ΣΥΝΟΠΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΣΥΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΟΣΥΡΙΑΚΩΝ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ Ι. ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΣΥΡΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 2006

ΣΥΝΟΠΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΣΥΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΟΣΥΡΙΑΚΩΝ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ Ι. ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΣΥΡΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 2006 ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΔΕΙΚΤΩΝ Η οικονομία της Συρίας αποδείχθηκε ανθεκτική κατά το 2006 δεδομένων των πολιτικών εξελίξεων στην περιοχή και ιδιαίτερα του πολέμου στο Λίβανο καθώς και των πολιτικών πιέσεων που ασκήθηκαν στη χώρα. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΔΝΤ και της Ε.Ε. τα οικονομικά μεγέθη της χώρας για το 2006 εξελίχθηκαν θετικά σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Ο ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ., εκτιμάται σε 3,7% (5,2% σύμφωνα με τη Συριακή Στατιστική Υπηρεσία) ενώ εκτός πετρελαϊκού τομέα σε 5,5%. Οι βασικοί παράγοντες τόνωσης της οικονομίας είναι οι ιδιωτικές επενδύσεις, οι καλές εξαγωγικές επιδόσεις κυρίως προς τις Αραβικές χώρες, τα έσοδα από τον τουρισμό και η υψηλή τιμή του πετρελαίου. Η τάση αυτή αναμένεται να διατηρηθεί. Τα εκτιμώμενα μεγαλύτερα φορολογικά έσοδα (πχ αύξηση τιμών πετρελαίου και τσιμέντου) προοιωνίζουν τη μείωση του ελλείμματος του προϋπολογισμού στο 3,25% του ΑΕΠ έως το τέλος του 2006. Το ποσοστό του εξωτερικού χρέους ως προς το ΑΕΠ αναμένεται να κυμανθεί ελαφρώς ανοδικά φθάνοντας το 22,6%, ενώ το ισοζύγιο πληρωμών ως ποσοστό επί του ΑΕΠ αναμένεται να αντιπροσωπεύει το -1,9%. Όσον αφορά στον πληθωρισμό, διαμορφώνεται περίπου στα επίπεδα αυτών του 2005 (8-9%), ενώ σύμφωνα με εκτίμηση του ΔΝΤ για το 2007 θα ανέλθει στα 14,4%. Αν και επισήμως η ανεργία τον Νοέμβριο του 2006 κυμαινόταν στο 8-9% στην πραγματικότητα αποτελεί το σημαντικότερο ίσως πρόβλημα της συριακής οικονομίας και εκτιμάται στο 20%. ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΚΑΙ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ Η Συριακή οικονομική πολιτική βασίζεται στις αρχές του 10 ου Πενταετούς Αναπτυξιακού σχεδίου 2006-2010 που έχει ως στόχους τη σταδιακή ενσωμάτωση της Συρίας στο παγκόσμιο Οικονομικό σύστημα και την ήπια μετάβαση στο καθεστώς Οικονομίας της Αγοράς, υιοθετώντας ένα νέο σύστημα της «Κοινωνικής Οικονομίας της Αγοράς» {Social Market Economy}. Οι βασικοί στόχοι είναι η κατά κεφαλήν αύξηση του ΑΕΠ κατά 7%, η μείωση της ανεργίας στο 8% και η μείωση του ποσοστού που ζεί κάτω από τα όρια της φτώχειας σε λιγότερο από 10%. Η στρατηγική επίτευξης βασίζεται: i) στη διατήρηση της μακροοικονομικής σταθερότητας μέσω αναδιάρθρωσης του φορολογικού συστήματος, της σταδιακής κατάργησης της επιδότησης της τιμής των πετρελαιοειδών και της μεταρρύθμισης του πλαισίου της