ExpoSec 2006 5 ο Συνέδριο και Έκθεση για Θέµατα Ασφάλειας Αθήνα, 28-29 Μαρτίου 2006 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ Ο ΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ Γ.Κανελλαΐδης, Γ.Γιαννής, Σ.Βαρδάκη, Α. ραγοµάνοβιτς, Α.Λαΐου Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Σχολή Πολιτικών Μηχανικών Τοµέας Μεταφορών και Συγκοινωνιακής Υποδοµής
Ποσοστιαία µεταβολή (%) του αριθµού των νεκρών σε οδικά ατυχήµατα την περίοδο 1980-2004 (ΕU15) Αριθµός νεκρών 1980 2004 80-04 (%) A 2.003 878-56% B 2.396 - - D 15.050 5.842-61% DK 690 369-47% E 6.522 4.749-27% F 13.672 5.530-60% FIN 551 375-32% GR 1.446 1.619 12% I 9.220 5.625-39% IRL 564 379-33% L 98 49-50% NL 1.996 804-60% P 2.579 1.294-50% S 848 480-43% UK 6.239 3.368-46% EU15 63.874 31.361-56% GR E FIN IRL I S UK DK P L A NL F D -70% -60% -50% -40% -30% -20% -10% 0% 10% 20% 1
Αριθµός νεκρών ανά εκατοµµύριο κατοίκων (2004) (EU25) 250 225 200 175 150 125 100 75 50 25 0 2 Λετονία Λιθουανία Κύπρος Ελλάδα Πολωνία Σλοβενία Τσεχία Βέλγιο Ουγγαρία Πορτογαλία Εσθονία Σλοβακία Ισπανία Λουξεµβούργο Αυστρία Ιρλανδία Ιταλία Γαλλία Φινλανδία Γερµανία ανία Ηνωµ.Βασίλειο Σουηδία Ολλανδία Μάλτα
Αριθµός νεκρών και ατυχηµάτων στην Ελλάδα (1991-2005) 30.000 2.500 25.000 2.000 20.000 1.500 3 αριθµός ατυχηµάτων αριθµ µός νεκρών 15.000 1.000 10.000 500 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 αριθµός ατυχηµάτων αριθµός νεκρών
Αδυναµίες στην αντιµετώπιση του προβλήµατος στην Ελλάδα Απουσία ολοκληρωµένης πολιτικής οδικής ασφάλειας. Eπικαλύψεις και ασάφεια αρµοδιοτήτων. Εµπειρική προσέγγιση του προβλήµατος. Αποσπασµατικότητα στην εφαρµογή των κάθε είδους µέτρων. Αποτυχία στην ουσιαστική ενηµέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών. Ελλιπής εφαρµογή του 1 ου Στρατηγικού Σχεδίου για τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας στην Ελλάδα, 2001 2005. 4
Σύγχρονα Στρατηγικά Σχέδια οδικής ασφάλειας διεθνώς µε συγκεκριµένους ποσοτικούς στόχους Χώρα Τίτλος Χρονική Περίοδος Σουηδία Όραµα µηδέν 1997 2007 Ηνωµένο Βασίλειο Ολλανδία Γαλλία Οι δρόµοι του Αύριο - Ασφαλέστεροι για όλους Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Οδικής Ασφάλειας Αποφάσεις ιυπουργικής Επιτροπής Οδικής Ασφάλειας 2000-2010 2001-2020 2002 - σήµερα 6
ιεθνής εµπειρία Παραδοσιακή πολιτική οδικής ασφάλειας Ανάπτυξη ολοκληρωµένων στρατηγικών σχεδίων µε δέσµευση της Πολιτείας και συναίνεση των πολιτών. Συντονισµένες προσπάθειες σε τοπικό και εθνικό επίπεδο µε επαρκή προϋπολογισµό. Συστηµατικός εντοπισµός προβληµάτων οδικής ασφάλειας και τεκµηριωµένη αποτελεσµατική εφαρµογή µέτρων. Έµφαση στις δράσεις για τη βελτίωση της συµπεριφοράς των χρηστών. 7
