέξκαλζε ινπηξώλ δεμακελώλ ηελ άκεζε ζέξκαλζε ινπηξψλ ή γεληθά λεξνχ ρξήζεσο, πνπ γίλεηαη ζπλήζσο κε γπκλφ αηκφ ή ελαιιάθηε (ζεξπαληίλα) αηκνχ, εκβαπηηδφκελνπ εληφο ηεο δεμακελήο. Έρνπλ ζρεδηαζηεί ζπζηήκαηα απνθεληξσκέλεο ρξήζεο ηεο ελέξγεηαο, κε άκεζε θαχζε θπζηθνχ αεξίνπ, ηνπ νπνίνπ ηα θαπζαέξηα κπνξνχλ λα έξζνπλ ζε επαθή κε ην πξνο ζέξκαλζε ινπηξφ ρσξίο πξφβιεκα. β) ηελ μήξαλζε δηαθόξσλ πξντόλησλ Με ηε ρξήζε ησλ θαπζαεξίσλ ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ γηα μεξάλζεηο επηηξέπεη : Α )Καιχηεξν έιεγρν ηεο ζεξκνθξαζίαο ζηηο δηάθνξεο θάζεηο ηεο μήξαλζεο, κε απνηέιεζκα ηελ θαιχηεξε πνηφηεηα πξντφληνο Β)Μείσζε ηεο θαηαλάισζεο ελέξγεηαο αλά κνλάδα πξντφληνο, κέρξη θαη 50%. Γ)Αχμεζε ηεο παξαγσγηθφηεηαο, ιφγσ ηεο κείσζεο ηνπ ρξφλνπ επεμεξγαζίαο. Γ)Γπλαηφηεηα επεμεξγαζίαο παξαπξντφλησλ ησλ δηεξγαζηψλ, φπσο ρξψκαηα θαη δηαιχηεο. 22

2.5 ΡΤΠΑΝΖ ΣΧΝ ΑΔΡΗΧΝ ΣΟ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ Σα θαηλφκελα αηκνζθαηξηθήο ξχπαλζεο, ηα νπνία εκθαλίδνληαη ζπρλά ζε πνιιέο πφιεηο ζε Διιάδα αιιά θαη εμσηεξηθφ, ε απμαλφκελε ζεκαζία ηνπ θαηλνκέλνπ ηνπ ζεξκνθεπίνπ, ε ειάηησζε ηνπ ζηξψκαηνο ηνπ φδνληνο θαη ε θαηαζηξνθή ησλ δαζψλ, έρνπλ θαηαζηήζεη θπξίαξρεο ζεκαζίαο ην πξφβιεκα ηεο πξνζηαζίαο ηνπ πεξηβάιινληνο. Μηα αηηία ηεο αηκνζθαηξηθήο ξχπαλζεο είλαη ε ρξήζε θαπζίκσλ γηα ηελ παξαγσγή ελέξγεηαο. Δίλαη αλαγθαίν ινηπφλ νη ελεξγεηαθέο επηινγέο λα ζπλδπάδνπλ ηελ αλάπηπμε κε ηελ πεξηβαιινληηθή πξνζηαζία 2.5.1 ΣΟ ΦΑΗΝΟΜΔΝΟ ΣΟΤ ΘΔΡΜΟΚΖΠΗΟΤ Σα ηειεπηαία ρξφληα κηα ζεκαληηθή πεγή θηλδχλσλ γηα ην πεξηβάιινλ είλαη ην θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ. Σν θαηλφκελν απηφ ζπληζηάηαη ζηε κεηαβνιή πνπ πξνθαιείηαη απφ ηελ παγίδεπζε ζεξκηθήο αθηηλνβνιίαο ζηα ρακειφηεξα ζηξψκαηα ηεο αηκφζθαηξαο. Ζ παγίδεπζε απηή νθείιεηαη ζηελ παξνπζία εηδηθψλ κνξίσλ ζηελ αηκφζθαηξα ηα νπνία είλαη <<δηαθαλή>> αθήλνπλ δειαδή λα δηέιζεη ε ειηαθή αθηηλνβνιία (ππεξηψδεο αθηηλνβνιία κηθξνχ κήθνπο θχκαηνο ),ζπγθξαηνχλ φκσο ηε ζεξκηθή αθηηλνβνιία (ππέξπζξνο αθηηλνβνιία, κεγάινπ κήθνπο θχκαηνο) πνπ εθπέκπεηαη απφ ηε γε πξνο ην ζχκπαλ. Σν απνηέιεζκα είλαη ε ζηαδηαθή αχμεζε ηεο ζεξκνθξαζίαο ζηελ αηκφζθαηξα θαη ε δεκηνπξγία θαηλνκέλνπ αλάινγνπ κε απηψλ ησλ θνηλψλ ζεξκνθεπίσλ. ηελ επζχλε γηα ηε δεκηνπξγία απηνχ ηνπ θαηλνκέλνπ, ζπκκεηέρνπλ ην δηνμείδην ηνπ άλζξαθα θαηά 55 %, νη αινγνλνχρνη πδξνγνλάλζξαθεο θαηά 15 %, ηα νμείδηα ηνπ αδψηνπ 10 %, ην κεζάλην 10 % θαη άιιεο ελψζεηο 10 %. Σνλ ηειεπηαίν θαηξφ εθθξάδνληαη δπζνίσλεο εθηηκήζεηο απφ εηδηθνχο, ζρεηηθά κε ηελ ξαγδαία εμέιημε απηνχ ηνπ θαηλνκέλνπ. πγθεθξηκέλα, ππνζηεξίδεηαη φηη κε ηνπο ζεκεξηλνχο ξπζκνχο νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ θαηαζηξνθή ησλ ηξνπηθψλ δαζψλ, ε ζπγθέληξσζε ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα ζα δηπιαζηαζηεί, κε ζπλέπεηα ηελ αιιαγή δηαθφξσλ θιηκαηνινγηθψλ ζπλζεθψλ, φπσο ε αχμεζε ηεο 23

ζεξκνθξαζίαο, ην ιηψζηκν ησλ πάγσλ ζηνπο πφινπο ηελ αχμεζε ηεο ζηάζκεο ησλ ζαιαζζψλ Τπνινγίδεηαη φηη απφ ηηο δηάθνξεο θαχζεηο παξάγνληαη εηεζίσο 21 δηο ηφλνη δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα απφ ην νπνίν 8,8 δηο απφ ηελ θαχζε ηνπ πεηξειαίνπ θαη 3,4 δηο ηφλνη απφ ηελ θαχζε ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ θαη ηνπ πγξαεξίνπ. 2.5.2 ΤΜΒΟΛΖ ΣΟΤ ΦΤΗΚΟΤ ΑΔΡΗΟΤ ΣΖ ΜΔΗΧΖ ΔΚΠΔΜΠΟΜΔΝΧΝ ΡΤΠΧΝ ΚΑΣΑ ΣΗ ΚΑΤΔΗ Καηά ηελ δηεξγαζία ηεο θαχζεο, εθιχνληαη ζην πεξηβάιινλ δηάθνξεο ρεκηθέο ελψζεηο, πξνθαιψληαο αηκνζθαηξηθή ξχπαλζε. Οη θπξηφηεξνη ξχπνη είλαη ην δηνμείδην ηνπ ζεηνπ (SO 2 ), ηα νμείδηα ηνπ αδψηνπ (NO X ), ην κνλνμείδην ηνπ άλζξαθα (CO), ηα αησξνχκελα ζσκαηίδηα θαη νη άθαπζηνη πηεηηθνί πδξνγνλάλζξαθεο. ηνλ παξαθάησ πίλαθα,παξνπζηάδνληαη ηππηθέο ηηκέο κε ειεγρφκελσλ ξχπσλ, πνπ εθπέκπνληαη θαηά ηελ θαχζε δηαθφξσλ θαπζίκσλ ζε κνλάδα αηκνπαξαγσγήο ( mg/mj εηζαγφκελεο ζεξκφηεηαο θαπζίκνπ). Απφ ηνλ παξαθάησ πίλαθα πξνθχπηεη φηη ην θπζηθφ αέξην εθπέκπεη ζε ζρέζε κε ην καδνχη, 4700 θνξέο ιηγφηεξν δηνμείδην ηνπ ζείνπ (SO 2 ), 2 θνξέο ιηγφηεξν κνλνμείδην ηνπ άλζξαθα (CO), 24 θνξέο ιηγφηεξα ζσκαηίδηα, 3 θνξέο ιηγφηεξνπο άθαπζηνπο πδξνγνλάλζξαθεο θαη 1,7 θνξέο ιηγφηεξα νμείδηα ηνπ αδψηνπ (NO X ). Ζ ρξήζε ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ ζπκβάιεη θαη ζηνλ πεξηνξηζκφ ησλ κεηαιιηθψλ ξχπσλ. ηνλ άλζξαθα θαη ην πεηξέιαην, ππάξρνλ ίρλε πδξαξγχξνπ, κνιχβδνπ, βαλαδίνπ θαζψο θαη ληθειίνπ, ηα νπνία δελ πεξηέρνληαη ζην θπζηθφ αέξην. Αλ ξίμνπκε αθφκα κία καηηά ζηνλ ίδην πίλαθα, ηα νμείδηα ηνπ αδψηνπ (NO X ) είλαη ν κφλνο ξχπνο ηνπ νπνίνπ ε εθπνκπή δελ κεηψλεηαη ζεκαληηθά κε ηε ρξήζε ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ, αθνχ ν ζρεκαηηζκφο ησλ νμεηδίσλ ηνπ αδψηνπ νθείιεηαη ζην άδσην πνπ πάληα πεξηέρεηαη ζηνλ απαξαίηεην γηα ηελ θαχζε αέξα. Ζ πνζφηεηα ηνπο εμαξηάηαη απφ ηελ ζεξκνθξαζία, ηνλ ρξφλν παξαγσγήο ησλ αεξίσλ θαη ηελ πεξίζζεηα νμπγφλνπ ζηνλ ζάιακν θαχζεο, πνπ γηα ην θπζηθφ αέξην σζηφζν είλαη κηθξφηεξε απφ φηη ζην καδνχη γηα παξάδεηγκα. 24