νομισματικής πολιτικής ii) στην επιτάχυνση δομικών μεταρρυθμίσεων για τη δημιουργία νέων πηγών οικονομικής ανάπτυξης κυρίως προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων που θα αντικαταστήσουν τα έσοδα από τη φθίνουσα παραγωγή πετρελαίου, με βασικά εργαλεία την φιλελευθεροποίηση του εμπορίου, τη βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος και την ανάπτυξη του χρηματοδοτικού τομέα. Οι βασικές νομοθετικές ρυθμίσεις για το 2006 είναι οι εξής: Κατάργηση επιδοτήσεων: Τον Ιανουάριο του 2006 μειώθηκαν σημαντικά οι επιδοτήσεις στο πετρέλαιο (με αποτέλεσμα την αύξηση τιμής κατά 23% και 55% αντίστοιχα) και το τσιμέντο. Μελετάται περαιτέρω αναθεώρηση των επιδοτήσεων πετρελαίου. 1

Νέος Βασικός Οικονομικός Νόμος: Αντικαθιστά τον παλαιότερο του 1967, πρόκειται να τεθεί σε ισχύ από την 1.1.2008 και καθορίζει τις βασικές πολιτικές στο οικονομικό και νομισματικό σύστημα. Δίνεται αυτονομία και οικονομική ανεξαρτησία στις κρατικές επιχειρήσεις με τη δυνατότητα επανεπένδυσης των εσόδων ή διάθεσης μερισμάτων στο κράτος. Επιπλέον, προβλέπεται αναδιοργάνωση και εκσυγχρονισμός του τρόπου κατάρτισης του προϋπολογισμού. Ίδρυση Χρηματιστηρίου Δαμασκού: Με το ΠΔ 55/2006 επισήμως ιδρύθηκε το χρηματιστήριο Δαμασκού το οποίο αναμένεται να λειτουργήσει μέσα στο 2007. Σύσταση Ναυτικού Επιμελητηρίου: Θεσπίστηκε επισήμως στις 27.11.2006 στη Λατάκια με 200 μέλη που εκπροσωπούν όλο το φάσμα της ναυτιλιακής δραστηριότητας (εφοπλιστές, ναυτιλιακοί πράκτορες, κλπ) Φορολογική Μεταρρύθμιση: Με τη μεταρρύθμιση του φορολογικού Νόμου 23/2003 με το ΠΔ 51/2006 μειώνεται το ανώτερο ποσοστό φορολογίας των επιχειρήσεων σε 28% από 35% και μειώνονται σε 5 από 7 οι φορολογικές κατηγορίες. από 1.1.2007 με ιδιαίτερες πιο ευνοϊκές ρυθμίσεις ανάλογα την περιοχή εγκατάστασης και τον αριθμό απασχολουμένων. Επιπλέον, η κυβέρνηση μελετά την εισαγωγή του φόρου προστιθέμενης αξίας από το 2008. Αύξηση Έμμεσων Φόρων: Κατά το 2006 σημειώθηκαν σημαντικές αυξήσεις των φόρων στα τσιγάρα, στην κατανάλωση αλκοολούχων ποτών, στα τέλη σταθερής και κινητής τηλεφωνίας καθώς και στα χαρτόσημα. Νέος Επενδυτικός Νόμος: Σύμφωνα με πρόσφατο νομοσχέδιο ο ισχύων Επενδυτικός Νόμος 10/1991 πρόκειται να αντικατασταθεί. Φιλελευθεροποίηση εμπορίου: Μείωση δασμών εισαγωγής σε πολλά προϊόντα, κατάργηση απαγόρευσης εισαγωγών πολλών προϊόντων μεταξύ των οποίων οι σημαντικότερες σε κλωστοϋφαντουργικά και τσιμέντα, ενώ οι άδειες για εισαγωγή πρώτων υλών περιορίστηκαν. Επισημαίνεται η από το 2005 πλήρης φιλελευθεροποίηση του εμπορίου με τις χώρες της GAFTA και η επικείμενη θέση σε εφαρμογή από 1.1.2007 της Συμφωνίας Ελευθέρου Εμπορίου Συρίας Τουρκίας. Σε ότι αφορά στη Συμφωνία Σύνδεσης Συρίας Ε.