ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ. Υπουργού ΠΕΧΩ Ε κ. ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΟΥΦΛΙΑ Για το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο της Βιοµηχανίας

! " # $ % & ' ( # % Αθήνα, 21 Μαΐου 2007

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ Υπουργού ΠΕΧΩ Ε κ. ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΟΥΦΛΙΑ Για το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο της Βιοµηχανίας Σήµερα, µετά τα Ειδικά Χωροταξικά Πλαίσια για τις Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) και τον Τουρισµό, παρουσιάζουµε το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για την Βιοµηχανία και το θέτουµε σε δηµόσια διαβούλευση. Όπως σας έχω πει, κάνουµε µία µεγάλη προσπάθεια για να διορθώσουµε µία τεράστια παράλειψη δεκαετιών. ηµιουργούµε έναν ολοκληρωµένο χωροταξικό σχεδιασµό και αλλάζουµε τα δεδοµένα για την ανάπτυξη της χώρας. Το αµέσως προσεχές χρονικό διάστηµα θα ακολουθήσει η παρουσίαση του Εθνικού Χωροταξικού Πλαισίου. Όπως συµβαίνει ήδη µε το Πλαίσιο για τις ΑΠΕ και τον Τουρισµό, θα ακολουθήσει διαδικασία διαβούλευσης και για το Χωροταξικό για την Βιοµηχανία. Η διαβούλευση αυτή θα γίνει τόσο επί του περιεχοµένου του Ειδικού Πλαισίου, όσο και επί των εκτιµώµενων επιπτώσεων του στο περιβάλλον µε τα αρµόδια Υπουργεία, Φορείς, Περιφέρειες αλλά και το κοινό. Θα ολοκληρωθεί σε δύο µήνες περίπου, µε τη γνωµοδότηση του Εθνικού Συµβουλίου, στη συνέχεια το σχέδιο θα εγκριθεί από την αρµόδια Κυβερνητική Επιτροπή. Θέλω σε αυτό το σηµείο να επισηµάνω την πολύ καλή συνεργασία που είχαµε µε το Υπουργείο Ανάπτυξης κατά την προετοιµασία του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για την Βιοµηχανία. Προβλήµατα Χωρικής Οργάνωσης της Βιοµηχανίας και η Αναγκαιότητα του Ειδικού Πλαισίου Η βιοµηχανία αποτελεί έναν εξαιρετικά σηµαντικό κλάδο της οικονοµίας. Η ανάπτυξή της συνδέεται άµεσα µε θέµατα απασχόλησης και κοινωνικής συνοχής, ενώ έχει και σηµαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Κατά συνέπεια, είναι άκρως απαραίτητη η χάραξη και υλοποίηση µίας χωροταξικής πολιτικής που θα ενσωµατώνει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του τοµέα της βιοµηχανίας. Μέχρι σήµερα, δεν υπήρξε διατυπωµένη και σαφής χωροταξική πολιτική για τη βιοµηχανία σε εθνική κλίµακα. Το Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασµού και την Βιοµηχανία έρχεται να καλύψει αυτό το κρίσιµο κενό. Η σηµασία του Ειδικού Πλαισίου για την Βιοµηχανία γίνεται ακόµα πιο αντιληπτή αν λάβουµε υπόψη τη σηµασία της βιοµηχανίας στην εθνική οικονοµία και την απασχόληση. Η βιοµηχανία συγκεντρώνει, το 22% του συνολικού ΑΕΠ και εξακολουθεί να αναπτύσσεται, έστω µε ρυθµούς µικρότερους του µέσου όρου άλλων τοµέων. Παράλληλα, διατηρεί σηµαντικό ρόλο και στην απασχόληση, παρά τις σχετικές απώλειες που καταγράφει ο τοµέας (12,8% το 2005 έναντι 14,5% το 1998. Η βιοµηχανία ωστόσο χαρακτηρίζεται από µακροχρόνιες διαρθρωτικές αδυναµίες που επιδρούν αρνητικά στην ανταγωνιστικότητα της. Οι ακαµψίες της αδειοδοτικής διαδικασίας και η ανασφάλεια δικαίου αποτελούν παράγοντες που οξύνουν τις πιο πάνω αδυναµίες, και ως προς ένα τµήµα τους συνδέονται µε ελλείψεις ή αδυναµίες των χωρικών πολιτικών. Επίσης, η χωροταξική κατανοµή της βιοµηχανίας χαρακτηρίζεται από έντονη συγκέντρωση σε λίγες περιοχές. Το φαινόµενο έχει διάφορες διαστάσεις. Αντανακλά την υψηλή εξάρτηση της βιοµηχανίας από τις υποδοµές και την αγορά των µεγαλύτερων αστικών κέντρων, κάτι που σηµαίνει ότι βίαιες προσπάθειες αποµάκρυνσής της ενέχουν προφανείς κινδύνους και για τη µεταποιητική βάση της χώρας και για την αγορά εργασίας. Παράλληλα, ο τρόπος χωρικής ανάπτυξης της βιοµηχανίας στις ζώνες αυτές χαρακτηρίζεται από έντονες αδυναµίες περιβαλλοντικού και πολεοδοµικού χαρακτήρα. 2

