ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΑΝΑΘΥΜΙΑΣΕΩΝ ΓΕΝΙΚΑ Αυτό το κεφάλαιο έχει σκοπό να δώσει πληροφορίες για το σχεδιασμό, την κατασκευή, την τροποποίηση και τη συντήρηση συστημάτων για τη συλλογή αναθυμιάσεων κατά τη διάρκεια της εκφόρτωσης βενζίνης από βυτιοφόρα (Στάδιο 1b) Βασικές Αρχές Η ανάκτηση των ατμών γίνεται με την βοήθεια ενός συστήματος σωληνώσεων από την δεξαμενή και τις εξαερώσεις μέχρι το βυτίο και έχει ως σκοπό να μεταφέρει τους ατμούς αυτούς πίσω στα σημεία φόρτωσης. Όλο αυτό το σύστημα από την δεξαμενή, τις εξαερώσεις, τα σημεία σύνδεσης κλπ ονομάζεται Σύστημα Ανάκτησης Ατμών Με την σύνδεση και την ελεύθερη ροή δημιουργείται μια θετική και μια αρνητική πίεση. α) Θετική στην υπόγεια δεξαμενή του πρατηρίου που ωθεί τα αέρια προς την εξαέρωση.
β) και αρνητική στο πάνω διαμέρισμα του βυτίου που αναρροφά τα αέρια, καθώς αδειάζει το καύσιμο. Όπου προγραμματίζεται εκροή με πολλούς ελαστικούς σωλήνες, καθώς υπάρχει μόνο μία σύνδεση στο βυτιοφόρο για την επιστροφή των αναθυμιάσεων, είναι απαραίτητη η πολλαπλή εξαγωγή της σωλήνωσης εξαερισμού των δεξαμενών αποθήκευσης σε μία και μόνη επιστροφή των αναθυμιάσεων (συλλέκτης ατμών) για να συνδεθεί με το βυτιοφόρο μέσω ελαστικού σωλήνα. Όπου έχει αποφασιστεί η μη κατασκευή συλλέκτη ατμών, θα χρειαστεί η εκφόρτωση των βυτιοφόρων να γίνεται ένα διαμέρισμα τη φορά. Σ αυτήν την περίπτωση, ο ελαστικός σωλήνας των αναθυμιάσεων είναι συνδεδεμένος με τη σύνδεση της επιστροφής αναθυμιάσεων της δεξαμενής που γεμίζει. Για τα πρατήρια υγρών καυσίμων που υφίστανται σημαντική τροποποίηση, η υπάρχουσα σωλήνωση εξαερισμού που προορίζεται για κάθε δεξαμενή θα πρέπει να αντικατασταθεί από ένα συλλέκτης ατμών. Για νέους σταθμούς απαιτείται ένα σύστημα είτε υπόγειο, είτε υπέργειο υψηλού επιπέδου, ή υπέργειο χαμηλού επιπέδου σύστημα πολλαπλής εξαγωγής.
Σε ορισμένους σταθμούς μπορεί κάλλιστα να υπάρχει μία ανάμιξη δεξαμενών καυσίμων με συλλέκτη ατμών και δεξαμενών καυσίμων απευθείας σύνδεσης. Σ αυτές τις περιπτώσεις, πρέπει να γίνει σαφές με ποια/ες δεξαμενή/ές συνδέεται το κάθε σημείο επιστροφής των αναθυμιάσεων. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την τοποθέτηση κατάλληλης σήμανσης στα σημεία σύνδεσης. Αν οι δεξαμενές ανακατανεμηθούν από ντίζελ σε βενζίνη ή αντιστρόφως είναι σημαντικό να ελεγχθεί ότι οι εξαερισμοί συνδέονται σωστά. Συνολική διάταξη του συστήματος συλλογής Θέση Σημείων εκφόρτωσης: Όλες οι σωληνώσεις πρέπει να είναι υπόγειες. Η διαδρομή τους όχι μέσα από κτίρια ή άλλους χώρους. Η θέση του σημείου εκφόρτωσης στον προαύλιο χώρο να ταιριάζει με την κατεύθυνση στην οποία «κοιτάζει» το βυτίο κατά την εκφόρτωση, ώστε να αποφεύγεται να περνάνε οι ελαστικοί σωλήνες εκφόρτωσης κάτω από το βυτίο. Η θέση του βυτίου να είναι με κατεύθυνση προς την έξοδο του πρατηρίου, χωρίς να απαιτούνται ελιγμοί σε περίπτωση έκτατης διαφυγής. Αν αλλάξει η κατασκευή, πρέπει να γίνει αλλαγή και στα σχέδια.