Ε. που έχει μονογραφηθεί από το Νοέμβριο του 2004 δεν υπήρξε κάποια σημαντική εξέλιξη εντός του τρέχοντος έτους. Εκσυγχρονισμός Τραπεζικού και ασφαλιστικού συστήματος: Το άνοιγμα της τραπεζικής αγοράς στον ιδιωτικό τομέα και η λειτουργία ιδιωτικής ασφάλισης καθορίζεται ως προτεραιότητα για την περαιτέρω οικονομική ανάπτυξη της Συρίας. Στην Συρία λειτουργούν σήμερα εκτός της Κεντρικής Τράπεζας, έξη κρατικές Τράπεζες με εξειδίκευση κατά τομέα δραστηριότητας και έξη ιδιωτικές Τράπεζες που αποτελούν κοινοπραξίες με υποχρεωτική συμμετοχή 51% ιδιωτικών συριακών κεφαλαίων και 49% κεφαλαίων ξένων επενδυτών. Εντός του 2007, ο συνολικός αριθμός των ιδιωτικών Τραπεζών, πρόκειται να αυξηθεί σε ένδεκα, εκ των οποίων τρεις Ισλαμικές Τράπεζες. Σημειώνεται ότι οι συναλλαγές του δημόσιου τομέα με το εξωτερικό, πραγματοποιούνται αποκλειστικά σε Ευρώ, μετά σχετική Απόφαση της Κυβέρνησης από τον Φεβρουάριο 2006 προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι αρνητικές επιπτώσεις από τις οικονομικές κυρώσεις (Syrian Accountability Act) που έχουν επιβάλει οι ΗΠΑ στην Συρία από το 2004. Για το 2007 ανακοινώθηκαν νέα μέτρα που περιλαμβάνουν την αύξηση συμμετοχής των ξένων επενδυτικών κεφαλαίων στις τράπεζες (από 49% σε 60%) και την αύξηση του ελαχίστου κεφαλαίου από 30 σε 100 εκ. δολάρια. Σε ότι αφορά στο χώρο της ιδιωτικής ασφάλισης αναμένεται ότι μέχρι το τέλος του 2007 θα λειτουργούν στη χώρα περίπου δέκα εταιρείες Προϋπολογισμός 2007: Σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικών ο προϋπολογισμός του 2007 θα είναι αυξημένος κατά 16,6% ως προς το σκέλος των δημοσίων δαπανών και θα ανέλθει στο ύψος των 350 δις συριακών λιρών (7 δις δολ.) έναντι 300 δις το 2006. Η χρηματοδότηση αυτή θα προέλθει κυρίως από την αύξηση των φορολογικών εσόδων μέσω της αποτελεσματικότερης εισπρακτικής πολιτικής και πάταξης της φοροδιαφυγής. 2

Σημειωτέον ότι λόγω των μέτρων φιλελευθεροποίησης της οικονομίας τα έσοδα από τα τελωνεία παρουσιάζουν αισθητή κάμψη (κατά 200 εκ. δολ. το 2005). ΞΕΝΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΤΗ ΣΥΡΙΑ Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της UNCTAD (Οκτ. 2006) οι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις (ΑΞΕ) στη Συρία παρουσίασαν σημαντική αύξηση κατά 82% έναντι του προηγούμενου έτους φθάνοντας τα 500 εκ. δολ. Έτσι το ποσοστό των ΑΞΕ στο σχηματισμό του δείκτη Ακαθάριστου Σχηματισμού Παγίου Κεφαλαίου έφθασε στο 9,5 % έναντι του 5,4% κατά το 2004. Το ποσοστό των ΑΞΕ επί του ΑΕΠ αναμένεται αυξημένο κατά το 2006 (2,5% έναντι 2% το 2005). Παρόλα αυτά η Συρία υπολείπεται κατά πολύ των γειτονικών της χωρών στον τομέα προσέλκυσης επενδύσεων. Τα περισσότερα επενδυτικά κεφάλαια προέρχονται από άλλες Αραβικές χώρες καθώς η Συρία αποτελεί τον 4 ο προορισμό για επενδύσεις από τον αραβικό κόσμο με βασικούς επενδυτές τη Σαουδική Αραβία, τα ΗΑΕ και το Κουβέϊτ. Η συνολική ανοδική αυτή τάση συνεχίστηκε και κατά το 2006 καθώς σύμφωνα με ανακοίνωση του Γραφείου Επενδύσεων για το α εξάμηνο του 2006 εγκρίθηκαν εκτός του χρηματοοικονομικού τομέα- 212 επενδυτικά προγράμματα αξίας 194 εκ. δολαρίων (το μεγαλύτερο ποσό για τη 15ετή λειτουργία του Γραφείου) που πρόκειται να απασχολήσουν 11741 άτομα. Το 90% του προς επένδυση κεφαλαίου αφορά την βιομηχανία και ακολουθούν οι μεταφορές και η γεωργία. Τον Νοέμβριο του 2006 η Κυβέρνηση ανακοίνωσε ένα