Αντλεί από πρόσφατη έρευνά μου στο ΑΠΚΥ (μελέτη περίπτωσης) στην οποία συμμετείχαν 8 μέλη ΣΕΠ και 16 φοιτητές της ΣΑΚΕ. Η παρουσίαση οργανώνεται γύρω από τα εξής θέματα: Επικοινωνία Κλίμα-ατμόσφαιρα κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας Συνεργασία για τη διαμόρφωση του προγράμματος Διαπροσωπικές σχέσεις Διαφοροποίηση της διδασκαλίας με κριτήριο το προφίλ των φοιτητών Εμπειρία Ηλικία φοιτητών Υποστήριξη
«[ ] από τη στιγμή που βλέπω τον εαυτό μου ως σύμβουλο, προσπαθώ να καλλιεργήσω συνεργατικές σχέσεις. Ο δικός μου ρόλος είναι να τους βοηθώ, να τους βοηθάω να τους βοηθάω, για να φθάσουν στο τέλος, όπου θα τους αξιολογήσω. Αυτοί έχουν στο μυαλό τους την αξιολόγηση του τέλους. Άρα, θα πρέπει να κατακτήσω αυτή τη σχέση εμπιστοσύνης μέσα στη χρονιά, ότι, ξέρεις, στο πρόσωπο αυτού του ανθρώπου εμείς βλέπουμε ένα βοηθό... και μπορούμε να του πούμε τις ανασφάλειές μας, τους φόβους μας, τις βλακείες μας και θα βρούμε κατανόηση. Χωρίς όμως να υπάρχει κατάργηση των ρόλων, γιατί θα του δώσουμε και την εργασία και θα μας την αξιολογήσει και συχνά και με αυστηρό τρόπο... χωρίς να χαθεί όμως η σχέση εμπιστοσύνης και συνεργασίας (1ΣΕΠ,ΑΠΚΥ).
Θεωρώ ότι αντιπροσώπευε ό,τι ακριβώς λέγεται στα χαρτιά για την εκπαίδευση ενηλίκων, δηλαδή ενεργοποίηση προς τη μάθηση, για τη συμμετοχή του ενήλικα πάνω σε αυτό, αξιοποίηση των εμπειριών που έχει ο ενήλικας πάνω σε αυτό, φιλικό κλίμα, ενισχυτικό κλίμα, αυτά σε εμένα προσωπικά ήταν ενισχυτικό να συνεχίσω την προσπάθεια στην ΟΣΣ και να μην το παρατήσω, στη θεματική και να ξεπεράσω τις δυσκολίες και τέτοια πράγματα. Υπήρχε, έτσι, μια ισορροπία κι ένα κλίμα φιλικό και αμοιβαίο μεταξύ μας, που δεν σου δημιουργούσε ούτε άγχος, ούτε προβληματισμός στο αν θα πεις κάποια πράγματα ή θα ρωτήσεις ή αν θα υποβάλεις κάποιες απορίες (Φοιτητής ΑΠΚΥ, Σ.Α.).
Όχι, ποτέ (ενν. δεν ενεπλάκην) Ναι βεβαίως (ενν. θα ήθελα να εμπλακώ) Στο σχεδιασμό των ΟΣΣ π.χ., γιατί ήταν πάρα πολύ σημαντικές για την επικοινωνία μεταξύ του ΣΕΠ και του φοιτητή και επειδή είναι και η ευκαιρία να κατανοήσουν κάποια πράγματα, πιστεύω ότι, και επειδή έχω συμμετάσχει σε ΟΣΣ, οι οποίες ήταν πολύ βαρετές σε αυτό το σημείο, πιστεύω ότι θα μπορούσα... και σε κάποια άλλα θέματα, ας πούμε, σε θέματα αξιολόγησης, θα μπορούσαμε να πούμε τη γνώμη μας (Φοιτήτρια ΑΠΚΥ, Μ.Γ.).
Νομίζω ότι τους βλέπω ως ενηλίκους [ ] κάποιοι ενδεχομένως είναι μεγαλύτεροι από μένα στην ηλικία. Τους βλέπω διαφορετικά από ό,τι τους φοιτητές του συμβατικού πανεπιστημίου, γ αυτό και είναι πολύ μεγαλύτερος ο αριθμός των ενεργητικών τεχνικών που χρησιμοποιώ στο ΑΠΚΥ από ότι στο συμβατικό πανεπιστήμιο και διαφοροποιώ τη διδασκαλία μου ανάλογα με το προφίλ των φοιτητών (7ΣΕΠ, ΑΠΚΥ).
