Μεταφορα ουσιών στα ζώα 9.2 ΤΟ ΑΙΜΑ

1 Μεταφορα ουσιών στα ζώα 9.2 ΤΟ ΑΙΜΑ Το αίμα είναι ένας συνεχής ιστός που βρίσκεται σε διαρκή κίνηση και χωρίζεται σε δυο μέρη: το πλάσμα και τα αιμοφόρα συστατικά. Το πλάσμα είναι νερό μαζί με διάφορες διαλυμένες ουσίες όπως ιόντα (κάλλιο, νάτριο), πρωτεΐνες πλάσματος (αλβουμίνη ινωδογόνο), θρεπτικές ουσίες, ορμόνες, προϊόντα απέκκρισης κ.α.. Τα εμμοφόρα συστατικά είναι τα ερυθροκύτταρα, τα λευκά αιμοσφαίρια και τα αιμοπετάλια. Το αίμα έχει κάποιες πολύ σημαντικές λειτουργίες για το σώμα μας όπως: Μεταφορά οξυγόνου στα όργανα και απομάκρυνση διοξειδίου του άνθρακα από τα όργανα. Μεταφορά θρεπτικών ουσιών προς τα όργανα και απομάκρυνση άχρηστων ουσιών από τα όργανα Μεταφορά ορμονών. Ισοκατανομή της θερμότητας Αποτελεί τμήμα του ανοσοποιητικού συστήματος Τα ερυθροκύτταρα (ερυθρά αιμοσφαίρια) παράγονται στον ερυθρό μυελό των οστών από τα αρχεογόνα αιμοποιητικά κύτταρα και έχουν σχήμα αμφίκοιλου δίσκου. Αρχεογόνα ονομάζονται τα κύτταρα που διαφοροποιούνται σε οποιοδήποτε είδος κυττάρου του αίματος ή κυττάρων από τα οποία δημιουργούνται τα αιμοπετάλια. Τα ερυθρά αιμοσφαίρια παράγονται από διαφοροποιημένα αρχεογόνα αιμοποιητικά κύτταρα, τους μυελοβλάστες. Η ορμόνη που είναι υπεύθυνη για την διαφοροποίηση των μυελοβλάστων σε ερυθροκύτταρα είναι η ερυθροποιητίνη που παράγεται από τους νεφρούς και δρα στο μυελό των οστών. Απαραίτητη για την αιματοποίηση είναι και η βιταμίνη Β12. Τα ερυθροκύτταρα ζουν για 120 ημέρες και δεν έχουν πυρήνα. Περιέχουν αιμοσφαιρίνη που δεσμεύει το οξυγόνο και του διοξειδίου του άνθρακα. Το μόριο της αιμοσφαιρίνης Α αποτελείται από 4 πολυπεπτιδικές αλυσίδες (2α και 2β). Κάθε αλυσίδα συνδέεται με ένα μόριο αίμης που περιέχει σίδηρο. Στο σίδηρο δεσμεύεται το οξυγόνο για να μεταφερθεί στα όργανα. Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι λευκοκυττάρων και όλα παίζουν ρόλο στην άμυνα του οργανισμού όπως: Μονοκύτταρα Ουδετερόφιλα Βασεόφιλα Ηωσινόφιλα Λεμφοκύτταρα