σχέδιο Νόμου για την αντικατάσταση του ισχύοντος επενδυτικού Νόμου 10/1991 και την ίδρυση νέας Αρχής υπεύθυνης για τις επενδύσεις. Σύμφωνα με τις βασικότερες ρυθμίσεις, τερματίζονται όλες οι προβλεπόμενες από τον ισχύοντα Νόμο φορολογικές απαλλαγές και όλες οι εταιρείες που λειτουργούν στη χώρα υπάγονται σε ενιαία φορολογική νομοθεσία (ΠΔ 51/2006). Οι ξένοι επενδυτές τυγχάνουν της ίδιας μεταχείρισης με τους Σύριους και ο επαναπατρισμός των κερδών γίνεται χωρίς περιορισμούς Η νέα αρμόδια Αρχή θα είναι επιφορτισμένη με το έργο της προώθησης της χώρας ως επενδυτικού προορισμού, την ενημέρωση των επενδυτών, την εκπόνηση ενός επενδυτικού χάρτη, τη μείωση της γραφειοκρατίας κλπ. Η Συρία μετέχει πλέον στο Διεθνές Κέντρο για τη διευθέτηση των Επενδυτικών Διαφορών, αποβλέποντας στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης των ξένων επενδυτών. Παράλληλα είναι υπό επεξεργασία εταιρικός νόμος που απλοποιεί τις διαδικασίες και μειώνει το κόστος σύστασης εταιρειών καθώς και νόμος σχετικά με τον αθέμιτο ανταγωνισμό. Παρά τα ανωτέρω, η Παγκόσμια Τράπεζα κατέταξε τη Συρία στην 130ή θέση μεταξύ 170 χωρών για το 2006 με κριτήριο το φιλικό κλίμα για επιχειρηματική δραστηριότητα. Εσχάτως, δύο ιδιαίτερα σημαντικοί επενδυτές για τη Συρία έχουν καταστεί η Τουρκία και το Ιράν. Η Τουρκία είναι εκτός των Αραβικών χωρών - ο μεγαλύτερος επενδυτής στη Συρία με καταγεγραμμένες επενδύσεις 500 εκ δολ. σε 33 προγράμματα μέσω των διαδικασιών του Ν. 10/1991. Σύμφωνα όμως με έγκυρες εκτιμήσεις κυμαίνονται γύρω στο 1 δις δολ. Οι περισσότερες επενδύσεις αφορούν στον βιομηχανικό τομέα (μεταλλουργία, οχήματα, βιομηχανικός εξοπλισμός, ελαιοτριβεία) με τις περισσότερες εξαγωγές να κατευθύνονται στις Αραβικές χώρες. Όσον αφορά στο Ιράν επισημαίνεται η αυξανόμενη επιρροή του στην πολιτικοοικονομική ζωή της χώρας, δεδομένου ότι κατόπιν σειράς συμφωνιών ιρανικά επενδυτικά κεφάλαια πρόκειται να επενδυθούν σε μια σειρά έργων στις κατασκευές, την ενέργεια, στις υπηρεσίες, στις μεταφορές και στον τουρισμό (όπως κατασκευή εργοστασίου τσιμέντων στη Χαμά, μεγάλη τουριστική μονάδα στη Λατάκια, εργοστάσιο παραγωγής ιρανικών αυτοκινήτων, ανακατασκευή μονάδος ηλεκτροπαραγωγής στο Μπανιάς, έργο διαχείρισης υδάτων στο Αλέππο, οικοδομικά έργα μεγάλης κλίμακας στη Άντρα, ίδρυση 3

βιομηχανικής ζώνης κοντά στην πόλη Hisya, εφοδιασμός της Συρίας με 5000 αστικά λεωφορεία κλπ). Εξάλλου, ενδεικτική της ολοένα και πιο στενής συνεργασίας Δαμασκού Τεχεράνης είναι και η πρόσφατη υπογραφή (31.10.2006) Μνημονίου Συνεργασίας μεταξύ Συρίας, Ιράν και Βενεζουέλας για την κατασκευή σε Συριακό έδαφος κοινού διυλιστηρίου πετρελαιοειδών παραγωγικής δυνατότητας 140.000 βαρελιών τη μέρα. Το ύψος της τεχνικής, βιομηχανικής και επιστημονικής συνεργασίας των δύο χωρών εκτιμάται από Ιρανικές πηγές σε 750 εκ. δολ. ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΤΗΣ ΣΥΡΙΑΣ Το εξωτερικό εμπόριο της Συρίας παρουσίασε σημαντική αύξηση τελευταία,. παρόλο που ο όγκος του μειώθηκε κατά 30% εντός του 2005 (γεγονός που σχετίζεται με μια μεγάλη συγκυριακή άνοδο κατά το 2004). Παρουσιάζει μέση ανάπτυξη 19,1% την περίοδο 2000-2005 σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της Ε.