Προαγωγή της ψυχικής υγείας μέσα από καινοτόμες πρακτικές ευαισθητοποίησης στο Δήμο Αγίων Αναργύρων Καματερού. Οικονομοπούλου Αγγελική : Ψυχολόγος MSc Διευθύντρια Κοινωνικής Πολιτικής Μέλος της επστημονικής ομάδας του ΕΔΔΥΠΠΥ Ι. Μέρλα και Λ. Δημοκρατίας, Άγιοι Ανάργυροι, ΤΚ 13561 Τηλ: 2132039921, 930, 933 email:koinyp@yahoo.gr
Σύμφωνα με τις βασικές αρχές του προγράμματος Υγεία για όλους του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας που εφαρμόζεται από το Ευρωπαικό και το Ελληνικό Δίκτυο Υγειών Πόλεων:
Ευρύτερο πλαίσιο της τοπικής αυτοδιοίκησης για την εφαρμογή προγραμμάτων προαγωγής της ψυχικής υγείας
Δήμος Αγίων Αναργύρων Καματερού Ιερός Ναός Αγίων Αναργύρων Η ελιά του Πεισίστρατου Η ελιά του Πεισίστρατου Aπό τον λόφο του Αττάλλου Δήμος Αγίων Αναργύρων Καματερού, Διευθυνση Κοινωνικής Πολιτικής, Ι. Μερλα και Λ Δημοκρατίας,
Στο εσωτερικό του Δήμου παρατηρούνται εσωτερικές ανισότητες στα κοινωνικο οικοοικονομικό και αξιακό επιπεδο. 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 ΑΝΔΡΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΑΝΔΡΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ Σύμφωνα με την πρόσφατη απογραφή της Ελληνικής Στατιστικής Υπηρεσίας το 2011 ο νέος Καλλικρατικός Δήμος Αγίων Αναργύρων - Καματερού έχει συνολικό πληθυσμό Πίνακας 1: Πληθυσμός ΔΑΑΚ (ΕΛΛ. ΣΤΑΤ 2011) 62.529 άτομα
Ανεργία : Υψηλό ποσοστό ανεργίας 22,3% για τα έτος 2014 (ΟΑΕΔ, 2014). Aπασχόληση : Στην πλειοψηφία τους οι κάτοικοι είναι μισθωτοί και ασχολούνται επίσης με το εμπόριο και τις μεταποιητικές εργασίες. Ο Δήμος καταλαμβάνει την 30 η θέση φτώχειας από υλικά αγαθά σε σχέση με τους 66 δήμους της Περιφέρειας Αττικής (ΠΕΣΚΕ, 2015). Αρα η μέση οικογένεια στο Δήμο Αγίων Αναργύρων Καματερού πλήττεται ιδιαίτερα από τις συνέπειες της πρόσφατης οικονομικής κρίσης. Πίνακας 2. Δείκτης στερησης Townsend, (Πηγή: social.pepattikis.gr, 2015)
Σύμφωνα με την ποσοτική έρευνα στην περιοχή Άγιου Τρύφωνα (2014) στο Δήμο Αγίων Αναργύρων Καματερού Πίνακας 3: Mηνιαίο εισόδημα πληθυσμού Πίνακας 4: Ετήσιο εισόδημα πληθυσμού -Σημαντικό ποσοστό των κατοίκων (11,3%) βρίσκεται στην απόλυτη φτώχεια, με μηδενικό μηνιαίο εισόδημα. -Τα μεσαία στρώματα του πληθυσμού απειλούνται σημαντικά με φτωχοποίηση και αδυναμία κάλυψης των βασικών τους αναγκών.
Σύμφωνα με την ποσοτική έρευνα στην περιοχή Άγιου Τρύφωνα (2014) Υγεία Κοινωνική Ασφάλιση Πίνακας 5: Ασφαλιστικός φορέας ερωτώμενων Πίνακας 6: Ανασφάλιστα μέλη στο νοικοκυριό -Το 88,7% των ερωτώμενων είναι ασφαλισμένοι στον Εθνικό Οργανισμό Παροχής Υπηρεσιών Υγείας. -Το ποσοστό των ανασφάλιστων μελών του νοικοκυριού ανέρχεται σε 13,7%,.
