[Βιβλιογραφίες-Ηλεκτρονικές πηγές] Οδηγός Πλοήγησης στην Ηλεκτρονική Αρχαιογνωσία Λογισμικά και Πολυμέσα ΔΗΜΟΔΩΡΟΣ. ΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΣΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ Ομάδα εργασίας Φορέας υλοποίησης Δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του έργου "Μίμησις: Το θέατρο ανάμεσα στο μύθο και το δράμα", που χρηματοδοτήθηκε από το "Πρόγραμμα Μελίνα Γ.Γ.Λ.Ε." (CONNECT 1999/C 163/04) http://www.prmelina.gr Συντελεστές 1. Α.Π.Θ., Θεσσαλονίκη / 2. Ίδρυμα Μελίνα Μερκούρη, Αθήνα / 3. Karyatis.net, Ltd, Αθήνα / 4. "Τέχνη" Μακεδονική Καλλιτεχνική Εταιρεία, Πειραματική Σκηνή της "Τέχνης", Θεσσαλονίκη / 5. British American Arts Association, BAAA, Centre for Creative Communities, London, UK / 6. Teatro dell' Angolo (Centro Teatro Raggazzi e Giovani), Eunetart Member, Turin, Italy / 7. Le Grand Bleu, Centre Dramatique National Jeunes Publics, Lille, France / 8. Lynx A.E. Επιστ. συνεργάτες: Ν. Χουρμουζιάδης (γενική εποπτεία), Ε. Παπάζογλου (συγγραφή λημμάτων-σχεδιασμός διδακτικού υλικού και διαδραστικών οθονών), Μ. Πεχλιβάνος (φιλολογική επιμέλεια-σχεδιασμός διδακτικού υλικού και διαδραστικών οθονών), Μ. Τιβέριος (επιμέλεια αρχαιολογικού υλικού), Κ. Κωνσταντινάκου - Π. Κωνσταντινάκου (επιμέλεια θεατρολογικού υλικού). Καλλιτεχνικοί συντελεστές: Μ Σηφάκης (σενάριο), Γ. Κώστας (σύμβουλος σεναρίου), Γ. Κωνσταντίνου (σχεδιασμός διαδραστικών οθονών και κινούμενων σχεδίων-σκηνοθεσία κινούμενων σχεδίων), Ν. Βίττης (μουσική). Μετάφραση: Ε. Σηφάκη. Παραγωγή: Χ. Κεχαγιόγλου (σκηνοθεσία), Ν. Λασκαρίδης (προγραμματισμός), Σπ. Βρεττός (συντονισμός), Εταιρεία Lynx A.E. Γενική Περιγραφή Περιεχόμενα Οδηγίες, Διαδραστικές οθόνες (= διαλογικές σκηνές) 1-12 (1. Οίκος, 2. Αγορά, 3. Τέμενος, 4. Κοίλον, 5. Τραγωδία α', 6. Τραγωδία β', 7. Τραγωδία γ', 8. Διάλειμμα, 9. Κωμωδία, 10. Τέχνη, 11. Συμπόσιο, 12. 20 χρόνια μετά), Παιχνίδια 1-10 Τρόπος οργάνωσης και κατάταξης της πληροφορίας Η πορεία της πλοήγησης σε κάθε μικροπεριβάλλον είναι προκαθορισμένη. Ο χρήστης, αφού επιλέξει διαλογική σκηνή ή παιχνίδι, ακολουθεί το σενάριο πλοήγησης. Δεν υπάρχουν θεματικοί κατάλογοι ή χάρτες πλοήγησης στο πληροφοριακό ή εικονογραφικό υλικό. Διαδραστικότητα-Μορφή διάταξης του υλικού Η διάταξη του υλικού είναι απλή και η πλοήγηση εύκολη με τη χρήση κουμπιών (backward-fordward). - Μετά την επιλογή της γλώσσας εμφανίζεται η πινακοθήκη των προσώπων με τις απαραίτητες συστατικές (c) 2006 Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας σελίδα 1 / 5
πληροφορίες. - Στα δεξιά της οθόνης υπάρχουν τα βασικά κουμπιά πλοήγησης: Κεντρική οθόνη, Προηγούμενη Διαδραστική οθόνη, Επόμενη Διαδραστική οθόνη, Έξοδος. - Στην Κεντρική οθόνη αναπτύσσονται σε ημικύκλιο τα περιεχόμενα: οι 12 διαλογικές σκηνές + τα παιχνίδια, ενώ στο κέντρο υπάρχει η ένδειξη Οδηγίες (οι οποίες είναι πολύ σύντομες). - Ο χρήστης μπορεί να επιλέξει να ακούσει μια ολιγόλεπτη διαλογική σκηνή ή να πλοηγηθεί στα ελεγκτικού τύπου μικροπεριβάλλοντα των παιχνιδιών, όπου η διάδραση είναι εκ μέρους του δεδο μένη: απαντά σε κουίζ ή ασκήσεις και εμβαθύνει ταυτόχρονα τις γνώσεις του, καθώς τα συνδεδεμένα κείμενα και το φωτογραφικό υλικό άλλοτε αποτελούν προϋπόθεση για την ολοκλήρωση της πλοήγησης και