ΟΜΙΛΙΑ ΑΡΧΗΓΟΥ ΓΕΝ Αλεξανδρούπολη, 1 Ιουνίου 2017 Κυρίες & Κύριοι, Είμαι ιδιαίτερα ευτυχής, που βρίσκομαι σήμερα εδώ στην ακριτική Αλεξανδρούπολη στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Μέγα το της Θαλάσσης Κράτος», που διοργανώνονται υπό το συντονισμό του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού και έχουν ως σκοπό να αναδείξουν τους άρρηκτους δεσμούς των Ελλήνων με τη θάλασσα αφενός και τη διαχρονική σημασία της Ναυτικής Ισχύος αφετέρου. Εδώ και χιλιάδες χρόνια, η μοίρα όρισε στην Ελλάδα να συνδέσει την ίδια την επιβίωσή της με τη θάλασσα. Από αυτή γεννιέται, ευημερεί αναπτύσσει πολιτισμό, δοξάζεται και μεγαλουργεί. Η δύναμη και η αίγλη της πηγάζει από το υγρό στοιχείο που αγκαλιάζει κάθε της γωνιά και γίνεται ο συνδετικός της ιστός. Η ίδια η ζωή, η οικονομία, η έμπνευση και η ψυχική ανάταση που βιώνει ο λαός μας δίπλα στη θάλασσα υπογραμμίζουν τη θεμελιώδη σημασία της στην ανέλιξη του έθνους μας. Ο Πλάτωνας αναφέρει, «οι Έλληνες είναι αμφίβιο γένος ανθρώπων». Ίσως γιατί κατοικούν στην ξηρά, στραμμένοι όμως πάντα προς τη θάλασσα. Ίσως γιατί είναι αδύνατο να πεις Έλληνας και να μη σκεφθείς θάλασσα ή να πεις θάλασσα και να μη σκεφθείς Έλληνας. Η θάλασσα είναι η ιστορική πύλη, που ανέκαθεν οδηγούσε τον Έλληνα να κατακτήσει αξίες, όπως η ελευθερία του ατόμου, η Εθνική Ανεξαρτησία και να αναζητήσει την ολοκλήρωσή του μέσα από τις υπέρτατες αξίες της Δημοκρατίας. Η φράση-ορόσημο του Περικλή «Μέγα το της Θαλάσσης Κράτος», η οποία αναγράφεται στο θυρεό του Πολεμικού Ναυτικού, αποφασίστηκε να αποτελέσει την ονομασία των φετινών εκδηλώσεων - που λαμβάνουν χώρα στο κεντρικό και βόρειο Αιγαίο, με την ευκαιρία του κατάπλου των πολεμικών πλοίων στο πλαίσιο της ετήσιας άσκησης του Πολεμικού Ναυτικού ''Καταιγίς 2017'' - και συνεπώς και της παρούσας εκδήλωσης. Εκδηλώσεων που στοχεύουν να γεφυρώσουν την εννεαετή απουσία του εορτασμού της Ναυτικής Εβδομάδας, της οποίας οι ρίζες ανάγονται στο 1933. Η επιλογή της Αλεξανδρούπολης ως κεντρική πόλη των εκδηλώσεων αποτελεί στρατηγική απόφαση του Πολεμικού Ναυτικού που στοχεύει να καταδείξει με τρόπο εμφατικό την ιδιαίτερη σχέση του Πολεμικού Ναυτικού με τις ακριτικές, νησιωτικές και ηπειρωτικές, θαλάσσιες περιοχές της Ελλάδας. 1
Επιπλέον, μέσω των σημερινών εκδηλώσεων επιχειρείται η ανάδειξη της ναυτικής παράδοσης του τόπου μας και η διασύνδεσή της με την αρχαιότητα, κατά την οποία εορταζόταν με ξεχωριστή λαμπρότητα ο άρρηκτος δεσμός του Έλληνα με τη θάλασσα, μέσω ιδιαίτερων τελετών που επιβίωσαν στο πέρασμα του χρόνου ως «Ποσειδώνια», «Δελφίνια» «Κυβερνήσια» και «Πλοιοθέσια». «Μέγα το της Θαλάσσης κράτος» όπως προανέφερα, μέγα και το Πολεμικό μας Ναυτικό, το οποίο διανύοντας μια πορεία τρεισήμισι χιλιάδων ετών, έχει αφήσει ανεξίτηλη τη σφραγίδα του στην παγκόσμια ναυτική ιστορία, μέσω των Σαλαμινομάχων με τις θρυλικές Τριήρεις τους, των Βυζαντινών Δρομώνων