ANALECTA THEOLOGICA ΣΕΙΡΑ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ 7 επιμέλεια ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΣΗΜΑΚΗΣ Ελληνική Βιβλιογραφία Θεμάτων Καθολικής Θεολογίας 1550-2010 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2011
Θεμάτων Καθολικής Θεολογίας Σειρά Analecta Theologica - 7 ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΣΗΜΑΚΗΣ Ελληνική Βιβλιογραφία Θεμάτων Καθολικής Θεολογίας (1550-2012) ISBN 978-960-99555-5-3 Copyright 2011 ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟ ΒΙΚΑΡΙΑΤΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Για την ελληνική γλώσσα σε όλο τον κόσμο Εκδόσεις Αποστολικού Βικαριάτου Θεσσαλονίκης Κολοκοτρώνη 19 564 30 Σταυρούπολη Θεσσαλονίκης Τηλ.-Fax (2310) 835780 Εξώφυλλο: Ι.Ν. Παναγίας των Χιόνων, Χατζηράδο Τήνου. Ξυλόγλυπτο εικόνισμα με την Παναγία να κρατά τον αποκαθηλωμένο Ιησού. Βήμα αριστερού κλίτους. ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ Θεσσαλονίκη Γραμματεία Αποστολικού Βικαριάτου Τ.Θ. 50808 540 14 Θεσσαλονίκη Τηλ.-Fax (2310) 835780 E-mail: ioas17@otenet.gr Η πνευματική ιδιοκτησία αποκτάται χωρίς καμία διατύπωση και χωρίς την ανάγκη ρήτρας απαγορευτικής των προσβολών της. Επισημαίνεται πάντως, ότι κατά το Νόμο 2387/1920 (όπως έχει τροποποιηθεί με το Νόμο 2121/1993 και ισχύει σήμερα) και κατά τη Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης (που έχει κυρωθεί με το Νόμο 100/1975) απαγορεύεται η αναδημοσίευση και γενικά η αναπαραγωγή του παρόντος έργου, με οποιονδήποτε τρόπο μορφή, τμηματικά ή περιληπτικά, στο πρωτότυπο ή σε μετάφραση ή άλλη διασκευή, χωρίς τη γραπτή άδεια του εκδότη. 2
Ελληνική Βιβλιογραφία ΣΥΝΤΜΗΣΕΙΣ ΒΡΑΧΥΓΡΑΦΙΕΣ ΑΕΚΔ ΑΦΘΕ ΓΕΣΓ ΓΠΕ ΔΒΜ ΕΕΕ ΕΕΘΣΑ ΕΕΘΣΘ ΕΕΦΣΘ ΕΕΛ ΕΠΛΜ ΘΗΕ ΘΧΕ ΙΣΚΙΕ Αρχείον Εκκλησιαστικού και Κανονικού Δικαίου Αρχείον Φιλοσοφίας και Θεωρίας των Επιστημών Γενική Εγκυκλοπαίδεια Σύγχρονων Γνώσεων. Υδρία-Cambridge- Ηλιος. Εκδ. Τέσσερα Έψιλον, Αθήνα 1991 (12 τόμοι). Γενική Παγκόσμια Εγκυκλοπαίδεια. Εκδ. Πάπυρος, Αθήνα 1963 (36 τόμοι). Δελτίο Βιβλικών Μελετών Εκπαιδευτική Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, Αθήνα 1992. Επιστημονική Επετηρίδα Θεολογικής Σχολής Αθηνών Επιστημονική Επετηρίδα Θεολογικής Σχολής Θεσσαλονίκης Τμήμα Θεολογίας. Επιστημονική Επετηρίδα Φιλοσοφικής Σχολής Θεσσαλονίκης Ελευθερουδάκη Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό. Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, Εκδ. Πάπυρος, Αθήνα 1981-1997 (60 τόμοι) Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, Αθήνα 1962-1968 (12 τόμοι). Θρησκευτική και Χριστιανική Εγκυκλοπαίδεια. Τυπ. Γ.Π. Ξένου, Αθήναι 1936-1940 (3 τόμοι). Ιερά Σύνοδος Καθολικής Ιεραρχίας Ελλάδος. ΜΑΕ Η Μεγάλη Αμερικανική Εγκυκλοπαίδεια. Εκδ. Κ. Εμμανουήλ-Δ. Κίτσια & Σια, Αθήναι 1971-1973 (20 τόμοι). ΜΕΕ Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια. Εκδ. Πυρσός, Αθήνα 1934. 3