άλλοτε επιβράβευση για την επίτευξη του στόχου. - Δύο κουμπιά κάτω αριστερά δίνουν τη δυνατότητα αποθήκευσης των κειμένων ή εκτύπωσης (αλλά όχι αποθήκευσης) κάποιων οθονών. Ειδικότερα τεχνικά χαρακτηριστικά H πλοκή αναπτύσσεται σε δώδεκα ολιγόλεπτες διαλογικές σκηνές, με την τεχνική των κινούμενων σχεδίων. Οι βασικές πληροφορίες και γνώσεις ενσωματώνονται στα μικροπεριβάλλοντα των παιχνιδιών, σε συνοπτικά κείμενα και πλούσιο εικονογραφικό υλικό. - Γενικά, τα κείμενα είναι περιεκτικά και συνδέονται με τις εικόνες με την τεχνική του υπερκειμένου. - Κυριαρχεί η εικόνα (στατική ή κινούμενη) και ο ήχος (αφήγηση, διάλογος και μουσική). - Χάρτες, φωτογραφικό υλικό και βίντεο με σκηνές από σύγχρονες παραστάσεις εμπλουτίζουν την παρουσίαση. Λειτουργικότητα-αισθητική του σχεδιασμού Ο σχεδιασμός του διδακτικού υλικού, των κινούμενων σχεδίων και των διαδραστικών οθονών είναι υψηλής ποιότητας. - Η ταχύτητα είναι ικανοποιητική, το φόντο της επιφάνειας διευκολύνει την ανάγνωση των κειμένων, η εικονογράφηση είναι λειτουργική. - H μορφή των ηρώων, η σκηνογραφία των χώρων και οι συνολικές εικαστικές επιλογές βασίζονται σε αρχαιολογικό υλικό και ανασκαφικά δεδομένα, με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια, πιστότητα και καλαισθησία. - Η αφήγηση του Ν. Χουρμουζιάδη, οι διάλογοι που ερμηνεύονται από ηθοποιούς και η εξαιρετική μουσική επένδυση ενισχύουν την ακροαματική απόλαυση. Σχόλια για την πλοήγηση Δεν απαιτείται τεχνογνωσία για την πλοήγηση, αλλά είναι απαραίτητη η διάθεση "διερεύνησης". Πάντως, - απαιτούνται εισαγωγικές κατατοπιστικές οδηγίες (c) 2006 Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας σελίδα 2 / 5
- σε αρκετά παιχνίδια χρειάζονται επεξηγήσεις για τον τρόπο πλοήγησης - τέλος, απουσιάζουν οι κατάλογοι περιεχομένων, που θα έδιναν τη δυνατότητα ανεξάρτητης πρόσβασης στα εγκυκλοπαιδικού τύπου κείμενα. Σχόλιο για τις γνώσεις-πληροφορίες Ο όγκος των δεδομένων είναι μεγάλος, αλλά ο τρόπος παρουσίασής τους επιτρέπει την εύκολη και ευχάριστη αφομοίωση. Ο σχεδιασμός του διδακτικού υλικού είναι πρωτότυπος, οι παρεχόμενες πληροφορίες δίνονται με ακρίβεια και σαφήνεια. Πηγές πληροφοριών Δεν αναφέρονται οι πηγές των δεδομένων (σε κείμενα, εικόνες, βίντεο), δεν υπάρχουν βιβλιογραφικές αναφορές ούτε κατάλογος βιβλιογραφίας. Συνδέσεις με ιστοσελίδες - άλλα προγράμματα Δεν αναφέρονται. Ειδική περιγραφή Ένταξη στο Πρόγραμμα Σπουδών Μπορεί να αξιοποιηθεί κατά τη διδασκαλία του Αρχαίου ελληνικού δράματος (Γ' τάξη Γυμνασίου) Διδακτικό υλικό Το σύνολο των δεδομένων μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως διδακτικό υλικό (το οποίο ο εκπαιδευτικός πρέπει να χρησιμοποιήσει αυτούσιο, χωρίς δυνατότητες επέμβασης ή τροποποίησης): - εγκυκλοπαιδικές πληροφορίες (για θέματα κοινωνικά, πολιτικά, ιστορικά, πολιτιστικά, θρησκειολογικά, μυθολογικά, θεατρολογικά, γραμματολογικά, αρχαιολογικά), - πλούσιο εικονογραφικό και φωτογραφικό υλικό (θεατρικά οικοδομήματα, κινητά δραματικά μνημεία, μυθολογικές σκηνές σε αγγειογραφίες, χάρτες κ.ά.), - αποσπάσματα δραματικής ποίησης σε μετάφραση και αποσπάσματα βιντεοσκοπημένων παραστάσεων αρχαίου δράματος, - δημιουργικές ασκήσεις, τεστ γνώσεων-κουίζ. Παιδαγωγικές αρχές και στόχοι Ο ΔΗΜΟΔΩΡΟΣ προτείνει ένα μοντέλο ενεργητικής μάθησης με τη χρήση των νέων τεχνολογιών. - Οι βασικές παιδα γω γικές αρχές που διέπουν το λογισμικό είναι: α) ο παραλληλισμός της πραγματικής σχέσης δασκάλου-μαθητή προς τη σχέση ανά μεσα σε δύο κεντρικά πρόσωπα, του μικρού Δημόδωρου και του παιδαγωγού Σμίκυθου (c) 2006 Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας σελίδα 3 / 5