Χρησιμοποιείς ό,τι ξέρουν αυτοί οι άνθρωποι. Είναι άνθρωποι με πολύ πλούσιο παρελθόν επαγγελματικό, συναισθηματικό. Όλη αυτή την πείρα την αξιοποιείς. Δηλαδή, αν θα μιλήσεις για μια τραγική περιπέτεια στην τραγωδία, αλλιώς μιλάς σ έναν άνθρωπο που είναι 50 χρονών και έχει περάσει, προφανώς, κάποιες τραγωδίες στη ζωή του, ας πούμε, ή δυσκολίες και αλλιώς μιλάς σ ένα παιδάκι των 18 χρόνων, που ακόμα δεν μπορεί να φανταστεί τα πράγματα για τα οποία του μιλάς. Χρησιμοποιείς την εμπειρία τους. Οι ίδιοι έχουν ανάγκη να εκφράσουν όλο αυτό το παρελθόν τους που έχουν και λειτουργεί πάρα πολύ καλά (8ΣΕΠ, ΑΠΚΥ).
Έχουν κριτική ικανότητα παραπάνω και είναι πιο ώριμοι οι φοιτητές ανά διαβάθμιση και κατά... ανά περιπτώσεις, αλλά [ ] έχουν δυσκολία αφομοίωσης ή απομνημόνευσης γνώσεων. Δηλαδή, ο νεότερος φοιτητής, πέρα από το ότι έχει περισσότερο χρόνο πρώτα απ όλα... Ο χρόνος του φοιτητή του Ανοικτού Πανεπιστημίου είναι πάντα περιορισμένος, πάντα... πάντα περιορισμένος, πρώτον, και δεύτερο, υπάρχει το κριτήριο αυτό που σας λέω, ότι έχει περιορισμένες δυνατότητες απομνημόνευσης (6ΣΕΠ, ΑΠΚΥ).
Έχω ζητήσει αρκετές φορές βοήθεια ή με ερωτήματα μέσω της πλατφόρμας και έχω πάρει απάντηση ικανοποιητική... ικανοποιητικότατη [ ] Μας απαντά άμεσα, που είναι πολύ σημαντικό, διότι απ ότι άκουσα από άλλους συναδέλφους, είναι άλλοι καθηγητές οι οποίοι ούτε ότι υπάρχει πλατφόρμα (ενν. ξέρουν), δηλαδή... πλήρης αδιαφορία, ενώ στη συγκεκριμένη περίπτωση ξέρουμε ότι, όταν υπάρχει ένα ερώτημα, σε 1-2 μέρες θα μας απαντήσει άμεσα, που είναι πολύ σημαντικό αυτό το πράγμα [ ] έχω μια συνάδελφο που παρακολουθεί άλλο πρόγραμμα, μια άλλη θεματική, είναι δράμα να έρθει σε επαφή με την καθηγήτρια, να της απαντήσει μια απλή απορία, που πιστεύω ότι αυτό το πράγμα δεν είναι σωστό (Φοιτητής ΑΠΚΥ, Κ.Κ.).
Κατανόηση καταρχήν ζητάνε. Να καταλάβουν ότι αυτός ο άνθρωπος που είναι εκεί καταλαβαίνει την κατάστασή τους. Ότι είναι εργαζόμενοι, ότι έχουν παιδιά, ότι... Οπότε τον κερδίζεις στο ανθρώπινο... στην ανθρώπινη... Όταν κερδίσεις αυτόν τον παράγοντα, τα άλλα έρχονται. Δηλαδή μπορεί να σε σέβονται ως καθηγητή για τις γνώσεις σου, οτιδήποτε άλλο, αλλά αν εσύ δεν τους δώσεις να καταλάβουν ότι τους καταλαβαίνεις, θα έχεις πρόβλημα. Και μετά είναι πιο εύκολο, αν έχεις αυτό κατακτήσει, να απευθυνθούν σε σένα ζητώντας εκπαιδευτικές συμβουλές, μεθοδολογίες ή οτιδήποτε άλλο (2ΣΕΠ, ΑΠΚΥ).
Με υπευθυνότητα Με σοβαρότητα Με σεβασμό Με αξιοπρέπεια Με συμπάθεια Με επαγγελματισμό Με ευελιξία και προσαρμοστικότητα Με περισσή υπομονή Με υποστήριξη και ενθάρρυνση
Αξιοποιείται η εμπειρία και πρότερη γνώση του ως πηγή μάθησης Γίνονται αντιληπτές και κατανοητές οι ανάγκες και προσδοκίες του Τοποθετείται ο εκπαιδευόμενος στο κέντρο της εκπαιδευτικής διαδικασίας Αντιμετωπίζεται ως ικανός για αυτο-κατευθυνόμενη μάθηση Αντιμετωπίζεται ως ώριμος άνθρωπος με δικαιώματα και υποχρεώσεις Αντιμετωπίζεται ως άνθρωπος με ευρύ φάσμα εμπειριών, αλλά και με αποκρυσταλλωμένους τρόπους μάθησης. Αντιμετωπίζεται ως άτομο με την τάση για ενεργητική συμμετοχή στη διεργασία της μάθησης, αλλά και ισχυρούς μηχανισμούς άμυνας και παραίτησης από αυτήν.