2 Τα λεμφοκύτταρα προέρχονται από τους λεμφοβλάστες και είναι κύτταρα του ερυθρού μυελού των οστών και δημιουργούνται από τα αρχεογόνα αιμοποιητικά κύτταρα. Υπάρχουν δυο κατηγορίες λεμφοκυττάρων τα Τ και Β λεμφοκύτταρα. Τα μονοκύτταρα και τα ουδετερόφιλα εξειδικεύονται στην φαγοκυττάρωση και εξουδετέρωση μικροβίων και τοξικών ουσιών. Όταν τα μονοκύτταρα εισέλθουν στο εσωτερικό των ιστών διαφοροποιούνται σε μακροφάγα. Ο ρόλος τους είναι να ανιχνεύουν διάφορα μικρόβια που εισέρχονται στους ιστούς. Τα ουδετερόφιλα εισέρχονται και αυτά στου ιστούς χωρίς να διαφοροποιούνται. Τα Ηωσινόφιλα καταπολεμούν σχετικά μεγάλα σε μέγεθος παράσιτα όπως διάφορα είδη σκωλήκων. Τα Βασεόφιλα σχετίζονται με αλλεργικές αντιδράσεις. Παράγουν ισταμίνη που είναι ουσία υπεύθυνη για τις αλλεργικές αντιδράσεις. Σε περίπτωση τραυματισμού των βασεόφιλων και των βλαστικών κυττάρων (βρίσκονται στους συνδετικούς ιστούς) προκαλείται έκκριση ισταμίνης και εμφάνιση αλλεργικών αντιδράσεων. Τα αιμοπετάλια παράγονται στον ερυθρό μυελό των οστών και είναι θραύσματα από τα μεγακαρυοκύτταρα και όχι αυτοτελή κύτταρα. Είναι απύρηνα και έχουν ρόλο στην πήξη του αίματος. Η διαδικασία πήξης του αίματος είναι πολύ σημαντική για να εμποδιστεί η μεγάλη απώλεια αίματος.

3 Η Διαδικασία πήξης του αίματος Η διαδικασία πήξης ξεκινά όταν τα τοιχώματα και ο συνδετικός ιστός των αιμοφόρων αγγείων σπάσει. Τότε τα αιμοπετάλια αναγνωρίζουν το πρόβλημα και προσκολλώνται στις ίνες κολλαγόνου του συνδετικού ιστού. Μετά την προσκόλλησή τους εκκρίνουν ουσίες οι οποίες κάνουν τα γειτονικά αιμοπετάλια να συγκοληθούν. Οι ουσίες αυτές επίσης προκαλούν την ενεργοποίηση άλλων ουσιών που βοηθούν και αυτά στην πήξη. Οι ουσίες αυτές βρίσκονται στο πλάσμα. Η προθρομβίνη (ανενεργή) γίνεται θρομβίνη (ενεργή). Στην ενεργοποίηση της θρομβίνης συμβάλλει το ασβέστιο και η βιταμίνη Κ. Η θρομβίνη είναι ένζυμο που στη συνέχεια μετατρέπει το ινωδογόνο (ανενεργή) σε ινώδες (ενεργή). Με την βοήθεια αυτών των ουσιών και των αιμοπεταλίων ολοκληρώνεται η πήξη του αίματος.

4

5 9.3 ΟΜΑΔΕΣ ΑΙΜΑΤΟΣ Τα ερυθρά αιμοσφαίρια έχουν στις μεμβράνες τους πρωτεΐνες που χρησιμεύουν στη επικοινωνία τους με άλλα κύτταρα του οργανισμού. Υπάρχουν τρία είδη τέτοιων πρωτεϊνών: η Α, η Β και η ρέζους (rhesus). Κάποιοι οργανισμοί μπορεί να έχουν και τις τρεις, κάποιοι άλλοι τις δυο από αυτές, κάποιοι άλλοι την μια και κάποιοι άλλοι καμία. Οταν εισέλθει μια ουσία στο σώμα μας την οποία δεν την έχουμε τότε την αναγνωρίζουμε σαν ξένη. Η ξένη ουσία ξυπνά το ανοσοποιητικό μας σύστημα (άμυνα οργανισμού). Οι ουσίες οι οποίες ξυπνούν το ανοσοποιητικό μας σύστημα ονομάζονται αντιγόνα. Σε αντίδρασή το ανοσοποιητικό μας σύστημα φτιάχνει αντισώματα τα οποία εξουδετερώνουν τα αντιγόνα αυτά. Γι αυτό το λόγο οι τρεις αυτές πρωτεΐνες ονομάζονται αντιγόνο Α, αντιγόνο Β και αντιγόνο ρέζους. Τα αντισώματα που παράγει ο οργανισμός μας για να αντιμετωπίσει τα αντιγόνα αυτά ονομάζονται αντίσωμα αντί-α, αντίσωμα αντί-β και αντίσωμα αντί-ρέζους. Οι ομάδες αίματος καθορίζονται από την παρουσία ή μη των αντιγόνων Α,Β και ρέζους. Αν κάποιος έχει ομάδα αίματος Α τότε στα ερυθροκύτταρα του υπάρχουν αντιγόνα Α, αν κάποιος έχει ομάδα αίματος Β τότε στα ερυθροκύτταρα του υπάρχουν αντιγόνα Β, αν κάποιος έχει ομάδα αίματος ΑΒ τότε στα ερυθροκύτταρα του υπάρχουν αντιγόνα Α και αντιγόνα Β ενώ Αν κάποιος έχει ομάδα αίματος Ο τότε τα ερυθροκύτταρα του δεν έχουν αντιγόνα. Κάποιος άνθρωπος που έχει ομάδα αίματος Α παράγει αντισώματα αντί-β, αν κάποιος έχει ομάδα αίματος Β παράγει αντισώματα αντί-a, αν κάποιος έχει ομάδα αίματος ΑΒ δεν παράγει αντισώματα και αν κάποιος είναι ομάδα αίματος Ο παράγει αντισώματα αντί-α και αντί-β.

