ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ / ΜΥΤΙΛΗΝΗ Ετήσιο Πρόγραμμα Παιδαγωγικής Κατάρτισης Ε.Π.ΠΑΙ.Κ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ Διδάσκων στο Ε.Π.ΠΑΙ.Κ. ΑΣΠΑΙΤΕ / ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β. ΑΙΓΑΙΟΥ - ΜΥΤΙΛΗΝΗ DEA Ιστορίας ΑΠΘ / Δρ. Θεολογίας ΑΠΘ E- mail: gzee11@otenet.gr / akalamatas@sch.gr
Π Ρ Α Κ Τ Ι Κ Η Α Σ Κ Η Σ Η Δ Ι Δ Α Σ Κ Α Λ Ι Α Σ
Πόσες θα κάνω και πόσες θα παρακολουθήσω; ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
α/α ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΕΣ Α Εξάμηνο (ώρες) Β Εξάμηνο (ώρες) 1 2 Ενημέρωση για το σύστημα Πρακτικής Άσκησης Διδασκαλίας. Ανάλυση και Πρακτική εφαρμογή Μικροδιδασκαλίας. 2 2 2-3 Πραγματοποίηση Μικροδιδασκαλιών. 2-4 Παρακολούθηση Μικροδιδασκαλιών. 8-5 Πραγματοποίηση Προκαταρκτικών Διδασκαλιών. - 2 6 Παρακολούθηση Προκαταρκτικών Διδασκαλιών. - 8 7 Παρακολούθηση σε Σχολικές Μονάδες. - 6 8 Πραγματοποίηση Πτυχιακής Διδασκαλίας σε Σχολική Μονάδα. - 1 ΣΥΝΟΛΟ ΩΡΩΝ 14 19
ΔΟΜΩΝΤΑΣ ΕΝΑ ΠΛΑΙΣΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Επιστημονικά ερωτήματα Τι διδάσκουμε; Γιατί διδάσκουμε; Πως θα διδάξουμε; Πως θα ξέρουμε ότι πετύχαμε;
ΕΝΝΟΙΕΣ Αποτελούν γνωστικά προϊόντα της κριτικής σκέψης. Νοητικές κατασκευές με τις οποίες το άτομο κατηγοριοποιεί ΤΙ ΔΙΔΑΣΚΟΥΜΕ; και ονοματίζει οντότητες, διαδικασίες, καταστάσεις και φαινόμενα, με βάση τα ουσιώδη γνωρίσματά τους. Όλες οι επιστήμες έχουν τις δικές τους έννοιες, τις οποίες χρησιμοποιούν ως κλειδιά. Οι έννοιες ως μορφωτικά αγαθά.
Για τις έννοιες και τη σύνδεσή τους με την κριτική σκέψη, σημαντικά είναι όσα γράφει ο ΗΛΙΑΣ Γ. ΜΑΤΣΑΓΓΟΥΡΑΣ, (2000), Θεωρία και πράξη της διδασκαλίας. Στρατηγικές διδασκαλίας. Η κριτική σκέψη στη διδακτική πράξη, τ. Β, Αθήνα: Gutenberg, σσ. 106-118.
ΣΤΟΧΟΙ διατυπώνουν τι θα πρέπει να κάνουν οι μαθητές μετά την ολοκλήρωση της διδασκαλίας. ΓΙΑΤΙ ΔΙΔΑΣΚΟΥΜΕ; Είναι συγκεκριμένοι, μετρήσιμοι και ξεκινούν με την πρόταση: «μετά την ολοκλήρωση της διδασκαλίας οι εκπαιδευόμενοι θα πρέπει να είναι ικανοί να». Με τους στόχους μας προσπαθούμε να υλοποιήσουμε τους σκοπούς μας, οι οποίοι είναι γενικοί, διαχρονικοί, μη μετρήσιμοι και απεικονίζουν συνήθως την υλοποίηση της εκάστοτε εκπαιδευτικής πολιτικής.
ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ Χαρακτηριστικές μέθοδοι διδασκαλιών και παιδαγωγικών προσεγγίσεων οι οποίες αξιοποιούν τις αρχές της ΠΩΣ ΘΑ ΔΙΔΑΞΟΥΜΕ; [1] κοινωνικογνωστικής θεωρίας μάθησης (constructivism) είναι: Μέθοδος επεξεργασίας εννοιών. Διερευνητική μέθοδος. Ομαδοσυνεργατική μέθοδος. Βιωματική μέθοδος.
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Παιχνίδι ρόλων. Ο εκπαιδευτικός παρουσιάζει το πλαίσιο και ΠΩΣ ΘΑ ΔΙΔΑΞΟΥΜΕ; [2] δημιουργεί «καρτέλες ρόλων» για τα πρόσωπα του παιχνιδιού. Προσομοίωση. Οι μαθητές συμμετέχουν σε δραστηριότητες που ανταποκρίνονται στην ανασύσταση πραγματικών καταστάσεων. Δημιουργία ομάδων. Δημιουργία από τους μαθητές φακέλου υλικού (portfolio, e- portfolio). Δημιουργία εννοιολογικού χάρτη εννοιών (concept map) Καταιγισμός ιδεών (brain storming). Εισήγηση, ημιδομημένος διάλογος, συζήτηση, επίδειξη.
Μπορούμε να αξιοποιήσουμε όποιες από τις τεχνικές αξιολόγησης θεωρούμε ότι καλύπτουν τους στόχους μας, όπως: Ερωτήσεις αντικειμενικού τύπου, ερωτήσεις ανάπτυξης. ΠΩΣ ΘΑ ΞΕΡΟΥΜΕ ΑΝ ΠΕΤΥΧΑΜΕ; Ημιδομημένος διάλογος μεταξύ των συμμετεχόντων στη μαθησιακή διαδικασία. Κλίμακα διαβαθμισμένων κριτηρίων (rubrics). Εννοιολογικός χάρτης εννοιών (concept map). Συνθετικές δημιουργικές - διερευνητικές εργασίες. Συστηματική παρατήρηση. Αυτοαξιολόγηση του μαθητή. Ετεροαξιολόγηση.
ΜΑΘΗΣΙΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ
Γνωστικές ΤΕΣΣΕΡΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ Μεταγνωστικές Συναισθηματικές Κοινωνικές
Τ Α Ξ Ι Ν Ο Μ Ι Α Δ Ι Δ Α Κ Τ Ι Κ Ω Ν Σ Τ Ο Χ Ω Ν Γ ν ω σ τ ι κ ό ς Σ υ ν α ι σ θ η μ α τ ι κ ό ς Ψ υ χ ο κ ι ν η τ ι κ ό ς τ ο μ έ α ς Δύο απαραίτητα βιβλία που δεν πρέπει να λείπουν από καμιά βιβλιοθήκη εκπαιδευτικού
Αξιολόγηση Σύνθεση B. S. BLOOM D. R. KRATHWOHL, (1999), Ταξινομία διδακτικών στόχων, τ. Α - Γνωστικός τομέας, τ. Β - Συναισθηματικός τομέας, μτφρ. Αλεξάνδρα Λαμπράκη Παγανού, Θεσσαλονίκη: Κώδικας. Ανάλυση Εφαρμογή Κατανόηση Μάθηση
ΓΝΩΣΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ Νοητικές διαδικασίες με ποιους δηλαδή τρόπους οι μαθητές/τριες σκέπτονται, δρουν και αισθάνονται αφού διδαχθούν ένα γνωστικό αντικείμενο.
ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ Στάσεις και αξίες του διαμορφώνουν οι μαθητές/τριες, μετά τη διδασκαλία ενός γνωστικού αντικειμένου.
ΨΥΧΟΚΙΝΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ Κινητικές δεξιότητες που αποκτούν οι μαθητές/τριες, από τη διδασκαλία ενός γνωστικού αντικειμένου.
ΤΑΞΙΝΟΜΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΩΝ ΣΤΟΧΩΝ Γνώση Αξιολόγηση Κατανόηση Σύνθεση Εφαρμογή Ανάλυση
ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΜΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΛΕΞΕΙΣ ΜΟΥ
ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΓΝΩΣΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΕΙΣΑΓΟΝΤΑΙ ΜΕ ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ, ΟΠΩΣ Ο ΜΑΘΗΤΗΣ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΣΕ ΘΕΣΗ Να παρατηρεί. Να ταξινομεί. Να συμπεραίνει. Να προβλέπει. Να υποθέτει. Να ερμηνεύει. Να ορίζει. Να συγκρίνει. Να εξηγεί. Να κατατάσσει. Να ταξινομεί. Να κατηγοριοποιεί. Να προσδιορίζει. Να σχεδιάζει. Να συνθέτει. Να συντάσσει. Να συσχετίζει. Να συνδέει. Να αντιπαραθέτει. Να διακρίνει. Να μεταφράζει. Να αναγνωρίζει. Να αριθμεί. Να ελέγχει. Να αποδεικνύει. Να εφαρμόζει Να επεξηγεί. Να επαληθεύει. Να οργανώνει.
ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΕΙΣΑΓΟΝΤΑΙ ΜΕ ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ ΟΠΩΣ Ο ΜΑΘΗΤΗΣ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΣΕ ΘΕΣΗ Να αποδέχεται. Να αμφισβητεί. Να απορρίπτει. Να αρνείται. Να διερωτάται. Να εκτιμά. Να ενθαρρύνει. Να υιοθετεί. Να υποκινεί. Να υποστηρίζει. Να προτιμά. Να έχει θετική στάση απέναντι στο Να είναι ευνοϊκά διακείμενος απέναντι σε... Να δίνει αξία στο... Να επιθυμεί να κάνει... Να είναι πρόθυμος να κάνει...
Να αποκτήσει δεξιότητες. Να συνεργάζεται. ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΨΥΧΟΚΙΝΗΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΕΙΣΑΓΟΝΤΑΙ ΜΕ ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ ΟΠΩΣ Ο ΜΑΘΗΤΗΣ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΣΕ ΘΕΣΗ Να εργάζεται ομαδικά. Να χειρίζεται. Να κατασκευάζει. Να οργανώνει. Να συνθέτει. Να παρουσιάζει.
ΓΝΩΣΗ (KNOWLEDGE) ΑΝΑΚΛΗΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ Ορίζω, περιγράφω, απαριθμώ, αναγνωρίζω, κατονομάζω, κατηγοριοποιώ, ταιριάζω, ονομάζω, διαβάζω, καταγράφω, αναπαράγω, επιλέγω, δηλώνω, βλέπω, γράφω.
ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ (COMPREHENSION) ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΟΔΗΓΙΩΝ. ΔΗΛΩΣΗ ΕΝΟΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ΜΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΛΕΞΕΙΣ. Ο ΜΑΘΗΤΗΣ ΕΡΜΗΝΕΥΕΙ, ΕΞΗΓΕΙ ΓΙΑΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΕΝΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ, ΚΑΤΑΤΑΣΣΕΙ ΣΕ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ. Κατηγοριοποιώ, αναφέρω, αλλάζω, περιγράφω, συζητώ, εκτιμώ, εξηγώ, γενικεύω, δίνω παραδείγματα, διασαφηνίζω, βγάζω νόημα, παραφράζω, επαναδηλώνω, ανακεφαλαιώνω, συνοψίζω, κατανοώ.