Σχπνο θαπζίκνπ σκαηίδηα NO X SO 2 CO HC Κάξβνπλν 1,092 387 2450 13 2 Μαδνχη 96 170 1400 14 3 Νηίδει 6 100 220 16 3 Φπζηθφ αέξην 4 100 0,3 7 1 Πίλαθαο 5 Δθπεκπφκελνη ξχπνη θαηά ηελ θαχζε ζε κνλάδα αηκνπαξαγσγήο (mg/mj εηζαγφκελεο ζεξκφηεηαο θαπζίκνπ) Ζ αηκνζθαηξηθή ξχπαλζε κπνξεί λα πεξηνξηζηεί ζεκαληηθά θαη κε ηελ κείσζε ηεο θαηαλάισζεο θαπζίκσλ, ε νπνία κπνξεί λα επηηεπρζεί κε ηελ βειηίσζε ηνπ βαζκνχ απφδνζεο ηεο θαχζεο. Σν θπζηθφ αέξην, φπσο είδε πξναλαθέξζεθε, παξνπζηάδεη απμεκέλν βαζκφ απφδνζεο θαηά ηελ ρξήζε ην, πξνζθέξνληαο κείσζε ηεο θαηαλάισζεο θαπζίκσλ θαηά 4 10 %. Δπηηξέπεη ηελ αλάπηπμε λέσλ ηερλνινγηψλ κε πςειφ ελεξγεηαθφ βαζκφ απφδνζεο.έλα απφ ηα πιένλ ραξαθηεξηζηηθφηεξα παξαδείγκαηα είλαη νη κνλάδεο ειεθηξνπαξαγσγήο ζπλδπαζκέλνπ θχθινπ (εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο 18 20 %) θαη ζπκπαξαγσγήο ειεθηξηζκνχ θαη ζεξκφηεηαο. 25

2.6 ΣΔΥΝΗΚΑ ΥΑΡΑΚΣΖΡΗΣΗΚΑ ΤΣΖΜΑΣΟ ΦΤΗΚΟΤ ΑΔΡΗΟΤ ΣΖ ΥΧΡΑ ΜΑ Σν ζχζηεκα ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ έρεηο σο ζθνπφ ηελ αζθαιή ηξνθνδνζία κεγάισλ θαηαλαισηηθψλ θέληξσλ ηεο ρψξαο θαη απνηειείηαη απφ ην δίθηπν κεηαθνξάο ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ ηνλ ηεξκαηηθφ ζηαζκφ απνζήθεπζεο ηνπ πγξνπνηεκέλνπ αιγεξηλνχ θπζηθνχ αεξίνπ ζηε Ρεβπζνχζα. Δθεί επαλαεξηνπνηείηαη θαη ηξνθνδνηεί ην δίθηπν κεηαθνξάο, ην ζχζηεκα δηαλνκήο ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ ζηνπο θαηαλαισηέο. ησλ 2.6.1 ΓΗΚΣΤΟ ΜΔΣΑΦΟΡΑ πεξηιακβάλνληαη ην δίθηπν κεηαθνξάο ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ Α)Κεληξηθφο αγσγφο κεηαθνξάο αεξίνπ πςειήο πίεζεο (70 bar) απφ ηα Διιελνβνπιγαξηθά ζχλνξα κέρξη ηελ Αηηηθή, ζπλνιηθνχ κήθνπο 512 ρηιηνκέηξσλ Β)Κιάδνη κεηαθνξάο πςειήο πίεζεο πξνο ηελ αλαηνιηθή Μαθεδνλία θαη Θξάθε, ηε Θεζζαινλίθε, ην Βφιν θαη ηελ Αηηηθή, ζπλνιηθνχ κήθνπο 440 ρηιηνκέηξσλ. Γ)Μεηξεηηθνί θαη ξπζκηζηηθνί ζηαζκνί γηα ηε κέηξεζε ηεο παξνρήο αεξίνπ θαη ηε ξχζκηζε ηεο πίεζεο. Γ)πζηήκαηα ηειερεηξηζκνχ, ειέγρνπ ιεηηνπξγίαο θαη ηειεπηθνηλσληψλ. Δ)Κέληξα ιεηηνπξγίαο θαη ζπληήξεζεο ζηελ Αηηηθή, ηε Θεζζαινλίθε θαη ηε Θεζζαιία. Γ)πλνξηαθφο ηαζκφο εηζφδνπ. 26

2.6.2 ΤΣΖΜΑ ΓΗΑΝΟΜΖ Σν ζχζηεκα δηαλνκήο απνηειείηαη απφ Α)Γίθηπα κέζεο πίεζεο (19 bar) ζηελ Αηηηθή, Θεζζαινλίθε, Θεζζαιία θαη ζηηο βηνκεραληθέο πεξηνρέο Β)Γίθηπα ρακειήο πίεζεο (4 bar) ζε Αηηηθή, Θεζζαινλίθε θαη Θεζζαιία, πξνβιεπφκελνπ κήθνπο 6500 ρικ Τπάξρνλ δίθηπν δηαλνκήο ζηελ Αζήλα. Ζ ΓΔΠΑ ζηα πιαίζην ηνπ θαηαζθεπαζηηθνχ ηεο έξγνπ νινθιήξσζε ηελ επξχηεξε πεξηνρή ηεο πξσηεχνπζαο 860 ρικ δηθηχνπ δηαλνκήο, ηα νπνία πξνζηέζεθαλ ζηα ήδε ππάξρνληα 550 ρηιηφκεηξα, πνπ αλήθαλ ζηε Γεκνηηθή Δπηρείξεζε Φσηαεξίνπ Αζελψλ. 27

ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3 Ζ ΥΡΖΖ ΣΟΤ ΦΤΗΚΟΤ ΑΔΡΗΟΤ ΣΟΝ ΟΗΚΗΑΚΟ ΣΟΜΔΑ 3.1 ΣΟ ΦΤΗΚΟ ΑΔΡΗΟ ΣΟ ΠΗΣΗ ΜΑ Σν θπζηθφ αέξην εμππεξεηεί φιεο ηηο νηθηαθέο αλάγθεο : απφ ην καγείξεκα θαη ηελ παξαγσγή δεζηνχ λεξνχ κέρξη ηε ζέξκαλζε. Μάιηζηα, νη πιένλ πξφζθαηεο ηερλνινγίεο έρνπλ θαηαζηήζεη δπλαηή ηε ρξήζε ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ θαη ζηνλ θιηκαηηζκφ θαηά ηε ζεξηλή πεξίνδν. Ζ νξζή ρξήζε ηνπ πξνζθέξεη ηε κέγηζηε δπλαηή εγγχεζε αζθαιείαο, αξθεί λα πιεξνχληαη νη πξνυπνζέζεηο θαη λα ηεξνχληαη νη θαλφλεο. Ζ εζσηεξηθή εγθαηάζηαζε θπζηθνχ αεξίνπ απαξηίδεηαη απφ ην ζχλνιν ησλ ζσιήλσλ, εμαξηεκάησλ, νξγάλσλ θαη ζπζθεπψλ (θνπδίλα, θαπζηήξαο ιέβεηαο, θηι) πνπ βξίζθνληαη κεηά ην ζεκείν παξάδνζεο παξαιαβήο (κεηξεηήο αεξίνπ), απφ ηα αλνίγκαηα αεξηζκνχ ησλ ρψξσλ, φπνπ είλαη εγθαηεζηεκέλεο νη ζπζθεπέο αεξίνπ, κέρξη θαη ηελ έμνδν ηεο εγθαηάζηαζεο απαγσγήο θαπζαεξίσλ. Γηα ηελ απφιπηε αζθάιεηα ησλ εγθαηαζηάζεσλ ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ έρνπλ ζεζπηζζεί απζηεξά θξηηήξηα πινπνίεζεο, ηα νπνία δηα λφκνπ νθείινπλ λα ηεξνχλ νη εγθαηαζηάηεο. Σα θξηηήξηα απηά πεξηέρνληαη ζηνλ Σερληθφ Καλνληζκφ «Δζσηεξηθέο εγθαηαζηάζεηο θπζηθνχ αεξίνπ κε πίεζε ιεηηνπξγίαο έσο θαη 1 bar», Τπνπξγηθή απφθαζε Γ3/Α/11346, Φ.Δ.Κ. 963, Σεχρνο 2º, ηνπ νπνίνπ ζηνηρεία ζα ζπλαληήζνπκε ζε επφκελν θεθάιαην πην αλαιπηηθά. 28