Θεμάτων Καθολικής Θεολογίας ΜΕΕ δ ΜΟΧΕ ΜΣΕ ΝΕΕ ΝΕΛ ΔΑΝΔΡΑΚΗΣ Π., Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια. Εκδ. Ο Φοίνιξ, Αθήναι χ.χ. Μεγάλη Ορθόδοξη Χριστιανική Εγκυκλοπαίδεια. Εκδ. Στρατηγικές Εκδόσεις, Αθήνα 2010κε. Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια. Εκδ. Ακάδημος, Αθήνα 1978-1983. Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια (Χάρη Πάτση), Αθήναι 1967-1979. Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν. Εκδ. Εγκυκλοπαιδικής Επιθεώρησης Ήλιος (επανέκδοση α εκδ. 1948) (30 τόμοι). ΠΒΛ Εκπαιδευτική Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό. Εκδοτική Αθηνών 1983-1992 (10 τόμοι). ΠΛΕ ΦΕΛ Παγκόσμιο Λεξικό των Έργων. Εκδ. Spiritus Mundi, Αθήναι 1966 (6 τόμοι). Φιλοσοφικό Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό (επιμ. Λ.Φ. Ιλιτσεφ-Π.Ν. Φεντοεγιεφ). Εκδ. Κ. Καπόπουλος, Αθήνα 1986 (5 τόμοι). 4
Ελληνική Βιβλιογραφία ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η δημοσίευση μιας θεματικής βιβλιογραφίας, προσπάθεια χρονοβόρα και επίπονη, αποτελεί ερευνητικό εργαλείο για τους μελετητές και τους θεράποντες του γνωστικού αντικειμένου που περιλαμβάνει. Σε κάθε προσπάθεια του είδους, προκειμένου να τιθασευτεί ο όγκος του υλικού, αλλά και να οριοθετηθεί η επιμέλεια της καταγραφής του, τίθενται κάποιες παράμετροι. Η πρώτη και κύρια οριοθέτηση προσδιορίζεται από τον τίτλο του βιβλίου: ελληνική βιβλιογραφία θεμάτων Καθολικής Θεολογίας 1550-2010. Η παρούσα βιβλιογραφία περιορίζεται σε δημοσιεύματα στα ελληνικά, διότι αυτά είναι σε μεγάλο βαθμό άγνωστα. Κι αυτό διότι, πέρα από τα απολογητικά, αντιρρητικά ή και πολεμικά δημοσιεύματα, δεν είναι γνωστά όσα παρήγαγε ο ελληνικός καθολικός Τύπος και οι αυτοτελείς εκδόσεις διαφόρων φορέων της Καθολικής Εκκλησίας στην Ελλάδα. Εξίσου άγνωστα σε πολλούς καθολικούς είναι τα, κυρίως, επιστημονικά δημοσιεύματα των Θεολογικών Σχολών αλλά και οι αδημοσίευτες διατριβές. Η παρούσα βιβλιογραφία καταγράφει 3.830 λήμματα. Γι αυτό δεν πρέπει να ξενίζει το ότι στην βιβλιογραφία, συμπεριλαμβάνονται άρθρα, δοκίμια, βιβλία που εν μέρει πραγματεύονται την καθολική θεολογική σκέψη ή θέση σε κάποιο ζήτημα. Αυτό αποτελεί πλούτο σε επίπεδο προσέγγισης και μελέτης, εφόσον ο ορθόδοξος θεολόγος γράφει για την καθολική θεολογία με επιστημονική επάρκεια τεκμηρίωσης, μεθοδολογίας και αποτύπωσης του τι λέει για το συγκεκριμένο θέμα η καθολική θεολογία. Επομένως δεν περιλαμβάνονται εκείνα τα δημοσιεύματα πολεμικής ή ενάντιας απολογητικής με ύφος μισαλλόδοξο και περιεχόμενο εμπάθειας. Κρίθηκε επίσης ωφέλιμο να διευρυνθεί η θεματολογία της βιβλιογραφίας σε θέματα καθολικής θεολογίας ώστε να συμπεριληφθούν και τα εκλαϊκευμένα και τα εγκυκλοπαιδικά δημοσιεύματα που αφορούν ζητήματα τα οποία πραγματεύεται η καθολική θεολογία. Αν αυτή η διεύρυνση μπορεί να επισύρει 5
Θεμάτων Καθολικής Θεολογίας τον στιγματισμό των ειδημόνων του χώρου πως η παρούσα εργασία δεν είναι επιστημονικού επιπέδου, ωστόσο δεν μπορούσε να παραγνωριστεί, εφόσον όλο και περισσότερο αναπτύσσεται η μελέτη και η έρευνα, και σε εκλαϊκευμένα δημοσιεύματα, τα οποία αποτυπώνουν τη λαϊκή πνευματικότητα των Ελλήνων Καθολικών, την ποιμαντική προσέγγιση θεολογικών ζητημάτων και την επιδιωκόμενη συνάφεια της θεολογίας με άλλες επιστήμες και τέχνες. Ο χρονικός ορίζοντας της βιβλιογραφίας είναι από τον 17 ο αι. έως και το 2010. Μέσα σ αυτό τον ορίζοντα, αναπόφευκτα, θα υπάρχουν δημοσιεύματα που διέλαθαν της προσοχής και δεν έχουν συμπεριληφθεί στη βιβλιογραφία. Εξίσου βέβαιο είναι ότι στις σελίδες θα υπάρχουν αβλεψίες, παραλείψεις και, εύχομαι όχι πολλά, λάθη. Για όλα αυτά ζητώ την κατανόηση του χρήστη αυτού του εγχειριδίου και ελπίζω να μην είναι εις βάρος του συνολικού αποτελέσματος της προσπάθειας. Τα δημοσιεύματα έχουν κατανεμηθεί σε θέματα, τα οποία είναι όσο το δυνατό διευρυμένα (π.