Συγκέντρωση Κόστους Παραγωγής Προϊόντων

Συγκέντρωση Κόστους Παραγωγής Προϊόντων I ενότητa Άσκηση 4: Οι παρακάτω δαπάνες πραγματοποιήθηκαν από την επιχείρηση ΑΘΗΝΑ ΑΕ το 2002. Άμεση Εργασία 10.000.000 Άμεσα Υλικά 7.500.000 Αμοιβές Μηχ/κού Παραγωγής 2.500.000 Αμοιβές Εποπτών 2.000.000 Αμοιβές ιοικητικών Στελεχών 3.000.000 Αναλώσιμα Υλικά 500.000 Αποσβέσεις Μηχανημάτων 400.000 Έμμεση Εργασία 800.000 Αμοιβές Πωλητών 2.000.000 Προμήθειες Πωλητών 1.000.000 Από το σύνολο των παραπάνω δαπανών ζητείται η ταξινόμησή τους σε: α. Κόστος παραγωγής και κόστος περιόδου β. Κόστος σταθερό και μεταβλητό παραγωγής γ. Κόστος μικτό ή ημιμεταβλητό

24 ΕΝΟΤΗΤΑ Ι α) Κόστος παραγωγής = 10.000.000 + 7.500.000 + 2.500.000 + 2.000.000 + 500.000 + 400.000 + 800.000 = 23.700.000 Κόστος περιόδου = 3.000.000 + 2.000.000 + 1.000.000 = 6.000.000 β) Κόστος Σταθερό = 2.500.000 + 400.000 + 2.000.000 = 4.900.000 Κόστος Μεταβλητό = 10.000.000 + 7.500.000 + 500.000 + 800.000 = 18.800.000 γ) Κόστος Μικτό ή ημιμεταβλητό = 2.000.000 + 1.000.000 = 3.000.000 Άσκηση 16: Βιομηχανική επιχείρηση παραγωγής ραδιοφώνων αυτοκινήτων για το πρώτο πεντάμηνο του 1997 σας παρέχει τα παρακάτω κοστολογικά δεδομένα: Υλικά που προωθήθηκαν στην παραγωγή: 1.200.000 εκ των οποίων 800.000 ήταν άμεσα υλικά. απάνες προσωπικού: 900.000 εκ των οποίων 250.000 αφορούν έμμεση εργασία Λοιπά Γ.Β.Ε.: 400.000 ΓΕ -ΓΕΠ: 600.000 Με βάση τα παραπάνω ζητείται: α. Το πρώτο κόστος β. Το κόστος μετατροπής γ. Το κόστος παραγωγής δ. Το κόστος περιόδου α. Πρώτο κόστος: ΑΥ + ΑΕ = 800.000+650.000=1.450.000 β. Κόστος μετατροπής: ΑΕ+ΓΒΕ= 650.000+1.050.000 ( * ) =1.700.000 ( * ) ΓΒΕ=400.000+400.000+250.000=1.050.000

ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΑΓΑΡΩΓΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ 25 γ. Κόστος παραγωγής: ΑΥ+ΑΕ+ΓΒΕ= 800.000+650.000+1.050.000 =2.500.000 δ. Κόστος περιόδου: ΓΕΠ - ΓΕ = 600.000 Άσκηση 19: ίνεται η παρακάτω κατάσταση εισοδήματος της επιχείρησης RIO : Πωλήσεις 14.000 μονάδες 16.800.000 Άμεσα Υλικά 2.500.000 Άμεση Εργασία 1.500.000 Μεταβλητά Γ.Β.Ε. 500.000 Σταθερά Γ.Β.Ε. 2.000.000 Κόστος πωληθέντων 6.500.000 Μικτό Κέρδος 10.300.000 Μεταβλητά Γ.Ε.Π. Γ.Ε.. 2.100.000 Σταθερά Γ.Ε.Π. Γ.Ε.. 4.000.000 Καθαρό Εισόδημα 4.200.000 Με βάση τα παραπάνω ζητείται: α. Το συνολικό σταθερό κόστος β. Το πρώτο κόστος γ. Το μεταβλητό κόστος παραγωγής δ. Το σταθερό κόστος περιόδου ε. Το κόστος μετατροπής στ. Το κόστος περιόδου α. Συνολικό σταθερό κόστος = 2.000.000+4.000.000 = 6.000.000 β. Πρώτο κόστος = 2.500.000+1.500.000 = 4.000.000 γ. Μεταβλητό κόστος παραγωγής = 2.500.000+1.500.000+500.000 =4.500.000 δ. Σταθερό κόστος περιόδου = 4.000.000 ε. Κόστος μετατροπής = 1.500.000+2.500.000 = 4.000.000 στ. Κόστος περιόδου = 2.100.000+4.000.000 = 6.100.000

26 ΕΝΟΤΗΤΑ Ι Άσκηση 20: Με βάση την κίνηση των παρακάτω λογαριασμών της επιχείρησης RIMA SA για το μήνα Μάιο 2002, ζητείται ο υπολογισμός: α. Του κόστους των αποθεμάτων τέλους σε άμεσα υλικά β. Του κόστους της άμεσης εργασίας γ. Του κόστους των παραχθέντων (έτοιμων) προϊόντων δ. Του μικτού κέρδους ε. Του πρώτου κόστους στ. Του κόστους μετατροπής 1η Μαΐου 31η Μαΐου Άμεσα Υλικά (απογραφή) 210.000 ; Παραγωγή σε εξέλιξη 50.000 20.000 Έτοιμα Προϊόντα (απογραφή) 310.000 370.000 Αγορές άμεσων υλικών 470.000 Γ.Β.Ε. 330.000 Αναλωθέντα Άμεσα Υλικά 450.000 Κόστος Πωληθέντων 1.040.000 Γ.Ε.Π.-Γ.Ε.. 450.000 Πωλήσεις 3.000.000 α. Κόστος αποθεμάτων τέλους σε άμεσα υλικά: 470.000+210.000-450.000= 230.000 γ. Κόστος παραχθέντων (έτοιμων) προϊόντων: 1.040.000+370.000-310.000 = 1.100.000 β. Κόστος άμεσης εργασίας: Συν. Βιομ. Κόστος Παραγωγής Περιόδου: 1.100.000+20.000= 1.120.000 Τρέχον Βιομ. Κόστος Περιόδου: 1.120.000-50.000 = 1.070.000 Κόστος άμεσης εργασίας: 1.070.000-(450.000+330.000)= 290.000 δ. Μικτό κέρδος: 3.000.000-1.040.000= 1.960.000 ε. Πρώτο κόστος: 450.000+290.000= 740.000 στ. Κόστος μετατροπής: 290.000+330.000= 620.000

ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΑΓΑΡΩΓΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ 27 Άσκηση 31: Ο μηνιαίος προϋπολογισμός της επιχείρησης εκτός των άλλων περιλαμβάνει σταθερά Γ.Β.Ε. 720.000 και σταθερά Γ.Ε.Π. 480.000. Η διοίκηση προσδοκά για κάθε μήνα παραγωγή και πωλήσεις 12.000 μονάδων του μοναδικού προϊόντος της Π. Το εκτιμώμενο ανά μονάδα κόστος είναι το παρακάτω: Άμεσα Υλικά 320 Άμεση Εργασία 200 Μεταβλητά Γ.Β.Ε. 150 Σταθερά Γ.Β.Ε. 60 Μεταβλητά Γ.Ε.Π. 30 Σταθερά Γ.Ε.Π. 40 Με βάση τα παραπάνω, ζητείται: α. Το εκτιμώμενο κόστος μετατροπής ανά μονάδα β. Το εκτιμώμενο πρώτο κόστος ανά μονάδα γ. Το εκτιμώμενο συνολικό κόστος ανά μονάδα δ. Το εκτιμώμενο συνολικό μηνιαίο κόστος που πρέπει να περιλαμβάνει σε ένα επίπεδο παραγωγής 12.000 μονάδων και πωλήσεων 10.000 μονάδων. α. Εκτιμώμενο κόστος μετατροπής ανά μονάδα = ΑΕ+ΓΒΕ = 200+150+60 =410 β. Εκτιμώμενο πρώτο κόστος ανά μονάδα = ΑΥ + ΑΕ = 320+200 = 520 γ. Εκτιμώμενο συνολικό κόστος ανά μονάδα = ΑΥ + ΑΕ + ΓΒΕ μετ + ΓΒΕ σταθ. = 320+200+150+60=730 δ. Συνολικό κόστος παραγωγής = 12.000 x 730 = 8.760.000 (+) Συνολικό κόστος λειτουργικών εξόδων = 780.000 (Μεταβλητά 300.000, Σταθερά 480.000) 9.540.000 Άσκηση 35: Βιομηχανική επιχείρηση παραγωγής ραδιοφώνων αυτοκινήτων για το πρώτο πεντάμηνο του 2002 σας παρέχει τα παρακάτω κοστολογικά δεδομένα:

28 ΕΝΟΤΗΤΑ Ι Υλικά που προωθήθηκαν στην παραγωγή: 1.200.000, εκ των οποίων 800.000 ήταν άμεσα υλικά απάνες προσωπικού: 900.000, εκ των οποίων 250.000 αφορούν έμμεση εργασία Λοιπά ΓΒΕ: 400.000 ΓΕ -ΓΕΠ: 600.000 Με βάση τα παραπάνω ζητείται: α. Το πρώτο κόστος β. Το κόστος μετατροπής γ. Το κόστος παραγωγής δ. Το κόστος περιόδου α. Πρώτο κόστος = ΑΥ + ΑΕ = 800.000 + 650.000 = 1.450.000 β. Κόστος μετατροπής = ΑΕ + ΓΒΕ = 650.000 + 1.050.000 (*) = 1.700.000 (*) ΓΒΕ = 400.000 + 400.000 + 250.000 = 1.050.000 γ. Κόστος παραγωγής = ΑΥ + ΑΕ + ΓΒΕ = 800.000 + 650.000 + 1.050.000 = 2.500.000 δ. Κόστος περιόδου = ΓΕΠ ΓΕ = 600.000 Άσκηση 43: Ερώτηση (α): Τα Γ.Β.Ε. κατά τη διαδικασία υπολογισμού του κόστους προϊόντων ή έργου: 1. Αγνοούνται; 2. Έχουν την ίδια μεταχείριση με τα Άμεσα Υλικά; 3. Κατανέμονται στα προϊόντα; 4. Έχουν την ίδια μεταχείριση με την Άμεση Εργασία; Απάντηση: Η σωστή απάντηση είναι η 3. Ερώτηση (β): Ποιος από τους παρακάτω λογαριασμούς απεικονίζεται στον ισολογισμό μιας βιομηχανικής επιχείρησης;

ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΑΓΑΡΩΓΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ 29 1. Εμπορεύματα 2. Ημιτελή Προϊόντα 3. Έτοιμα προϊόντα 4. Όλα τα παραπάνω Απάντηση: Η σωστή απάντηση είναι η 4. Ερώτηση (γ): Επιχείρηση κατασκευάζει έπιπλα. Οι μισθοί και τα ημερομίσθια για το πρώτο τετράμηνο του έτους 2003 ήταν τα παρακάτω: Χειριστές μηχανών 250.000 Επόπτες εργοστασίου 180.000 Συντηρητές εργοστασίου 30.000 Κόπτες ξυλείας 100.000 ιευθυντής εργοστασίου 80.000 Ζητείται ο σωστός συνδυασμός από τους παρακάτω, που αναφέρεται στο κόστος της άμεσης και έμμεσης εργασίας. Κόστος Άμεσης Εργασίας Κόστος Έμμεσης Εργασίας 1. 368.000 128.000 2. 268.000 148.000 3. 118.000 268.000 4. Κανένας από τους παραπάνω. Ο σωστός συνδυασμός είναι:...... Απάντηση: Η σωστή απάντηση είναι η 4, ενώ ο σωστός συνδυασμός είναι: Κόστος Άμεσης Εργασίας Κόστος Έμμεσης Εργασίας 350.000 290.000 Άσκηση 57: Οι δαπάνες παραγωγής, τα έξοδα εκμετάλλευσης και οι πωλήσεις της Βιομηχανικής Επιχείρησης Β, η οποία παράγει μόνο ένα προϊόν, κατά τη χρήση 2002 ήταν τα παρακάτω: 1. Κόστος βιομηχανοποιηθεισών πρώτων υλών 8.000.000 2. απάνες παραγωγικής λειτουργίας, πλην αποσβέσεων, 12.000.000 3. απάνες λοιπών λειτουργιών: ιοίκησης 1.800.000, Χρηματοδότησης 2.500.000, πωλήσεων 1.500.000

30 ΕΝΟΤΗΤΑ Ι 4. Αποσβέσεις βιομηχανικών εγκαταστάσεων 2.000.000 5. Πωλήσεις μον. 750 προς 32.000, 24.000.000 Η απογραφή έναρξης της χρήσης του προϊόντος ήταν μον. 100 προς 20.000, 2.000.000 και η παραγωγή κατά τη χρήση ανήλθε σε 1.000 μον. Με βάση τα παραπάνω να καταρτίσετε λογαριασμό εκμετάλλευσης προσδιορίζοντας και την αξία της απογραφής των προϊόντων τέλους χρήσης: α. Χωρίς ενσωμάτωση των Γ.Ε.., των εξόδων χρηματοδότησης και των αποσβέσεων στο κόστος παραγωγής. β. Κατόπιν ενσωμάτωσης των αποσβέσεων στο κόστος της παραγωγής και κατανομής των Γ.Ε.. και των εξόδων χρηματοδότησης στο κόστος των λοιπών λειτουργιών ως εξής: 1. Γ.Ε..: παραγωγής 40%, χρηματοδότησης 15% και πωλήσεων 45%. 2. Εξόδων χρηματοδότησης: παραγωγής 50% και πωλήσεων 50%. γ. Κατά την επιστήμη ισχύοντα. Σημείωση: Μέθοδος αποτίμησης των πωληθέντων και της απογραφής η FIFO. Λογιστικές εγγραφές δεν θα ενεργηθούν. α. Κατάρτιση Λογαριασμού εκμετάλλευσης χωρίς ενσωμάτωση των Γ.Ε.., των εξόδων χρηματοδότησης και των αποσβέσεων στο κόστος παραγωγής. Λογαριασμός Εκμετάλλευσης Πωλήσεις μον. 750x32.000 24.000.000 Μείον: Κόστος πωληθέντων κόστος παραχθέντων 1.000 μον. Πρώτες Ύλες 8.000.000 απάνες Παραγωγής 12.000.000 20.000.000 (+) Αξία απογραφής αρχής 2.000.000 22.000.000 Μον. 100x20.000= (-) Αξία απογραφής τέλους 7.000.000 15.000.000 Μον. 350x20.000= Μικτό κέρδος 9.000.000 (-) έξοδα εκμετάλλευσης Γ.Ε.. 1.800.000

ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΑΓΑΡΩΓΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ 31 Έξοδα Χρηματοδότησης 2.500.000 Γ.Ε.Π. 1.500.000 Αποσβέσεις 2.000.000 7.800.000 Κέρδος εκμετάλλευσης 1.200.000 β. Κατάρτιση λογαριασμού εκμετάλλευσης με ενσωμάτωση στο κόστος της παραγωγής των αποσβέσεων και μέρους των Γ.Ε.., Γ.Ε.Π. και χρηματοδότησης. Λογαριασμός Εκμετάλλευσης Πωλήσεις μον. 750x32.000 24.000.000 Μείον: Κόστος πωληθέντων κόστος παραχθέντων Πρώτες Ύλες 8.000.000 απάνες Παραγωγής 12.000.000 Λοιπές απάνες Παραγωγής 2.105.000 Αποσβέσεις 2.000.000 24.105.000 (+) Αξία απογραφής αρχής 2.000.000 26.105.000 Μον. 100x20.000= (-) Αξία απογραφής τέλους 8.436.750 17.668.250 Μον. 350x24.105= Μικτό κέρδος 6.331.750 (-) έξοδα εκμετάλλευσης Γ.Ε.Π. 3.695.000 3.695.000 Κέρδος εκμετάλλευσης 2.636.750 Η αύξηση του κέρδους εκμετάλλευσης κατά 1.436.750 (2.636.750-1.200.000) οφείλεται στην ισόποση αύξηση της αξίας των αποθεμάτων τέλους χρήσης ήτοι: 1.436.750 (8.436.750-7.000.000). Σημείωση: Λοιπές απάνες παραγωγής 2.105.000 Γ.Ε.Π. 3.695.000 Προκύπτουν ως εξής: Ποσό Γεν. Έξοδα Χρημ/σης Λοιπές απάνες Παραγωγής Γεν. Έξοδα Πωλήσεων 2.500.000 1.500.000 Γ.Ε.. 1.800.000 270.000 720.000 810.000 2.770.000 1.385.000 1.385.000 2.105.000 3.695.000

