ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΕΕ- ΛΑΤΙΝΙΚΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ ΨΗΦΙΣΜΑ Εμπόριο και αλλαγή του κλίματος βάσει της έκθεσης της Επιτροπής Οικονομικών, Χρηματοπιστωτικών και Εμπορικών Θεμάτων Συνεισηγητές ΕΚ: Alain Lipietz (Verts/ALE) και Gianluca Susta (ALDE) Συνεισηγήτρια ΛΑ: Elsa Guevara (Κοινοβούλιο των Άνδεων) Τετάρτη 8 Απριλίου 2009 Μαδρίτη (Ισπανία) RE\782025.doc AP100.355v06-00
EUROLAT Ψήφισμα της 8ης Απριλίου 2009 Μαδρίτη (Ισπανία) [βάσει της έκθεσης της Επιτροπής Οικονομικών, Χρηματοπιστωτικών και Εμπορικών Θεμάτων] Εμπόριο και αλλαγή του κλίματος Η Κοινοβουλευτική Συνέλευση ΕΕ-Λατινικής Αμερικής, έχοντας υπόψη τη δήλωσή της τής 9ης Νοεμβρίου 2006, έχοντας υπόψη τα ψηφίσματά της, της 19ης Δεκεμβρίου 2007, σχετικά με τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που απορρέουν από την παγκοσμιοποίηση για τις οικονομικές και εμπορικές σχέσεις μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των χωρών της Λατινικής Αμερικής, και της 1ης Μαΐου 2008, σχετικά με τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες του Γύρου της Ντόχα, έχοντας υπόψη τις δηλώσεις των πέντε διασκέψεων κορυφής των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ-ΛΑΚ), οι οποίες πραγματοποιήθηκαν διαδοχικά στο Ρίο Ιανέιρο (28 και 29 Ιουνίου 1999), στη Μαδρίτη (17 και 18 Μαΐου 2002), στην Γκουανταλαχάρα (28 και 29 Μαΐου 2004), στη Βιέννη (12 και 13 Μαΐου 2006) και στη Λίμα (16 και 17 Μαΐου 2008), έχοντας υπόψη το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την αλλαγή του κλίματος της 14ης Φεβρουαρίου 2007 1, έχοντας υπόψη Σύμβαση πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την αλλαγή του κλίματος (1992) και το πρωτόκολλο του Κιότο στην εν λόγω σύμβαση, έχοντας υπόψη τη δέκατη τρίτη Διάσκεψη των Συμβαλλομένων Μερών (COP 13) στη Σύμβαση πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την αλλαγή του κλίματος και την τρίτη διάσκεψη των Συμβαλλομένων Μερών ή Σύνοδο των Μερών (COP/MOP 3), του πρωτοκόλλου του Κιότο, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Μπαλί, στην Ινδονησία, από τις 3 έως τις 15 Δεκεμβρίου 2007, έχοντας υπόψη τη Σύμβαση της Βασιλείας για τον έλεγχο των διασυνοριακών κινήσεων επικίνδυνων αποβλήτων και της επεξεργασίας τους, έχοντας υπόψη το πρωτόκολλο του Μόντρεαλ για τις ουσίες που καταστρέφουν τη στιβάδα του όζοντος, έχοντας υπόψη τη Σύμβαση διεθνούς εμπορίας ειδών της άγριας πανίδας και χλωρίδας που κινδυνεύουν να εξαφανιστούν, έχοντας υπόψη την έκθεση Stern σχετικά με τις οικονομικές συνέπειες της αλλαγής του κλίματος, η οποία παρουσιάστηκε στις 30 Οκτωβρίου 2006, έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα της τέταρτης έκθεσης αξιολόγησης της Διακυβερνητικής Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC), η οποία δημοσιεύθηκε στη Βαλένθια, στην Ισπανία, στις 17 Νοεμβρίου 2007, καθώς και τις λοιπές μελέτες που 1 ΕΕ C 287 E της 29.11.2007, σ. 344. RE\782025.doc 1/6 AP100.355v06-00