3.2 ΠΛΔΟΝΔΚΣΖΜΑΣΑ ΑΠΟ ΣΖ ΥΡΖΖ ΦΤΗΚΟΤ ΑΔΡΗΟΤ ΣΟΝ ΟΗΚΗΑΚΟ ΣΟΜΔΑ ήκεξα, έλα κεγάιν κέξνο ηνπ νηθνγελεηαθνχ πξνυπνινγηζκνχ πξννξίδεηαη γηα ηελ θάιπςε ησλ αλαγθψλ ζέξκαλζεο θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ ρεηκψλα.. Τπάξρνπλ φκσο θαη άιιεο ελεξγεηαθέο αλάγθεο γηα έλα ζπίηη. Σν καγείξεκα, ε ρξήζε δεζηνχ λεξνχ θαη ην ινπηξφ είλαη αλάγθεο πνπ παξνπζηάδνληαη ζε θαζεκεξηλή βάζε θαη καδί κε ηελ ζέξκαλζε, θαιχπηνπλ ην 80 % πεξίπνπ ησλ ελεξγεηαθψλ απαηηήζεσλ ελφο λνηθνθπξηνχ. Ζ θαηαλάισζε ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ αλά λνηθνθπξηφ είλαη κηθξή. πάληα μεπεξλά ηα 3000 Nm 3 θπζηθφ αέξην αλά έηνο θαη ππνθαζηζηά θπξίσο ηνλ ειεθηξηζκφ θαη ην πεηξέιαην πνπ είλαη αθξηβέο κνξθέο ελέξγεηαο. Ζ δήηεζε εκθαλίδεη κεγάιεο δηαθπκάλζεηο θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ έηνπο. Σα θπξηφηεξα πιενλεθηήκαηα ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ ζηνλ νηθηαθφ ηνκέα πεξηγξάθνληαη παξαθάησ : α Απηνλνκία, ακεζφηεηα, ηαρχηεηα β. ηαζεξή θαη κφληκε παξνρή ρσξίο εμαξηήζεηο γ. Αζθάιεηα ζηε ρξήζε, ρσξίο νζκέο, ζνξχβνπο θαη ξχπνπο δ. Δχθνιε θαη απιή εγθαηάζηαζε εμνπιηζκνχ κε θαζαξφηεηα θαη νηθνλνκία ρψξσλ ε. Μεγαιχηεξε δηάξθεηα δσήο ησλ ζπζθεπψλ θαη ηνπ εμνπιηζκνχ, κε πςειφηεξε απφδνζε θαη κηθξφηεξν θφζηνο ζπληήξεζεο, ρσξίο πξφζζεηεο δαπάλεο γηα ηελ νκαιή ιεηηνπξγία ηνπ ( δεμακελέο, αληιίεο, πξνζεξκαληήξεο) ζη. Οηθνλνκία αθνχ ρξεψλεηαη φζν αθξηβψο ρξεζηκνπνηείηαη. Γελ πξνπιεξψλεηαη φπσο ην πεηξέιαην. Ε. Δίλαη νηθνλνκηθφηεξν απφ ην πεηξέιαην θαη αξθεηά θζελφηεξν απφ ηνλ ειεθηξηζκφ. Ζ.Έρνπκε κεησκέλεο εθπνκπέο ξχπσλ πνπ ζπκβάινπλ απνθαζηζηηθά ζην θαζαξφηεξν πεξηβάιινλ. 29

3.3 ΔΦΑΡΜΟΓΔ ΦΤΗΚΟΤ ΑΔΡΗΟΤ 3.3.1 ΠΑΡΑΓΧΓΖ ΕΔΣΟΤ ΝΔΡΟΤ ΥΡΖΖ Ζ παξαγσγή δεζηνχ λεξνχ ρξήζεο ζηα ζπίηηα κπνξεί λα γίλεη κε ζεξκνζίθσλεο ζπλερνχο ξνήο. Απηνί είλαη επίηνηρεο κνλάδεο κηθξψλ δηαζηάζεσλ θαη ηνπνζεηνχληαη κέζα ζην ζπίηη ζε εμσηεξηθφ ηνίρν ψζηε λα είλαη εχθνιε ε απαγσγή ησλ θαπζαεξίσλ ζην πεξηβάιινλ. Γηαζέηνπλ αηκνζθαηξηθφ θαπζηήξα πνπ ηίζεηαη ζε ιεηηνπξγία πηεδνειεθηξηθά. πζθεπέο απηνχ ηνπ ηχπνπ κπνξεί λα είλαη κνλνβάζκηεο, δηβάζκηεο ή θαη αλαινγηθήο ξχζκηζεο θαη απνδίδνπλ 5 16 ιίηξα λεξφ θαη ζεξκνθξαζίαο 40 65 C, αλάινγα κε ηελ παξνρή ηνπ δεζηνχ λεξνχ θαη ηελ ηζρχ ηεο ζπζθεπήο. Ζ απφδνζε απηψλ ησλ ζπζηεκάησλ είλαη 83-84 %. Άιινο ηξφπνο παξαγσγήο δεζηνχ λεξνχ ρξήζεο είλαη απηφο κε ζεξκνζίθσλεο απνζήθεπζεο. Πξφθεηηαη γηα επηδαπέδηεο ζπζθεπέο κε ελζσκαησκέλν αηκνζθαηξηθφ θαπζηήξα αεξίνπ. Έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα δίλνπλ κεγάιεο πνζφηεηεο λεξνχ ζε κηθξφ ρξφλν. Απηέο νη ζπζθεπέο θπθινθνξνχλ κε ρσξεηηθφηεηα 115-200-220 ιίηξα. 30

3.3.2 ΘΔΡΜΑΝΖ ΥΧΡΧΝ Ζ ζέξκαλζε ησλ ρψξσλ ελφο ζπηηηνχ κπνξεί λα γίλεη είηε απφ ην ζχζηεκα θεληξηθήο ζέξκαλζεο, είηε κε αηνκηθφ ή αθφκα θαη κε ρξήζε απηφλνκσλ ζπζθεπψλ ζέξκαλζεο ζε θάζε δσκάηην. ύζηεκα θεληξηθήο ζέξκαλζεο νηθνδνκήο Ο θαπζηήξαο ηνπ θπζηθνχ αεξίνπ κπνξεί λα είλαη αηκνζθαηξηθφο ή πηεζηηθφο, πξνζαξκνζκέλνο αλάινγα ζηνλ θαηάιιειν ιέβεηα. Οη αηκνζθαηξηθνί ιέβεηεο ρξεζηκνπνηνχληαη γηα κηθξφηεξε ηζρχ δηφηη δελ θαηαιακβάλνπλ κεγάιν φγθν. αλ πιενλέθηεκά ηνπο κπνξεί λα πξνζηεζεί θαη ην γεγνλφο φηη ν αέξαο θαχζεο δελ ρξεηάδεηαη λα ξπζκηζηεί, ζπλ ην φηη ε ιεηηνπξγία ηνπο είλαη αζφξπβε. ηελ πεξίπησζε ηψξα ησλ πηεζηηθψλ ζπζηεκάησλ ρξεζηκνπνηνχληαη ιέβεηεο ησλ ηξηψλ δηαδξνκψλ θαπζαεξίσλ. Ζ πξνζαγσγή ηνπ αέξα θαχζεο γίλεηαη κε αλεκηζηήξα. Ο θαπζηήξαο ζπλδέεηαη ζην δίθηπν κέζσ ηνπ ζπζηήκαηνο ηξνθνδνζίαο αεξίνπ Δπίζεο ζα πξέπεη λα αλαθέξνπκε θαη ηνπο θαπζηήξεο δηηηήο θαχζεο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ πεηξέιαην ή αέξην αλάινγα κε ηελ πξνηίκεζε ηνπ θαηαλαισηή. Αηνκηθό ζύζηεκα ζέξκαλζεο Σν ζχζηεκα απηφ απνηειείηαη απφ επίηνηρεο δψλεο ή εληνηρηδφκελεο εηδηθέο θαηαζθεπέο κηθξψλ δηαζηάζεσλ.μέζα ζε κηα ηέηνηα ζπζθεπή ππάξρνπλ φια ηα ζηνηρεία ελφο πιήξνπο ιεβεηνζηαζίνπ ( θπθινθνξεηήο, βαιβίδεο αζθαιείαο, εμαεξηζηηθφ θ.η.ι), ε θαηαζθεπή θαη ε ιεηηνπξγία ησλ κνλάδσλ απηψλ είλαη αλάινγε κε απηή ησλ ζεξκνζίθσλσλ ξνήο. ε πνιιέο ζπζθεπέο απηνχ ηνπ ηχπνπ έρεη πξνζηεζεί ελαιιάθηεο λεξνχ πνπ θάλεη ηαπηφρξνλα δπλαηή θαη ηελ παξαγσγή δεζηνχ λεξνχ ρξήζεο. 31

