Κύριε Πρόεδρε, Κύριοι συνάδελφοι στη κυβέρνηση, Κύριοι συνάδελφοι βουλευτές,

Οµιλία κας Μαριέττας Γιαννάκου, Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευµάτων στην Ηµερίδα του ΚΠΕΕ µε θέµα «Για έναν ισχυρό και συνεκτικό κοινωνικό ιστό», στο πλαίσιο του Προγράµµατος «Ελλάδα 2020» Αθήνα, 20 Μαρτίου 2007 Κύριε Πρόεδρε, Κύριοι συνάδελφοι στη κυβέρνηση, Κύριοι συνάδελφοι βουλευτές, Θέλω να ευχαριστήσω το ΚΠΕΕ για τη σηµερινή πρόσκληση, του οποίου άλλωστε τη δράση γνωρίζουµε για πάνω από 30 χρόνια. Οι άξονες που θέσατε κύριε πρόεδρε, προκειµένου να εξεταστούν ενόψει πολύ µεγάλων µεταβολών αλλά και εξελίξεων και στην Ευρώπη και στον Παγκόσµιο χώρο είναι πραγµατικά ενδιαφέροντες, γιατί έχουν σχέση µε το κοινωνικό αποτέλεσµα. Φυσικά, οι πολιτικές που διαµορφώνονται κάθε φορά, ιδιαίτερα στο χώρο της Ευρωπαϊκή Ένωσης, δεν είναι πολιτικές που ρυθµίζουν µόνο το αύριο. Έχουν γενικότερα µακροπρόθεσµο αποτέλεσµα. Ωστόσο, αν λάβουµε υπόψη µας το χώρο της Ευρώπης τα τελευταία χρόνια, έχουν διαµορφωθεί πολιτικές που καθορίστηκαν από τη διαδικασία της Λισσαβόνας και τις κατευθυντήριες γραµµές. Ακόµα και από άλλους επιµέρους τοµείς, αλλά πολύ σηµαντικούς, όπως ο Ευρωπαϊκός χώρος Ανώτατης Εκπαίδευσης, δηλαδή η διαδικασία της Μπολόνια και γενικότερα η στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, µέσα στις συµφωνίες του Παγκοσµίου Εµπορίου, αλλά και τις διεθνείς συµφωνίες, λαµβάνοντας υπόψη την οικονοµική παγκοσµιοποίηση αλλά και την Παγκοσµιότητα γενικότερα, µας οδηγούν σε πολύ συγκεκριµένα συµπεράσµατα, αφού προηγουµένως λάβουµε υπόψη το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη µέλη έχουν θέσει ως όρο να κρατηθεί ένα σοβαρό κοινωνικό µοντέλο. Ταυτόχρονα να υπάρξει ανταγωνιστικότητα σε σχέση µε άλλες χώρες που διαθέτουν υψηλά επίπεδα, παραδείγµατος χάρη, στην τριτοβάθµια εκπαίδευση, όπως είναι οι Ηνωµένες Πολιτείες, η Ιαπωνία και τώρα εσχάτως η Κίνα. Υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι µπροστά σε νέες προκλήσεις. Μια από τις προκλήσεις αυτές είναι το περίφηµο ζήτηµα της µετανάστευσης. Για το οποίο άλλωστε θα γίνει σχόλιο και αργότερα από τον Υφυπουργό κ. Νάκο. Ποιο ρόλο παίζει εδώ η εκπαίδευση και η κατάρτιση; Και τι σχέση έχει µε αυτό που ευρύτερα εµείς εννοούµε ως Παιδεία; Καταρχήν, η σύνδεση της ανάπτυξης, της ανταγωνιστικότητας, της εκπαίδευσης και της απασχόλησης, είναι βέβαιο πως είναι άµεση. Από