με το Υγρό Πυρ, των Μπουρλοτιέρηδων του 1821 με τα Πυρπολικά τους, της αδάμαστης ορμής του Θωρηκτού ''Αβέρωφ'' στους Βαλκανικούς Πολέμους και του ακατάβλητου πνεύματος του Αντιτορπιλικού ''Αδρίας'' κατά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο. Καθίσταται συνεπώς πρόδηλο και πέραν πάσης αμφιβολίας ότι από την Αθηναϊκή Ηγεμονία μέχρι την απελευθέρωση μεγάλου μέρους της χώρας κατά τον εικοστό αιώνα, η ναυτική ισχύς διαδραμάτισε καταλυτικό ρόλο. Αντίθετα, αποδείχτηκε δυστυχώς με εξίσου εμφατικό και δραματικό τρόπο, ότι η παραμέληση της ναυτικής ισχύος οδήγησε σε εθνικές περιπέτειες και καταστροφές. Καθημερινά επιβεβαιώνεται ότι η θάλασσα αποτελεί το κυρίαρχο στοιχείο και το συνδετικό κρίκο για τη συνοχή των χιλιάδων μιλίων της ακτογραμμής μας, καθώς και των έξι και πλέον χιλιάδων νήσων και βραχονησίδων των ελληνικών θαλασσών, όπου επί αιώνες ζει, αναπτύσσεται και προοδεύει το έθνος μας. Αποτελεί επιπλέον το στρατηγικό βάθος της χώρας μας, μέσω του οποίου αντλεί το απαραίτητο οξυγόνο για την επιβίωσή του ο λαός μας. Καθίσταται επομένως κρυστάλλινα διαυγές ότι οι Ελληνικές θάλασσες και πρωτίστως το Αιγαίο, αποτελούν το ζωτικό χώρο από γεωπολιτικής, γεωστρατηγικής, γεωοικονομικής γεωπολιτισμικής και γεωιστορικής άποψης, όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και ολόκληρου του Ελληνισμού. Κυρίες & Κύριοι, η αστάθεια και η πολυπλοκότητα του γεωπολιτικού μας περιβάλλοντος χαρακτηρίζει την εποχή που ζούμε. Σήμερα η παγκόσμια δύναμη διαχέεται περαιτέρω σε έναν αριθμό κρατικών και μη δρώντων, οι οποίοι επιχειρούν να διαδραματίσουν έναν κρίσιμο ρόλο και να διαμορφώσουν τις εξελίξεις και τις αποφάσεις σε θέματα πολιτικά κυριαρχικά, κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά. Παράλληλα η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας, η εκτεταμένη και ταχέως εξελισσόμενη διασύνδεση του πληθυσμού μέσω του διαδικτύου και η κλιματική αλλαγή αποτελούν μεγάλες προκλήσεις που σχετίζονται άμεσα και με το θαλάσσιο περιβάλλον και απαιτούν συλλογική σχεδίαση και δράση για τη διαχείρισή τους. 2
Ειδικότερα δε, η περιοχή της Μεσογείου επηρεάζεται τόσο από τα τεκταινόμενα στη Μέση Ανατολή και στη Βόρεια Αφρική, όσο και από τις συγκρούσεις και τον παγκόσμιο ανταγωνισμό ισχύος που μέρος του αποτελεί και ο έλεγχος των φυσικών αποθεμάτων ενέργειας και πόρων όπως και των θαλάσσιων οδών μεταφοράς τους. Το συνεχώς αυξανόμενο ενδιαφέρον για τις ενεργειακές πηγές της ευρύτερης περιοχής της Κασπίας, της Μαύρης Θάλασσας, της Μέσης Ανατολής, της Αφρικής και της Ανατολικής Μεσογείου, η προοπτική διοχέτευσης των ενεργειακών πόρων μέσω των Βαλκανίων στην Κεντρική Ευρώπη και η χρήση νέων μεθόδων εξαγωγής υδρογονανθράκων, έχουν δημιουργήσει νέα δεδομένα για τη στρατηγική σημασία της Ανατολικής Μεσογείου. Επιπρόσθετα, η ασφάλεια της περιοχής διαταράσσεται από τις περιφερειακές συγκρούσεις, τα ασταθή κράτη, τον