ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2009 «Οι πολιτισμικές αλλαγές που βασίζονται στην γρήγορη εξέλιξη των ψηφιακών τεχνολογιών, εξελίσσονται συνεχώς και επηρεάζουν όλες τις δραστηριότητές μας, στο επίπεδο της έρευνας, στο ελεύθερο επάγγελμα αλλά κυρίως στην καθημερινή μας ζωή. Ο ψηφιακός «πολιτισμός» επηρεάζει την αντίληψη που έχουμε για το κτισμένο περιβάλλον ως κάτοικοι και δημιουργοί του και αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο πλάθουμε και παράγουμε χώρο.» (απο την εισαγωγή για το 1 ο διεθνές συνέδριο σχετικά με την «Κριτική πάνω στον Ψηφιακό σχεδιασμό» (Critical Digital),Harvard 2008 Στον επαγγελματικό κλάδο, τα λογισμικά προγράμματα ψηφιακής μοντελοποίησης τείνουν να χρησιμοποιούνται σχεδόν αποκλειστικά για την απεικόνιση κτηρίων που ήδη έχουμε σχεδιάσει. Στο πλαίσιο της έρευνας ωστόσο, εντός και εκτός ακαδημίας, τα σχετικά λογισμικά που διατίθενται στην αγορά, μπορούν και θα έπρεπε να χρησιμοποιούνται με έναν περισσότερο δημιουργικό-παραγωγικό τρόπο.(generative design). Στα προηγούμενα έτη, το μάθημα εστίαζε στην κίνηση μέσα στον ψηφιακό χώρο και στον τρόπο με τον οποίο μπορεί να αντιληφθεί κανείς τον χώρο αυτό, μέσα απο δυναμικές ψηφιακές απεικονίσεις, όπως το animation. Η διαδικασία διαμόρφωσης της ψηφιακής δυναμικής απεικόνισης (animation) αλλά και το τελικό video αποτελούν εξαιρετικά εργαλεία για να την έρευνα, τον έλεγχο, την πληρέστερη ενημέρωση, και επίλυση ζητημάτων κατά τη συνθετική διαδικασία γιατί προσφέρουν μια συνεχή (ροϊκή) αντίληψη που προσεγγίζει τη φυσική ανθρώπινη αντίληψη τόσο στο εσωτερικό του χώρου όσο και απ έξω.. Φέτος, το εργαστηριακό μάθημα διευρύνει την έρευνά του σχετικά με τις δυνατότητες των ψηφιακών εργαλείων στην διαμόρφωση της συνθετικής διαδικασίας και το στοιχείο της κίνησης ενσωματώνεται στο σενάριο της άσκησης. the element : κάτοψη του installation του Marcelo Spina στην αρχιτεκτονική σχολή Sci-arc, Λος Άτζελες, 2007 1
Ένα απο τα κύρια ζητήματα που ερευνάται αυτή τη φορά είναι ο τρόπος με τον οποίο οι νεοεμφανιζόμενες ψηφιακές μέθοδοι του κατασκευάζειν επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο συνθέτουμε. Ήδη από τις αρχές του 2000 αρκετά διεθνή συνέδρια ασχολούνται με το θέμα (λ.χ. Fabrication: Examining the digital practice in architecture - ACADIA 2004) και συζητούν το πως «κατασκευάσουμε κτίρια με νέους τρόπους». Στο παραπάνω συνέδριο οι συμμετοχές εστίασαν πάνω στον τρόπο με τον οποίο μπορεί να σχεδιάσει κανείς αποδοτικά και να παράξει αρχιτεκτονική μέσω της αυτόματης προτυποποίησης και κατασκευής (Automated prototyping and manufacturing). Πρόκειται ουσιαστικά για μια προσπάθεια να καταλάβει κανείς, πού μπορεί να οδηγήσει η προσέγγιση αυτή, και πώς ενδεχομένως μετασχηματίζει τη φύση της ίδιας της αρχιτεκτονικής. Έχουμε μόλις αρχίσει να ανακαλύπτουμε τις δυνατότητες που υπάρχουν σε τέτοιου είδους προσεγγίσεις, ενώ ταυτόχρονα ο αιώνας τον οποίο διανύουμε, αναδεικνύει