ορισµένους κύκλους βέβαια αυτό δεν γίνεται αποδεκτό. Σηµειώνω, παραδείγµατος χάρη, ότι στο χώρο της Ανώτατης Εκπαίδευσης στο παρελθόν ακούγονταν πολλές φορές πως δεν έχει σχέση η ανώτατη εκπαίδευση µε την εργασία ή µε την αγορά εργασίας. Σηµειώνω ότι µε ένταση το τελευταίο διάστηµα οι φοιτητές που κάνουν καταλήψεις στα Πανεπιστήµια έρχονται στο δια ταύτα. Στην απασχόληση, στη δουλειά, σε αντίστοιχη ποιότητα µε τις σπουδές που κάνουν. Αυτό τι σηµαίνει; Σηµαίνει ότι, παρά το γεγονός ότι η εκπαίδευση έχει τη δική της αυταξία, είτε ως συµβατική εκπαίδευση, είτε ως άτυπη εκπαίδευση, είτε ως δια βίου µάθηση, είτε ως υψηλού επιστηµονικού επιπέδου εκπαίδευση, πρέπει να έχει αντίκρισµα στην ευηµερία. Άρα το πρώτο που µπορεί να συναγάγει κανείς, είναι πως ό,τι κι αν κάνουµε πρέπει να έχει κοινωνική αποτελεσµατικότητα. Πρέπει να στοχεύει στην ευηµερία των

πολιτών, πρέπει να στοχεύει στην δυνατότητα του, να προσφέρει µεγαλύτερη επιβίωση, καλύτερης ποιότητας επιβίωση, καλύτερη ζωή. Οι πολίτες µιας χώρας, από όπου κι αν προέρχονται στο χώρο της ευρωπαϊκής ένωσης, να µπορούν να απολαµβάνουν ορισµένων πλεονεκτηµάτων. Φέτος στις 25 Μαρτίου κλείνουν 50 χρόνια από την ηµέρα που υπεγράφη στην Ρώµη η δηµιουργία της ευρωπαϊκής οικονοµικής κοινότητας. Και που έδωσε την ευκαιρία να υπάρξουν 50 χρόνια ευηµερίας στην Ευρώπη που θεωρούνται από τους περισσότερους ως αυτονόητα και δεδοµένα. Χωρίς να είναι στην πραγµατικότητα. Και ανατρέχω στην αρχή για να σηµειώσω ότι καθόλου αυτονόητο δεν ήταν ότι οι πρώην εχθροί θα µπορούσαν να θέσουν σε κοινή αρχή τις πολιτικές τους από τις πρώτες ύλες του πολέµου µέχρι οικονοµικές και κοινωνικές πολιτικές, έτσι όπως κατέληξε σήµερα η Ευρωπαϊκή Ένωση. Καθόλου αυτονόητη δεν ήταν η ευηµερία που απολαύσαµε και καθόλου αυτονόητο δεν είναι ότι µπορεί ένα υπερεθνικός οργανισµός όπως η Ευρώπη να µας λύσει όλα τα προβλήµατα. Ξεκινώ από εκεί γιατί η κοινωνική πολιτική στο αποτέλεσµά της δεν είναι αρµοδιότητα της ευρωπαϊκής ένωσης. Ωστόσο µε τα χρόνια υπάρχει συντονισµός όλων των πολιτικών και κοινή συναντίληψη. Μια που η Ευρώπη είναι µια πολύ ισχυρή οικονοµική και εµπορική δύναµη η οποία στοχεύει στο να γίνει ακόµα και µια πολιτική ισχυρή δύναµη. Ευρώπης παραδείγµατός χάρη στο χώρο της εργασίας και πως απαντούµε στη διαρθρωτική ανεργία. Εδώ και 12 χρόνια έχουν δηµιουργηθεί περίπου 12 εκ. νέων θέσεων εργασίας και µόνο κατά 3 εκ. έχει µειωθεί