Εκπαιδευτικό σενάριο. Ταυτότητα:

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Εκπαιδευτικό σενάριο. Ταυτότητα:"

Ἀράχνη Αγγελόπουλος
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Εκπαιδευτικό σενάριο Ταυτότητα: Τίτλος: Επί ασπαλάθων του Σεφέρη Τάξη: Β Λυκείου Δημιουργός: Ποντίκη Μαρία Το σενάριο δοκιμάστηκε στην τάξη. Διδακτικές ώρες : 2 ΣΥΝΤΟΜΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ Η χρήση πολλαπλών αναπαραστατικών µορφών, η αισθητοποίηση, η αναζήτηση και αξιοποίηση γνωστικού τύπου πληροφοριών, η απόδοση και η αξιολόγηση της πληροφορίας µέσα από την παραγωγή καθοδηγηµένου και αυθόρµητου λόγου, η ανατροφοδότηση στην οµάδα κατά τη διάρκεια της ενδιάµεσης αξιολόγησης µέσα από µία διαδραστική επικοινωνία, αποτελούν βασικούς άξονες της διδασκαλίας που υλοποιούνται µέσα από τη χρήση γενικών εργαλείων των Τ.Π.Ε. και του διαδικτύου. Παιδαγωγικά, έµφαση δίνεται στην εργασία σε οµάδες, στην ανατροφοδότηση των µαθητών µε πληροφορίες και αξιολογικές κρίσεις που προέρχονται από την ίδια την οµάδα και προκύπτουν ως αποτέλεσµα µιας διδακτικής πράξης εστιασµένης στην ενεργητική συµµετοχή των µαθητών σε µια ανακαλυπτική πορεία µάθησης. Το σενάριο αυτό ακολουθεί το «Ενιαίο Πλαίσιο Προγράµµατος Σπουδών για τη Λογοτεχνία» και επιδιώκει να υπηρετήσει τους παρακάτω στόχους: Ι ΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Να αντιληφθούν την πολιτική διάσταση του ποιήµατος σε σχέση µε τα πολιτικά και ιστορικά γεγονότα. Να επισηµαίνουν και να ερµηνεύουν τους συµβολισµούς του ποιήµατος και τον συνειρµικό τρόπο σύνθεσής του. Να ανιχνεύουν στο ποίηµα γνωρίσµατα της σεφερικής ποίησης (σκηνοθεσία, χρήση αρχαιοελληνικού µύθου, ελληνικότητα, δραµατικότητα τραγικότητα). Να αντιληφθούν τη λειτουργία του παρελθόντος µέσα στο ποίηµα και τη σύνδεσή του µε το παρόν. Να ανακαλύψουν το διαθεµατικό πλούτο του ποιήµατος ( διαχρονικότητα ελληνικής γλώσσας, αρχαιοελληνική γραµµατεία, σύγχρονη ιστορία ). Να συνθέσουν ένα γραπτό κείµενο το οποίο θα εντάξουν σε συγκεκριµένο επικοινωνιακό πλαίσιο ( blog). Μέσα από τη συγκριτική αντιµετώπιση ποιηµάτων να επιτευχθεί η αναγωγή στο «όλον». ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΜΑΘΗΣΙΑΚΗ ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ Να χρησιµοποιήσουν οι µαθητές την οµαδική συνεργασία για την προσέγγιση του ποιήµατος.

2 Να εξοικειωθούν µε την διερευνητική βιωµατική µάθηση και να δραστηριοποιηθούν σε αυτή. Να εξοικειωθούν µε τη διερεύνηση και επιλογή πληροφοριών µέσα από το υλικό που προσφέρει το διαδίκτυο. Να καλλιεργήσουν την ικανότητα αξιολόγησης των προσφερόµενων πληροφοριών όσον αφορά τη χρησιµότητά τους. Να ενεργοποιήσουν µε την επεξεργασία του ποιήµατος τις υπάρχουσες γνώσεις τους, να αυτενεργήσουν και εν τέλει να οικοδοµούν νέα γνώση. Να καλλιεργήσουν, µέσα από προσωπικές τους εµπειρίες, ατοµικές και κοινωνικές αξίες. ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ Να εξοικειωθούν µε τη χρήση του διαδικτύου, ως περιβάλλοντος µάθησης. Να αναπτύξουν δεξιότητες αναζήτησης και επιλογής πληροφοριών στο διαδίκτυο. Να ασκηθούν στη χρήση του επεξεργαστή κειµένου για τη συνεργατική παραγωγή λόγου. Να εξοικειωθούν µε την αξιοποίηση των πολυµέσων για την προσέγγιση και αισθητική απόλαυση του ποιήµατος. ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ Η χρήση των προϊόντων και εργαλείων των Τ.Π.Ε., στη συγκεκριµένη διδακτική πρόταση, υποστηρίζει τόσο την αυτόνοµη πορεία του µαθητή προς τη γνώση, όσο και τη διερευνητική, βιωµατική και συνεργατική µάθηση.ταυτόχρονα προάγει τον ρόλο του δασκάλου από αυτόν του απλού καθοδηγητή, σε εκείνον του συντονιστή ενεργειών και του διευκολυντή για την απόκτηση γνώσης. Η προσέγγιση του ποιήµατος, µε τη χρήση ΤΠΕ αφίσταται της παραδοσιακής διδακτικής πράξης, διότι: Παρέχει τη δυνατότητα άµεσης και εύκολης πρόσβασης σε πλήθος πληροφοριών, γεγονός που λειτουργεί παρωθητικά για το µαθητή και διευκολύνει την προσέγγιση του λογοτεχνικού κειµένου. Αξιοποιεί εµπειρίες και βιώµατα του µαθητή από άλλα γνωστικά αντικείµενα. ίνει τη δυνατότητα στο µαθητή να πορευθεί στο δικό του δρόµο προς τη µάθηση, µέσα από µια ποικιλία εναλλακτικών επιλογών. ιευκολύνει τη συνάντηση του µαθητή µε το κείµενο.

