Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα

Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα Ενδιάμεση Χρηματοοικονομική Πληροφόρηση (ΔΛΠ 34) Χρηματοοικονομική Πληροφόρηση κατά Τομέα (ΔΛΠ 14, ΔΠΧΠ 8) Διδάσκων: Δρ. Γεώργιος Α. Παπαναστασόπουλος

Ενδιάμεση Χρηματοοικονομική Πληροφόρηση Η σύνταξη και παρουσίαση ενδιάμεσων οικονομικών καταστάσεων, δεν είναι υποχρεωτική από τα ΔΛΠ. Μπορεί όμως να επιβάλλεται από διάφορες αρχές, όπως τα χρηματιστήρια, τις κυβερνήσεις κλπ. Συνεπώς, το ότι μία επιχείρηση δεν παρουσιάζει ενδιάμεσες οικονομικές καταστάσεις, ή παρουσιάζει ενδιάμεσες οικονομικές καταστάσεις που βασίζονται σε κάποιο άλλο λογιστικό πλαίσιο (εκτός ΔΠΧΠ), δεν θίγει το κύρος των ετήσιων οικονομικών καταστάσεων που έχουν συνταχθεί σύμφωνα με τα ΔΠΧΠ

Ενδιάμεση Χρηματοοικονομική Πληροφόρηση Μία πλήρης σειρά ενδιάμεσων οικονομικών καταστάσεων πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον: Συνοπτικό Ισολογισμό. Συνοπτική Κατάσταση Λογαριασμού Αποτελεσμάτων. Συνοπτικό Πίνακα Μεταβολών Καθαρής θέσης. Συνοπτική Κατάσταση Ταμιακών Ροών. Επιλεγμένες Επεξηγηματικές Σημειώσεις.

Ενδιάμεση Χρηματοοικονομική Πληροφόρηση Οι επιχειρήσεις μπορούν να παρουσιάζουν πλήρεις και όχι συνοπτικές ενδιάμεσες οικονομικές καταστάσεις. Στην περίπτωση αυτή όμως, η μορφή και το περιεχόμενο των οικονομικών καταστάσεων, πρέπει να είναι αυτά που προβλέπονται από το ΔΛΠ 1.

Ενδιάμεση Χρηματοοικονομική Πληροφόρηση Οι συνοπτικές οικονομικές καταστάσεις αφορούν: Τις επικεφαλίδες και τα υποσύνολα τα οποία περιλαμβάνονταν στις τελευταίες ετήσιες οικονομικές καταστάσεις. Επιπλέον γραμμές μπορούν να προστίθενται, αν η παράλειψή τους θα έκανε τις οικονομικές καταστάσεις παραπλανητικές.

Την φύση και τα ποσά ασυνήθιστων κονδυλίων που επηρεάζουν τα περιουσιακά στοιχεία, τις υποχρεώσεις, την καθαρή θέση, τα καθαρά κέρδη και τις ταμιακές ροές. Ενδιάμεση Χρηματοοικονομική Πληροφόρηση Με δεδομένο ότι οι χρήστες των οικονομικών καταστάσεων έχουν πρόσβαση στις πλέον πρόσφατες ετήσιες οικονομικές καταστάσεις, οι επεξηγηματικές σημειώσεις περιλαμβάνουν: Μία δήλωση ότι οι ίδιες αρχές και μέθοδοι με τις πλέον πρόσφατες ετήσιες οικονομικές καταστάσεις έχουν ακολουθηθεί, ή αν υπήρξε αλλαγή, την φύση και την επίδραση αυτής. Περιγραφή των δραστηριοτήτων όσον αφορά την εποχικότητα.

Ενδιάμεση Χρηματοοικονομική Πληροφόρηση Με δεδομένο ότι οι χρήστες των οικονομικών καταστάσεων έχουν πρόσβαση στις πλέον πρόσφατες ετήσιες οικονομικές καταστάσεις, οι επεξηγηματικές σημειώσεις περιλαμβάνουν: Την φύση και το ποσό των μεταβολών στις λογιστικές εκτιμήσεις, τόσο για τα κονδύλια ενδιάμεσων περιόδων του τρέχοντος οικονομικού έτους, όσο και για τα κονδύλια ενδιάμεσων περιόδων του προηγούμενου (συγκριτικού) οικονομικού έτους, εφόσον οι μεταβολές αυτές είναι σημαντικές. Εκδόσεις, επαναγορές και εξοφλήσεις χρεωστικών και συμμετο-χικών τίτλων. Μερίσματα που πληρώθηκαν για κάθε κατηγορία μετοχών. Έσοδα κατά τομέα και αποτέλεσμα κατά τομέα, όσον αφορά τον πρωτεύοντα τύπο πληροφόρησης.