χ. στην Ηθική υπάρχουν λήμματα για την οικογένεια, στο Κανονικό Δίκαιο υπάρχουν λήμματα για το Εκκλ. Δίκαιο, τον προσηλυτισμό, τη θρησκευτική ελευθερία, κ.ο.κ.) προς διευκόλυνση της πληροφόρησης του ερευνητή. Οι καταχωρήσεις των λημμάτων, σε κάθε θεματική ενότητα, είναι με αλφαβητική σειρά συγγραφέα με πρόθεμα έναν αριθμό. Το βιβλίο, στο τέλος, έχει ένα θεματικό ευρετήριο (π.χ. χριστολογία, Θ. Μυστήρια, Αγία Γραφή, κτλ.) και ένα ευρετήριο συγγραφέων. 6
Αγία Γραφή Μεθοδολογία, ερμηνευτική, βιβλικές μελέτες 1. «Αποδεκτόν το περί αποκαλύψεως νέον σχέδιον» (Β Βατικανή Σύνοδος) Καθολική 17/11/1965. 2. «Οι πράξεις των Αποστόλων: ερμηνεία και ζωή της Εκκλησίας» Σύγχρονα Βήματα 20 (1989) 69, 59 50. 3. «Οξεία συζήτησις περί της Θ. Αποκαλύψεως» (Β Βατικανή Σύνοδος) Καθολική 5/12/1962. 4. «Πότε μετεστράφη ο Αγ. Παύλος» Καθολική 28/1/1937. 5. «Τα ιερά Ευαγγέλια» Καθολική 30/5/1940 6/6/1940. 6. «Τι προσφέρει ο ερμηνευτής» Προβλήματα Θεολογίας 3 (1972) 8, 36 51. 7. ΑΓΟΥΡΙΔΗΣ Σ., «Οικουμενικό Βιβλικό Συνέδριο Ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών Θεολόγων, Αθήνα 25 29 Οκτ. 1995» ΔΒΜ 24 (1995), 89 100. 8. ΑΓΟΥΡΙΔΗΣ Σ., Το Ευαγγέλιο και η Καθολική Εκκλησία, Θεσσαλονίκη 1956. 9. ΑΣΗΜΑΚΗΣ Ι., «Η ενότητα της πίστης στην Παλαιά Διαθήκη» Σύγχρονα Βήματα 36 (2005) 136, 195 210. 10. ΑΣΗΜΑΚΗΣ Ι., «Η Ιεροσύνη στην Παλαιά Διαθήκη» Σύγχρονα Βήματα 34 (2005) 125, 37 48. 11. ΑΣΗΜΑΚΗΣ Ι., Ο κόπος της αγάπης σας. Πνευματική ανάγνωση των επιστολών του Αποστόλου Παύλου στους πρώτους ευρωπαίους χριστιανούς. Εκδ. Αποστολικού Βικαριάτου Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη 2008. 12. ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ Π., Ο ιερός Αυγουστίνος ως ερμηνευτής του αποστόλου Παύλου και το πρόβλημα της ανθρώπινης σεξουαλικότητας στο Ι. ΑΣΗΜΑΚΗΣ (Επιμ.), Donorum commutatio. Τιμητικός Τόμος για τα 70 α γενέθλια του Αρχιεπισκόπου Ιωάννη Σπιτέρη, Θεσσαλονίκη 2010, 733 764 και στην Θεολογία 81 (2010) 3, 129 158.
Θεμάτων Καθολικής Θεολογίας 13. ΒΕΝΕΔΙΚΤΟΣ ΙΣΤ (Μετ. Μ. Σίκ), «Ο Παύλος και ο Ιησούς» Τηνιακά Μηνύματα Ιανουάριος 2009, 8 11. 14. ΒΙΔΑΛΗΣ Ν., «Ακολουθώντας τον Απόστολο Παύλο από τις Επιστολές του» Καθολική 15/1/2009, 2/2/2009, 16/2/2009, 16/3/2009, 2/4/2009, 21/4/2009, 11/5/2009, 25/5 8/6/2009, 22/6/2009, 7/7/2009, 21/7/2009, 7/8 21/8/2009, 15/9/2009. 15. ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ Β., «Περί του υπομνήματος του αγίου Ιππολύτου, Επισκόπου Ρώμης, εις τον προφήτην Δανιήλ» Εκκλησιαστική Αλήθεια 1α (1885) 10 21. 16. ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ Β., «Του αγίου Ιππολύτου, αρχιεπισκόπου και μάρτυρα, περί οράσεως του προφήτου Δανιήλ λόγος Α» Εκκλησιαστική Αλήθεια 1α (1885) 21 24 49 60 2α (1886) 225 247 273 287. 17. ΔΙΑΠΟΥΛΗ Ε., «Γυναικείες μορφές της Βίβλου» Καθολική 5/4/1961, 12/4. 