πολύ ανάμικτες θεωρήσεις για την σχέση αρχιτεκτονικής και τεχνολογίας. Απαιτείται πλεόν μια λεπτομερής εξέταση της «καινοτομίας». Για τη μικρής κλίμακας προωθημένη ψηφιακή σύνθεση με την οποία θα ασχοληθούμε (advanced digital design) θα χρησιμοποιηθεί το λογισμικό Rhino. Άσκηση: Ανά ομάδες των 3-4 ατόμων θα πρέπει να συνθέσετε ψηφιακά, ένα πολυλειτουργικό στοιχείο που το αντιλαμβάνεται κανείς σαν ένα ενιαίο σύνολο και όχι σαν επιμέρους αντικείμενα. Το στοιχείο αυτό θα πρέπει να ικανοποιεί μια σειρά απο απαιτήσεις: 1. Λειτουργικά δεδομένα(όπως εσοχές και ράφια για την τοποθέτηση κάποιων αντικειμένων και στοιχείων φωτισμού, ανοίγματα θέασης ή οπές εξαερισμού και ένα κάθισμα για 1-2 άτομα ), 2. Ευστάθεια και αντοχή που θα προκύψουν απο το υλικό που θα επιλέξετε να κατασκευαστεί 3. Αισθητικές και αντιληπτικές παράμετροι που θα ορίσετε εσείς Το στοιχείο θα πρέπει να έχει όλα ή μέρος των κατωτέρω: Διαπερατότητα (με την μορφή οπών) επιφάνειας Εσοχές για αντικείμενα (με οποιοδήποτε βάθος ) Ράφια που να μπορούν να δεχτούν μια ποικιλία αντικειμένων Σχισμές ή οπές Ένα κάθισμα Οποιοδήποτε μορφολογικό στοιχείο που έχει να κάνει με κάποιο μοτίβο / pattern που καλύπτει όλο ή μέρος του τοίχου 2
Αν αφορά για παράδειγμα έναν τοίχο πλήρωσης, μπορεί να φέρει στο πάχος του κανάλια και δίκτυα για ύδρευση, ηλ.ρεύμα και αερισμό. Στην περίπτωση ενός στοιχείου υπαίθριου χώρου μπορεί να περιλαμβάνει ένα κάθισμα, φωτισμό, ή και μια μικρή βρύση πόσιμου νερού. Στο σενάριό σας θα πρέπει να προτείνει τον ευρύτερο χώρο που βρίσκεται το στοιχείο. (Εσωτερικό ή εξωτερικό χώρο, κατοικία, γραφείο κτλ ή δημόσιο χώρο, πλατεια κτλ) Έτσι, μπορείτε να εμπλουτίσετε το πρόγραμμα που θα περιέχει, πχ να θεωρήσετε οτι κάποιες απο τις οπές είναι για φωτισμό, ή να προσθέσετε στοιχεία, όπως παροχή πόσιμου νερού. Το στοιχείο θα συνοδεύει κάποια κίνηση ή στάση: Θα είναι κατά μήκος ενός διαδρόμου ή μονοπατιού? (πχ σε κατοικία, γραφεία, αεροδρόμιο ή υπαίθριο χώρο?) Για να μπορέσουμε να ερευνήσουμε συγκεκριμένες παραμέτρους στη σχέση μεταξύ ψηφιακού σχεδιασμού και υλικής επίλυσης, οι φοιτητικές ομάδες θα πρέπει στην συνέχεια να κατασκευάσουν σε κλίμακα 1:1 τμήμα του στοιχείου τους. Αυτό θα γίνει με την παραγωγή πρωτοτύπων (RP:rapid prototype manufacturing), και την χρήση των CNC (Computer Numeric Controlled) μηχανημάτων στο εργαστήριο προπλασμάτων. Σε αυτό το πλαίσιο θα μπορέσουμε να ερευνήσουμε έννοιες όπως: ο «συνολικός» σχεδιασμός ενός compact στοιχείου με κάποιες λειτουργικές απαιτήσεις προσαρμογή στις υπάρχουσες συνθήκες παραγωγής ( η διαδικασία απαιτεί κατάτμηση του ψηφιακού μοντέλου σε μικρότερες επιφάνειες για να μπορεί να κατασκευαστεί, μεταφερθεί και τοποθετηθεί) η διαπερατότητα / διαφάνεια η υλικότητα του τελικού προϊόντος- οι διαφορετικές μέθοδοι RP (rapid prototyping) αφορούν και διαφορετικά υλικά η κατασκευαστική επίλυση άλλα μη προβλέψιμα στοιχεία Εξίσου σημαντικό στην διαδικασία CAM (Computer Aided Design) που θα ακολουθήσετε είναι να κατανοήσετε τους περιορισμούς που υπάρχουν απο τα ίδια τα CNC μηχανήματα αλλά και τα υλικά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή. Αυτοί οι περιορισμοί, εφόσον κατανοηθούν, μπορούν να αποτελέσουν μια ευκαιρία για την δημιουργία ενός επιπλέον,συνολικού πλαισίου, στον συνθετικό τρόπο σκέψης. 3
