ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΙI Διδάσκων: Δρ. Κ. Αραβώσης Τα επιµέρους τµήµατα ενός επενδυτικού σχεδίου 1
Άδεια Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άδεια χρήσης άλλου τύπου, αυτή πρέπει να αναφέρεται ρητώς. 2
ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΤΜΗΜΑΤΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ Ένα επενδυτικό σχέδιο αποτελείται, κατά βάση, από τα εξής επιμέρους τμήματα: 1. Γενικά στοιχεία 2. Οικονομικά στοιχεία 3. Τεχνικά στοιχεία 4. Ανάλυση αγοράς 5. Ανταγωνιστικότητα του επενδυτικού σχεδίου 3
ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ 1. Ταυτότητα 2. Συνοπτική 3. Οικονομικά 4. Λειτουργία -οργανωτική δομή επιχείρησης περιγραφή αποτελέσματα επένδυσης επιχείρησης κατά το παρελθόν Α. Επωνυμία Α. Αντικείμενο Α. Οικονομική Α. Λειτουργία της επιχείρησης πριν και επιχείρησης επένδυσης αποδοτικότητα της μετά την εκπόνηση της επένδυσης επιχείρησης κατά το (συνεχής εποχιακή) παρελθόν (γενική αναφορά) Β. Νομική Β. Χρόνος έναρξης - Β. Οργανωτική δομή και στελέχωση μορφή χρόνος περάτωσης σε ανθρώπινο δυναμικό, πριν και μετά την επένδυση (στελέχη και επίπεδο εκπαίδευσης) Γ. Κλάδος στον οποίο εντάσσεται η επιχείρηση Δ.Αντικείμενο εργασιών Ε. Έδρα της επιχείρησης Στ. Έτος ίδρυσης Γ. Κλίμακα επένδυσης Β.1. Διοίκηση Β.2. Λοιπό διοικητικό προσωπικό Β.3. Επιστημονικό τεχνικό προσωπικό Β.4. Εργατοτεχνικό προσωπικό (ειδικευμένο) Β.5. Εργατοτεχνικό προσωπικό (ανειδίκευτο) Β.6. Προσωπικό τμήματος πωλήσεων και προώθησης Γ. Στοιχεία που αναφέρονται στην κατάρτιση του προσωπικού για την υλοποίηση της επένδυσης (είδος και οικονομικό αντικείμενο κατάρτισης) Πίνακας: Γενικά στοιχεία επενδυτικού σχεδίου 4
ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΣΤΗ ΔΙΕΘΝΗ ΚΑΙ ΕΓΧΩΡΙΑ ΑΓΟΡΑ 1 ο έτος (έτος βάσης). 5 ο έτος Αξία (σε ευρώ) Αξία (σε Αξία (σε ευρώ) ευρώ) Ποσότητα Τρέχουσες τιμές Σταθερές τιμές Ποσότητα Τρέχουσες τιμές Σταθερές τιμές Ποσότητα Τρέχουσες τιμές Σταθερές τιμές Συνολικές πωλήσεις (εγχώρια και διεθνή αγορά) Ποσοστιαία μεταβολή σε σχέση με το προηγούμενο έτος Μεταβολή σε σχέση με το έτος βάσης - - - 100 100 - - Εγχώριες πωλήσεις - Ποσοστιαία μεταβολή σε σχέση με το προηγούμενο έτος Μεταβολή σε σχέση με το έτος βάσης Πωλήσεις στη διεθνή αγορά Ποσοστιαία μεταβολή σε σχέση με το προηγούμενο έτος Μεταβολή σε σχέση με το έτος βάσης - - - 100 100 - - - - - 100 100 - Πίνακας: Συνολικές πωλήσεις της επιχείρησης στη διεθνή και εγχώρια αγορά 5
ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΑΝΑ ΑΓΟΡΑ ΚΑΙ ΠΡΟΪΟΝΤΑ 1 ο έτος (έτος βάσης). 5 ο έτος Αξία (σε ευρώ) Αξία (σε Αξία (σε ευρώ) Κατηγορία προϊόντων Διεθνής αγορά Ποσότητα Τρέχουσες Σταθερές Τιμές Ποσότητα Τρέχουσες τιμές ευρώ) Σταθερές τιμές Ποσότητα Τρέχουσες τιμές Σταθερές τιμές Συνολικές πωλήσεις στη διεθνή αγορά Ποσοστιαία μεταβολή σε σχέση με το προηγούμενο έτος Μεταβολή σε σχέση με το έτος βάσης Μέγεθος διεθνούς αγοράς (σύνολο πωλήσεων για την κατηγορία προϊόντων) Ποσοστιαία μεταβολή σε σχέση με το προηγούμενο έτος Μεταβολή σε σχέση με το έτος βάσης - - - - 100 100 - - - - - 100 100 - Πίνακας: Συνολικές πωλήσεις της επιχείρησης ανά σημαντική διεθνή αγορά και κατηγορία προϊόντων της επιχείρησης 6
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΥΚΛΟΥ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Κύκλος εργασιών Έτος 1 Έτος 2 Έτος 3 Έτος 4 Έτος 5 Πωλήσεις εσωτερικού Πωλήσεις εξωτερικού Σύνολο πωλήσεων προϊόντων Έσοδα λοιπών δραστηριοτήτων Γενικό σύνολο κύκλου εργασιών Πίνακας: Ανάλυση κύκλου εργασιών 7
Η ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΩΛΗΣΕΩΝ Τα στοιχεία που παρατίθενται σ αυτόν τον πίνακα, αφορούν την εξέλιξη του κόστους των πωλήσεων των προϊόντων της επιχείρησης κατά την τελευταία πενταετία. Παρατίθενται οι χρηματικές αξίες που καταβλήθηκαν για πρώτες και δευτερεύουσες ύλες, για τα λειτουργικά κόστη, τα υλικά συσκευασίας των προϊόντων, καθώς επίσης και όλες οι δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν ώστε να παραχθούν τα προϊόντα της επιχείρησης. Στον πίνακα αυτό φαίνονται κυρίως όλες οι ανελαστικές δαπάνες για τα παραγόμενα προϊόντα, καθώς επίσης και η εξέλιξη αυτών τα τελευταία πέντε χρόνια. 8
ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΥΝΟΛΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΩΛΗΣΕΩΝ Α/Α Στοιχεία κόστους Έτος 1 Έτος 2 Έτος 3 Έτος 4 Έτος 5 1 Πρώτες ύλες 2 Δευτερεύουσες ύλες 3 Λειτουργικά έξοδα 4 Υλικά συσκευασίας 5 Ανταλλακτικά-Εργαλεία 6 Αμοιβές προσωπικού και εργοδοτικές εισφορές 7 Έξοδα συντήρησης 8 Εργασίες από τρίτους 9 Μεταβολές αποθεμάτων (+,-) 10 Λοιπά γενικά έξοδα 11 Συνολικό κόστος πωλήσεων (προ αποσβέσεων) Πίνακας: Ανάλυση συνολικού κόστους πωλήσεων 9
ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΧΡΗΣΕΩΣ Κύκλος εργασιών (πωλήσεις) ΜΕΙΟΝ Κόστος πωλήσεων Μικτό κέρδος επιχείρησης ΜΕΙΟΝ Έξοδα διοικητικής λειτουργίας Έξοδα ερευνών-ανάπτυξης Έξοδα λειτουργίας-διαθέσεως Λειτουργικό αποτέλεσμα ΠΛΕΟΝ Έσοδα συμμετοχών Πιστωτικοί τόκοι Διάφορα έσοδα ΜΕΙΟΝ Συναλλαγματικές διαφορές ΜΕΙΟΝ Τόκοι Λοιπές δαπάνες Αποτελέσματα προ τόκων, αποσβέσεων και φόρων Αποτελέσματα προ αποσβέσεων και φόρων ΜΕΙΟΝ Αποσβέσεις ΚΑΘΑΡΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΕΩΣ (ΠΡΟ ΦΟΡΩΝ) Έτος 1 Έτος 2 Έτος 3 Έτος 4 Έτος 5 Πίνακας: Λογαριασμός αποτελεσμάτων χρήσεως 10
ΔΙΑΘΕΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Η διάθεση των οικονομικών αποτελεσμάτων. Στον πίνακα της διάθεσης αποτελεσμάτων παρατίθενται τα στοιχεία της διάθεσης των κερδών για τα τελευταία πέντε χρόνια. Φαίνεται η οικονομική δυνατότητα της επιχείρησης για ν αναλάβει π.χ. μια νέα επενδυτική δραστηριότητα, αφού προσδιορίζεται η διάθεση των κερδών (αν έχουν π.χ. διανεμηθεί στους μετόχους ή αν έχουν παραμείνει τα κέρδη στην επιχείρηση για να υπάρχει αποθεματικό). Καθαρά αποτελέσματα χρήσεως (+ ή -) Υπόλοιπο αποτελεσμάτων προηγούμενων χρήσεων ΜΕΙΟΝ: Φόροι εισοδήματος Κέρδη προς διάθεση 1. Τακτικό αποθεματικό 2. Λοιπά αποθεματικά 3. Μερίσματα πληρωτέα 4. Υπόλοιπο σε νέο Έτος 1 Έτος 2 Έτος 3 Έτος 4 Έτος 5 Πίνακας: Διάθεση αποτελεσμάτων 11
ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Έτος 1 Έτος 2 Έτος 3 Έτος 4 Έτος 5 Έξοδα εγκατάστασης Έξοδα εγκατάστασης ΜΕΙΟΝ: Αποσβέσεις Αναπόσβεστη αξία εξόδων εγκατάστασης Πάγιο ενεργητικό Ι. Ασώματες ακινητοποιήσεις Μείον: αποσβέσεις Αναπόσβεστη αξία ασώματων ακινητοποιήσεων ΙΙ. Ενσώματες ακινητοποιήσεις Μείον: αποσβέσεις Αναπόσβεστη αξία ενσώματων ακινητοποιήσεων ΙΙΙ. Συμμετοχή και άλλες μακροπρόθεσμες απαιτήσεις Αναπόσβεστη αξία πάγιου ενεργητικού Κυκλοφορούν ενεργητικό Ι. Αποθέματα ΙΙ. Απαιτήσεις ΙΙΙ. Χρεώγραφα ΙV. Διαθέσιμα Σύνολο κυκλοφορούντος ενεργητικού Πίνακας: Ισολογισμοί 12
ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΠΑΘΗΤΙΚΟ Έτος 1 Έτος 2 Έτος 3 Έτος 4 Έτος 5 Ίδια κεφάλαια Ι. Κεφάλαιο (μετοχικό κ.λ.π.) ΙΙ. Αποθεματικά κεφάλαια ΙΙΙ. Αποτελέσματα σε νέο Προβλέψεις για κινδύνους ή έξοδα Υποχρεώσεις Ι. Μακροπρόθεσμες ΙΙ. Βραχυπρόθεσμες ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ Πίνακας: Ισολογισμοί 13
ΔΕΙΚΤΕΣ Αποδοτικότητας Περιθώριο μικτού κέρδους (Μικτά κέρδη /πωλήσεις) x 100 Έτος 1 Έτος 2 Έτος 3 Έτος 4 Έτος 5 Περιθώριο καθαρού κέρδους Αποδοτικότητα ιδίων κεφαλαίων Κυκλοφοριακή ρευστότητα (Καθαρά κέρδη /πωλήσεις) x 100 (Καθαρά κέρδη /ίδια κεφάλαια) x 100 Ρευστότητας Κυκλοφορούν ενεργητικό/ βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Πραγματική ρευστότητα (Κυκλοφορούν ενεργητικό αποθέματα)/ βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Άμεση ρευστότητα Ταχύτητα κυκλοφορίας αποθεμάτων (σε ημέρες) Ταχύτητα κυκλοφορίας απαιτήσεων (σε ημέρες) Κυκλοφορία