32 ΕΝΟΤΗΤΑ Ι γ. Κατάρτιση λογαριασμού εκμετάλλευσης κατά την επιστήμη ισχύοντα. Λογαριασμός Εκμετάλλευσης Πωλήσεις μον. 750x32.000 24.000.000 Μείον: Κόστος πωληθέντων κόστος παραχθέντων 1.000 μον. Πρώτες Ύλες 8.000.000 απάνες Παραγωγής 12.000.000 Αποσβέσεις 2.000.000 Μον. 1.000x22.000 22.000.000 (+) Αξία απογραφής αρχής 2.000.000 24.000.000 Μον. 100x20.000= (-) Αξία απογραφής τέλους 7.700.000 16.300.000 Μον. 350x22.000= Μικτό κέρδος 7.700.000 (-) έξοδα εκμετάλλευσης Γ.Ε.. 1.800.000 Γ.Ε.Χ. 2.500.000 Γ.Ε.Π. 3.695.000 5.800.000 Κέρδος εκμετάλλευσης 1.900.000 Κατά την επιστήμη ισχύοντα τα Γ.Ε.Χ. και Γ.Ε.. βαρύνουν εξ ολοκλήρου το κόστος των πωλήσεων, τα οποία κατανέμονται στις πωλήσεις των διαφόρων προϊόντων ή αφαιρούνται από το σύνολο του μικτού κέρδους. Οι αποσβέσεις βαρύνουν το κόστος παραγωγής. Η αύξηση του κέρδους εκμετάλλευσης κατά 700.000 (1.900.000-1.200.000) οφείλεται στην ισόποση αύξηση της αξίας της απογραφής κατά 700.000 (7.700.000-7.000.000). Άσκηση 60: Η εταιρεία Ε κατασκευάζει ένα μόνο προϊόν. Τα βασικά χαρακτηριστικά της δραστηριότητας της επιχείρησης και τα λογιστικά δεδομένα έχουν ως εξής: α) Η παραγωγή έχει σχεδιαστεί κατά τρόπο ώστε τα αποθέματα έτοιμων προϊόντων να διατηρούνται σε μια σταθερή σχέση (10%) προς τις τρέχουσες πωλήσεις. β) Η παραγωγή χωρίζεται ομαλά κατά τη διάρκεια κάθε περιόδου.

ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΑΓΑΡΩΓΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ 33 γ) Τα αποθέματα των έτοιμων προϊόντων αποτιμούνται στο τέλος της περιόδου στο μέσο κόστος παραγωγής της περιόδου. δ) εν υφίστανται ημικατεργασμένα προϊόντα και πρώτες ύλες στην αρχή και το τέλος κάθε περιόδου. Τα δεδομένα της παραγωγής, των πωλήσεων και του κόστους της παραγωγής των δύο προηγούμενων περιόδων έχουν ως εξής: Μονάδες προϊόντος Περίοδος 1 Περίοδος 2 Αρχική απογραφή 1.000 2.000 Παραγωγή 21.000 31.000 22.000 33.000 Πωλήσεις 20.000 30.000 Αποθέματα τέλους 2.000 3.000 Πωλήσεις & κόστος Περίοδος 1 Περίοδος 2 πωληθέντων Ποσό Ανά μονάδα Ποσό Ανά μονάδα Πωλήσεις 3.615.200 5.520.000 Κόστος πωληθέντων: Πρώτες ύλες 440.780 21 685.080 22,10 Άμεση εργασία 802.200 38,20 1.302.000 42 Γ.Β.Ε. 497.130 23,70 622.130 ιαφορά αρχικής-τελικής απογραφής αποθεμάτων (75.100) (86.800) 1.665.010 2.522.410 Μικτό κέρδος 1.950.190 2.997.590 Τα λοιπά σχετικά δεδομένα έχουν ως εξής: α) Το προϊόν κατασκευάζεται με ανάμειξη των υλικών Α και Β. Η σχετική ποσότητα κάθε υλικού, που εισάγεται στην παραγωγή κατά την έναρξη της παραγωγικής διαδικασίας, παραμένει μέχρι και την ολοκλήρωση του τελικού προϊόντος (περίοδος 1,2) σταθερή. Κατά τη διάρκεια της τρίτης περιόδου η ποσότητα του υλικού Α για μια μονάδα τελικού προϊόντος ελαττώνεται κατά 8%, του δε υλικού Β κατά 12%. Η τιμή του υλικού Α αναμένεται να συνεχίσει την τάση των δύο παρελθουσών περιόδων και η τιμή των υλικού Β αναμένεται να αυξηθεί κατά 5% κατά την περίοδο 3. Το κόστος κάθε υλικού που χρησιμοποιήθηκε στην παραγωγή είναι το εξής:

34 ΕΝΟΤΗΤΑ Ι Περίοδος 1 Περίοδος 2 Υλικά Ποσό % Ποσό % Α 231.410 52,5 375.420 54,8 Β 209.370 47,50 309.660 45,20 440.780 100,0 685.080 100,0 β) Οι ώρες της άμεσης εργασίας ανά μονάδα προϊόντος ήταν περίπου σταθερές κατά τις περιόδους 1 και 2 και αναμένεται ότι θα είναι σταθερές και κατά την περίοδο 3. Το πραγματικό ωρομίσθιο στο μέσο των περιόδων 1 και 2 θα αυξηθεί κατά 10%. Μια τέτοια αύξηση αναμένεται και στο μέσο της περιόδου 3. γ) Το ποσό των σταθερών Γ.Β.Ε. είναι 234.630 διαρκουσών των περιόδων 1 και 2 και αναμένεται να είναι το αυτό και κατά την περίοδο 3. Το μεταβλητό μέρος των Γ.Β.Ε. αναμένεται να παραμείνει το ίδιο ανά παραγόμενη μονάδα όπως στις περιόδους 1 και 2. δ) Οι πωλήσεις της περιόδου 3 προβλέπεται να ανέλθουν σε 25.000 μονάδες με τιμή πώλησης 190 ανά μονάδα. Με βάση τα παραπάνω ζητείται: Να καταρτισθεί κατάσταση πωλήσεων του κόστους παραγωγής των πωλήσεων και του μικτού κέρδους για την περίοδο 3. Η κατάσταση να συνοδεύεται από τους υπολογισμούς: α) των δεδομένων της παραγωγής της περιόδου 3, β) του κόστους των υλικών, γ) του κόστους της Α.Ε., δ) των Γ.Β.Ε. με ένδειξη του σταθερού και μεταβλητού μέρους αυτών και ε) της διαφοράς των αποθεμάτων. Υπολογισμός μονάδων παραγωγής Πωλήσεις περιόδου 3 μονάδες 25.000 Αποθέματα τέλους, 10% επί των πωλήσεων 2.500 27.500 Μείον: Αποθέματα αρχής 3.000 Μονάδες προς παραγωγή 24.500

ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΑΓΑΡΩΓΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ 35 Υπολογισμός κόστους πρώτων υλών Περίοδος 1 Περίοδος 2 Π.Υ. Ποσό Παραγωγή Ανά μον. Ποσό Παραγωγή Ανά μον. Αύξηση Α 231.410 / 21.000 = 11 375.420 / 31.000 = 12,10 10% Β 209.370 / 21.000 = 10 309.660 / 31.000 = 10,00 0 440.780 21 685.080 22,10 Υπολογισμός κόστους προϊόντος ανά μονάδα Πρώτη Ύλη Α Κόστος κατά την 2η περίοδο 12,10 Αύξηση τιμών κατά 10% 1,20 13,10 Μείωση ποσότητας κατά 8% 1,10 12,20 Πρώτη Ύλη Β Κόστος κατά τη 2η περίοδο 10,00 Αύξηση τιμών κατά 5% 0,50 10,50 Μείωση ποσότητας κατά 12% 1,30 11,80 Συνολικό κόστος πρώτων υλών Α, Β 24,00 Συνολικό κόστος Πρώτων Υλών 3 ης περιόδου 24.500x24= 588.000 Υπολογισμός κόστους Α.Ε. Κόστος κατά τη 2η περίοδο 42,00 Αύξηση τιμών κατά 10% 4,20 46,20 Συνολικό κόστος Α.Ε. 3 ης περιόδου 24.500x46,20= 1.131.900 Υπολογισμός Γ.Β.Ε. Συνολικά Γ.Β.Ε. κατά την 2η περίοδο 622.130 Μείον: Σταθερά Γ.Β.Ε. 234.630 Μεταβλητά Γ.Β.Ε. 387.500 Μεταβλητά Γ.Β.Ε. ανά μονάδα προϊόντος 387.500/31.000= 12,50