η ανεργία. Αυτό τι σηµαίνει; Ότι υπάρχει ένας µεγάλος αριθµός νέων που δεν έχουν αντίστοιχη εκπαίδευση µε τις εξελίξεις τεχνολογικές και άλλες της εποχής µας και δεν µπορούν να βρουν δουλειά. Υπάρχουν υψηλού επιπέδου θέσεις εργασίας όπου δεν µπορούν να βρεθούν οι άνθρωποι που θα τις καταλάβουν. Αυτό δηµιουργεί ένα µεγάλο χάσµα. ηµιουργεί σοβαρά προβλήµατα στις πολιτικές τις παραδοσιακές που ως τώρα µάθαµε, που ως τώρα κάναµε. ηµιουργεί, παραδείγµατος χάρη, σοβαρότατα προβλήµατα στον τρόπο που είχαµε αντιληφθεί στο παρελθόν για την εκτέλεση του προϋπολογισµού του κοινωνικού ταµείου. Και στο τρόπο που το χρησιµοποιήσαµε το λέω αυτό γιατί έχουµε κοινές πολιτικές µε το Υπ. Εργασίας σε σχέση µε αυτά που µάθαµε και µε βάση αυτά που συµβαίνουν σήµερα. Η κοινωνία της γνώσης και της πληροφορίας έχει δηµιουργήσει πολύ µεγάλες προκλήσεις, αλλά και ιδιαίτερες δυσκολίες. Τα πράγµατα πια πρέπει να αντιµετωπίζονται διαφορετικά. Παραδείγµατος χάρη, ηµόσια διακυβέρνηση και διαφάνεια, η οποία δεν ήταν δεδοµένη πριν από πάρα πολλά χρόνια. Μπορούσε, παραδείγµατος χάρη, ένας υπουργός να πάει σε µια περιοχή και να πει εδώ θα γίνει το τάδε ίδρυµα. Σήµερα για να µπορεί να γίνει αυτό που λέει ένας υπουργός ότι µπορεί να γίνει το τάδε ίδρυµα πρέπει να υπάρχει περιβαλλοντική µελέτη, συνεννόηση µε τους φορείς της περιοχής, µελέτη ως προς το πως θα ανταποκριθεί σε διάφορα ζητήµατα και προβλήµατα. Αν πρόκειται για ευρωπαϊκό πρόγραµµα να γίνει δηµόσιος διεθνής διαγωνισµός. Να παρέµβει ένα πλήθος αρχών για να πούµε ότι αυτό είναι σωστό. Η δηµόσια διακυβέρνηση και η δηµοσιότητα όλων των πράξεων και ενεργειών έχει αλλάξει τα πράγµατα. Από την άλλη πλευρά η εκπαίδευση και η κατάρτιση έχει µείνει αρκετά πίσω. Για πάρα πολλά χρόνια οι κοινωνικοί εταίροι που µε βάση και τις αρχές στο χώρο της ευρωπαϊκής ένωσης του κοινωνικού ταµείου που ήθελε να βοηθήσει την ανεργία των νέων από 20 µέχρι 25 ετών, είχαν συγκεκριµένες προβλέψεις για το ποιος θα είναι ο χώρος εργασίας όπου θα µπορούσε κάνεις να αναπτυχθεί να βρει κάποιος δουλειά. Σήµερα αυτό δεν ισχύει. Υπάρχει ένα πλήθος υπηρεσιών, πρέπει να υπάρχει ένα πλήθος συνεργασιών. Να υπάρξουν παραδείγµατος χάρη τα περιγράµµατα της εργασίας και η επίσηµη εργασία που αυτή τη στιγµή πραγµατοποιούνται από τα δύο υπουργεία εργασίας και παιδείας και από την άλλη πλευρά να ενσωµατωθούν όλα τα νέα δεδοµένα. Μόνο η ίδια η ταχύτητα της πληροφορίας µε την ευρυζωνικότητα διαφοροποιεί τελείως τα πράγµατα. Η ίδια η κοινωνία της