Είναι συνεπώς επιτακτική η ανάγκη ανατροπής αυτής της δυσµενούς ισορροπίας, και η ενίσχυση της οργανωµένης χωροθέτησης σε σύγκριση µε τη διάσπαρτη / σηµειακή. Πρέπει, ωστόσο, να είναι σαφές ότι η συγκέντρωση του συνόλου της βιοµηχανίας σε οργανωµένους υποδοχείς δεν είναι πάντοτε εφικτή, αλλά ούτε και σκόπιµη. Συνεπώς, απαιτείται προσεκτική στάθµιση, των θετικών και των αρνητικών συνεπειών µιας µετακίνησής τους σε επίπεδο περιβαλλοντικό, κοινωνικό και οικονοµικό. Οι βασικοί στόχοι του Χωροταξικού Πλαισίου Σκοπός του Ειδικού Πλαισίου είναι ο µετασχηµατισµός της χωρικής διάρθρωσης της βιοµηχανίας προς την κατεύθυνση της βιώσιµης ανάπτυξης. Το Ειδικό Πλαίσιο στοχεύει στην ενίσχυση της συγκέντρωσης των βιοµηχανικών µονάδων σε οργανωµένους υποδοχείς, στην αποκέντρωση της βιοµηχανίας µε στόχο την προώθηση της περιφερειακής ανάπτυξης και στην προστασία του περιβάλλοντος. Επίσης, θέτει συγκεκριµένους κανόνες και διαδικασίες που ξεκαθαρίζουν το τοπίο, διευκολύνουν την επενδυτική δραστηριότητα και βοηθούν στην αποφυγή δικαστικών εµπλοκών. Συγκεκριµένα, οι βασικοί στόχοι του Χωροταξικού Πλαισίου για την Βιοµηχανία είναι οι εξής: - Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και επιχειρηµατικότητας στο βιοµηχανικό τοµέα, µέσω κατάλληλων χωρικών ρυθµίσεων, καθώς και µέσω της προσφοράς επαρκούς και κατάλληλης γης για την κάλυψη των αναγκών νέων ιδρύσεων καθώς και εκσυγχρονισµού της υπάρχουσας βιοµηχανικής βάσης. - Η ενίσχυση της συµβολής της βιοµηχανίας στην περιφερειακή ανάπτυξη, και ταυτόχρονα η µείωση των έντονων χωροταξικών ανισορροπιών, µέσω της προώθησης ενός πιο πολυκεντρικού προτύπου χωροταξικής οργάνωσης της βιοµηχανίας. Το πρότυπο αυτό στηρίζεται στα υφιστάµενα συγκριτικά πλεονεκτήµατα διαφόρων περιοχών, συµπεριλαµβανόµενων αυτών που δεν έχουν αξιοποιηθεί επαρκώς µέχρι σήµερα, ενώ παράλληλα επιδιώκει να δηµιουργήσει και νέους πόλους βιοµηχανικής ανάπτυξης µέσω προγραµµατικών παρεµβάσεων. - Ο εξορθολογισµός του προτύπου χωροθέτησης της βιοµηχανίας µε κατεύθυνση την οργανωµένη χωροθέτηση της βιοµηχανίας. - Η ουσιαστικότερη ενσωµάτωση της περιβαλλοντικής διάστασης στον τρόπο ανάπτυξης της βιοµηχανίας. - Η απλούστευση και καλύτερη οργάνωση των επενδυτικών διαδικασιών, που συνδέονται µε χωρικές πολιτικές. Με αυτόν τον τρόπο αίρονται εµπόδια στην επιχειρηµατικότητα και ο επενδυτής γνωρίζει εκ των προτέρων τους κανόνες χωρικής οργάνωσης της βιοµηχανίας. Το περιεχόµενο του Ειδικού Πλαισίου Θα προσπαθήσω τώρα όσο γίνεται πιο συνοπτικά να σας παρουσιάσω τα σηµαντικότερα σηµεία του Ειδικού Πλαισίου για την Βιοµηχανία. Το Σχέδιο της Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ) που θα σας διανείµουµε και θα δοθεί προς διαβούλευση αποτελείται από 16 άρθρα. Τα σηµαντικότερα σηµεία του περιεχοµένου της ΚΥΑ θα σας τα παρουσιάσω σε τέσσερις ενότητες, Η πρώτη ενότητα αφορά στη Στρατηγική Χωροταξική Οργάνωση της Βιοµηχανίας, σε εθνικό επίπεδο, σε επίπεδο διοικητικών ενοτήτων και µε βάση την κατηγορία βιοµηχανικής δραστηριότητας. 3

Η δεύτερη ενότητα περιλαµβάνει τις βασικές κατευθύνσεις για το καθεστώς χωροθέτησης και δόµησης της βιοµηχανίας. Η τρίτη ενότητα αφορά στις κατευθύνσεις για διάφορες κατηγορίες σχεδιασµού και χωρικών πολιτικών Η τέταρτη ενότητα αναλύει το Πρόγραµµα ράσης για την εφαρµογή του Ειδικού Πλαισίου και τις µεταβατικές και τελικές διατάξεις που απαιτούνται. Α. ΠΡΩΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ Με το Ειδικό Πλαίσιο παρέχονται κατευθύνσεις για την διαµόρφωση ενός Εθνικού προτύπου χωροταξικής οργάνωσης της βιοµηχανίας, τόσο σε