ανατέθηκαν από τις εθνικές κυβερνήσεις ή πραγματοποιήθηκαν από άλλους οργανισμούς των Ηνωμένων Εθνών, έχοντας υπόψη τη δέκατη τέταρτη Διάσκεψη των Συμβαλλομένων Μερών (COP 14) στη Σύμβαση πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την αλλαγή του κλίματος, την τέταρτη Διάσκεψη των Συμβαλλομένων Μερών ή Σύνοδο των Μερών (COP/MOP 4) του πρωτοκόλλου του Κιότο, και τις συσκέψεις των επικουρικών οργάνων, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν στο Poznan (Πολωνία), από την 1η έως τις 12 Δεκεμβρίου 2008, έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Οικονομικών, Χρηματοπιστωτικών και Εμπορικών Θεμάτων, Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η θερμοκρασία του πλανήτη αυξήθηκε κατά 0,7 C από το 1800 λαμβάνοντας υπόψη ότι το σκεπτικό της IPCC για τον περιορισμό της μελλοντικής αύξησης της θερμοκρασίας από +2 έως +2,4 ºC κατά μέγιστο προϋποθέτει ότι οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου θα έχουν μειωθεί από 25 έως 40 % το 2020 στο σύνολο των αναπτυγμένων χωρών και κατά 80 % το 2050 λαμβάνοντας υπόψη ότι, εάν δεν τηρηθούν οι πρώτες προθεσμίες, η άνοδος της θερμοκρασίας θα ξεπεράσει αναπόφευκτα τους 3 C, πράγμα που θα έχει ως αποτέλεσμα έξοδα τα οποία εκτιμώνται στην έκθεση Stern σε 5 δισεκατομμύρια ευρώ Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η αλλαγή του κλίματος είναι μία από τις κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο πλανήτης Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι βουλευτές της Λατινικής Αμερικής και της Ευρώπης μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος και στη βελτίωση του περιβάλλοντος, Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής, είτε παράγουν είτε όχι ορυκτά καύσιμα ή καύσιμα γεωργικής προέλευσης, συγκαταλέγονται στα θύματα της αλλαγής του κλίματος, Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει να επικριθεί η χρήση βιοκαυσίμων από περιβαλλοντική άποψη, όταν η παραγωγή τους συνεπάγεται σημαντικά μεγαλύτερη κατανάλωση ενέργειας και εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου υψηλότερες από το πραγματικό όφελος που αντιπροσωπεύουν, ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, εδώ και 20 χρόνια, το διεθνές εμπόριο αναπτύσσεται ταχύτερα από την παγκόσμια παραγωγή λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό αντιστοιχεί στην επιδίωξη μιας διεθνούς κατανομής της εργασίας, η οποία να βελτιστοποιεί το μισθολογικό και το φορολογικό κόστος, χωρίς ωστόσο να λαμβάνονται υπόψη οι περιβαλλοντικές δαπάνες Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στη διάσκεψη του Μπαλί όλες οι χώρες δεσμεύθηκαν για την επίτευξη μιας παγκόσμιας συμφωνίας για τη μετά το Κιότο εποχή (2012) Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά συνέπεια, γίνονται δεκτά με ικανοποίηση τα συμπεράσματα της διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για την αλλαγή του κλίματος, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Poznań (Πολωνία) από την 1η έως τις 12 Δεκεμβρίου 2008, ως σημαντικό ενδιάμεσο ορόσημο ενόψει της διάσκεψης της Κοπεγχάγης Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στόχος της επόμενης διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για την αλλαγή του κλίματος, η οποία θα πραγματοποιηθεί από τις 7 έως τις 18 Δεκεμβρίου 2009 RE\782025.doc 2/6 AP100.355v06-00