Ενδιάμεση Χρηματοοικονομική Πληροφόρηση Με δεδομένο ότι οι χρήστες των οικονομικών καταστάσεων έχουν πρόσβαση στις πλέον πρόσφατες ετήσιες οικονομικές καταστάσεις, οι επεξηγηματικές σημειώσεις περιλαμβάνουν: Σημαντικά γεγονότα που συνέβησαν μετά το τέλος της ενδιάμεσης περιόδου, τα οποία δεν αντικατοπτρίζονται στις οικονομικές καταστάσεις της ενδιάμεσης περιόδου. Τις επιπτώσεις στην σύνθεση της επιχείρησης, από γεγονότα όπως ενοποιήσεις επιχειρήσεων, απόκτηση ή διάθεση θυγατρικών, μακροπρόθεσμες επενδύσεις, αναδιαρθρώσεις και διακοπείσες εκμεταλλεύσεις. Μεταβολές στις ενδεχόμενες απαιτήσεις και ενδεχόμενες υποχρεώσεις σε σχέση με τον τελευταίο ετήσιο ισολογισμό.

Ενδιάμεση Χρηματοοικονομική Πληροφόρηση Ισολογισμό, με ημερομηνία την λήξη της ενδιάμεσης περιόδου και συγκριτικό Ισολογισμό, τον τελευταίο ετήσιο Ισολογισμό. Κατάσταση λογαριασμού αποτελεσμάτων για την τρέχουσα ενδιάμεση περίοδο, με συγκριτικά στοιχεία της αντίστοιχης ενδιάμεσης περιόδου του προηγούμενου οικονομικού έτους.

Ενδιάμεση Χρηματοοικονομική Πληροφόρηση Κατάσταση μεταβολών καθαρής θέσης, από την αρχή της ετήσιας περιόδου μέχρι την λήξη της ενδιάμεσης περιόδου, με συγκριτικά στοιχεία της αντίστοιχης περιόδου του προηγούμενου οικονομικού έτους. Κατάσταση ταμιακών ροών, από την αρχή της ετήσιας περιόδου μέχρι την λήξη της ενδιάμεσης περιόδου, με συγκριτικά στοιχεία της αντίστοιχης περιόδου του προηγούμενου οικονομικού έτους.

Ενδιάμεση Χρηματοοικονομική Πληροφόρηση Έστω μία επιχείρηση που παρουσιάζει ενδιάμεσες οικονομικές καταστάσεις κάθε τρίμηνο. Οι οικονομικές καταστάσεις που θα πρέπει να παρουσιάσει στο Β τρίμηνο του 2012 για παράδειγμα, έχουν ως εξής: Ισολογισμός 30.06.2012 συγκρισή με 31.12.2011 Αποτελέσματα 01.01-30.06.2012 συγκρισή με 01.01-30.06.2011 01.04-30.06.2012 συγκρισή με 01.04-30.06.2011 Ταμιακές ροές 01.01-30.06.2012 συγκρισή με 01.01-30.06.2011 Μεταβολές Καθαρής θέσης 01.01-30.06.2012 συγκρισή με 01.01-30.06.2011

Ενδιάμεση Χρηματοοικονομική Πληροφόρηση Όσον αφορά την αναγνώριση και επιμέτρηση των στοιχείων των ενδιάμεσων οικονομικών καταστάσεων, ακολουθούνται οι ίδιες ακριβώς αρχές όπως και στις ετήσιες. Παραδείγματα στοιχείων (εσόδων και εξόδων) που πρέπει να αναγνωρίζονται στην ενδιάμεση περίοδο που προκύπτουν, είναι: μερίσματα, δικαιώματα, κρατικές επιχορηγήσεις, φόροι εισοδήματος, κ.λ.π.