εθνικό και θρησκευτικό φανατισμό και τις μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών, ενώ κύριες νέες απειλές που εμφανίζονται στην περιοχή συνιστούν η τρομοκρατία, η διασπορά όπλων μαζικής καταστροφής, το οργανωμένο έγκλημα και ο υβριδικός πόλεμος. Η Αποστολή του Πολεμικού Ναυτικού σήμερα έγκειται στη δυνατότητα και ικανότητα ανάπτυξης κατάλληλης ναυτικής ισχύος για την υλοποίηση μιας σειράς επιχειρησιακών απαιτήσεων στην περιοχή γεωπολιτικού ενδιαφέροντος της χώρας και ιδιαίτερα στο θαλάσσιο χώρο του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου αποσκοπώντας πέρα από την υλοποίηση των αμιγώς παραδοσιακών στρατιωτικών αποστολών, στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας των ασύμμετρων απειλών, της πειρατείας και άλλων παράνομων δραστηριοτήτων στα διεθνή ύδατα, στην προστασία των θαλάσσιων μεταφορών και στην προαγωγή της θαλάσσιας και της ενεργειακής ασφάλειας. Όλα τα ανωτέρω οδηγούν νομοτελειακά στην απαίτηση διατήρησης υψηλής ετοιμότητας και μαχητικής ικανότητας από το Πολεμικό Ναυτικό, για την αποτροπή όλων των πιθανών προκλήσεων και για την άμεση αντίδραση έναντι των οιονδήποτε απειλών, απ όπου κι αν προέρχονται. «Τό ἀντίπαλον καί ἐλεύθερον καθίσταται» αναφέρει ο Θουκυδίδης, καταδεικνύοντας ότι η αποτροπή διασφαλίζει την ελευθερία. Η ρεαλιστική εκπαίδευση, της οποίας η συμβολή υπήρξε καθοριστική στην επιτυχή αντιμετώπιση πολυπληθέστερων αντιπάλων κατά το παρελθόν αποτελεί έναν από τους κυριότερους πυλώνες της ισχύος του ναυτικού μας. Ως φυσική απόρροια τόσο της υψηλής ετοιμότητας, όσο και της υψηλής μαχητικής ικανότητας μέσω της σκληρής εκπαίδευσης των στελεχών έρχεται η διεθνής καταξίωση του Πολεμικού Ναυτικού μας. 3
Η αναγνώριση και η εκτίμηση που απολαμβάνει το Πολεμικό Ναυτικό στους κόλπους της διεθνούς στρατιωτικής κοινότητας - από φίλους και μη - έχει ευρύτερες γεωπολιτικές προεκτάσεις, που άπτονται θεμάτων ενάσκησης της εξωτερικής πολιτικής της χώρας. Το αξιόμαχο του Στόλου αποτελεί έναν ιδιαίτερα σημαντικό πολλαπλασιαστή ισχύος στη στρατηγική σκακιέρα που περικλείει το διεθνές περιβάλλον άμυνας και ασφάλειας, παρέχοντας τη δυνατότητα στην Ελλάδα να διαδραματίσει αναβαθμισμένο ρόλο τόσο στην Ανατολική, όσο και στην Κεντρική Μεσόγειο. Επιπροσθέτως, αποτελεί πρεσβευτή της χώρας μας στο εξωτερικό επιδεικνύοντας την Ελληνική Σημαία από κοινού με τα Ναυτικά των φίλων και συμμάχων, σε θάλασσες και λιμάνια ανά τον κόσμο, στο πλαίσιο αποστολών προάσπισης των ιδανικών της ειρήνης και ελευθερίας, κατ εφαρμογή των ψηφισμάτων του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Το Πολεμικό Ναυτικό, του οποίου έχω την τιμή να ηγούμαι εμφορείται διαχρονικά από πλήρη επίγνωση της μοναδικότητας του ως κάθ αυτό όργανο εξάσκησης εξωτερικής πολιτικής. Η δυνατότητα των Πολεμικών Πλοίων να επιχειρούν αυτοτελώς, για μεγάλα χρονικά διαστήματα και σε αποστάσεις μακρινές από τις