Προτεινόμενη βιβλιογραφία: Shodek, Daniel: Digital Design and manufacturing: CAD / CAM Applications in Architecture and Design, Wiley and sons, 2004 Addington, Michelle, Shodek, Daniel: Smart materials and technologies in architecture, Architectural press Hauer, Erwin: Architectural screens and walls, Princeton architectural press, New York Serres, Michel: The parasite, μεταφ. Lawrence R.Schehr, University of Minnesota Press, London, 2007 Branko Kolarevic: Architecture in the digital age: Design & manufacturing, Taylor & Francis, Oxon,2005 Kevin Kelly, Out of control: The New Biology of Machines, Social Systems, and the Economic World, Perseus Books, 1995 Steven Johnson: Emergence: The Connected Lives of Ants, Brains, Cities, and Software, Scribner, 2002 George Stiny: Shape: Talking about Seeing and Doing. MIT Press, Cambridge, MA, 2006 Oxman, N.: Oublier Domino: On the Evolution of Architectural Theory from Spatial to Performance-based Programming. Proceedings of Critical Digital Conference: What Matters? Harvard Graduate School of Design, Harvard University, 2008; Cambridge, MA, 393-403. Oxman, N.: Rapid Gestalt(en). Proceedings of Euro U-Rapid: International User's Conference on Rapid Prototyping, Rapid Tooling and Rapid Manufacturing; 2008; Berlin, Germany, 61-69. Marie-Ange Brayer, Jane Alison, Frederic Migayrou, and Neil Spiller: Future city: Experiment & Utopia in Architecture, Thames & Hudson, 2007 4
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΘΕΜΑ 14/10/2009 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ARCHITECTURE IN THE DIGITAL AGE : DESIGN & MANUFACTURING (B.KOLAREVIC) 21/10/2009 Η ΣΥΝΘΕΤΗ ΨΗΦΙΑΚΗ ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ : ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ ΤΩΝ ΛΟΓΙΣΜΙΚΩΝ RHINO & ILLUSTRATOR ΕΠΕΞΗΓΗΣΗ ΑΣΚΗΣΗΣ 1: ΜΕΛΕΤΗ ΑΝΑΛΥΣΗ 5 ΥΛΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΩΝ Κάθε ομάδα θα επιλέξει ένα υλοποιημένο παράδειγμα απο την παρακάτω λίστα. (Το οποίο θα αναλύσει μέσα σε 2 εβδομάδες: Τους στόχους του θέματος, τον τρόπο μοντελοποίησης (εντολές RHINO) και τον τρόπο κατασκευής. 1. sci-arc installation: fall 2007 1A (Andy Ku, Marcos Sanchez and Jenny Wu) 2. interactive wall (Mark Meagher, David Gerber) www.boldtoad.com/blog/?p=130 3. floratile (Κωνσταντίνος Χρυσός) www.monored.net 4. soft serve (Michael Kmak, Justin Rice,Cristina Toma) www.aud.ucla.edu/#/galleries/ 5. the element (Marcelo Spina) www.p a t t e r n s.net 28/10/2009 Αργία 4/11/2009 Διορθώσεις της άσκησης 1 στο εργαστήριο 11/11/2009 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΣΚΗΣΗΣ 1: Κάθε ομάδα θα εξηγήσει το υλοποιημένο παράδειγμα στους συμφοιτητές στο εργαστήριο στο powerpoint και να το παραδώσει σε ηλεκτρονική μορφή.