πληροφορία που αποτελεί µια µεγάλη πρόκληση και ταυτόχρονα αποτελεί το καλύτερο για τους φτωχούς, για αυτούς που δεν είχαν πριν πληροφόρηση και καµία δύναµη, είναι ένα ισχυρός παράγων για τις τρίτες χώρες είναι ταυτόχρονα ισχυρός παράγων και για τις δικές µας χώρες. Το ερώτηµα είναι: χάνεται ότι παραδοσιακό; Μπαίνουµε σε ένα χώρο που θα εκπαιδεύουµε εξ αποστάσεως, θα έχουµε τη κοινωνία της πληροφορίας και όποιος έχει στον ταχύτερο χρόνο την πληροφορία ή και τη γνώση µόνο αυτός θα είναι ισχυρός; Πως µπορούµε στη σηµερινή εποχή να µην προσδώσουµε κανένα ταξικό χαρακτήρα όπως ορισµένοι επιδιώκουν στην ανάπτυξη αυτή που έχει σχέση µε την εκπαίδευση και να δώσουµε ίσιες ευκαιρίες. Πρώτα από όλα τα µέσα που διαθέτουµε για την εκπαίδευση, είτε είναι δια βίου, είτε είναι εκπαίδευση από απόσταση και τα λοιπά µας δίνουν την ευκαιρία να πλησιάσουµε όλους τους ανθρώπους να ενσωµατώσουµε τους πάντες. Εποµένως ο πρώτος στόχος είναι η συµµετοχή όλων στις διαδικασίες εκπαίδευσης ας πούµε των πολιτών αυτής της χώρας σε όποια οµάδα κοινωνική κι αν ανήκουν και σε όποια εθνικότητα κι αν ανήκουν εφόσον αποτελούν κατοίκους αυτής της χώρας. Κι αυτό το Υπ. Παιδείας το κάνει. Ακόµα κι αν οι γονείς βρίσκονται παράνοµα στη χώρα ή κι αν βρίσκονται κάτω απο οποιαδήποτε συνθήκες. Θέλω να πω πως µέχρι ηλικίας 18 ετών όλα τα παιδιά πρέπει να είναι στα σχολεία ανεξάρτητα από οποιαδήποτε άλλο status. Κι αυτή είναι η επιδίωξη να αντιµετωπισθεί η σχολική διαρροή. Κι όπως αναφέρει και το τελευταίο έγγραφο της ευρωπαϊκής επιτροπής, ανακοίνωση της ευρωπαϊκής επιτροπής του Σεπτεµβρίου του 2006, αυτό που έχει τεράστια σηµασία είναι η έµφαση στη προσχολική αγωγή που αποτελεί και τη πρώτη ενσωµάτωση στο κοινωνικό σύνολο. Από τη περσινή χρονιά ένας χρόνος προσχολικής αγωγής είναι για πρώτη φορά υποχρεωτικός στη χώρα µας, ο ένας χρόνος νηπιαγωγείου. Προχωρώντας στη τυπική εκπαίδευση δεν πρέπει να αµελούµε καθόλου το µάτι που πρέπει να στρέφεται όχι τόσο προς το χώρο εργασίας αλλά την κοινωνική ανάπτυξη και τα δρώµενα. Μέχρι πρότινος αν τελείωνε κανείς στη χώρα µας την υποχρεωτική εκπαίδευση µπορούσε να είναι στο Πανεπιστήµιο ακόµα κι αν πρακτικά είχε πάρει µηδέν στις εξετάσεις. Αυτό το σύστηµα άλλαξε δεν υπάρχει πια µόνο κάτι τέτοιο, δύνονται κι άλλες ευκαιρίες. ηµιουργήσαµε τα επαγγελµατικά λύκεια