Ε.. Η εν λόγω ανάπτυξη του εξωτερικού εμπορίου ήταν αποτέλεσμα της αύξησης των εισαγωγών (κατά 38% το 2004). Δεδομένων των δυσκολιών συλλογής επίσημων στατιστικών στοιχείων, τα στοιχεία της Ε.Ε. δείχνουν μια αξιοσημείωτη άνοδο του εξωτερικού εμπορίου της Συρίας κατά το α τέταρτο του 2006 σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2005, ήτοι αύξηση των εισαγωγών κατά 27% και αύξησης των εξαγωγών κατά 34% με συνολικό όγκο εμπορίου 6,6 εκ. Ευρώ περίπου και με έλλειμμα -1,3 εκ. Ευρώ περίπου. Σημαντικότερα Εισαγόμενα Προϊόντα: μηχανήματα και εξοπλισμός μεταφορών, μηχανήματα ηλεκτρικής ενέργειας, τρόφιμα και κτηνοτροφικά προϊόντα, μέταλλα και μεταλλικά προϊόντα, χημικά και παράγωγα, πλαστικά, νήματα, χαρτικά. Σημαντικότερα Εξαγόμενα Προϊόντα: ακατέργαστο πετρέλαιο, παράγωγα πετρελαίου, φρούτα και λαχανικά, ίνες βάμβακος, ενδύματα, κρέας και ζωντανά ζώα, σίτος. ΕΜΠΟΡΙΟ ΣΥΡΙΑΣ Ε.Ε. Το εμπόριο της Συρίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση κατά τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει πτωτική τάση παρόλο που η τελευταία παραμένει πρώτος εμπορικός της εταίρος. Το 2005 το ποσοστό της Ε.Ε. επί των εισαγωγών της Συρίας έφθανε το 18,61% ((3 δις περίπου Ευρώ), έναντι 35,23% το 2001. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία για το 2006 το ποσοστό αυτό διαμορφώνονταν στο 18% περίπου. Αντίστοιχα το ποσοστό επί των εξαγωγών της Συρίας το 2005 ήταν 22,86% (2.6 δις Ευρώ περίπου) έναντι 57,23% το 2001 ενώ για το 2006 εκτιμάται στο 28,16%. Η εν λόγω πτωτική τάση μπορεί να εξηγηθεί από την ενεργοποίηση της Ζώνης Ελευθέρου Εμπορίου Αραβικών Χωρών και αντίστοιχα στην καθυστέρηση στις διαδικασίες επικύρωσης της Συμφωνίας Σύνδεσης Συρίας - Ε.Ε. Εκ των ευρωπαϊκών χωρών σημαντικότεροι εταίροι είναι η Ιταλία, η Γερμανία και η Γαλλία ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΙ ΕΜΠΟΡΙΚΟΙ ΕΤΑΙΡΟΙ Ο δεύτερος σημαντικότερος εταίρος της Συρίας μετά την Ε.Ε. είναι η Τουρκία με ποσοστό 10% επί των Συριακών εισαγωγών και 14% επί των εξαγωγών. Σημειώνεται ότι οι σχέσεις των δύο χωρών έχουν βελτιωθεί κατά πολύ σε σύγκριση με την ένταση των δεκαετιών 1980 και 1990, με θετικό αντίκτυπο στις διμερείς οικονομικές και εμπορικές σχέσεις. Η έναρξη ισχύος από 1.1.2007 της Συμφωνίας Ελευθέρου Εμπορίου Συρίας Τουρκίας θα αποτελέσει, όπως εκτιμάται, σημαντικό παράγοντα προώθησης του εμπορίου της Τουρκίας με τις αραβικές χώρες, καθώς και της Συρίας με την Ευρώπη, δίνοντας τεράστια ώθηση στο διμερές εμπόριο με ότι αυτό συνεπάγεται. Οι δύο πλευρές έχουν ως στόχο ο όγκος του διμερούς εμπορίου να φθάσει τα 2 δις δολάρια. Μετά την ενεργοποίηση της Ζώνης Ελευθέρου Εμπορίου Αραβικών Χωρών είναι σαφές ότι το ενδοαραβικό εμπόριο καθίσταται όλο και πιο σημαντικό για τη Συρία. Οι λοιποί σημαντικοί εμπορικοί εταίροι είναι η Σαουδική Αραβία, το Ιράκ (δεύτερος προορισμός των συριακών εξαγωγών για το 2005 ενώ σύμφωνα με στοιχεία του Εμπορικού Επιμελητηρίου 4