εθνικό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο διοικητικών ενοτήτων (περιφέρειες, νοµοί). Παράλληλα, δίνονται κατευθύνσεις κλαδικού και ειδικού χαρακτήρα για τη στρατηγική χωρική οργάνωση κλάδων ή κατηγοριών βιοµηχανίας που έχουν ειδικές ανάγκες χωροθέτησης, ενώ προβλέπονται ειδικές κατευθύνσεις και διαδικασίες για τη χωροθέτηση βιοµηχανικών επενδύσεων µείζονος σηµασίας για την εθνική οικονοµία. Αναλυτικότερα: Το Ειδικό Πλαίσιο παρέχει κατευθύνσεις για τη χωροθέτηση της βιοµηχανίας στον εθνικό χώρο: α) σε εθνικό επίπεδο αναφορικά µε: Πόλους και άξονες ανάπτυξης. Περιοχές εντατικοποίησης, επέκτασης, ποιοτικής αναδιάρθρωσης ή στήριξης, της βιοµηχανίας, στις οποίες ασκούνται αντίστοιχες πολιτικές. Ειδικές κατηγορίες χώρου µε συγκεκριµένες προτεραιότητες για την ανάπτυξη της βιοµηχανίας (ορεινό, παράκτιο χώρο κ.ά.) και β) σε επίπεδο διοικητικών ενοτήτων (περιφέρειες, νοµούς). 1. α. Χωροθέτηση σε εθνικό επίπεδο ( ιάγραµµα 1) 1. Πόλοι και άξονες ανάπτυξης Στο πλαίσιο της προσπάθειας ενίσχυσης της πολυκεντρικής οργάνωσης της χώρας, η βιοµηχανία αρθρώνεται στους πιο κάτω ιεραρχηµένους πόλους ανάπτυξης: - Ευρύτερες µητροπολιτικές περιοχές Αθήνας και Θεσσαλονίκης. Οι περιοχές αυτές εξακολουθούν να συγκεντρώνουν το µεγαλύτερο µέρος της ελληνικής βιοµηχανίας, αλλά µε µικρότερο σχετικό βάρος. Η πολιτική που πρέπει να εφαρµοστεί περιλαµβάνει την προσέλκυση στρατηγικών δραστηριοτήτων αιχµής διεθνούς προσανατολισµού, µε την Αθήνα να επιδιώκει ισχυρό ρόλο σε επίπεδο Ανατολικής Μεσογείου, και τη Θεσσαλονίκη σε επίπεδο Βαλκανίων. - Ένα σύνολο δευτερευόντων πόλων που παίζουν σηµαντικό ρόλο στη συνολική αναπτυξιακή διαδικασία (πύλες και λοιποί κόµβοι). Συγκεκριµένα, περιλαµβάνονται η Πάτρα, το δίπολο Λάρισας - Βόλου, τα Ιωάννινα, η ζώνη Καβάλας Ξάνθης - ράµας, η ζώνη Αλεξανδρούπολης - Κοµοτηνής, και το δίπολο Κοζάνη - Πτολεµαίδα. 4

- Στην τρίτη κατηγορία περιλαµβάνονται περιοχές στις οποίες η βιοµηχανία µπορεί να παίξει ιδιαίτερο ρόλο, συµπληρωµατικό προς άλλα χαρακτηριστικά τους. Πρόκειται για τις εξής: (i) Το Ηράκλειο και τα Χανιά, νησιωτικά κέντρα που αν και αποκοµµένα από την ηπειρωτική χώρα, διαθέτουν επαρκή ενδοχώρα. (ii) Κύριες διεθνείς πύλες της χώρας που δεν ανήκουν στα προαναφερθέντα κέντρα (Ηγουµενίτσα, πύλες στο βόρειο µέτωπο της χώρας), και κόµβοι συνδυασµένων υπερτοπικών µεταφορών ή µεταφορών και µεγάλων υποδοµών ενέργειας, (iii) περιοχές µε δυνατότητες µεταποίησης προϊόντων άλλων τοµέων (καθετοποίηση). Οι πιο πάνω πόλοι διατάσσονται στο χώρο κατά µήκος αξόνων ανάπτυξης. Υπάρχει ήδη ο παραδοσιακός άξονας ανάπτυξης («S» Πάτρα Αθήνα Θεσσαλονίκη - Καβάλα) που παραµένει κυρίαρχος, αλλά συµπληρώνεται από τα νέα µεγάλα έργα υποδοµών, όπως είναι η Εγνατία Οδός, η Ιόνια Οδός, το νέο δίκτυο οδικών αξόνων στην Πελοπόννησο και ο Άξονας Κεντρικής Ελλάδας. 2. Περιοχές εντατικοποίησης, επέκτασης, ποιοτικής αναδιάρθρωσης, ή στήριξης, της βιοµηχανίας Προσδιορίζονται οι ακόλουθες κατηγορίες περιοχών µε βάση το γενικό χαρακτήρα της βιοµηχανικής πολιτικής που πρέπει να ασκείται σε αυτές: α) Περιοχές εντατικοποίησης: Περιοχές που διαθέτουν ήδη σχετικά ισχυρή βιοµηχανική βάση, σε συνδυασµό µε υποδοµές και άλλα συγκριτικά πλεονεκτήµατα που µπορούν να στηρίξουν την περαιτέρω ενίσχυσή της. Η γενική κατεύθυνση πολιτικής είναι η στήριξη αυτής της προοπτικής, µε παράλληλη λήψη άµεσων µέτρων για την αποφυγή παρενεργειών χωρικού ή περιβαλλοντικού χαρακτήρα. β) Περιοχές επέκτασης: Περιοχές στις οποίες διαµορφώνονται ή θα διαµορφωθούν, µέσω δράσεων του σχεδιασµού ή/και από εξωγενείς παράγοντες και τις τάσεις της αγοράς, δυνατότητες εκκίνησης διαδικασιών ανάπτυξης της βιοµηχανίας. Η γενική κατεύθυνση πολιτικής είναι η στήριξη αυτής της