Ενδιάμεση Χρηματοοικονομική Πληροφόρηση Διερμηνεία 10: «Ενδιάμεση Χρηματοοικονομική Πληροφόρηση και Απομείωση» (Interim Financial Reporting and Impairment). Υποχρεωτική ισχύς για ετήσιες περιόδους που αρχίζουν την ή μετά την 1 Νοεμβρίου 2006. Το θέμα που προκάλεσε την έκδοση της Διερμηνείας ήταν, αν μία επιχείρηση μπορεί να αναστρέψει μία ζημία απομείωσης που αναγνωρίσθηκε σε μία ενδιάμεση περίοδο επί Υπεραξίας και επενδύσεων σε συμμετοχικούς τίτλους, η οποία δεν θα είχε αναγνωρισθεί αν η επιχείρηση δεν συνέτασσε ενδιάμεσες οικονομικές καταστάσεις σύμφωνα με το ΔΛΠ 34. Με βάση την Διερμηνεία 10 οι ζημίες αυτές δεν μπορούν να αναστραφούν.

Ενδιάμεση Χρηματοοικονομική Πληροφόρηση Έστω η επιχείρηση Α η οποία συντάσσει τριμηνιαίες οικονομικές καταστάσεις. Την 31.03.200Χ η Α ελέγχει την υπεραξία που προέκυψε από την αγορά της επιχείρησης Β και διαπιστώνει ζημία απομείωσης έστω 1.000. Η ζημία αυτή δεν υπάρχει την 31.12.200Χ, λόγω της ανάκαμψης των αποτελεσμάτων της Β. Η Α αναγνώρισε την ζημία απομείωσης κατά την 31.03.200Χ, η οποία όμως δεν θα είχε αναγνωρισθεί αν η Α συνέτασσε μόνον ετήσιες οικονομικές καταστάσεις. Με βάση την Διερμηνεία 10, η ζημία των 1.000 δεν μπορεί να αναστραφεί την31.12.200χ.

Με τις πληροφορίες κατά Τομέα ασχολείται το ΔΛΠ 14 «Χρηματοοικονομική» (Segment Reporting). Οι πληροφορίες κατά τομέα παρέχονται από τις επιχειρήσεις των οποίων μετοχές και ομολογίες είναι δημόσια διαπραγματεύσιμες.

Αν μια ενιαία χρηματοοικονομική παρουσίαση περιέχει τόσο τις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις όσο και τις ιδιαίτερες της μητρικής ή μιας, ή περισσοτέρων θυγατρικών, η κατά τομέα πληροφόρηση παρουσιάζεται μόνο στην βάση των ενοποιημένων. Αν μια θυγατρική είναι και η ίδια επιχείρηση της οποίας αξιόγραφα είναι διαπραγματεύσιμα δημοσίως, παρουσιάζει και αυτή πληροφόρηση κατά τομέα. Το ίδιο ισχύει και για τις συγγενείς εταιρείες και για τις κοινοπραξίες.

Οι πληροφορίες που παρέχονται με βάση αυτό το πρότυπο είναι πολύ σημαντικές για τους χρήστες, προκειμένου να εντοπίσουν την απόδοση της επιχείρησης και να εκτιμήσουν τους κινδύνους τους οποίους αντιμετωπίζει. Οι προς παρουσίαση τομείς διακρίνονται σε δύο κατηγορίες: Επιχειρηματικοί τομείς Γεωγραφικοί τομείς

Επιχειρηματικοί τομείς: είναι διακριτά μέρη μιας επιχείρησης τα οποία απασχολούνται με την παραγωγή ή παροχή εξατομικευμένων προϊόντων ή υπηρεσιών, τα οποία υπόκεινται σε κινδύνους και αποδόσεις που διαφέρουν από εκείνες άλλων τομέων. Παράγοντες που λαμβάνονται υπόψη για τον προσδιορισμό αν τα προϊόντα ή οι υπηρεσίες σχετίζονται μεταξύ τους περιλαμβάνουν: Το είδος αυτών. Την μορφή της παραγωγικής διαδικασίας. Τον τύπο ή την κατηγορία του πελάτη που απευθύνονται τα προϊόντα ή οι υπηρεσίες. Τις χρησιμοποιούμενες μεθόδους διανομής. Το πλαίσιο του λειτουργικού περιβάλλοντος όπου συντρέχει περίπτωση (π.χ. Τράπεζες, ασφαλιστικές επιχειρήσεις κλπ).

