ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑ ΟΣ / ΤΜΗΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ «ΚΑΥΣΙΜΑ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ & ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ» Παρασκευή 28 Νοεµβρίου 2008 ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ «ΑΛ. ΤΣΙΟΥΜΗΣ» ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΠΘ Καύσιµα Μεταφορών και Αειφορός Ανάπτυξη Οµάδα Εργασίας ΚΜΑΑ, ΜΕ Ενέργειας, ΤΕΕ/ΤΚΜ A. Βουλουβούτης, ΧΜ X. Κουρίδης, ΜΜ Γ. Κουφοδήµος, ΜΜ Στ. Μπεζεργιάννη, ΧΜ Γ. Φονταράς, ΜΜ
Ενότητες παρουσίασης Μέρος Α: Μεταφορές και περιβάλλον Παρουσίαση: Κουρίδης Χαρίτων, ΜΜ Μέρος Β: Αειφόρος ανάπτυξη Παρουσίαση: Κουφοδήµος Γεώργιος, ΜΜ
Μέρος Α: Μεταφορές και περιβάλλον Ενέργεια Μεταφορών και Περιβάλλον Ενεργειακά στοιχεία Κεντρικής Μακεδονίας Ρύπανση περιβάλλοντος από µεταφορές Ενεργειακές ανάγκες µεταφορών σε Ελλάδα Αεριοκίνηση Συµπεράσµατα (µέρος Α )
Μέρος Β: Αειφόρος ανάπτυξη Παραγωγή βιοµάζας και βιοκαυσίµων Τεχνολογίες παραγωγής βιοκαυσίµων Παραγωγή βιοκαυσίµων στην Ελλάδα Βιοκαύσιµα και αειφορία Μέθοδοι αξιολόγησης Προοπτικές αειφόρου ανάπτυξης καυσίµων µεταφορών Συµπεράσµατα (µέρος Β ) Προτάσεις
Στοιχεία Κ. Μακεδονίας Πληθυσµός 17% της χώρας 55% κατοικεί στο Ν. Θεσσαλονίκης Οικονοµία 25% της περιοχής οικονοµικά ενεργός 19% στο σύνολο της χώρας 17% του ΑΕΠ
Ενεργειακά Στοιχεία Κ. Μακεδονίας
Εξέλιξη εκποµπών CO 2 1,2E+09 ιοξείδιο Άνθρακα (CO2) - EU 1,0E+09 8,0E+08 Τόνοι 6,0E+08 4,0E+08 2,0E+08 Τρένα Αεροπλάνα ίτροχα Λεωφορεία Φορτηγά Ελαφρά φορτηγά Αυτοκίνητα 2,5E+07 ιοξείδιο Άνθρακα (CO2) - GR 0,0E+00 1995 2000 2005 2010 2015 2020 2025 2030 2,0E+07 Έτος 1,5E+07 Τόνοι 1,0E+07 5,0E+06 0,0E+00 Τρένα Αεροπλάνα ίτροχα Λεωφορεία Φορτηγά Ελαφρά φορτηγά Αυτοκίνητα 1995 2000 2005 2010 2015 2020 2025 2030 Έτος
Εξέλιξη εκποµπών PM 300.000 250.000 200.000 Αιωρούµενα Σωµατίδια (PM) - EU Τρένα ίτροχα Λεωφορεία Φορτηγά Ελαφρά φορτηγά Αυτοκίνητα Τόνοι 150.000 100.000 50.000 0 1995 2000 2005 2010 2015 2020 2025 2030 Έτος 6.000 5.000 4.000 Αιωρούµενα Σωµατίδια (PM) - GR Τρένα ίτροχα Λεωφορεία Φορτηγά Ελαφρά φορτηγά Αυτοκίνητα Τόνοι 3.000 2.000 1.000 0 1995 2000 2005 2010 2015 2020 2025 2030 Έτος
Κατανάλωση καυσίµου (2005) LPG 1% CNG 0% Ντίζελ 32% Λεωφορεία 7% Αεροπλάνα 2% Τρένα 1% ίτροχα 9% Φορτηγά 16% Αυτοκίνητα 54% Βενζίνη 67% Ελαφρά φορτηγά 11%
Κατανάλωση Καυσίµου
Παραγωγή ντίζελ - Ασπρόπυργος, Θεσ/νίκη