προοπτικής, µε παράλληλη λήψη µέτρων για την αποφυγή µεταγενέστερων παρενεργειών χωρικού ή περιβαλλοντικού χαρακτήρα. γ) Περιοχές ποιοτικής αναδιάρθρωσης: Περιοχές που συνδυάζουν συγκριτικά πλεονεκτήµατα και ήδη αναπτυγµένη βιοµηχανική βάση µε συγκριτικά δυναµική κλαδική φυσιογνωµία, µε δεδοµένες τις γενικότερες διαρθρωτικές αδυναµίες της ελληνικής βιοµηχανίας. Η γενική κατεύθυνση πολιτικής είναι η αναδιάρθρωση της βιοµηχανικής βάσης για την αντιµετώπιση αυτών των αδυναµιών. δ) Περιοχές στήριξης: Περιοχές µε αναπτυγµένη βιοµηχανική βάση παραδοσιακού χαρακτήρα που υφίσταται πιέσεις, ιδίως όταν δεν υπάρχουν σαφείς εναλλακτικές δυνατότητες ειδίκευσης ή/και όταν η ευρύτερη ζώνη τους υφίσταται πιέσεις και σε άλλους τοµείς και ειδικότερα στη γεωργία. Η γενική κατεύθυνση πολιτικής είναι η στήριξη της ήπιας και σταδιακής προσαρµογής τους και η αποφυγή παρεµβάσεων που µπορεί να πυροδοτήσουν φαινόµενα γρήγορης αποβιοµηχάνισης και αποσταθεροποίησης της αγοράς εργασίας. 3. Ειδικές κατηγορίες χώρου µε συγκεκριµένες προτεραιότητες για την ανάπτυξη της βιοµηχανίας. Λαµβάνοντας υπόψη τις ευρείες ζώνες στις οποίες διαχωρίζεται η επικράτεια µε γεωµορφολογικά κριτήρια, δίνονται οι εξής κατευθύνσεις σε εθνικό επίπεδο: α) Ορεινός χώρος: Στον ορεινό χώρο πρέπει να επιδιωχθεί η διατήρηση ενός ιστού µικρών και πολύ µικρών βιοµηχανικών µονάδων, στο πλαίσιο µιας πολιτικής αγροτικής πολυαπασχόλησης, µε παράλληλη λήψη µέτρων για την αποφυγή αλλοίωσης του τοπίου, συγκρούσεων µε άλλες χρήσεις όπως ο τουρισµός, αρνητικών επιπτώσεων στους παραδοσιακούς οικισµούς, και επιβάρυνσης του περιβάλλοντος. 5

Πρέπει, επίσης, να ενισχυθεί η αξιοποίηση παραδοσιακών κτισµάτων για τη λειτουργία βιοµηχανικών µονάδων. β) Παράκτιος χώρος: Στην κρίσιµη παραθαλάσσια ζώνη πρέπει να αποθαρρύνεται η χωροθέτηση βιοµηχανικών µονάδων, µε εξαίρεση αυτές που έχουν ανάγκη χωροθέτησης σε άµεση επαφή µε θαλάσσιο µέτωπο. Η κατεύθυνση αυτή είναι ιδιαίτερα έντονη σε ζώνες που χαρακτηρίζονται από το χωροταξικό σχεδιασµό ως προτεραιότητας για τον τουρισµό, όπως η ζώνη υψηλής ανταγωνιστικότητας διαφόρων οικονοµικών δραστηριοτήτων, η οποία εκτείνεται σε απόσταση 200 µ., όπως ορίζει το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον Τουρισµό. 1.β. Χωροθέτηση σε επίπεδο διοικητικών ενοτήτων Οι κατευθύνσεις µε επίπεδο αναφοράς τις διοικητικές ενότητες της χώρας (Περιφέρειες, Νοµούς), αναλύονται λεπτοµερώς στο Παράρτηµα Ι, όπου προσδιορίζονται για κάθε Περιφέρεια και Νοµό προτεραιότητες σε επίπεδο κλάδων ή κατηγοριών βιοµηχανίας. Οι ΟΤΑ διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες : Υψηλής, Μέσης και Χαµηλής Προτεραιότητας. Η διάκριση αυτή θα γίνει από τα Περιφερειακά Πλαίσια. Μέχρι τότε, για να έχει εφαρµογή το Ειδικό Πλαίσιο οι ΟΤΑ παίρνουν τον χαρακτηρισµό του Νοµού τους, που δίδεται από το χωροταξικό πλαίσιο. 2. ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΚΛΑ ΙΚΟΥ ΚΑΙ ΕΙ ΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Σε αυτή την ενότητα δίνονται κατευθύνσεις κλαδικού και ειδικού χαρακτήρα για τη στρατηγική χωρική οργάνωση κλάδων ή κατηγοριών βιοµηχανίας που έχουν ειδικές ανάγκες χωροθέτησης, Πρόκειται για τις εξής περιπτώσεις: 1. Κατηγορίες βιοµηχανικών δραστηριοτήτων µε χωροθετική εξάρτηση από αγροτικές πρώτες ύλες 2. Κατηγορίες βιοµηχανικών δραστηριοτήτων µε χωροθετική εξάρτηση από πρώτες ύλες προερχόµενες από εξόρυξη 3. Κατηγορίες βιοµηχανικών δραστηριοτήτων µε ανάγκη χωροθέτησης σε άµεση επαφή µε θαλάσσιο µέτωπο 4. Μεγάλες υφιστάµενες βιοµηχανικές επιχειρήσεις κρίσιµες για την τοπική οικονοµία, για τις οποίες εγκρίνεται Επιχειρηµατικό Σχέδιο ιάσωσης και Αναδιάρθρωσης 5. Επενδύσεις υψηλής τεχνολογίας 6. Μονάδες της Οδηγίας Σεβέζο ΙΙ (αφορά εγκαταστάσεις που διαθέτουν επικίνδυνες ουσίες) 7. Προτάσεις ρύθµισης ειδικών θεµάτων (εγκαταστάσεις αποθήκευσης καυσίµων και παραγωγής ενέργειας σε νησιά κ.ά). Για κάθε κατηγορία, καθορίζονται κριτήρια για τον προσδιορισµό των αντίστοιχων µονάδων, και δίνονται κατευθύνσεις πολιτικής προσαρµοσµένες στις ιδιαίτερες χωροθετικές απαιτήσεις των τελευταίων. Υπάρχουν βιοµηχανικές δραστηριότητες µε σηµαντική επίπτωση στη διεθνή ανταγωνιστικότητα της χώρας και στην απασχόληση. 6