Απηόλνκε ζέξκαλζε δσκαηίνπ Δπηηπγράλεηαη κε ζεξκαληηθά ζψκαηα αεξίνπ θιεηζηήο εζηίαο θαχζεο. Σα ζψκαηα απηά ηνπνζεηνχληαη πάληα ζε εμσηεξηθφ ηνίρν γηα λα γίλεηαη εχθνια ε εμαγσγή ησλ θαπζαεξίσλ ζην πεξηβάιινλ θαζψο θαη ε πξνζαγσγή αέξα θαχζεο. Ο θαπλαγσγφο έρεη δχν κέξε: απφ ην έλα βγαίλνπλ ηα θαπζαέξηα θαη απφ ην άιιν εηζέξρεηαη αέξαο θαχζεο ιφγσ ηεο δεκηνπξγνχκελεο ππνπίεζεο. Ο αέξαο ρψξνπ ζεξκαίλεηαη κε ζπλαγσγή θαζψο εηζέξρεηαη απφ αλνίγκαηα πνπ ππάξρνπλ ζην θάησ κέξνο. Υξήζε αλεκηζηήξα πνπ πξνθαιεί βεβηαζκέλε θπθινθνξία ηνπ πξνο ζέξκαλζε αέξα, απμάλεη ηελ απφδνζε ησλ ζεξκαληηθψλ ζσκάησλ. Μία ηέηνηα ζπζθεπή ηέηνηνπ ηχπνπ ηζρχνο 4,6 kw ζεξκαίλεη ρψξν 50 m 3 ζηελ Διιάδα. Ο βαζκφο απφδνζεο ησλ ζπζθεπψλ απηψλ θηάλεη πεξίπνπ ην 88 89 %. 32

3.3.3 ΜΑΓΔΗΡΔΜΑ Γηα φια ηα είδε θαη ηηο κεζφδνπο καγεηξέκαηνο, ππάξρνπλ ζπζθεπέο αεξίνπ αληίζηνηρεο ησλ ειεθηξηθψλ. ζνλ αθνξά ινηπφλ ην καγείξεκα ζηα ζπίηηα, ην θπζηθφ αέξην αληηθαζηζηά ζρεδφλ απνθιεηζηηθά ηνλ ειεθηξηζκφ. Οη νηθηαθέο ζπζθεπέο θπζηθνχ αεξίνπ ζπλδπάδνπλ δχν πνιχ ζεκαληηθά πιενλεθηήκαηα : είλαη πνιχ πξαθηηθέο, θαζψο ε απφδνζε ζεξκφηεηαο γίλεηαη ηε ζηηγκή πνπ ε ζπζθεπή ηίζεηαη ζε ιεηηνπξγία θαη ζηακαηά κε ην θιείζηκν ηνπ δηαθφπηε. Δίλαη απιέο ζηελ θαηαζθεπή ηνπο θαη έρνπλ κηθξφηεξν θφζηνο ιεηηνπξγίαο αθνχ θαηαλαιψλνπλ πξσηνγελή ελέξγεηα. 33

ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4 o ΔΓΚΑΣΑΣΑΖ ΧΛΖΝΧΔΧΝ ΚΣΗΡΗΟΤ 4.1 ΣΔΥΝΗΚΔ ΧΛΖΝΧΔΧΝ ΑΔΡΗΟΤ ε κηα εγθαηάζηαζε ζσιελψζεσλ αεξίνπ ζα πξέπεη λα ρξεζηκνπνηνχληαη ηα ζσζηά πιηθά γηα λα εμαζθαιίδεηαη ε πξνζηαζία ηνπ απφ ηελ νμείδσζε (είηε εζσηεξηθά είηε εμσηεξηθά). Δπίζεο ζα πξέπεη λα εμαζθαιίδεηαη ε ζηαζεξφηεηα ησλ ζσιελψζεσλ θαη ε απνηξνπή ηνπ θξαμίκαηνο ησλ αθξνθπζηψλ. Μηα δηαξξνή είλαη πηζαλή αιιά ζα πξέπεη λα κεξηκλνχκε έηζη ψζηε ηα πιηθά ησλ ζσιελψζεσλ λα είλαη εγθεθξηκέλα γηα θπζηθφ αέξην. Σέηνηα πιηθά είλαη : ράιπβαο, ζθπξήιαηνο, ρπηνζίδεξνο, ραιθφο, νξείραιθνο θαη αινπκίλην. ινη απηνί νη ζσιήλεο ρξεζηκνπνηνχληαη ππφ ηνλ φξν φηη δε ζα δηαβξσζνχλ. Οη ζσιήλεο απφ ραιθφ θαη αινπκίλην ρξεζηκνπνηνχληαη επίζεο, φηαλ ππάξρνπλ ρακειέο πηέζεηο. Ζ εηαηξία εθκεηάιιεπζεο ηνπ αεξίνπ ζε κεξηθέο πεξηνρέο κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεί πιαζηηθνχο ζσιήλεο απφ ηε γξακκή ηξνθνδνζίαο ηνπ δηθηχνπ ηεο κέρξη ην κεηξεηή ή ηελ είζνδν ηνπ ζπηηηνχ. Σα ζπζηήκαηα ζσιελψζεσλ πνπ ζπλαληψληαη ζπρλά απφ ην κεηξεηή ή απφ ην ξπζκηζηή πίεζεο πξνο ην ζχζηεκα θαηαλάισζεο ζα είλαη ππφ πίεζε 23 mbar γηα ην θπζηθφ αέξην ελψ γηα ηα ηερλεηά αέξηα είλαη 37 mbar. Έηζη ν ζθνπφο ηεο ζσιήλσζεο ηνπ αεξίνπ είλαη λα ηξνθνδνηεί κε αέξην ζσζηήο πίεζεο ην ρψξν αλάκεημεο θαη θαχζεο. Σν αέξην ζα πξέπεη λα θζάλεη ζην ξπζκηζηή ηεο ζπζθεπήο κε πίεζε πεξίπνπ ίζε κε 19 mbar, γηα λα είλαη ηθαλφο ν ξπζκηζηήο λα ξπζκίζεη ζσζηά ηελ πίεζε ζηελ έμνδν. Κάζε πηψζε πίεζεο θάησ απφ 19 mbar ζα πξνθαιέζεη απμνκείσζε ηεο πίεζεο ζην ζάιακν αλάκεημεο. Ζ δηάκεηξνο ησλ ζσιήλσλ δηαλνκήο αεξίνπ θαζνξίδεη ηελ πηψζε πίεζεο. Αλ ε δηάκεηξνο ηνπ ζσιήλα είλαη κηθξή, ε πηψζε πίεζεο ζα είλαη πνιχ κεγάιε. Σν αέξην ζ` αθήζεη ην κεηξεηή κε πίεζε 2 bar, αιιά ζα ειαηησζεί πεξηζζφηεξν απφ 23 mbar ζην ξπζκηζηή ηεο ζπζθεπήο. Αλ ν ζσιήλαο είλαη πνιχ κεγάινο, ην ζχζηεκα ζα έρεη κεγάιν θφζηνο. Μεγαιχηεξνη ζσιήλεο ζεκαίλνπλ θαη κεγαιχηεξε δαπάλε. Σν ζσζηφ κέγεζνο ησλ ζσιήλσλ αεξίνπ είλαη πνιχ ζεκαληηθφ. 34

