ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ»



Σχετικά έγγραφα
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΥΝΑΜΙΚΟΥ»

VII Πανελλήνιο Συνέδριο Περιβαλλοντικής Πολιτικής & Διαχείρισης: "Ενδιαφέρον για το περιβάλλον & φιλο-περιβαλλοντικές συμπεριφορές"

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ»

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΥΝΑΜΙΚΟΥ»

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΥΝΑΜΙΚΟΥ»

ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

ΣΧΕ ΙΟ ΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

Επεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης υφιστάμενων σχολικών κτιρίων και ένταξη στο πρόγραμμα «Περιβάλλον και

Δήμος Τανάγρας Δήμος Τανάγρας

Α. Σχετικά με το σχολείο:

Βαθμός ενημέρωσης και χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και εξοικονόμησης ενέργειας στις Κοινότητες της Κύπρου

Ολοκληρωμένη προσέγγιση για την ενεργειακή βιωσιμότητα των ΟΤΑ

ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ:

Εξοικονομήστε Ενέργεια. Εύκολες συμβουλές για εσάς και την οικογένειά σας

n0e-sport Project number: IEE/12/017/S

Περιβαλλοντικές επιπτώσεις των συστημάτων θέρμανσης και κλιματισμού κτιρίων The environmental impact of residential heating and cooling systems

ΣΧΕ ΙΟ ΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΕΩΝ - ELIHMED

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ

D.3.1.c Επιχειρηματικό Σχέδιο από το Ενεργειακό Γραφείο Κυπρίων Πολιτών

Το Ινστιτούτο Τοπικής Αυτοδιοίκησης της ΚΕ ΚΕ Το Ι.Τ.Α. φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως ένα διαχρονικό εργαλείο της Αυτοδιοίκησης για την παραγωγή των βα

Δήμος Πεντέλης Σχέδιο Δράσης Αειφόρου Ενέργειας. Χαμηλή Κατανάλωση Ενέργειας Αναβάθμιση ποιότητας ζωής

Συμμετοχή των πολιτών και υβριδικά σχήματα ΑΠΕ: Η περίπτωση της Τήλου

Σχέδιο Δράσης Αειφόρου Ενέργειας (ΣΔΑΕ) Δήμου Κηφισιάς. Γιώργος Μαρκογιαννάκης Σύμβουλος Μηχανολόγος - Ενεργειακός Μηχανικός, MSc

Ενεργειακή Ανάλυση και Λήψη Αποφάσεων: Ένα Πολυκριτηριακό Μεθοδολογικό Πλαίσιο

Αυτόνομο Ενεργειακά Κτίριο

4 ο Συνέδριο ΕNERTECH 09

Το Σχέδιο Δράσης Αειφόρου Ενέργειας (Σ.Δ.Α.Ε.) του Δήμου Αιγιαλείας

Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας

ΨΗΦΙΑΚΗ ΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

Περίληψη Διδακτορικής Διατριβής ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΤΜΗΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Τμήμα Περιβάλλοντος. Ευστράτιος Γιαννούλης

Πρακτικός Οδηγός Εφαρμογής Μέτρων

4 ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ «ΑΡΓΟΝΑΥΤΕΣ»

TEE / TKM Εξοικονόμηση ενέργειας & Περιβαλλοντική αποτίμηση

Ενεργειακά και περιβαλλοντικά οφέλη από την χρήση ΑΠΕ στην Κοινότητα Πολύστυπος

υναµικό Εξοικονόµησης Ενέργειας στα ηµόσια Κτίρια Έργο ΥΠΑΝ-ΚΑΠΕ: 25 Ενεργειακές Επιθεωρήσεις σε ηµόσια Κτίρια

EURECO ( ) (2004)

του Υδατικού Διαμερίσματος Νήσων Αιγαίου (EL 14)

[ 1 ] την εφαρμογή συγκεκριμένων περιβαλλοντικών

Κωνσταντίνος Μπούρκας Ηλεκτρολόγος Μηχανολόγος Μηχανικός Περιβαλλοντολόγος

Επιλέξιμες κατηγορίες προϊόντων & κριτήρια επιλογής για Δημόσιες Προμήθειες Ενεργειακά Αποδοτικών Προϊόντων

ΕΝΑΡΧΗ ΗΝ Η ΕΝΕΡΓΕΙΑ. Παναγιώτης Α. Σίσκος Καθηγητής Χηµείας Περιβάλλοντος Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών

ΓΕΝΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΔΑΤΟΣ ΣΥΜΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΗΣ ΤΗΣ ΑΝΑΚΤΗΣΗΣ ΤΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ

ΓΙΑ ΝΑ ΣΥΝΕΧΙΣΕΙ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΝΑ ΜΑΣ ΕΠΙΒΡΑΒΕΥΕΙ... ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΟΥΜΕ ΕΝΕΡΓΕΙΑ & ΝΕΡΟ ΜΗ ΧΑΝΕΙΣ ΑΛΛΟ ΧΡΟΝΟ!

