Εφαρμογή της Οδηγίας ΣΠΕ και Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) Σταυρούλα Παπούλια Υπεύθυνη προστατευόμενων περιοχών Ελλ.Ορνιθολογικής Εταιρείας
Νέες πολιτικές της ΕΕ για αειφορική ανάπτυξη ορθή διαχείριση των φυσικών πόρων οδηγούν στη θέσπιση νέων οδηγιών που ενσωματώνουν παραμέτρους προστασίας του περιβάλλοντος στις διάφορες αναπτυξιακές πολιτικές.
Oδηγία 96/92 N. 2773/99 Απελευθερώνεται η αγορά σχετικά με την ηλεκτρική ενέργεια Δέσμευση της χώρας ως προς αύξηση συμμετοχής ΑΠΕ στο ενεργειακό ισοζύγιο Οδηγία79/409 Οδηγία 92/43 Καταρτίζεται ο εθνικός κατάλογος του ευρωπαϊκού οικολογικού δικτύου Natura 2000 Δέσμευση της χώρας για προστασία της βιοποικιλότητας
Στόχος του δικτύου Natura 2000: Διατήρηση και ανάδειξη των φυσικών και πολιτιστικών αξιών των περιοχών, μέσα από την προώθηση ενός συμβατού με τη διατήρηση μοντέλου τοπικής οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης Περιοχές εκτός του δικτύου Natura 2000 Ιδιαίτερες περιοχές της Ελλάδας ορεινές ή νησιωτικές δέχονται σημαντικές επιδοτήσεις από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ (μέσω των ΚΠΣ) για την προώθηση της ήπιας ανάπτυξης και ανάδειξης τους.
Περιοχές του δικτύου Natura 2000 και Εκτός δικτύου περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους Χρηματοδοτούνται από προγράμματα: Leader + ΕΠΠΕΡ Ολοκληρωμένα Προγράμματα Αγρ. Ανάπτυξης Interreg III Αγροπεριβαλλοντικά προγράμματα Προώθηση εναλλακτικών μορφών τουρισμού Ήπια αγροτική ανάπτυξη Ανάδειξη των πολιτιστικών και φυσικών στοιχείων των περιοχών ως πόλων έλξης τουριστών και επισκεπτών
Το 2000 και ελλείψει χωροταξικού σχεδιασμού για την ανάπτυξη των ΑΠΕ (Ν. 2742/1999) Αρχίζουν να εγκρίνονται επενδυτικές προτάσεις για την εγκατάσταση αιολικών πάρκων σε διάφορες περιοχές με υψηλό αιολικό δυναμικό όπως : Εύβοια, Έβρο, Ροδόπη, Λακωνία, Κρήτη, Ρόδο, Κυκλάδες
Το παράδειγμα της Ν. Εύβοιας Το 1998 με χρηματοδότηση του ΕΠΠΕΡ (Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλον του ΥΠΕΧΩΔΕ) η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Εύβοιας εκπονεί Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη για την περιοχή του δικτύου Natura 2000 «Φαράγγι Δημοσάρη, όρος Όχη και ευρύτερη περιοχή»
Η ΕΠΜ αναφέρει μεταξύ άλλων για το φυσικό περιβάλλον
Το φυσικό περιβάλλον 7 ενδημικά είδη φυτών 19 είδη αρπακτικών πουλιών (σπιζαετός, φιδαετός, αετογερακίνα, μπούφος κ.α.) μεταναστευτικός διάδρομος πουλιών μεγάλη ποικιλία βιοτόπων και αυθεντικών πολιτισμικών τοπίων αετογερακίνα
Με βάση την ΕΠΜ Προτείνεται να καθιερωθεί η προστατευόμενη περιοχή της Όχης ως «Περιοχή Οικοανάπτυξης» Με στόχο την προστασία και ανάδειξη των φυσικών και πολιτιστικών της στοιχείων και των αυθεντικών τοπίων της περιοχής
Παράλληλα με χρηματοδότηση από προγράμματα του ΚΠΣ Δημιουργούνται: Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης Περίπτερο πληροφόρησης (στο Φαράγγι του Δημοσάρη) Οικοτουριστικές εκδόσεις Πινακίδες