της Δαμασκού το σύνολο των συριακών εξαγωγών στο Ιράκ προσέγγισε το 1 δις δολ τους πρώτους οκτώ μήνες του 2006), ο Λίβανος, η Αίγυπτος, τα ΗΑΕ. Οι εκτός πετρελαίου - εξαγωγές της Συρίας στις Αραβικές χώρες καλύπτουν ποσοστό 35% επί του συνόλου αυτών ενώ οι εισαγωγές από τις Αραβικές χώρες το 17%. Ακολουθούν η Κίνα, η Μαλαισία, η Ουκρανία, η Ιορδανία και το Ιράν. Σημειωτέον ότι η Συρία πλέον των προαναφερομένων Συμφωνιών έχει υπογράψει διμερείς προτιμησιακές Συμφωνίες με τη Ρωσία, την Κίνα, το Ιράν, την Ινδία και την Ουκρανία. ΙΙ. ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΔΙΜΕΡΩΝ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΔΙΜΕΡΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΥΡΙΑΣ Η πορεία των εμπορικών σχέσεων της χώρας μας με την Συρία είναι αρκετά ικανοποιητική. Το Εμπορικό ισοζύγιο της Ελλάδος με την Συρία είναι χρόνια πλεονασματικό. Ο συνολικός όγκος συναλλαγών αυξήθηκε κατά 87% το 2005 φθάνοντας στα 177 εκ. Ευρώ, έναντι 94,6 εκ. ευρώ το 2004 και 48,6 εκ. Ευρώ το 2002. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της ΕΣΥΕ, ο όγκος του διμερούς εμπορίου κατά το Α Οκτάμηνο του 2006 παρουσιάζει μια αύξηση της τάξεως του 40% ως προς το αντίστοιχο διάστημα του 2005, σε συνέχεια της ανοδικής πορείας που παρατηρείται κατά τα τελευταία έτη. Η αύξηση αυτή οφείλεται κατά κύριο λόγο στην εξέλιξη των ελληνικών εξαγωγών, που φθάνει στο 45% σε σχέση με το αντίστοιχο οκτάμηνο του παρελθόντος έτους. Οι ελληνικές εισαγωγές από τη Συρία, για την αντίστοιχη χρονική περίοδο παρέμειναν σταθερές. Η συνολική συγκριτική εικόνα μεταξύ της περιόδου Ιαν. Αυγ. 2006 και της αντίστοιχης περιόδου του 2005 έχει ως εξής: ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ - ΣΥΡΙΑΣ (ΣΕ ΧΙΛ ΕΥΡΩ) ΙΑΝ.- ΑΥΓ 2005 ΙΑΝ.- ΑΥΓ. 2006 ΜΕΤΑΒΟΛΗ % ΕΞΑΓΩΓΕΣ 85.241 123.864 45 ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ 11.974 11.926 0 ΟΓΚΟΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ 97.215 135.790 40 ΙΣΟΖΥΓΙΟ 73.267 111.938 53 Η διάρθρωση των ελληνικών εξαγωγών στη Συρία είχε ως εξής: Πετρελαιοειδή ορυκτέλαια - λιπαντικά λάδια, ζάχαρη, ράβδοι σύρματα και σωλήνες χαλκού, προϊόντα αργιλίου, ελκυστήρες μεταχειρισμένοι, πώματα, χρωστικές ύλες συνθετικές οργανικές, μελάσες, προϊόντα συνθετικά οργανικά, μέρη και εξαρτήματα οχημάτων, εντομοκτόνα μυκητοκτόνα φυτοφάρμακα, συσκευές τηλεφωνίας και μέρη συσκευών, χημικά υγρά, μεταχειρισμένα ρυμουλκούμενα, μεταχειρισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού ή εμπορευμάτων, χειροπρίονα και λεπίδες κοπής. Η διάρθρωση των ελληνικών εισαγωγών από τη Συρία είχε ως εξής: Βασικά εισαγόμενα προϊόντα: φωσφορικά ασβέστια, πέτρες για οικοδομές, προϊόντα από βαμβάκι, σάκοι συσκευασίας, προϊόντα πλαστικών υλών, κάλτσες από συνθετικές ίνες, βαμβακερά είδη ρουχισμού, χαρτικά είδη, κουρτίνες και υφάσματα συνθετικά και βαμβακερά, πρώιμες πατάτες. 5