ΕΚΠΟΜΠΕΣ CO 2 ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ ΑΠΟ ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Φωτοβολταϊκά Αποθήκευση Ηλεκτροκίνηση

Απλοί τρόποι εξοικονόμησης ενέργειας

ενεργειακό περιβάλλον

DEMAND SIDE MANAGEMΕNT (D.S.M.) ΣΕ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΜΕ ΗΛΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

Σχεδιασμός ξενοδοχείων στην Κρήτη με μηδενικές εκπομπές CO 2 λόγω της χρήσης ενέργειας σε αυτά

Ο ρόλος των δήμων στην προώθηση των συστημάτων ΑΠΕ στο πλαίσιο της Νέας Προγραμματικής Περιόδου

1 ο Λύκειο Ναυπάκτου Έτος: Τμήμα: Α 5 Ομάδα 3 : Σίνης Γιάννης, Τσιλιγιάννη Δήμητρα, Τύπα Ιωάννα, Χριστοφορίδη Αλεξάνδρα, Φράγκος Γιώργος

2015 Η ενέργεια είναι δανεική απ τα παιδιά μας

Η Εκστρατεία Procura+: Μια καινοτόμος προσέγγιση για δημόσιες συμβάσεις

1 η ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΛΕΚΑΝΩΝ ΑΠΟΡΡΟΗΣ ΠΟΤΑΜΩΝ ΥΔΑΤΙΚΟΥ ΔΙAΜΕΡΙΣΜΑΤΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ (EL10)

Πρακτικά από τη συνάντηση εργασίας για τον προσδιορισμό των στόχων θέρμανσης/ ψύξης από ΑΠΕ για τα έτη 2020/ 2030 στην Ελλάδα

«Ενεργειακή Αποδοτικότητα

ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΩΣΙΜΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ (ΣΔΒΕ) Δήμος Ηγουμενίτσας

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ «ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑ» ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΕΡΑΤΕΑΣ

Ευρώπη 2020 Αναπτυξιακός προγραμματισμός περιόδου ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2012

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

Ενσωμάτωση Βιοκλιματικών Τεχνικών και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στα Σχολικά Κτήρια σε Συνδυασμό με Περιβαλλοντική Εκπαίδευση

Κατευθύνσεις για τη Διαμόρφωση Στρατηγικών Προτεραιοτήτων και έργων για την βιώσιμη Ενεργειακή Ανάπτυξη της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου

Ήπιες Μορφές Ενέργειας

Στατιστικά στοιχεία αγοράς φωτοβολταϊκών για το 2014

Στατιστικά στοιχεία αγοράς φωτοβολταϊκών για το 2016

ΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και υποχρεώσεις της χώρας έναντι του στόχου

Σχέδιο Δράσης Αειφόρου Ενέργειας Δήμου Ανωγείων. Σχέδιο Δράσης Αειφόρου

Παρουσίαση Σχεδίου Δράσης για τη Βιώσιμη Ενέργεια της Κοινότητας Επισκοπής Λεμεσού

Ορισμοί και βασικές έννοιες της αβαθούς γεωθερμίας Συστήματα αβαθούς γεωθερμίας

Σειριακός αριθμός μηχανής ΤΕΕ: U8LYF8CM6S1IMURY - έκδοση: , 4M-KENAK Version: 1.00, S/N: , Αρ. έγκρισης: 1935/6.12.

«Ενεργειακή Αποδοτικότητα με Α.Π.Ε.»

Πρωτοβουλία Συμφώνου των Δημάρχων. Σχέδιο Δράσης Αειφόρου Ενέργειας Δήμου Έδεσσας

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΙMP3ROVE

Παρουσίαση Σχεδίου Δράσης για τη Βιώσιμη Ενέργεια της Κοινότητας Κυπερούντας

Εξοικονόμησης Ενέργειας

«Συµβολή της Εξοικονόµησης Ενέργειας στους διάφορους τοµείς της Οικονοµίας. Εµπειρίες του ΚΑΠΕ»

Επενδύοντας στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και στις Νέες Τεχνολογίες

Πότε καταναλώνουμε πολύ ενέργεια

ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΡΑΣΙΝΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Οι πρωτοβουλίες της Τράπεζας Πειραιώς

Κοινωνική αποδοχή γεωθερμικής ενέργειας & ΓΑΘ

Παρουσίαση αποτελεσμάτων του έργου «Αντίστροφη Μέτρηση για Κατοικίες Χαμηλού Άνθρακα»

Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών Διαχείριση Ενέργειας και Περιβαλλοντική Πολιτική

ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ 1 ης ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΣΧΕΔΙΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΛΕΚΑΝΩΝ ΑΠΟΡΡΟΗΣ ΠΟΤΑΜΩΝ

