ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΧΩΡΟΥ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΤΑΦΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ (ΧΥΤΑ)

ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΞΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ «ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΣΤΑΘΜΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΤΩΣΗΣ & ΧΥΤΑ», ΜΠ-439 ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΧΩΡΟΥ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΤΑΦΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ (ΧΥΤΑ) ΓΙΔΑΡΑΚΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΣΠΥΡΙΔΑΚΗ ΑΘΗΝΑ ΧΑΝΙΑ, ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2007

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ...3 2. ΠΩΣ ΦΤΙΑΧΝΕΤΑΙ ΕΝΑΣ ΧΥΤΑ ΑΠΛΟΥΣΤΕΥΜΕΝΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ...3 3. ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΕΝΟΣ ΧΥΤΑ ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ...4 4. ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΝΟΣ ΧΥΤΑ...9 5. ΘΕΜΑΤΑ ΕΡΓΑΣΙΩΝ...11 1 Ο ΘΕΜΑ: ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΧΥΤΑ - Ι...12 2 Ο ΘΕΜΑ: ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΧΥΤΑ - ΙΙ...12 3 Ο ΘΕΜΑ: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΕΠΙΠΡΟΣΘΕΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ...13 4 Ο ΘΕΜΑ: ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΡΟΙ ΑΠΟΔΟΧΗΣ ΕΝΟΣ ΧΥΤΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ...14 5 Ο ΘΕΜΑ: ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ...14 6 Ο ΘΕΜΑ: ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΥΠΟΔΟΜΗΣ ΤΟΥ ΧΥΤΑ...15 7 Ο ΘΕΜΑ: ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΩΣ ΣΩΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΧΥΤΑ...15 8 Ο ΘΕΜΑ: ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΟΜΒΡΙΩΝ ΥΔΑΤΩΝ...16 9 Ο ΘΕΜΑ: ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ ΑΝΤΙΠΥΡΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ...16 10 Ο ΘΕΜΑ: ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΜΟΝΩΣΗΣ ΤΟΥ ΧΥΤΑ...17 11 Ο ΘΕΜΑ: ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΜΟΝΩΣΗΣ ΤΟΥ ΧΥΤΑ ΜΟΝΩΣΗ ΒΑΣΗΣ, ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΑΝΩΝ Η ΤΟΙΧΙΩΝ ΧΥΤΑ...17 12 Ο ΘΕΜΑ: ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΣΥΜΠΙΕΣΜΕΝΩΝ ΑΡΓΙΛΙΚΩΝ ΦΡΑΓΜΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΜΟΝΩΣΗ ΤΟΥ ΧΥΤΑ...18 13 Ο ΘΕΜΑ: ΜΟΝΩΣΗ ΧΥΤΑ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΓΕΩΣΥΝΘΕΤΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ...18 14 Ο ΘΕΜΑ: ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΣΤΡΑΓΓΙΣΜΑΤΩΝ...19 15 Ο ΘΕΜΑ: ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΩΝ ΔΙΑΡΡΟΩΝ ΣΤΡΑΓΓΙΣΜΑΤΩΝ 1...19 16 Ο ΘΕΜΑ: ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΩΝ ΔΙΑΡΡΟΩΝ ΣΤΡΑΓΓΙΣΜΑΤΩΝ 2...20 17 Ο ΘΕΜΑ: ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΔΙΑΣΤΑΛΑΓΜΑΤΩΝ...20 18 Ο ΘΕΜΑ: ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΒΙΟΑΕΡΙΟΥ...21 19 Ο ΘΕΜΑ: ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΒΙΟΑΕΡΙΟΥ ΠΑΘΗΤΙΚΟΣ ΕΞΑΕΡΙΣΜΟΣ...21 20 Ο ΘΕΜΑ: ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΒΙΟΑΕΡΙΟΥ ΆΝΤΛΗΣΗ ΜΕ ΦΡΕΑΤΙΑ..21 21 Ο ΘΕΜΑ: ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΒΙΟΑΕΡΙΟΥ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΑΠΑΓΩΓΗ..22 22 Ο ΘΕΜΑ: ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ, ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΗΣ ΤΟΥ ΒΙΟΑΕΡΙΟΥ22 23 Ο ΘΕΜΑ: ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΒΙΟΑΕΡΙΟΥ...22 24 Ο ΘΕΜΑ: ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ, ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΒΙΟΑΕΡΙΟΥ...23 25 Ο ΘΕΜΑ: ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΚΑΛΥΨΗΣ ΤΟΥ ΧΥΤΑ...23 26 Ο ΘΕΜΑ: ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΕΠΑΝΕΝΤΑΞΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΜΕΤΑ ΤΟ ΠΕΡΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΧΥΤΑ...24 27 Ο ΘΕΜΑ: ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΧΥΤΑ...24 28 Ο ΘΕΜΑ: ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΤΟΥ ΧΥΤΑ...25 29 Ο ΘΕΜΑ: ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΕΠΕΙΤΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΤΟΥ ΧΥΤΑ...25

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η διαχείριση των αστικών στερεών απορριμμάτων (ΑΣΑ) αποσκοπεί στην τελική διάθεσή τους, κατά τρόπο ο οποίος προκαλεί τη μικρότερη δυνατή επιβάρυνση στον περιβάλλοντα χώρο. Η επιλογή της βέλτιστης μεθόδου (επαναχρησιμοποίηση, ανάκτηση υλικών και ενέργειας, βιοεπεξεργασία, υγειονομική ταφή, κ.ά.) βασίζεται στην επιτομή μεταξύ της μείωσης των περιβαλλοντικών επιδράσεων, του οικονομικού κόστους και των διαθέσιμων οικονομικών πόρων και τεχνολογίας. Από περιβαλλοντικής απόψεως, η υγειονομική ταφή (ΥΤ) αποτελεί την τελευταία επιλογή από τις προαναφερθείσες. Πιθανές επιπτώσεις αφορούν στη ρύπανση του εδάφους, των επιφανειακών και/ή υπογείων υδάτων και του υδροφόρου ορίζοντα, στην πρόκληση δυσάρεστων οσμών, στην αισθητική αλλοίωση του περιβάλλοντα χώρου, στην πρόκληση ηχορρύπανσης (στην περίπτωση ύπαρξης οικισμών στην ευρύτερη περιοχή), στην προσέλκυση τρωκτικών, πτηνών, εντόμων και άλλων ζώων. Τα μειονεκτήματα αυτά «αντισταθμίζονται» έως κάποιο βαθμό από το μειωμένο αρχικό και λειτουργικό κόστος, τη δυνατότητα αποκατάστασης του χώρου μετά το πέρας λειτουργίας του ΧΥΤΑ και την ευελιξία στην προσαρμογή σε διαφοροποιούμενες ποσότητες ΑΣΑ. Η σχεδίαση ενός ΧΥΤΑ έχει την ιδιαιτερότητα ότι το συγκεκριμένο έργο είναι μακροχρόνιο σε κατασκευή και διαμόρφωση, ενώ η κατασκευή, κατά κάποιο τρόπο, συνεχίζεται καθ όλο το χρονικό διάστημα λειτουργίας της μονάδας και μετά το πέρας αυτής. Συνεπώς, είναι απαραίτητος ο λεπτομερής καθορισμός και προγραμματισμός όλων των φάσεων ανάπτυξης του έργου. 2. ΠΩΣ ΦΤΙΑΧΝΕΤΑΙ ΕΝΑΣ ΧΥΤΑ ΑΠΛΟΥΣΤΕΥΜΕΝΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Αρχικά, επιλέγεται ο κατάλληλος χώρος, που μπορεί για παράδειγμα να είναι μια χαράδρα, για να υποδεχθεί τα απορρίμματα. Η επιφάνεια του χώρου επιστρώνεται με αργιλικά υλικά, ώστε να είναι αδιαπέραστη από τα στραγγίσματα των απορριμμάτων και να αποφεύγεται η μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα. Για ακόμα μεγαλύτερη προστασία απλώνεται ειδικό αδιαπέραστο πλαστικό. Σε ολόκληρη την περιοχή των ΑΣΑ (κυρίως σώμα ΧΥΤΑ) τοποθετούνται σωλήνες για τη συλλογή των στραγγισμάτων, τα οποία αφού πρώτα καθαριστούν βιολογικά, αποχύνονται (απομακρύνονται) ή επανατροφοδοτούνται στο χώρο ταφής για να διατηρηθεί η απαραίτητη υγρασία μέσα στα απορρίμματα και να επιταχυνθεί η αποδόμησή τους. Αφού ολοκληρωθούν οι εργασίες αρχίζουν να αποτίθενται τα ΑΣΑ, τα οποία, αφού συμπιεστούν («πατηθούν») για να ελαττωθεί ο όγκος τους, σκεπάζονται με εδαφικό υλικό (χώμα). Από τη σήψη των απορριμμάτων παράγεται βιοαέριο, το οποίο συλλέγεται με σωλήνες που έχουν βυθιστεί μέσα στον όγκο των απορριμμάτων και είτε καίγεται είτε χρησιμοποιείται για άλλους σκοπούς, για παράδειγμα για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος, εάν η ποσότητα του παραγόμενου βιοαερίου είναι μεγάλη. Όταν ο ΧΥΤΑ φτάσει στο τέλος της ζωής του, δηλαδή όταν γεμίσει, οι εγκαταστάσεις απομακρύνονται, και ο χώρος δενδροφυτεύεται. Οι εργολάβοι που είχαν αναλάβει τη λειτουργία του Χ.Υ.Τ.Α. είναι υποχρεωμένοι να μεριμνούν για μερικά ακόμα χρόνια για την αποκατάσταση του χώρου.

3. ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΕΝΟΣ ΧΥΤΑ ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ Ένας ολοκληρωμένος σχεδιασμός ΧΥΤΑ περιλαμβάνει: 1. Γενικές αρχές σχεδιασμού. 2. Τεχνική υποδομή και διαμόρφωση χώρου. 3. Έργα διαχείρισης ομβρίων. 4. Αντιπυρική προστασία. 5. Συστήματα μόνωσης ΧΥΤΑ. 6. Διαχείριση στραγγισμάτων. 7. Έργα διαχείρισης βιοαερίου. 8. Τελική κάλυψη ΧΥΤΑ Νέες χρήσεις. 9. Οργάνωση και λειτουργία. 10. Έλεγχος, επιτήρηση και παρακολούθηση. 11. Μετέπειτα φροντίδα. Είναι επίσης σημαντικός ο προσδιορισμός των κριτηρίων συγκριτικής αξιολόγησης και επιλογής ΧΥΤΑ Γενικές αρχές σχεδιασμού: Τεχνικές απαιτήσεις: σταθερότητα/αντοχή, συνολικό σύστημα (δυνατότητα ελέγχου, επιπτώσεις, ευαισθησία, κλπ.), δυνατότητες κατασκευής, στεγανότητα. Τεχνική υποδομή και διαμόρφωση χώρου: 1. Εγκαταστάσεις που προβλέπονται στο χώρο εισόδου του ΧΥΤΑ. 2. Οικίσκος ελέγχου. 3. Αποθήκη υλικών. 4. Περίφραξη. 5. Πύλη εισόδου. 6. Οδικό δίκτυο.

7. Εγκαταστάσεις συντήρησης. 8. Αποθήκη υγρών καυσίμων. 9. Περιμετρική δενδροφύτευση. 10. Ασφάλεια. 11. Πρόγραμμα οδηγίας πυρόσβεσης. 12. Εγκαταστάσεις/Δίκτυα ηλεκτροδότησης, ύδρευσης και τηλεφωνικής επικοινωνίας. 13. Ευστάθεια ΧΥΤΑ - κατάλληλος σχεδιασμός για τη διασφάλισή της. Έργα διαχείρισης ομβρίων: 1. Δίκτυο απορροής ομβρίων- τάφρος. 2. Δεξαμενή ή άλλος αποδέκτης συλλογής. Αντιπυρική προστασία: Αντιπυρική ζώνη. Αποθήκες εδαφικού υλικού για τις ανάγκες πυρόσβεσης. Δεξαμενή πυρόσβεσης. Πινακίδες για απαγόρευση καπνίσματος. Συσκευές πυρόσβεσης. Βυτιοφόρο όχημα (για μεγάλες μονάδες ΧΥΤΑ). Οργάνωση αντιπυρικής προστασίας (Σχέδιο αντιμετώπισης περιστατικών, εγχειρίδιο οδηγιών, κλπ.). Συστήματα μόνωσης ΧΥΤΑ: Γενικές αρχές: τι ζητάμε να διασφαλίζει ένα σύστημα μόνωσης ΧΥΤΑ; Σχεδιασμός και επιλογή τύπου μόνωσης. Ποιότητα υλικών Έλεγχος κατασκευής/εγκατάστασης/τοποθέτησης για: Επιφάνεια εξομάλυνσης - Αργιλική μονωτική στρώση - Συνθετική γεωμεμβράνη - Παράμετροι υλικού και εγκατάστασης - Προστασία μεμβράνης. Καθορισμός κατάλληλων ελέγχων ποιότητας από αρμόδιους φορείς ή εργαστήρια. Ζώνη αποστράγγισης: Επιλογή υλικού, παράμετροι υλικού και εγκατάστασης, κατασκευή, έλεγχος ποιότητας. Διαχείριση στραγγισμάτων: Γενικές αρχές: Πού αποσκοπεί η διαχείριση, αρχές ποιότητας που τη διέπουν, υπολογισμός υδραυλικού ισοζυγίου, υπολογισμός μέγιστης αναμενόμενης παροχής βάσει ετήσιας βιολογικής αποδόμησης ΑΣΑ; Παράμετροι υλικού και εγκατάστασης: Διαστασιολόγηση αγωγών αποστράγγισης και δεξαμενής, ποιότητα υλικού αγωγών (ανθεκτικότητα, κλπ.), προδιαγραφές, χωροθέτηση. Έλεγχος καταλληλότητας παραλαβής και αποθήκευσης: στατικές μελέτες για καθιζήσεις, έλεγχος από αρμόδια υπηρεσία. Κατασκευή: Ζώνη αποστράγγισης, αγωγοί αποστράγγισης: κλίση, αποστάσεις μεταξύ αγωγών, δεξαμενή αποθήκευσης στραγγισμάτων, σύστημα επεξεργασίας στραγγισμάτων, έλεγχος και παρακολούθηση. Έργα διαχείρισης βιοαερίου: Γενικές αρχές: Πού αποσκοπεί η διαχείριση και ποιες είναι οι αρχές ποιότητας που τη διέπουν;

