Η Διαςφνδεςη των Νήςων με το Ηπειρωτικό Ηλεκτρικό Σφςτημα

Η Διαςφνδεςη των Νήςων με το Ηπειρωτικό Ηλεκτρικό Σφςτημα Παρελθόν, Παρόν και Μέλλον Του Μιχάλθ Π. Παπαδόπουλου* Α. Το Παρελθόν 1. Η θλεκτροδότθςθ των νθςιϊν από το θπειρωτικό θλεκτρικό ςφςτθμα αποτζλεςε μζροσ τθσ προςπάκειασ τθσ ΔΕΗ, από τα πρϊτα χρόνια τθσ ίδρυςισ τθσ, για τθν θλεκτροδότθςθ όλθσ τθσ Ελλθνικισ επικράτειασμε τθν αξιοποίθςθ των εγχϊριων ενεργειακϊν πόρων και ςτο ελάχιςτο δυνατό κόςτοσ. Ζτςι μζχρι το 1965 περίπου το ςφνολο των 400 περίπου τοπικϊν ςτακμϊν παραγωγισ (πετρελαϊκϊν ςχεδόν ςτο ςφνολό τουσ) είχαν ενταχκεί ςτο Διαςυνδεδεμζνο Ηλεκτρικό Σφςτθμα Παραγωγισ και Μεταφοράσ, ενϊ από τισ αρχζσ τισ δεκαετίασ του 1960 είχε αρχίςει και θ ζνταξθ ςε αυτό οριςμζνων νθςιϊν, όπωσ τα νθςιά του Αργοςαρωνικοφ, οι ποράδεσ, θ Κζρκυρα κ.ά. Κριτιριο για τθν επιλογι των νθςιϊν που διαςυνδζονταν με το θπειρωτικό φςτθμα ιταν αφενόσ μεν οι τεχνικζσ δυνατότθτεσ που πρόςφερε θ κατά καιροφσ διατικζμενθτεχνολογία των υποβρυχίων καλωδίων, αφετζρου δε θ οικονομικότθτα, θ οποία διαπιςτϊνονταν με τθν ςφγκριςθ του κόςτουσ θλεκτροδότθςθσ του νθςιοφκατά τα επόμενα 25 χρόνια ωσ Αυτόνομου ι Διαςυνδεδεμζνου. Με βάςθ τα παραπάνω καταςκευάςτθκαν από τθ ΔΕΗ άνω των 70 καλωδιακϊν διαςυνδζςεων με το θπειρωτικό ςφςτθμα ι μικρότερων νθςιϊν μεμεγαλφτερα γειτονικά, ϊςτε ςιμερα οιαυτόνομοι Στακμοί Παραγωγισ να ζχουν περιοριςτεί ςε 32. Όμωσ μεταξφ αυτϊν περιλαμβάνονται τα μεγαλφτερα νθςιά του Αιγαίου, όπωσ θ Κριτθ, θ Ρόδοσ, θ Λζςβοσ κλπ, των οποίων θ ςυνολικι θλεκτρικι κατανάλωςθ ανζρχεται ςτο 10% περίπου τθσ ςυνολικισ εκνικισ κατανάλωςθσ. Κατά τθν δεκαετία 1990 ςθμειϊκθκαν δφο αποτυχίεσ ςτθν προςπάκεια επζκταςθσ των διαςυνδζςεων: Η πρϊτθ ςτισ αρχζσ τθσ δεκαετίασ αφοροφςε τθ διαςφνδεςθ τθσ Κριτθσ, για τθν ματαίωςθ τθσ οποίασ ςυνζβαλαν κατά το μάλλον πολιτικοί λόγοι. Η δεφτερθ περί τα μζςα τθσ δεκαετίασ, ιταν αυτι των Κυκλάδων, θ οποία ςυνάντθςε ζντονεσ αντιδράςεισ μετά τθν ζναρξθ καταςκευι τθσ, όπωσ αυτιείχε ςχεδιαςτείαπό τθ ΔΕΗ. Ειδικότερα όμωσ για τθν πρόςφατθ περίοδο ςθμαντικό αναςταλτικό παράγοντα εκτιμάται