ΕΦΑΡΜΟΓΗ (APPLICATION) ΧΡΗΣΗ ΜΙΑΣ ΕΝΝΟΙΑΣ Ή ΓΕΝΙΚΕΥΣΗΣ ΣΕ ΝΕΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΛΑΙΣΙΑ, ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΕ ΑΛΛΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ. Ο ΜΑΘΗΤΗΣ ΕΠΙΛΥΕΙ, ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙ ΑΡΧΕΣ ΣΕ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Ενεργώ, εφαρμόζω, διαχειρίζομαι, εκφράζω, ελέγχω, δηλώνω, καθορίζω, αναπτύσσω, ανακαλύπτω, συνεισφέρω, καθιερώνω, επεκτείνω, υλοποιώ, περικλείω, ενημερώνω, διδάσκω, συμμετέχω, προβλέπω, ετοιμάζω, διατηρώ, προβάλλω, παρέχω, συσχετίζω, αναφέρω, δείχνω, λύνω, διδάσκω, μεταφέρω, χρησιμοποιώ, εκμεταλλεύομαι.
ΑΝΑΛΥΣΗ (ANALYSIS) ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΣΕ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗΣ ΔΟΜΗΣ ΤΟΥΣ. Ο ΜΑΘΗΤΗΣ ΣΥΓΚΡΙΝΕΙ, ΑΝΤΙΠΑΡΑΒΑΛΛΕΙ, ΑΝΑΛΥΕΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΑ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ. Αναλύω, αποσυνθέτω, κατηγοριοποιώ, συγκρίνω, αντιπαραβάλλω, συσχετίζω, κάνω διάγραμμα, διαφοροποιώ, διακρίνω, διαχωρίζω, εστιάζω, διασαφηνίζω, συμπεραίνω, περιορίζω, περιγράφω, καταδεικνύω, προβάλλω, αναγνωρίζω, χωρίζω, υποδιαιρώ.
ΣΥΝΘΕΣΗ (SYNTHESIS) ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΝΕΑΣ ΔΟΜΗΣ ΑΠΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΝΕΟΥ ΝΟΗΜΑΤΟΣ Ή ΔΟΜΗΣ. Ο ΜΑΘΗΤΗΣ ΣΧΕΔΙΑΖΕΙ, ΑΝΑΠΤΥΣΣΕΙ, ΟΡΓΑΝΩΝΕΙ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΛΥΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ Προσαρμόζω, προβλέπω, συνεργάζομαι, συνδυάζω, επικοινωνώ, συσσωρεύω, συνθέτω, δημιουργώ, σχεδιάζω, αναπτύσσω, μηχανεύομαι, εκφράζω, διευκολύνω, σχηματίζω, γενικεύω, υποθέτω, ενσωματώνω, εξατομικεύω, αρχικοποιώ, εντάσσω, παρεμβάλλω, εφευρίσκω, μοντελοποιώ, τροποποιώ, ενισχύω, σχεδιάζω, αναδιατάσσω, ανακατασκευάζω, δομώ, συνίσταμαι, καθιστώ έγκυρο.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ (EVALUATION) ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΡΙΣΕΩΝ. Ο ΜΑΘΗΤΗΣ ΕΚΤΙΜΑ, ΑΣΚΕΙ ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΕ ΜΙΑ ΑΠΟΨΗ, ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΟΛΟΓΕΙ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΕ ΜΙΑ ΠΡΟΤΑΣΗ. ΤΟ ΑΝΩΤΕΡΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΤΗΝ ΤΑΞΙΝΟΜΙΑ. Επιβραβεύω, συγκρίνω και αντιπαραβάλλω, συμπεραίνω, κριτικάρω, κρίνω, αποφασίζω, υποστηρίζω, ερμηνεύω, δικαιολογώ, αναπλαισιώνω, υπερασπίζομαι.
Το 2000 ένας πρώην μαθητής του Bloom, ο Lorin Anderson, μαζί με τον Krathwohl έκαναν αλλαγές στο μοντέλο. ΑΝΑΘΕΩΡΗΜΕΝΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΤΑΞΙΝΟΜΙΑΣ ΤΟΥ Β. BLOOM Χρησιμοποιήθηκαν ρήματα αντί ουσιαστικών (δείχνουν ενέργεια), και στην κορυφή της πυραμίδας εγκαταστάθηκε το ρήμα δημιουργώ (που αντικατέστησε τη σύνθεση), ενώ πριν υπήρχε η αξιολόγηση. Τα έξι επίπεδα τώρα είναι τα εξής: θυμάμαι, κατανοώ, εφαρμόζω, αναλύω, αξιολογώ, δημιουργώ.