Γεωγραφικοί τομείς: είναι διακριτά μέρη μιας επιχείρησης που απασχολούνται με την παραγωγή ή την παροχή υπηρεσιών σε ειδικά οικονομικά περιβάλλοντα που υπόκεινται σε κινδύνους και αποδόσεις που διαφέρουν από εκείνες άλλων τομέων. Παράγοντες που λαμβάνονται υπόψη για τον προσδιορισμό των γεωγραφικών τομέων είναι: Η ομοιότητα των οικονομικών και πολιτικών συνθηκών. Σχέσεις μεταξύ των λειτουργιών σε διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές. Εγγύτητα των εργασιών. Ειδικοί κίνδυνοι που συνδέονται με τις λειτουργίες σε μία συγκεκριμένη περιοχή. Κανονισμοί συναλλαγματικού ελέγχου. Οι επικρατούντες νομισματικοί κίνδυνοι.

Ο καθορισμός του πρωτεύοντος τύπου τομέων προς παρουσίαση, δηλ. αν ο πρωτεύων τύπος θα είναι οι επιχειρηματικοί τομείς και δευτερεύων οι γεωγραφικοί ή αντίστροφα, εξαρτάται από την επικρατούσα πηγή και φύση των κινδύνων και αποδόσεων μιας επιχείρησης. Την βάση για τον εντοπισμό της επικρατούσας πηγής και φύσεως των κινδύνων αποτελεί η εσωτερική Οργανωτική και Διοικητική δομή μιας επιχείρησης καθώς και το σύστημα της εσωτερικής οικονομικής παρουσίασης των πληροφοριών προς το Διοικητικό Συμβούλιο και την Γενική Συνέλευση.

Έτσι, αν οι κίνδυνοι και τα ποσοστά αποδόσεων μιας επιχείρησης επηρεάζονται ισχυρά τόσο από διαφορές στα προϊόντα και τις υπηρεσίες όσο και από διαφορές των γεωγραφικών περιοχών, τότε επιλέγεται ως πρωτεύων τύπος παρουσίασης οι επιχειρηματικοί τομείς και δευτερεύων οι γεωγραφικοί τομείς. Αν το εσωτερικό σύστημα παρουσίασης των πληροφοριών δεν βασίζεται ούτε στα προϊόντα και τις υπηρεσίες, ούτε στην γεωγραφία, τότε η Διοίκηση αποφασίζει για τον τύπο παρουσιάσεως που θα ακολουθήσει. Η ισομερής παρουσίαση, και των δύο τύπων (επιχειρηματικών και γεωγραφικών) ως πρωτευόντων, μπορεί να γίνει.

Ένας τομέας (επιχειρηματικός γεωγραφικός), προσδιορίζεται ως απεικονιστέος, αν: Η πλειονότητα των εσόδων του προέρχεται από πωλήσεις σε εξωτερικούς πελάτες και: Τα έσοδα του από πωλήσεις σε εξωτερικούς πελάτες και από συναλλαγές με άλλους τομείς είναι τουλάχιστον το 10% των συνολικών εσόδων (εσωτερικών και εξωτερικών όλων των τομέων). Το αποτέλεσμα του τομέα, κέρδος ή ζημία, είναι 10% ή περισσότερο από το αντίστοιχο συνολικό αποτέλεσμα όλων μαζί των κερδοφόρων ή όλων μαζί των ζημιογόνων τομέων, οποιοδήποτε είναι μεγαλύτερο σε απόλυτο ποσό. Τα περιουσιακά στοιχεία του τομέα είναι τουλάχιστον το 10% του συνόλου των περιουσιακών στοιχείων όλων των τομέων.