6 Σε περιπτώσεις όπου γίνετε μετάγγιση αίματος εάν γίνει λάθος τότε υπάρχει περίπτωση να ενωθούν τα αντιγόνα με τα αντισώματα με αποτέλεσμα την συγκόλληση των ερυθρών αιμοσφαιρίων του δέκτη με του δότη με πιθανό θάνατο στον δέκτη. Για παράδειγμα εάν δότης ομάδας Α δώσει αίμα σε δέκτη ομάδας Β τότε τα αντιγόνα Α του δότη θα ενωθούν με τα αντισώματα αντί-α του δέκτη με αποτέλεσμα την συγκόλληση των ερυθρών αιμοσφαιρίων του δέκτη. Οι ομάδα αίματος Ο θεωρείται πανδότης γιατί δεν έχει αντιγόνα άρα δεν υπάρχει περίπτωση συγκόλλησης με αντισώματα του δέκτη ενώ η ομάδα αίματος ΑΒ θεωρείται πανδέκτης γιατί δεν περιέχει αντισώματα άρα δεν υπάρχει περίπτωση συγκόλλησης με τα αντιγόνα του δότη. Όταν ένας άνθρωπος έχει το αντιγόνο ρέζους τότε είναι θετικός ενώ όταν κάποιος όχι έχει ομάδα αίματος αρνητική. Κανένα από τα άτομα δεν έχει αντισώματα αντί-ρέζους. Ο μόνος τρόπος για παραγωγή των αντισωμάτων αυτών είναι όταν άτομο με ρέζους αρνητικό βρεθεί αντιμέτωπο με αντιγόνο ρέζους. Η διαδικασία παραγωγής αντί-ρέζους παίρνει έξι μήνες.