18. Ευαγγελικά Αναγνώσματα με Θεία Ανάγνωση. Κύκλος Α (Έτος του Ματθαίου) περίοδος Παρουσίας 2010 Πανήγυρη Χριστού Βασιλέα 2011. Ελληνική Βιβλική Εταιρεία, Αθήνα 2010. 19. Ευαγγελικά Αναγνώσματα με Θεία Ανάγνωση. Κύκλος Γ (Έτος του Λουκά) περίοδος Παρουσίας 2009 Πανήγυρη Χριστού Βασιλέα 2010. Ελληνική Βιβλική Εταιρεία, Αθήνα 2009. 20. ΙΩΑΝΝΟΥ Μ., «Η προσευχή και η ευχαριστιακή λατρεία κατά τον Απόστολον Παύλον» Καθολική 8/12/1970, 22/12/1970. 21. ΙΩΑΝΝΟΥ Μ., «Τα Ιερά Ευαγγέλια» Καθολική 7/7/1970, 21/7/1970, 28/7/1970, 4/8/1970. 22. ΚΑΡΑΒΙΔΟΠΟΥΛΟΣ Ι., «Η επιστημονική έρευνα της Καινής Διαθήκης εν τω Προτεσταντισμώ και τω Ρωμαιοκαθολικισμώ κατά την τελευταίαν πεντηκονταετίαν» ΕΕΘΣΘ 11 (1966), 475 500 (ΙΔΙΟΥ, Μελέτες Ερμηνείας και Θεολογίας της Καινής Διαθήκης, Θεσσαλονίκη 1990, 13 47). 23. ΚΙΡΚΑΣΙΟΣ Θ., «Η αίρεσις των Εσσαίων και ο Ιησούς» Καθολική 12/3/1958 16/4/1958. 24. ΚΟΝΤΙΔΗΣ Θ., «Αγία Γραφή: αναζητώντας τη σωστή 8
Ελληνική Βιβλιογραφία απόσταση» (Η θέση του Πατέρα στη σημερινή οικογένεια) Ανοιχτοί Ορίζοντες 109 (2009) 1056, 23 25. 25. ΚΟΝΤΙΔΗΣ Θ., «Βιβλική ερμηνευτική. Σημειώσεις πάνω στην ερμηνευτική μέθοδο του Φαράντου» ΔΒΜ 19 (1990) 60 59. 26. ΚΟΝΤΙΔΗΣ Θ., «Θρησκεία και επιστήμη: η ενσωμάτωση της ιστορικοκριτικής μελέτης της Βίβλου στη θεολογία» Σύγχρονα Βήματα 37 (2006) 138, 109 115. 27. ΚΟΝΤΙΔΗΣ Θ. ΜΑΥΡΟΦΙΔΗΣ Σ., «Η αξία της Παλαιάς Διαθήκης» Σύγχρονα Βήματα 33 (2002), 123, 153 171. 28. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ Χ., «Το περί θείας Αποκαλύψεως διάταγμα της Β Βατικανής Συνόδου κρινομένου από ορθοδόξου πλευράς» Κληρονομία 2α (1970) 112 148. 29. ΛΑΜΠΡΟΥ Ε., «Ο Ιησούς και οι φτωχοί» Αγγελιοφόρος 77 (1976) 738, 7 9. 30. Λεξικό Βιβλικής Θεολογίας, Εκδ. Αρτος Ζωής Αθήνα 1980. 31. ΜΑΙΔΙΩΤΟΥ Α., «Ο απόστολος Παύλος» Ανοιχτοί Ορίζοντες 90 (1990) 876, 10 12. 32. ΜΑΙΔΙΩΤΟΥ Α., «Το ξεκίνημα του Παύλου» Ανοιχτοί Ορίζοντες 90 (1990) 879, 10 11. 33. ΜΑΡΑΓΚΟΣ Γ. (Επιμ.), «Οι Πράξεις των Αποστόλων» Ανοιχτοί Ορίζοντες 85 (1984) 817, 2 20. 34. ΜΑΡΑΓΚΟΣ Γ. (Επιμ.), «Το δεύτερο Ευαγγέλιο» (Κατά Μάρκο) Ανοιχτοί Ορίζοντες 84 (1983) 807, 2 24. 35. ΜΑΡΑΓΚΟΣ Γ., (Επιμ.), «Την εποχή του Ιησού. Η κατάσταση η χώρα ο άνθρωποι» Ανοιχτοί Ορίζοντες 86 (1986) 838, 1 22. 36. ΜΑΡΑΓΚΟΣ Ι., «Το κατά Λουκάν ευαγγέλιο: ένα μήνυμα ελπίδας» Ανοιχτοί Ορίζοντες 94 (1994) 918, 1 23. 37. ΜΑΡΑΓΚΟΣ Ι., «Το κατά Ματθαίον ευαγγέλιο. Ευαγγέλιο της κοινότητας και του κατηχητή» Ανοιχτοί Ορίζοντες 95 (1995) 928, 1 16; 929, 13 14. 38. ΜΑΣΤΡΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ Η., «Το βιβλικό ινστιτούτο των Ρωμαιοκαθολικών εις την Ιερουσαλήμ» Νέα Σιών 65 (1970), 48 54. 9
Θεμάτων Καθολικής Θεολογίας 39. ΜΑΥΡΟΦΙΔΗΣ Σ., «Απόστολος Παύλος» Ανοιχτοί Ορίζοντες 109 (2009) 1055, 11 16. 40. ΜΑΥΡΟΦΙΔΗΣ Σ., «Η γαρ σάρξ επιθυμεί κατά του πνεύματος το δε πνεύμα κατά της σαρκός (Γαλ 5, 17)» Καθολική 8/6/1976, 15/6/1976. 41. ΜΑΥΡΟΦΙΔΗΣ Σ., «1 Κορ 15,3 4. Μια παρατήρηση και μερικές σκέψεις» Ανοιχτοί Ορίζοντες 84 (1983) 806, 1 5. 42. ΜΑΥΡΟΦΙΔΗΣ Σ., «Για ποιο λόγο εκ Παρθένου» Καθολική 8/1/1980. 43. ΜΑΥΡΟΦΙΔΗΣ Σ., «Δυο υπερβολές στην κατ έννοιαν μετάφραση» ΔΒΜ 19 (1990) 5 12. 