1 Όσον αφορά το φυσικό φαινόμενο του σεισμού των 6,6 ρίχτερ της περασμένης Παρασκευής, 21-7-2017, στην Κω, όπου δυστυχώς είχαμε το θάνατο 2 ανθρώπων και το σοβαρό τραυματισμό 4, θάθελα να σταθώ σε δύο σημεία. 1. Ο ισχυρότατος σεισμός των 6,6 Ρίχτερ ήταν σε απόσταση 20 χλμ περίπου ανατολικά της Κω, και κατά την προέκταση της διεύθυνσης του νησιού, που σημαίνει ότι σ αυτή την απόσταση από το επίκεντρο η μέγιστη εδαφική επιτάχυνση στην Κω δεν ξεπερνά το 40% της επικεντρικής, και ότι το λιμάνι δέχθηκε το πρώτο χτύπημα και λειτούργησε σαν ασπίδα και για την πόλη, αλλά και για το υπόλοιπο νησί. Αν ο σεισμός ήταν κοντύτερα και σε διεύθυνση κάθετη προς τη διεύθυνση του νησιού, τότε οι ζημιές θα ήταν πολύ μεγαλύτερες, όπως συνέβη με το σεισμό του 1933, που σε συνδυασμό με τη χειρότερη ποιότητα των κατασκευών προκάλεσε το θάνατο 200 ανθρώπων. 2. Ο 6,6 ήταν ο κύριος σεισμός, και έχουμε μια πλούσια μετασεισμική ακολουθία, μέχρι τώρα με εκατοντάδες μετασεισμούς, που θα διαρκέσει για αρκετές βδομάδες ακόμα. Μέχρι στιγμής ο μεγαλύτερος μετασεισμός είναι στα 4,7 ρίχτερ. Ένας μεγαλύτερος μετασεισμός της τάξης των 5, ή 5,5, ή και ακόμα μεγαλύτερος δεν μπορεί να αποκλεισθεί, αλλά δεν είναι υποχρεωτικό να συμβεί. Άλλωστε και στον ίδιου μεγέθους σεισμό (6,6 ρίχτερ) του 1933 ο ισχυρότερος μετασεισμός ήταν 4,7 ρίχτερ, όπως αναφέρεται στο βιβλίο «Οι σεισμοί της Ελλάδας» των Βασίλη και Κατερίνας Παπαζάχου. Σε κάθε περίπτωση τις επόμενες εβδομάδες οι κάτοικοι τα σπίτια και τα μαγαζιά των οποίων έχουν υποστεί ζημιές δεν θα πρέπει να μπουν σ αυτά. Ο σεισμός της Κω, όσο και ο σεισμός των 6,1 Ρίχτερ στη Λέσβο, στις 12-6-2017, όπου μία γυναίκα έχασε τη ζωή της, εκατοντάδες σπίτια κρίθηκαν μη κατοικήσιμα, ενώ μεγάλη καταστροφή υπέστη ειδικά το χωριό Βρίσα, που σχεδόν ισοπεδώθηκε, ήρθαν να επιβεβαιώσουν αυτό που είναι γνωστό και δεδομένο. Ότι σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, στην οποία γίνεται ένας αρκετά ισχυρός σεισμός κάθε ενάμιση χρόνο, ενώ εκλύεται το 50% της σεισμικής ενέργειας της Ευρώπης, το να γίνει ένας μεγάλος σεισμός είναι κάτι απολύτως αναμενόμενο.