στην Κοπεγχάγη (Δανία), θα είναι η επίτευξη μιας φιλόδοξης παγκόσμιας συμφωνίας για τη μετά το Κιότο εποχή 1. τονίζει την αναγκαιότητα πολυμερών λύσεων στα διασυνοριακά περιβαλλοντικά προβλήματα υπογραμμίζει επίσης την ευκαιρία ενίσχυσης των πολυμερών συμφωνιών στον τομέα της αλλαγής του κλίματος οι οποίες θα συμβάλουν στην ενίσχυση του πολυμερούς εμπορικού συστήματος 2. παρατηρεί ότι, στο παρελθόν, οι κύριοι υπεύθυνοι για την αλλαγή του κλίματος συγκαταλέγονταν στις αναπτυγμένες χώρες, όμως, στο μέλλον, εκτός από τις αναπτυγμένες χώρες θα είναι επίσης υπεύθυνες, ολοένα και περισσότερο, οι αναδυόμενες οικονομίες σημειώνει ότι τα κύρια θύματα είναι οι αναπτυσσόμενες χώρες και ότι, για τον λόγο αυτό, η «Διάσκεψη Κορυφής της Γης» του Ρίο και η Σύμβαση πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την αλλαγή του κλίματος αναφέρονται στην αρχή της «κοινής αλλά διαφοροποιημένης ευθύνης» 3. αναγνωρίζει ότι, παρότι το μεγαλύτερο μέρος των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα αντιστοιχεί στις χώρες του Βορρά, αυτές (με εξαίρεση τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής) ξεκίνησαν μια διαδικασία μείωσης των εκπομπών τους ζητεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής να λάβουν εσωτερικά μέτρα για τη μείωση των εκπομπών τους και να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο σε μελλοντικές διεθνείς διαπραγματεύσεις, προκειμένου να συμμετάσχουν στο μελλοντικό καθεστώς για την αλλαγή του κλίματος 4. τονίζει ότι, αντιθέτως, οι αναπτυσσόμενες χώρες, ανά κάτοικο, εξακολουθούν να βρίσκονται στην πλειονότητα των περιπτώσεων κάτω από την οριακή ποσότητα που μπορεί να απορροφήσει το οικοσύστημα του πλανήτη διαπιστώνει, ωστόσο, ότι οι «αναδυόμενες» χώρες τείνουν να υπερβούν το εν λόγω όριο παρατηρεί ότι οι χώρες εξόρυξης ορυκτών πηγών ενέργειας ήδη το έχουν υπερβεί, παρότι θα ήταν θεμιτό να κατανεμηθούν οι τοπικές εκπομπές που προκύπτουν από την εξορυκτική διαδικασία ή τη διαδικασία πρώτης μεταποίησης των ορυκτών πηγών ενέργειας μεταξύ των παραγωγών χωρών και των καταναλωτριών 5. υπογραμμίζει ότι, καθώς η γεωργία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στις χώρες του Νότου, αυτές επηρεάζονται αρνητικά από την αλλαγή του κλίματος, ενώ οι περιορισμένοι πόροι που διαθέτουν δεν τους επιτρέπουν να προσαρμοσθούν κατάλληλα στην εν λόγω αλλαγή 6. θεωρεί ότι καθένας πρέπει να ενεργεί σύμφωνα με τις δυνατότητές του, σύμφωνα με την αρχή της κοινής ευθύνης, και ότι οι εκβιομηχανισμένες χώρες πρέπει να μεταβιβάσουν στις αναπτυσσόμενες χώρες χρηματοδότηση και «καθαρές και βιώσιμες» τεχνολογίες υπογραμμίζει ότι το γεγονός αυτό δεν πρέπει να εμποδίσει τις αναπτυσσόμενες χώρες να οικοδομήσουν και να αναπτύξουν παραγωγική ικανότητα για την κατασκευή προϊόντων, υπηρεσιών και τεχνολογιών που θα σέβονται το κλίμα 7. τονίζει ότι είναι αναγκαίο να επιτευχθεί μια διαρκής και πολυμερής συμφωνία στην οποία θα συμμετέχουν όλες οι χώρες του πλανήτη ώστε η μετεγκατάσταση της παραγωγής να μην έχει ως αποτέλεσμα υψηλότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σημειώνει, επομένως, ότι η διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την αλλαγή του κλίματος, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Poznań (Πολωνία) από την 1η έως τις 12 Δεκεμβρίου 2008, επικεντρώθηκε στην παροχή συνδρομής στις αναδυόμενες και στην αναπτυσσόμενες χώρες, προκειμένου να προσαρμοσθούν στους νέους διεθνείς κανόνες RE\782025.doc 3/6 AP100.355v06-00