Δημόσιες προμήθειες για εξοικονόμηση ενέργειας

Το έργο AIDA. Ορισμός & Θεσμικό πλαίσιο Κτιρίων με σχεδόν Μηδενική Κατανάλωση Ενέργειας

5 σενάρια εξέλιξης του ενεργειακού μοντέλου είναι εφικτός ο περιορισμός του λιγνίτη στο 6% της ηλεκτροπαραγωγής το 2035 και στο 0% το 2050

Ξενία

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΑ ΚΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΤΡΙΤΟΓΕΝΗ ΤΟΜΕΑ

Πρότυπες Περιφέρειες για μια Βιώσιμη Ευρώπη. Άργος, 10 Μαρτίου Δρ Γ. Γιαννακίδης Εργ. Ανάλυσης Ενεργειακών Συστημάτων.

Γενικά. Τόπος Διαμονής 30% Αγόρι Κορίτσι 70% 48% Δήμος Χωριό 52% Στην έρευνα έλαβαν μέρος συνολικά 98 μαθητές από την Α, Β και Γ τάξη του λυκείου μας.

ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Παρούσα κατάσταση και Προοπτικές

Παρουσίαση των αποτελεσμάτων του ερευνητικού προγράμματος Αντίστροφη Μέτρηση για Κατοικίες Χαμηλού Άνθρακα ERACOBUILD

ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΑΠΕ ΣΤΑ ΚΤΗΡΙΑ. Ιωάννης Τρυπαναγνωστόπουλος Αναπληρωτής Καθηγητής, Τμήμα Φυσικής Παν/μίου Πατρών

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΕΛΛΑΔΑ - ΚΥΠΡΟΣ ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 1 «ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ»...

Οδηγίες 2003/87/ΕΚ & 2004/101/ΕΚ: Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας (ΕΣΕ) εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου & ευέλικτοι μηχανισμοί του πρωτοκόλλου του ΚΙΟΤΟ

ΠΑΚΕΤΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 4 ΤΕΧΝΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΠΑΚΕΤΟΥ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΙΣΧΥΣ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΖΩΗ. Ιατρού Κωνσταντίνος

Μελέτη απορρόφησης αποφοίτων του Α.Π.Θ. στην αγορά εργασίας

Transcript:

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ» ΔΡΑΣΗ «Υποστήριξη των Επιχειρήσεων για την απασχόληση προσωπικού υψηλού επιπέδου» ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΡΓΟΥ 708 ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΟΥ Ανάπτυξη και Εφαρμογή Πλαισίου Κοινωνικής Αποδοχής της Ενέργειας: Διερεύνηση κοινωνικών συμπεριφορών στους τομείς Προσφοράς και Ζήτησης ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΣ EXERGIA ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Α.Ε.

Παραδοτέο 2: Μεθοδολογικό Πλαίσιο Κοινωνικής Αποδοχής της Ενέργειας ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (Ε.Ε.) 2 Τίτλος Ε.Ε. 2 Ανάπτυξη του Μεθοδολογικού Πλαισίου Στα πλαίσια του Πακέτου Εργασίας 2 αναπτύχθηκε το Μεθοδολογικό Πλαίσιο Κοινωνικής Αποδοχής της Ενέργειας. Αυτό περιλαμβάνει την αποτύπωση της κοινωνικής συμπεριφοράς σχετικά με τις ΑΠΕ και την ανάλυση των πρακτικών συμπεριφοράς απέναντι στα προγράμματα εξοικονόμησης, και ορθολογικής χρήσης της ενέργειας σε ατομικό επίπεδο. Περιγραφή παραδοτέων ενότητας εργασίας Α/Α & Τίτλος Παραδοτέο 2: Μεθοδολογικό Πλαίσιο Κοινωνικής Αποδοχής της Ενέργειας Παραδοτέου (report). Περιγραφή Επιστημονική Αναφορά - Report Έναρξη / Μάιος 2013 / Δεκέμβριος 2013 Ολοκλήρωση 2

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 4 Σελ 2. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΠΟΔΟΧΗΣ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 7 3. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 18 3