Σωλήνες Εξαέρωσης Θέση: Όχι κοντά σε αγωγό, υδρορροή, εξαερώσεις κτιρίων, καμινάδες κλπ. Όπου είναι δυνατόν, η σύνδεση της επιστροφής των αναθυμιάσεων θα πρέπει να βρίσκεται δίπλα στο σημείο γέμισης της δεξαμενής αποθήκευσης. Όλες οι σωληνώσεις πρέπει να είναι Υπόγειες. Ο αεραγωγός εξαγωγής (vent stack), που περιέχει τη βαλβίδα πίεσης/κενού (Π/Κ), πρέπει να είναι σχεδιασμένος να βρίσκεται στο αντίθετο άκρο του συλλέκτη ατμών στο σύστημα ανάκτησης ατμών. Αυτό μειώνει την πιθανότητα φαινομένου βεντούρι που αναρροφά αέρα στο σύστημα σε συνθήκες με υψηλή ροή αναθυμιάσεων. Υλικά και μεγέθη της σωλήνωσης των αναθυμιάσεων Η σωλήνωση των αναθυμιάσεων μπορεί να είναι κατασκευασμένη από διάφορα υλικά (περιγράφονται λεπτομερώς στο κεφάλαιο 8 του Association for Petroleum and Explosives Administration και Energy Institute). Ως γενικός οδηγός, αλλά αναλόγως του μήκους του σωλήνα, ένας σωλήνας διαμέτρου 50 mm (2 ) έχει βρεθεί ότι είναι ικανός να ανταποκρίνεται στη ροή ατμών βενζίνης (800 λίτ./λεπτό) μίας δεξαμενής κι ένας σωλήνας διαμέτρου 75 mm (3 ) σε μέχρι και τρεις δεξαμενές. Επομένως για έναν συλλέκτης ατμών κατάλληλο για εκφόρτωση μέχρι και τρία διαμερίσματα, η εκροή θα περιλάμβανε οπές διαμέτρου 50 mm συνδεόμενες με την πολλαπλή σωλήνωση επιστροφής, διαμέτρου 75 mm. Όλη η σωλήνωση εξαερισμού πρέπει να είναι αυτοστραγγιζόμενη και εγκατεστημένη με μια ελάχιστη συνεχή σταθερή κλιση 1:100 προς τη δεξαμενή. Ένα χαμηλό σημείο επιδεκτικό στράγγισης θα πρέπει να παρέχεται για την απομάκρυνση κάθε πιθανού εξιδρώματος, αν το σύστημα σωλήνωσης δεν είναι αυτοστραγγιζόμενο.