ενεργητικού Δάνεια προς ίδια κεφάλαια Γενική επιβάρυνση Κάλυψη τόκων Χρηματοδότηση ακινητοποιήσεων Διαθέσιμα/βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Αποτελεσματικότητας (Αποθέματα/πωλήσεις) x 365 (Απαιτήσεις/πωλήσεις) x 365 Πωλήσεις/σύνολο ενεργητικού Δραστηριότητας Δάνεια/ίδια κεφάλαια Υποχρεώσεις/σύνολο παθητικού (Καθαρά αποτελέσματα + χρεωστικοί τόκοι)/ χρεωστικοί τόκοι Ίδια κεφάλαια/πάγιο ενεργητικό Πίνακας: Δείκτες 14
Τμήμα Β: Στοιχεία για την προβλεπόμενη πορεία του επενδυτικού σχεδίου (για νέες και υφιστάμενες επιχειρήσεις) Α) Προβλεπόμενες συνολικές πωλήσεις ανά κατηγορία προϊόντων Β) Προβλεπόμενες συνολικές εξαγωγές για το σύνολο των προϊόντων της επιχείρησης Γ) Ανάλυση προβλεπόμενου κύκλου εργασιών Δ) Ανάλυση προβλεπόμενου κόστους πωλήσεων Ε) Προβλεπόμενος λογαριασμός αποτελεσμάτων χρήσεως Στ) Προβλεπόμενος πίνακας διαθέσεως αποτελεσμάτων Ζ) Προβλεπόμενοι ισολογισμοί Η) Προβλεπόμενοι δείκτες 15
ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ Α. Αναλυτική περιγραφή της προτεινόμενης επένδυσης. Β. Γενικά στοιχεία Β.1. Παραγωγική διαδικασία. Β.2. Μηχανολογικός εξοπλισμός και συστήματα παραγωγής. Β.3. Δαπάνες εγκατάστασης και λειτουργίας μηχανημάτων. Β.4. Εγκαταστάσεις και λοιπός εξοπλισμός. Β.5. Οικόπεδα κτίρια έργα υποδομής. Β.6. Λοιπές δαπάνες. Β.7. Κατάρτιση προσωπικού. 16
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ Σ αυτό το κεφάλαιο παρατίθενται όλα τα οικονομικά στοιχεία της επένδυσης που αναφέρονται στα τεχνικά χαρακτηριστικά του επενδυτικού σχεδίου, καθώς επίσης και η ανά εξάμηνο απαιτούμενη χρηματική αξία για την υλοποίηση αυτών. Επενδύσεις (σε Κατασκευαστική περίοδος σημερινές τιμές 1. Εξάμηνο 2. Εξάμηνο 3. Εξάμηνο 4. Εξάμηνο 5. Εξάμηνο 6. Εξάμηνο Σύνολο Κτιριακές εγκαταστάσεις Νέα μηχανήματα Μεταφορά κι εγκατάσταση μηχανημάτων Εγκαταστάσεις Λοιπός εξοπλισμός Διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου έργα υποδομής Μεταφορικά μέσα Αγορά τεχνολογίας Λοιπές δαπάνες Κατάρτιση προσωπικού Σύνολο παραγωγικής επένδυσης Οικόπεδο Σύνολο επένδυσης Πίνακας: Ανάλυση κόστους επένδυσης 17
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ Έτος 1 Έτος 2 Έτος 3 Έτος 4 Έτος 5 Σύνολο % Α. Ιδία συμμετοχή επενδυτή Οικόπεδο Μετρητά Ίδια κεφάλαια Λοιπά Β. Ξένα κεφάλαια Δάνεια τραπεζών εσωτερικού Δάνεια τραπεζών εξωτερικού Λοιπά ξένα κεφάλαια Γ. Αιτούμενη επιχορήγηση Σύνολο 100 Πίνακας: Ανάλυση κόστους επένδυσης 18