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η κύρια ιδέα του έργου είναι η ανάπτυξη ενός Πλαισίου Κοινωνικής Αποδοχής του Αναδυόμενου Ενεργειακού Συστήματος. Το Πλαίσιο αυτό αναλύει τις κοινωνικές συμπεριφορές στους τομείς της Προσφοράς και της Ζήτησης, στη συνέχεια αποτυπώνει τις σχέσεις τους και τελικά τις ενοποιήσει σε ένα ολοκληρωμένο μεθοδολογικό πλαίσιο από το οποίο θα δύναται να προκύψουν αποτελεσματικές προτάσεις πολιτικής για ένα νέο ενεργειακό σύστημα που θα είναι περιβαλλοντικά φιλικό, οικονομικά βιώσιμο, κοινωνικά αποδεχτό και τεχνολογικά δυνατό. Ο σκοπός του έργου είναι η παραγωγή τεχνογνωσίας για τη διευκόλυνση των σχεδιαστών ενεργειακής πολιτικής έτσι ώστε να λαμβάνονται συνεπείς αποφάσεις, σύμφωνα με μία σειρά από τεχνολογικούς περιορισμούς, οικονομικούς παράγοντες, κοινωνικές συνθήκες και περιβαλλοντικές καταστάσεις. Δευτερεύοντες στόχοι του έργου αποτελούν τα παρακάτω: Η αποτύπωση της κοινωνικής προτίμησης σχετικά με τις τεχνολογίες Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και της κοινωνικής συμπεριφοράς σχετικά με την εξοικονόμηση και την ορθολογική χρήση της ενέργειας σε ατομικό επίπεδο Η σύνδεση κατάλληλων μεθοδολογικών εργαλείων αποτύπωσης της κοινωνικής αποδοχής των ενεργειακών τεχνολογιών από τη πλευρά της ενεργειακής προσφοράς και των προγραμμάτων ενεργειακής εξοικονόμησης και διαχείρισης του φορτίου από την πλευρά της ζήτησης. Στα εργαλεία αυτά δύναται να συμπεριληφθούν η Ανάλυση Κόστους Οφέλους (Cost Benefit Analysis CBA), η Πολυκριτηριακή Ανάλυση (Multi-Criteria Analysis MCA) και η Εκτίμηση Εξωτερικοτήτων, μεταξύ άλλων. Η οργάνωση δύο (2) Περιπτώσεων Μελέτης, μία στην ηπειρωτική Ελλάδα και μία σε ένα νησί, για την εφαρμογή του προτεινόμενου Πλαισίου Κοινωνικής Αποδοχής της Ενέργειας. Η δημιουργία προτάσεων πολιτικής για την αποτελεσματικότερη διαχείριση του Νέου Ενεργειακού Συστήματος. Το έργο θα συμπληρωθεί από μία Ηλεκτρονική Βάση Δεδομένων που θα περιλαμβάνει μία γενικότερη πλατφόρμα ανταλλαγής πληροφοριών και τεχνογνωσίας. Το Πλάνο Εργασίας του έργου περιλαμβάνει έξι (6) Ενότητες Εργασίας και διαμορφώνεται ως εξής: 4

Ενότητα Εργασίας 1: Βιβλιογραφική Έρευνα Ενότητα Εργασίας 2: Ανάπτυξη του Μεθοδολογικού Πλαισίου Ενότητα Εργασίας 3: Εφαρμογή του Πλαισίου σε δύο (2) Περιπτώσεις Μελέτης Ενότητα Εργασίας 4: Ανάλυση και συγκριτική αξιολόγηση Περιπτώσεων Μελέτης Ενότητα Εργασίας 5: Δημιουργία προτάσεων πολιτικής Ενότητα Εργασίας 6: Διάχυση των Αποτελεσμάτων Έχει ολοκληρωθεί η Ενότητα Εργασίας 1 Βιβλιογραφική Έρευνα. Στα πλαίσια της Ενότητας Εργασίας 1 αποτυπώθηκαν βιβλιογραφικά οι πιο πρόσφατες επιστημονικές εξελίξεις στο αντικείμενο του έργου. Πιο συγκεκριμένα ολοκληρώθηκε το στάδιο έρευνας, συλλογής, αποδελτίωσης, κατηγοριοποίησης και αποτύπωσης του υλικού, σύμφωνα με το προκαθορισμένο χρονοδιάγραμμα εξέλιξης του έργου. Η Βιβλιογραφική Έρευνα καλύπτει σχετικά επιστημονικά άρθρα, αναφορές και νομικά κείμενα, μεταξύ άλλων. Ως κύριοι τομείς της βιβλιογραφικής έρευνας, έχουν αναγνωριστεί οι παρακάτω: οι Πολυκριτηριακές μεθοδολογίες λήψης αποφάσεων στον ενεργειακό σχεδιασμό ως εργαλεία αποτύπωσης της σχετικής κοινωνικής προτίμησης, οι επιπτώσεις της ευρείας διάχυσης των νέων ενεργειακών τεχνολογιών στις τοπικές κοινωνίες, οι αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών στην εγκατάσταση νέων ενεργειακών έργων στην περιοχή τους, οι ατομικές συμπεριφορές και πρακτικές σχετικά με τον τρόπο χρήσης της ενέργειας, τα κριτήρια (οικονομικά, ενεργειακά, περιβαλλοντικά, κοινωνικά...) για την αξιολόγηση (βαθμός αποδοχής-απόρριψης) ενεργειακών τεχνολογιών και για την υοθέτηση πρακτικών εξοικονόμησης ενέργειας, η σύγχρονη ενεργειακή και περιβαλλοντική νομοθεσία πολιτική στην Ελλάδα και την Ευρώπη, η ευρύτερη κοινωνικο-πολιτική αποδοχή των ΑΠΕ και η συμβολή των ΑΠΕ στην τοπική βιώσιμη ανάπτυξη ως παράγοντας αύξησης της αποδοχής τους από τις τποικές κοινωνίες. Από τον Μάιο του 2013 έχει ξεκινήσει η υλοποίηση του Πακέτου Εργασίας 2 Ανάπτυξη του Μεθοδολογικού Πλαισίου Κοινωνικής Αποδοχής της Ενέργειας το οποίο ολοκληρώθηκε όπως προβλέπεται στο τεχνικό Παράρτημα του έργου τον Δεκέμβριο του 2013 και περιλαμβάνει την αναλυτική μεθοδολογία αποτύπωσης της κοινωνικής συμπεριφοράς σχετικά με τις ΑΠΕ και την ανάλυση των πρακτικών συμπεριφοράς απέναντι στα προγράμματα εξοικονόμησης, και ορθολογικής χρήσης της ενέργειας σε ατομικό επίπεδο. Το Πλαίσιο προέκυψε μετά από αναλυτική 5