ότι αποτζλεςεκαι θ κυβερνθτικι απόφαςθ του 2007 με τον χαρακτθριςμότθσ θλεκτροδότθςθσ των νθςιϊν ωσ Υπθρεςίασ Κοινισ Ωφζλειασ - (ΤΚΩ), θ οποία ζχει ωσ αποτζλεςμα να επιβαρφνονται απευκείασ οι καταναλωτζσ, θ δε ΔΕΗ να αποηθμιϊνεται με το επιπλζον κόςτοσ παραγωγισ του ςτακμοφ του νθςιοφ πζραν του μζςου κόςτουσ παραγωγισ του θπειρωτικοφ ςυςτιματοσ. Ζτςι θ ΔΕΗ ζπαυςε να ζχει οποιοδιποτε οικονομικό κίνθτρο για τθν προϊκθςθ των

διαςυνδζςεων των νθςιϊν και τθν κατάργθςθ των πετρελαϊκϊν τοπικϊν ςτακμϊν παραγωγισ, όπωσ ςυνζβαινε ςτο παρελκόν. 2. Η τεχνολογικι πρόοδοσ που επιτεφχκθκε τα τελευταία χρόνια ςτον τομζα των υποβρυχίων διαςυνδζςεων, τόςο καλωδίων όςον και τθσ τεχνολογίασ των Μετατροπζων Εναλλαςςομζνου/υνεχοφσ ρεφματοσ, ζδωςαν νζεσ δυνατότθτεσ ςτθ διαςφνδεςθ των νθςιϊν, ενϊ μειϊκθκε ςθμαντικά και το κόςτοσ τουσ. Λαμβάνοντασ υπόψθ τισ δυνατότθτεσ αυτζσ εκπονικθκαν οι ακόλουκεσ οικονομικοτεχνικζσ μελζτεσ: 1) Σθν περίοδο 2004-2006 με ανάκεςθ τθσ ΡΑΕ εξετάςτθκε από το ΕΜΠ θ δυνατότθτα πραγματοποίθςθσ τθσ διαςφνδεςθσ των Κυκλάδων κατά τρόπο που να είναι ςφμφωνοσ με τισ δικαςτικζσ αποφάςεισ που τελικά τθν ανζςτειλαν, κυρίωσ όμωσ κατά τρόπο που οι εγκαταςτάςεισ να είναι αποδεκτζσ από τουσ κατοίκουσ. Η εξζταςθ κατζλθξε ςτο ότι αυτό ιταν δυνατόν να γίνειμε διαφορετικι ςχεδίαςθ, θ οποία είχε μεν μεγαλφτερο κόςτοσ, αλλά όμωσ εξακολουκοφςε να αποτελεί λφςθ οικονομικότερθ τθσ αυτόνομθσ ανάπτυξθσ. Η μελζτθ του ΕΜΠ πρότεινε δφο εναλλακτικζσ λφςεισ, εκ των οποίων θ μία είναι αυτι που εφαρμόηεται ςτθν υπό καταςκευι διαςφνδεςθ. Ακολοφκωσ, κατά τθν περίοδο 2006-08 εξετάςτθκαν από τθν ίδια ομάδα του ΕΜΠ οι δυνατότθτεσ διαςφνδεςθσ και των λοιπϊν νθςιϊν του Αιγαίου,κατά τρόπο που να περιορίηεται ςτο ελάχιςτο ι και να αποφεφγεται πλιρωσ θ καταςκευι εναζριων γραμμϊν επί αυτϊν (ιδίωσ επί των μικρϊν νθςιϊν). Διαπιςτϊκθκε ότι αυτό είναι τεχνικϊσ εφικτό αλλά και οικονομικά ςυμφζρον, προτάκθκε δε θ καταςκευι των ακολοφκων «Διαςυνδζςεων», πζραναυτισ των Κυκλάδων: (α)κριτθσ, (β) Δωδεκανιςων και (γ) Βορείου Αιγαίου. Ειδικότερα όςον αφορά ςτθν οικονομικότθτα των