44. ΜΑΥΡΟΦΙΔΗΣ Σ., «Εβραϊκές και αραμαικές λέξεις στην Καινή Διαθήκη» Καθολική 3/6/1980, 10/6/1980. 45. ΜΑΥΡΟΦΙΔΗΣ Σ., «Ένας παπάς περιορισμένης αντίληψης και ο Πίος ΙΒ (1939 1958)» (Θεοπνευστίας Αγίας Γραφής) Ανοιχτοί Ορίζοντες 91 (1991) 887, 1 7. 46. ΜΑΥΡΟΦΙΔΗΣ Σ., «Η Αγία Γραφή, μετάφραση από τα πρωτότυπα κείμενα, Έκδοση της Ελληνικής Βιβλικής Εταιρείας, κριτική παρουσίαση» Σύγχρονα Βήματα 29 (1998) 106, 66 105. 47. ΜΑΥΡΟΦΙΔΗΣ Σ., «Η θυσία του Ισαάκ και η πίστη του Αβραάμ (Γεν 22, 1 19)» Ανοιχτοί Ορίζοντες 85 (1984) 816, 8 12. 48. ΜΑΥΡΟΦΙΔΗΣ Σ., «Η νέα μετάφραση της Καινής Διαθήκης» Καθολική 7/7/1985, 14/7/1985, 21/7/1985, 30/7/1985. 49. ΜΑΥΡΟΦΙΔΗΣ Σ., «Η παραβολή του πλουσίου και του φτωχού Λαζάρου (Λκ 16, 19 31)» Σύγχρονα Βήματα 30 (1999) 109, 3 28. 50. ΜΑΥΡΟΦΙΔΗΣ Σ., «Ο Θεός και ο Σατανάς: η διάσπαση μιας προσωπικότητας» Ανοιχτοί Ορίζοντες 94 (1994) 909, 2 15. 51. ΜΑΥΡΟΦΙΔΗΣ Σ., «Ο Ιησούς προσεύχεται» Ανοιχτοί Ορίζοντες 87 (1987) 847, 1 14. 52. ΜΑΥΡΟΦΙΔΗΣ Σ., «Ο Ιησούς της Ιστορίας, ο Χριστός της Εκκλησίας και ο Χριστός της φαντασίας» Ανοιχτοί Ορίζοντες 106 (2006) 1034, 3 7. 10
Ελληνική Βιβλιογραφία 53. ΜΑΥΡΟΦΙΔΗΣ Σ., «Συγγραφείς και αντιγραφείς της Καινής Διαθήκης» Καθολική 25/9/1979, 2/10/1979. 54. ΜΑΥΡΟΦΙΔΗΣ Σ., «Υπήρχε κοινοκτημοσύνη στην πρώτη κοινότητα;» Ανοιχτοί Ορίζοντες 86 (1985) 825, 5 20. 55. ΜΑΥΡΟΦΙΔΗΣ Σ., «Χαίρε. Εξηγητικό σημείωμα στο Λουκά Α, 28» Καθολική 20/3/1979. 56. ΜΑΥΡΟΦΙΔΗΣ Σ., Η Μητέρα του Ιησού στην Καινή Διαθήκη, Εκδ. Πορεία Πνευματική Αθήνα 1989 57. ΜΑΥΡΟΦΙΔΗΣ Σ., Ιώβ, κεφ. 28: το εγκώμιο της ανέφικτης σοφίας στο Ι. ΑΣΗΜΑΚΗΣ (Επιμ.), Donorum commutatio. Τιμητικός Τόμος για τα 70 α γενέθλια του Αρχιεπισκόπου Ιωάννη Σπιτέρη, Θεσσαλονίκη 2010, 141 154. 58. ΜΑΥΡΟΦΥΔΗΣ Σ., «Βιβλική χρήση του όρου αδελφός» Ανοιχτοί Ορίζοντες 83 (1982) 801, 6 9. 59. ΜΠΟΥΧΑΓΙΑΡ Π., «Ευαγγέλιον Αγίου Ιωάννου» Αγγελιοφόρος 72 (1971) 686/687, 15 16; 688 72 (1971) 688, 31 32; 72 (1971) 689, 46 48; 72 (1971) 691, 79 80; 72 (1971) 693, 111 112;72 (1971) 695, 143 144; 73 (1972) 696 697, 15 16; 73 (1972) 698, 31 32; 73 (1972) 699, 47 48; 73 (1972) 700, 63 64; 73 (1972) 702, 95 96; 73 (1972) 703, 111 112; 73 (1972) 704, 127 128; 73 (1972) 705, 143 144; 74 (1973) 706, 15 16; 74 (1973) 707, 31 32; 74 (1973) 708, 47 48; 74 (1973) 710, 79 80; 74 (1973) 711, 95 96; 74 (1973) 712, 111 112; 74 (1973) 713, 127 128; 74 (1973) 714, 143 144; 74 (1973) 715, 159 160; 75 (1974) 716, 14 16; 75 (1974) 717, 31 32; 75 (1974) 718, 47 48; 75 (1974) 719, 63 64; 75 (1974) 720, 79 80; 75 (1974) 721, 95 96; 75 (1974) 722, 111 112. 60. ΜΠΟΥΧΑΓΙΑΡ Π., «Η θεοπνευστία της Αγ. Γραφής» Αγγελιοφόρος 65 (1964) 624, 205 210 625, 225 230. 61. ΠΡΙΝΤΕΖΗΣ Ν., Η Ιστορία της Καινής Διαθήκης, Σύρος 1903. 62. ΡΗΓΟΥΤΣΟΣ Ι., «Οικουμενικά θέματα: ερμηνεία ενός κειμένου (Α Ιω 4, 7 21)» Σύγχρονα Βήματα 19 (1988) 65, 22 26. 63. ΣΑΛΑΧΑΣ Δ., «Αι μυσταγωγικαί συναθροίσεις εν τη πρώτη χριστιανική κοινότητι» Καθολική 17/6/1964, 24/6/1964, 8/7/1964. 64. ΣΑΛΑΧΑΣ Δ., «Εισαγωγή στην Αγ. Γραφή» Καθολική 11