και τις επαγγελµατικές σχολές των οποίων το απολυτήριο µαζί µε την εξειδίκευση θα έχει την ίδια εγκυρότητα µε εκείνη του ενιαίου λυκείου. Καθώς και θα έχει την ευκαιρία να έχουν πρόσβαση οπουδήποτε στο Πανεπιστήµιο και ταυτόχρονα θέσαµε το πλαφόν 10 ως όριο στοιχειώδους επάρκειας όχι για να µπεις στο πανεπιστήµιο, για να αποδείξεις ότι µπορείς να τελειώσεις. Μια που το προφίλ όσων έµπαιναν µε πολύ χαµηλή βαθµολογία πολύ κάτω από το 10 ήταν ότι ούτε το 5% δεν τέλειωνε τις σπουδές του. Υπάρχει ένα βασικό ερώτηµα στο χώρο της εκπαίδευσης γιατί είµαστε µια χώρα που οι οικογένειες επενδύουν πολλά στην εκπαίδευση και την Παιδεία, αυτό το ακούει κανείς αν συζητήσει µε τους πρέσβεις όλων των χωρών της ευρωπαϊκής ένωσης. Επενδύει πολλά και από το µυαλό και από τη καρδιά της, τα χρήµατά της για να δει τα παιδιά να παίρνουν όλο και περισσότερες γνώσεις. Στοχεύοντας σε ένα καλύτερο κοινωνικό χώρο, σε καλύτερη εργασία και ταυτόχρονα σε κοινωνική ανάδειξη. Είναι σήµερα η εκπαίδευση και η παιδεία µε το τυπικό ή άτυπο σύστηµά της µηχανισµός αναδιανοµής του εισοδήµατος; Όπως ήταν σε κάποιο βαθµό σε προηγούµενα χρόνια; Θα έλεγα όχι. Πηγαίνει προς το όχι. Κι αυτή ακριβώς είναι η προσπάθεια της κυβέρνησης. Είναι αντίστοιχη µε αυτή της Ευρώπης, θέλουµε να κρατήσουµε πάση θυσία το κοινωνικό µοντέλο και να είµαστε ανταγωνιστικοί. Όποιος θεωρήσει ότι αυτά τα δύο έρχονται σε απόλυτη σύγκρουση µεταξύ τους δεν έχει µπει στο βάθος και στην ουσία της υπόθεσης. Μπορούν να µην είναι καθόλου αντίθετα µεταξύ τους. Πρέπει λοιπόν να βρούµε τρόπους να ανοίξουµε τους ορίζοντες να δώσουµε ευκαιρίες µέσω της εκπαίδευσης και κατάρτισης στους ανθρώπους όλων των ηλικιών. Αναπτύσσοντας πρώτον τη δια βίου µάθηση. Η δια βίου µάθηση αναπτύχθηκε κατά 1.700% µέσα στη τελευταία 3ετία. Αναπτύχθηκε από τους χώρους που συνδέονται µε την συµβατική εκπαίδευση µέχρι παραδείγµατός χάρη τους χώρους των φυλακών. Αυτό είναι πάρα πολύ µεγάλη υπόθεση. Λαµβάνοντας

υπόψη ότι κάποια στιγµή θα έχουν όλοι ένα είδος ντοσιέ όπου θα περιγράφονται όλα όσα έχουν κάνει και όλα όσα έχουν µάθει και ταυτόχρονα αυτό θα αποτελεί διαβατήριο για την κινητικότητα µέσα στην Ευρώπη, αυτό είναι µεγάλη υπόθεση. Ταυτόχρονα στο χώρο της Ανώτατης εκπαίδευσης έγιναν οι παρεµβάσεις για τη δηµιουργία ινστιτούτων δια βίου µάθησης στην ανώτατη εκπαίδευση. Ο νόµος πλαίσιο ο οποίος άλλαξε για να ανταποκρινόµαστε στα standards