Η χωροθέτηση τέτοιων βιοµηχανικών µονάδων ευνοείται σε περιοχές εντός ή εκτός σχεδίου, που βρίσκονται στους πόλους και άξονες ανάπτυξης του εθνικού προτύπου χωροταξικής οργάνωσης της βιοµηχανίας και κατά προτίµηση στις περιοχές εντατικοποίησης, επέκτασης και στήριξης. Εξαιρούνται η Περιφέρεια Αττικής και η Επαρχία Θεσσαλονίκης. Η χωροθέτηση των εν λόγω µονάδων ακολουθεί τη διαδικασία που προβλέπεται από το παρόν Ειδικό Πλαίσιο για τους οργανωµένους υποδοχείς. Β. ΕΥΤΕΡΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 1. ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΟΡΟΥΣ ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΗΣ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗΣ Στο Ειδικό Πλαίσιο για την Βιοµηχανία παρέχονται συγκεκριµένες κατευθύνσεις για τη µεταρρύθµιση του καθεστώτος οργανωµένης χωροθέτησης της βιοµηχανίας. Στο πλαίσιο αυτό προβλέπεται η αναµόρφωση των προβλεπόµενων σήµερα κατηγοριών οργανωµένων υποδοχέων και η εισαγωγή νέου τύπου ευέλικτων υποδοχέων για την κάλυψη ειδικών αναγκών. Οι νέες κατηγορίες είναι οι εξής: Υποδοχείς γενικού χαρακτήρα: Αντιστοιχούν στα υφιστάµενα σήµερα καθεστώτα οργανωµένης χωροθέτησης της βιοµηχανίας µε πολεοδόµηση: ΒΕΠΕ, ΠΟΑΠ για βιοµηχανία, ΠΕΡΠΟ για βιοµηχανία. Τα καθεστώτα αυτά ενοποιούνται σε µια ενιαία κατηγορία, από άποψη θεσµικού πλαισίου και διαδικασίας υλοποίησης, καθιστώντας σαφέστερες τις διαδικασίες δηµιουργίας οργανωµένων υποδοχέων. Υποδοχείς εξυγίανσης: Πολεοδοµούνται σε περιοχές όπου υφίστανται άτυπες συγκεντρώσεις βιοµηχανικών µονάδων, µε στόχο την εξυγίανσή τους. Υποδοχείς χωροθέτησης µεµονωµένων µεγάλων µονάδων: Νέα κατηγορία, που καλύπτει τις περιπτώσεις µεµονωµένων µεγάλων µονάδων που η κλίµακά τους αντιστοιχεί αυτοτελώς σε ένα οργανωµένο υποδοχέα. Προβλέπεται η επέκταση ορισµένων πλεονεκτηµάτων των οργανωµένων υποδοχέων στις µονάδες, και παράλληλα η βελτίωση του τρόπου µε τον οποίο αυτές εντάσσονται στη χωρική οργάνωση, σε χωροταξική και τοπική κλίµακα. Υποδοχείς µε «ενδιάµεσο» βαθµό οργάνωσης («ενδιάµεσοι οργανωµένοι υποδοχείς»): Οι υποδοχείς αυτής της κατηγορίας δηµιουργούνται σε περιοχές όπου δεν αναµένεται υψηλή ζήτηση για Βιοµηχανίες για να υποδεχθούν µονάδες χαµηλής και µέσης όχλησης. Γιαυτό τον λόγο, στην περίπτωσή τους µειώνονται οι απαιτήσεις σε υποδοµές, που προβλέπει η υφιστάµενη νοµοθεσία στον καθορισµό ζωνών εκτός σχεδίου για την εγκατάσταση βιοµηχανικών δραστηριοτήτων. Με βάση την νέα αυτή κατηγοριοποίηση των οργανωµένων υποδοχέων βιοµηχανικών µονάδων προκύπτουν αντίστοιχες ανάγκες δηµιουργίας τέτοιων υποδοχέων διαφόρων µεγεθών σε επίπεδο περιφερειών. Θα σας δοθεί ένας πίνακας στον οποίο αποτυπώνονται ενδεικτικά οι εκτιµήσεις που έχουν γίνει για τις εκτάσεις που θα απαιτηθούν ανά περιφέρεια για την φιλοξενία οργανωµένων υποδοχέων βιοµηχανίας. Ενδεικτική εκτίµηση απαιτούµενων εκτασεων για οργανωµένους υποδοχείς της βιοµηχανίας Οι ανάγκες δηµιουργίας νέων οργανωµένων υποδοχέων της βιοµηχανίας σε επίπεδο περιφέρειας, µε χρονικό ορίζοντα το έτος ολοκλήρωσης των δράσεων της προγραµµατικής περιόδου 2007-2013, εκτιµώνται ενδεικτικά σε επίπεδο Περιφέρειας στον πιο κάτω πίνακα (στήλη 1), µε αντίστοιχα ενδεικτική κατανοµή ανά τάξη µεγέθους υποδοχέων (στήλες 2, 3 και 4). 7