Μέτρα για τον έλεγχο των εκπομπών βιοαερίου: Σύστημα στεγάνωσης, σύστημα ανάκτησης, δίκτυα συλλογής, μονάδα άντλησης, πυρσός καύσης, μονάδα αξιοποίησης, σύστημα περιβαλλοντικού ελέγχου και μέτρα ασφάλειας. Ανάλυση δυναμικότητας παραγωγής βιοαερίου. Παράγοντες από τους οποίους εξαρτάται. Σχεδιασμός συστημάτων βάσει μέγιστων ετήσιων/αναμενόμενων τιμών παραγωγής. Χρονικό διάστημα έναρξης του συστήματος συλλογής και απαγωγής του βιοαερίου. Συστήματα διαχείρισης: Παθητικός εξαερισμός μέσω επιφάνειας, άντληση βιοαερίου με φρεάτια, ενεργητική απαγωγή βιοαερίου. Καθορισμός αποστάσεων μεταξύ σημείων συλλογής, βάθους εισαγωγής κάθετων συστημάτων στο σώμα των ΑΣΑ, ποιότητα υλικού. Επιλογή μεθόδου κατασκευής κατακόρυφων φρεατίων. Κατασκευή οριζόντιου συστήματος συλλογής. Παρακολούθηση Μέτρα ασφάλειας: γεωτρήσεις παρακολούθησης πιθανών διαρροών, γεωτρήσεις παρακολούθησης υπογείων υδάτων. Έλεγχος κεντρικών εγκαταστάσεων και περιβάλλοντος εργασίας. Καθορισμός παραμέτρων (υποπίεσης άντλησης) για ασφαλή άντληση. Διατάξεις ελέγχου και αυτοματισμοί για διακοπή άντλησης. Εξοπλισμός αντιεκρηκτικού τύπου σε μονάδα άντλησης και αξιοποίησης. Φλογοπαγίδες. Επιθεώρηση. Κανόνες λειτουργίας. Τελική κάλυψη ΧΥΤΑ Νέες χρήσεις: Γενικά: Νέες εγκαταστάσεις, παλαιές που θα επαναχρησιμοποιηθούν. Τμηματική αποκατάσταση εάν είναι δυνατό. Στόχοι έργων τελικής κάλυψης και πώς μπορούν να επιτευχθούν. Σχεδιασμός βάσει συνεκτίμησης: ιδιαίτερων χαρακτηριστικών ΧΥΤΑ, ειδικότερων περιβαλλοντικών δεδομένων, προβλεπόμενων νέων χρήσεων, τεχνοοικονομικών στοιχείων. Σύστημα τελικής επικάλυψης: Εργασίες προετοιμασίας και απαραίτητων ελέγχων, καθορισμός σταδίων (μόνιμου και προσωρινού). Προσδιορισμός κλίσεων. Επιλογή υλικών τελικής κάλυψης. Η τελική επικάλυψη μπορεί να συνίσταται από: επιφανειακό χώμα έδαφος δενδροφυτεύσεων, έδαφος προστασίας, ζώνη αποστράγγισης, στρώση φραγμού, στρώση εκτόνωσης βιοαερίου. Τεκμηρίωση επιλογών. Συστήματα παρακολούθησης εκπομπών: φρέατα ανάντη και κατάντη για έλεγχο υπογείων υδάτων. Σύστημα ελέγχου βιοαερίου. Επανένταξη νέες χρήσεις του χώρου: απόδοση στη φύση (κάλυψη με βλάστηση) ή εισαγωγή νέων χρήσεων (κάλυψη με βλάστηση και πρόβλεψη χρήσεων κοινού). Εγκαταστάσεις ελέγχου διαρροών. Κατασκευή κτιρίου οργάνων ελέγχου, εργαλείων και λοιπών αναγκών για τη φροντίδα του χώρου. Οργάνωση και λειτουργία: Πρόγραμμα εκμετάλλευσης ΧΥΤΑ: Απαραίτητη η γνώση ποσότητας, ποιότητας και λοιπών χαρακτηριστικών ΑΣΑ. Πρόβλεψη διαχρονικής εξέλιξης πλήρωσης του χώρου βάσει μεθόδων εκμετάλλευσης χώρου (εντατική εκμετάλλευση, καθ ύψος εκμετάλλευση (μέθοδος κυττάρων) ή ενδιάμεσου τύπου εκμετάλλευση). Κανόνες και ακολουθούμενη βάσει αυτών

διαδικασία για ανάπτυξη ΧΥΤΑ σύμφωνα με τη μέθοδο των κυττάρων. Κανόνες και ακολουθούμενη βάσει αυτών διαδικασία για ανάπτυξη ΧΥΤΑ κατ έκταση. Χρονικό διάγραμμα εκτέλεσης έργων διαμόρφωσης πρανών, αποστράγγισης και συστήματος διαχείρισης και συλλογής βιοαερίου και στραγγισμάτων. Πρόγραμμα λειτουργίας ΧΥΤΑ: Διαχρονική διάθεση προσωπικού και μηχανημάτων. Ημερήσιο, εβδομαδιαίο, τρίμηνο/εξαμηνιαίο, ετήσιο πρόγραμμα. Παράμετροι που λαμβάνονται υπόψη σε καθένα. Πρόγραμμα διάθεσης ΧΥΤΑ: Διάθεση απορριμμάτων βάσει εγκεκριμένου προγράμματος. Τρόπος διάθεσης απορριμμάτων, πάχος στρώσεων μετώπου εργασίας, προσδιορισμός ημερήσιου υλικού επικάλυψης, χρόνου και τρόπου τελικής επικάλυψης, κίνηση Α/Φ, σημεία διάθεσης, καθαρισμός Α/Φ, κλπ. Μηχανήματα υγειονομικής ταφής: Καθορισμός τύπων οχημάτων ανάλογα με δυναμικότητα ΧΥΤΑ, τεχνικής εκμετάλλευσης και τρόπου επιτόπιας διάθεσης. Τα μηχανήματα θα πρέπει να πληρούν τους όρους ατομικής προστασίας και ασφάλειας και τους όρους υγιεινής της εργασίας. Προσωπικό λειτουργίας: Καθορισμός των απαραίτητων ειδικοτήτων, ανάθεση καθηκόντων και του αριθμού των ατόμων που αναλαμβάνουν την κάθε ειδικότητα. Αναλόγως του μεγέθους του ΧΥΤΑ, πολλά από τα καθήκοντα είναι δυνατό να ανατεθούν σε ένα άτομο. Έλεγχος λειτουργίας ΧΥΤΑ: Πρόβλεψη ελέγχων στις απαραίτητες μονάδες. Φορέας ο οποίος κατά τη διάρκεια λειτουργίας του ΧΥΤΑ θα είναι υπεύθυνος για επεξεργασία και αξιολόγηση στατιστικών στοιχείων, πρωτογενή και επεξεργασμένα αποτελέσματα, εκτιμήσεις και συμπεράσματα. Αποστολή των στοιχείων στο ΥΠΕΧΩΔΕ. Έκτακτα περιστατικά και αντιμετώπισή τους: Προσδιορισμός πιθανών έκτακτων περιστατικών (π.χ. έλλειψη υλικού επικάλυψης, αστοχία μηχανήματος, συνεχής βροχόπτωση). Κατάστρωση σχεδίου αντιμετώπισής τους. Κανονισμός λειτουργίας: Θέσπιση κανόνων που θα ρυθμίζουν σχέσεις εργαζομένων μεταξύ τους, προς την υπηρεσία και τους χρήστες του ΧΥΤΑ (καθηκοντολόγιο), υποχρεώσεις τρίτων (χρηστών και επισκεπτών) προς ΧΥΤΑ, ειδικές ρυθμίσεις/απαγορεύσεις, διαδικασία ασφάλειας και φύλαξης του ΧΥΤΑ, ζητήματα περιοδικού χαρακτήρα. Έλεγχος, επιτήρηση και παρακολούθηση: Γενικά: Ολοκληρωμένος σχεδιασμός για ασφάλεια ποιότητας ΧΥΤΑ, σύστημα παρακολούθησης ΧΥΤΑ και βάση δεδομένων παρακολούθησης. Πρόγραμμα επεμβάσεων (χωματουργικά έργα) σε περιπτώσεις που παρατηρηθούν αλλαγές της αρχικής διαμόρφωσης του ΧΥΤΑ. Πρόγραμμα άμεσης αντιμετώπισης πυρκαγιών. Πρόγραμμα αποκατάστασης της ποιότητας υπογείων υδάτων σε περίπτωση αστοχίας του έργου. Πρόγραμμα εναλλακτικών επανορθωτικών επεμβάσεων/μέτρων σε περίπτωση αστοχίας της στεγάνωσης. Έλεγχος διαρροής στραγγισμάτων: Επιλογή θέσεων ελέγχου. Σχεδιασμός ελέγχου. Παράμετροι ελέγχου. Συχνότητα διενέργειας ελέγχων. Έλεγχος υδάτων, στραγγισμάτων και αερίων: Επιλογή θέσεων ελέγχου. Σχεδιασμός ελέγχου. Παράμετροι ελέγχου. Συχνότητα διενέργειας ελέγχων. Εσωτερικός έλεγχος: Καταγραφή της διαχρονικής συμπεριφοράς του ΧΥΤΑ. Αποσκοπεί επίσης στην απόδειξη τήρησης των περιβαλλοντικών όρων και

όρων αδειοδότησης του ΧΥΤΑ. Έλεγχος για παραμορφώσεις στο σύστημα στεγάνωσης της βάσης του ΧΥΤΑ, για λειτουργική ικανότητα αγωγών συλλογής και απομάκρυνσης στραγγισμάτων, της θερμοκρασίας στο σύστημα στεγάνωσης στη βάση του ΧΥΤΑ, μετεωρολογικών στοιχείων. Συχνότητα και παράμετροι ελέγχων. Τακτική συντήρηση μονάδων. Σχεδιασμός προγράμματος μετρήσεων καθιζήσεων. Παρακολούθηση όλων των περιπτώσεων που πιθανώς έχουν επιπτώσεις στο περιβάλλον. Ετήσια έκθεση κατάστασης του χώρου. Μετέπειτα φροντίδα: Εκτίμηση επικινδυνότητας: στοιχεία παραλαβής/διάθεσης αποβλήτων, αξιολόγηση ασφάλειας συστημάτων στεγάνωσης σε μακροπρόθεσμη βάση, καταγραφή υδρογεωλογικών δεδομένων σε συνδυασμό με αποτελέσματα ελέγχων. Ενέργειες μετά την αποπεράτωση της επιφανειακής κάλυψης: Κατασκευή απαραίτητων εγκαταστάσεων. Έλεγχοι και μέτρα κατά τη φάση της μετέπειτα φροντίδας: Καθορισμός ελέγχων. Συλλογή στοιχείων κατά τη φάση της μετέπειτα φροντίδας: Καθορισμός στοιχείων. Συχνότητα ελέγχων. Τέλος της μεταφροντίδας: Μετά από πάροδο 20 ετών, εκτός εάν οριστεί διαφορετικά, χορηγείται άδεια για το πέρας της μεταφροντίδας, μετά από επιτόπιο έλεγχο από τους αρμόδιους φορείς. Προσδιορισμός κριτηρίων συγκριτικής αξιολόγησης και επιλογής ΧΥΤΑ: Κριτήρια υδρογεωλογικά, περιβαλλοντικά, χωροταξικά, λειτουργικά και γενικής φύσης, οικονομικού κόστους.

4. ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΝΟΣ ΧΥΤΑ Στην ευρύτερη περιοχή της Κισσάμου του Νομού Χανίων πρόκειται να σχεδιαστεί για τον τοπικό ΟΤΑ μια μονάδα υγειονομικής ταφής (ΥΤ) απορριμμάτων, χωρητικότητας 500000tn ΑΣΑ ανά έτος (μεσαίου μεγέθους ΧΥΤΑ). Η μονάδα αυτή θα εξυπηρετεί το σύνολο του νομού. Ο χρόνος ζωής της μονάδας θα είναι 25 έτη. Η εγκατάσταση θα πρέπει να σχεδιαστεί με βάση την υπάρχουσα σύγχρονη τεχνολογία, στοχεύοντας στη βέλτιστη διαχείριση των αστικών απορριμμάτων. Παράλληλα, θα πρέπει να είναι φιλική προς το περιβάλλον και να πληρεί τις νομικές διατάξεις και προδιαγραφές σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος και της υγείας των πολιτών. Ο διαθέσιμος χώρος είναι σχεδόν επίπεδος, με πλάτος 500 m και μήκος όσο χρειαστεί. Στο διαθέσιμο αυτό πλάτος θα πρέπει να κατασκευαστούν και οι απαραίτητες υποδομές, περίφραξη, κλπ. Συνεπώς, δε θα καλυφθεί όλο το πλάτος με απορρίμματα. Ο ΧΥΤΑ θα είναι συνδυασμός υπεδάφιας και υπερεδάφιας κατασκευής. Δίνονται τα εξής στοιχεία: Παραγωγή ΑΣΑ: 70000 tn/yr, 1% αύξηση ανά έτος. Τα βιοαποικοδομήσιμα υλικά αντιστοιχούν στο 45%. Μετά από 5 χρόνια, το 50% των βιοαποικοδομήσιμων υλικών θα διαχωρίζεται σε κεντρική εγκατάσταση για κομποστοποίηση. Το ποσοστό αυτό θα ανέρχεται σε 80% μετά από 10 χρόνια από την έναρξη λειτουργίας του ΧΥΤΑ. Τελική πυκνότητα ΧΥΤΑ: 700 kg/m 3. Λόγος όγκου υλικού κάλυψης προς όγκο ΑΣΑ στο ΧΥΤΑ: 17%. Περιορισμός στο ύψος: Σε όρθια θέση και σε απόσταση 50 m από τα όρια του χώρου, δεν θα πρέπει να φαίνεται η «κορυφή» του ΧΥΤΑ. Για τυχόν στοιχεία που είναι απαραίτητα αλλά δεν δίνονται, να γίνουν λογικές υποθέσεις. Ζητείται, έχοντας δεδομένο το χώρο εγκατάστασης της μονάδας και ορισμένων βασικών λειτουργικών δεδομένων, να επιλεχθούν οι τιμές των παραμέτρων κατασκευής και λειτουργίας του ΧΥΤΑ, ώστε να: Μεγιστοποιείται η εκμετάλλευση του χώρου. Είναι αποδεκτές οι περιβαλλοντικές αλλά και κοινωνικές επιπτώσεις και να είναι αποδεκτή η τελική μορφολογία της περιοχής, μετά το πέρας λειτουργίας του ΧΥΤΑ. Εξασφαλίζεται η οικονομική βιωσιμότητα της μονάδας. Στο συγκεκριμένο ΧΥΤΑ θα γίνεται προ-επεξεργασία (π.χ. τεμαχισμός) ΑΣΑ πριν την υγειονομική ταφή τους. Ο ΧΥΤΑ πρόκειται να είναι μερικώς υπεδάφιος και μερικώς υπερεδάφιος, ενώ μέρος του θα βρίσκεται κάτω από τη στάθμη του υδροφόρου ορίζοντα. Ζητούμενο αποτελεί η κατά το δυνατό ταχύτερη αδρανοποίηση του ΧΥΤΑ. Για το λόγο αυτό θα χρησιμοποιηθεί τεχνολογία υγρού κυττάρου, δηλαδή στην απορριμματική μάζα επιδιώκεται η ύπαρξη ελεγχόμενου (προκαθορισμένου) ποσοστού υγρασίας, η οποία μπορεί να επιτυγχάνεται μέσω της ανακυκλοφορίας των στραγγισμάτων ή με άλλες τεχνικές. Θα γίνει εισαγωγή συστημάτων ανάκτησης υλικών (υπολογισμός σχετικών δαπανών, οι οποίες όμως θα οδηγήσουν τελικά σε μείωση του ρυθμού μείωσης της χωρητικότητας), ενώ παράλληλα η χωρητικότητα και ο χρόνος ζωής είναι δυνατό να επεκταθούν σε περίπτωση που υπάρξουν συμφέρουσες λύσεις (π.χ. καθορισμός τελών χρήσης από άλλους φορείς). Θα υπάρχει

μηχάνημα συμπίεσης των ΑΣΑ. Προστασία της γύρω περιοχής από διασκόρπιση των ΑΣΑ από τον άνεμο, κλπ. (κατασκευή αναχωμάτων, κλπ). Θα πρέπει να υπάρχει έλεγχος των παραγόμενων στραγγισμάτων και βιοαερίου και περαιτέρω χρήση/επαναχρησιμοποίησή τους, εφόσον αυτό είναι δυνατό. Θα πρέπει να μειωθεί η ηχορρύπανση από τη μεταφορά (κυκλοφορία Α/Φ) αλλά και τη διαχείριση (συμπύκνωση, μετατόπιση-ταφή, κλπ.) των ΑΣΑ. Επίσης, σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να προτείνονται εναλλακτικές λύσεις όσον αφορά στο γενικό αλλά και στον ειδικότερο (επιμέρους τμημάτων/υποσυστημάτων) σχεδιασμό της μονάδας. Αναλυτικότερα, εναλλακτικές προτάσεις στο σχεδιασμό του ΧΥΤΑ θα πρέπει να δοθούν αναφορικά με τις επιλογές των: Γεωμετρικών παραμέτρων του τελικού ανάγλυφου και των κυττάρων. Τυχόν προτάσεις για μελλοντικές επεκτάσεις θα πρέπει να γίνουν σε συνδυασμό με τη μελλοντικά αναμενόμενη χρήση γης των γειτονικών περιοχών. Παραμέτρων προγραμματισμού της κατασκευής. Χρηματοδοτικών και οικονομικών παραμέτρων. Παραμέτρων διαχείρισης, λειτουργίας και μεταφροντίδας του ΧΥΤΑ. Στις εναλλακτικές αυτές προτάσεις μπορεί να γίνει τροποποίηση κατά το βέλτιστο της χωρητικότητας και του χρόνου ζωής της μονάδας. Για κάθε επιμέρους μονάδα θα πρέπει να γίνεται σύντομη περιγραφή των τεχνικών χαρακτηριστικών του προτεινόμενου έργου βάσει για παράδειγμα πληθυσμιακών στοιχείων, ποσότητας και σύστασης αποβλήτων, προβλεπόμενου χρόνου λειτουργίας της μονάδας, υδρογεωλογικών και μετεωρολογικών παραμέτρων. Η περιγραφή αυτή είναι απαραίτητη για: a. Τα συστήματα μόνωσης. b. Τα συστήματα επεξεργασίας των στραγγισμάτων. c. Τα συστήματα ελέγχου και αξιοποίησης του βιοαερίου. d. Την ευστάθεια του ΧΥΤΑ και των σχετικών κατασκευών. e. Την ασφάλεια από παραμορφώσεις. f. Τα μέτρα ελαχιστοποίησης οχλήσεων και κινδύνων. Επίσης, θα πρέπει να συνοδεύεται από ανάλυση ωφελιμότητας του έργου καθώς επίσης από συνοπτική οικονομική αποτίμηση αναφορικά με τις δαπάνες επένδυσης και λειτουργίας της μονάδας, μετέπειτα φροντίδας και μέτρων αποκατάστασης (όπου αυτά αναφέρονται). Όπου κρίνεται απαραίτητο, να γίνονται οι αντίστοιχες σχηματικές απεικονίσεις. Επιπλέον, κατά το σχεδιασμό, θα πρέπει γενικά να: 1. Προσδιοριστούν τα ισοζύγια μάζας και ενέργειας για τη συνολική εγκατάσταση αλλά και επιμέρους τμήματα/διεργασίες αυτής. 2. Κατασκευαστεί διάγραμμα ροής και σχεδίου εγκατάστασης για τη συνολική εγκατάσταση αλλά και επιμέρους τμήματα αυτής. 3. Γίνει εκτίμηση του λειτουργικού και αρχικού κόστους ανά tn ΑΣΑ για όλη τη μονάδα. 4. Γίνει εκτίμηση του κόστους, της αποτελεσματικότητας και της λειτουργικότητας των επιμέρους μονάδων της εγκατάστασης. Τα παραπάνω θα προσδιοριστούν μέσω επιμερισμού της εργασίας σε ομάδες. Για την εκπόνηση των εργασιών οι φοιτητές θα πρέπει να συμβουλεύονται και τις αρχικές οδηγίες και να περιλαμβάνουν στις εργασίες τους όλα τα απαραίτητα στοιχεία (και όχι μονάχα αυτά τα οποία αναφέρονται στην εκφώνηση της εργασίας, τα οποία έχουν σκοπό απλώς βοηθητικό και καθοδηγητικό).