όλων των καλών πανεπιστηµίων της Ευρώπης και των διεθνών δοµών. Η ποιότητα στην εκπαίδευση και αξιολόγηση που έχει ήδη αρχίσει και έπονται παρεµβάσεις για τα µεταπτυχιακά και την έρευνα. Αυτή είναι µια συνολική παρέµβαση στην ανώτατη εκπαίδευση και βέβαια είναι λάθος εκείνο που θεωρούν ότι πρέπει κανείς να αρχίσει µια πλήρη µεταρρύθµιση από τον νηπιαγωγείο. Ακριβώς γιατί το µήνυµα είναι η εκπαίδευση των εκπαιδευτών. Σηµασία έχει να δηµιουργήσουµε άλλο πεδίο για τους εκπαιδευτές, ενώ ταυτόχρονα θα παρεµβαίνουµε σε όλα τα επίπεδα. Γύρω όµως από το χώρο της τυπικής µάθησης όπως είπα πριν κινείται ένα πλήθος δοµών. Άλλες χώρες της Ευρώπης, όπως η Βρετανία δίνουν έµφαση στην άτυπη µάθηση. Το ίδιο συµβαίνει και µε το Σκανδιναβικό µοντέλο. Εδώ δεν έχουµε ακόµα πιστοποιήσει κατά κάποιο τρόπο αυτή την άτυπη µάθηση. Όµως πρέπει να πούµε ότι σε άλλες χώρες που προχωρούν µε µεγάλη ταχύτητα, βλέπει κανείς µε έκπληξή του πολλά πανεπιστηµιακά πτυχία και µεταπτυχιακά να µην µπορούν να ανταποκριθούν στο δια ταύτα συγκεκριµένων εργασιών υψηλού επιπέδου. Κι εκεί να λαµβάνονται υπόψη δοµές όπως είναι η άτυπη µάθηση. Το ερώτηµα που ανακύπτει είναι «θα κάνουµε κι εµείς ότι κάνουν οι άλλοι; Επειδή έχουη φτιάξει κάποιο µοντέλο το οποίο θεωρείται πετυχηµένο; Μήπως είναι καλύτερο να µείνουµε στα δικά µας µε την εσωστρέφεια που µας χαρακτηρίζει; Εγώ θα καταλήξω λέγοντάς σας το εξής: Αυτό µάλλον που είπα στην αρχή. Ότι αυτό που στο τέλος λένε οι φοιτητές στις καταλήψεις τώρα είναι: θέλουµε επαγγελµατικό µέλλον και καλή δουλειά. Αλλά επαγγελµατικό µέλλον και καλή δουλειά χωρίς ποιότητα στην εκπαίδευση και συνεκτική εκπαίδευση, ευκαιρίες για τη δια βίου µάθηση, ευκαιρίες στους επαγγελµατίες για να γίνουν καλύτεροι στη δουλειά τους, µε τη κινητικότητα που υπάρχει σήµερα, δεν θα έχει αποτέλεσµα. Είναι λοιπόν απόλυτη ανάγκη να προσπαθήσουµε και να δουλέψουµε περισσότερο. Ως χώρα, µε τα πλεονεκτήµατα που έχουµε και είναι πάρα πολλά, όχι µόνο γιατί η οικονοµική ανάπτυξη πηγαίνει σήµερα καλύτερα, όχι µόνο γιατί είµαστε µια µικρή χώρα µε τεράστιες εσωτερικές τριβές φτάσαµε σήµερα να είµαστε µέλη όλων των διεθνών οργανισµών, να γινόµαστε µέλη του Συµβουλίου Ασφαλείας, να έχουµε φωνή που ακούγεται. Αυτά δεν έγιναν τυχαία, παρά τις εσωτερικές συγκρούσεις, επαναλαµβάνω. Ως χώρα λοιπόν έχουµε τεράστια πλεονεκτήµατα εάν και εφόσον επενδύσουµε µε το καλύτερο τρόπο στην εκπαίδευση