Αν ένας εσωτερικά παρουσιαζόμενος τομέας είναι κάτω των ανωτέρω ορίων τότε: Αυτός ο τομέας μπορεί να παρουσιασθεί ξεχωριστά παρά το μέγεθος του. Μπορεί να συνενωθεί με άλλον τομέα που παρουσιάζεται ιδιαιτέρως, ή με άλλους τομείς που επίσης βρίσκονται κάτω από τα ανωτέρω όρια. Αν δεν παρουσιάζεται ξεχωριστά ή δεν συνενώνεται με άλλους, πρέπει να περιληφθεί στα μη κατανεμόμενα στοιχεία.

Αν τα συνολικά έσοδα από εξωτερικές πηγές που αφορούν τους προς παρουσίαση τομείς είναι κάτω του 75% του συνόλου των εσόδων, πρέπει να προσδιοριστούν και άλλοι τομείς για παρουσίαση, ακόμη και αν δεν ανταποκρίνονται στα όρια του 10% που αναφέρθηκαν παραπάνω. Ένας τομέας που προσδιορίστηκε για παρουσίαση στην αμέσως προηγούμενη περίοδο επειδή πληρούσε τα όρια του 10%, πρέπει να παρουσιάζεται ιδιαιτέρως και για την τρέχουσα περίοδο, έστω και αν δεν πληροί τα όρια του 10%, εφόσον η Διοίκηση κρίνει ότι ο τομέας είναι συνεχούς σημασίας. Ένας τομέας που προσδιορίστηκε για παρουσίαση στην τρέχουσα περίοδο επειδή πληροί τα κριτήρια του 10%, παρουσιάζεται και για την προηγούμενη για συγκριτικούς σκοπούς, έστω και αν δεν πληρούσε για την περίοδο εκείνη τα κριτήρια του 10%.

Πρωτεύων τύπος παρουσίασης Γνωστοποίησεις: Τα έσοδα από πωλήσεις σε εξωτερικούς πελάτες και άλλους τομείς, ξεχωριστά για κάθε πρωτεύοντα τομέα. Το αποτέλεσμα για κάθε πρωτεύοντα τομέα. Το αποτέλεσμα είναι το μικτό κέρδος από τις πωλήσεις. Μπορεί όμως να είναι και σε παρακάτω επίπεδο, αν τούτο μπορεί να προσδιοριστεί χωρίς αυθαίρετες κατανομές. Σε κάθε περίπτωση όμως, είναι πριν τα δικαιώματα μειοψηφίας.

Πρωτεύων τύπος παρουσίασης Γνωστοποίησεις: Η λογιστική αξία των περιουσιακών στοιχείων του τομέα. Βασικά, γνωστοποιούνται τα λειτουργικά περιουσιακά στοιχεία (των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων). Αν όμως στο αποτέλεσμα του τομέα περιλαμβάνονται χρηματοοικονομικά στοιχεία (π.χ. και έσοδα από τόκους και μερίσματα) τότε στα περιουσιακά στοιχεία του τομέα περιλαμβάνονται και τα περιουσιακά στοιχεία που τα δημιουργούν(π.χ. συμμετοχές και χρεόγραφα). Δεν περιλαμβάνονται απαιτήσεις φόρου εισοδήματος.

Πρωτεύων τύπος παρουσίασης Γνωστοποίησεις: Οι υποχρεώσεις του κάθε παρουσιαζόμενου τομέα. Οι υποχρεώσεις του τομέα είναι αυτές που αφορούν τον ίδιο αλλά και αυτές που μπορούν να κατανεμηθούν με ορθολογικό τρόπο. Είναι βασικά οι λειτουργικές υποχρεώσεις (προμηθευτές - προσωπικό - προβλέψεις). Αν όμως τα αποτελέσματα του τομέα περιλαμβάνουν και χρηματοοικονομικά στοιχεία (π.χ. τόκοι-έξοδα) τότε στις υποχρεώσεις περιλαμβάνονται και οι αντιστοιχές που τα δημιουργούν (π.χ. δάνεια).

Πρωτεύων τύπος παρουσίασης Γνωστοποίησεις: Το κόστος των ενσώματων και ασώματων (άϋλων) περιουσιακών στοιχείων που αποκτήθηκαν από τον τομέα στη περίοδο. Οι αποσβέσεις των ενσώματων και άϋλων περιουσιακών στοιχείων της περιόδου. Το συνολικό ποσό των μη ταμιακών εξόδων (όπως προβλέψεις). Τέλος, η επιχείρηση πρέπει να παρουσιάζει συμφωνία μεταξύ των πληροφοριών που γνωστοποιούνται για τους παρουσιαζόμενους τομείς και των συγκεντρω-τικών πληροφοριών των οικονομικών καταστάσεων.