5. ΘΕΜΑΤΑ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Σχεδιασμός ΧΥΤΑ - Ι Σχεδιασμός ΧΥΤΑ - ΙΙ Εισαγωγή συστημάτων ανάκτησης υλικών Διαδικασία αδειοδότησης ενός ΧΥΤΑ Όροι αποδοχής αποβλήτων στο ΧΥΤΑ Μελέτη της αντιμετώπισης προβλημάτων στο ΧΥΤΑ Μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων Σχεδιασμός της τεχνικής υποδομής του ΧΥΤΑ Σχεδιασμός του κυρίως σώματος του ΧΥΤΑ Σχεδιασμός του συστήματος διαχείρισης των ομβρίων υδάτων Σχεδιασμός των έργων αντιπυρικής προστασίας Σχεδιασμός του συστήματος μόνωσης του ΧΥΤΑ Σχεδιασμός του συστήματος μόνωσης του ΧΥΤΑ Μόνωση βάσης, επιφάνειας και πρανών ή τοιχίων ΧΥΤΑ Σχεδιασμός και κατασκευή συμπιεσμένων αργιλικών φραγμών για τη μόνωση του ΧΥΤΑ Μόνωση ΧΥΤΑ με χρήση γεωσυνθετικών υλικών Σχεδιασμός του συστήματος διαχείρισης των στραγγισμάτων Σχεδιασμός του συστήματος συλλογής και ελέγχου των διαρροών στραγγισμάτων 1 Σχεδιασμός του συστήματος συλλογής και ελέγχου των διαρροών στραγγισμάτων 2 Επεξεργασία των διασταλαγμάτων Σχεδιασμός του συστήματος διαχείρισης του βιοαερίου Σχεδιασμός του συστήματος διαχείρισης του βιοαερίου παθητικός εξαερισμός Σχεδιασμός του συστήματος διαχείρισης του βιοαερίου Άντληση με φρεάτια Σχεδιασμός του συστήματος διαχείρισης του βιοαερίου Ενεργητική απαγωγή Σχεδιασμός του συστήματος συλλογής, μεταφοράς και ρύθμισης του βιοαερίου Σχεδιασμός του συστήματος επεξεργασίας του βιοαερίου Σχεδιασμός της λειτουργίας, συντήρησης και του ελέγχου της μονάδας διαχείρισης του βιοαερίου Σχεδιασμός της τελικής κάλυψης του ΧΥΤΑ Σχεδιασμός της τελικής επανένταξης και αποκατάστασης του χώρου, μετά το πέρας λειτουργίας του ΧΥΤΑ Σχεδιασμός της οργάνωσης και λειτουργίας του ΧΥΤΑ Σχεδιασμός του ελέγχου και της παρακολούθησης του ΧΥΤΑ Σχεδιασμός για τη μετέπειτα φροντίδα του ΧΥΤΑ Στη συνέχεια ακολουθεί ανάλυση των θεμάτων που πρέπει να καλυφθούν σε κάθε εργασία.

1 ο Θέμα: Σχεδιασμός ΧΥΤΑ - Ι 1. Στοιχεία σχεδιασμού ενός ΧΥΤΑ: Γενικά στοιχεία για το σχεδιασμό. Παρουσίαση και ανάλυση των στοιχείων και παραμέτρων που λαμβάνονται υπόψη κατά το σχεδιασμό ενός ΧΥΤΑ. Απαραίτητες τεχνικές προδιαγραφές. Βέλτιστα συστήματα/λύσεις. Αστοχίες του συστήματος ενός ΧΥΤΑ κατά την κατασκευή και λειτουργία. Ποιοι είναι οι συνηθέστεροι παράγοντες που οδηγούν σε αστοχίες κατά την κατασκευή και λειτουργία ενός ΧΥΤΑ και πώς θα μπορούσε να βελτιωθεί η υπάρχουσα κατάσταση (αντιμετώπιση και πρόβλεψη παραγόντων που οδηγούν στις αστοχίες αυτές); 2. Εκπόνηση σχεδίου Ανάπτυξης/Εξέλιξης του έργου: Πριν τη λεπτομερή σχεδίαση ενός ΧΥΤΑ, είναι απαραίτητη η διαμόρφωση ενός Σχεδίου Ανάπτυξης/Εξέλιξης του έργου Να γίνει οργανωτικό διάγραμμα των εργασιών που πρέπει να πραγματοποιηθούν (χρονική και χωρική εξέλιξη του έργου). Περιγραφή της εξέλιξης για όλη τη διάρκεια του έργου, συμπεριλαμβανομένου της κατασκευής, της τοπογραφικής μελέτης, της τελικής διαμόρφωσης του ανάγλυφου, των έργων αντιμετώπισης περιβαλλοντικών επιπτώσεων, κλπ. 3. Επιλογή τύπου ΧΥΤΑ: Η λογική του σχεδιασμού «υγρός ΧΥΤΑ». Η λογική του σχεδιασμού «ξηρός ΧΥΤΑ». Να γίνει σύγκριση μεταξύ των δύο λύσεων και να τεκμηριωθεί ποιά λύση θεωρείται βέλτιστη ανά περίπτωση. 2 ο Θέμα: Σχεδιασμός ΧΥΤΑ - ΙΙ 1. Προδιαγραφές επίδοσης και σχεδίασης και κριτήρια αξιολόγησης ενός ΧΥΤΑ Τι είναι οι προδιαγραφές επίδοσης, σχεδίασης και τα κριτήρια αξιολόγησης ενός ΧΥΤΑ; Ποιος είναι ο σκοπός που τίθενται; Να αναφερθούν αναλυτικά. 2. Επιλογή χώρου εναπόθεσης. Παράμετροι οι οποίες πρέπει να εξεταστούν κατά την επιλογή. Κριτήρια επιλογής θέσης. Να αναφερθούν αναλυτικά, θεματικά κατηγοριοποιημένα (π.χ. υδρογεωλογικά, περιβαλλοντικά, κλπ.). Κριτήρια αποκλεισμού υποψήφιων χώρων εγκατάστασης του ΧΥΤΑ, βάσει προκαθορισμένων προδιαγραφών. Να προσδιοριστούν οι εν λόγω προδιαγραφές. Κριτήρια συγκριτικής αξιολόγησης υποψήφιων χώρων εγκατάστασης του ΧΥΤΑ. Διαδικασίες που ακολουθούνται (π.χ. χαρτογράφηση υπό περιορισμούς της υποψήφιας περιοχής, ζώνες αποδοχής/απόρριψης, κλπ.). Βαθμός σημαντικότητας κάθε κριτηρίου.