2 Όσα έγιναν στη Λέσβο πριν από μερικές βδομάδες, όσα έγιναν στην Κω προχτές, όσα - μοιραία - ενδέχεται να γίνουν σε κάποια άλλη περιοχή της χώρας στο μέλλον, φέρνουν και πάλι στο προσκήνιο το ζήτημα της αντισεισμικής προστασίας και θωράκισης, τόσο πριν το σεισμό, με προσεισμικούς ελέγχους κτιρίων και των αναγκαίων επεμβάσεων, αλλά και μετά το σεισμό με τη γρήγορη αποκατάσταση των ζημιών, την προστασία και αποζημίωση των πληγέντων. Δηλαδή, εκείνα τα έργα που αφορούν την προστασία του λαού από φυσικές καταστροφές, και στην προκειμένη περίπτωση από το σεισμό, τα οποία όμως δεν είναι «επιλέξιμα» από την ΕΕ, τις κυβερνήσεις, τις περιφερειακές και δημοτικές διοικήσεις, επειδή, απλά, δεν αποφέρουν κέρδη στους μονοπωλιακούς ομίλους, σε αντίθεση με έργα βιτρίνας ή άλλες υποδομές, π.χ. αυτοκινητόδρομους που με τα διόδια ρέει διαρκώς χρήμα προς τους κατασκευαστικούς ομίλους. Η ουσιαστική και ολοκληρωμένη αντισεισμική προστασία είναι αναγκαιότητα, τόσο στο χώρο εργασίας όσο και στην κατοικία. Όμως, τέτοια προστασία της ζωής των εργατικών - λαϊκών οικογενειών δεν υπάρχει. Ας δούμε μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα: Από τις περίπου 14.500 σχολικές μονάδες σε όλη τη χώρα, οι 8.320 ή το 57,4%, χαρακτηρίζονται «γερασμένες», αφού έχουν χτιστεί πριν το 1985 χωρίς ή με ελάχιστες αντισεισμικές προδιαγραφές. Από τις υπόλοιπες 6.180 που έχουν χτιστεί μετά το 1985, μόλις οι 3.050 έχουν χτιστεί με πιο αυστηρές αντισεισμικές προδιαγραφές, μετά το 1995. Σε κάθε περίπτωση, το 80% των 4.000.000 κτιρίων της χώρας, εκ των οποίων 400.000 περίπου επαγγελματικοί χώροι, έχουν κτιστεί πριν το 1985, δηλαδή πριν τεθεί σε εφαρμογή ο σύγχρονος αντισεισμικός κανονισμός, και επομένως χρήζουν ελέγχων και ενισχύσεων. Το 2001 - δύο χρόνια μετά το σεισμό του 1999 - η τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, ανακοίνωσε ότι θα προχωρήσει σε ένα πρόγραμμα για τον ταχύ οπτικό προσεισμικό έλεγχο σε όλα τα δημόσια κτίρια της χώρας (υπολογίζονται σε 80.000-90.000) σε
3 συνεργασία με την Τοπική και Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, το οποίο θα είχε ολοκληρωθεί μέσα σε δύο χρόνια. Σήμερα, 18 χρόνια μετά το σεισμό, έχει ελεγχθεί μόνο το 15% περίπου των δημόσιων κτιρίων. Από αυτά, το 30% χρειαζόταν άμεσες επεμβάσεις. Μέχρι σήμερα σε ελάχιστα κτίρια, και κυρίως σχολεία, έχουν γίνει οι αναγκαίες παρεμβάσεις ενίσχυσης. Ειδικότερα: Μετά το σεισμό του 1999, 429 σχολικές μονάδες στην Αττική, από τις 2.465 που ελέγχθηκαν, κρίθηκαν ακατάλληλες για χρήση. Όμως, μόνο ένα μικρό ποσοστό, μερικές δεκάδες, έχουν αποκατασταθεί, ενισχυθεί ή αντικατασταθεί. Αλλά, ακόμα κι αυτός ο στοιχειώδης προσεισμικός έλεγχος των σχολείων σταμάτησε το Μάρτη του 2010, εξαιτίας των περικοπών σε δαπάνες και προσωπικό, με αποτέλεσμα να αποξηλωθούν τα συνεργεία ελέγχων και να παγώσουν οι διαδικασίες. Και δεν είναι μόνο αυτό. Με την κατάργηση του Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων (ΟΣΚ) στο πλαίσιο καταργήσεων και συγχωνεύσεων φορέων του Δημοσίου, τους προσεισμικούς ελέγχους ανέλαβαν δήμοι, των οποίων οι πόροι έχουν περικοπεί, ενώ το προσωπικό τους μειώνεται. Θυμίζουμε, επίσης, ότι το 2012, με την ίδια λογική, καταργήθηκαν ή υπολειτουργούν οι Υπηρεσίες Αποκατάστασης Σεισμοπλήκτων και οι Τομείς Αποκατάστασης Σεισμοπλήκτων, που είχαν ως αρμοδιότητα τις διαδικασίες αποκατάστασης μετά από σεισμό. Υπάρχουν, επίσης, εκτιμήσεις ότι το 50% των νοσοκομειακών κτιρίων, δηλαδή κάπου 300 ανεξάρτητα από στατικής πλευράς κτίρια, χρειάζονται λεπτομερέστερο έλεγχο ή και παρέμβαση. Ακόμα χειρότερη μπορεί να χαρακτηριστεί η κατάσταση στους χώρους δουλειάς, σε σχέση με τις κατοικίες. Ενώ η σχέση επαγγελματικών χώρων προς κατοικίες είναι 1 προς 10, στο σεισμό της Αθήνας του 1999 στα κτίρια που κρίθηκαν κατεδαφιστέα η σχέση επαγγελματικών χώρων προς κατοικίες ήταν 1 προς 1,3, αντί του 1 προς 10 αν η τρωτότητα των επαγγελματικών χώρων και των κατοικιών ήταν ίδια, επιβεβαιώνοντας έτσι την πολύ μεγαλύτερη τρωτότητα των