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΚΑΘΙΣΤΟΥΝ ΕΥΝΟΙΚΕΣ ΤΙΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΓΙΑ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΣΥΡΙΑ Η Συρία διαθέτει μεγάλη εσωτερική αγορά, διότι είναι μία μεγάλη χώρα με πληθυσμό άνω των 18 εκ. κατοίκων και μάλιστα νεαρής ηλικίας εφόσον όπως εκτιμάται το 40% έχει ηλικία κάτω των 15 ετών. Στόχος της Συριακής Κυβέρνησης είναι η έξοδος της χώρας από την μακρόχρονη απομόνωση και η ένταξή της στο Διεθνές Οικονομικό Σύστημα. Μέσα σ αυτό το πλαίσιο λαμβάνονται τελευταία μέτρα εκσυγχρονισμού και φιλελευθεροποίησης των οικονομικών δομών, που μέχρι τώρα έχουν επικεντρωθεί στον χρηματο-οικονομικό τομέα. Έτσι από το 2005 άρχισαν να δραστηριοποιούνται στη Συρία οι πρώτες έξη ιδιωτικές Τράπεζες. Τον Ιούλιο του 2006 χορηγήθηκε άδεια λειτουργίας σε τρεις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες και εντός του 2007 προβλέπεται η ίδρυση Χρηματιστηρίου. Επίκειται και θα είναι καθοριστική για την ένταξη της χώρας στο καθεστώς Οικονομίας της Αγοράς, η ολοκλήρωση της Συμφωνίας Σύνδεσης της Συρίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία έχει μονογραφηθεί από τον Οκτώβριο του 2004, αλλά δεν έχει ακόμα επικυρωθεί από τα Κράτη Μέλη, καθώς και η αποδοχή της Αίτησης της Συρίας για ένταξη της, στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου. Η Συρία από τον Ιανουάριο του 2005, που ετέθη σε εφαρμογή η Συμφωνία για την Αραβική Ζώνη Ελευθέρου Εμπορίου, GAFTA, της οποίας αποτελεί ιδρυτικό μέλος, έχει αρχίσει να εξελίσσεται σε κέντρο αραβικού εμπορίου, δεδομένου ότι τα προϊόντα που προέρχονται από τις 15 χώρες μέλη της GAFTA, εισάγονται στην Συρία χωρίς δασμούς ή εξαιρετικά μειωμένους. Ανάλογη Συμφωνία ελευθέρου Εμπορίου υπέγραψε η Συρία και με την Τουρκία το 2005 και αναμένεται η επικύρωσή της. Η Συρία λόγω γειτνίασης αποτελεί Πύλη τροφοδοσίας του Ιράκ και μέσα σ αυτό το πλαίσιο προβλέπεται η εκτέλεση μεγάλων έργων στην χώρα, για την αναβάθμιση του οδικού δικτύου, των Λιμένων της Λατάκια και της Ταρτούς, καθώς και των σιδηροδρόμων. Οσον αφορά στις διμερείς οικονομικές σχέσεις Ελλάδος Συρίας, η χώρα μας κατά την 6 η Μικτή Διυπουργική Επιτροπή που πραγματοποιήθηκε στην Δαμασκό, τον Φεβρουάριο του 2003, ολοκλήρωσε το θεσμικό πλαίσιο που είναι απαραίτητο για την προώθηση των οικονομικών και εμπορικών σχέσεων με την Συρία, με την υπογραφή τριών σημαντικών Συμφωνιών: - Συμφωνία για την Προστασία και Αμοιβαία Προώθηση των Επενδύσεων - Συμφωνία Τουριστικής Συνεργασίας και, - Συμφωνία για την ίδρυση Μικτού Επιχειρηματικού Συμβουλίου Ελλάδος-Συρίας (που υπεγράφη μεταξύ του ΟΠΕ και της Ομοσπονδίας Εμπορικών Επιμελητηρίων Συρίας) Η θεαματική άνοδος της αξίας των ελληνικών εξαγωγών στην Συρία τα τελευταία χρόνια, από 34,6 εκ Ευρώ το 2002, στα 157,5 εκ Ευρώ το 2005 καταδεικνύει τις δυνατότητες που υπάρχουν για εισδοχή σε μία νέα μεγάλη αναδυόμενη αγορά που ενδεχομένως σύντομα, θα ενταχθεί στο διεθνές εμπορικό σύστημα. ΚΛΑΔΟΙ ΕΞΑΓΩΓΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ Η συριακή αγορά προσφέρει δυνατότητες για εξαγωγή όλων σχεδόν των μεταποιημένων βιομηχανικών προϊόντων και των πρώτων υλών. Ωστόσο παραμένει σε ισχύ, μέχρι την υπογραφή της Συμφωνίας Σύνδεσης με την Ε.Ε. μία αρκετά εκτενής λίστα απαγορευμένων ειδών προς εισαγωγή, όπως για παράδειγμα τα τρόφιμα και ποτά για λόγους προστασίας της εγχώριας παραγωγής. 6