θα αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του μαθήματος για να έχουν πρόσβαση όλες οι ομάδες. ΕΠΕΞΗΓΗΣΗ ΑΣΚΗΣΗ 2: ΨΗΦΙΑΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΤΟΙΧΟΥ ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΤΟΥ RHINO (για renders) & ILLUSTRATOR Κάθε ομάδα θα πρέπει να μοντελοποιήσει τον τοίχο της στο Rhino σαν επιφάνεια και να παράξει διαγράμματα / render, που θα παρουσιάσει σε 2 εβδομάδες στο εργαστήριο. 18/11/2009 Διορθώσεις της άσκησης 2 στο εργαστήριο 25/11/2009 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΣΚΗΣΗΣ 2: Κάθε ομάδα θα εξηγήσει την συνθετική διαδικασία στους συμφοιτητές στο εργαστήριο στο powerpoint και θα παραδώσει τα διαγραμματα, renders και τα αρχεία Rhino σε ηλεκτρονική μορφή.θα αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του μαθήματος για να έχουν πρόσβαση όλες οι ομάδες. ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΡΟΠΛΑΣΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ RAPID PROTOTYPING 5
ΕΠΕΞΗΓΗΣΗ ΑΣΚΗΣΗΣ 3: ΔΙΕΥΡΕΥΝΗΣΗ ΤΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ ΠΡΩΤΟΤΥΠΗΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΤΟΥ ΤΟΙΧΟΥ Κάθε ομάδα θα προτείνει μια μέθοδο κατασκευής με RP για τον τοίχο της: θα συνεχίσουν την ψηφιακή μοντελοποίηση στο Rhino, είτε με κατάτμηση της επιφάνειάς του σε πανέλα (για κατασκευή με CNC miling & vacuum forming), είτε με προβολή curves για την δημιουργία φορέων με την μορφή προφίλ. 2/12/2009 Διορθώσεις της άσκησης 3 στο εργαστήριο 9/12/2009 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΣΚΗΣΗΣ 3: Κάθε ομάδα θα εξηγήσει την συνθετική διαδικασία στους συμφοιτητές στο εργαστήριο στο powerpoint και θα παραδώσει το υλικό με τα διαγραμματα, renders και τα αρχεία Rhino σε ηλεκτρονική μορφή η οποία θα αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του μαθήματος. 16/12/2009 Διορθώσεις της άσκησης 3 στο εργαστήριο για την προετοιμασία για RP 13/01/2010 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΠΡΩΤΟΤΥΠΩΝ ΤΕΜΑΧΙΩΝ (ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΣΥΝΑΡΜΟΛΟΓΗΘΕΙ) ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΠΟ ΤΙΣ ΟΜΑΔΕΣ 02/2010 ΤΕΛΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ: 2 ΠΙΝΑΚΙΔΕΣ 50 Χ 70ΕΚ 1.ΣΧΕΔΙΑ: ΚΑΤΟΨΗ / ΟΨΕΙΣ / ΤΟΜΕΣ υπο κλίμακα (απο Rhino και Illustrator) 2.ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ / ΓΡΑΦΗΜΑΤΑ (απο Rhino και Illustrator) 3.ΦΩΤΟΡΕΑΛΙΣΤΙΚΑ 4.ΣΚΙΤΣΑ 5.ΚΕΙΜΕΝΟ (ΣΕΝΑΡΙΟ + ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ) 6.ΥΛΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΤΜΗΜΑ ΤΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΟΥ Όλα τα αρχεία, rhino, illustrator, photoshop, word, θα πρέπει να παραδωθούν και σε ηλεκτρονική μορφή 6
7