διαςυνδζςεων αυτϊν θ μελζτθ ζκρινε ότι ιταν εξαςφαλιςμζνθ για τισ (α) και (β), ενϊ για τθν (γ) θ οικονομικότθτα ιταν οριακι και υπό προχποκζςεισ. Επιπλζον γινόταν διερεφνθςθ των επιπτϊςεων που κα είχε θ αξιοποίθςθ των τοπικϊν ΑΠΕ ςε ποςοςτό διείςδυςθσ υψθλότερο από αυτόν που είναι δυνατόν να αναπτυχκεί ςτθν περίπτωςθ τθσ αυτοδφναμθσ ανάπτυξθσ. Προζκυπτε ότι θ οικονομικότθτα τθσ διαςφνδεςθσ βελτιϊνεται με τθν αφξθςθ τθσ διείςδυςθσ των ΑΠΕ, εφόςον αυτι δεν υπερβαίνει τα όρια μεταφοράσ τθσ, θ οποία και ςχεδόν πάντοτε ιταν ςθμαντικά μεγαλφτερα αυτϊν τθσ αυτοδφναμθσ ανάπτυξθσ. 2) Μετά το 2010 και τθν ψιφιςθ του Ν.3851/2010 επιδιϊχκθκε ο ςυνδυαςμόσ τθσ καταςκευισ των διαςυνδζςεων των νθςιϊν με τθν εντατικι αξιοποίθςθ του αιολικοφ δυναμικοφ τουσ. Ειδικότερα ο νόμοσ προζβλεπε ότι ο Παραγωγόσκάτοχοσ αντίςτοιχθσ Άδειασ Παραγωγισ εγκαταςτάςεων ΑΠΕ επί του νθςιοφ, ο οποίοσ κα εγκακιςτοφςε και το υποβρφχιο καλϊδιο για τθν μεταφορά τθσ παραγόμενθσ ενζργειασ ςτο θπειρωτικό φςτθμα, κα αμειβόταν με αυξθμζνο μοναδιαίο τίμθμα ϊςτε να αποςβινεται θ δαπάνθ τθσ εγκατάςταςθσ του καλωδίου. Ανζκετε δε ςτον Διαχειριςτι του Ελλθνικοφ Συςτιματοσ Μεταφοράσ Ηλεκτρικισ Ενζργειασ ΔΕΣΜΗΕ, τον ςυντονιςμό του ςχεδιαςμοφ του δικτφου ϊςτε, 2

Β. Το Παρόν ςε ςυνεργαςία και με τθ ΔΕΗ και τθν κατανομι των ςχετικϊν εργαςιϊν και δαπανϊν, να θλεκτροδοτθκοφν και οι καταναλϊςεισ των νθςιϊν. τα πλαίςια αυτά, προκειμζνου να υλοποιθκοφν οι διαςυνδζςεισ κατά τρόπο ςφμφωνο με τουσ πρζποντεσ τεχνικοφσ κανόνεσ, ο ΔΕΜΗΕ προχϊρθςε ςτον ςχεδιαςμό ενόσ δικτφου διαςυνδζςεων των νθςιϊν, λαμβάνοντασ υπόψθ εκτόσ των θλεκτρικϊν καταναλϊςεων κάκε νθςιοφ και τισ Άδειεσ Παραγωγισ που είχαν ιδθ δοκεί από τθ ΡΑΕ. Η ςχεδίαςθ αυτι διατθροφςε μεν τισ βαςικζσ αρχζσ των μελετϊν του ΕΜΠ, υποχρεωτικά όμωσ το δίκτυο των διαςυνδζςεων διαμορφϊνονταν κυρίωσ με τθν προοπτικι που επζβαλε θ ιςχφσ των ΑΠΕ που είχαν αδειοδοτθκεί, θ οποία και ιταν ςυνολικά υπερτριπλάςια τθσ μζγιςτθσ ηιτθςθσ των νθςιϊν. Προβλεπόταν ότι θ υλοποίθςθ των διαςυνδζςεων κα ακολουκοφςε δφο ακόμθ φάςεισ, ιτοι τθσ Καταςκευαςτικισ Μελζτθσ(θ οποία κα