επεξεργασία των βιβλιογραφικών δεδομένων και περιλαμβάνει τα αναλυτικά βήματαστάδια αποτύπωσης της κοινωνικής αποδοχής της ενέργειας. Στη συννέχεια διαμορφώθηκε το κατάλληλο ερωτηματολογίο. 6

2. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΠΟΔΟΧΗΣ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Η κύρια ιδέα σε θεωρητικό επίπεδο και τα διαφορετικά επίπεδα ανάλυσης παρουσιάζονται σχηματικά στην επόμενη Εικόνα 1 (αυτούσια από την πρόταση χρηματοδότησης του έργου και στα αγγλικά για κατευθείαν ενσωμάτωση σε επικείμενη επιστημονική δημοσίευση, σύμφωνα με το Τεχνικό Πράρτημα του έργου και το σχετικό Παραδοτέο της Ενότητας Εργασίας 6). Εικόνα 1. Σχηματική απεικόνηση του μεθοδολογικού πλασίου αναφοράς και των διαφορετικών επιπέδων ανάλυσης. Συνολικά υπάρχει η ανάγκη ανάλυσης των συνδέσμων/σχέσης μεταξύ του τρόπου λήψης των αποφάσεων, του τρόπου ζωής και των αλλαγών στη συμπεριφορά του κοινού που σχετίζεται με την εισαγωγή τεχνολογιών ΑΠΕ σε ευρεία κίμακα (Refs. [1] - [4]). Εκτός από τις από επάνω προς τα κάτω διαδικασίες (top-down processes) έχει αναδυχθεί η ανάγκη για συμμετοχικές από κάτω προς τα επάνω 7

διεργασίες (participatory, bottom-up procedures) που διαμορφώνουν στόχους και μέτρα για συγκεκριμένες ομάδες εστίασης (Refs. [5] - [8]). Με αυτόν τον τρόπο δημιουργείται η δυνατότητα ανάπυξης ενός βρόγχου ανάδρασης (Feedback loop) που μπορεί να προωθήσει περιβαλλοντικές ευαισθησίες και να μειώσει την απόσταση μεταξύ αποφάσεων, δράσεων και τελικά συμπεριφορών (Refs. [9] - [11]). Είναι εμφανές πως η αναγώριση των κατάλληλων παικτών/συμμετεχόντων θα αποτελέσει παράγοντα καθοριστικό καθώς από αυτούς θα προκύψουν τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας. Μεταξύ των μεθοδολογικών εργαλείων που δύναται να χρησιμοποιηθούν βρίσκονται η Ανάλυση Κόστους Ωφέλους (Cost-Benefit Analysis), η Πολυκριτηριακή Αξιολόγηση (Multi-Criteria Analysis) (MCA) και η Εκτίμηση Εξωτερικοτήτων (Externalities Assessment) (Refs. [12] - [13]). Σε πρακτικό επίπεδο, βασικό εργαλείο για την πραγματοποίηση της συγκεκριμένης έρευνας, είναι η χρήση ερωτηματολογίου, με σκοπό την άμεση επαφή με τους πολίτες που είναι και οι άμεσα ενδιαφερόμενοι. Για τον σκοπό αυτό, θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα ερωτηματολόγιο το οποίο να ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα και να πληρεί όλες τις απαιτούμενες προϋποθέσεις. Έτσι λοιπόν, το εργαλείο αυτό είναι ανάγκη να περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα ερωτήσεων που να καλύπτει όσο το δυνατόν περισσότερες παραμέτρους, οι οποίες επηρεάζουν τους πολίτες στη λήψη των σχετικών αποφάσεων. Το παρακάτω (Σχήμα 2) απεικονίζει τα βήματα που δύναται να ακολουθηθούν για την εκπόνηση της προτεινόμενης μεθοδολογίας η οποία καταλήγει στην ανάπτυξη και χρήση του ερωτηματολογίου. 8