Κάθε αγωγός αποστράγγισης που δε συνδέεται απευθείας πίσω με τις δεξαμενές θα πρέπει να είναι σχεδιασμένος έτσι ώστε να μπορεί να κλειδώνει και να χρησιμοποιείται μόνο από εξουσιοδοτημένο προσωπικό. Τα σημεία αποστράγγισης θα πρέπει να βρίσκονται σε θέση που να επιτρέπει την τοποθέτηση ενός δοχείου από κάτω. Σημείωση: Δεν είναι απαραίτητο να διαχωριστούν οι αναθυμιάσεις από τη βενζίνη με μόλυβδο και την αμόλυβδη βενζίνη. Συσκευές ελέγχου έκλυσης από τις οπές Βαλβίδες Πίεσης/Κενού Είναι καλή τακτική να παρέχονται στο σύστημα δύο ή περισσότερες βαλβίδες Π/Κ για να επιτρέπουν στη δεξαμενή να «ανασαίνει» κατά τη διάρκεια της κανονικής λειτουργίας. Αυτό εξασφαλίζει ότι αν μία βαλβίδα υποστεί βλάβη, η άλλη θα συνεχίσει να λειτουργεί. Επιπροσθέτως, οι βαλβίδες Π/Κ προστατεύουν το σύστημα αν κατά λάθος μπλοκάρει ή τεθεί εκτός λειτουργίας για οποιοδήποτε λόγο η σωλήνωση επιστροφής των αναθυμιάσεων. Οι βαλβίδες Π/Κ εξασφαλίζουν ότι ελαχιστοποιείται η ποσότητα των αναθυμιάσεων που αποδεσμεύονται στην ατμόσφαιρα κατά τη διάρκεια μιας παράδοσης. Οι βαλβίδες θα πρέπει να τοποθετηθούν στο ψηλότερο σημείο της σωλήνωσης του συλλέκτη ατμών. H εγκατάσταση του αεραγωγού εξαγωγής θα πρέπει να πληρεί τις προδιαγραφές των διατάξεων για τις επικίνδυνες περιοχές (αυτές διατυπώνονται στο κεφάλαιο 3 του του Association for Petroleum and Explosives Administration και Energy Institute, ενώ στο κεφαλαίο 10.5.2.1 περιγράφονται οι Προδιαγραφές για τις βαλβίδες π/κ). Παρεμπόδιση υπερπλήρωσης Ως αποτέλεσμα της πολλαπλής εξαγωγής του εξαερισμού ( συλλέκτη ατμών), είναι απαραίτητο να εμποδίσουμε την υπερχείλιση των περιεχομένων μιας δεξαμενής
αποθήκευσης από το σύστημα σε (μια) άλλη(ες) δεξαμενή(ές), η οποία θα προκαλέσει μόλυνση μεταξύ των προϊόντων σε περίπτωση υπερπλήρωσης Οι μέθοδοι παρεμπόδισης της εισόδου καυσίμων στην πολλαπλή εξαγωγή της σωλήνωσης επιστροφής των αναθυμιάσεων σε περίπτωση υπερπλήρωσης μιας δεξαμενής αποθήκευσης περιλαμβάνουν: (1) Την κατασκευή της πολλαπλής εξαγωγής σε ύψος μεγαλύτερο από τη μέγιστη στάθμη καυσίμων στα διαμερίσματα των βυτιοφόρων, π.χ. τουλάχιστον 3,5 μ. πάνω από την επιφάνεια του εδάφους. Το ύψος της πολλαπλής εξαγωγής θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη κάθε πιθανή αναπήδηση των καυσίμων στη σωλήνωση εξαερισμού που θα μπορούσε να συμβεί σε υψηλούς ρυθμούς εκφόρτωσης. (2) Για πολλαπλή εξαγωγή που είναι εγκατεστημένη σε μικρότερο από το μέγιστο ύψος της δεξαμενής είτε: (α) εγκαταστήστε μια βαλβίδα παρεμπόδισης της υπερχείλισης που λειτουργεί με υγρό (π.χ. μια βαλβίδα μπάλας που επιπλέει -floating ball valve-) στη σωλήνωση εξαερισμού για κάθε δεξαμενή πριν από την πολλαπλή εξαγωγή, είτε (β) εφαρμόστε ένα σύστημα παρεμπόδισης της υπερπλήρωσης σε κάθε σωλήνα γέμισης της δεξαμενής. Αυτό θα πρέπει να είναι τύπου που να διατηρεί την αρτιότητα της στεγανότητας για τα υγρά και τις αναθυμιάσεις ανάμεσα στο χώρο για τις αναθυμιάσεις της υπόγειας δεξαμενής και τον αγωγό γέμισης υγρού. Αυτή η δεύτερη συσκευή, σε περίπτωση υπερπλήρωσης, έχει το πλεονέκτημα ότι εμποδίζει την άσκηση πίεσης στη δεξαμενή αποθήκευσης και το διανομέα από τη στάθμη του υγρού στο διαμέρισμα (δεξαμενή) του βυτίο. Σημεία σύνδεσης αναθυμιάσεων Η σωλήνωση της επιστροφής των αναθυμιάσεων, είτε υπόγεια είτε υπέργεια, θα πρέπει να καταλήγει σ ένα και μόνο σημείο σύνδεσης αναθυμιάσεων, διαμέτρου 75