36 ΕΝΟΤΗΤΑ Ι Συνολικά Γ.Β.Ε. 3 ης περιόδου Σταθερά 234.630 Μεταβλητά μον. 24.500x12,50 306.250 540.880 540.880/24.500=22,10 ανά μονάδα Υπολογισμός διαφοράς αποθεμάτων (αρχικής τελικής απογραφής) Αποθέματα αρχής 3.000(22,10+42+20,10) 252.600 Μείον: Αποθέματα τέλους 2.500(24+46,20+22,10) 230.750 Μείωση αποθεμάτων 21.850 Προϋπολογιστική κατάσταση πωλήσεων και κόστους πωληθέντων Πωλήσεις μον. 25.000x190 4.750.000 Μείον: Κόστος πωληθέντων Πρώτες ύλες 588.000 Άμεση Εργασία 1.131.900 Γ.Β.Ε. 540.880 ιαφορά αρχικής-τελικής (21.850) 2.282.630 απογραφής αποθεμάτων Μικτό κέρδος 2.467.370 Σημείωση: Τα δεκαδικά ψηφία σταματούν στο δέκατο. Άσκηση 88: ίδεται η παρακάτω κατάσταση εισοδήματος της επιχείρησης RIO : Πωλήσεις 14.000 μονάδες Άμεσα Υλικά Άμεση Εργασία Μεταβλητά Γ.Β.Ε. Σταθερά Γ.Β.Ε. 2.500.000 1.500.000 500.000 2.000.000 16.800.000 Κόστος πωληθέντων 6.500.000 Μικτό κέρδος 10.300.000 Μεταβλητά Γ.Ε.Π.-Γ.Ε.. 2.100.000 Σταθερά Γ.Ε.Π.- Γ.Ε.. 4.000.000 Καθαρό εισόδημα 4.200.000

ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΑΓΑΡΩΓΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ 37 Με βάση τα παραπάνω ζητείται: α. Το συνολικό σταθερό κόστος β. Το πρώτο κόστος γ. Το μεταβλητό κόστος παραγωγής δ. Το σταθερό κόστος περιόδου ε. Το κόστος μετατροπής στ. Το κόστος περιόδου α. Συνολικό σταθερό κόστος: Σταθερά ΓΒΕ 2.000.000 Σταθερά ΓΕΠ-ΓΕ 4.000.000 6.000.000 β. Πρώτο κόστος: Άμεσα Υλικά 2.500.000 Άμεση Εργασία 1.500.000 4.000.000 γ. Μεταβλητό κόστος παραγωγής: Άμεσα Υλικά 2.500.000 Άμεση Εργασία. 1.500.000 Μεταβ. ΓΒΕ 500.000 4.500.000 δ. Σταθερό κόστος περιόδου: Σταθερά ΓΕΠ-ΓΕ 4.000.000 ε. Κόστος μετατροπής: Άμεση εργασία 1.500.000 Μεταβλητά ΓΒΕ 500.000 Σταθερά ΓΒΕ 2.000.000 4.000.000 στ. Κόστος περιόδου: Μεταβλ. ΓΕΠ-ΓΕ 2.100.000 Σταθερά ΓΕΠ-ΓΕ 4.000.000 6.100.000 Άσκηση 89: Με βάση την κίνηση των παρακάτω λογαριασμών της επιχείρησης RIMA SA για το μήνα Μάιο 2002, ζητείται ο υπολογισμός: α. Του κόστους των αποθεμάτων τέλους σε άμεσα υλικά β. Του κόστους της άμεσης εργασίας γ. Του κόστους των παραχθέντων (έτοιμων) προϊόντων δ. Του μικτού κέρδους

38 ΕΝΟΤΗΤΑ Ι ε. Του πρώτου κόστους στ. Του κόστους μετατροπής Άμεσα υλικά (απογραφή) Παραγωγή σε εξέλιξη Έτοιμα προϊόντα (απογραφή) Αγορές άμεσων υλικών Γ.Β.Ε. Αναλωθέντα Άμεσα Υλικά Κόστος πωληθέντων Γ.Ε.Π.-Γ.Ε.. Πωλήσεις 1η Μαΐου 50.000 210.000 310.000 31 Μαΐου ; 20.000 370.000 470.000 330.000 450.000 1.040.000 450.000 3.000.000 α. Κόστος αποθεμάτων τέλους σε άμεσα υλικά: Αποθέματα αρχής 1/5 210.000 Αγορές 470.000 (-) Αναλ.άμεσα υλικά 450.000 230.000 β. και γ) Υπολογισμός κόστους άμεσης εργασίας και παραχθέντων προϊόντων: Κατάσταση κόστους παραχθέντων: ΠΕ αρχής 50.000 Τρέχον κόστος ΑΥ 450.000 ΑΕ 290.000 ΓΒΕ 330.000 1.070.000 ΣΒΚΠ Περιόδου 1.120.000 (-) ΠΕ τέλους 20.000 Κόστος παραχθέντων 1.100.000 ή Κόστος προϊόντων για διάθεση= κόστος πωληθέντων+κόστος προϊόντων τέλους Αλλά επίσης, Κόστος προϊόντων για διάθεση= κόστος παραχθέντων + κόστος προϊόντων αρχής Κόστος προϊόντων για διάθεση=1.040.000+370.000=1.410.000 Κόστος παραχθέντων προϊόντων= 1.410.000-310.000= 1.100.000

ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΑΓΑΡΩΓΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ 39 Επειδή Σ.Β.Κ.Π.Π.= κόστος παραχθέντων προϊόντων+κόστος παραγωγής σε εξέλιξη τέλους Έχουμε: Σ.Β.Κ.Π.Π.= 1.100.000+20.000= 1.120.000 Επίσης ισχύει ότι: Σ.Β.Κ.Π.Π.= Β.Κ.Π.+ κόστος παραγωγής σε εξέλιξη αρχής Άρα: Β.Κ.Π.= 1.120.000-50.000= 1.070.000 Επειδή το Β.Κ.Π.=τρέχον κόστος περιόδου= Α.Υ.+Α.Ε.+Γ.Β.Ε. Έχουμε: Κόστος Άμεσης Εργασίας= 1.070.000-(450.000+330.000)= 290.000 δ. Μικτό κέρδος= 3.000.000-1.040.000= 1.960.000 ε. Πρώτο κόστος ή άμεσο ή βασικό= ΑΥ + ΑΕ= 450.000 + 290.000= 740.000 στ. Κόστος μετατροπής= ΑΕ + ΓΒΕ= 290.000 + 330.000= 620.000 Άσκηση 90: Η εικόνα των αποθεμάτων σε δρχ. αρχής και τέλους της επιχείρησης ΖΗΤΑ για τον Ιανουάριο 2002 ήταν: ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ Άμεσα υλικά Παραγωγή σε εξέλιξη Έτοιμα προϊόντα 1/1/02 360.000 180.000 540.000 31/1/02 300.000 120.000 720.000 Παρέχονται επίσης πρόσθετες πληροφορίες για το μήνα Ιανουάριο. Αγορές Άμεσων Υλικών Άμεση Εργασία Ωρομίσθιο άμεσης εργασίας Συντελεστής Γ.Β.Ε. ανά ώρα Άμεσης Εργασίας 840.000 600.000 750 1.000

40 ΕΝΟΤΗΤΑ Ι Με βάση τα παραπάνω να κυκλωθεί η σωστή απάντηση στις παρακάτω λύσεις: Για τον Ιανουάριο το κόστος μετατροπής ήταν: α. 900.000, γ. 1.440.000, β. 1.400.000, δ. 1.700.000 Κόστος Μετατροπής= ΑΕ + ΓΒΕ Ώρες ΑΕ/ μήνα: 600.000/750=800 ώρες Καταλογισθέντα ΓΒΕ: 800x1.000=800.000 Επομένως, Κόστος Μετατροπής: 600.000 + 800.000= 1.400.000 Η σωστή απάντηση είναι η β, δηλαδή το κόστος μετατροπής κατά τον μήνα Ιανουάριο ήταν 1.400.000. Άσκηση 93: Ο μηνιαίος προϋπολογισμός της επιχείρησης εκτός των άλλων περιλαμβάνει σταθερά Γ.Β.Ε. 720.000 και σταθερά Γ.Ε.Π. 480.000. Η διοίκηση προσδοκά για κάθε μήνα παραγωγή και πωλήσεις 12.000 μονάδων του μοναδικού προϊόντος της Π. Το εκτιμώμενο ανά μονάδα κόστος είναι το παρακάτω: Άμεσα Υλικά Άμεση Εργασία Μεταβλητά Γ.Β.Ε. Σταθερά Γ.Β.Ε. Μεταβλητά Γ.Ε.Π. Σταθερά Γ.Ε.Π. 320 200 150 60 30 40 Με βάση τα παραπάνω, ζητείται: α. Το εκτιμώμενο κόστος μετατροπής ανά μονάδα β. Το εκτιμώμενο πρώτο κόστος ανά μονάδα γ. Το εκτιμώμενο συνολικό κόστος ανά μονάδα δ. Το εκτιμώμενο συνολικό μηνιαίο κόστος που αναφέρεται σε ένα επίπεδο παραγωγής 12.000 μονάδων και πωλήσεων 10.000 μονάδων.

ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΑΓΑΡΩΓΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ 41 α. Κόστος μετατροπής= ΑΕ + ΓΒΕ = 200 + 150 + 60= 410 β. Πρώτο κόστος= ΑΕ + ΑΥ= 320 + 200= 520 γ. Συνολικό κόστος ανά μονάδα= 320+ 200+ 150+60= 730 δ. Κόστος παραγωγής: Μεταβλητά κόστη: (320 + 200 + 150) Χ 12.000= 8.040.000 ΓΒΕ σταθερά: 720.000 Κόστος παραγωγής 8.760.000 (+) Κόστος λοιπών λειτ. ΓΕΠ μ. 10.000 Χ 30 300.000 ΓΕΠ σταθερά 480.000 Κόστος παραγωγής 9.540.000 Άσκηση 95: Βιομηχανική επιχείρηση παραγωγής ραδιοφώνων αυτοκινήτων για το πρώτο πεντάμηνο του 2002 σας παρέχει τα παρακάτω κοστολογικά δεδομένα: Υλικά που προωθήθηκαν στην παραγωγή: 1.200.000, εκ των οποίων 800.000 ήταν άμεσα υλικά. απάνες προσωπικού: 900.000, εκ των οποίων 250.000 αφορούν έμμεση εργασία Λοιπά ΓΒΕ: 400.000 ΓΕ -ΓΕΠ: 600.000 Με βάση τα παραπάνω ζητείται: α. Το πρώτο κόστος. β. Το κόστος μετατροπής. γ. Το κόστος παραγωγής. δ. Το κόστος περιόδου.

42 ΕΝΟΤΗΤΑ Ι α. Πρώτο κόστος= ΑΥ + ΑΕ = 800.000 + 650.000= 1.450.000 β. Κόστος μετατροπής= ΑΕ + ΓΒΕ= 800.000 + 1.050.000 (400.000 + 250.000 + 400.000) = 1.700.000 γ. Κόστος παραγωγής= 800.000 + 650.000 + 400.000 + 250.000 + 400.000= 2.500.000 δ. Κόστος περιόδου= 600.000 Άσκηση 97: ίνονται τα παρακάτω δεδομένα της επιχείρησης ΕΨΙΛΟΝ για την περίοδο 30/04/2003 και ζητείται: α) το κόστος των παραχθέντων προϊόντων β) το κόστος των πωληθέντων λαμβάνοντας υπόψη σας τις παρακάτω πληροφορίες: Αγορές άμεσων υλικών 14.086,6 Μείωση της αξίας των αποθεμάτων τέλους σε άμεσα υλικά ως προς τα αποθέματα αρχής 880,4 Κόστος Άμεσης Εργασίας 58.694,1 Έμμεσο κόστος παραγωγής 27.586,2 Κόστος παραγωγής σε εξέλιξη τέλους μεγαλύτερο κατά 2.934,7 του αντιστοίχου της παραγωγής σε εξέλιξη αρχής Το κόστος των αποθεμάτων τέλους σε προϊόντα, μικρότερο του αντιστοίχου των αποθεμάτων αρχής κατά 586,9 α. Υπολογισμός του κόστους των παραχθέντων Αναλωθέντα άμεσα υλικά Απόθεμα αρχής Χ Αγορές 14086,6 Άμεσα υλικά για ανάλωση 14086,6+Χ (-) Απόθεμα τέλους (Χ 880,4) 14967 Άμεση Εργασία 58694,1 Γ.Β.Ε. 27586,2

ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΑΓΑΡΩΓΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ 43 (+) Π.Ε. αρχής Χ Σ.Β.Κ.Π.Π. 101247,3 + Χ (-) Π.Ε.τέλους (Χ+ 2934,7) κόστος παραχθέντων 98312,6 β. Υπολογισμός του κόστους των πωληθέντων Απόθεμα αρχής Χ Κόστος παραχθέντων 98312,6 Προϊόντα για διάθεση 98312,6+Χ (-) Απόθεμα τέλους (Χ 586,9) Κόστος πωληθέντων 98899,5 Άσκηση 101: Βιομηχανική επιχείρηση πραγματοποίησε τις παρακάτω δαπάνες για το 2002 (σε χιλιάδες ) Κόστος Αγορασθέντων εν γένει υλικών 463,7 Αποθέματα 1/1/2002 εν γένει υλικών 117,4 Αποθέματα 31/1/2002 εν γένει υλικών 205,4 Έμμεση Εργασία 111,5 Ηλεκτρική Ενέργεια 58,7 Συντηρήσεις Εργοστασίου 17,6 Έμμεσα Υλικά 23,5 Ασφάλιστρα Εργοστασίου 11,7 Ασφάλιστρα Γραφείων Επιχείρησης 8,8 Αποσβέσεις Μηχανοστασίου 102,7 Αποσβέσεις Γραφείων Επιχείρησης 58,7 Συνολικό Βιομηχανικό Κόστος 1126,9 Ζητείται: Ο υπολογισμός του κόστους της άμεσης εργασίας για το 2002. Κόστος Αναλωθέντων Άμεσων Υλικών Αποθέματα εν γένει υλικών 117,4 Αγορές εν γένει υλικών 463,7 Σύνολο υλικών για διάθεση 581,1

44 ΕΝΟΤΗΤΑ Ι (-) αποθ.τέλους εν γένει υλ. 205,4 αναλωθέντα εν γένει Α.Υ. 375,7 (-)έμμεσα υλικά 23,5 Κόστος αναλωθέντων άμεσων υλικών 352,2 Επειδή Α.Ε.+Γ.Β.Ε.+Α.Υ.=Σ.Β.Κ., το κόστος της άμεσης εργασίας είναι: Α.Ε.+ 352,2 + 325,7 ( * ) =1126,9 και το κόστος της Άμεσης Εργασίας είναι 449 ( * ) Υπολογισμός Γ.Β.Ε. Στα Γ.Β.Ε. περιλαμβάνονται οι δαπάνες κατ είδος: Έμμεση εργασία 111,5 Ηλεκτρική ενέργεια 58,7 Συντηρήσεις εργοστασίων 17,6 Έμμεσα υλικά 23,5 Ασφάλιστρα εργοστασίου 11,7 Αποσβέσεις μηχανοστασίου 102,7 Σύνολο 325,7 Άσκηση 102: ίνεται η παρακάτω κατάσταση εισοδήματος της επιχείρησης «ΡΙΟ» (ποσά σε ): Πωλήσεις 14.000 μονάδες 16.800.000 Άμεσα Υλικά 2.500.000 Άμεση Εργασία 1.500.000 Μεταβλητά Γ.Β.Ε. 500.000 Σταθερά Γ.Β.Ε. 2.000.000 Κόστος Πωληθέντων 6.500.000 Μικτό Κέρδος 10.300.000 Μεταβλητά Γ.Ε.Π. Γ.Ε.. 2.100.000 Σταθερά Γ.Ε.Π. Γ.Ε.. 4.000.000 Καθαρό Εισόδημα 4.200.000 Με βάση τα παραπάνω ζητείται: α. Το συνολικό σταθερό κόστος β. Το πρώτο κόστος γ. Το μεταβλητό κόστος παραγωγής δ. Το σταθερό κόστος περιόδου

ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΑΓΑΡΩΓΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ 45 ε. Το κόστος μετατροπής στ. Το κόστος περιόδου α. Το συνολικό σταθερό κόστος είναι το κόστος που παραμένει για την επιχείρηση ακόμη και για μηδενική παραγωγή, οπότε περιλαμβάνει το σταθερό κόστος των Γ.Β.Ε. & το σταθερό κόστος των Γ.Ε.. Γ.Ε.Π. Συνολικό σταθερό κόστος = σταθερά Γ.Β.Ε.+ σταθερά Γ.Ε.Π.- Γ.Ε..= =2.000.000+4.000.000 Άρα συνολικό σταθερό κόστος =6.000.000 β. Το πρώτο κόστος ή άμεσο κόστος αποτελεί το άθροισμα των Α.Υ. & της Α.Ε. Άρα πρώτο κόστος = κόστος Α.Υ.+κόστος Α.Ε.=2.500.000+ 1.500.000=4.000.000 γ. Μεταβλητό κόστος παραγωγής =Α.Υ.+Α.Ε.+μεταβλητά Γ.Β.Ε.= =2.500.000+1.500.000+500.000=4.500.000 δ. Το σταθερό κόστος περιόδου αναφέρεται στο σταθερό τμήμα των Γ.Ε.Π. & Γ.Ε.. (λειτουργικά έξοδα). Άρα σταθερό κόστος περιόδου = σταθερά Γ.Ε.Π. Γ.Ε..= 4.000.000 δρχ. ε. Το κόστος μετατροπής αποτελεί το άθροισμα του κόστους των Α.Ε. & των Γ.Β.Ε. 1.500.000+500.000+2.000.000=4.000.000 στ. Το κόστος περιόδου περιλαμβάνει τα λειτουργικά έξοδα των λοιπών λειτουργιών πλην της παραγωγής. Επομένως είναι τα Γ.Ε.. και Γ.Ε.Π.: 4.000.000+2.100.000=6.100.000 Άσκηση 103: Ο μηνιαίος προϋπολογισμός της επιχείρησης εκτός των άλλων περιλαμβάνει σταθερά Γ.Β.Ε. 720.000 και σταθερά Γ.Ε.Π. 480.000. Η διοίκηση προσδοκά για κάθε μήνα παραγωγή και πωλήσεις 12.000 μονάδων του μοναδικού προϊόντος της Π. Το εκτιμώμενο ανά μονάδα κόστος είναι το παρακάτω:

46 ΕΝΟΤΗΤΑ Ι Άμεσα Υλικά Άμεση Εργασία Μεταβλητά Γ.Β.Ε. Σταθερά Γ.Β.Ε. Μεταβλητά Γ.Ε.Π. Σταθερά Γ.Ε.Π. 320 200 150 60 30 40 Με βάση τα παραπάνω ζητείται: α. Το εκτιμώμενο κόστος μετατροπής ανά μονάδα β. Το εκτιμώμενο πρώτο κόστος ανά μονάδα γ. Το εκτιμώμενο συνολικό κόστος ανά μονάδα δ. Το εκτιμώμενο συνολικό μηνιαίο κόστος που πρέπει να περιλαμβάνεται σε ένα επίπεδο παραγωγής 12.000 μονάδων και πωλήσεων 10.000 μονάδων. α. Το κόστος μετατροπής είναι: 200+150+60=410 β. Το πρώτο κόστος είναι: 320+200=520 γ. Το συνολικό μεταβλητό κόστος είναι: 320+200+150=670 δ. Το συνολικό μηνιαίο κόστος είναι: α) Κόστος παραγωγής Μεταβλητό 12.000 x 670 = 8.040.000 Σταθερό 720.000 8.760.000 8.760.000 β) Κόστος πωλήσεων Μεταβλητό 10.000 x 30= 300.000 Σταθερό 480.000 780.000 780.000 Συνολικό Μηνιαίο Κόστος 9.450.000 Άσκηση 113: Η εκμετάλλευση πρώτου εξαμήνου 2002 της βιομηχανικής επιχείρησης «Κ» παρουσιάζει τα πιο κάτω δεδομένα (σε χιλιάδες ):

ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΑΓΑΡΩΓΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ 47 Αγορές πρώτων υλών 510,6 Αγορές αναλώσιμων έμμεσων υλικών 16,4 Άμεση εργασία 176,1 Έμμεση εργασία 11,2 Αμοιβές θέσεων εποπτείας 18,8 Ασφάλεια πυρός 3 Ηλεκτρική ενέργεια 6,5 Αποσβέσεις μηχανημάτων 8,2 Αποσβέσεις μηχανοστασίου 3,8 Ασφάλιστρα ζωής προσωπικού 5,3 Απογραφή 1/1 Έτοιμα προϊόντα 184,9 Παραγωγή σε εξέλιξη 35,2 Άμεσα υλικά 167,3 Έμμεσα υλικά 3,7 Απογραφή 30/6 Έτοιμα προϊόντα 214,2 Παραγωγή σε εξέλιξη 52,8 Άμεσα υλικά 72,2 Έμμεσα υλικά 4,1 Ζητείται: α. Η κατάσταση των Γ.Β.Ε. β. Η κατάσταση κόστους παραχθέντων γ. Η κατάσταση κόστους πωληθέντων α. Υπολογισμός Γ.Β.Ε. Κόστος Αναλωθέντων Άμεσων Υλικών Έμμεσα υλικά αρχής 3,7 (+)αγορές εμμ. υλικών 16,4 (-)εμμ. Υλ. τέλους 4,1 Αναλωθέντα εμμ. υλ. 16,0 Κατάσταση Κόστους Γ.Β.Ε. Αναλωθέντα εμμ. υλ. 16,0 Έμμεση εργασία 11,2 Αμοιβές θέσεων εποπτείας 18,8 Ασφάλεια πυρός 3,0

48 ΕΝΟΤΗΤΑ Ι Ηλεκτρική ενέργεια 6,5 Αποσβέσεις μηχανημάτων 8,2 Αποσβέσεις μηχανοστασίου 3,8 Ασφάλεια ζωής προσωπικού 5,3 Σύνολο Γ.Β.Ε. 72,8 β. Κατάσταση κόστους παραχθέντων προϊόντων Κατάσταση Κόστους Αναλωθέντων Πρώτων Υλών Άμεσα υλικά 510,6 (+)αγορές Α.Υ. 167,3 (-)Α.Υ. τέλους 72,2 Αναλωθέντα Α.Υ. 605,7 Συνολικό Βιομηχανικό Κόστος =Α.Υ. +Α.Ε. + Γ.Β.Ε.= 605,7 + 176,1 + 72,8= 854,6 Επομένως το κόστος των παραχθέντων είναι: Π.Ε. αρχής 35,2 (+)Σ.Β.Κ. 854,6 Σ.Β.Κ.Π.Π. 889,8 (-)Π.Ε. τέλους 52,8 Κόστος παραχθέντων 837,0 γ. Κατάσταση κόστους πωληθέντων Έτοιμα αρχής 184,9 (+) παραχθέντα 837,0 Έτοιμα για διάθεση 1021,9 (-) έτοιμα τέλους 214,2 Κόστος πωληθέντων 807,7 Άσκηση 114: ίνονται τα παρακάτω δεδομένα μιας επιχείρησης για το Α εξάμηνο του 2002: Το μικτό κέρδος ανήλθε στο 20% των καθαρών πωλήσεων. Το πρώτο κόστος ανήλθε στο 70% του κόστους των παραχθέντων έτοιμων προϊόντων. Οι αγορές σε Α.Υ. ανήλθαν σε 320.000. Το κόστος των διαθέσιμων προϊόντων προς πώληση ανήλθε σε 900.000. Η παραγωγή σε

ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΑΓΑΡΩΓΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ 49 εξέλιξη αρχής ήταν 68.000. Τα αποθέματα αρχής σε έτοιμα προϊόντα και Α.Υ. ήταν 60.000 και 32.000, αντίστοιχα. Τα Γ.Β.Ε. ανήλθαν στο 40% του κόστους μετατροπής. Το κόστος των άμεσων εργατικών ανήλθε σε 360.000. Οι πωλήσεις ανήλθαν σε 1.050.000. Οι εκπτώσεις επί των πωλήσεων ανήλθαν σε 50.000. Με βάση τα παραπάνω ζητείται: α. Η αποτίμηση των αποθεμάτων σε άμεσα υλικά της 30/6 β. Η αποτίμηση των αποθεμάτων σε προϊόντα της 30/6 γ. Η αποτίμηση της παραγωγής σε εξέλιξη της 30/6 α. Αποτίμηση αποθεμάτων σε άμεσα υλικά Κόστος Α.Υ. αρχής 32.000 Κόστος Αγορών Α.Υ. 320.000 Κόστος Α.Υ. για διάθεση 352.000 Κόστος Αναλωθέντων Α.Υ. ( * ) 228.000 Κόστος Α.Υ. τέλους 124.000 ( * ) Είναι γνωστό ότι: Κόστος προϊόντων για διάθεση= κόστος παραχθέντων +κόστος αποθεμάτων τέλους Επομένως, το κόστος των παραχθέντων είναι: 840.000 (900.000-60.000) και το πρώτο κόστος (ΑΥ+ΑΕ) σύμφωνα με τα δεδομένα είναι: 588.000 (840.000x70%) άρα το κόστος των αναλωθέντων άμεσων υλικών είναι: 228.000 (588.000-360.000) β. Αποτίμηση αποθεμάτων σε προϊόντα: Έτοιμα για διάθεση 900.000 Κόστος πωληθέντων ( * ) 800.000 Κόστος αποθεμάτων τέλους 100.000 ( * ) Το μικτό κέρδος ισούται με 20% των καθαρών πωλήσεων=20% x (1.050.000-50.000)= 200.000 άρα κόστος πωληθέντων= 800.000 (1.050.000-50.000) x 80% ή 1.000.000-200.000= 800.000