7 9.4 Η ΚΑΡΔΙΑ Η καρδία είναι ένα κοίλο μυώδες όργανο που λειτουργεί ως αντλία. Χωρίζεται σε δύο πλευρές την αριστερή και την δεξιά. Οι δύο πλευρές δεν επικοινωνούν μεταξύ τους. Η κάθε πλευρά αποτελείται από τον κόλπο στο πάνω μέρος και την κοιλία στο κάτω μέρος. Οι δύο κόλποι χωρίζονται με το μεσοκολπικό διάφραγμα και οι δύο κοιλίες με το μεσοκοιλιακό διάφραγμα. Ο δεξής κόλπος της καρδίας υποδέχεται αίμα φτωχό σε οξυγόνο μέσω της άνω και κάτω κοίλης φλέβας. Ο δεξής κόλπος συσπάται και το αίμα προωθείται μέσω της τριγλώχινης βαλβίδας στην δεξιά κοιλία. Κατά την σύσπαση η τριγλώχινη βαλβίδα ανοίγει επιτρέποντας στο αίμα να περάσει. Στη συνέχεια η δεξιά κοιλία συσπάται. Κατά την σύσπαση της δεξιάς κοιλίας η τριγλώχινη βαλβίδα παραμένει κλειστή με την βοήθεια των τενόντων χορδών για να αποτρέψει το αίμα να επιστρέψει πίσω στο δεξί κόλπο. Η μηνοειδής βαλβίδα ανοίγει και το αίμα κατευθύνεται προς τους πνεύμονες μέσω των πνευμονικών αρτηριών. Μετά την σύσπαση επικρατεί χαλάρωση όπου ο δεξής κόλπος γεμίζει με αίμα και ετοιμάζεται για νέα σύσπαση. Αντίστοιχη και ταυτόχρονη σειρά γεγονότων γίνεται και στην αριστερή πλευρά. Το αίμα επιστρέφει από τους πνεύμονες πλούσιο σε οξυγόνο στον αριστερό κόλπο μέσω της πνευμονικής φλέβας. Ο αριστερός κόλπος συσπάται, η διγλώχινη βαλβίδα ανοίγει και το αίμα εισέρχεται στην αριστερή κοιλία. Στην συνέχεια η αριστερή κοιλία συσπάται και το αίμα προωθείται προς την αορτή αφού πρώτα ανοίξει η μηνοειδής βαλβίδα και μέσω της αορτής κατευθύνεται προς όλα τα μέρη του σώματος. Από όλα τα μέρη του σώματος το αίμα θα ξανά επιστρέψει στον δεξί κόλπο και η διαδικασία ξανά ξεκινά. Γενικά ο ρόλος των βαλβίδων στην καρδία είναι να επιτρέπον την μονόδρομη κίνηση του αίματος από τους κόλπους στις κοιλίες και όχι αντίστροφα. Η καρδία αποτελείται από τρεις χιτώνες: 1)Ενδοκάρδιο: αποτελείται από επιθήλιο, συνδετικό ιστό και μυϊκές ίνες που ονομάζονται ίνες Purkinje. Το ενδοκάρδιο επενδύει εσωτερικά τους κόλπους, τις κοιλίες και τις βαλβίδες της καρδιάς.

8 2)Μυοκάρδιο: αποτελείται από μυϊκό ιστό του οποίου η σύσπαση διώχνει το αίμα από την καρδία. Η αριστερή κοιλία της καρδιάς έχει μεγαλύτερο και παχύτερο τοίχωμα μυοκάρδιού από την δεξιά κοιλία. Ο λόγος είναι ότι η αριστερή κοιλία πρέπει να είναι πιο δυνατή αφού θα πρέπει να δημιουργήσει μεγαλύτερη πίεση αφού το αίμα θα ταξιδέψει μεγαλύτερη απόσταση. Ενώ της δεξιάς κοιλίας το αίμα θα πάει μέχρι τους πνεύμονες άρα δεν χρειάζεται να δημιουργηθεί μεγάλη πίεση. 3)Επικάρδιο: είναι η μεμβράνη συνδετικού ιστού που περιβάλλει το μυοκάρδιο και έχει προστατευτικό ρόλο. Αποτελεί το εσωτερικό μέρος ενός αναδιπλωμένου σάκου. Το εξωτερικό μέρος ονομάζεται περικάρδιο και ενδιάμεσα τους υπάρχει η περικαρδιακή κοιλότητα η οποία περιέχει υγρό για να μειώνει τις τριβές.

9 Μηχανισμός διέγερσης της καρδιάς και καρδιακός κύκλος. Η καρδία διαθέτει ένα σύστημα για την ρυθμική συστολή των κόλπων και των κοιλιών. Το σύστημα αυτό ονομάζεται μηχανισμός διέγερσης της καρδίας. Η σύσπαση των κόλπων ρυθμίζεται από τον φλεβόκομβο που είναι ο φυσικός βηματοδότης της καρδίας. Ο φλεβόκομβος είναι ένα μικρό τμήμα εξειδικευμένου μυϊκού ιστού που βρίσκεται στο άνω πρόσθιο τοίχωμα του δεξιού κόλπου. Τα κύτταρα του φλεβόκομβου αυτοδιεγείρονται ρυθμικά και μεταδίδουν την διέγερση τους στο μυοκάρδιο των κόλπων και έτσι οι κόλποι συσπούνται ταυτόχρονα. Στην συνέχεια η διέγερση αυτή μεταδίδεται στις κοιλίες μέσω ενός εξειδικευμένου μυϊκού ιστού, του κολποκοιλιακού κόμβου. Η διέγερση αυτή φτάνει σε όλα τα σημεία των κοιλιών με το δεμάτιο του Hiss που αποτελείται από τις ίνες Purkinje. Η μεταφορά της διέγερσης από τους κόλπους στις κοιλίες παρουσιάζει μια μικρή καθυστέρηση. Αυτή η καθυστέρηση παρατηρήται έτσι ώστε να αδειάσουν οι κόλποι το αίμα στις κοιλίες πριν αυτές συσταλούν. Η λειτουργία της καρδίας χαρακτηρίζεται από περιοδικότητα που ονομάζεται καρδιακός κύκλος (παλμός). Ο καρδιακός κύκλος περιλαμβάνει την ταυτόχρονη συστολή των κόλπων (0,1s), την ταυτόχρονη συστολή των κοιλιών (0.3s) και την καρδιακή παύλα - διαστολή (0.4s). Ολόκληρος ο καρδιακός κύκλος διαρκεί 0.8s, άρα έχουμε 75 παλμούς το λεπτό. Κατά την διαστολή οι κολποκοιλιακές βαλβίδες (τριγλώχινη και διγλώχινη) είναι ανοικτές και η καρδία γεμίζει με αίμα. Κατά την συστολή των κόλπων οι μηνοειδής βαλβίδες είναι ανοικτές για να περάσει το αίμα στις κοιλίες. Κατά την συστολή των κοιλιών, οι κολποκοιλιακές βαλβίδες μένουν κλειστές για να μην επιστρέψει το αίμα στου κόλπους και οι μηνοειδείς βαλβίδες ανοίγουν για να πάει το αίμα στις αρτηρίες (πνευμονικές από την δεξιά πλευρά και αορτή από την αριστερή πλευρά). Σε περίπτωση που η καρδία χάσει τον ρυθμό και τον συντονισμό της τότε προκαλείται αρρυθμία. Εάν παράδειγμα αρρυθμίας είναι η καρδιακή μαρμαρυγή που είναι η μη συντονισμένη σύσπαση διαφορετικών τμημάτων των κοιλιών με αποτέλεσμα η καρδία να μην αντλεί καθόλου αίμα. Μπορεί να προκαλέσει θάνατο. Ο ασθενής μπορεί να επανέλθει με τον απιδινωτή.

10 9.5 ΤΑ ΑΙΜΟΦΟΡΑ ΑΓΓΕΙΑ Οι αρτηρίες ονομάζονται απαγωγά αγγεία γιατί μεταφέρουν το αίμα από την καρδιά προς όλο το σώμα. Το αίμα μέσα στις αρτηρίες προωθείται με την πίεση που δημιουργείται από τη συστολή της καρδιάς και συγκεκριμένα της αριστερής κοιλίας. Το τοίχωμα των αρτηριών αποτελείται από μυϊκό και ελαστικό ιστό. Οι αρτηρίες είναι ελαστικοί σωλήνες που συνεχώς διαιρούνται σε κλάδους μικρότερης διαμέτρου που ονομάζονται αρτηρίδια. Η διακλάδωση συνεχίζεται μέχρι να σχηματίσουν τα τριχοειδή. Τα τριχοειδή έχουν σχετικά απλή δομή. Είναι τα μικρότερα σε διάμετρο αιμοφόρα αγγεία. Η ανταλλαγή ουσιών μεταξύ των οργάνων και του αίματος γίνεται όταν το αίμα περνά από τα τριχοειδή. Η είσοδος του αίματος στα τριχοειδή ελέγχεται από τους προτριχοειδικούς σφιγκτήρες. Από τα τριχοειδή το αίμα εισέρχεται στα φλεβίδια τα οποία ενώνονται με τι φλέβες. Οι φλέβες λειτουργούν σαν προσαγωγά αγγεία δηλαδή επιστρέφουν το αίμα από το σώμα πίσω στην καρδία Αρτηρίες και φλέβες έχουν πολύ παρόμοια δομή. Εξωτερικά υπάρχει ένα στρώμα συνδετικού ιστού. Η μεσαία στοιβάδα αποτελείται από λείους μυς. Οι αρτηρίες έχουν παχύτερη μεσαία στοιβάδα για να αντέχουν την πίεση του αίματος που είναι μεγαλύτερη στις αρτηρίες. Εσωτερικά τα αιμοφόρα αγγεία επενδύονται με ενδοθήλιο, που είναι μονόστοιβο και καλύπτεται από την βασική μεμβράνη (χιτώνας). Επίσης οι φλέβες κατά διαστήματα έχουν βαλβίδες που εξασφαλίζουν την μονόδρομη ροή του αίματος προς την καρδία. Τα τριχοειδή αγγεία δεν διαθέτουν την μεσαία και την εξωτερική στοιβάδα και τα πολύ λεπτά τους τοιχώματα αποτελούνται μόνο από ενδοθήλιο και την βασική μεμβράνη.