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ Έτος 1 Έτος 2 Έτος 3 Έτος 4 Έτος 5 Α. Μεταβολές κεφαλαίου κίνησης 1. Εισροές Αύξηση διαθεσίμων Αύξηση πιστώσεων προμηθευτών Αύξηση βραχυπρόθεσμου τραπεζικού δανεισμού Αύξηση λοιπών υποχρεώσεων Μείωση αποθεμάτων Μείωση απαιτήσεων Σύνολο 2. Εκροές Μείωση διαθεσίμων Μείωση πιστώσεων προμηθευτών Μείωση βραχυπρόθεσμου δανεισμού Μείωση λοιπών υποχρεώσεων Αύξηση αποθεμάτων Αύξηση απαιτήσεων Σύνολο 3. Μεταβολή κεφαλαίου κινήσεως (εισροές μείον εκροές) Πίνακας: Ανάλυση κόστους επένδυσης 19
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ Έτος 1 Έτος 2 Έτος 3 Έτος 4 Έτος 5 Β. Λοιπές πηγές και χρήσεις πόρων 1. Πηγές Κέρδη προ φόρων Αύξηση μετοχικού κεφαλαίου Ενισχύσεις δημοσίου Αυξήσεις μακροπρόθεσμων δανείων και πιστώσεων Λοιπές εισροές Σύνολο 2. Χρήσεις Νέα έξοδα εγκατάστασης Μείον: Αποσβέσεις Καθαρή αύξηση εξόδων εγκατάστασης Νέες επενδύσεις Μείον: Αποσβέσεις Καθαρή αύξηση πάγιου ενεργητικού Μείωση μακροπρόθεσμων δανείων και πιστώσεων Πληρωμή μερισμάτων Πληρωμή φόρου εισοδήματος Λοιπές χρήσεις Σύνολο Πίνακας: Ανάλυση κόστους επένδυσης 20
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΓΟΡΑΣ Στο συγκεκριμένο κεφάλαιο, αναφέρονται στοιχεία του κλάδου στον οποίο δραστηριοποιείται η συγκεκριμένη επιχείρηση. Πιο συγκεκριμένα, γίνεται αναλυτική αναφορά των εγχώριων μονάδων, με έμφαση στη δυναμικότητά τους, το ανθρώπινο δυναμικό που απασχολούν, το οικονομικό τους μέγεθος, τη γεωγραφική κατανομή, το τεχνολογικό επίπεδο. Γίνεται επίσης παράθεση στοιχείων για την εγχώρια παραγωγή, τις εισαγωγές, τις εξαγωγές και την κατανάλωση, ενώ για τη διεθνή αγορά γίνεται επιλογή μιας χώρας ή ομάδας χωρών στην οποία δραστηριοποιείται η επιχείρηση. Όλα αυτά είναι απαραίτητα για τη διάγνωση του γενικού οικονομικού περιβάλλοντος στο συγκεκριμένο κλάδο στον οποίο δραστηριοποιείται η επιχείρηση. 21
ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ ΘΕΣΗ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ Σ αυτό το τμήμα του επενδυτικού σχεδίου, αναλύεται η ανταγωνιστικότητα της επιχείρησης σε σχέση με το ευρύτερο οικονομικό περιβάλλον, το ανταγωνιστικό περιβάλλον στον κλάδο στον οποίο δραστηριοποιείται η επιχείρηση, αλλά και η στρατηγική της επιχείρησης ώστε ν αντεπεξέλθει στον ανταγωνισμό της αγοράς, ιδιαίτερα σ ένα ευρύτερο διεθνές οικονομικό περιβάλλον. Τέλος, παρατίθενται στοιχεία που αφορούν την επίδραση της επένδυσης στη συνολική λειτουργία της επιχείρησης αλλά και την αποδοτικότητα της επιχείρησης μετά την επένδυση. 22
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα» του ΕΜΠ έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 23