1
Η παραθεριστική κατοικία Λόγοι ανάπτυξης: Οικογενειακοί δεσμοί. στην Ελλάδα Κοινωνικοί φιλικοί δεσμοί. Ανάγκη εύκολης και οικονομικής εργασιακής ανάπαυλας και τουριστικής χαλάρωσης. Επιθυμία οικείου περιβάλλοντος αναψυχής. Υποκατάστατο της ιδιαίτερης πατρίδας. Ανάγκη δημιουργίας νέας εστίας κοντύτερα στο φυσικό περιβάλλον. «ο χώρος είναι η προβολή της κοινωνίας στο έδαφος», κατά την ρήση του Γάλλου φιλόσοφου και κοινωνιολόγου Henri Lefebvre 2
Ιστορική ανάπτυξη παραθεριστικής τουριστικής κατοικίας: Σε περιοχές (συνήθως στην ιδιαίτερη πατρίδα) όπου υπήρχε διατιθέμενη προγονική γη, με προϋποθέσεις. Σε περιοχές σε μικρή απόσταση από την κύρια κατοικία ώστε να είναι εύκολα επισκέψιμη. Σε περιοχές που κατά κανόνα «υπάρχουν και άλλοι» και ας είναι αυθαίρετοι. Σε οικοδομικούς συνεταιρισμούς με την προσδοκία νόμιμου, οργανωμένου και πολεοδομημένου περιβάλλοντος. 3
Ιστορική ανάπτυξη οικισμών 4
Οι Οικοδομικοί Συνεταιρισμοί και η Ιδιωτική Πολεοδόμηση 5
Οι Οικοδομικοί Συνεταιρισμοί και η Ιδιωτική Πολεοδόμηση 6
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΥΡΙΟ Διαχειριστικά Θέματα Οι Οικοδομικοί Συνεταιρισμοί αποκτούν χαρακτήρα τοπίου ανάπτυξης Στρατηγικής Επένδυσης (Ν3894/2010 Fast Track) και υλοποιούνται αναπτυξιακές προτάσεις κατόπιν ειδικού διατάγματος (ΕΣΧΑΣΕ). 7
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΑΥΡΙΟ Αναπτυξιακά Περιβαλλοντικά Θέματα Ως μέσο οικονομικής ανάπτυξης οφείλει να στοχεύει στην αειφορία και στην βιώσιμη ανάπτυξη είτε ως Στρατηγική Επένδυση κάθε τύπου είτε ως παραθεριστικός οικισμός. 1. Σε ελεύθερο αδόμητο χώρο (εξαιρουμένων κοινωφελών χρήσεων και χρήσεων του πρωτογενούς τομέα) και σε 2. Συνεκτικές οικιστικές ενότητες με συνεχή κατά το δυνατόν δόμηση, τύπου "οικισμού" που θα συγκεντρώνουν την δόμηση (σύμφωνα με τα δεδομένα της Ιστορικής Χωροταξίας). Ο κάθε τέτοιος "οικισμός" που θα εμπεριέχεται στην ευρύτερη έκταση της ΠΕΡΠΟ θα είναι έκτασης της τάξης των 500 στρεμμάτων (μέγεθος οικισμού Πορταριάς) σύμφωνα με τις παρακάτω αρχές: 8
1. Το δυνατόν μικρότερος αριθμός οικισμών τύπου Smart City. (Μια έξυπνη πόλη είναι ένα όραμα αστικής ανάπτυξης για την ασφαλή ενσωμάτωση της τεχνολογίας των πληροφοριών και των επικοινωνιών και του Διαδικτύου για τη διαχείριση της περιουσίας και των θεμάτων της πόλης.) 2. Η απόσταση κάθε "οικισμού" σε σχέση με το γειτονικό του θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 300 μ από όμορό του. (σε περίπτωση που δεν είναι εφικτό η απόσταση μειώνεται ανάλογα) 3. Μορφολογικά χαρακτηριστικά σύμφωνα με τα μορφολογικά πρότυπα της ευρύτερης περιοχής και πλήρη εναρμόνιση στο τοπίο. 4. Αρχιτεκτονική κτιρίων σύμφωνα με τα ιστορικά αρχιτεκτονικά πρότυπα της περιοχής ή πρόταση δημιουργίας νέου μορφότυπου. 