4.2 ΟΡΗΜΟ ΔΝΝΟΗΧΝ 1. Δγθαηάζηαζε αεξίνπ είλαη ε δηάηαμε πίζσ απφ ηελ Κχξηα Απνθξαθηηθή Γηάηαμε (ΚΑΓ) κέρξη ηελ έμνδν απφ ηελ εγθαηάζηαζε απαγσγήο θαπζαεξίσλ. 2. Σνπνζέηεζε (θαηαζθεπή, εγθαηάζηαζε)ηεο εγθαηάζηαζεο αεξίνπ είλαη ην ζχλνιν ησλ κέηξσλ γηα ηελ ηνπνζέηεζε ηεο εγθαηάζηαζεο αεξίνπ. 3. Μεηαηξνπή ηεο εγθαηάζηαζεο αεξίνπ είλαη ην ζχλνιν ησλ κέηξσλ γηα ηελ επέθηαζε ή ηνλ πεξηνξηζκφ ή ινηπή αιιαγή δηακφξθσζεο πθηζηακέλεο εγθαηάζηαζεο αεξίνπ. 4. πληήξεζε είλαη ην ζχλνιν ησλ κέηξσλ γηα ηνλ θαζνξηζκφ θαη ηελ εθηίκεζε ηεο πθηζηακέλεο θαηάζηαζεο θαζψο θαη γηα ηε δηαηήξεζε θαη επαλαθνξά ηεο δένπζαο θαηάζηαζεο. Ζ επηζεψξεζε είλαη ην κέηξν γηα ηνλ θαζνξηζκφ θαη ηελ εθηίκεζε ηεο πθηζηάκελεο θαηάζηαζεο, ε πξνιεπηηθή ζπληήξεζε είλαη ην κέηξν γηα ηε δηαηήξεζε ηεο δένπζαο θαηάζηαζεο, ε επηζθεπή είλαη ην κέηξν γηα ηελ επαλαθνξά ηεο δένπζαο θαηάζηαζεο. 5. Δγθαηάζηαζε ζσιελψζεσλ είλαη ν ζπλνιηθφο ραξαθηεξηζκφο γηα ηηο εζσηεξηθέο ζσιελψζεηο θαη ηηο εμσηεξηθέο ζσιελψζεηο. 6. Κχξηα απνθξαθηηθή δηάηαμε (ΚΑΓ) είλαη ε απνθξαθηηθή δηάηαμε ζην ηέινο ηνπ αγσγνχ ζχλδεζεο κε ηελ νηθία, ε νπνία είλαη πξννξηζκέλε λα απνθξάζζεη ηελ ηξνθνδνζία κε αέξην ελφο ή πεξηζζνηέξσλ θηηξίσλ. 7. Μνλσηηθφ ζηνηρείν είλαη έλα δνκηθφ ζηνηρείν γηα ηε δηαθνπή ηεο δηακήθνπο ειεθηξηθήο αγσγηκφηεηαο κηαο ζσιήλσζεο. 8. Οηθηαθφο ξπζκηζηήο πίεζεο θαη κεηξεηήο ξπζκηζηήο πίεζεο είλαη δνκηθά ζηνηρεία γηα ηε ξχζκηζε ηεο πίεζεο ζην ηκήκα ηεο εγθαηάζηαζεο ζσιελψζεσλ πνπ αθνινπζεί. 9. Δζσηεξηθή ζσιήλσζε είλαη ε εγθαηεζηεκέλε κέζα ζην θηίξην ζσιήλσζε αεξίνπ πίζσ απφ ηελ ΚΑΓ. 10. Δμσηεξηθή ζσιήλσζε είλαη ε ζσιήλσζε πίζσ απφ ηελ ΚΑΓ, ε νπνία είλαη εγθαηεζηεκέλε έμσ απφ ην θηίξην ζην χπαηζξν (ππέξγεηα ζσιήλσζε) ή κέζα ζηε γε (ππφγεηα ζσιήλσζε). 35

11. Ζ εζσηεξηθή θαη εμσηεξηθή ζσιήλσζε κπνξνχλ λα απνηεινχληαη απφ αγσγφ δηαλνκήο, αγσγφ αλφδνπ, αγσγφ θαηαλάισζεο, αγσγφ δηαθιάδσζεο θαη αγσγφ ζχλδεζεο ζπζθεπήο. Αγσγόο δηαλνκήο είλαη ην ηκήκα αγσγνχ γηα κε κεηξνχκελν αέξην κεηαμχ ηεο ΚΑΓ θαη ηεο ζχλδεζεο ηνπ κεηξεηή. Αγσγόο αλόδνπ είλαη ην ηκήκα ηνπ αγσγνχ ην νπνίν πξνρσξεί θαηαθφξπθα απφ φξνθν ζε φξνθν. Αγσγόο θαηαλάισζεο είλαη ην ηκήκα αγσγνχ γηα ην κεηξνχκελν αέξην κεηαμχ ηεο εμφδνπ απφ ην κεηξεηή θαη ηνπ αγσγνχ δηαθιάδσζεο. Αγσγόο δηαθιάδσζεο είλαη ην ηκήκα αγσγνχ ην νπνίν νδεγεί απφ ηνλ αγσγφ θαηαλάισζεο ζηε δηάηαμε ζχλδεζεο κε ηε ζπζθεπή θαη ην νπνίν ρξεζηκεχεη γηα ηελ ηξνθνδνζία απνθιεηζηηθά κηαο ζπζθεπήο αεξίνπ. Αγσγόο ζύλδεζεο ζπζθεπήο είλαη ην ηκήκα αγσγνχ απφ ηε δηάηαμε ζχλδεζεο κε ηε ζπζθεπή κέρξη ηε ζχλδεζε κε ηε ζπζθεπή αεξίνπ. ηαζεξή ζύλδεζε είλαη ε ζχλδεζε, ε νπνία απνηειείηαη απφ ηε δηάηαμε ζχλδεζεο κε ηε ζπζθεπή, απφ κηα ζχλδεζε ε νπνία κπνξεί λα ιπζεί κφλν κε εξγαιείν θαη απφ ηνλ άθακπην ή εχθακπηφ αγσγφ ζχλδεζεο ζπζθεπήο. Λπηή ζύλδεζε είλαη ε ζχλδεζε, ε νπνία απνηειείηαη απφ ηε δηάηαμε ζχλδεζεο αζθάιεηαο θαη απφ ηνλ εχθακπην αγσγφ αεξίνπ αζθάιεηαο ν νπνίνο κπνξεί λα ιπζεί κε ην ρέξη. Αγσγόο δηεύζπλζεο είλαη έλαο αγσγφο ζηνλ νπνίν ξέεη ππφ πίεζε εθηειεί κηα κεραληθή ξχζκηζε (π.ρ. ελεξγνπνίεζε ελφο ζηνηρείνπ ξχζκηζεο). Ο αγσγφο δηεχζπλζεο δελ ζπλδέεηαη κε ηελ αηκφζθαηξα. Έλαο αγσγφο παικηθψλ ζεκάησλ είλαη αγσγφο δηεχζπλζεο. Αγσγόο απόξξηςεο είλαη έλαο αγσγφο ν νπνίνο θνξηίδεηαη κε αέξην κφλνλ ζηελ πεξίπησζε κηαο εμαηξεηηθήο θαηάζηαζεο (π.ρ ζξαχζε κηαο κεκβξάλεο δηεχζπλζεο ή απφξξηςεο κηαο βαιβίδαο αζθαιείαο). ε πεξίπησζε αλάγθεο ν αγσγφο απφξξηςεο ρξεζηκεχεη σο αγσγφο αλαπλνήο. 36

Αγσγόο εμαεξηζκνύ είλαη έλαο αγσγφο ν νπνίνο ρξεζηκεχεη γηα ηνλ εμαεξηζκφ ησλ αγσγψλ αεξίνπ, φπνπ ν αέξαο ή ην αδξαλέο αέξην απνβάιιεηαη απφ ηνλ αγσγφ κε ην αέξην. Ο αγσγφο εμαεξηζκνχ πξέπεη λα εθβάιιεη ζε κηα αθίλδπλε ζέζε. Αγσγόο δηαξξνήο είλαη έλαο αγσγφο κεηαμχ δπν απηνξπζκηδφκελσλ ζηνηρείσλ. Ο αγσγφο δηαξξνήο αεξίνπ είλαη γλσζηφο θαη σο αγσγφο ελδηάκεζνπ αεξηζκνχ. Αδξαλνπνηεκέλνη αγσγνί είλαη νη αγσγνί νη νπνίνη εμ νξηζκνχ δελ ιεηηνπξγνχλ πιένλ γηα καθξχ ρξνληθφ δηάζηεκα. Αγσγνί εθηόο ιεηηνπξγίαο είλαη νη αγσγνί ζηνπο νπνίνπο έρεη δηαθνπεί πξνζσξηλά ε παξνρή αεξίνπ, π.ρ γηα ηελ επηζθεπή ή κεηαηξνπή ηεο εγθαηάζηαζεο αεξίνπ ή γηα άιινπο ιφγνπο. 37