Περιφέρεια Ενδεικτικό µέγεθος (στρ.) Ενδεικτική κατανοµή ανά µέγεθος υποδοχέα Μικροί (περ. 100 στρ. Μεσαίοι (περί τα 300 στρ.) Μεγάλοι (1.000 και άνω στρ. (1) (2) (3) (4) Αττικής 7.500 22-26 4-6 3-4 Ηπείρου 1.200 3-6 0-1 0-1 Θεσσαλίας 4.400 7-8 1-3 2-3 Στερεάς Ελλάδας 4.500 5-7 2-3 3 Β. Αιγαίου 400 2-4 0-1 0 Κρήτης 1.300 4-6 0-3 0-1 Ν. Αιγαίου 550 2-6 0-1 0 Αν. Μακεδονίας- Θράκης 4.700 10-12 3-5 2-3. Μακεδονίας 1.300 3-4 0-2 0-1 Κ. Μακεδονίας 8.450 16-18 5-6 4-5. Ελλάδας 1.800 3-5 1-2 1 Ιονίων Νήσων 300 2-3 0 0 Πελοποννήσου 2.500 3-5 1-2 1-2 Σύνολα 38.900 περ. 95 περ. 25 περ. 20 2. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗΝ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ Για όλες τις κατηγορίες οργανωµένων υποδοχέων προσδιορίζονται οι χωροταξικές προϋποθέσεις δηµιουργίας τους, οι κατευθύνσεις για τη αναµόρφωση του πλαισίου ίδρυσής τους, οι επιτρεπόµενες χρήσεις στο εσωτερικό τους, πολεοδοµικοί και λοιποί όροι και κίνητρα για τη βελτίωση της συγκριτικής ελκυστικότητάς τους. α. Εντός Σχεδίου Στις εντός σχεδίου περιοχές επιτρέπεται για το µέλλον η δηµιουργία υποδοχέων χαµηλής όχλησης. Οι υποδοχείς αυτοί πρέπει να καλύπτουν ενιαίο τµήµα οικοδοµικού τετραγώνου, και µόνον εφόσον προκύπτει ωφέλιµη κτιριακή επιφάνεια τουλάχιστον 3.000 τ.µ. β. Εκτός Σχεδίου Μεταξύ άλλων προβλέπεται ότι το ελάχιστον εµβαδόν των υποδοχέων που δηµιουργούνται σε εκτός σχεδίου περιοχές ορίζεται σε 50 στρ. για τους υποδοχείς χαµηλής όχλησης, 100 στρ. για τους υποδοχείς µέσης όχλησης, και 250 στρ. για τους υποδοχείς υψηλής όχλησης. Στην περίπτωση των ενδιάµεσων υποδοχέων, το ελάχιστον εµβαδόν ορίζεται ενιαία σε 50 στρ. Σε όλους τους τύπους υποδοχέων που πολεοδοµούνται προβλέπεται εισφορά σε γη. Στους υποδοχείς γενικού χαρακτήρα, ορίζεται σε 30%. Στους υποδοχείς εξυγίανσης το ποσοστό της εισφοράς σε γη ορίζεται σε 25% (δυνάµενο να µειωθεί σε 15% σε περίπτωση αντικειµενικής αδυναµίας εισφοράς σε γη από λειτουργούσες µονάδες µε 8

µετατροπή της διαφοράς σε εισφορά σε χρήµα). Μέχρι το 1 / 6 της εισφοράς σε γη µπορεί να χρησιµοποιηθεί για δηµιουργία κοινωφελών χώρων. Ο µέγιστος Σ.. ορίζεται σε 1,6 για τους υποδοχείς γενικού χαρακτήρα και εξυγίανσης, σε 1,4 για τους υποδοχείς µεµονωµένων µονάδων, και σε 0,9 για τους ενδιάµεσους υποδοχείς. Θέλω να τονίσω ιδιαιτέρως ότι σε όλους τους τύπους υποδοχέων που πολεοδοµούνται εκτός σχεδίου προβλέπεται περιµετρική ζώνη υψηλού πρασίνου. Στους υποδοχείς γενικού χαρακτήρα, ανάλογα µε τον επιτρεπόµενο βαθµό όχλησης, η ζώνη αυτή έχει ελάχιστο πλάτος ως εξής: Χαµηλής Όχλησης: 10 µ., Μέσης Όχλησης: 15 µ., Υψηλής Όχλησης: 20 µ., και επίσης αντιστοιχεί τουλάχιστον στο 8% της έκτασης (όποιο µέγεθος από τα δύο είναι το µεγαλύτερο). Αξίζει να σας πω ότι η µέχρι σήµερα πρόβλεψη ήταν για ζώνη πρασίνου 5% και µε τρόπο που δεν εξασφάλιζε περιµετρική κάλυψη στις περιπτώσεις εκτάσεων µε ακανόνιστο σχήµα. Στους υποδοχείς εξυγίανσης ορίζεται κατ αντιστοιχία περιµετρική ζώνη υψηλού πρασίνου µέσου πλάτους 7, 11 και 15 µ Το µέγιστο ποσοστό κάλυψης των οικοδοµήσιµων χώρων, σε όλους τους οργανωµένους υποδοχείς, ορίζεται σε 70%. Μέχρι σήµερα δεν υπήρχε µέγιστο ποσοστό κάλυψης. Η αρτιότητα των οικοπέδων ορίζεται κατά περίπτωση µε την έγκριση της πολεοδοµικής µελέτης. Σε κάθε περίπτωση δεν µπορεί να είναι µικρότερη των 1.000 τ.µ. για τους υποδοχείς υψηλής και µέσης όχλησης και σε 500 τ.