β) η κατάτμηση του αντικειμένου μάθησης σε μικρά βήματα, προκειμένου να ενι σχυθεί η "ενεργητική συμπεριφορά" του μαθητή και να υπάρξει άμεση ανταπόκριση στις αντιδράσεις του γ) η ανάθεση στον μαθητή πέντε ρόλων με διακριτή μαθησιακή λειτουρ γικό τητα: του θεατή μιας ιστορίας, του πλοηγού του λογισμικού, του διδασκόμενου, του παίκτη και του "δημιουργού". - Οι μαθησιακοί στόχοι του λογισμικού εστιάζονται σε δύο βασικές περιοχές: α) την ενθάρρυνση και ενίσχυση της αφομοιωτικής ικανότητας του μαθητή με τεχνικές που προτείνουν την ανακάλυψη (και όχι την απλή μετάδοση) της γνώσης β) την επίτευξη από την πλευρά του μαθητή μιας ολοκληρωμένης και συνολικής εποπτείας του γνωστικού αντικειμένου. Χρήση στην τάξη Μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο ατομικά όσο και ομαδικά (α) για τη διδασκαλία της εισαγωγής στο αρχαιοελληνικό δράμα, (β) κατά τη συνολική θεώρηση και (γ) για τη σύνθεση εργασιών. Σενάρια διδασκαλίας Δεν δίνονται συγκεκριμένα σενάρια, καθώς έχει σχεδιαστεί ως μία αυτόνομη εισαγωγή στο αρχαίο ελληνικό θέατρο. Ωστόσο, ο εκπαιδευτικός έχει τη δυνατότητα να σχεδιάσει τα δικά του σενάρια και να το αξιοποιήσει για μια διαθεματική προσέγγιση του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού. Συνοδευτικό υλικό Βιβλίο για τον εκπαιδευτικό με τίτλο: ΔΗΜΟΔΩΡΟΣ: Μια μέρα στο Αρχαίο Θέατρο. Το σχετικό υλικό υπάρχει και στο διαδίκτυο (http://www.prmelina.gr/a4/demodoros/index.html). Αξιολογικό σχόλιο - Ο ΔΗΜΟΔΩΡΟΣ είναι ένα έργο επιστημονικά έγκυρο και τεκμηριωμένο αφενός, ζωντανό και λειτουργικό κατά την εκπαιδευτική πράξη αφετέ ρου. - Επιλέγει τη διαθεματική προσέγγιση της δραματικής τέχνης με τα εφόδια της ιστορίας, της πολιτικής θεωρίας, της κοινωνιολογίας, της ανθρωπολογίας, της αρχαιολογίας, της θεατρολογίας και της θεατρικής πρακτικής. - Διαθέτει χάρη στον μυθοπλαστικό πυρήνα και στον παιδαγωγικό σχεδιασμό του πρωτότυπες θεματικές και μεθόδους πρόσληψης και επεξεργασίας του γνωστικού υλικού. - Προσφέρει ένα θελκτικό περιβάλλον διδασκα λίας και μάθησης, το οποίο επιτρέπει το σχεδιασμό αλληλεπι δράσεων ανάμεσα στο διδάσκοντα και στους διδασκόμενους, διευρύνοντας τα περιθώ ρια δράσης του πρώτου και τα περιθώρια αφομοίωσης των δεύτερων. - Χρειάζεται να υποστηριχθεί με σενάρια χρήσης του στην τάξη. Θα ήταν χρήσιμο να δίνει τη δυνατότητα πρόσβασης σε θεματικούς καταλόγους περιεχομένων, ταυτόχρονης χρήσης κειμενογράφου καθώς και αποθήκευσης οθονών. (c) 2006 Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας σελίδα 4 / 5
- Aποτελεί ένα προϊόν του οποίου η χρήση και λειτουργικότητα μπορεί να επεκταθεί και εκτός του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. - Eίναι ένα προϊόν εξαγώγιμο, στη μεταφρασμένη έκδοσή του, και ανταποκρίνεται στον ρόλο μιας σύγχρονης διαχείρισης της πολιτισμικής μας κληρονομιάς. Παρουσίαση: Τ. ΓΙΑΝΝΟΥ (c) 2006 Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας σελίδα 5 / 5