8. υπογραμμίζει ότι οι βιομηχανικές επενδύσεις πρέπει να βελτιστοποιηθούν, με στόχο να μειωθεί, στον βαθμό του δυνατού, το περιβαλλοντικό κόστος τονίζει ότι πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες για τη μείωση του κόστους των αερίων του θερμοκηπίου που παράγονται από τις μεταφορές, την ενσωμάτωση του «περιβαλλοντικού κόστους» τους στην τιμή και τη δημιουργία διατροπικών πλατφορμών που θα περιλαμβάνουν μεταφορές χαμηλών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (θαλάσσιες, ποτάμιες και σιδηροδρομικές μεταφορές) 9. τονίζει ότι, για την προώθηση της αποτελεσματικής καταπολέμησης της αλλαγής του κλίματος, είναι απαραίτητη η ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής διάστασης σε όλες τις πολιτικές μας, συμπεριλαμβανομένης της εμπορικής πολιτικής 10. ζητεί από όλες τις χώρες του παραρτήματος Β να κυρώσουν το πρωτόκολλο του Κιότο ομοίως, απευθύνει έκκληση στη διεθνή κοινότητα για την επίτευξη στην Κοπεγχάγη των αναγκαίων συμφωνιών ώστε να καταστεί εφικτή η υπογραφή και η κύρωση του πρωτοκόλλου για το διάστημα μετά το 2012 (2012-2020) 11. υπογραμμίζει ότι θα πρέπει να εναρμονισθούν οι λοιπές πολυμερείς συμφωνίες (ΠΟΕ, ΟΑΧΟ, ΠΟΠΙ) με τη συμφωνία για τη μετά το Κιότο εποχή 12. θεωρεί ότι είναι σημαντικό να ενθαρρυνθούν, τόσο στον ΠΟΕ όσο και στην ΠΟΠΙ, η χρήση τεχνολογιών που σέβονται το περιβάλλον 13. ζητεί να εξετασθούν προσωρινά μέτρα, σε σχέση με τους κανόνες του ΠΟΕ, τα οποία θα προωθήσουν την παραγωγή και την εξαγωγή προϊόντων που θα σέβονται το κλίμα καθώς καινοτόμους τεχνολογίες 14. στηρίζει τις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και της Διαμερικανικής Τράπεζας Ανάπτυξης (IDB) στη δέσμευσή τους να ενισχύσουν τη συνεργασία και τη συγχρηματοδότηση στρατηγικών σχεδίων ανάπτυξης στη Λατινική Αμερική και στην Καραϊβική, με ιδιαίτερη έμφαση στα προγράμματα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με θετικό κοινωνικοπεριβαλλοντικό αντίκτυπο 15. παρατηρεί ότι οι διπεριφερειακές συμφωνίες σύνδεσης πρέπει να περιλαμβάνουν την κλιματική διάσταση λαμβάνοντας υπόψη τον αντίκτυπό της στην οικονομική ανάπτυξη και στη μείωση της φτώχειας στις αναπτυσσόμενες χώρες 16. υπογραμμίζει ότι πρέπει να συζητηθεί η αναγκαιότητα θέσπισης ενός μηδενικού συντελεστή φορολόγησης για τα «καθαρά» από άποψη εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου προϊόντα (λαμπτήρες πολύ χαμηλής κατανάλωσης κ.λπ.), σύμφωνα με τους κανόνες του ΠΟΕ, και διάδοσης των καθαρών και βιώσιμων τεχνολογιών από άποψη εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου 17. παρατηρεί ότι πρέπει να απαγορευθεί η εισαγωγή τροπικής ξυλείας, η οποία, με τη μεταφορά της και την εξασθένηση που προκαλεί στα οικοσυστήματα που απορροφούν τα αέρια του θερμοκηπίου, συμβάλλει στην αλλαγή του κλίματος υπογραμμίζει ότι η συμφωνία FLEGT (επιβολή της δασικής νομοθεσίας, διακυβέρνηση και εμπόριο) πρέπει να καταστεί υποχρεωτική 18. υπογραμμίζει ότι οι εκπομπές θα έπρεπε να αξιολογούνται στο σύνολο της αλυσίδας και ότι οι στόχοι δεν πρέπει να υπολογίζονται βάσει των εκπομπών που παράγονται από την παραγωγή μιας χώρας, αλλά βάσει του όγκου των προϊόντων που καταναλώνονται στην RE\782025.doc 4/6 AP100.355v06-00