4 επαγγελματικών χώρων. Τραγικές αποδείξεις η «Ρικομέξ» και η «Φαράν», όπου κάτω από τα ερείπια τους θάφτηκαν 39 και 8 εργαζόμενοι, αντίστοιχα, αλλά και τώρα το μπαρ White Corner σε κτίσμα του 1930, που η κατάρρευση του προκάλεσε το θάνατο 2 ανθρώπων και τον σοβαρό τραυματισμό 7, εκ των οποίων οι 4 πολύ σοβαρά. Η αντισεισμική θωράκιση και η ελαχιστοποίηση του σεισμικού κινδύνου, αλλά και γενικότερα η θωράκιση από φυσικές καταστροφές, όπως πλημμύρες και πυρκαγιές, είναι υπόθεση λαϊκής πάλης. Αλλά πρέπει να είναι καθαρό ότι μόνο η εξουσία που δεν θα αντιμετωπίζει τη γη ως εμπόρευμα, αλλά ως κοινωνικό αγαθό που ανήκει σε όλο το λαό, που θα υλοποιεί προγράμματα λαϊκής στέγης, παρέχοντας στους εργάτες και τις οικογένειές τους ασφαλείς χώρους κατοικίας, εργασίας, άθλησης, ψυχαγωγίας, με Κεντρικό Σχεδιασμό, μπορεί να λύσει το πρόβλημα. Υποδομές δηλαδή στηριγμένες στην κοινωνική ιδιοκτησία και ενταγμένες στον Κεντρικό Σχεδιασμό. Μια πολιτική εξουσία και οικονομία που θα λειτουργούν με αποκλειστικό κριτήριο την κάλυψη των αναγκών και την προστασία όλης της κοινωνίας. Το ΚΚΕ απαιτεί από την κυβέρνηση και όλους τους αρμόδιους φορείς να πάρουν άμεσα όλα τα επείγοντα μέτρα, όπως: Άμεση φροντίδα και περίθαλψη των τραυματιών και ιδιαιτέρως των ηλικιωμένων και των ατόμων με Ειδικές Ανάγκες, που δεν μπορούν ή διστάζουν να μείνουν στα σπίτια τους. Άμεση αποζημίωση και φροντίδα για διαμονή σε ασφαλή καταλύματα, για όσο χρόνο χρειάζεται, όσων τα σπίτια έχουν υποστεί ζημιές. Μέτρα ανακούφισης για τους επαγγελματίες των οποίων οι οικογενειακές - μικρές επιχειρήσεις θα μείνουν κλειστές λόγω ζημιών, για όσο διάστημα διαρκέσει η αποκατάστασή τους. Οι εργαζόμενοι που θα χάσουν τα μεροκάματά τους στις επιχειρήσεις αυτές, να αποζημιωθούν άμεσα από τον ΟΑΕΔ και να απαλλαγούν από τις τρέχουσες οφειλές λογαριασμών (νερού, ΔΕΗ). Άμεση και πλήρη αποκατάσταση των κατεστραμμένων υποδομών, του λιμανιού, των οδικών δικτύων κ.ά., καθώς και των λαϊκών κατοικιών και των μικρών επιχειρήσεων.
5 Ουσιαστικό έλεγχο καταλληλότητας όλων των κτιρίων, ιδιαιτέρως των δημόσιων υπηρεσιών και των μεγάλων εργασιακών χώρων, και χώρων συνάθροισης και διασκέδασης για την προστασία της ζωής των εργαζομένων και του πληθυσμού συνολικότερα. Αποκατάσταση και συντήρηση των ιστορικών μνημείων του νησιού. Το ΚΚΕ επαναφέρει εκ νέου το αίτημά του να αρχίσουν άμεσα έργα ελέγχου και αντισεισμικής θωράκισης και προστασίας σε όλη τη χώρα. Τελειώνοντας θέλω να πω ότι το μέτωπό μας δεν είναι μόνο στο πολιτικό επίπεδο. Μέτωπο έχουμε και στο ιδεολογικό-επιστημονικό επίπεδο, ανεξάρτητα από το ποιες είναι οι κρατούσες απόψεις. Και ενώ το συσχετισμό δύναμης δεν μπορούμε να τον αγνοήσουμε στο πολιτικό επίπεδο, στο ιδεολογικό-επιστημονικό επίπεδο δεν κάνουμε κανένα συμβιβασμό, αν έχουμε πεισθεί ότι, με βάση το θεωρητικό μας εργαλείο και στοιχείο υπεροχής μας, τον διαλεκτικό και ιστορικό υλισμό, έχουμε να κάνουμε με αντιλαϊκές πολιτικές, ή αντιεπιστημονικές θεωρίες. Θεωρίες όπως η θεωρία των τεκτονικών πλακών, που κατά τη γνώμη μου έχει τόση σχέση με τη φυσική πραγματικότητα όση έχει ο καπιταλισμός με τα συμφέροντα των εργαζομένων.