Εξέλιξη στόλου οχηµάτων 4,5E+08 4,0E+08 Πληθυσµός οχηµάτων - EU 3,5E+08 3,0E+08 Αριθµός 2,5E+08 2,0E+08 1,5E+08 1,0E+08 5,0E+07 Αεροπλάνα ίτροχα Λεωφορεία Φορτηγά Ελαφρά φορτηγά Αυτοκίνητα 0,0E+00 1995 2000 2005 2010 2015 2020 2025 2030 Έτος 9,0E+06 8,0E+06 7,0E+06 Πληθυσµός οχηµάτων - GR 6,0E+06 Αριθµός 5,0E+06 4,0E+06 3,0E+06 2,0E+06 1,0E+06 0,0E+00 Αεροπλάνα ίτροχα Λεωφορεία Φορτηγά Ελαφρά φορτηγά Αυτοκίνητα 1995 2000 2005 2010 2015 2020 2025 2030 Έτος
Κατανάλωση Καυσίµου 4,E+08 4,E+08 3,E+08 LPG CNG Βενζίνη Ντίζελ Κατανάλωση Καυσίµου - EU 3,E+08 Τόνοι 2,E+08 2,E+08 1,E+08 5,E+07 0,E+00 1995 2000 2005 2010 2015 2020 2025 2030 Έτος 7,E+06 6,E+06 5,E+06 LPG CNG Βενζίνη Ντίζελ Κατανάλωση Καυσίµου - GR 4,E+06 Τόνοι 3,E+06 2,E+06 1,E+06 0,E+00 1995 2000 2005 2010 2015 2020 2025 2030 Έτος
Αεριοκίνηση (CNG) PM [gr/km] 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 Λεωφορεία CNG Λεωφορεία Ντίζελ VOC [gr/km] 8 7 6 5 4 3 2 Λεωφορεία CNG Λεωφορεία Ντίζελ 0,1 1 0 EURO I EURO II EURO IIII EURO IV 600 500 Λεωφορεία CNG Λεωφορεία Ντίζελ 0 EURO I EURO II EURO IIII EURO IV FC [gr/km] 400 300 200 100 0 EURO I EURO II EURO IIII EURO IV
Συµπεράσµατα Αύξηση κατανάλωσης Αύξηση πληθυσµού οχηµάτων Αύξηση κατανάλωσης ντίζελ (Ευρώπη) Μείωση PM Ανάγκη µείωσης CO 2 «Πράσινες» περιοχές στις πόλεις «Πράσινη» φορολογία Υβριδικά αυτοκίνητα Ντίζελ οχήµατα µικρού κυβισµού Βελτίωση τεχνολογίας οχήµατος Μικρότεροι κινητήρες οχήµατος
Βιοκαύσιµα πρώτης γενιάς Βιοντίζελ διεργασία µετεστεροποίησης οξέων φυτικών ελαίων ελαιούχα φυτά ηλίανθος, βαµβάκι, αγριαγκινάρα, ελαιοκράµβη, σόγια FFA Καταλύτης Γλυκερίνη Οξύ Οξύνιση Φυτικά έλαια Παραγωγή & ιαχωρισµός Περίσσεια µεθανόλης Μεθανόλη Εστέρες Καθαρισµός Νερό Υγρά Απόβλητα Γλυκερίνη Βιοντίζελ Βιοαιθανόλη ενζυµατική υδρόλυση σακχάρων σακχαρώδη και αµυλούχα φυτά ζαχαρότευτλα, αραβόσιτος, δηµητριακά C 1 12 H 4222O 4311 + H 2O C H O C H O 146 21243 6 + 146 21243 6 σάκχαρα C 14 2 φρουκτόζη 6H12O6 CH 3CH 2OH + 2 43 φρουκτόζη / γλυκόζη γλυκόζη 2 CO 1 4 2 4 43 αιθανόλη 2
Βιοκαύσιµα δεύτερης γενιάς Συνθετικά καύσιµα Βιοντίζελ, βιοαιθανόλη, βιοµεθανόλη Υγρά καύσιµα από βιοµάζα µέσω Fischer Tropsch Υδρογονοεπεξεργασία προϊόντων πυρόλυσης NTV Βιοµάζα Πυρόλυση Αέρας Αέριο σύνθεσης Fischer-Tropsch αντιδραστήρας FT κηρός NTV αέριο Εξαερωτής κωκ υπόλειµµα C 1 -C 4 Σταθεροποιητής Καθαρισµός Αποθείωση BTL καύσιµα Μονάδα Υδρογονοπυρόλυσης Βιοαιθέρες MTBE, DME Βιοαέριο και βιο-υδρογόνο Παραγωγή Η 2, CO από θερµική διάσπαση βιοµάζας Συνθετικά καύσιµα (Fischer- Tropsch), απευθείας χρήση
Βιοδιυλιστήριο Παραγωγή βιοκαυσίµων 2 ης γενιάς Ολοκληρωµένη διαχείριση βιοµάζας Ενσωµάτωση σε συµβατικα διυλιστήρια, σε µονάδες επεξεργασίας ειδών βιοµάζας Βιοµάζα ιεργασία ζάχαρης (βιοχηµική) Υπόλειµµα Ενέργεια Θερµότητα Καθαρό αέριο ιεργασία αερίου σύνθεσης (θερµοχηµική) Τροφοδοσία ζάχαρης Καύσιµα, Χηµικά & Ενέργεια Αέριο Επεξεργασµένο