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΜΕΛΕΤΗ 1 ΜΕΛΕΤΗ 2 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΝΗΣΙ ΕΝΔΟΧΩΡΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ ΜΕΛΕΤΗΣ ΝΗΣΙ ΕΝΔΟΧΩΡΑ ΜΕΛΕΤΗ 1 ΜΕΛΕΤΗ 2 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Σχήμα 2: Μεθοδολογικό πλαίσιο αποτύπωσης κοινωνικής αποδοχής των ΑΠΕ και της εξοικονόμησης ενέργειας με χρήση ερωτηματολογίου 9

Αρχικά, πραγματοποιείται ανάλυση της βιβλιογραφίας από επιστημονικά άρθρα και άλλες πηγές. Στη συνέχεια δημιουργείται το ερωτηματολόγιο που θα διανεμηθεί σε περιοχή της νησιωτική Ελλάδας και σε περιοχή της ημειρωτικής χώρας. με σκοπό να υπάρξει άμεση επαφή με κατοίκους και λήπτες αποφάσεων των περιοχών. Επίσης, βάσει των ερωτηματολογίων θα καταστεί σαφές το πόσο ενημερωμένοι είναι οι κάτοικοι των περιοχών αυτών σε περιβαλλοντικά ζητήματα. Ακολουθεί η συλλογή των ερωτηματολογίων και η επεξεργασία των αποτελεσμάτων καθώς και παρουσίασή τους, ενώ στη συνέχεια θα επιτευχθεί συγκριτική αξιολόγηση των περιπτώσεων μελέτης. Κλείνοντας θα παρουσιαστούν τα συμπεράσματα, τα οποία προέκυψαν από την συγκριτική αξιολόγηση των δυο περιπτώσεων μελέτης και τη γινότερη ανάλυση. Παρακάτω παρουσιάζεται το ερωτηματολόγιο που θα χρησιμοποιηθεί για τις ανάγκες του παρόντος έργου. Το ερωτηματολόγιο περιλαμβάνει συνολικά 17 ερωτήσεις και σκοπός του αποτελεί η διερεύνηση και η συλλογή πληροφοριών για την αποδοχή των Α.Π.Ε., των τεχνικών εξοικονόμησης ενέργειας και την ορθολογική της χρήση. Από τις απαντήσεις στις ερωτήσεις θα γίνει αντιληπτό κατά πόσο το δείγμα στην Ελλάδα διατηρεί θετική στάση στην εμφάνιση καινούργιων, φιλικών προς το περιβάλλον, πηγών ενέργειας, στη μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας και στη συγκράτηση των εκπομπών CO 2 με υιοθέτηση τεχνικών εξοικονόμησης ενέργειας. Το ερωτηματολόγιο είναι δομημένο σε δύο μέρη, ενώ υπάρχει και ένα τμήμα με γενικές πληροφορίες που σχετίζονται με το δείγμα. Το πρώτο μέρος αφορά στην Εξοικονόμηση και Ορθολογική Χρήση της Ενέργιας, ενώ το δεύτερο μέρος αφορά αμοιγώς στις Α.Π.Ε. Το ερωτηματολόγιο παρουσιάζεται παρακάτω. 10

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ 1. Εξοικονόμηση και Ορθολογική Χρήση Ενέργειας 1. Ποια ήταν η μηνιαία κατανάλωση του ηλεκτρισμού σας τιμολογούμενη από την υπηρεσία ηλεκτρικής ενέργειας (ΔΕΗ); Σε Ευρώ: Καλοκαίρι: Χειμώνας: Σε kwh (αν γνωρίζετε): Καλοκαίρι: Χειμώνας: 2. Ποιες συσκευές χρησιμοποιείτε για την θέρμανση του χώρου σας; Κεντρική θέρμανση Σόμπες αερίου Λάμπες κηροζίνης Ηλεκτρικούς θερμαντήρες Τζάκι Άλλο (παρακαλώ διευκρινίστε): Κανένα 3. Πόσο παλιό είναι το σύστημα θέρμανσής σας; Λιγότερο από 5 χρόνια 5-10 χρόνια Πάνω από 10 χρόνια Δεν γνωρίζω 11