4.3 ΔΓΚΑΣΑΣΑΖ ΔΞΧΣΔΡΗΚΧΝ ΧΛΖΝΧΔΧΝ Σα δίθηπα ζσιελψζεσλ εθηφο θηηξίνπ εληφο εδάθνπο δελ πξέπεη λα εγθαζίζηαληαη ζε πεξηνρέο φπνπ ππάξρεη ελδερφκελνο θίλδπλνο επηδήκησλ θαηαπνλήζεσλ, εθηφο εάλ ιεθζνχλ θαηάιιεια κέηξα πξνζηαζίαο έλαληη απηψλ ησλ θηλδχλσλ. Ζ δηαδξνκή ησλ ζσιελψζεσλ εθηφο θηηξίνπ εληφο εδάθνπο πξέπεη λα επηιέγεηαη έηζη, ψζηε λα ηεξείηαη απφζηαζε αζθαιείαο απφ άιιεο ππφγεηεο εγθαηαζηάζεηο. Οη απνζηάζεηο απφ ππφγεηεο εγθαηαζηάζεηο πξέπεη λα θαζνξίδνληαη ιακβάλνληαο ππ` φςε ηε δηάκεηξν ηνπ αγσγνχ θαη ηηο ιεηηνπξγηθέο απαηηήζεηο (κειινληηθή ζπληήξεζε). ε δηαζηαπξψζεηο θαη παξάιιειεο νδεχζεηο θαισδίσλ θαη αγσγψλ πξέπεη λα εμαζθαιίδεηαη ειάρηζηε απφζηαζε 0,2 m. ε πεξίπησζε κηθξφηεξεο ειάρηζηεο απφζηαζεο πξέπεη λα απνθιείεηαη ε επαθή κε ρξήζε θαηάιιεισλ κέηξσλ π.ρ κε ελδηάκεζε ηνπνζέηεζε κνλσηηθψλ πεξηβιεκάησλ ή πιαθψλ. Οη ηάθξνη ηνπνζέηεζεο ησλ ζσιήλσλ γεληθά θαηαζθεπάδνληαη ρσξίο ελίζρπζε. Γην ηελ απνθπγή αλεπίηξεπησλ ηάζεσλ ζηνλ ππφγεην αγσγφ αεξίνπ ν ππζκέλαο ηεο ηάθξνπ πξέπεη λα θαηαζθεπάδεηαη έηζη, ψζηε ε ζσιήλσζε λα εδξάδεηαη ζε φιν ην κήθνο ηεο. Πξέπεη λα δίλεηαη πξνζνρή ζηηο ππνρσξήζεηο εδαθψλ, ηδίσο ζηελ πεξηνρή ησλ ηάθξσλ. Ζ θαηαλνκή ηεο ηάθξνπ θαη ην είδνο έδξαζεο πξέπεη λα θαζνξίδνληαη αλάινγα κε ηελ νλνκαζηηθή δηάκεηξν ηνπ ζσιήλα. Αλ δελ πξνβιέπεηαη είζνδνο πξνζσπηθνχ γηα εξγαζίεο κέζα ζηελ ηάθξν, ηφηε ζα πξέπεη λα ηεξνχληαη ηα ειάρηζηα πιάηε. Αλ πξέπεη λα εθηειεζζνχλ εξγαζίεο κέζα ζηελ ηάθξν (θαη φρη εηδηθά ζθάκκαηα, θαηαζθεπαδφκελα ζηα ζεκεία πνπ ζα γίλνπλ νη εξγαζίεο), ηφηε νη ηάθξνη πξέπεη λα έρνπλ ειάρηζηα πιάηε 0,60 m γηα ηάθξνπο ρσξίο ελίζρπζε κε βάζνο κέρξη 1,75 m 0,70 m γηα ηάθξνπο κε κεξηθή ή νιηθή ελίζρπζε κε βάζνο κέρξη 1,75 m Αλ ην έδαθνο δελ είλαη ηθαλφ λα παξαιακβάλεη θνξηία ή πεξηέρεη κεγάια πνζά πγξαζίαο ν αγσγφο αεξίνπ πξέπεη ζε πεξίπησζε αλάγθεο λα αζθαιίδεηαη έλαληη βχζηζεο ή εμψζεζεο πξνο ηα άλσ. Ζ ηνπνζέηεζε αγσγψλ αεξίνπ ζε θαλάιηα επηηξέπεηαη κφλνλ ηφηε, φηαλ ηα θαλάιηα αεξίδνληαη θαη εμαεξίδνληαη επαξθψο ή γεκίδνληαη κε αδξαλή π.ρ άκκν, ή φηαλ ν αγσγφο 38

αεξίνπ ηνπνζεηείηαη ζε πξνζηαηεπηηθνχο ζσιήλεο, νη νπνίνη ηειεηψλνπλ έμσ απφ ηα θαλάιηα. Σα θαιχκκαηα ησλ θξεαηίσλ/θαλαιηψλ πξέπεη λα θέξνπλ εκθαλή επηγξαθή κε ηελ έλδεημε Aέξην. Ζ επίρσζε ηεο ηάθξνπ πξέπεη λα γίλεηαη ην ζπληνκφηεξν δπλαηφ κεηά ηελ ηνπνζέηεζε ηνπ αγσγνχ. Οη ζσιήλεο πξέπεη λα πεξηβάιινληαη κε ζηξψζε ηνπιάρηζηνλ 10 cm απφ πιηθά επίρσζεο θαηάιιειεο θαθνκεηξίαο γηα ηε κεραληθή αληνρή ηεο επηθάλεηαο ησλ ζσιήλσλ ή ηεο κφλσζεο. (π.ρ άκκνο ιαηνκείνπ). Σα πιηθά απηά ζπκπηέδνληαη θαηάιιεια ψζηε λα γεκίζεη ε πεξηνρή γχξσ απφ ην ζσιήλα. Ηδηαίηεξε πξνζνρή πξέπεη λα δνζεί ζηελ πιήξσζε ηνπ ρψξνπ κεηαμχ ζσιήλα θαη πιεπξηθψλ ηνηρσκάησλ ηεο ηάθξνπ. ην ππφινηπν ηκήκα κπνξεί λα επηρσζεί κε πιηθά εθζθαθήο. Ο αγσγφο πξέπεη θαηά θαλφλα λα ηνπνζεηείηαη κε ππεξθάιπςε κεηαμχ 0,5 θαη 0,10 m γηα πίεζε ιεηηνπξγίαο κέρξη 100 mbar. κεηαμχ 0,7 θαη 1,0 m γηα πίεζε ιεηηνπξγίαο κέρξη 1 bar Σα αλσηέξσ φξηα; Δπηηξέπεηαη λα παξαβηαζζνχλ, αλ ιεθζνχλ επηπξφζζεηα κέηξα αζθαιείαο (π.ρ πξνζηαηεπηηθνί ζσιήλεο) ψζηε λα εμαζθαιίδεηαη ηθαλή κεραληθή αληνρή ηνπ αγσγνχ. Καηά ηελ ηνπνζέηεζε ησλ ζσιήλσλ δίπια ζηελ ηάθξν πξέπεη λα ιακβάλεηαη θαηάιιειε κέξηκλα ψζηε λα απνθεπρζεί ν ηξαπκαηηζκφο ηεο εμσηεξηθήο επηθάλεηαο (γηα ηνπο ζσιήλεο πνιπαηζπιελίνπ) ή ηεο επηθαλεηαθήο πξνζηαζίαο. Σν θαηέβαζκα ησλ ζσιήλσλ ζηελ ηάθξν πξέπεη λα γίλεη αθνχ έρνπλ ηειεηψζεη φιεο νη βαξηέο εξγαζίεο εθζθαθήο, έρνπλ απνκαθξπλζεί αλψκαιεο επηθάλεηεο (πέηξεο θιπ) θαη ε θιίλε ηεο ηάθξνπ έρεη επηζηξσζεί κε πιηθά επίρσζεο ζε πάρνο ηνπιάρηζηνλ 10 cm, ψζηε ε ζσιήλσζε λα εδξάδεηαη ζε φιν ην κήθνο ηεο ζηελ θιίλε ηεο ηάθξνπ ρσξίο θελά. Πξηλ ην θαηέβαζκα ειέγρεηαη ε επηθαλεηαθή πξνζηαζία θαη δηνξζψλνληαη ηπρφλ ζθάικαηα ή βιάβεο Γηα ην θαηέβαζκα, ζε πεξίπησζε ζσιελψζεσλ κεγάισλ δηακέηξσλ, ρξεζηκνπνηνχληαη αλπςσηηθά κεραλήκαηα κε πιαηείο θαη ιείνπο ανξηήξεο ή ηκάληεο. Ζ αλάξηεζε γίλεηαη ζε θαηάιιειεο απνζηάζεηο, ψζηε λα κελ εκθαληζζνχλ αλεπηζχκεηεο 39

ηάζεηο ζηνπο ζσιήλεο θαη γεληθά ιακβάλνληαη φια ηα απαξαίηεηα κέηξα γηα λα κελ εηζέξρνληαη μαλά ζψκαηα κέζα ζηνπο ζσιήλεο. Οη ζσιήλεο κεηά ηελ ηνπνζέηεζε πξέπεη λα είλαη εζσηεξηθά θαζαξνί. Καηά ηε δηάξθεηα ησλ αλσηέξσ εξγαζηψλ ή ηάθξνο πξέπεη λα δηαηεξείηαη ζηεγλή. Πξέπεη επίζεο λα ιακβάλνληαη θαηάιιεια κέηξα γηα λα κελ γίλεηαη απνζηξάγγηζε ζηελ ηάθξν, εηδηθά ζε πεξηπηψζεηο θεθιηκέλσλ εδαθψλ. Γελ επηηξέπεηαη φδεπζε αγσγνχ αεξίνπ εληφο εδάθνπο θάησ απφ θηίξηα. Οη ζσιελψζεηο εληφο εδάθνπο πξέπεη λα απνηππψλνληαη ζε θπιαζζφκελα θαηάιιεια ζρέδηα. Οη ζσιελψζεηο εληφο εδάθνπο πξέπεη λα επηζεκαίλνληαη θαζ φιν ην κήθνο ηνπο κε πιαζηηθφ πιέγκα θίηξηλνπ ρξψκαηνο, ην νπνίν ηνπνζεηείηαη πεξίπνπ 30 cm επάλσ απφ ηνπο ζσιήλεο. 40