Θεμάτων Καθολικής Θεολογίας 10/1/1968 21/2/1968. 65. ΣΑΛΑΧΑΣ Δ., «Η Ανάσταση του Χριστού δίνει αξία στην πίστη μας» (παύλεια γραμματεία) Καθολική 29/4/1986. 66. ΣΑΛΑΧΑΣ Δ., «Η Ανάστασης του Κυρίου εις το πρώτο κήρυγμα των Αποστόλων» Καθολική 29/4/1964. 67. ΣΑΛΑΧΑΣ Δ., «Η γνώμη των Εβραίων περί Ιησού του Ναζωραίου» Καθολική 25/5/1966 1/6/1966. 68. ΣΑΛΑΧΑΣ Δ., «Η δίκη διά την υπόθεσιν του Ναζωραίου» Καθολική 12/4/1967, 19/4/1967, 3/5/1967, 31/5/1967. 69. ΣΑΛΑΧΑΣ Δ., «Η θεολογία της ενσαρκώσεως εν τη διδασκαλία του Αποστ. Παύλου» Καθολική 21/12/1966. 70. ΣΑΛΑΧΑΣ Δ., «Η κατά Χριστόν νέα ζωή εν τη Θεολογία του Αποστ. Παύλου» Καθολική 11/12/1968. 71. ΣΑΛΑΧΑΣ Δ., «Η περί σωτηρίας διδασκαλία των Πράξεων των Αποστόλων» Καθολική 7/5/1969 28/5/1969. 72. ΣΑΛΑΧΑΣ Δ., «Καταλλαγή και δικαίωσις κατά την Καινήν Διαθήκην» Καθολική 10/4/1979. 73. ΣΑΛΑΧΑΣ Δ., «Μετάνοια μεταστροφή εις την Ιεράν Γραφήν» Αγγελιοφόρος 65 (1964) 617, 35 37 618, 59 61. 74. ΣΑΛΑΧΑΣ Δ., «Ο Ιουδαϊκός λαός και η εις θάνατον καταδίκη του Ιησού του Ναζωραίου» Καθολική 17/8/1966 12/10/1966. 75. ΣΑΛΑΧΑΣ Δ., «Ο λαός του Θεού εν τη πρώτη χριστιανική Εκκλησία» Καθολική 25/12/1963, 1/1/1964. 76. ΣΑΛΑΧΑΣ Δ., «Ο Πέτρος και οι ένδεκα εν τη ζωή της πρώτης Εκκλησίας» Καθολική 20/11/1963, 27/11/1963. 77. ΣΑΛΑΧΑΣ Δ., «Οι Απόστολοι Πέτρος και Παύλος εις την Αντιόχειαν» Καθολική 26/6/1963. 78. ΣΑΛΑΧΑΣ Δ., «Οι διάκονοι εν τη πρώτη Εκκλησία» Καθολική 12/2/1964. 79. ΣΑΛΑΧΑΣ Δ., «Οι πρώτοι οπαδοί του Ναζωραίου» Καθολική 8/11/1967, 15/11/1967, 22/11/1967. 12
Ελληνική Βιβλιογραφία 80. ΣΑΛΑΧΑΣ Δ., «Το δώρον της Πεντηκοστής εις τας Πράξεις των Αποστόλων» Καθολική 13/5/1964, 20/5/1964. 81. ΣΑΛΑΧΑΣ Δ., «Το Πάσχα το χριστιανικό πορεία προς τους ουρανούς. Προεικονίσθηκε στην έξοδο, επετελέσθη στην Ανάσταση» Καθολική 9/4/1985. 82. ΣΑΛΑΧΑΣ Δ., «Το πρώτο κήρυγμα εν τη Εκκλησία» Καθολική 20/11/1968, 27/11/1968. 83. ΣΙΓΑΛΑΣ Α., «Η παράδοση των κειμένων της Αγίας Γραφής» Καθολική 7/10/1969, 14/10/1969. 84. ΣΙΚ Μ., «Ενεργώντας με χριστιανική ελευθερία (Γαλ. 5,1 6). Από την πνευματική κληρονομιά του Παύλου» Τηνιακά Μηνύματα Ιανουάριος 2009, 12 14. 85. ΣΠΙΤΕΡΗΣ Ι., «Η σπουδαιότητα του Λόγου του Θεού στη ζωή του χριστιανού. Όλα άρχισαν από την Αποκάλυψη του Θεού» Συνάντηση 32 (2009) 171, 53 57 και επιλεγμένα μέρη στις Ενοριακές Καμπάνες 4/12/2009 και 12/2/2010. 86. ΣΠΙΤΕΡΗΣ Ι., «Τα ευαγγελικά κείμενα και η βρεφική ηλικία του Ιησού» Καθολική 18/12/1979, 27/12/1979. 87. ΣΤΕΦΑΝΟΥ Ε., «Ο Χριστός Θεός αγάπη. Το κείμενον της προς Φιλιππησίους (Β, 6 7 )» Καθολική 7/3/1972. 88. ΣΤΕΦΑΝΟΥ Ε., Ιερά Ιστορία της Παλαιάς Διαθήκης, Αθήναι 1940. 89. ΣΤΕΦΑΝΟΥ Π., Το κείμενον της προς Φιλιππησίους (Β 6 7). Ο Χριστός Θεός Αγάπη, Αθήναι 1972. 90. ΤΣΙΝΙΚΟΠΟΥΛΟΣ Δ., «Ο Ευαγγελιστής Λουκάς: ο ιατρός, ο ιστορικός, ο λόγιος» Σύγχρονα Βήματα 27 (1996) 97, 31 37. 91. ΦΩΣΚΟΛΟΣ Μ., «Ο Απόστολος Παύλος στην Τήνο;» Τηνιακά Μηνύματα Ιανουάριος 2009, 23. 92. ANTOINE Ch., «Αγία Γραφή και κοινότητες της βάσης στη Λατινική Αμερική» Σύγχρονα Βήματα 13 (1982), 34 48. 93. ARIAS J. (Μετ. Μ.Ν. Ρούσσος), «Η αποκάλυψη των φτωχών. Το μυστήριο της Γέννησης» (βιβλική μελέτη) Ανοιχτοί Ορίζοντες 103 (2003) 1008, 1 3. 13