3. Επιλογή μεγέθους, είδους και χρόνου ζωής ΧΥΤΑ. Όροι αποδοχής αποβλήτων. Κριτήρια που πρέπει να πληρούνται. Βασικές παράμετροι οι οποίες καθορίζουν την επιλογή του μεγέθους, του είδους και του χρόνου ζωής ενός ΧΥΤΑ. Περιγραφή των τύπων αποβλήτων που θα γίνονται αποδεκτά (όροι αποδοχής αποβλήτων), προτεινόμενης χωρητικότητας και δυνατότητες επέκτασης, περιγραφή του χώρου (συμπεριλαμβανομένων υδρογεωλογικών χαρακτηριστικών). Ποιοι τύποι ΧΥΤΑ υπάρχουν ανάλογα με τα είδη αποβλήτων που γίνονται σε αυτούς αποδεκτά; Με ποια κριτήρια γίνεται η κατηγοριοποίηση των αποβλήτων σε αποδεκτά και μη αποδεκτά; 3 ο Θέμα: Εισαγωγή επιπρόσθετων συστημάτων Εισαγωγή συστημάτων ανάκτησης υλικών: 1. Συστήματα που μπορούν να εισαχθούν. Προδιαγραφές. Στόχος της χρήσης τους. 2. Χωροθέτησή τους. 3. Περιγραφή ειδών αποβλήτων προς ανάκτηση. Υπολογισμός ποσοτήτων. 4. Οικονομική επιβάρυνση από την εισαγωγή, λειτουργία και συντήρηση των συστημάτων αυτών. 5. Ανάλυση ωφελιμότητας χρήσης των συστημάτων αυτών. Στόχοι που τίθενται ως προς τη μείωση, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και ανάκτηση των αποβλήτων. 6. Εναλλακτικές προτάσεις. Εισαγωγή συστήματος τεμαχισμού των απορριμμάτων: 1. Τύπος συστήματος που μπορεί να εισαχθεί. Προδιαγραφές. Στόχος της χρήσης του. 2. Χωροθέτησή του. 3. Προδιαγραφές λειτουργίας. 4. Οικονομική επιβάρυνση από την εισαγωγή, λειτουργία και συντήρηση του συστήματος αυτού. 5. Ανάλυση ωφελιμότητας χρήσης του συστήματος αυτού. Στόχοι που τίθενται. 6. Εναλλακτικές προτάσεις. Εισαγωγή συστήματος δεματοποίησης των απορριμμάτων: 7. Συστήματα που μπορούν να εισαχθούν. Προδιαγραφές. Στόχος της χρήσης τους. 8. Χωροθέτησή τους. 9. Περιγραφή ειδών αποβλήτων προς δεματοποίηση. Υπολογισμός ποσοτήτων. 10. Οικονομική επιβάρυνση από την εισαγωγή, λειτουργία και συντήρηση των συστημάτων αυτών. 11. Ανάλυση ωφελιμότητας χρήσης των συστημάτων αυτών. Στόχοι που τίθενται ως προς τη μείωση του όγκου των αποβλήτων. 12. Εναλλακτικές προτάσεις.

4 ο Θέμα: Διαδικασία αδειοδότησης και όροι αποδοχής ενός ΧΥΤΑ Αντιμετώπιση προβλημάτων Διαδικασία αδειοδότησης: 1. Ποια είναι η διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί για την αίτηση και τελικά την εξασφάλιση της άδειας. 2. Ποιες μελέτες είναι απαραίτητο να προσκομιστούν. Τι πρέπει να περιλαμβάνεται σε αυτές. Να γίνει προσδιορισμός των στόχων των επιμέρους ομάδων εργασίας για τη χορήγηση άδειας. 3. Με τη βοήθεια των άλλων ομάδων, να γίνει προσδιορισμός των ενδεχόμενων περιβαλλοντικών επιπτώσεων και των μέτρων προστασίας που κρίνεται απαραίτητο να ληφθούν για τις επιμέρους μονάδες του συστήματος (π.χ. προσδιορισμός περιβαλλοντικών επιπτώσεων (εκπομπών, διαρροών) συγκεκριμένων μονάδων). Όροι αποδοχής: 1. Περιγραφή των τύπων αποβλήτων που θα γίνονται αποδεκτά στο συγκεκριμένο ΧΥΤΑ (όροι αποδοχής αποβλήτων). 2. Θέσπιση καταλόγου αποδεκτών ή μη αποδεκτών αποβλήτων, ανάλογα με τη φύση και την προέλευσή τους. Αντιμετώπιση προβλημάτων: 1. Προτεινόμενες μέθοδοι πρόληψης και αντιμετώπισης των προβλημάτων ρύπανσης που ενδεχομένως θα ανακύψουν. Μελέτη για υποβολή σχετικής πρότασης. 2. Προτεινόμενο σχέδιο λειτουργίας, παρακολούθησης και ελέγχου της μονάδας. Μελέτη για υποβολή σχετικής πρότασης. 3. Προτεινόμενο σχέδιο διαδικασίας παύσης λειτουργίας και μετέπειτα φροντίδας. Μελέτη για υποβολή σχετικής πρότασης. 5 ο Θέμα: Μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων Στόχος της εκπόνησης μιας μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων είναι ο προσδιορισμός των αρνητικών επιδράσεων της σχεδιαζόμενης εγκατάστασης, στον περιβάλλοντα χώρο. Εξετάζονται όχι μόνο οι άμεσες, αλλά και οι έμμεσες και δευτερογενείς συνέπειες, σε χρονικό διάστημα βραχυπρόθεσμο και μακρυπρόθεσμο. Η μελέτη αποσκοπεί στην εύρεση της βέλτιστης λύσης για την αποφυγή των εντοπιζόμενων επιπτώσεων, μέσω του κατάλληλου σχεδιασμού της εγκατάστασης. Ζητείται να εκπονηθεί μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων η οποία θα περιλαμβάνει τα εξής θεματικά μέρη: 1. Περιγραφή της προτεινόμενης περιοχής εγκατάστασης. 2. Περιγραφή της παρούσας κατάστασης του περιβάλλοντος στην προτεινόμενη περιοχή εγκατάστασης. Περιγραφή της αναμενόμενης μεταβολής που θα προκύψει από την εγκατάσταση και λειτουργία της μονάδας. 3. Περιγραφή της προτεινόμενης μονάδας (π.χ. είδος εναπόθεσης (υπέργειος, ημι-υπόγειος ή υπόγειος αποδέκτης), κλίση επιφάνειας εγκατάστασης μονάδας (εγκατάσταση σε απότομη ή μη πλαγιά, σε εγκοπή κοιλάδας, σε επίπεδη επιφάνεια κ.ο.κ.)). Αιτιολόγηση των προτεινόμενων επιλογών. Περιγραφή επιμέρους τμημάτων της μονάδας.