3 Ενισχύει τη δυνατότητα αξιοποίησης της συλλογικής εµπειρίας µέσα από συνεργατικά περιβάλλοντα. Βελτιώνει τη δυνατότητα παραγωγής λόγου µέσα από περιβάλλοντα που επιτρέπουν τον πειραµατισµό, τη δοκιµή, τον έλεγχο. Υποστηρίζει τη δηµιουργική έκφραση του µαθητή, καθώς ενσωµατώνει ποικίλες µορφές έκφρασης και επικοινωνίας. ΠΡΟΣ ΟΚΩΜΕΝΗ ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΜΑΘΗΣΗΣ - Ι ΑΚΤΙΚΗ ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ Η ενεργητική εµπλοκή των µαθητών σε µια διερευνητική µαθησιακή διαδικασία, η σχετική ελευθερία στην επιλογή της µαθησιακής διαδροµής και η διαµόρφωση ευνοϊκών µαθησιακών συνθηκών και συνεργατικού περιβάλλοντος ανατρέπει τις παραδοσιακές σχέσεις και µετασχηµατίζει το ρόλο του δασκάλου από κύριο καθοδηγητή σε συντονιστή και διεκπεραιωτή της σχολικής εργασίας. Οι µαθητές εκµεταλλευόµενοι τις δυνατότητες των Τ.Π.Ε., συνεργάζονται, επικοινωνούν και ανταλλάσσουν σκέψεις, Η συνεργατική βιωµατική προσέγγιση υλοποιείται µέσα από την εργασία σε οµάδες και την ανάληψη ρόλων από τους µαθητές, που δίνει προσωπικό νόηµα στην αναζήτηση της γνώσης. 5. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑ Α Σχέση µε το αναλυτικό πρόγραµµα: Οι στόχοι της διδακτικής πρότασης ανταποκρίνονται στο ισχύον Πρόγραµµα της διδασκαλίας της Λογοτεχνίας για το Λύκειο. Η διδασκαλία αυτή, µε τροποποιήσεις µπορεί να ενταχθεί και σε άλλες τάξεις του Λυκείου. ιδακτικό υλικό Τεχνολογικά εργαλεία Σχολικά εγχειρίδια: Κείµενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Β Λυκείου. Ms Internet Explorer: &col[3]=3&col[4]=4 Επεξεργαστής Κειµένου Λογισµικό παρουσίασης

4 Φωτοτυπίες των φύλλων εργασίας και των ποιηµάτων. Προαπαιτούµενα:. Να έχει προηγηθεί διδασκαλία µιας ώρας σε σχέση µε τα γενικά χαρακτηριστικά της ποίησης της γενιάς του 30, τις επιρροές από τα ρεύµα τα του συµβολισµού και του υπερρεαλισµού και τα γενικά χαρακτηριστικά του Γ. Σεφέρη. Να υπάρχει εξοικείωση δασκάλου µαθητών στη χρήση γενικών εργαλείων των Τ.Π.Ε. και ειδικότερα του Φυλλοµετρητή. Ευελιξία στο ωρολόγιο πρόγραµµα. Επίσης, προηγήθηκε µια επιπλέον ώρα διδασκαλίας στην τάξη όπου δόθηκαν εξηγήσεις για τη διαδικασία, τους ρόλους και την αξία συµµετοχής των µαθητών. Σχηµατίστηκαν 5 οµάδες των 4 µαθητών η καθεµιά. Σε κάθε οµάδα υπήρχαν ο αναγνώστης, ο συντονιστής ο γραµµατέας που κρατούσε σηµειώσεις, και ο χειριστής Η/Υ που πληκτρολογούσε αρχείa word. Οι ρόλοι µπορούσαν να εναλλάσσονται.. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΠΟΡΕΙΑ Ι ΑΣΚΑΛΙΑΣ Η διδασκαλία χωρίζεται σε 2 φάσεις: Α ΦΑΣΗ (1 ώρα στο εργαστήριο) Αφόρµηση ανάγνωση εξοµάλυνση - πρώτες προσεγγίσεις. Στη φάση αυτή οι µαθητές χωρίζονται σε 5 οµάδες των τεσσάρων ατόµων ανάλογα µε τις τεχνολογικές δεξιότητες τους. Σε κάθε οµάδα υπάρχει ένας τουλάχιστον µαθητής µε επαρκείς δεξιότητες στη χρήση επεξεργαστή κειµένου και φυλλοµετρητή. Θα µπορούσαµε να κατηγοριοποιήσουµε τους ρόλους που αναλαµβάνουν οι µαθητές στα πλαίσια της µικρής οµάδας, στο στάδιο της διερευνητικής διαδικασίας ως εξής: Σε εκείνον του χειριστή του ηλεκτρονικού υπολογιστή.