µ. για τους υποδοχείς χαµηλής όχλησης. Μέχρι σήµερα δεν υπήρχαν όρια. Για τα επενδυτικά σχέδια που χωροθετούνται σε πολεοδοµηµένους υποδοχείς πρέπει να προβλεφθεί προσαύξηση του ποσοστού επιχορήγησης και ανάλογη αύξηση στους υπόλοιπους τρόπους ενισχύσεων. Με το Ειδικό Πλαίσιο προτείνεται µεταξύ άλλων η µείωση του Σ.. για τις εκτός σχεδίου βιοµηχανικές εγκαταστάσεις σε 0,6 από 1,2 που είναι σήµερα, µε στόχο την µείωση της διάσπαρτης χωροθέτησης των Βιοµηχανιών. Παράλληλα, όµως, διατηρούνται επαρκή περιθώρια που επιτρέπουν τον εκσυγχρονισµό υφιστάµενων µονάδων, η διάσπαρτη χωροθέτηση των οποίων δεν δηµιουργεί προβλήµατα. Επιπλέον, προωθείται η κατάργηση όλων των παρεκκλίσεων αρτιότητας για την εκτός σχεδίου δόµηση βιοµηχανικών εγκαταστάσεων. Θέλω, επίσης, να τονίσω ότι προβλέπονται συγκεκριµένες κατευθύνσεις που συνδέονται µε ειδικά θεσµικά καθεστώτα και κατηγορίες χώρου (δασικές περιοχές, γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας, περιοχές του δικτύου ΦΥΣΗ 2000, Ζώνες Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας, κρίσιµη παραθαλάσσια ζώνη, ζώνες τουριστικής προτεραιότητας, περιαστικές ζώνες. Συγκεκριµένα: α) Νησίδες δασικών εκτάσεων µπορούν να περικλείονται µέσα σε οργανωµένους υποδοχείς βιοµηχανίας, διατηρώντας το καθεστώς προστασίας τους. Κατ εξαίρεση είναι δυνατή, για τεχνικοοικονοµικούς λόγους, η διέλευση δικτύων υποδοµής. Στην περίπτωση αυτή και εφόσον από την επέµβαση προκαλείται ζηµία δασικής βλάστησης πρέπει να εξασφαλίζεται µε ευθύνη και δαπάνες του φορέα η δάσωση όµορης έκτασης αντίστοιχου εµβαδού µε τη δασική περιοχή που εκχερσώνεται. β) Γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας. 9

Στην απαγόρευση εγκατάστασης βιοµηχανικών µονάδων δεν περιλαµβάνονται οι υποδοχείς εξυγίανσης υφιστάµενων άτυπων συγκεντρώσεων βιοµηχανικών µονάδων. γ) Σε περιοχές του δικτύου ΦΥΣΗ (NATURA) 2000 καθώς και στις Ζώνες Ειδικής Προστασίας (Ζ.Ε.Π.) της ορνιθοπανίδας της οδηγίας 79/409/ΕΟΚ η εγκατάστασή τους είναι δυνατή, σύµφωνα µε τους όρους και τις προϋποθέσεις που τίθενται από τα νοµικά καθεστώτα προστασίας τους. δ) Στην κρίσιµη παραθαλάσσια ζώνη πρέπει να αποθαρρύνεται η χωροθέτηση βιοµηχανικών µονάδων. Πρόκειται για τη ζώνη υψηλής ανταγωνιστικότητας που ορίζεται στο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τον Τουρισµό, η οποία εκτείνεται σε απόσταση 200 µ. ε) Σε ζώνες που από το Ε.Π. Τουρισµού χαρακτηρίζονται ως τουριστικής προτεραιότητας και µάλιστα ως ανεπτυγµένες τουριστικά πρέπει να αποθαρρύνεται η διάσπαρτη χωροθέτηση βιοµηχανικών µονάδων µέσης και υψηλής όχλησης. Στις υπόλοιπες περιοχές τουριστικού ενδιάφεροντος η χωροθέτηση τους είναι κατά κανόνα δυνατή σε τµήµατα τους που δεν παρουσιάζουν τουριστικό ενδιαφέρον είτε µεµονωµένα είτε σε οργανωµένους υποδοχείς. Η συνύπαρξη της παραδοσιακής βιοτεχνίας - χειροτεχνίας καθώς και µονάδων τυποποίησης τοπικών προϊόντων ονοµασίας προέλευσης µε τον τουρισµό κρίνεται επιθυµητή. στ) Στις περιαστικές ζώνες πρέπει να αποθαρρύνεται η διάσπαρτη χωροθέτηση βιοµηχανικών µονάδων µέσης και υψηλής όχλησης. Γ. ΤΡΙΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΓΙΑ ΙΑΦΟΡΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΧΩΡΙΚΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ Στα άρθρα 10 και 11 της ΚΥΑ περιλαµβάνονται κατευθύνσεις για τον υποκείµενο χωροταξικό και πολεοδοµικό σχεδιασµό και για ορισµένα ειδικά ζητήµατα που συνδέονται µε την εφαρµογή του Ειδικού Πλαισίου. Οι κατευθύνσεις αυτές αφορούν κυρίως: 1. Στον εναρµονισµό του περιεχοµένου των Περιφερειακών Πλαισίων και τον αναγκαίο προς το σκοπό αυτό εναρµονισµό των προδιαγραφών κατάρτισής τους. 2. Στη χωρική ρύθµιση της βιοµηχανίας στις περιοχές ευθύνης των Ρυθµιστικών Σχεδίων Αθήνας και Θεσσαλονίκης, λαµβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι η χωρική ολοκλήρωση της βιοµηχανίας υπερβαίνει τα όρια ευθύνης των αντιστοίχων Οργανισµών Ρυθµιστικού Σχεδίου. 