Σύμφωνα με την ποσοτική έρευνα στην περιοχή του Άγιου Τρύφωνα (2014) Πίνακας 7: Χρόνιο πρόβλημα υγείας Πίνακας 8:Λήψη φαρμακευτικής αγωγής -Σημαντικό μέρος του πληθυσμού αντιμετωπίζει χρόνια προβλήματα υγείας και δυσκολίες πρόσβασης στην περίθαλψη. -Οι ανασφάλιστοι πολίτες των νοικοκυριών υπερβαίνουν το ποσοστό του 10% που σημειώνεται στον γενικότερο πληθυσμό στην Ελλάδα, με προφανή την δυσκολία πρόσβασης στο δικαίωμα της «υγείας για όλους».
O Δήμος Αγίων Αναργύρων Καματερού διαθέτει 30 δομές και κατέχει την πρώτη θέση με ποσοστό 34%, ανάμεσα στους Δήμους της Περιφερειακής Ενότητας Δυτικού Τομέα (ΠΕΣΚΕ, 2015) Πίνακας 9: Κοινωνικές δομές στους Δήμους του Δυτικού Τομέα (Πηγή: social.pepattikis.gr, 2015) - οι Δήμοι με το κίτρινο στίγμα περιλαμβάνουν τον μεγαλύτερο αριθμό κοινωνικών δομών στον Δυτικό Τομέα-.
Η κοινωνική πολιτική του Δήμου Αγίων Αναργύρων Καματερού
Προγράμματα καταπολέμησης της φτώχειας Δράσεις αλληλεγγύης Κοινωνικό ανταλλακτήριο Προγράμματα υγιούς και ενεργούς γήρανσης Υποστήριξη των πολιτών σε δυσκολίες της προσωπικής ζωής Προγράμματα καταπολέμησης της φτώχειας Προγράμματα κοινωνικής προστασίας Υπηρεσίες κατ οίκον Βοήθειας Προγράμματα προώθησης στην Απασχόληση Προγράμματα Αγωγής Υγείας στην κοινότητα Εκπαιδευτικά προγράμματα στην κοινότητα Προγράμματα υγιούς και ενεργούς γήρανσης Συμμετοχή σε Ευρωπαϊκά Προγράμματα Προγράμματα αγωγής υγείας Συμμετοχή σε ευρωπαικά πρoγράμματα. Πρόγραμμα για την πολυγλωσσία Lucide
Προγράμματα προαγωγής ψυχικής υγείας Γραφείο συμβουλευτικής υποστήριξης Το γραφείο ψυχολογικής υποστήριξης αποτελεί συμβουλευτικό πλαίσιο που απευθύνονται όλοι οι ενήλικοι κάτοικοι πολίτες. Παροχή εξατομικευμένων υπηρεσιών ψυχικής υγείας, με στόχους την εξατομικευμένη προσέγγιση και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των οικογενειών των ωφελούμενων.
Δυσκολίες στην προσωπική και την οικογενειακή τους ζωή Δυσκολίες στις διαπροσωπικές και κοινωνικές σχέσεις Ήπιες διαταραχές συμπεριφοράς και συναισθήματος Αγχώδεις διαταραχές- φοβίες ψυχοσωματικά συμπτώματα κα.
Γονείς παιδιών και εφήβων Οικογένειες με δυσκολίες επικοινωνίας Έφηβοι που βρίσκονται κοντά στην ενηλικίωση Ζευγάρια σε κρίση Μονογονεϊκές οικογένειες Άτομα με συναισθηματικές διαταραχές, Άτομα με σοβαρό χρόνιο πρόβλημα υγείας, άτομα με αναπηρία κ.α.
Κατά το έτος 2015 υλοποιήθηκαν στο πλαίσιο ατομικής συμβουλευτικής και συμβουλευτικής 558 συνεδρίες. 2015 2014 2013 2012 2011 2010 2009 2008 0 100 200 300 400 500 600 700 Πίνακας 10: Αριθμός συνεδριών ψυχολογικής υποστήριξης από το 2008 2015
Πρόγραμμα ευαισθητοποίησης του πληθυσμού Βιωματικό Εργαστήρι
1. Θεωρητικό πλαίσιο Σύστημα κοινωνικών επιδράσεων Πρόγραμμα Αγωγής Υγείας
Ο κύκλος της μάθησης Η μαθησιακή διεργασία ξεκινά όταν ένα άτομο βιώνει μια εμπειρία, όταν δηλαδή δρα με κάποιο τρόπο (διανοητικό, χειρωνακτικό, αισθητικό, κ.λπ.) και αντιλαμβάνεται την επίδραση της δράσης αυτής.