Σήμανση μονοπατιών
Ανάπτυξη οικοτουρισμού
Η έγκριση της ΕΠΜ και η ψήφιση του Προεδρικού Διατάγματος για την θεσμοθέτηση της περιοχής επίσημα ως «Περιοχής Οικοανάπτυξης» και τον καθορισμό επιτρεπόμενων και απαγορευμένων δραστηριοτήτων στις διάφορες ζώνες παρατείνεται και δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα
Δύο χρόνια αργότερα, στην ίδια περιοχή προτείνεται η εγκατάσταση αιολικών πάρκων
Η ΜΠΕ αναφέρει μεταξύ άλλων για το φυσικό περιβάλλον
H ΜΠΕ εγκρίνεται παρόλο που: Λείπει οποιαδήποτε αναφορά ως προς την ένταξη της περιοχής στο δίκτυο Natura 2000 Λείπει αναφορά στην ύπαρξη της ΕΠΜ και το σχέδιο ΠΔ Υπάρχει παραπληροφόρηση και εσκεμμένη υποβάθμιση της αξίας του φυσικού περιβάλλοντος
Εγκρίνονται συνολικά 17 αιολικά πάρκα εντός της περιοχής Natura 2000
Με αριθμό γεννητριών από 15-40 Ύψος 40μ Εμβαδό γηπέδου από 240στρ-1600στρ Από άποψη χώρου διασπείρονται σε: Ορεινές ράχες Υψίπεδα Ακρωτήρια
Πρώην άγριες κορυφογραμμές μετατρέπονται σε βιομηχανικές εγκαταστάσεις (με βάση την ονομασία που δίνουν οι σχετικοί νόμοι)
Αλλάζει η φυσιογνωμία του τοπίου Ανοίγονται δρόμοι πρόσβασης, κατασκευάζονται υποσταθμοί της ΔΕΗ Αλλάζουν οι χρήσεις γης Οι ανεμογεννήτριες είναι ορατές από 60χλμ
Τα αιολικά πάρκα επιφέρουν αισθητική αλλοίωση στα τοπία και υποβάθμιση του φυσ. περιβάλλοντος οι δρόμοι πρόσβασης και οι εγκαταστάσεις μεταφοράς ενέργειας προκαλούν αισθητική και οικολογική υποβάθμιση οι ανεμογεννήτριες και τα εναέρια καλώδια προκαλούν κινδύνους άμεσης θανάτωσης πουλιών
Η απουσία χωροταξικού σχεδιασμού για τις ΑΠΕ προκαλεί: αλληλοσυγκρουόμενες τακτικές σύγχυση στην απορρόφηση πόρων αντίδραση της τοπικής κοινωνίας με προσφυγές στην Ε. Επιτροπή και τα εθνικά δικαστήρια
Ως αποτέλεσμα Η δέσμευση της χώρας για προστασία της βιοποικιλότητας (τοπίο, φυσικοί σχηματισμοί, χλωρίδα, πανίδα) εμφανίζεται να συγκρούεται με τη δέσμευσή της για αύξηση του ενεργειακού ισοζυγίου από ΑΠΕ
Η ΕΟΕ και το WWF Ελλάς υποστηρίζουν θερμά την ανάγκη ανάπτυξης των ΑΠΕ. απαραίτητη προϋπόθεση όμως θεωρούν την ύπαρξη χωροταξικού σχεδιασμού που θα συνεκτιμά: τις ιδιαίτερες οικολογικές αξίες κάθε περιοχής το αιολικό της δυναμικό τις δυνατότητες απορρόφησης της παραγόμενης ενέργειας από το δίκτυο της ΔΕΗ.
Η απουσία συνολικού αλλά και τομεακού χωροταξικού σχεδιασμού υποσκάπτει τις προοπτικές εφαρμογής της ίδιας της ΣΠΕ υποβαθμίζει τις προοπτικές για περιβαλλοντικά συμβατή ανάπτυξη της χώρας
Εξ άλλου η εκπόνηση ολοκληρωμένων εθνικών σχεδίων και προγραμμάτων πριν την εφαρμογή μεμονωμένων έργων ή δράσεων αποτελεί τη μόνη ασφαλιστική δικλείδα για την ανάπτυξη της χώρας χωρίς αλληλοσυγκρουόμενες πολιτικές και απαραίτητη προϋπόθεση για την εφαρμογή της ΣΠΕ ως εργαλείο ενσωμάτωσης παραμέτρων προστασίας του περιβάλλοντος στην ανάπτυξη της χώρας