Θεμάτων Καθολικής Θεολογίας 94. BEAUCHAMP P. (Μετ. Σ. Φρέρης), «Ο Θεός του Δεκαλόγου» Προβλήματα Θεολογίας 3 (1972), 5 17. 95. BEAUCHAMP P., «Ανοίγοντας το βιβλίο των Ψαλμών» Σύγχρονα Βήματα 25 (1994), 142 146. 96. BEAUCHAMP P., «Η βία στη Βίβλο» Σύγχρονα Βήματα 30 (1999) 110, 96 110. 97. BEAUCHAMP P., «Ο ξένος σύμφωνα με τη διαθήκη του Θεού στην Αγία Γραφή» Σύγχρονα Βήματα 12 (1981) 39, 162 165. 98. BIANCHI E. (Μετ. Μ. Φώσκολος), «Η Θεία Ανάγνωση. Τέσσερα βήματα στο Λόγο του Θεού» Τηνιακά Μηνύματα Δεκέμβριος 2008. 99. BOISMARD M.E., «Η νίκη επί του θανάτου σύμφωνα με το κείμενο της Βίβλου» Προβλήματα Θεολογίας 7 (1976), 67 77. 100. CONGAR Y. (Μετ. Δ. Κουτρουμπή), «Τι ημπορούμεν να εύρωμεν εις την Αγίαν Γραφήν» στο Ο Ζωντανός Λόγος. Πνευματικό Συμπόσιο περί Αγίας Γραφής Αθήνα 1970, 131 138. 101. DANIELOU J., Αγία Γραφή και Λειτουργία. Η βιβλική θεολογία των μυστηρίων και των εορτών κατά τους πατέρες της Εκκλησίας, Αθήνα 1981, 1994². 102. DE MEESTER P., «Ο Φίλιππος και ο Αιθίοπας Ευνούχος ή το βάπτισμα ενός Νούβιου προσκυνητή» Σύγχρονα Βήματα 13 (1982) 43, 177 192. 103. DESTRO A. PESCE M. (Μετ. Π. Βασιλειάδης Φ. Κεραμίδα Γιαννοπούλου), «Οριακότητα και ολοκλήρωση. Η Εκκλησία και οι εκτός κατά τον απ. Παύλο. Ανθρωπο κοινωνιολογική θεώρηση» ΔΒΜ 25 (1996) 38 51. 104. DUFOUR X. L. (Μετ. Γ. Μαραγκός), «Απέναντι στα γεγονότα της ζωής του Ιησού» Ανοιχτοί Ορίζοντες 104 (2004) 1017, 3 6. 105. DUFOUR X. L. (Μετ. Ι. Καραβιδόπουλος), «Η ειρήνη του Χριστού» Ανοιχτοί Ορίζοντες 103 (2004) 1009, 13 14. 106. DULLES A. (Μετ. Ι. Ρούσσος), «Ο Ιησούς της ιστορίας και ο Χριστός της πίστεως» Προβλήματα Θεολογίας 1 (1970), 42 59. 14
Ελληνική Βιβλιογραφία 107. DUPONT SOMMER A., «Ο ύμνος της Γεννήσεως του Μεσσίου. Μετά κριτικήν αποκατάστασιν (1 QH 3,6 18)» Γρηγόριος ο Παλαμάς 68 (1985), 69 86. 108. ETCHEGARAY R. (Μετ. Σ. Γουνελάς), «Η Αποκάλυψη μια νέα Γένεση» Σύναξη 1995, 23 26. 109. GARRONE G. M. (Μετ. Σ. Φρέρης), «Το ιερατείον της Καινής Διαθήκης» Προβλήματα Θεολογίας 1 (1970), 35 46. 110. GEORGE A. (Μετ. Α. Μαιδιώτη), «Η πρώτη Επιστολή προς Κορινθίους» Ανοιχτοί Ορίζοντες 103 (2003) 1008, 5. 111. GEORGE A. (Μετ. Α. Μαιδιώτου), «Η δεύτερη αποστολή από το 49 έως το 52 μ.χ.» (Απ. Παύλος) Ανοιχτοί Ορίζοντες 104 (2004) 1013, 3 5. 112. GEORGE A. (Μετ. Α. Μαιδιώτου), «Η προς Φιλιππησίους Επιστολή» Ανοιχτοί Ορίζοντες 103 (2003) 1005, 15. 113. GEORGE A. (Μετ. Α. Μαιδιώτου), «Οι επιστολές του Παύλου» Ανοιχτοί Ορίζοντες 104 (2004) 1012, 6. 114. GEORGE A. (Μετ. Α. Μαιδιώτου), «Παύλος, απόστολος» Ανοιχτοί Ορίζοντες 104 (2004) 1011, 6. 115. GIRLANDA A. (Μετ. Μ. Πρίντεζης), Βιβλική διδαχή. Μια πρώτη επαφή με την Αγία Γραφή, Εκδ. Καλός Τύπος Αθήνα 1983 (4 Τόμοι) 116. GRELOT P. (Μετ. Μ. Ρούσσος), «Τρεις ερωτήσεις στη Βίβλο» Προβλήματα Θεολογίας 5 (1974), 67 75. 117. GUARDINI R. (Μετ. Ι. Κοτσώνης), Ο Κύριος, Αθήνα 1955, 1983². 118. GUILLET J., (Μετ. Γ. Ρηγόπουλος), «Κοινωνία» (βιβλική έννοια) Ανοιχτοί Ορίζοντες 103 (2003) 1006, 13 14. 119. GUILLET J., (Μετ. Σ. Φρέρης), Ένας Θεός που μιλάει. Εκδ. Πορεία Πνευματική, Αθήνα 1984. 120. HOFFMANN P. (Μετ. Μ. Ρούσσος), «Ο λόγος του Ιησού περί διαζυγίου» Προβλήματα Θεολογίας 4 (1973), 30 47. 121. IERSEL B. (Μετ. Σ. Φρέρης), «Η εξελεγκτική εικόνα του ανθρώπου στο ευαγγέλιο» Προβλήματα Θεολογίας 5 (1974), 48 60. 15