4. Ποιες συσκευές χρησιμοποιείτε για να δροσίσετε το χώρο σας; Κεντρικό κλιματιστικό Κλιματιστικό του δωματίου Αριθμός κλιματιστικών Ενεργειακή κλάση (A++, A+, A, B, C, D, E, F, G, δεν γνωρίζω) Άλλο(παρακαλώ διευκρινίστε): Κανένα 5. Παρακαλώ συμπληρώστε ποιες συσκευές έχετε στο σπίτι σας και την συχνότητα χρήσης τους. Συσκευή Συχνότητα χρήσης ανά μέρα (ώρες) Μικρή TV (<21 ιντσών): Μεγάλη TV: Home cinema: DVDΣυσκευή εγγραφής/αναπαραγωγής: Hi-fi: Ηλεκτρονικά παιχνίδια: Δορυφορικός δέκτης: Ηλεκτρονικός υπολογιστής: Laptop: Μηχανή καφέ: 6. Σημειώστε τον αριθμό των λαμπτήρων κάθε τύπου που χρησιμοποιείτε. Πυράκτωσης: Χαμηλών watt αλογόνου: Υψηλών watt αλογόνου (>70W): Λαμπτήρες φθορισμού: 12

7. Βαθμολογείστε τα παρακάτω κριτήρια από 1 έως 5 με βάση τη σημαντικότητα όταν αγοράζετε μια νέα ηλεκτρική συσκευή (1: περισσότερο σημαντικό, 5: όχι σημαντικό): Τιμή Σχεδιασμός Εξωτερικές διαστάσεις Χωρητικότητα Κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας Ευκολία χρήσης 8. Έχετε ακούσει για την εξοικονόμηση ηλεκτρικής ενέργειας από καμιά από τις παρακάτω πηγές; Τηλεόραση Περιοδικό/Εφημερίδα Σχολείο Διαδίκτυο Ραδιόφωνο Διάσκεψη Δουλειά Φίλοι/Οικογένεια Άλλο 9. Ποιες είναι οι σημαντικότερες τεχνολογίες για την εξοικονόμηση και την ορθολογική χρήση ενέργειας (1: περισσότερο σημαντικό, 5: όχι σημαντικό): Επεµβάσεις στα κτίρια για εξοικονόμηση ενέργειας (π.χ. µονώσεις, διπλά τζάµια) Επεµβάσεις στις εγκαταστάσεις θέρµανσης/ψύξης Ενεργειακή διαχείριση-παρακολούθηση συστηµάτων 13

Εξοικονόµηση ενέργειας από χρήση αποδοτικών συσκευών Εξοικονόµηση από µη τεχνολογικές πηγές Ορθολογική χρήση συστηµάτων Εξοικονόµηση ενέργειας στις µεταφορές Συµπαραγωγή θερµότητας και ηλεκτρισµού Ενεργειακή διαχείριση σε πολεοδοµικό επίπεδο Βελτίωση των υποδοµών 10. Ποια είναι η έκταση του σπιτιού σας σε τετραγωνικά μέτρα και πόσα άτομα κατοικούν εκεί? m 2 Άτομα 2. Αποδοχή Α.Π.Ε. 11. Οι ανεμογεννήτριες /φωτοβολταϊκά/ υδροηλεκτρικά συστήματα χρησιμοποιούντα συνήθως για (επιλέξτε με Χ) : Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας Εξοικονόμηση ενέργειας Αισθητικούς λόγους Δορυφορικές κεραίες Άλλους λόγους 12. Οι ανεμογεννήτριες/φωτοβολταϊκά/υδροηλεκτρικά συστήματα: Είναι επιβλαβείς για το περιβάλλον αλλά συνεισφέρουν στη μείωση της κατανάλωση ορυκτών καυσίμων Συνεισφέρουν στην προστασία του περιβάλλοντος 14

Καταναλώνουν σημαντική ποσότητα πετρελαίου Ρυπαίνουν το περιβάλλον Δεν είμαι ενήμερος/η για την επίδραση τους στο περιβάλλον 13. Ποια είναι η γνώμη σας σχετικά με τη παραγωγή ενέργειας από φωτοβολταικά συστήματα σε σπίτια? Αρνητική Ουδέτερη Θετική 14. Ταξινομήστε τα κριτήρια από 1 έως 3 με βάση τη σημαντικότητα, όσον αφορά τις εγκαταστάσεις Α.Π.Ε. (1: περισσότερο σημαντικό, 3: όχι σημαντικό): Ενεργειακά Εξοικονόμηση πετρελαίου Μείωση διακοπών ρεύματος Ετήσια παραγωγή ενέργειας Οικονομικά Κόστος εγκατάστασης Επιχειρηματικός κίνδυνος Μείωση κόστους ηλεκτρικής ενέργειας Περιβαλλοντικά Εξοικονόμηση διοξειδίου του άνθρακα Αισθητική τοπίου - Ηχορύπανση Κατασκευή εγκαταστάσεων (οδοποιία, ηλεκτρικά δίκτυα) Κοινωνικά Θέσεις εργασίας Κοινωνική αποδοχή Τεχνολογικά Αξιοπιστία και ασφάλεια 15