5 Σε εκείνον του αναγνώστη - συντονιστή της διαδικασίας. Σε εκείνον του γραµµατέα της οµάδας που κρατά τις σηµειώσεις. Για την ανάθεση των ρόλων σε κάθε µαθητή, δεν παρεµβαίνει ο δάσκαλος. Οι µαθητές αναλαµβάνουν το ρόλο εκείνο που οι ίδιοι θεωρούν ότι τους ανήκει και που η οµάδα συνήθως χωρίς αντιρρήσεις τους αναγνωρίζει. Στο στάδιο αυτό ο διδάσκων µε βάση την παιδαγωγική αρχή της αφόρµησης παρουσιάζει σε µια ολιγόλεπτη εισήγηση, µε τη χρήση λογισµικού παρουσίασης και βιντεοπροβολέα, συνοπτικά στοιχεία από τη ζωή και το έργο του ποιητή µε µελέτες και αναφορές στον ποιητή και το έργο του. Οι αφαιρετικές αυτές αναφορές, στοχεύουν στη διέγερση του ενδιαφέροντος των µαθητών, αλλά και στη συµπλήρωση γνώσεων που είναι απαραίτητες για την ενασχόλησή τους στο επόµενο στάδιο- µε τα συγκεκριµένα ερωτήµατα των φύλλων εργασίας. Το αρχείο της παρουσίασης, βρίσκεται και σε κάθε σταθµό εργασίας, ώστε να µπορεί να γίνει χρήση του από κάθε οµάδα, όταν αυτό κριθεί απαραίτητο από τους µαθητές. Η παρουσίαση είναι σύντοµη (5-10 λεπτά) ώστε να µην κουράζει και όπως αναφέρθηκε αρκετά αφαιρετική για να µην στρέφει τουλάχιστον σε αυτή τη φάση τους µαθητές σε µια συγκεκριµένη κατεύθυνση. Σίγουρα πάντως δεν περιλαµβάνει «έτοιµες» απαντήσεις Ο καθηγητής παρουσιάζει σύντοµα στους µαθητές τα ζητούµενα των φύλλων εργασίας και δίνει τις απαραίτητες διευκρινήσεις. Ακολουθεί η ανάγνωση του ποιήµατος Β ΦΑΣΗ (1 ώρα- εργαστήριο) Στο στάδιο αυτό οι µαθητές χωρισµένοι σε οµάδες, επιχειρούν την ερµηνευτική προσέγγιση µέσα από τις οδηγίες που υπάρχουν στα ηλεκτρονικά φύλλα εργασίας, που βρίσκονται σε κάθε σταθµό και σε έντυπη µορφή. Κατά τη διάρκεια της έρευνας, ο καθηγητής, ενεργεί διευκολυντικά ελέγχει και αξιολογεί στο βαθµό που είναι δυνατόν, όχι µόνον τις επιλεγµένες από τους µαθητές πληροφορίες αλλά και τον τρόπο και την ίδια τη διαδικασία αναζήτησης οικοδόµησης της γνώσης. Οι µαθητές ανακοινώνουν τα κείµενα που συνέθεσαν στην τάξη και τα παραδίδουν στο καθηγητή σε έντυπη και ηλεκτρονική µορφή.

Σχετικά έγγραφα

Εκπαιδευτικό σενάριο Ταυτότητα Τίτλος: Ο τόπος µας, Γιάννη Ρίτσου ηµιουργός: Μπούρα Ευφροσύνη Το σενάριο δοκιµάστηκε στην τάξη. Εµπλεκόµενες γνωστικές περιοχές: αφορά το µάθηµα της νεοελληνικής λογοτεχνίας