που στοχεύει βέβαια στην ολοκλήρωση της προσωπικότητας ως παιδεία, αλλά στην εκπαίδευση που έχει σχέση µε αυτά που µπορούµε να κάνουµε. Κι αυτά που µπορούµε να κάνουµε είναι πράγµατα που έχουνε σχέση µε τη κοινωνία της γνώσης. Έχουν σχέση µε τις υπηρεσίες που προσφέρουµε, έχουν µε την αριστεία, µε τη δυνατότητα µας να επιδιώξουµε, όπως όλη η Ευρώπη κάνει, την επιστροφή εγκεφάλων από άλλες χώρες στο χώρο της Ευρώπης. Να ακολουθήσουµε δηλαδή, αυτή την οριζόντια πολιτική που νοµίζω µας καλύπτει αυτή τη στιγµή στην Ευρωπαϊκή Ένωση που είναι η αριστεία, η ανάδειξη του πολιτισµού, η πολυγλωσσία, η εντατικοποίηση των προσπαθειών προς την κατεύθυνση µιας πιο σοβαρής επιστηµονικής προσέγγισης διαφόρων ζητηµάτων, ώστε να µπορέσουµε ταυτόχρονα να κρατήσουµε το µοντέλο κοινωνικής αλληλεγγύης που θα αντιµετωπίσει τα προβλήµατα, έως ότου αποκατασταθεί αυτό που έχει προκύψει από τη διαρθρωτική ανεργία. Αυτές είναι πολιτικές που δεν έχουν αντίκρισµα αύριο το πρωί. Μπορεί να έχουν αντίκρισµα όταν η σηµερινή κυβέρνηση δεν θα είναι πια εδώ. εν έχει όµως καµία απολύτως σηµασία. Σηµασία έχει ότι πρέπει να ακολουθούµε πολιτικές και στρατηγικές πειθούς, διαλόγου, δηµόσιας διαβούλευσης και δηµόσιας διακυβέρνηση ειδικώς στο ζήτηµα αυτό. Κι ο διάλογος που πραγµατοποιήθηκε επί δύο χρόνια µε συµµετοχή των πάντων, µε αντικρουόµενες απόψεις και µε τελική κατάληξη, µε τη στήριξη της κοινωνίας και όχι µόνο της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, το

απέδειξε. Η διαφάνεια που προσπαθούµε να εφαρµόσουµε αλλά και να επιβάλουµε εκεί που δεν υπήρχε στα πλαίσια της δηµόσια διακυβέρνησης, νοµίζουµε ότι είναι το κλειδί αυτής της υπόθεσης. Προσπαθώντας λοιπόν για τον τυπικό χώρο της εκπαίδευσης, στηρίζοντας όλα τα προγράµµατα κατάρτισης που έχουµε και µαζί µε το Υπουργείο Εργασίας, αλλά και προγράµµατα ανταλλαγής φοιτητών, επιστηµόνων, τα προγράµµατα Da Vinci, το πρόγραµµα Έρασµος. Όλα τα οριζόντια προγράµµατα που κάποτε αρνητικά τα έκριναν πάρα πολλοί χώροι ανώτατης εκπαίδευσης και σήµερα τα επιδιώκουν και αυτοί και οι φοιτητές. Αλλά χρησιµοποιώντας µε τον καλύτερο τρόπο τα Ευρωπαϊκά κεφάλαια, των οποίων θα έχουµε τη τιµή να απολαύσουµε τα αποτελέσµατα στην επόµενη φάση. ιότι το Υπ. Παιδείας πήρε το 14% του νέου Κοινοτικού Πλαισίου στήριξης, ενώ στο Γ Κοινοτικό Πλαίσιο είχε µόνο το 7%, συνυπολογίζοντας τα αντίστοιχα κεφάλαια του Υπ. Εργασίας και µε βάση τις