50 ΕΝΟΤΗΤΑ Ι γ. Αποτίμηση παραγωγής σε εξέλιξη: Τα Γ.Β.Ε. ισούνται με το 40% του κόστος μετατροπής Άρα Γ.Β.Ε.= 0,4(Α.Ε.+Γ.Β.Ε.) και Γ.Β.Ε.=240.000 Επομένως: Σ.Β.Κ.= Α.Υ. +Α.Ε. +Γ.Β.Ε. δηλαδή Σ.Β.Κ.=828.000 (228.000+ 360.000+240.000) Άρα: Κόστος Π.Ε. αρχής 68.000 (+)Σ.Β.Κ. 828.000 Σ,Β.Κ.Π.Π. 896.000 Κόστος παραχθέντων έτοιμων προϊόντων 840.000 Π.Ε. τέλους 56.000 Άσκηση 116: Η Desk είναι κατασκευαστική επιχείρηση παραγωγής θρανίων. Στον πρώτο μήνα λειτουργίας της κατασκεύασε 500 θρανία. Τα δεδομένα για την παραγωγή του μήνα είναι η παρακάτω: Άμεσα υλικά (κόστος ανά θρανίο) 15 Εκτιμώμενο κόστος έμμεσων υλικών 200 Ώρες άμεσης εργασίας ανά θρανίο 3 Κόστος / ώρα άμεσης εργασίας 12 Εκτιμώμενο κόστος άμεσης εργασίας 500 Ενοίκια εργοστασίου 2.000 Έξοδα διάθεσης 750 Έξοδα διοίκησης 1.500 Ποια είναι τα συνολικά Γ.Β.Ε. για τον πρώτο μήνα παραγωγής: α) 700 β) 3.450 γ) 3.750 δ) 4.950 ε) κανένα από τα παραπάνω. Το σωστό είναι.. Η σωστή απάντηση είναι η (ε), διότι Γ.Β.Ε. αποτελούν οι δαπάνες της έμμεσης εργασίας, των έμμεσων υλικών και τα ενοίκια του εργοστασίου, ήτοι: 500+200+2.000= 2.700.

ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΑΓΑΡΩΓΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ 51 Άσκηση 117: Το κόστος παραγωγής των προϊόντων είναι ίσο με: α. Την απογραφή έναρξης των άμεσων υλικών πλέον όλο το κόστος παραγωγής μείον το κόστος της απογραφής των άμεσων υλικών. β. Την απογραφή έναρξης των άμεσων υλικών πλέον όλο το κόστος της παραγωγής μείον το κόστος της παραγωγής σε εξέλιξη τέλους. γ. Το κόστος παραγωγής σε εξέλιξη αρχής πλέον το κόστος των αναλωθέντων άμεσων υλικών πλέον το κόστος μετατροπής μείον το κόστος παραγωγής σε εξέλιξη τέλους. δ. Το κόστος παραγωγής σε εξέλιξη έναρξης της περιόδου πλέον το κόστος των αναλωθέντων άμεσων υλικών πλέον το κόστος μετατροπής πλέον την απογραφή έναρξης των προϊόντων της περιόδου. Η σωστή απάντηση είναι η (γ). Άσκηση 118: Βιοτεχνία που παράγει δοχεία διακόσμησης, σας παρέχει τα παρακάτω δεδομένα: Αναλωθέντα άμεσα υλικά 24.000 Κόστος άμεσης εργασίας 12.000 Ενοίκια εργοστασίου 4.000 Αποσβέσεις εξοπλισμού εργοστασίου 3.500 Αποσβέσεις εξοπλισμού γραφείων 2.000 Μονάδες παραγωγής 15.000 Έξοδα διάθεσης 13.000 Έξοδα μεταφοράς προϊόντων 5.000 Με βάση τα παραπάνω ζητείται: α. το κόστος παραγωγής ανά μονάδα β. το κόστος των πωληθέντων 14.500 μονάδων γ. το κόστος της απογραφής τέλους.

52 ΕΝΟΤΗΤΑ Ι α. Κόστος παραγωγής ανά μονάδα: Αναλωθέντα άμεσα υλικά 24.000 Κόστος άμεσης εργασίας 12.000 Γ.Β.Ε. Ενοίκια εργοστασίου 4.000 Αποσβέσεις εξοπλισμού 3.500 7.500 Συνολικό κόστος 43.500 β. Κόστος πωληθέντων: μον. 14.500 x 2,9 = 42.050 γ. Κόστος απογραφής τέλους: μον. 500 x 2,9 = 1.450 Άσκηση 119: Οι μισθοί και τα ημερομίσθια εταιρείας παραγωγής ρούχων «Άρωμα» για το έτος 2002 περιλαμβάνουν τα παρακάτω (ποσά σε ): Χειριστές μηχανών 200.000 Επόπτες εσωτερικού ελέγχου 100.000 Κόπτες υφασμάτων 175.000 Επιστάτες εργοστασίου 118.000 Γραμματεία Σ 150.000 Ποιος από τους παρακάτω συνδυασμούς παρουσιάζει το σωστό κόστος της άμεσης εργασίας και της έμμεσης εργασίας; Κόστος άμεσης εργασίας Κόστος έμμεσης εργασίας α) 275.000 268.000 β) 375.000 118.000 γ) 543.000 250.000 δ) 75.000 325.000 ε) Κανένας από τους παραπάνω. Ο σωστός συνδυασμός είναι:.. Ο σωστός συνδυασμός είναι ο (ε) διότι:

ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΑΓΑΡΩΓΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ 53 Κόστος άμεσης εργασίας Κόστος έμμεσης εργασίας Χειριστές μηχανών 200.000 Επίβλεψη εσωτερικού ελέγχου 100.000 Κόπτες υφασμάτων 175.000 Επιστάτες εργοστασίου 118.000 375.000 218.000 Άσκηση 120: Από τα αρχεία της μισθοδοσίας της επιχείρησης «Α» του μηνός Μαρτίου 2003, παρέχονται τα παρακάτω δεδομένα: α) Εργαζόμενοι στη γραμμή παραγωγής 25.000 β) Επόπτες παραγωγής 2.000 γ) Εργαζόμενοι στη συντήρηση 5.000 δ) ιεύθυνση εργοστασίου 17.000 Ποιο είναι το κόστος άμεσης εργασίας για το μήνα Μάρτιο; α. 17.000 β. 27.000 γ. 22.000 δ. 42.000 ε. Κανένα από τα παραπάνω. Το σωστό είναι:.. Η σωστή απάντηση είναι η (ε), διότι μόνο η εργασία των εργαζόμενων στη γραμμή παραγωγής χαρακτηρίζεται ως άμεση εργασία. Άρα το κόστος της άμεσης εργασίας είναι 25.000. Άσκηση 121: Βιοτεχνία που παράγει δοχεία διακόσμησης παρέχει τα παρακάτω δεδομένα: Αναλωθέντα άμεσα υλικά 34.000 Κόστη άμεσης εργασίας 20.000 Ενοίκια εργοστασίου 6.000 Αποσβέσεις εξοπλ. εργοστασίου 5.000 Αποσβέσεις εξοπλ. γραφείων 3.500 Μονάδες παραγωγής 15.000

54 ΕΝΟΤΗΤΑ Ι Προϋπολογιστικός συντελεστής Γ.Β.Ε. βασισμένος στο κόστος Α.Ε. 80% Έξοδα διάθεσης 13.000 Έξοδα μεταφοράς άμεσων υλικών 10.000 Με βάση την παραπάνω πληροφόρηση, ζητείται: α. το κόστος παραγωγής ανά μονάδα β. το κόστος των πωληθέντων 14.500 μονάδων αναπροσαρμοσμένο γ. το κόστος απογραφής τέλους αναπροσαρμοσμένο α. Κόστος παραγωγής ανά μονάδα: Άμεσα υλικά 44.000 Άμεση εργασία 20.000 Γ.Β.Ε. κατ/ντα (20.000 x 80%) 16.000 Συνολικό κόστος 80.000 Ανά μονάδα κόστος παραγωγής: 80.000/15.000= 5,333 β. Κόστος πωληθέντων: Πραγματικά Γ.Β.Ε. 11.000 Καταλογισθέντα Γ.Β.Ε. 16.000 Υπερκαταλογισθέντα 5.000 Το κόστος πωληθέντων καθώς και το κόστος των αποθεμάτων τέλους πρέπει να μειωθεί ανά μονάδα: 5.000/15.000= 0,333, λόγω του υπερκαταλογισμού των Γ.Β.Ε. κατά 5.000. Επομένως, το κόστος των πωληθέντων είναι: Κόστος πωληθέντων μον. 14.500 x 5,333= 77.329 (-)υπερκαταλογισθέντα 14.500 x 0,333= 4.829 72.500 γ. Κόστος απογραφής τέλους (αναπροσαρμοσμένο) Κόστος απογραφής τέλους μον. 500 x 5,333= 2.666 (-) υπερκαταλογισθέντα 500 x 0.333= 166 2.500

ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΑΓΑΡΩΓΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ 55 Άσκηση 124: Με βάση τα παρακάτω δεδομένα να προσδιορίσετε την τιμή πώλησης, στην οποία η επιχείρηση πρέπει να διαθέσει το μοναδικό της προϊόν Π το επόμενο έτος για να πραγματοποιήσει κέρδος 1.800.000. Ο λογαριασμός εκμετάλλευσης της επιχείρησης σε το 2002 έχει ως ακολούθως: Πωλήσεις μον. 30.000 13.500.000 (-)εκπτώσεις 405.000 Καθαρές Πωλήσεις 13.095.000 (-)Κόστος Πωληθέντων 9.180.000 Μικτό κέρδος 3.915.000 (-)Λειτουργικά έξοδα Γ.Ε.Π. 1.800.000 Γ.Ε.. 900.000 2.700.000 Κέρδος εκμετάλλευσης 1.215.000 Η επιχείρηση προβλέπει τις παρακάτω αυξήσεις στα έσοδα και τα κόστη για το 2003: α) 30% των πωλήσεων (σε ποσότητα) β) 20% της τιμής των πρώτων υλών γ) 15% του κόστους της άμεσης εργασίας ανά μονάδα προϊόντος δ) 10% των Γ.Β.Ε. ανά μονάδα προϊόντος ε) 14% των Γ.Ε.Π. στο σύνολό τους στ) 7% των Γ.Ε.. στο σύνολό τους Η σύνθεση του ανά μονάδα κόστους του έτοιμου προϊόντος το 2002 σε πρώτες ύλες, άμεση εργασία και Γ.Β.Ε. ήταν αντίστοιχη των αριθμών 3, 2 και 1. Το 2003 δεν προβλέπεται αλλαγή στις μεθόδους παραγωγής και διάθεσης. α. προσδιορισμός της σύνθεσης του κόστους 9.180.000/30.000=306 / μονάδα Πρώτες ύλες (306x3)/6= 153 Άμεση εργασία (306x2)/6= 102 Γ.Β.Ε. (306x1)/6= 51 Σύνολο 306

56 ΕΝΟΤΗΤΑ Ι β. Προσδιορισμός του ανά μονάδα κόστους για το 2003. Πρώτες ύλες: 153+(20%x153)=183,60 ή 153x1,2=183,60 Άμεση εργασία: 102+(15%x102)=117,30 ή 102x1,15=117,30 Γ.Β.Ε.: 51+(10%x51)= 56,1 ή 51x1,1= 56,1 Συνολικό κόστος 357 γ. Προσδιορισμός καθαρών πωλήσεων Κόστος πωληθέντων: [30.000+(30%x30.000)]x357 = 13.923.000 Γ.Ε.Π. 1.800.000+(14%x1.800.000) = 2.052.000 Γ.Ε.. 900.000+(7%x900.000) = 963.000 Κόστος πωλήσεων 16.938.000 Επιθυμητό κέρδος 1.800.000 Καθαρές πωλήσεις 18.738.000 δ. Προσδιορισμός τιμής πώλησης 18.738.000 / 39.000 =408,46 καθαρή τιμή πώλησης Οι εκπτώσεις επί των πωλήσεων ανέρχονται σε: 405.000 /1.350.000 = 3% Επομένως η τιμή πώλησης για το 2003 πρέπει να είναι: 408,46 / 0,97 = 495,32 Άσκηση 137: Ο λογαριασμός εκμετάλλευσης της επιχείρησης ΖΕΥΣ για το έτος 2002 σε ευρώ έχει ως ακολούθως: Πωλήσεις 12.000.000 (-) Κόστος πωληθέντων Άμεσα υλικά 3.900.000 Άμεση εργασία 2.600.000 ΓΒΕ 1.300.000 7.800.000

ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΑΓΑΡΩΓΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ 57 Μικτό περιθώριο 4.200.000 (-) Λειτουργικά έξοδα ΓΕ 800.000 ΓΕΠ 1.800.000 2.600.000 Κέρδος εκμετάλλευσης 1.600.000 Για το έτος 2003 η επιχείρηση προβλέπει τις ακόλουθες μεταβολές: α) Οι πωληθείσες μονάδες θα αυξηθούν κατά 1/3. β) Η τιμή των άμεσων υλικών θα αυξηθεί κατά 20%, ενώ η ανάλωσή τους ανά μονάδα προϊόντος θα μειωθεί κατά 10%. γ) Το ωρομίσθιο της άμεση εργασίας θα αυξηθεί κατά 20%. δ) Τα ΓΒΕ, στο νέο βαθμό απασχόλησης, θα ανέλθουν στο 1.864.000. ε) Τα ΓΕ και ΓΕΠ θα αυξηθούν κατά 25% και 20% αντίστοιχα. Με βάση τα παραπάνω δεδομένα ζητείται: Να υπολογιστεί το ποσοστό, με το οποίο πρέπει να αυξηθεί η τιμή πώλησης το 2003, ώστε η επιχείρηση να πετύχει κέρδος εκμετάλλευσης κατά 25% μεγαλύτερο σε σχέση με αυτό του 2002. Κατάρτιση λογαριασμού εκμετάλλευσης του 2003, σύμφωνα με τις προβλέψεις τις επιχείρησης.

58 ΕΝΟΤΗΤΑ Ι Λογαριασμός Εκμετάλλευσης Πωλήσεις 12.000.000 + (1/3 12.000.000) 16.000.000 (-) Κόστος πωληθέντων Άμεσα υλικά 3.900.000 + (1/3 3.900.000)= 5.200.000 (-) μείωση αναλισκόμενης ποσότητας 5.200.000 x 10% = 520.000 4.680.000 (+) αύξηση τιμής 4.680.000 x 20% = 936.000 5.616.000 Άμεση εργασία 2.600.000 + (1/3 2.600.000) 3.466.666 (+) αύξηση ωρομισθίου 3.466.666 x 20%= 693.334 4.160.000 ΓΒΕ 1.864.000 11.640.000 Μικτό περιθώριο 4.360.000 (-) Λειτουργικά έξοδα ΓΕΠ 1.800.000 x 1,2 = 2.160.000 ΓΕ 800.000 x 1,25 = 1.000.000 3.160.000 Κέρδος Εκμετάλλευσης 1.200.000 Το επιθυμητό κέρδος της επιχείρησης για το 2003 πρέπει να είναι: κέρδος το 2002: 1.600.000 (+)(1.600.000 Χ 25%) 400.000 Επιθυμητό κέρδος 2.000.000 Το κέρδος, που προέκυψε σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της επιχείρησης, ανήλθε σε 1.200.000. Επομένως για να καλυφθεί η διαφορά των 800.000 (2.000.000 1.260.000) θα πρέπει η τιμή πώλησης να αυξηθεί 5% (800.000/16.000.000).

ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΑΓΑΡΩΓΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ 59 Άσκηση 155: Να υποδείξετε τη σωστή απάντηση στα παρακάτω στοιχεία για το κόστος ενός προϊόντος: α. Είναι σημαντική για τις βιομηχανικές επιχειρήσεις μόνο. β. εν είναι σημαντική για τις επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών. γ. Χρησιμοποιείται από τα στελέχη για τη διοίκηση των επιχειρήσεων. δ. Ισχύει για όλες τις παραπάνω περιπτώσεις. Η σωστή απάντηση είναι η (γ). Άσκηση 158: Να υποδείξετε τη σωστή απάντηση στο παρακάτω, Η κοστολόγηση των προϊόντων επηρεάζει: α. Τα στελέχη του marketing στη λήψη αποφάσεων για τις τιμές. β. Τα στελέχη της χρηματοοικονομικής λειτουργίας στη λήψη αποφάσεων χρηματοδότησης, γ. Τα στελέχη της παραγωγής για τη λήψη αποφάσεων για την παραγωγή. δ. Όλα τα παραπάνω. Η σωστή απάντηση είναι η (δ), δηλαδή η πληροφόρηση μέσω της λογιστικής του κόστους προορίζεται προς τα στελέχη όλων των λειτουργιών της επιχείρησης.