Σύμφωνα με τον Muccielli και την αξία των ενεργητικών μεθόδων εκπαίδευσης
2. Σχεδιασμός βιωματικού εργαστηρίου
Αρχές υλοποίησης του προγράμματος Η αρχή της ενεργητικής συμμετοχής των ενήλικων αποτελεί τη βασική ιδέα του προγράμματος μέσα από τεχνικές όπως : Ομάδες εργασίας Ερωτήσεις - απαντήσεις Συζήτηση Καταιγισμός ιδεών Ασκήσεις Επίδειξη Ομάδες εργασίας Μελέτη περίπτωσης Παιχνίδι ρόλων Προσομοίωση Λύση προβλήματος Συνέντευξη από ειδικό
Διαθέσιμοι πόροι - Εργαζόμενοι της Υπηρεσίας Ενδυναμώνοντας το γονεικό ρόλο 2 ο Δημοτικό σχολείο Καματερού Διαχείριση συγκρούσεων στο χώρο του σχολείου 5 ο -10 ο Δημοτικό σχολείο Αγίων Αναργύρων Συζητώντας θέματα Σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης 4 ο Δημοτικό Σχολείο Αγίων Αναργύρων
Διαθέσιμοι πόροι - Συνεργαζόμενοι φορείς με το Δήμο Πρώτες Βοήθειες στην Καθημερινή Ζωή 10 ο Νηπιαγωγείο Αγίων Αναργύρων Ελληνική Ένωση Έρευνας & Διάσωσης Εθελοντών Αττικής
Διαθέσιμοι πόροι - Συνεργαζόμενοι φορείς με το Δήμο - Σεξουαλική Διαπαιδαγώγηση Μαθαίνοντας τις αλλαγές στο σώμα μου 2 ο Δημοτικό Σχολείο Καματερού Σύλλογος Επιστημόνων Μαιών Αθήνας
Διαθέσιμοι πόροι - Συνεργαζόμενοι φορείς με το Δήμο Κέντρο Ψυχικής Υγείας Αγίων Αναργύρων Διευθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Π.Γ.Ν «ΑΤΤΙΚΟ» EΔΔΥΠΥ Ψυχοπαιδαγωγικά Κέντρα ΜΕΛΙΑ Ι & ΜΕΛΙΑ ΙΙ Σύλλογος Επιστημόνων Μαιών Αθήνας Σύλλογος Διαιτολόγων Ελληνική Ένωση Έρευνας & Διάσωσης Εθελοντών Αττικής Πρόγραμμα «Αριάδνη» Πρόληψη των κινδύνων του διαδικτύου - ΚΕΠ Υγείας 8 ο Δημοτικό Σχολείο Αγίων Αναργύρων «Σχολική ετοιμότητα» Κέντρο Ψυχικής Υγείας
Διαθέσιμοι πόροι - Επαγγελματίες Ψυχικής Υγείας Η οικογένεια την εποχή της κρίσης 10 ο - 12 ο Νηπιαγωγείο Αγίων Αναργύρων Σχολικός εκφοβισμός - Διαχείριση Συγκρούσεων στο χώρο του σχολείου 7ο Δημοτικό σχολείο Καματερού.