Δημιουργώ Αξιολογώ Αναλύω Εφαρμόζω Κατανοώ Θυμάμαι
Οι στόχοιμε βάση τη νέα «αναθεωρημένη» ταξινομία διδακτικών στόχων κατά τον Bloom,για τονγνωστικό τομέα,εκφράζονται επιγραμματικά με τη μορφή των παρακάτω όρων(andersonandkrathwohl, 2001).
Θυμάμαι. Αναφέρω. Εντοπίζω. Αντιγράφω - αναμεταδίδω. Ονομάζω. ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΩ Περιγράφω. Αφηγούμαι. Αναγνωρίζω. Επιλέγω. Κάνω δήλωση. Γράφω κατάλογο - λίστα με στοιχεία. Ορίζω.
ΚΑΤΑΝΟΩ Οργανώνω. πληροφορίες. Ταξινομώ. Ταιριάζω. Επιδεικνύω. Εξηγώ συμβολισμό. Ερμηνεύω. Δίνω παραδείγματα. Κρίνω. Συνοψίζω κάνω περίληψη. Δείχνω - αναπαριστώ. Διατυπώνω συλλογισμούς - υποθέτω. Προβλέπω. Εξηγώ. Επαναπροσδιορίζω. Αναθεωρώ. Μεταφράζω.
ΕΦΑΡΜΟΖΩ Γενικεύω. Λύνω ένα πρόβλημα. Μεταδίδω. Λαμβάνω αποφάσεις επιλέγω. Κάνω χρήση αξιοποιώ. Κάνω προβολές. Κάνω προεκτάσεις. Αναθεωρώ. Αναγνωρίζω. Εξηγώ ερμηνεύω. Κωδικοποιώ. Οργανώνω συστηματοποιώ. Δραματοποιώ σκηνοθετώ. Προσωποποιώ. Σκιαγραφώ. Επιδεικνύω. Προετοιμάζω. Πραγματοποιώ.
Αναλύω. Διακρίνω. Κατηγοριοποιώ. Ταξινομώ. Διαφοροποιώ. Ταυτοποιώ. ΑΝΑΛΥΩ Κάνω παρατηρήσεις. Υποθέτω. Αναδεικνύω διαστάσεις. Αναδομώ. Αποκωδικοποιώ. Αναλύω πρόβλημα σε επί μέρους μέρη. Κάνω ανασκόπηση. Αντιπαραβάλλω.
Κρίνω. Αποδεικνύω. Ασκώ κριτική. Επικυρώνω. Αξιολογώ. Εκτιμώ. Μετρώ. ΚΡΙΝΩ - ΑΞΙΟΛΟΓΩ Εξετάζω. Δημιουργώ προτεραιότητες. Ιεραρχώ. Συμπεραίνω. Επαληθεύω. Κάνω αξιολόγηση. Ελέγχω λάθη. Εκλέγω. Επιλέγω ικανοποιητικά.
ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ ΣΥΝΘΕΤΩ ΠΑΡΑΓΩ Δημιουργώ. Σχεδιάζω. Επινοώ. Επιλύω. Ανακαλύπτω. Εισάγω. Διαγράφω. Αναπαριστώ εικονικά. Δημιουργώ όραμα. Φαντάζομαι Βελτιώνω. Ελαχιστοποιώ. Συνδυάζω. Συνθέτω. Προβλέπω. Διαμορφώνω. Αναπτύσσω - κατασκευάζω. Οργανώνω. Ασκώ κριτική. Δημιουργώ πρωτοτυπία καινοτομία. Παράγω γνώση ιδέα - ολοκληρωμένο έργο.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=taxonomy_ of_educational_objectives&oldid=252823172