3. Κατευθύνσεις για το γενικότερο πλαίσιο του πολεοδοµικού σχεδιασµού. Οι κατευθύνσεις αυτές περιλαµβάνουν την αναµόρφωση των προδιαγραφών των διαφόρων πολεοδοµικών σχεδίων, την αναµόρφωση της αντιστοίχησης των βιοµηχανικών δραστηριοτήτων µε τους βαθµούς όχλησης που αναφέρονται στα πολεοδοµικά διατάγµατα, την αναµόρφωση του συστήµατος χρήσεων γης που χρησιµοποιείται σήµερα στον πολεοδοµικό σχεδιασµό, ρυθµίσεις για τις µετεγκαταστάσεις βιοµηχανικών µονάδων, και την ανάπλαση µεγάλων χώρων εγκαταλειµµένων βιοµηχανικών εγκαταστάσεων. 4. Κατευθύνσεις για τις επιλογές των πολεοδοµικών σχεδίων όσον αφορά τη ρύθµιση της βιοµηχανίας στον οικιστικό χώρο. Περιλαµβάνουν κατευθύνσεις για τους οργανωµένους υποδοχείς, για την πρόβλεψη τµηµάτων του πολεοδοµικού χώρου στα οποία πρέπει να είναι δυνατή η χωροθέτηση ορισµένων κατηγοριών βιοµηχανικών µονάδων, για το σύστηµα των χρήσεων, και για τις οχλούσες µονάδες µεταποίησης. 5. Κατευθύνσεις για το φυσικό σχεδιασµό του εξωαστικού χώρου. Ειδικότερα προβλέπεται µείωση του ποσοστού του εξωαστικού χώρου στο οποίο επιτρέπεται η διάσπαρτη χωροθέτηση βιοµηχανικών µονάδων µε τους όρους της γενικής νοµοθεσίας 10

περί εκτός σχεδίου δόµησης, η συστηµατοποίηση των χρησιµοποιούµενων κατηγοριών χρήσεων γης, καθώς επίσης ειδικότερες κατευθύνσεις για τις Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες. 6. Συµπληρωµατικές κατευθύνσεις για την προστασία του περιβάλλοντος, που αφορούν την υλοποίηση Σχεδίων ράσης για τον περιορισµό της ατµοσφαιρικής ρύπανσης των αστικών κέντρων, την προώθηση εθελοντικών συµφωνιών µε κλαδικούς φορείς της βιοµηχανίας για την υλοποίηση ενεργειών αντιµετώπισης της ατµοσφαιρικής ρύπανσης, την εφαρµογή της Οδηγίας για την Ολοκληρωµένη Πρόληψη και Έλεγχο της ρύπανσης (IPPC), την εφαρµογή Βέλτιστων ιαθέσιµων Τεχνικών και χρήση αποδοτικότερων τεχνολογιών και καθαρότερων καυσίµων σε βιοµηχανικούς κλάδους (Οδηγία 1996/61/ΕΚ), την ενεργοποίηση του ν. 3199/2003, τον Εθνικό Σχεδιασµό ιαχείρισης Επικίνδυνων Αποβλήτων, και ολοκληρωµένες παρεµβάσεις περιοχών που έχουν υποστεί ρύπανση από παρελθούσα βιοµηχανική δραστηριότητα. Πρέπει να διερευνηθεί η σκοπιµότητα δηµιουργίας 4-5 νέων ελεύθερων ζωνών, που θα εξυπηρετούν και τον εξωστρεφή προσανατολισµό της βιοµηχανίας, µε βάση τις εξής κατευθύνσεις: δηµιουργία δύο ζωνών σε λιµάνια-πύλες της χώρας, µε πιθανές συγκεκριµένες θέσεις στην Καβάλα ή την Αλεξανδρούπολη, και την Ηγουµενίτσα, και δηµιουργία από µιας ζώνης σε παραµεθόριους οργανωµένους υποδοχής, υφιστάµενους ή νέους, στις περιφέρειες Κεντρικής, υτικής και Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.. ΤΕΤΑΡΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΤΕΛΙΚΕΣ ΙΑΤΑΞΕΙΣ Πρέπει να σηµειωθεί ότι η εφαρµογή του Ειδικού Πλαισίου στο µεγαλύτερο µέρος του είναι δυνατή αµέσως µετά την έγκρισή του. Το Πρόγραµµα ράσης περιλαµβάνει ενέργειες που θα επιτρέψουν την εφαρµογή του συνόλου των κατευθύνσεων, ή θα αυξήσουν την αποτελεσµατικότητα του Πλαισίου. Οι προβλεπόµενες δράσεις οµαδοποιούνται στις εξής ενότητες: Α. Μέτρα και δράσεις θεσµικού χαρακτήρα. Α.1 Μέτρα και δράσεις θεσµικού χαρακτήρα άµεσης προτεραιότητας, η προώθηση των οποίων συνδέεται µε την εφαρµογή βασικών κατευθύνσεων του Ειδικού Πλαισίου. Α.2 Μέτρα και δράσεις θεσµικού χαρακτήρα δεύτερης, χρονικά, προτεραιότητας. Α.3 υνητικά µέτρα και δράσεις θεσµικού χαρακτήρα. Το Ειδικό Πλαίσιο µπορεί να εφαρµοστεί χωρίς τα δυνητικά µέτρα, αλλά η προώθησή τους εκτιµάται ότι θα βελτιώσει την αποτελεσµατικότητά του. Β. Μέτρα και δράσεις διοικητικού-οργανωτικού χαρακτήρα Β.1 Μέτρα και δράσεις διοικητικού-οργανωτικού χαρακτήρα άµεσης προτεραιότητας. Β.2 Μέτρα και δράσεις διοικητικού-οργανωτικού χαρακτήρα δεύτερης, χρονικά, προτεραιότητας. 11