15. Τι εμπόδια θεωρείται ότι υπάρχουν στη εφαρμογή των συστημάτων ΑΠΕ; ( 1: περισσότερο σημαντικό, 5: όχι σημαντικό) : Τεχνικά Άγνοια του κοινού Αδιαφορία του κοινού Μη αποδοχή του κοινού Ανεπαρκής γνώση των ειδικών-τεχνικών Κόστος ανεπαρκής χρηματοδότηση 16. Πόσο σημαντικές θεωρείτε τις παρακάτω επιπτώσεις από τις εγκαταστάσεις ΑΠΕ (παρακαλώ σημειώστε με Χ την απάντησή σας) Καθόλου Λίγο Μέτρια Πολύ Πάρα πολύ Υποβάθμιση της αισθητικής του τοπίου (δημιουργία σκιάς, καταστροφή θέας) Δέσμευση γης Κίνδυνος για τη χλωρίδα της περιοχής Μείωση του τουρισμού Αλλαγή στη χρήση γης Μείωση αντικειμενικών αξιών Κίνδυνος για την πανίδα της περιοχής Ενόχληση για τα αεροσκάφη Ηχορρύπανση Ενίσχυση της κλιματικής αλλαγής Αδιαφανή διαδικασία για την εκπλήρωση του έργου 16

17. Ποια είναι η γνώση σας όσον αφορά στην προοπτική εγκατάστασης έργων των ΑΠΕ (παρακαλώ σημειώστε με Χ την απάντησή σας); Σε ιδιωτική περιοχήέκταση Σε δημόσια περιοχήέκταση Ιδιωτικής επένδυσης Δημόσιας επένδυσης Συνύπαρξη ιδιωτών και δημοσίου Πολύ αρνητική αρνητική Ούτε αρνητική Ούτε θετική θετική Πολύ θετική 3. Γενικές Πληροφορίες - Φύλο: Άνδρας Γυναίκα - Ηλικία :. Ετών - Μορφωτικό επίπεδο: Πρωτοβάθμια εκπαίδευση (Δημοτικό) Δευτεροβάθμια εκπαίδευση (Γυμνάσιο - Λύκειο) Τριτοβάθμια εκπαίδευση Κάτοχος μεταπτυχιακού / διδακτορικού Άλλο - Που περίπου κυμαίνεται το ετήσιο εισόδημά σας; <10.000 ευρώ 10.000-20.000 ευρώ >20.000 ευρώ 17

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Polatidis Η., Haralambopoulos, D., Renewable energy systems: A societal and technological platform, Renewable Energy 32 (2007) 329 341 2. Haralambopoulos, D., Polatidis, H., Renewable energy projects: structuring a multicriteria group decision-making framework, Renewable Energy 28 (2003) 961 973 3. Giampietro, M., Mayumi, K., Ramos-Martin, J., How serious is the addiction to oil of developed society? A multi-scale integrated analysis based on the concept of societal and ecosystem metabolism, International Journal of Transdisciplinary Research 2 (2007) 42-92 4. Madlener, R., Stagl, S., Sustainability-guided promotion of renewable electricity generation, Ecological Economics 53 (2005) 147-167 5. Horst van der, Dan, NIMBY or not? Exploring the relevance of location and the politics of voiced opinions in renewable energy siting controversies, Energy Policy 35(2007) 2705-2714 6. Biel A., Environmental behavior: changing habits in a social context, in Biel et al, Individual and Structural Determinants of Environmental Practice, Ashgate Publ., London. 2003 7. Bell D., Gray T., Haggett C., The social gap in wind farm siting decisions: explanations and policy responses, Environmental Politics 14 (2005) 460-477 8. Berry T., Jaccard M., The renewable portfolio standard: design considerations and an implementation survey, Energy Policy 29 (2001) 263-277 9. Bird L., Wustenhagen R, Aabakken J., A review of international green power markets: recent experience, trends and market drivers, Renewable and Sustainable Energy Reviews 6 (2002) 513-536 10. Devine-Wright, P., Beyond NIMBYism: towards an integrated framework for understanding public perceptions of wind energy, Wind Energy 8 (2005) 125-139 11. Linden A.L., Carlsson-Kanyama A., Eriksson B., Efficient and inefficient aspects of residential energy behavior: what are the policy instruments for change?, Energy Policy 34 (2006) 1918-1927. 12. Polatidis H., Haralambopoulos, D., Local Renewable Energy Planning: A Participatory Multi-Criteria Approach, Energy Sources 26 (2004) 1253-1264 18

13. Polatidis H., Haralambopoulos, d., Kemp, R., Rothman, D., Creating An Energy System That We Want But Don t Know Yet, Using Integrated Assessment, Transition Management And Multi-Criteria Analysis, Integrated Assessment 4 (2003) 205 213 19