5. Χρήσεις γης αμιγούς κατοικίας για το σύνολο του "οικισμού" και γενικής κατοικίας μόνο για το 10% της έκτασης του κάθε "οικισμού", συγκεντρωμένες στον πυρήνα του ή σε οδικό άξονα που το διανύει. Προτείνεται οι χρήσεις γενικής κατοικίας να είναι συνεκμεταλλευόμενες από όλους τους δικαιούχους. 6. Η επάρκεια τους σε πόσιμο νερό με αυτόνομες εγκαταστάσεις (π.χ. μονάδες αφαλάτωσης, γεωτρήσεις κλπ) 7. Μία τουλάχιστον κλειστού τύπου Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων (Τριτοβάθμια με επαναχρησιμοποίηση της εκροής για άρδευση, ή/και πυρόσβεση κλπ). 9
8. Δημιουργία οδικού δικτύου που θα συνδέει τους "οικισμούς" μεταξύ τους και με το δημοτικό οδικό δίκτυο. 9. Δημιουργία οδικού δικτύου πυροπροστασίας. 10. Ο εξοπλισμός των "οικισμών " αυτών σε οδικό δίκτυο θα βασίζεται κυρίαρχα στην πεζοδρόμηση και σε χώρους συγκέντρωσης (π.χ. πλατείες κλπ). 11. Επιθυμητή θα ήταν η ενεργειακή αυτονομία των περιοχών αυτών (με ΑΠΕ) και κάθε δράση που θα μπορούσε να συμβάλλει στην εν γένει αυτονομία τους σε σχέση με το ευρύτερο περιβάλλον. (π.χ. γεωργική δραστηριότητα στις αδόμητες περιοχές για τροφοδοσία των "οικισμών") 12. Προτείνεται ο ελεύθερος αδόμητος χώρος, για λειτουργίες του πρωτογενούς τομέα, να είναι συνεκμεταλλευόμενος από όλους τους δικαιούχους. 10
Η τήρηση των παραπάνω αρχών θα πρέπει να τεκμηριώνεται με την σύνταξη "Ειδικών μελετών (τεχνικής, και βιωσιμότητας) οργάνωσης των Οικιστικών ενοτήτων και του Ελεύθερου αδόμητου χώρου" που θα βασίζεται στις αρχές της προστασίας του περιβάλλοντος και της αειφορίας. Επιπλέον η μελέτη αυτή θα πρέπει να υποστηρίζεται και από άλλες συναφείς μελέτες προστασίας: ΜΠΕ Γεωλογική - Υδρογεωλογική Επιπλέον για τους "οικισμούς" μικρογεωλογικές μελέτες. Δικτύων και εγκαταστάσεων πυροπροστασίας. Ανάδειξης, επίσκεψης και προστασίας των αδόμητων περιοχών Κανονισμό και μορφότυπα δόμησης. Κανονισμό λειτουργίας κλπ. 11
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ - ΕΦΑΡΜΟΓΗ: 1. Περιβαλλοντική ΝΙΚΗ με προστασία του χώρου και των οικοσυστημάτων. 2. Μικρό κόστος ανάπτυξης και συντήρησης έργων υποδομής. 3. Γρήγορη ολοκλήρωση του συνόλου της δράσης. 4. Αρχιτεκτονική ισορροπία κτίσμα-τοπίο. 5. Μικρό κόστος δόμησης με πιθανή ακόμη και ανάθεση του συνόλου του έργου (υποδομές και οικισμός) σε επενδυτικό ενδιαφέρον είτε με αυτοχρηματοδότηση ή τραπεζική χρηματοδότηση ή συμμετοχή του επενδυτή κατασκευαστή με ανάλογο δομικό ή χρηστικό ή λειτουργικό όφελος. 6. Έσοδα για τους μεριδιούχους από την μίσθωση των καταστημάτων και άλλων χρήσεων γενικής κατοικίας και του αδόμητου χώρου. 7. Ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα και διεπαφή με την αγροτική παραγωγή τα οικοσυστήματα και την φύση. 12
ΤΕΛΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Εναλλακτικά Σενάρια Συμμετοχή της Πολιτείας στην ανάδειξη, υποστήριξη και προώθηση των Συνεταιρισμών ώς ευκαιρίες Στρατηγικών Επενδύσεων και κοινοτομίας. Ανάπτυξη οικισμών με κανόνες αειφορίας, βιώσιμης ανάπτυξης και προστασίας του περιβάλλοντος. 13