4. Προσδιορισμός των παραπροϊόντων (σκόνη, οσμές, θόρυβος, στραγγίσματα, αέρια) που θα προκύψουν από εγκατάσταση και λειτουργία της μονάδας. 5. Εκτίμηση και προσδιορισμός των πιθανών επιπτώσεών τους στο περιβάλλον (π.χ. έδαφος, ατμόσφαιρα, υδροφόρος ορίζοντας) και στην υγεία των κατοίκων των παρακείμενων περιοχών. 6. Πρόταση εναλλακτικών λύσεων (αντί της λειτουργίας ΧΥΤΑ). 7. Προσδιορισμός των συνθηκών που πρέπει να τηρούνται. 8. Περιγραφή των μέτρων προστασίας και ασφάλειας. 9. Εκτίμηση του οικονομικού κόστους της εγκατάστασης. 6 ο Θέμα: Σχεδιασμός τεχνικής υποδομής του ΧΥΤΑ Η μελέτη της τεχνικής υποδομής της μονάδας είναι καθοριστικής σημασίας για την ορθή λειτουργία της. Πιο συγκεκριμένα, είναι απαραίτητος ο προσδιορισμός (χωροθέτηση, καθορισμός γεωμετρίας, διαστάσεων, κλπ.) και ο σχεδιασμός: 1. Οδικού δικτύου. Εξασφάλιση του απαραίτητου δρόμου πρόσβασης στη μονάδα. Η κατασκευή θα πρέπει να ακολουθεί την ισχύουσα νομοθεσία. 2. Διαμόρφωση του χώρου εισόδου στη μονάδα. Ποιές επιμέρους υποδομές είναι απαραίτητες να κατασκευαστούν για τη σωστή διαχείριση των ΑΣΑ κατά την είσοδο των Α/Φ; Να σχεδιαστούν και να χωροθετηθούν. 3. Λοιπών απαραίτητων κτιριακών εγκαταστάσεων οι οποίες θα καλύπτουν λειτουργικές, τεχνικές και διοικητικές ανάγκες της μονάδας και λοιπών απαραίτητων υποδομών (περίφραξη, κλπ.). 7 ο Θέμα: Σχεδιασμός του κυρίως σώματος του ΧΥΤΑ Είδη κυρίως σώματος ΧΥΤΑ. Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της επιλογής υπεδάφιου, υπερεδάφιου ΧΥΤΑ ή ενδιάμεσης κατασκευής. Τι διαφοροποιείται σε κάθε περίπτωση και ποια θεωρείται η βέλτιστη λύση ανά περίπτωση; Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ζητείται να καθοριστούν τα: 1. Πλάτος κυρίως σώματος ΧΥΤΑ (να θεωρηθεί μερικώς υπεδάφιος και μερικώς υπερεδάφιος). 2. Τελικό μήκος ΧΥΤΑ. 3. Ποσοστό συνολικής επιφάνειας του διαθέσιμου χώρου που θα καλύπτεται από το κυρίως σώμα του ΧΥΤΑ. Ειδικότερα, θα πρέπει να προσδιοριστούν: Οι γεωμετρικές παράμετροι του κυρίως σώματος του ΧΥΤΑ: Τελικό ύψος πάνω από το έδαφος, κλίση των τελικά διαμορφωμένων πρανών, σχήμα βάσης (π.χ. πολυγωνική περίμετρος), πάχος καλύψεων, μήκος μετώπου εργασίας, κλπ. Να θεωρηθεί ότι ο υδροφόρος ορίζοντας βρίσκεται πάνω από τον πυθμένα του ΧΥΤΑ. Πώς θα διαμορφώνονταν αυτοί εάν ο υδροφόρος

ορίζοντας βρισκόταν σε επαρκή απόσταση από τον πυθμένα του ΧΥΤΑ; Να γίνει ανάλογος σχεδιασμός για υπεδάφιο ΧΥΤΑ. Να προβλεφθεί η κατασκευή ζωνών μεταξύ των στρώσεων στο υπερεδάφιο τμήμα και να καθοριστούν οι απαραίτητες παράμετροι (π.χ. πλάτος ζωνών μεταξύ στρώσεων). Σε τι συμβάλλει μια τέτοια κατασκευή; Να γίνει μελέτη της επίδρασης των παραπάνω παραμέτρων σε χωρητικότητα και κόστος ΧΥΤΑ, στο περιβάλλον, την τελική μορφή. Ποιές είναι οι αντισταθμίσεις σε μονάδες χωρητικότητας ή κόστους ή ποιότητας μεταξύ διαφόρων παραμέτρων; Να γίνουν οι απαραίτητες σχηματικές απεικονίσεις. 8 ο Θέμα: Σχεδιασμός του συστήματος διαχείρισης των ομβρίων υδάτων Είναι απαραίτητη η εγκατάσταση συστήματος διαχείρισης των ομβρίων υδάτων, τα οποία προέρχονται τόσο από τους εσωτερικούς, όσο και από τους εξωτερικούς/περιμετρικούς χώρους της μονάδας, κατά τη διάρκεια λειτουργίας της αλλά και μετά την πλήρωσή της. Το σύστημα αυτό αποσκοπεί στην παρεμπόδιση της εισόδου των υδάτων αυτών στο χώρο του ΧΥΤΑ και συνεπώς στην ελαχιστοποίηση των στραγγισμάτων και πραγματοποιείται μέσω της κατασκευής δικτύου απορροής ομβρίων υδάτων (αποστραγγιστικής τάφρου). Να βρεθούν από τη βιβλιογραφία τρόποι αντιμετώπισης του προβλήματος. Στο συγκεκριμένο ΧΥΤΑ απαιτείται: Κατασκευή τάφρου απορροής ομβρίων υδάτων. Μελέτη της κλίσης, διατομής και επένδυσης της τάφρου. Κατασκευή καναλιών απορροής. Απαραίτητοι χώροι συγκέντρωσης των συλλεγόμενων ομβρίων υδάτων: Κατασκευή δεξαμενής παραμονής για καθίζηση. Αξιοποίηση των συλλεγόμενων ομβρίων υδάτων Συντήρηση έργων κατά τη διάρκεια λειτουργίας και μεταφροντίδας του ΧΥΤΑ. Να γίνει σχεδιασμός ο οποίος να συνοδεύεται από απεικονίσεις των παραπάνω. 9 ο Θέμα: Σχεδιασμός των έργων αντιπυρικής προστασίας 1. Κατασκευή περιμετρικής αντιπυρικής ζώνης. 2. Σχεδιασμός για εξασφάλιση απαραίτητου εξοπλισμού και κτιριακής υποδομής. Καθορισμός αυτών. 3. Κατάστρωση σχεδίου οργάνωσης αντιμετώπισης περιστατικών, εγχειρίδιο οδηγιών πρόληψης και αντιμετώπισης, συγκρότηση κατάλληλα εκπαιδευμένης ομάδας. 4. Κατάστρωση σχεδίου για πραγματοποίηση ασκήσεων ετοιμότητας.

10 ο Θέμα: Σχεδιασμός του συστήματος μόνωσης του ΧΥΤΑ 1. Ποια είναι η επιμέρους δομή του συστήματος μόνωσης ενός ΧΥΤΑ; Ποια είναι δηλαδή τα σημεία τα οποία θα πρέπει να μονωθούν; 2. Ποιες είναι οι απαιτήσεις ενός συστήματος μόνωσης; 3. Μεθοδολογίες μόνωσης. Παρουσίαση, σύγκριση, πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα, καταλληλότητα κατά περίπτωση. 4. Ποιες είναι οι ειδικές παράμετροι που πρέπει να εξεταστούν και να προσδιοριστούν σε κάθε μεθοδολογία; Με άλλα λόγια, βάσει ποιών παραμέτρων θα επιλέξουμε το κατάλληλο υλικό μόνωσης ανά μέθοδο; 5. Να καθοριστεί ο τρόπος συνδυασμού των μονωτικών υλικών και να προσδιοριστούν οι αναγκαίες παράμετροι εάν θεωρήσουμε ότι έχει επιλεχθεί η λύση της σύνθετης μόνωσης στη συγκεκριμένη περίπτωση. 6. Αναφορικά με το σχεδιασμό της μόνωσης με φυσικά υλικά, σε συμφωνία με τις ισχύουσες προδιαγραφές, θα πρέπει να επιλεχθούν: Ο αριθμός των στρώσεων του εδαφικού υλικού. Το τελικό πάχος κάθε στρώσης μετά τη συμπίεση. Η τελική πυκνότητα κάθε στρώσης του υλικού και ο τρόπος με τον οποίο μπορεί να επιτευχθεί. Η τελική τιμή Κ της υδραυλικής αγωγιμότητας. 7. Αναφορικά με το σχεδιασμό της μόνωσης με συνθετικά υλικά, σε συμφωνία με τις ισχύουσες προδιαγραφές, θα πρέπει να επιλεχθούν: Ο τύπος του συνθετικού μονωτικού υλικού. Το πάχος της μεμβράνης. Ο τρόπος συρραφής των διαδοχικών φύλλων. Ο τρόπος προστασίας της μεμβράνης κατά το χρονικό διάστημα που είναι εκτεθειμένη. 11 ο Θέμα: Σχεδιασμός του συστήματος μόνωσης του ΧΥΤΑ Μόνωση βάσης, επιφάνειας και πρανών ή τοιχίων ΧΥΤΑ Το σύστημα μόνωσης του χώρου ΥΤ είναι βασικής σημασίας, καθώς η ορθή κατασκευή του εξασφαλίζει την ελαχιστοποίηση των διαρροών και των επακόλουθων επιπτώσεων στον περιβάλλοντα χώρο. 1. Να γίνει σχεδιασμός της μόνωσης της βάσης, της επιφάνειας και των πρανών του ΧΥΤΑ, με επιλογή του κατάλληλου είδους μόνωσης (ή συνδυασμού ειδών μόνωσης). Η κατασκευή θα πρέπει να πληρεί τις απαραίτητες τεχνικές προδιαγραφές. Πιο συγκεκριμένα, θα πρέπει να: Κρατά στεγανό το χώρο από τις βροχοπτώσεις και τα επιφανειακά νερά. Αντέχει σε υψηλές θερμοκρασίες. Στεγανοποιεί τα παραγόμενα αέρια και στραγγίσματα. Αντέχει σε καθιζήσεις και διαβρώσεις. Αντέχει στην επίδραση μικροοργανισμών. Είναι εύκολη στην τοποθέτηση. Μπορεί να ελεγχθεί κατά την κατασκευή αλλά και τη λειτουργία και να μπορεί να επιδιορθωθεί εύκολα. Έχει αποδεκτό οικονομικό κόστος.