ιεθνής εµπειρία Σύγχρονη πολιτική οδικής ασφάλειας εν είναι αποδεκτοί σοβαροί τραυµατισµοί ή θάνατοι στην οδική κυκλοφορία. Κύρια ευθύνη στους σχεδιαστές και στους εµπλεκόµενους µε τη λειτουργία του Συστήµατος οδικής κυκλοφορίας. Οι χρήστες είναι υπεύθυνοι για την τήρηση των περιορισµών που επιβάλλονται. Αναδεικνύονται οι απώλειες στα οδικά ατυχήµατα ως πρόβληµα δηµόσιας υγείας. Επίτευξη συναίνεσης της κοινωνίας στις αναγκαίες αλλαγές. 8
Εµπόδια στην εφαρµογή προγραµµάτων οδικής ασφάλειας διεθνώς Πολιτική: απαιτούµενη προσπάθεια πολιτικό κόστος έλλειψη ενδιαφέροντος από τους πολίτες µακροπρόθεσµος ορίζοντας απόδοσης Γνώση: αδυναµίες στη συλλογή πληροφοριών για τα ατυχήµατα ανάγκη επιλογής των αποτελεσµατικότερων µέτρων ανάγκη υψηλής ποιότητας έρευνας Αποτελεσµατικότητα: ασάφεια και επικαλύψεις ευθύνης - αρµοδιοτήτων έλλειψη επαγγελµατισµού και σχετικής εµπειρίας αδυναµίες στον συντονισµό 9
Στόχος του 2 ου Στρατηγικού Σχεδίου Οδικής Ασφάλειας Ο αριθµός των νεκρών σε οδικά ατυχήµατα στην Ελλάδα το έτος 2010, να είναι µειωµένος κατά 50% σε σχέση µε τον αριθµό των νεκρών του έτους 2000. 10
οµή του 2 ου Στρατηγικού Σχεδίου Ειδική Επιτροπή της Βουλής για την Οδική Ασφάλεια ιυπουργική Επιτροπή Οδικής Ασφάλειας Γραµµατεία υποστήριξης Υπουργείο Υπουργείο Υπουργείο Υπουργείο Υπουργείο Μεταφορών και ηµόσιας Τάξης Επικοινωνιών Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και ηµοσίων Έργων Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Εθνικής Παιδείας και Θρησκευµάτων Υπουργείο Οικονοµίας και Οικονοµικών Υπουργείο ικαιοσύνης Αρµόδιες Υπηρεσίες άλλων Υπουργείων Μη Κυβερνητικοί Οργανισµοί Ανώτατα Εκπαιδευτικ Ιδρύµατα και Ερευνητικά Ινστιτού 11
Προϋποθέσεις για την επιτυχία του Στρατηγικού Σχεδίου οδικής ασφάλειας, 2006-2010 Η εκδήλωση πολιτικής βούλησης στο επίπεδο του Πρωθυπουργού της χώρας. Η διάθεση επαρκούς χρηµατοδότησης. Η ανάπτυξη της αίσθησης του επείγοντος. Η ουσιαστική ενηµέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών και η επίτευξη συναίνεσης για τις απαιτούµενες δράσεις. Ο σχεδιασµός και η εφαρµογή αποτελεσµατικών δράσεων. Ο επιτυχηµένος συντονισµός των δράσεων. Η συστηµατική παρακολούθηση και αξιολόγηση των δράσεων. Η διαχρονικότητα και η συνοχή της προσπάθειας. 13
Επίλογος Οι απώλειες στα οδικά ατυχήµατα πρέπει να αναδειχθούν και να αντιµετωπισθούν ως ένα σοβαρό κοινωνικό πρόβληµα ηµόσιας Υγείας που αποτελεί την πρώτη αιτία θανάτου για τις ηλικίες κάτω των 40 ετών. Απαιτείται συντονισµένη και διαχρονική εφαρµογή αποτελεσµατικών µέτρων οδικής ασφάλειας, στο πλαίσιο ολοκληρωµένου Στρατηγικού Σχεδιασµού. Φιλότιµες αλλά µεµονωµένες προσπάθειες δεν αρκούν για τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας στην Ελλάδα. 14