Θεμάτων Καθολικής Θεολογίας 122. JEREMIAS J. (Μετ. Σ. Αγουρίδης), Ο Ιησούς και το ευαγγέλιό του, Αθήνα 1984. 123. KERTELGE K. (Μετ. Μ. Ρούσσος), «Νεολαία Ανακαίνιση. Ένα προνομιούχο θέμα της Καινής Διαθήκης» Προβλήματα Θεολογίας 6 (1975), 173 182. 124. KNOCH O. (Μετ. Ι. Δαλέζιος), «Η άλλη Μαρία» Ανοιχτοί Ορίζοντες 96 (1996) 932, 13 15. 125. LAURENTIN R., «Ο Ιησούς και οι γυναίκες: μια ξεχασμένη επανάσταση» Σύγχρονα Βήματα 14 (1983), 48 60. 126. LAVERNETTE G., «Η νίκη του φόβου του θανάτου στην προς Εβραίους Επιστολή» Σύγχρονα Βήματα 14 (1983) 46, 115 120. 127. LECLERC E. (Μετ. Α. Αλμπέρτη), «Ένα μεγάλο σχέδιο αγάπης» (Εφ 1, 1 και 1, 3) Ανοιχτοί Ορίζοντες 107 (2007) 1041, 5 7. 128. LECLERC E. (Μετ. Α. Αλμπέρτη), «Ένας νέος άνθρωπος κι ένας νέος κόσμος» (προς Εφεσίους) Ανοιχτοί Ορίζοντες 107 (2007) 1042, 4 6. 129. LÉON DUFOUR X. (Μετ. Δ. Δαλέζιος), «Η παρουσία του αναστάντος Ιησού» Προβλήματα Θεολογίας 2 (1971), 5 29. 130. LÉON DUFOUR X. (Μετ. Σ. Φρέρης), «Η τελευταία συνομιλία του Ιησού με τον Πατέρα» ΔΒΜ 11 (1982), 5 18. 131. LÉON DUFOUR X. (Μετ. Σ. Φρέρης), «Πέρα του τάφου» Προβλήματα Θεολογίας 4 (1973), 43 59. 132. LÉON DUFOUR X., (Μετ. Π. Φώσκολος), «Τι προσφέρει ο ερμηνευτής» Προβλήματα Θεολογίας 3 (1972), 36 51. 133. LÉON DUFOUR X., «Απέθανεν υπέρ των αμαρτιών ημών» ΔΒΜ 8 (1979), 65 84. 134. LÉON DUFOUR X.L. P. GRÊLOT, «Εισαγωγή (στο Λεξικό Βιβλικής Θεολογίας)» ΔΒΜ 9 (1980) 1 28. 135. LOHSE E. (Μετ. Σ. Αγουρίδης), Επίτομη Θεολογία της Καινής Διαθήκης, Αθήνα 1980. 136. LYONNET S., «Το μήνυμα του Αποστόλου Παύλου και η επικαιρότης του. Η ελευθερία του χριστιανού» Καθολική 23/12/1975, 16
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Αγία Γραφή Μεθοδολογία, Ερμηνευτική, Βιβλικές μελέτες. 7 Αγιολογία Αγιολογικές μελέτες, Βίοι Αγίων, Λαϊκή ευλάβεια... 22 Ανθρωπολογία.. 51 Γενικά Περί καθολικισμού, Παπών, Οργανώσεων και δομών, δραστηριότητες θεσμών και φορέων... 53 Διδακτικό Σώμα Συνοδικά Διατάγματα, Ιδιόβουλα, Εγκύκλιοι Παραινέσεις Επιστολές Παπών, Συνόδου της Ιεραρχίας. 77 Εκκλησιολογία.. 85 Ηθική Οικογένεια, Γάμος, Βιοηθική, Σεξουαλικότητα, Κοινωνική ηθική.. 100 Θεολογία Μελέτες, άρθρα συστηματικής θεολογίας γενικού περιεχομένου, βιογραφικές παρουσιάσεις θεολόγων... 109 Κανονικό Δίκαιο Σχέσεις Κράτους Εκκλησίας, Ανεξιθρησκεία, Θρησκευτική ελευθερία, Εκκλησιαστικό Δίκαιο, Νομική προσωπικότητα 135 Κατηχητική Μεθοδολογία, Εγχειρίδια, Κατηχήσεις.. 150 Λειτουργική Ακολουθίες, Μελέτες, Λειτουργικά βιβλία, Αδελφότητες, Πανηγύρεις.. 156 Μαριολογία.. 173 Κοινωνική Διδασκαλία Περί εργασίας, δικαιοσύνης, ειρήνης, ανάπτυξης... 178 Τέχνη, επιστήμη, πολιτισμός, ΜΜΕ, αθλητισμός... 194 Μυστηριακή Θεολογία Θ. Μυστήρια, Χριστιανική Μύηση... 202 Οικουμενισμός Ιστορία της οικουμενικής κίνησης, μελέτες, άρθρα, ποιμαντική και πνευματικότητα προαγωγής του οικουμενισμού... 210 Πατρολογία 315
Θεμάτων Καθολικής Θεολογίας Πατερικές μελέτες, συγγράμματα Πατέρων της Εκκλησίας 237 Πνευματικότητα Ασκητική, Πνευματικές μελέτες, συγγράμματα και άρθρα. 246 Πνευματολογία Αγιοπνευματικές μελέτες. 269 Χριστολογία. 272 Θεματικό ευρετήριο... 277 Ευρετήριο προσώπων 283 316