11

12 9.6 Η ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ Το αίμα έχει ως σκοπό να παραδώσει οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά σε όλα τα όργανα. Το αίμα μετά την σύσπαση της αριστερής κοιλίας εισέρχεται στην αορτή και από εκεί διακλαδώνεται σε όλο το σώμα. Η κυκλοφορία του αίματος χωρίζεται σε 4 κύριες κυκλοφορίες τις οποίες θα δούμε αναλυτικά: Συστηματική (μεγάλη) κυκλοφορία: Μετά την σύσπαση της αριστερής κοιλίας το αίμα προωθείται στην αορτή και διακλαδώνεται σε όλες τις αρτηρίες του σώματος (εξαιρούνται οι πνευμονικές αρτηρίες). Μετά την ανταλλαγή αερίων και ουσιών, το αίμα μπαίνει στις φλέβες και επιστρέφει στην καρδία. Το φτωχό σε οξυγόνο αίμα εισέρχεται στην δεξί κόλπο και στην συνέχεια στην δεξιά κοιλία. Πνευμονική (μικρή) κυκλοφορία: Η δεξιά κοιλία συσπάται, η μηνοειδής βαλβίδα ανοίγει και το αίμα προωθείται στις πνευμονικές αρτηρίες. Από τις πνευμονικές αρτηρίες το αίμα φτάνει στα τριχοειδή όπου γίνεται ανταλλαγή αερίων. Το αίμα παίρνει οξυγόνο και δίνει το διοξείδιο του άνθρακα και μέσω των πνευμονικών φλέβων επιστρέφει στον αριστερό κόλπο. Στεφανιαία κυκλοφορία: Η κυκλοφορία αυτή αιματώνει τα κύτταρα της καρδία. Μια από τις διακλαδώσεις της αορτής είναι και οι στεφανιαίες αρτηρίες (υπάρχουν 2 κύριες στεφανιαίες αρτηρίες). Οι στεφανιαίες αρτηρίες καλύπτουν και αιματώνουν το μυοκάρδιο της καρδίας. Από τον στεφανιαίο κόλπο (φλέβα) το αίμα επιστρέφει στον δεξί κόλπο. Πύλαια κυκλοφορία: Το αίμα που αιματώνει το λεπτό έντερο, το στομάχι, το παχύ έντερο και άλλα μέρη του πεπτικού συστήματος είναι πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά λόγω της πέψης. Το αίμα αυτό πριν πάει στην καρδία περνά από το συκώτι μέσω της ηπατικής φλέβας. Το συκώτι επεξεργάζεται όλα τα θρεπτικά συστατικά ανάλογα με τις ανάγκες του οργανισμού. Το συκώτι παίρνει αίμα πλούσιο σε οξυγόνο μέσω της ηπατικής αρτηρίας. 9.9 Η ΠΙΕΣΗ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ Πίεση του αίματος είναι η υδροστατική πίεση που ασκεί το αίμα στα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων. Η πίεση του αίματος είναι πολύ μεγαλύτερη στις αρτηρίες παρά στις φλέβες. Αρτηριακή πίεση είναι η πίεση του αίματος στις αρτηρίες της συστηματικής κυκλοφορίας και αυξομειώνεται κατά τη διάρκεια της καρδιακής λειτουργίας. Συστολική πίεση είναι η αρτηριακή πίεση που αναπτύσσεται κατά την σύσπαση των κοιλιών κι έχει τη μέγιστη τιμή (120mmHg σε έναν ενήλικο άντρα). Διαστολική πίεση είναι η αρτηριακή πίεση που αναπτύσσεται κατά την χαλάρωση των κοιλιών κι έχει την ελάχιστη τιμή (85mmHg σε έναν ενήλικο άντρα).