σοβαρές συνεννοήσεις και συµφωνίες που έχουµε κάνει µεταξύ µας, νοµίζω ότι θα έχουµε συγκεκριµένα αποτελέσµατα στο χώρο της εκπαίδευσης και κατάρτισης µε αντίστοιχη πιστοποίηση και αντίστοιχη δυνατότητα δια βίου µάθησης, ώστε στα επόµενα χρόνια να είναι πολύ µεγαλύτερη η αποτελεσµατικότητά µας και σίγουρα πολύ µεγαλύτερη από άλλων χωρών της ευρωπαϊκής ένωσης, για την ουσιαστική αντιµετώπιση της ανεργίας και όχι την επιµέρους αντιµετώπιση, µέσα από τη πλήρη απασχόληση όπως έχουµε δηλώσει κι αυτό είναι και το Κυβερνητικό πρόγραµµα «Πλήρες Απασχόληση το 2010» µέσα από τη πλήρη απασχόληση και τις νέες δυνατότητες που θα ανοιχτούν µε βάση τις εξελίξεις της τεχνολογίας. Γι αυτό ακριβώς και στηρίξαµε στα σχολεία την ύπαρξη εκπαιδευµένων στους υπολογιστές όχι µόνο στις δεξιότητες αλλά το πως θα γίνονται τα µαθήµατα. Εκπαιδεύσαµε 85.000 εκπαιδευτικούς, τώρα εκπαιδεύουµε 30.000 εκπαιδευτικούς σε δεξιότητες επιπλέον ώστε να µπορούν να κάνουν µάθηµα µέσω των υπολογιστών δώσαµε στους αρίστους των Γυµνασίων υπολογιστές κι αυτή τη στιγµή ετοιµαζόµαστε για νέα προγράµµατα για τους φοιτητές. Προσφέραµε µε το Υπ. Ανάπτυξης το πρόγραµµα ίοδος που δίνει φθηνό Internet και στους φοιτητές και στους πανεπιστηµιακούς µε ευρυζωνικότητα. Και θα στηρίξουµε κάθε πολιτική που δίνει νέες ευκαιρίες σε όλους. Βέβαια κύριες και κύριοι, πρέπει να πω ότι στη ηµοκρατία η ατοµική ευθύνη είναι µεγάλη υπόθεση. Κανείς δεν µπορεί να µάθει αν δεν θέλει. Κανείς δεν µπορεί να µορφωθεί αν δεν θέλει. Και κανείς δεν µπορεί να γίνει καλός επαγγελµατίας αν δεν θέλει να δουλέψει. Απευθυνόµαστε λοιπόν σε αυτούς που πραγµατικά θέλουν και θεωρούµε ότι στο βαθµό που αυτή η πληροφόρηση και σωστή αντίληψη φτάνει σε όλους, όλοι θα θέλουν να συµµεριστούν µια τέτοια προοπτική ευηµερίας, που ανεξάρτητα από τη σηµερινή συγκυρία και τη σηµερινή κυβέρνηση που τα προγραµµατίζει, θα έχουν αντίκρισµα και στο µέλλον, επαναλαµβάνω, όταν δεν θα είµαστε εµείς εδώ. Και αυτό έχει σηµασία. Να αναλαµβάνει κανείς πολιτικό κόστος, µακροπρόθεσµες πολιτικές και να µην σκέφτεται ότι κάθε τι που θα κάνει είναι µόνο για τις επόµενες εκλογές. Κι εγώ θέλω να πω ότι νοµίζω ότι αυτή είναι η κεντρική επιτυχία αυτής της κυβέρνησης. Ότι δείχνει πάρα πολύ βαθιά στο µέλλον, κάτι που κατά βάθος πρέπει να ικανοποιεί όλες τις πολιτικές δυνάµεις γιατί και το κράτος έχει συνέχεια και η χώρα αυτή έχει συνέχεια. Σας ευχαριστώ πολύ.