ίδια χώρα («οικολογικό αποτύπωμα») αναγνωρίζει ότι η πιο αποτελεσματική μέθοδος ελέγχου των εκπομπών είναι αυτή που εφαρμόζεται κατά τον χρόνο της παραγωγής, όπως τα συστήματα εμπορίας των δικαιωμάτων εκπομπών 19. επιδοκιμάζει την απόφαση της ΕΕ να εντάξει την αεροπορία στο σύστημα ευρωπαϊκών ποσοστώσεων, ακόμη και για αεροσκάφη προερχόμενα από τρίτες χώρες, με εξαίρεση τις περιπτώσεις στις οποίες οι εν λόγω χώρες έχουν θεσπίσει ένα ισοδύναμο σύστημα, και θεωρεί ότι είναι ένα θετικό βήμα προς την κατεύθυνση της ενσωμάτωσης του συνολικού κόστους των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου στην τιμή των αγαθών και των υπηρεσιών στον τόπο προορισμού 20. θεωρεί ότι, εάν οι χώρες που εκπέμπουν τις μεγαλύτερες ποσότητες αερίων του θερμοκηπίου απορρίψουν μια συμφωνία για τη μετά το Κιότο εποχή, θα πρέπει, όταν τροποποιηθούν οι πράξεις εμπορικής άμυνας, να εξετασθεί η δυνατότητα θέσπισης περιβαλλοντικών παραγόντων για την αποφυγή του περιβαλλοντικού ντάμπινγκ των προϊόντων που προέρχονται από χώρες που δεν κύρωσαν τη συμφωνία για το διάστημα μετά το 2012 21. θεωρεί ότι μια ευρωλατινοαμερικανική συμφωνία που θα θεσπίσει αυστηρούς κανόνες σε θέματα αποδοτικής χρήσης της ενέργειας προς όφελος των λαών μας, με σεβασμό προς τους εθνικούς νόμους και τις διεθνείς συμβάσεις κάθε κράτους και τους κανόνες του ΠΟΕ, θα δημιουργήσει μια τεράστια αγορά, η οποία θα ηγηθεί αυτομάτως του ορισμού τέτοιων κανόνων σε διεθνές επίπεδο 22. επιδοκιμάζει την απόφαση της διάσκεψης του Μπαλί για την αλλαγή του κλίματος σχετικά με την έναρξη εφαρμογής ενός στρατηγικού προγράμματος για την αύξηση του επιπέδου των επενδύσεων στην ανάπτυξη, τη μεταφορά και την ανάπτυξη των τεχνολογιών μετριασμού και προσαρμογής με προορισμό τις αναπτυσσόμενες χώρες, καθώς και την αποστολή που ανατέθηκε στην ομάδα εμπειρογνωμόνων για τη μεταφορά τεχνολογίας σχετικά με την αξιολόγηση των ελλείψεων και των εμποδίων στην πρόσβαση σε χρηματοοικονομικούς πόρους και στη χρήση τους * * * 23. αναθέτει στους συμπροέδρους της να διαβιβάσουν το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς και στα κοινοβούλια των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του συνόλου των χωρών της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής, στο κοινοβούλιο της Λατινικής Αμερικής, στο κοινοβούλιο της Κεντρικής Αμερικής, στο κοινοβούλιο των Άνδεων και στο κοινοβούλιο της Mercosur, στη Γενική Γραμματεία του Συστήματος Κεντροαμερικανικής Ολοκλήρωσης (SICA), στην Κοινότητα της Καραϊβικής (CARICOM), στη Γενική Γραμματεία της Κοινότητας των Άνδεων, στην Επιτροπή Μονίμων Αντιπροσώπων της Mercosur και στη Μόνιμη Γραμματεία του Λατινοαμερικανικού Οικονομικού Συστήματος. RE\782025.doc 5/6 AP100.355v06-00