Κυριότεροι τομείς ενδιαφέροντος για εξαγωγές από την Ελλάδα στην Συρία είναι κυρίως τα οικοδομικά υλικά, τα αγροτικά μηχανήματα, ο εξοπλισμός άρδευσης και ύδρευσης, λιπάσματα χημικά και κάθε είδους βιομηχανικός εξοπλισμός. Αναλυτικότερα ιδιαίτερου ενδιαφέροντος είναι : Κατασκευαστικά έργα που προτείνονται μέσω διαγωνισμών και αφορούν έργα υποδομής, κυρίως στον τομέα των μεταφορών, όπως κατασκευή αυτοκινητοδρόμων και εκσυγχρονισμός λιμένων και αεροδρομίων καθώς και του σιδηροδρομικού δικτύου της χώρας, Επίσης προβλέπεται η κατασκευή φραγμάτων καθώς και σταθμών άντλησης ύδατος. Οικοδομικά υλικά και εξοπλισμός, όπως τσιμέντο, χρωστικές ύλες και ηλεκτρολογικό υλικό παρουσιάζουν αυξημένη ζήτηση, λόγω των μεγάλων έργων και οικιστικών προγραμμάτων, αλλά και των πρόσφατα εγκριθέντων μεγάλων τουριστικών επενδύσεων που θα πραγματοποιηθούν προσεχώς στην Δαμασκό, από χώρες του Κόλπου. Αγροτικά μηχανήματα και αρδευτικός εξοπλισμός έχουν μεγάλη ζήτηση για τον εκσυγχρονισμό και επέκταση των αγροτικών εκμεταλλεύσεων. Επίσης φυτοφάρμακα, ποικιλίες σπόρων και τεχνογνωσία, ιδιαίτερα μάλιστα στον τομέα του ελαιολάδου (κυρίως τυποποίηση και εμφιάλωση) καθώς και στους τομείς των γαλακτοκομικών προϊόντων, της πτηνοτροφίας, της μελισσοκομίας και των φρούτων και λαχανικών (όπως διαλογή και συσκευασία). Ιατρικά είδη και νοσοκομειακός εξοπλισμός καθώς και τα φάρμακα αποτελούν νέα υπο αξιοποίηση αγορά ιδιαίτερα όσον αφορά στα φάρμακα, διότι πρόσφατα επετράπη η εισαγωγή όσων δεν παράγονται εγχωρίως. Λιπαντικά -Εξοπλισμός και εφόδια για εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου έχουν σταθερά μεγάλη ζήτηση Εξερεύνηση και εκμετάλλευση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αποτελούν νέο τομέα αυξανόμενου ενδιαφέροντος, διότι στόχος της Κυβέρνησης ενόψει εξάντλησης των αποθεμάτων πετρελαίου, είναι το 5% τουλάχιστον της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, έως το 2010 να προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές. Τηλεπικοινωνίες και Τηλεπικοινωνιακό υλικό συνιστούν τελευταία μεγάλη αγορά λόγω της εκτεταμένης ανάπτυξης και αναβάθμισης του υπάρχοντος δικτύου, καθώς και των υπηρεσιών INTERNET Σημειωτέον ότι έως το 2008 το αργότερο, θα προκηρυχθεί διαγωνισμός για επιλογή της τρίτης εταιρείας, που θα λάβει άδεια κινητής τηλεφωνίας στην Συρία. Επενδύσεις και Συνεργασίες συμπαραγωγής ή μεταφοράς τεχνογνωσίας, ενδείκνυνται σε επιλεγμένους τομείς, όπως στον αγροτοβιομηχανικό τομέα, που παραμένει κλειστός, λόγω της απαγόρευσης εισαγωγής των ειδών αυτών από άλλες χώρες, πλην των αραβικών, καθώς και στον τομέα του Τουρισμού που προωθεί ιδιαίτερα η Κυβέρνηση, λόγω των μεγάλων ελλείψεων της χώρας σε τουριστικές υποδομές (ξενοδοχεία, εστιατόρια, γραφεία ενοικιάσεως αυτοκινήτων κά). 7