εκπονείτο μετά τθν απόκτθςθ των Αδειών Εγκατάςταςθσ από τον Παραγωγό) και τθσ Τελικισ διαμόρφωςθσ αυτϊν, ϊςτε να διαςφαλίηεται, εκτόσ τθσ αξιοποίθςθσ τθσ ενζργειασ των ΑΠΕ και θ ομαλι θλεκτροδότθςθ του νθςιοφ. Ειδικότερα για τθν Κριτθ, λόγω τθσ ανάγκθσ γενικότερου ςχεδιαςμοφ και προκειμζνου να κακοριςτεί ο βζλτιςτοσ τρόποσ θλεκτροδότθςισ τθσ, το 2011 ςυγκροτικθκε Ομάδα Εργαςίασ από ςτελζχθ των ΔΕΜΗΕ, ΔΕΗ και ΡΑΕ, θ οποία προχϊρθςε ςε αναλυτικι τεχνικοοικονομικι μελζτθ με παράμετρο το φψοσ τθσ εγκατεςτθμζνθσ ιςχφοσ ΑΠΕ. Η εξζταςθ θ οποία ςυνζκρινε τθν αυτόνομθ ανάπτυξθ (με πετρζλαιο ι φυςικό αζριο) με τθν διαςφνδεςθ (για διάφορα ςενάρια ανάπτυξθσ των ΑΠΕ) κατζλθγε υπζρ τθσ δεφτερθσ, για οποιαδιποτε προοπτικι ανάπτυξθσ των ΑΠΕ. Η απόκτθςθ των Αδειϊν Εγκατάςταςθσ ΑΠΕ ςυνάντθςε αντιδράςεισ και κακυςτεριςεισ, αν και ζγιναν οριςμζνα προκαταρκτικά βιματα, κυρίωσ ςε Κυκλάδεσ, Β. Αιγαίο και Κριτθ. Επακολοφκθςε όμωσ θ οικονομικι κρίςθ, με αποτζλεςμα ο φιλόδοξοσ (ζωσ ουτοπικόσ) όπωσ παραπάνω ςχεδιαςμόσ να εγκαταλειφκεί. 3) χετικι επίςθσ ιταν και θ μελζτθ που εκπονικθκε πρόςφατα από το Εργαςτιριο Ενεργειακισ Πολιτικισ του ΕΜΠ, με ανάκεςθ τθσ Περιφζρειασ Κριτθσ,θ οποία αφοροφςε τον ολοκλθρωμζνο για όλεσ τισ χριςεισ, Ενεργειακό Σχεδιαςμό Ανάπτυξθσ τθσ Περιφζρειασ Κριτθσ. Και κατά τθν μελζτθ αυτι αναδείχτθκε ο ςθμαντικόσ ρόλοσ τον οποίο ζχουν οι διαςυνδζςεισ ςτθν ανάπτυξθ του νθςιοφ. 1. Σα δφο τελευταία χρόνια ςυνζβθςαν δφο γεγονότα αποφαςιςτικισ ςθμαςίασ για τθν περεταίρω πορεία τθσ οικονομικότθτασ τθσ θλεκτροδότθςθσ των νθςιϊν: 1) Η Ευρωπαϊκι Επιτροπι με τθν Απόφαςθ 2014/536/ΕΕόριςε για τα νθςιά που θλεκτροδοτοφνται με αυτόνομα θλεκτρικά ςυςτιματα, μεταξφ άλλων ότι«δεν κα πρζπει να χορθγείται άδεια για τθν υπάρχουςα ι νζα δυναμικότθτα εάν θ καταςκευι διαςφνδεςθσ είναι οικονομικά αποδοτικότερθ». Σονίηει δε και ότι «ςτο κόςτοσ θλεκτροδότθςθσ περιλαμβάνεται και θ αποηθμίωςθ για ΥΚΩ». 3