Δευτερεύων τύπος παρουσίασης Γνωστοποίησεις: Αν ο πρωτεύων τύπος μιας επιχείρησης για την παρουσίαση των πληροφοριών κατά τομέα είναι οι επιχειρηματικοί τομείς, πρέπει να παρουσιάζονται οι ακόλουθες πληροφορίες για κάθε γεωγραφικό τομέα του οποίου τα έσοδα από πωλήσεις σε εξωτερικούς πελάτες είναι 10% ή περισσότερο του συνόλου των εσόδων της επιχείρησης, από πωλήσεις σε όλους τους εξωτερικούς πελάτες.

Τα έσοδα του τομέα από εξωτερικούς πελάτες. Η συνολική λογιστική αξία των περιουσιακών στοιχείων του τομέα. Το συνολικό κόστος που πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της περιόδου για την απόκτηση περιουσιακών στοιχείων (ενσώματα και άϋλα περιουσιακά στοιχεία).

Δευτερεύων τύπος παρουσίασης Γνωστοποίησεις: Αν ο πρωτεύων τύπος για την παρουσίαση των κατά τομέα πληροφοριών είναι οι γεωγραφικοί τομείς, πρέπει να παρουσιάζονται οι ακόλουθες πληροφορίες για κάθε επιχειρηματικό τομέα του οποίου τα έσοδα από πωλήσεις σε εξωτερικούς πελάτες είναι 10% ή περισσότερο του συνόλου των εσόδων της επιχείρησης από πωλήσεις προς όλους τους εξωτερικούς πελάτες.

Τα έσοδα του τομέα από εξωτερικούς πελάτες. Η συνολική λογιστική αξία των περιουσιακών στοιχείων του τομέα. Το συνολικό κόστος που πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της περιόδου για την απόκτηση περιουσιακών στοιχείων (ενσώματα και άϋλα περιουσιακά στοιχεία).

Τον Νοέμβριο του 2006 το IASB δημοσίευσε το ΔΠΧΠ 8 «Λειτουργικοί Τομείς» (Operating Segments), με υποχρεωτική εφαρμογή από την 01.01.2009 (ενωρίτερη εφαρμογή επιτρέπεται). Οι βασικές αλλαγές του Προτύπου αυτού σε σχέση με το ΔΛΠ 14 το οποίο και αντικαθιστά είναι οι ακόλουθες:

Ο προσδιορισμός των λειτουργικών τομέων γίνεται με βάση τις εσωτερικές αναφορές οι οποίες τίθενται υπόψη του λαμβάνοντος τις αποφάσεις, με σκοπό να κατανεμηθούν οι πόροι και να εκτιμηθεί η αποτελεσματικότητα. Ένα τμήμα της επιχείρησης το οποίο πωλεί αποκλειστικά σε άλλους λειτουργικούς τομείς μπορεί να αποτελεί απεικονίσιμο λειτουργικό τομέα. Τα ποσά που απεικονίζονται στους λειτουργικούς τομείς μπορούν να επιμετρώνται σε διαφορετική βάση από αυτήν που επιμετρώνται για σκοπούς σύνταξης των οικονομικών καταστάσεων.

Δεν δίδονται ορισμοί των εσόδων, εξόδων, αποτελεσμάτων, περιουσιακών στοιχείων και υποχρέωσεων των τομέων. Έναντι αυτών απαιτείται εξήγηση του πως τα στοιχεία αυτά επιμετρώνται για κάθε απεικονίσιμο τομέα. Τα έσοδα από τόκους παρουσιάζονται ξεχωριστά από τα έξοδα από τόκους για κάθε απεικονίσιμο τομέα.

Απαιτούνται γνωστοποιήσεις σχετικά με: τους παράγοντες βάσει των οποίων προσδιορίσθηκαν οι λειτουργικοί τομείς, τους τύπους των προϊόντων και των υπηρεσιών από τους οποίους αντλούνται τα έσοδα των τομέων.