13 Ο σφυγμός είναι ένα κύμα που προκαλείται από την αύξηση της πίεσης από τη διαστολική στη συστολική τιμή και μεταδίδεται κατά μήκος του τοιχώματος όλων των αρτηριών. Η πίεση του αίματος μπορεί να ανεβεί λόγω κατανάλωσης χλωριούχου νατρίου (NaCl). Αυτό γίνεται γιατί η συγκέντρωση NaCl αυξάνεται στο αίμα και για να μην αλλάξει η ωσμωτική πίεση ο οργανισμός αυξάνει την απορρόφησει νερού. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του όγκου του αίματος και επομένως της πίεσης που ασκείται από το αίμα στα τοιχώματα των αρτηριών. 9.10 ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Το έμφραγμα μυοκαρδίου είναι το φράξιμο κάποιας αρτηρίας που αιματώνει την καρδία και οδηγεί σε μη οξυγόνωση και νέκρωση τμήματος της καρδίας. Το φράξιμο δημιουργήται από αθηρωματικές πλάκες που δημιουργούνται κάτω από το ενδοθήλιο των αρτηριών από εναπόθεση χοληστερίνης και κορεσμένων λιπαρών οξέων και μπορούν να προκαλέσουν τη δημιουργία θρόμβου ο οποίος παρασύρεται από τη ροή του αίματος και στη συνέχεια μπορεί να φράξει κάποια αρτηρία. Το φράξιμο αυτό δημιουργεί ισχαίμια. Ισχαιμία του μυοκαρδίου είναι η παρεμπόδιση της κανονικής ροής του αίματος και της αιμάτωσης του μυοκαρδίου από στένωση των αρτηριών (μείωση της διαμέτρου τους) που προκαλείται από αθηρωματικές πλάκες προκαλώντας πόνο στον ασθενή. Στηθάγχη είναι το όνομα του ισχυρού πόνου στο στήθος που προκαλείται από την ισχαιμία του μυοκαρδίου. Η παρακαμπτήριος επέμβαση, γνωστή ως by-pass, είναι χειρουργική επέμβαση για αντιμετώπιση της στένωσης των στεφανιαίων αρτηριών. Ορισμένες φορές, η στένωση των στεφανιαίων αρτηριών μπορεί να αντιμετωπισθεί συντηρητικά με τη μέθοδο «μπαλονάκι». Στον αυλό της αρτηρίας εισάγεται ένας πολύ λεπτός σωλήνας που όταν φθάσει στο σημείο της στένωσης η άκρη του φουσκώνει με αποτέλεσμα να πιέζονται τα τοιχώματα της αρτηρίας μέχρι η διάμετρός της να φθάσει στα φυσιολογικά επίπεδα. Οι παράγοντες που μπορεί να προκαλέσουν έμφραγμα μυοκαρδίου είναι: Υπέρταση Κάπνισμα Παχυσαρκία Άγχος Καθιστική ζωή Κακή διατροφή (κορεσμένα λίπη) Διαβήτης Γενετική προδιάθεση Εγκεφαλικό επεισόδιο είναι η ασθένεια κατά την οποία δημιουργείται ισχαιμία σε αρτηρία του εγκεφάλου.