Σα περιλαμβανόμενα ςτθν ίδια Απόφαςθ οδιγθςαν τθν ΡΑΕ ςτθ λιψθ τθσ Απόφαςθσ 469/15για για τθν ςυγκρότθςθ τθσ «Επιτροπισ Εξζταςθσ τθσ Οικονομικότθτασ του τρόπου θλεκτροδότθςθσ των Μθ Διαςυνδεδεμζνων Νθςιών - ΜΔΝ», ςτθν οποία μετζχουν ςτελζχθ των τριϊν Διαχειριςτών ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΔΗΕ και ΔΕΦΑ. Μετζχει επίςθσ θ ΡΑΕ ωσ πρόεδροσ δε ορίςτθκε ο γράφων. Σο ζργο τθσ Επιτροπισ είναι «θ διερεφνθςθ των τεχνικοοικονομικών επιλογών θλεκτροδότθςθσ των ΜΔΝ και θ ζκδοςθ Πορίςματοσ». 2) Σο δεφτερο ςθμαντικό γεγονόσ αποτελεί θ Οδθγία 2015/2193/ΕΕ για τον περιοριςμό των εκπομπϊν οριςμζνων ρφπων από Μεςαίου μεγζκουσ Μονάδεσ Καφςθσ (MCPD), ςε ςυνζχεια τθσ προθγοφμενθσ Οδθγίασ 2010/75/ΕΕ περί Βιομθχανικϊν Εκπομπϊν (IED). Οι απαιτιςεισ των παραπάνω δφο Οδθγιϊν επθρεάηουν ςθμαντικά τον τρόπο θλεκτροδότθςθσ του ςυνόλου ςχεδόν των ΜΔΝ, δεδομζνου ότι μζςο - μακροπρόκεςμα απαγορεφουν τθν χριςθ μαηοφτ. 2. Η Επιτροπι πρότεινε τθν ακόλουκθ ςειρά εργαςιϊν, και τθν ζκδοςθ αντίςτοιχων Ποριςμάτων, θ οποία και εγκρίκθκε από τθ ΡΑΕ: (α) Εξζταςθ τθσ θλεκτροδότθςθσ των λοιπϊν ΜΔΝ των Κυκλάδων, τα οποία δεν περιλαμβάνονται ςτθν υπό καταςκευι διαςφνδεςθ. (β) Εξζταςθ τθσ θλεκτροδότθςθσ Κριτθσ Δωδεκανιςων (γ) Εξζταςθ τθσ θλεκτροδότθςθσ των ΜΔΝ Βορείου Αιγαίου φμφωνα με τθν Απόφαςθ τθσ ΡΑΕ, το περιεχόμενο τθσ οποίασ ςτθ ςυνζχεια μεταφζρκθκε ςτο Ν. 4414/2016 - Άρκρο 24, τα Πορίςματα κα υποβάλλονται ςταδιακά ςτουσ Διαχειριςτζσ, οι οποίοι κα ειςθγοφνται τελικά ςτθ ΡΑΕ προκειμζνου οι τελικζσ προτάςεισ να περιλαμβάνονται ςτα Προγράμματα Ανάπτυξθ. Όπωσ είναι γνωςτό τα Προγράμματα αυτά, ςφμφωνα με τισ υφιςτάμενεσ ρυκμίςεισ, ανακεωροφνται ανά ζτοσ και εγκρίνονται από τθ ΡΑΕ πριν αρχίςει θ υλοποίθςι τουσ. Κατά ςυνζπεια κρίκθκε από τθν Επιτροπι ότι ζργα τα οποία ζχουν ιδθ περιλθφκεί ςε εγκεκριμζνα Προγράμματα Ανάπτυξθσ, όπωσ π.χ. τα αφοροφντα τθν διαςφνδεςθ τθσ Κριτθσ, κα κεωρθκοφν ωσ δεδομζνα ωσ προσ τθν ςκοπιμότθτα καταςκευισ τουσ. Η Επιτροπι υπζβαλε πρόςφατα το Πόριςμα τθσ όςον αφορά ςτθν διαςφνδεςθ των λοιπϊν ΜΔΝ των Κυκλάδων - ομάδα (α), θ οποία περιλαμβάνει εννζα ςυνολικά νθςιά και τθν κατάργθςθ των ςτακμϊν. Η εξζταςθ περιλαμβάνει τθν ςφγκριςθ τθσ θλεκτροδότθςθσ των νθςιϊν αυτϊν για τθν περίοδο 2020-2045, αν αυτά λειτουργοφν