βάσεις τους, στα χωρικά ή στα διεθνή ύδατα, του προσδίδουν ειδική προστιθέμενη αξία. Αυτή η αξία δεν συνίσταται μόνο στη φύση του Ναυτικού ως όπλου εν γένει, αλλά και στη μοναδικότητα του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, ως το Ναυτικό μίας χώρας που συνεχώς καλείται να ανταποκριθεί στις παραδοσιακές αλλά και σε νέες προκλήσεις. Μιας χώρας που η μοίρα την όρισε να βρίσκεται σε μία από τις πιο ιστορικές, δυναμικές αλλά και όμορφες περιοχές του πλανήτη, ένα πραγματικό σταυροδρόμι αξιών, πολιτισμών, επιρροών και συμφερόντων άλλοτε αμοιβαίων και άλλοτε συγκρουόμενων. Σε μια ναυτική χώρα όπως η Ελλάδα, όπου το θαλάσσιο στοιχείο διαμορφώνει χαρακτήρες και συμπεριφορές, το Πολεμικό Ναυτικό δεν μπορεί παρά να έχει έντονα ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα. Αγνοώντας, πολλές φορές, τους κινδύνους που πηγάζουν από απαγορευτικές καιρικές συνθήκες, τα πληρώματα του Ναυτικού μας διατίθενται και φέρνουν επιτυχώς εις πέρας, με αλτρουισμό και υπερηφάνεια αποστολές έρευνας διάσωσης ή διακομιδής σε όλη την Ελληνική επικράτεια. Παράλληλα υλοποιούν προγράμματα προληπτικής ιατρικής μέσω της διάθεσης προσωπικού, μονάδων και υγειονομικού υλικού σε ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού της χώρας μας και ιδιαίτερα σε ακριτικές περιοχές της ελληνικής επικράτειας. Σε αυτό το πλαίσιο, το Πλοίο Γενικής Υποστήριξης ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ του Πολεμικού Ναυτικού, θα επισκεφτεί πλειάδα νήσων από την προσεχή εβδομάδα, αρχίζοντας από την ακριτική Σαμοθράκη όπου και θα 4
παραμείνει στις 7 και 8 Ιουνίου μεταφέροντας διακλαδική ομάδα ιατρών και νοσηλευτών. Σκοπός αυτής της αποστολής είναι η παροχή Προληπτικής Ιατρικής και Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης στις τοπικές νησιωτικές κοινωνίες. Κυρίες & Κύριοι, το Πολεμικό Ναυτικό αντιλαμβανόμενο πλήρως ότι οι προκλήσεις της σύγχρονης εποχής απαιτούν συλλογικές δράσεις και πολυεπίπεδες συνέργειες, πορεύεται με εξωστρέφεια και συνεργάζεται με την ακαδημαϊκή κοινότητα, φορείς του δημοσίου και τον ιδιωτικό τομέα. Παράλληλα επιμορφώνει το προσωπικό του εντός και εκτός Ελλάδας προκειμένου να καταστεί σύγχρονο σε έναν κόσμο που εξελίσσεται με ραγδαίους ρυθμούς. Είναι απαραίτητο να εξασφαλίσουμε την ποιοτική υπεροχή των στελεχών μας, η οποία να πηγάζει από την υψηλού επιπέδου εκπαίδευση και επιμόρφωση, τη ρεαλιστική εξάσκηση στον «κατά θάλασσα πόλεμο» και την ορθολογική και αξιοκρατική διαχείριση των ανθρωπίνων πόρων. Δεν έχουμε το δικαίωμα να μείνουμε πίσω, αντιθέτως οφείλουμε να συμμετέχουμε στη διαμόρφωση των εξελίξεων και να πρωτοπορούμε, όπως αρμόζει σε ανθρώπους της θάλασσας, όπως πράξαμε με συνέπεια κατά το παρελθόν. Πέραν όμως του Πολεμικού Ναυτικού, βασική συνιστώσα της θαλάσσιας ισχύος της χώρας μας, αποτελεί και το εμπορικό ναυτικό, το οποίο κατέχει τα παγκόσμια πρωτεία τόσο σε αξία όσο και σε