Υποδοµές και δυναµικότητα παραγωγής
Προέλευση και διαθεσιµότητα πρώτων υλών Παραδοσιακές καλλιέργειες Ηλίανθος, βαµβάκι, σιτάρι, κριθάρι, αραβόσιτος, ζαχαρότευτλα, γλυκό σόργο Νέες καλλιέργειες Ελαιοκράµβη, αγριαγκινάρα Ενεργειακές καλλιέργειες Ευκάλυπτος, ψευδακακία, µίσχανθος Υπολειµµατική βιοµάζα Απορρίµµατα εκκοκκισµού, άχυρο ρυζιού, στελέχη καλαµποκιού, κλαδέµατα ελιάς, πυρήνες ροδακίνων
Ανάλυση κύκλου ζωής Κριτήρια αξιολόγησης Συνολικές εκποµπές Κατανάλωση ενέργειας σε όλα τα στάδια Κατανάλωση φυσικών πόρων και πρώτων υλών Ερευνητικά δεδοµένα Σηµαντικές αποκλίσεις µεταξύ ΑΚΖ βιοντίζελ 45-60% CO 2 βιοαιθανόλη 30-65% CO 2 Ισοδύναµες εκποµπές CO2 (kg) 4.00 3.50 3.00 2.50 2.00 1.50 1.00 0.50 Μεταφορές Βιοµηχανικές διεργασίες Καλλιέργεια -χωρίς λιπάσµατα- Εύρος αύξησης εκπ οµπών απ ό τη χρήση λιπασµάτων 0.00 Βιοντίζελ Ηλιέλαιο Βιοντίζελ Κραµβέλαιο Diesel
Συµπεράσµατα Β µέρους - ΙΙ Παραγωγή βιοκαυσίµων Σχεδιασµός παραγωγής βιοµάζας για εγχώριες ανάγκες ίκτυο εσωτερικής διακίνησης προϊόντος παραγωγού αγοραστή, υποδοµές εξαγωγών Σχέδιο ανάπτυξης τεχνολογιών βιοκαυσίµων 2 ης γενιάς Αγορά και κανονισµοί Ενσωµάτωση βιοκαυσίµων στον εθνικό ενεργειακό ισοζύγιο Μακροπρόθεσµο σχέδιο ολοκληρωµένης υποστήριξης καλλιεργειών παραγωγής βιοκαυσίµων Προτυποίηση και χρήση εναλλακτικών βιοκαυσίµων Αειφορία Γεωργικός άξονας Μεταποίηση ιακίνηση και διάθεση
Προτάσεις Ενεργειακή και περιβαλλοντική πολιτική Στρατηγική ανάπτυξης βάσει των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της εγχώριας αγροτικής παραγωγής Μέτρα για την ενίσχυση των επενδύσεων Προώθηση ΑΚΖ και ολοκληρωµένη διαχείριση πρώτων υλών και παρά-προϊόντων Ενίσχυση έρευνας και επενδύσεων βιοκαυσίµων 2 ης γενιάς ιαµόρφωση συνείδησης Κίνητρα για τη χρήση φιλικών περιβαλλοντικά τεχνολογιών Ενηµέρωση, υποστήριξη αγροτικής επιχειρηµατικότητας Προώθηση χρήσης αυξηµένων ποσοστών βιοκαυσίµων σε δεσµευµένους στόλους οχηµάτων
ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑ ΟΣ / ΤΜΗΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ «ΚΑΥΣΙΜΑ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ & ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ» Παρασκευή 28 Νοεµβρίου 2008 ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ «ΑΛ. ΤΣΙΟΥΜΗΣ» ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΠΘ Τέλος παρουσίασης Οµάδα Εργασίας ΚΜΑΑ, ΜΕ Ενέργειας ΤΕΕ/ΤΚΜ A. Βουλουβούτης, ΧΜ X. Κουρίδης, ΜΜ Γ. Κουφοδήµος, ΜΜ Στ. Μπεζεργιάννη, ΧΜ Γ. Φονταράς, ΜΜ