ωσ αυτόνομα ςυςτιματα (εναλλακτικά με προϊόντα πετρελαίου ι με τθ χριςθ ΦΑ), ιμε τθ διαςφνδεςι τουσ ςτο φςτθμα. φμφωνα με το Πόριςμα θ διαςφνδεςθ των εννζα ΜΔΝ μπορεί να υλοποιθκεί ςε δφο φάςεισ: Αρχικά προτείνεται θ καταςκευι βρόχου 150kV για τθν διαςφνδεςθ των νθςιϊν Θιρασ, Μιλου και ίφνου, από αυτά δε μπορεί να θλεκτροδοτθκοφν με υποβρφχια καλϊδια 20kVκαι τα λοιπά νθςιά: ζριφοσ Κφκνοσ, Ανάφθ-Αςτυπάλαια, Αμοργόσ και Δονοφςα. Σα ςυμπεράςματα τθσ εξζταςθσ μποροφν να ςυνοψιςτοφν ωσ εξισ: 4

- Σο κόςτοσ θλεκτροδότθςθσ με αυτόνομθ λειτουργία, κατά τρόπο που να ικανοποιοφνται απαιτιςεισ των Οδθγιϊν τθσ Ε.Ε., είναι ςθμαντικά υψθλότερο εάν γίνεται με χριςθ προϊόντων πετρελαίου παρά όταν οι εγκαταςτάςεισ προςαρμοςτοφν κατάλλθλα ϊςτε να γίνεται με τθ χριςθ ΦΑ. - ε κάκε περίπτωςθ, το κόςτοσ θλεκτροδότθςθσ με διαςφνδεςθ εκτιμάται ωσ οικονομικότερο κατά 10% τουλάχιςτον και παραμζνει οικονομικότερο εφόςον θ τιμι του ΦΑ είναι υψθλότερθ από 15 Ευρϊ/κερμικιMWh. Hοικονομικότθτα τθσ διαςυνδεδεμζνθσ λειτουργίασ αυξάνεται ςθμαντικά εάν αξιοποιθκεί το γεωκερμικό δυναμικό τθσ Μιλου. Σότε, εκτόσ των γενικότερων πλεονεκτθμάτων, δεν κα απαιτείται διατιρθςθ (ςε ψυχρι εφεδρεία) του υφιςτάμενου ςτακμοφ τθσ Μιλου, θ οποία κρίνεται αναγκαία ϊςτε να αντιμετωπιςτεί θ περίπτωςθ μακροχρόνιασ μθ διακεςιμότθτασ υποβρυχίου καλωδίου τθσ υπό καταςκευι διαςφνδεςθσ. τακμίηοντασ και τα λοιπά οφζλθ τθσ διαςυνδεδεμζνθσ λειτουργίασ (π.χ. τθν δυνατότθτα πλθρζςτερθσ αξιοποίθςθσ των τοπικϊν ΑΠΕ, τθν αποφυγι δθμιουργίασ χϊρων αποκικευςθσ ΦΑ και γενικότερα τθ ρφπανςθ από τθ λειτουργία των ςτακμϊν κλπ), το Πόριςμα προτείνει ανεπιφφλακτα τθν επιλογι τθσ διαςφνδεςθσ των νθςιϊν. Όςον αφορά ςτα ΜΔΝ των όπωσ παραπάνω ομάδων (β) και (γ), θ εξζταςθ βρίςκεται ςε εξζλιξθ, με δεδομζνθ τθν απόφαςθ τθσ διαςφνδεςθσ τουλάχιςτον τθσ Κριτθσ όπωσ αυτι προβλζπεται ςτο εγκεκριμζνο Δεκαετζσ Πρόγραμμα Ανάπτυξθσ 2017-23 του Συςτιματοσ. Οπωςδιποτε θ εξζταςθ τθσ Διαςφνδεςθσ Κριτθσ- Δωδεκανιςου γίνεται διατθρϊντασ τα βαςικά χαρακτθριςτικά του υφιςτάμενου ςχεδιαςμοφ: Μία διαςφνδεςθ ΕΡ από Πελοπόννθςο (ικανότθτασ 2x200MVA) και μία Ρ από Αττικι, με ενδεχόμενθ μικρι τροποποίθςθ τθσ δεφτερθσ (π.