Θεματολογία των εργαστηρίων
Βιωματικό εργαστήρι για παιδιά σχολικής ηλικίας στα πλαίσια του προγράμματος του Δήμου Summer Camp. Πρόγραμμα : Αυτογνωσία αυτοεκτίμηση
Προγράμματα ευαισθητοποίησης στους μαθητές της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Βιωματικό εργαστήρι με εφήβους στα σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της πόλης πλαίσια του προγράμματος project. Βελτιώνοντας την επικοινωνία μεταξύ μας 3 ο Γενικό Λύκειο Αγίων Αναργύρων
Μερικά ποσοτικά δεδομένα
Προστιθέμενη αξία του προγράμματος Ενεργοποίηση των κατοίκων για την υιθέτηση υγιούς στασης ζωής Δημιουργία ενός δικτυου συνεργασίας με τη σχολική κοινότητα. Ανάδειξη καθημερινών δυσκολιών και διαχείρηση μέσω της κοινωνικής εργασίας. Υιοθέτηση μίας νεας φιλοσοφίας για την προαγωγή της ψυχικής υγείας. Ολιστική προσέγγιση στην διαχείριση των ζητημάτων ψυχικής υγείας
Με αφορμή τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας κατά των εξαρτήσεων Επειδή η ψυχική υγεία χρειάζεται να αντιμετωπίζεται ως σύνολο με την σωματική υγεία Προγράμματα ευαισθητοποίησης της κοινότητας Πρόγραμμα ΚΑΡΠΑ
Η διαδραστικότητα και η ενεργοποίηση των πολιτών αποτελεί την βασική αρχή των εφαρμοζόμενων προγραμμάτων αγωγής υγείας της Υπηρεσίας. Χάρτες υγείας :μία καινοτόμα μέθοδος για την εκπαίδευση στο σακχαρώδη διαβήτη Πρόγραμμα θεραπευτικής γυμναστικής Στα ΚΑΠΗ της πόλη μας
Με προτεραιότητα την ισότιμη πρόσβαση στην υγεία για όλους Δίκτυο υπηρεσιών υγείας για ανασφαλίστους πολίτες σε συνεργασία με εθελοντές ιατρούς της πόλης στα ιδιωτικά τους ιατρεία. Κοινωνικό Φαρμακείο με την συνεργασία των φαρμακοποιών της πόλης
«Διάδρομος ζωής» ένα διαδραστικό αφιέρωμα στο Σακχαρώδη διαβήτη στον ποδηλατόδρομο της πόλης. Εντάσσοντας το φυσικό περιβάλλον στην αγωγή υγείας των πολιτών μας σύμφωνα με τις αρχές του ΠΟΥ.
Με το βλέμμα στην Ευρώπη μέσα από την ανάδειξη καλών πρακτικών της Διεύθυνσης Κοινωνικής πολιτικής. Σύμφωνο συνεργασίας ΠΕΔΑ UNCCAS (Δίκτυο δομών κοινωνικής φροντίδας ) της Γαλλίας. Απρίλιος 2016 Βράβευση του Δήμου για το πρόγραμμα «διαγενεακής επικοινωνίας» στα ΚΑΠΗ της πόλη. Δεκέμβριος 2015 Συμμετοχή στο Συνέδριο Υγιών πόλεων του ΕΔΔΥΠΠΥ με παρουσίαση δύο καλών πρακτικών του Δήμου.
Λαζαρίνια: πρόγραμμα διαγενεακής επικοινωνίας Δήμος - εθελοντές σχολική κοινοτητα μέλη του ΚΑΠΗ Προωθούμε την ευημερία των πολιτών φτιάχνοντας μία πόλη υγιής, συνεκτική και βιώσιμη για όλους.
Βιβλιογραφία Taxonomy of Educational Objectives. (2008, November 19). In Wikipedia, The Free Encyclopedia. Retrieved 10:26, December 8, 2008, From http://en.wikipedia. org/w/index.php?title=taxonomy_of_educational_objectives&oldi d=252823172. Rogers, A. (1999). H Εκπαίδευση Ενηλίκων. Αθήνα: Μεταίχμιο. Rogers, A. (2002). Η Εκπαίδευση Ενηλίκων. Αθήνα: Μεταίχμιο Κόκκος Α. & Λιοναράκης (1998). Ανοικτή και εξ αποστάσεως εκπαίδευση, Σχέσεις διδασκόντων-διδασκομένων (Τόμ. Β ). Πάτρα: Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Courau, S. (2000). Τα βασικά «εργαλεία» του εκπαιδευτή ενηλίκων. Αθήνα: Μεταίχμιο. ΕΟΠΠΕΠ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ, Τράπεζα θεμάτων, ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ Εκπαιδευτών Ενηλίκων της Μη Τυπικής Εκπαίδευσης Αθήνα, Ιούλιος 2014. Πολιτική των Υγιών Πόλεων του Π.Ο.Υ. για την 5η και 6η φάση Π.ΟΥ. Health Agenda 2020