μέγεθος υπερσκελίζοντας μεγάλες ναυτιλιακές δυνάμεις του πλανήτη, όπως η Ιαπωνία, η Κίνα, η Γερμανία και οι ΗΠΑ. Η συμβολή του εμπορικού ναυτικού σε όλους τους αγώνες του έθνους μας υπήρξε ανεκτίμητη. Ιδιαίτερης όμως αναφοράς αξίζει η συνεισφορά του και στον καιρό της ειρήνης όπου τα πλοία του εμπορικού μας ναυτικού μεταφέρουν περήφανα την ελληνική Σημαία σε όλους τους ωκεανούς και σε όλα τα σημεία της υδρογείου, αποτελώντας σε πολλές περιπτώσεις το σημείο συνάντησης της πατρίδας με τον απόδημο ελληνισμό. Την ίδια στιγμή συμβάλουν σημαντικά στη δημιουργία θέσεων εργασίας και παραγωγής πλούτου, καθιστώντας την εμπορική ναυτιλία έναν από τους σημαντικότερους τομείς στην οικονομική ζωή της χώρας και αναπόσπαστο μέρος της παραγωγικής διαδικασίας. Φυσικά και θα ήταν παράλειψη στο σημείο αυτό να μην αναφέρω και ταυτόχρονα να εξάρω τη συνεισφορά του Λιμενικού Σώματος σε μια σειρά από θέματα που σχετίζονται μεταξύ άλλων με την επίγνωση της θαλάσσιας κατάστασης, τη λήψη μέτρων αστυνόμευσης, το μεταναστευτικό, την προστασία της ανθρώπινης ζωής και περιουσίας στη θάλασσα καθώς και την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Ζούμε σε έναν πλανήτη όπου το 70% του καλύπτεται από νερό, το 80% του παγκόσμιου πληθυσμού ζει σε μία απόσταση 100 μιλίων από 5
τις ακτές και το 90% του παγκόσμιου εμπορίου διακινείται μέσω θαλάσσης. Τεχνητά νησιά και πλωτές ανεμογεννήτριες κατασκευάζονται την ίδια στιγμή που η ανάπτυξη και χρήση μη επανδρωμένων υποβρύχιων και επιφάνειων οχημάτων σημειώνει εκρηκτική αύξηση. Πρωτοποριακές τεχνολογίες αιχμής, όπως η νανοτεχνολογία, η μικρορομποτική, η τρισδιάστατη εκτύπωση, η τεχνητή νοημοσύνη, τα έξυπνα δίκτυα, η τεχνολογία stealth και άλλες, τυγχάνουν ευρείας εφαρμογής στο θαλάσσιο περιβάλλον. Ως εκ τούτου γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι η θάλασσα θα εξακολουθήσει να κατέχει δεσπόζουσα θέση εξαιρετικής σημασίας για το διεθνές οικονομικό σύστημα ως το κατ εξοχήν πεδίο και μέσο μεταφοράς αγαθών του πλανήτη και εφαρμογής καινοτόμων τεχνολογιών. Παράλληλα η αξία των πηγών και των πόρων που κρύβει μέσα της θα αναβαθμιστούν έτι περαιτέρω, όπως άλλωστε αποδεικνύουν και οι συνεχώς αυξανόμενοι ανταγωνισμοί για τους ενεργειακούς θησαυρούς. Συναφώς επισημαίνεται η αναγκαιότητα μελέτης και ανάλυσης των επερχόμενων αλλαγών εξαιτίας της τήξης των πάγων του Αρκτικού Ωκεανού γεγονός που δυνητικά θα προσφέρει νέες - ασύλληπτες έως χθες - ενεργειακές δυνατότητες, ενώ συγχρόνως θα διανοίξει νέους υδάτινους γεωστρατηγικούς και γεωοικονομικούς / εμπορευματικούς / ενεργειακούς διαύλους μεταξύ ημισφαιρίων και ηπείρων, για πρώτη φορά από εποχής Φερδινάνδου Μαγγελάνου. Οι παραδοσιακές Ναυτικές Δυνάμεις (Μείζονες, Μεσαίες ή Μικρές) αλλά και οι αναδυόμενες, θα εξακολουθήσουν να βασίζονται στους εθνικούς πολεμικούς στόλους τους, είτε για την εκτέλεση των παραδοσιακών εθνικών ρόλων είτε για την