χ. ικανότθτασ 2x500MWαντί τθσ προβλεπόμενθσ 2x350MW). Η διαςφνδεςθ των νθςιϊν τθσ Δωδεκανιςου, τθσ οποίασ το κζντρο βάρουσ αποτελεί θ Ρόδοσ, προβλζπεται να γίνει από το ανατολικό άκρο τθσ Κριτθσ μζςω Καρπάκου και ςτθ ςυνζχεια με επζκταςι τθσ προσ Κω-Κάλυμνο και άμο-ικαρία, με κατάλθξθ ςτο θπειρωτικό φςτθμα. Θα επακολουκιςει θ εξζταςθ του οικονομικοφ τρόπου θλεκτροδότθςθσ των νθςιϊν του Βορείου Αιγαίου. Γ. Το Μζλλον Είναι αξιοςθμείωτο ότι θ Απόφαςθ 2014/536/ΕΕ τθσ Ευρωπαϊκισ Επιτροπισ επαναφζρει ουςιαςτικά το κακεςτϊσ που ίςχυε από τθσ ιδρφςεωσ τθσ ΔΕΗ μζχρι το 2007, δθλαδι τθν πραγματοποίθςθ των διαςυνδζςεων των ΜΔΝ αμζςωσ μόλισ θ διαςφνδεςθ είναι τεχνικά εφικτι και θ θλεκτροδότθςι τουσ οικονομικά ςυμφζρουςα. Βαςικισ επίςθσ ςθμαςίασ, όςον αφορά ςτο οργανωτικό διαχειριςτικό μζροσ, κεωροφμε ότι αποτελεί θ επιβαλλόμενθ από τθν Απόφαςθ τθσ ΡΑΕ ςυςτθματικι εξζταςθ και ζνταξθ των διαςυνδζςεων ςτισ κεςμοκετθμζνεσ διαδικαςίεσ υλοποίθςθσ νζων ζργων επζκταςθσ του υςτιματοσ και τελικά ςτθν ζνταξι τουσ ςτα Προγράμματα Ανάπτυξθσ. Ειδικότερα, μετά τθν ζκδοςθ κάκε Πορίςματοσ τθσ Επιτροπισ κα πρζπει να ακολουκεί αμζςωσ θ Σεχνικι Μελζτθ και θ ενδεχόμενθ ζνταξθ των ζργων ςτα αντίςτοιχα Προγράμματα Ανάπτυξθσ, εφόςον θ διαςφνδεςθ κρίνεται οικονομικότερθ. Κατά το τελικό αυτό ςτάδιο διαμόρφωςθσ 5

των διαςυνδζςεων, κα μπορεί βζβαια να γίνονται κατάλλθλεσ προςαρμογζσ, ιδίωσ αν εμπλζκονται και ιδιϊτεσ Παραγωγοί που μπορεί να κλθκοφν να ςυμμετζχουν ςτθν ςχετικι δαπάνθ, ιδίωσ όταν θ διαμόρφωςθ τθσ διαςφνδεςθσ επθρεάηεται από τθν παραγωγι τουσ. Δθμιουργείται ςυνεπϊσ μια ςυςτθματικι διαδικαςία εξζταςθσ και υλοποίθςθσ των διαςυνδζςεων των νθςιϊν, ϊςτε ςταδιακά να επιτευχκεί θ κατά το δυνατόν μεγαλφτερθ μείωςθ του κόςτουσ θλεκτροδότθςισ τουσ. Παράλλθλα κα πρζπει να εξετάηεται θ αξιοποίθςθ των τοπικϊν ΑΠΕ, με κφριο περιοριςμό τισ περιβαλλοντικζσ επιπτϊςεισ, ϊςτε θ ςυμβολι τουσ να λαμβάνεται υπόψθ και κατά τθν τεχνικοοικονομικι ςφγκριςθ των δυνατϊν λφςεων. *Ομ. Καθηγητή, ΕΜΠ, 15/11/2016 6