4.4 ΔΞΑΡΣΖΜΑΣΑ, ΧΛΖΝΔ, ΣΟΗΥΔΗΑ ΜΟΡΦΖ ΚΑΗ ΤΝΓΔΖ ΑΚΑΛΤΠΣΔ ΔΞΧΣΔΡΗΚΔ ΧΛΖΝΧΔΗ Δπηηξέπεηαη λα ρξεζηκνπνηνχληαη : ΥΑΛΤΒΓΟΧΛΖΝΔ Πίλαθαο 6: Σππνπνηεκέλεο κνξθέο ραιπβδνζσιελψλ γηα αθάιππηεο εμσηεξηθέο ζσιελψζεηο DIN 2440 DIN 2441 DIN 2470 Teil 1 Din 2442 σιήλεο κε ζπείξσκα κέζνπ ηχπνπ σιήλεο κε ζπείξσκα βαξέσο ηχπνπ Αγσγνί αεξίσλ κε πηέζεηο ιεηηνπξγίαο κέρξη 16 bar σιήλεο κε ζπείξσκα κε πξνδηαγξαθή πνηφηεηαο DIN 1629 σιήλεο ρσξίο ξαθή απφ κε θξακαησκέλνπο ράιπβεο γηα ηδηαίηεξεο απαηηήζεηο. Σερληθνί φξνη παξάδνζεο DIN 1626 σιήλεο κε ξαθή απφ κε θξακαησκέλνπο ράιπβεο γηα ηδηαίηεξεο απαηηήζεηο. Σερληθνί φξνη παξάδνζεο DIN 2448 Υαιπβδνζσιήλεο ρσξίο ξαθή, DIN 2458 δηαζηάζεηο, κάδεο αλνηγκέλεο ζην κήθνο- Ολνκαζηηθφ πάρνο ηνηρψκαηνο ηνπιάρηζηνλ ζην θαλνληθφ πάρνο ηνηρψκαηνο. ε ζπλδπαζκφ κε ην DIN 1629. Υαιπβδνζσιήλεο κε ξαθή, δηαζηάζεηο, κάδεο αλνηγκέλεο ζην κήθνο- Ολνκαζηηθφ πάρνο ηνηρψκαηνο ηνπιάρηζηνλ ζην θαλνληθφ πάρνο ηνηρψκαηνο. ε ζπλδπαζκφ κε ην DIN 41

1626. Μαδί κε ηα ζηνηρεία κνξθήο θαη ζχλδεζεο θαηά: DIN 2566 Κνριησηέο θιάληδεο κε ιαηκφ, PN 10. DIN 2605 Tei 1 Σφμα ζσιήλσλ γηα ζπγθφιιεζε DIN 2606 Υαιχβδηλα ηφμα ζσιήλσλ γηα ζπγθφιιεζε, ηχπνο 5b DIN 2615 Έσο 2619 Xαιχβδηλα εμαξηήκαηα γηα ζπγθφιιεζε (ζηνηρεία Σα, ζηνηρεία αιιαγήο δηαηνκήο, θαιχπηξεο, πεξηζηφκηα, ζπγθνιιεηά ηφμα) DIN 2631 πγθνιιεηέο θιάληδεο, PN 6 DIN 2641 Διεχζεξεο θιάληδεο, ζπγθνιιεηά άθξα, ιείνη ζχλδεζκνη, PN 6 DIN 2637 Διεχζεξεο θιάληδεο κε ζπγθνιιεηφ ζχλδεζκν, PN 10 DIN 2950 Δμαξηήκαηα απφ καιαθηηθνπνηεκέλν ρπηνζίδεξν DIN 2980 έσο 2983 Υαιχβδηλα εμαξηήκαηα κε ζπείξσκα, καθξφ ζπείξσκα. Γηπιφ λίππει ζσιήλα, ηφμα DIN 2986 έσο 2988 Υαιχβδηλα εμαξηήκαηα κε ζπείξσκα (κνχθεο, ζηαπξνί, Σα, γσλίεο, κνχθεο κε ιαηκφ) DIN 2990 έσο 2991 Υαιχβδηλα εμαξηήκαηα κε ζπείξσκα (δηπιά λίππει κε εμάγσλν, ηάπεο, θαιχπηξεο) DIN 2993 Υαιχβδηλα εμαξηήκαηα κε ζπείξσκα, θνριησηέο ζπλδέζεηο ζσιήλσλ 42

DIN 3387 ηνηρεία ζχλδεζεο γηα κεηαιιηθνχο ζσιήλεο κε ιεία άθξα ΧΛΖΝΔ ΠΗΔΖ ΑΠΟ ΟΛΚΗΜΟ ΥΤΣΟΗΓΖΡΟ DIN 28600 σιήλεο πίεζεο θαη ζηνηρεία κνξθήο απφ φιθηκν ρπηνζίδεξν. Σερληθνί φξνη παξάδνζεο DIN 28610 Tei 1 1.2 σιήλεο πίεζεο απφ φιθηκν ρπηνζίδεξν κε κνχθα DIN 28622 έσο 28630 ηνηρεία κνξθήο θαη ζχλδεζεο, ζηνηρεία EU,F,U,MMQ,MMK 45-30- 22-11, MMA DIN 28634 ηνηρεία ΜΜR DIN 28637 Έσο 28639 ηνηρεία Q, N, FFK 45 DIN 28643 ηνηρεία T DIN 28645 θαη 28646 ηνηρεία FFR, X DIN 28648 ηνηρεία ΔΝ DIN 28632 ηνηρεία MMR 43

ΥΑΛΚΟΧΛΖΝΔ DIN 1786 νλνκαζηηθά πάρε εμσηεξηθή δηάκεηξνο Έσο 22mm 1.0mm 22-42 mm 1.5mm 42-89 mm 2.0mm 89-108mm 2.5mm άλσ ησλ 108 mm 3.0mm Γηειθπζκέλνη ραιθνζσιήλεο ρσξίο ξαθή Μαδί κε ηα ζηνηρεία κνξθήο θαη ζχλδεζεο θαηά: DIN 2856 Μφλν γηα ραιθνζσιήλεο κε εμσηεξηθή δηάκεηξνο έσο 22 mm DVGW- Arbeitsblatt πλδέζεηο ραιθνζσιήλσλ GW 2 DIN 3387 ηνηρεία ζχλδεζεο γηα κεηαιιηθνχο ζσιήλεο κε ιεία άθξα, κε εμαίξεζε ηηο θνριηψζεηο δαθηπιίνπ 44

4.5 ΔΓΚΑΣΑΣΑΖ ΔΧΣΔΡΗΚΧΝ ΧΛΖΝΧΔΧΝ Οη αγσγνί αεξίνπ δελ πξέπεη λα ζηεξεψλνληαη επάλσ ζε άιινπο αγσγνχο θαη δελ πξέπεη λα ρξεζηκνπνηνχληαη σο θνξείο γηα άιινπο αγσγνχο θαη θνξηία. Πξέπεη λα δηαηάζζνληαη έηζη, ψζηε λα κελ κπνξεί λα επηδξάζεη επάλσ ζ` απηέο λεξφ ζπκπχθλσζεο απφ άιινπο αγσγνχο. Οη αγσγνί πξέπεη λα εγθαζίζηαληαη (Α) αθάιππηνη ζε απφζηαζε απφ ηνλ ηνίρν (Β) θάησ απφ ην επίρξηζκα πξνζηαηεπκέλνη έλαληη δηάβξσζεο ρσξίο δηάθελν ή (Γ) ζε θξεάηηα θαη θαλάιηα Οη αγσγνί πξέπεη λα ζηεξεψλνληαη κέζσ θαηάιιεισλ ζηεξηγκάησλ (π.ρ άγθηζηξα) ζε ηκήκαηα ηνπ θηηξίνπ κε επαξθή δνκηθή αληνρή, ελδερνκέλσο κε ρξήζε ζπλεζηζκέλσλ κέζσλ ζηεξέσζεο (π.ρ ηάθνη ζηεξέσζεο). Σα θέξνληα κέξε ησλ ζηεξίμεσλ ησλ ζσιήλσλ πξέπεη λα είλαη θαηαζθεπαζκέλα απφ άθαπζηα πιηθά. Σηκέο γηα ηηο απνζηάζεηο ζηεξίμεσλ νξηδφληησλ ζσιήλσλ δίλνληαη ζηνλ παξαθάησ πίλαθα Πίλαθαο 7: Σππνπηεκέλεο κνξθέο γηα εγθαηαζηάζεηο εζσηεξηθψλ ζσιελψζεσλ Υαιπβδνζσιήλεο Ολνκαζηηθή δηάκεηξνο DN Υαιπβδνζσιήλεο Απφζηαζε ηεξέσζεο m Υαιθνζσιήλεο Δμσηεξηθή Γηάκεηξνο mm Υαιθνζσιήλεο Απφζηαζε ηεξέσζεο m 10-15 20 25 32 40 50-2.25-2.75 3.00 3.50 3.75 4.25 4.75-12 15 18 22 28 35 42 54 64 1.25 1.25 1.50 2.00 2.25 2.75 3.00 3.50 4.00 45