ή 100 χιλιοστών. Αυτό το σημείο θα πρέπει να βρίσκεται δίπλα στα σημεία γέμισης και σε θέση όπου να αποφεύγεται η διασταύρωση των ελαστικών σωλήνων αναθυμιάσεων και καυσίμων κατά την εκφόρτωση καυσίμων. Στο σημείο σύνδεσης των αναθυμιάσεων θα πρέπει να υπάρχει ένας αυτοκλειόμενος προσαρμογέας (adaptor) με μια βαλβίδα, η οποία ανοίγει μόνο όταν είναι συνδεδεμένος ο ελαστικός σωλήνας των αναθυμιάσεων. Ο προσαρμογέας θα πρέπει να είναι σχεδιασμένος να ταιριάζει με το άκρο συνδέσμου του ελαστικού σωλήνα μεταφοράς των αναθυμιάσεων. Ο προσαρμογέας θα πρέπει μειώνει την πίεση στον προβλεπόμενο ρυθμό ροής των αναθυμιάσεων και να είναι έτσι σχεδιασμένος ώστε να εμποδίζει την ακούσια λανθασμένη σύνδεση με τους ελαστικούς σωλήνες παράδοσης καυσίμων. Το σημείο σύνδεσης των αναθυμιάσεων ή το πώμα σκόνης του, πρέπει να έχει πορτοκαλί χρωματική κωδικοποίηση ή κατάλληλη επισήμανση για να ξεχωρίζει από τα σημεία σύνδεσης καυσίμων Ελαστικός σωλήνας μεταφοράς αναθυμιάσεων Ο ελαστικός σωλήνας μεταφοράς αναθυμιάσεων που χρησιμοποιείται για τη σύνδεση ανάμεσα στο σημείο σύνδεσης των αναθυμιάσεων και το βυτιοφόρο συνήθως μεταφέρεται στο σταθμό μαζί με το βυτιοφόρο. Για περαιτέρω λεπτομέρειες βλέπε IP Petroleum road tanker design and construction Σήματα Σε κρίσιμα σημεία του συστήματος συλλογής αναθυμιάσεων πρέπει να εγκατασταθούν σήματα ή ανακοινώσεις ασφαλείας. Όλα τα σήματα θα πρέπει να είναι μόνιμα, με σαφή επισήμανση και ευανάγνωστα από μια κανονική θέση παρατήρησης. Σήματα πρέπει να τοποθετηθούν στις θέσεις που περιγράφονται λεπτομερώς από το (α) ως το (δ) παρακάτω. α) Στο σημείο Ανάκτησης Ατμών. β) Στην δεξαμενή που έχει σύστημα ανάκτησης ατμών. Συνδέστε τον σωλήνα ανάκτησης ατμών πριν τον σωλήνα καυσίμου. Την άκρη του βυτίου πρώτα.
Δεξαμενή συνδεδεμένη με σύστημα ανάκτησης ατμών. γ) Προειδοποιητικές Πινακίδες για τυχόν εργασίες στο Πρατήριο. Δεξαμενή συνδεδεμένη με συλλέκτη. Απομονώστε τον σωλήνα πριν την έναρξη εργασιών. δ) Στα σημεία Πλήρωσης. Μέγιστος αριθμός διαμερισμάτων βυτίου που επιτρέπει ταυτόχρονη εκφόρτωση είναι Χ. ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ. Η σωστή λειτουργία του Συστήματος Ανάκτησης εξαρτάται και από την συντήρησή του: την Έκτακτη και την Περιοδική. Έκτακτη : Κάθε φορά που γίνονται επεμβάσεις, τροποποιήσεις, αλλαγές κλπ. Περιοδική: Για να διαπιστωθούν τυχόν φθορές, καταστραμμένα εξαρτήματα, διαρροή, δυσλειτουργία εξαρτημάτων π.χ: - Βαλβίδων εξαέρωσης - Φραγή φωτιά. - Πληρότητα σωλήνων. - Βαλβίδες, καπάκια κλπ. - Αποστράγγιση συλλέκτη. - Ταμπέλες για ευκρίνεια.