ανάληψη νέων, καθώς επίσης και στους εμπορικούς τους για τη μεταφορά αγαθών, με σκοπό τη μεγιστοποίηση της γεωοικονομικής και γεωστρατηγικής τους βαρύτητας. Για τους λόγους αυτούς η πορεία της Ελλάδας ήταν, είναι και θα παραμείνει άρρηκτα συνδεδεμένη με την πορεία του Πολεμικού Ναυτικού. Στην εξαιρετικά κρίσιμη περίοδο που διέρχεται η Πατρίδα απαιτείται όσο ποτέ άλλοτε κατά τις τελευταίες δεκαετίες, να διατηρήσουμε το Στόλο αξιόμαχο. Με οιοδήποτε κόστος απαιτηθεί να καταβληθεί, είτε προσωπικό είτε συλλογικό, πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις σύγχρονες και μελλοντικές απειλές και προκλήσεις ασφαλείας τόσο σε εθνικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο συνεισφέροντας με ουσιαστικό τρόπο στην προβολή της στρατηγικής αξίας της χώρας, καθιστώντας την αξιόπιστο συνομιλητή και εταίρο. Η ρήση του Χαρίλαου Τρικούπη ότι «Κάθε ημέρα που παρέρχεται άνευ ναυτικής παρασκευής αποτελεί καταστροφή για τον τόπο μας» σηματοδοτεί τη χαραχθείσα πλεύση που πρέπει απαρέγκλιτα να τηρηθεί από το σύνολο των δρώντων και ανεξαρτήτως των επικρατουσών δυσμενών καιρικών 6
συνθηκών. Όχι μόνο δεν δικαιούμαστε να μην επιτύχουμε αλλά οφείλουμε να καταστήσουμε εφικτό το φαινομενικά ανέφικτο. Η Ελλάδα σταθερά και διαχρονικά συνιστά παράγοντα σταθερότητας στην Ανατολική και Κεντρική Μεσόγειο, με το Πολεμικό Ναυτικό να αποτελεί έναν από τους κύριους πυλώνες αυτού του επιτεύγματος, το οποίο πρέπει να διαφυλάξουμε με κάθε τρόπο. Η αύρα του ένδοξου παρελθόντος και το δυναμικό παρόν, το οποίο στηρίζεται στο υψηλό ηθικό των στελεχών μας, συνιστά εγγύηση για το μέλλον. Ηθικό το οποίο πηγάζει μεταξύ άλλων και από το γεγονός ότι το Πολεμικό Ναυτικό είναι το μοναδικό Ναυτικό στον κόσμο, που δεν έχει υποστείλει ποτέ την Σημαία του, απορρίπτοντας κατηγορηματικά οιοδήποτε ενδεχόμενο παράδοσης, ενώπιον υπέρτερων αντιπάλων. Ο Στόλος ως κληρονόμος της ένδοξης Ναυτικής μας ιστορίας, αποτελεί με την ισχυρή παρουσία του το φύλακα των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων και τον υπερασπιστή των εθνικών μας συμφερόντων. Εν κατακλείδι, αντλώντας δύναμη από το παρελθόν και στηριζόμενοι στις ανεξάντλητες δυνάμεις του λαού μας που βοήθησαν να ξεπεραστούν όλες οι αντιξοότητες στο διάβα της μακραίωνης ιστορίας μας, μαζί, μπορούμε να ατενίζουμε το μέλλον με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα και αυτοπεποίθηση. Μια νέα εθνική στρατηγική με βασικό άξονα τη θάλασσα και την εξωστρέφεια, μοιάζει να αποτελεί τα νέα «ξύλινα τείχη», που θα διασφαλίσουν την ευοίωνη προοπτική της πατρίδας μας. Ολοκληρώνοντας αυτόν το σύντομο χαιρετισμό, θεωρώ σκόπιμο να υπογραμμίσω τη θρυλική πλέον αποστροφή του Θεμιστοκλή, λίγο πριν τη ναυμαχία της Σαλαμίνας, η οποία αναδεικνύει την πεμπτουσία της πορείας και της μοίρας του έθνους μας, ανά τους αιώνες: «Έχομεν γην και πατρίδα, όταν έχομεν πλοία εις την Θάλασσαν».- Σας ευχαριστώ 7