65 5.50 76.1 4.25 80 6.00 88.9 4.75 100 6.00 108 5.00 125 6.00 133 5.00 150 6.00 159 5.00 Αλ εγθαηαζηαζνχλ αγσγνί ή θαλάιηα, ηφηε πξέπεη ζ` απηά λα πξνζάγεηαη θαη λα απάγεηαη αέξαο είηε αλά φξνθν ή ηκεκαηηθά είηε σο ζχλνιν. Σα αλνίγκαηα πξνζαγσγήο θαη απαγσγήο αέξα πξέπεη λα έρνπλ ελεξγφ εκβαδφ πεξίπνπ 10 cm2 έθαζην. Σα θξεάηηα δελ πξέπεη λα έρνπλ άιια αλνίγκαηα. Γελ απαηηείηαη πξνζαγσγή θαη απαγσγή αέξα, φηαλ ηα θξεάηηα ή θαλάιηα πιεξσζνχλ ζηεγαλά θαη κε παξακνξθψζηκα κε θαηάιιεια πιηθά π.ρ κε άκκν. Οη αγσγνί, νη νπνίνη δηέξρνληαη απφ κε αεξηδφκελνπο θελνχο ρψξνπο, πξέπεη λα πεξηβάιινληαη απφ πξνζηαηεπηηθνχο ζσιήλεο. Οη πξνζηαηεπηηθνί ζσιήλεο πξέπεη λα είλαη θαηαζθεπαζκέλνη απφ πιηθφ αλζεθηηθφ ζηε δηάβξσζε ή λα πξνζηαηεχνληαη έλαληη δηάβξσζεο. Αλ εγθαηαζηαζνχλ αγσγνί ζε νηθνδνκηθά δηάθελα π.ρ ζε ςεπδνξνθέο ηφηε ν θελφο ρψξνο πξέπεη λα αεξίδεηαη π.ρ. κε πεξηθεξεηαθά αλνίγκαηα ζηελ πεξηβάιινπζα ηνηρνπνηία δπν δηαγσλίσο δηαηεηαγκέλα αλνίγκαηα αεξηζκνχ Οη αγσγνί δελ επηηξέπεηαη λα εγθαζίζηαληαη ζε θξεάηηα αλειθπζηήξσλ, ζε αγσγνχο αεξηζκνχ, ζε απνζήθεο ζηεξεψλ θαπζίκσλ, ζε εγθαηαζηάζεηο απφξξηςεο απνξξηκκάησλ, ζε ςπθηηθνχο ρψξνπο, λα δηέξρνληαη κέζα απφ θαπλνδφρνπο ή λα εηζέξρνληαη ζηηο παξεηέο ησλ θαπλνδφρσλ θαη γεληθά δελ πξέπεη λα εγθαζίζηαληαη ζε ρψξνπο απφ ηνπο νπνίνπο κπνξνχλ λα ππνζηνχλ βιάβε. Αλ νη αγσγνί δηέξρνληαη εγθάξζηα απφ αξκνχο νη νπνίνη δηαρσξίδνπλ κεηαμχ ηνπο δπν κέξε ελφο θηηξίνπ, πξέπεη λα ιεθζεί κέξηκλα, ψζηε νη ηπρφλ θηλήζεηο λα κελ κπνξνχλ λα επηδξάζνπλ βιαπηηθά επί ησλ αγσγψλ. Οη εγθαηαζηάζεηο ζσιελψζεσλ ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ κνλσηηθψλ ηνπο απνηεινχληαη απφ άθαπζηα πιηθά. Απηφ δελ ηζρχεη γηα ηνπ κέζν ζηεγαλνπνίεζεο θαη ζχλδεζεο, νχηε γηα επηζηξψζεηο ζσιελψλ πάρνπο κέρξη 0,5 mm. 46

ε θιηκαθνζηάζηα θαη ζηηο εμφδνπο ηνπο ζην χπαηζξν νη εγθαηαζηάζεηο ζσιελψζεσλ κπνξνχλ λα εγθαζίζηαληαη αθάιππηεο ή ζε θξεάηηα θαη θαλάιηα εγθαηάζηαζεο ή θάησ απφ ην επίρξηζκα ρσξίο δηάθελν κε θάιπςε κε επίρξηζκα ηνπιάρηζηνλ 15 mm άθαπζην πιηθφ. Οη Υαιθνζσιήλεο δελ κπνξνχλ λα είλαη αθάιππηνη. Σα θξεάηηα θαη θαλάιηα εγθαηάζηαζεο πξέπεη λα έρνπλ έλα δείθηε ππξαληίζηαζεο ηνπιάρηζηνλ 60 ιεπηψλ θαη λα απνηεινχληαη απφ άθαπζηα πιηθά. Σα θξεάηηα εγθαηάζηαζεο πξέπεη λα εμαεξίδνληαη επάλσ απφ ηελ νξνθή. Σα αλνίγκαηα εηζξνήο αέξα πξέπεη λα βξίζθνληαη ζην πφδη ηνπ θξεαηίνπ. Γελ επηηξέπνληαη πεξαηηέξσ αλνίγκαηα. ηα θαλάιηα εγθαηάζηαζεο πξέπεη λα πξνζάγεηαη θαη λα απάγεηαη αέξαο είηε ηκεκαηηθά είηε ζην ζχλνιν. Σα αλνίγκαηα πξνζαγσγήο θαη απαγσγήο αέξα πξέπεη λα έρνπλ εκβαδφ ηνπιάρηζηνλ 10 cm2 θαη δελ επηηξέπεηαη λα δηαηάζζνληαη ζε θιηκαθνζηάζηα θαη ζηηο εμφδνπο ηνπο ζην χπαηζξν ή ζε δηαδξφκνπο κε γεληθή πξφζβαζε. Γελ απαηηνχληαη αλνίγκαηα πξνζαγσγήο θαη απαγσγήο αέξα, αλ ηα θξεάηηα ή θαλάιηα εγθαηάζηαζεο πιεξνχληαη κε ζηεγαλφ θαη κε παξακνξθψζηκν ηξφπν κε άθαπζηα πιηθά (π.ρ άκκνο). ε ππξνπξνζηαηεκέλε φδεπζε δηαθπγήο επηηξέπεηαη ε εγθαηάζηαζε κφλν ζε θξεάηηα θαη θαλάιηα θαη θάησ απφ ην επίρξηζκα. Οη αλσηέξσ απαηηήζεηο δελ ηζρχνπλ γηα θηίξηα θαηνηθηψλ χςνπο κέρξη 4 m κε εκβαδφλ κέρξη 200 m2. Ζ ελζσκάησζε ησλ ζηνηρείσλ ηεο εγθαηάζηαζεο ζηνλ θέξνληα νξγαληζκφ ηνπ θηηξίνπ απαγνξεχεηαη. ε θάζε πεξίπησζε ελζσκάησζεο ή δηέιεπζεο ζσιελψζεσλ κέζα απφ δνκηθά ζηνηρεία δελ επηηξέπεηαη λα κεηψλεηαη ε ηπρφλ απαηηνχκελε αληηζεηζκηθή επάξθεηα, ε ππξαληίζηαζε θαη αθνπζηηθφηεηα ηνπο. Ζ ζηήξημε θαη δηέιεπζε ησλ ζηνηρείσλ ηεο εγθαηάζηαζεο επηηξέπεηαη ζε θέξνληα ζηνηρεία ηνπ θηηξίνπ εθ` φζνλ: 1) ππάξρεη ζρεηηθή πξφβιεςε ζηε ζηαηηθή θαη αληηζεηζκηθή κειέηε, ή αλ δελ ππάξρεη ηέηνηα πξφβιεςε, βεβαηψλεηαη απφ ηνλ επηβιέπνληα κεραληθφ ηεο ζηαηηθήο κειέηεο φηη δελ κεηψλεηαη ε θέξνπζα ηθαλφηεηα θαη αληνρή ηνπο. 2) Δμαζθαιίδνληαη νη κηθξνκεηαθηλήζεηο ηνπο ιφγσ ζπζηνινδηαζηνιψλ θαζψο θαη ε αληηδηαβξσηηθή πξνζηαζία ηνπο. 47