2. Η κατασκευή θα πρέπει να είναι τέτοια, ώστε να εξασφαλίζεται η ελαχιστοποίηση ή ο μηδενισμός της πιθανότητας διαρροών βιοαερίου από τη βάση, την επιφάνεια ή τα πλευρικά τοιχώματα του ΧΥΤΑ. Θα πρέπει επίσης ο σχεδιασμός του συστήματος τεχνητής μόνωσης του πυθμένα και των πλευρικών πρανών να εξασφαλίζει ώστε τυχόν διαφυγές διασταλαγμάτων από το σύστημα συλλογής να παρεμποδίζονται να διαπεράσουν το υπέδαφος. 3. Να διασφαλιστεί η απαραίτητη προστασία της μεμβράνης. 4. Να οργανωθούν οι απαραίτητες ενέργειες για τον έλεγχο ποιότητας του υλικού και την επίβλεψη της κατασκευής. 5. Οικονομική επιβάρυνση για την κατασκευή και συντήρηση. 12 ο Θέμα: Σχεδιασμός και κατασκευή συμπιεσμένων αργιλικών φραγμών για τη μόνωση του ΧΥΤΑ 1. Διαδικασία κατασκευής συμπιεσμένων αργιλικών φραγμάτων 2. Έλεγχος ποιότητας, για κατασκευή συμπιεσμένων αργιλικών φραγμών. Για να διασφαλίζεται η αποτελεσματικότητα στη λειτουργία των φραγμών θα πρέπει η κατασκευή τους να ακολουθεί ορισμένους κανόνες και να πληρεί μερικές σημαντικές παραμέτρους, οι οποίες κύριο σκοπό έχουν την επίτευξη χαμηλής υδραυλικής αγωγιμότητας. Για τη διασφάλιση ότι τα υλικά και η μέθοδος κατασκευής ενός αργιλικού φραγμού είναι σε θέση να παράγουν τα επιθυμητά αποτελέσματα, συνιστάται η κατασκευή μιας περιοχής δοκιμών στο πεδίο. Στη συγκεκριμένη περιοχή θα πρέπει να λάβει χώρα in-situ προσδιορισμός της υδραυλικής αγωγιμότητας. Για τον έλεγχο της ποιότητας των χρησιμοποιούμενων υλικών, υπάρχει μια σειρά δοκιμών με τις ανάλογες πρότυπες μεθόδους, οι οποίες πρέπει να προσδιοριστούν και να εφαρμοστούν ανάλογα. 3. Διαφορές μεταξύ γεωσυνθετικών και συμπιεσμένων αργιλικών φραγμών. 13 ο Θέμα: Μόνωση ΧΥΤΑ με χρήση γεωσυνθετικών υλικών 1. Επιλογή των γεωσυνθετικών υλικών με βάση τις ιδιότητες του υλικού εκ του οποίου αποτελούνται και τις ανάλογες ιδιότητες του τελικού προϊόντος, από τις οποίες εξαρτάται η επίδοσή τους σε ΧΥΤΑ. 2. Γεωμεμβράνες: τύποι, ιδιότητες, μέθοδοι συγκόλλησης. 3. Γεωυφάσματα: είδη, ιδιότητες, καταλληλότητα. 4. Γεωδίκτυα και γεωσυλλέγματα: είδη, καταλληλότητα, ιδιότητες και τρόποι συγκόλλησης. 5. Σχηματικές απεικονίσεις: τοποθέτηση γεωμεμβρανών ως μονωτικά βάσεως ενός ΧΥΤΑ. 6. Συστήματα τεχνικής μόνωσης ΧΥΤΑ με βάση την Ελληνική και Ευρωπαϊκή Νομοθεσία.

14 ο Θέμα: Σχεδιασμός του συστήματος διαχείρισης των στραγγισμάτων Ως διασταλάγματα (στραγγίσματα ή αποπλύματα) ενός ΧΥΤΑ εννοούνται τα υγρά που διαπερνούν την απορριμματική μάζα και τα οποία προέρχονται από επιφανειακά νερά που εισέρχονται στο σώμα του ΧΥΤΑ, από την υγρασία των ΑΣΑ ή άλλων πρόσθετων υλικών (ιλύς, επικαλύψεις, κλπ.). Η διαχείριση των στραγγισμάτων συνοψίζεται στη συλλογή, απομάκρυνση και επεξεργασία τους. Ο έλεγχος των διασταλαγμάτων θα πρέπει να γίνεται με γνώμονα την εξισορρόπηση δαπάνης και αποτελεσματικότητας. Για το λόγο αυτό πρέπει να γίνει σύμφωνα με την καλύτερη διαθέσιμη τεχνική και τεχνολογία. Ζητείται: 1. Να διευκρινιστούν οι στόχοι του συστήματος αυτού. Ποιοι είναι οι λόγοι που επιβάλλουν τη διαχείριση των στραγγισμάτων; 2. Μέθοδοι διαχείρισης των στραγγισμάτων. Σύγκριση μεταξύ τους και προσδιορισμός των συνθηκών που ευνοούν την εφαρμογή της εκάστοτε μεθόδου. Επιλογή της βέλτιστης για τη συγκεκριμένη περίπτωση. 3. Πρόληψη για τυχόν τεχνικά προβλήματα που ενδέχεται να προκύψουν σε κάθε λύση. 4. Προϋποθέσεις που πρέπει να πληρεί ένα σύστημα διαχείρισης στραγγισμάτων. 5. Επιμέρους συστήματα που πρέπει να σχεδιαστούν. 6. Οικονομικό και χρονικό/κατασκευαστικό/λειτουργικό κόστος της εκάστοτε μεθόδου. 7. Να γίνει εκτίμηση των παραγόμενων ποσοτήτων στραγγισμάτων στο χώρο του ΧΥΤΑ. Σε ποιες παραμέτρους πρέπει να βασίζεται μια τέτοια εκτίμηση; 15 ο Θέμα: Σχεδιασμός του συστήματος συλλογής και ελέγχου των διαρροών στραγγισμάτων 1 1. Σχεδιασμός της ζώνης αποστράγγισης. Η ζώνη αυτή τοποθετείται μεταξύ της μόνωσης και των ΑΣΑ. Να οργανωθούν οι απαραίτητες ενέργειες για τον έλεγχο ποιότητας του υλικού και τους απαραίτητους επιτόπιους δειγματοληπτικούς ελέγχους. 2. Σχεδιασμός του συστήματος συλλεκτήριων αγωγών (απορρόφησης και μεταφοράς), για τη συλλογή και απομάκρυνση των στραγγισμάτων, ώστε να μη συσσωρεύονται κοντά στη μεμβράνη. Μέσω των αγωγών αυτών γίνεται μεταφορά των στραγγισμάτων σε ειδικά διαμορφωμένα φρεάτια. Η τοποθέτησή τους γίνεται στο κατώτερο επίπεδο της αποστραγγιστικής στρώσης. Θα πρέπει να επιλεχθούν/καθοριστούν (σύμφωνα πάντα με τις ισχύουσες προδιαγραφές): Είδος και υλικό αγωγών (ενδιαφέρει επίσης η ευελιξία (αντοχή) τους σε πιθανές καταπονήσεις). Μέγεθος και κλίση αγωγών. Αποστάσεις μεταξύ των αγωγών. Καθορισμός στρώματος φίλτρου (αδρανές υλικό) για την περιβολή των αγωγών εντός του χώρου και υλικού προστασίας των αγωγών, εάν απαιτείται.

Μέγεθος της δεξαμενής συλλογής/αποθήκευσης και υλικό επίστρωσής της. Καθορισμός κατάλληλου μεγέθους δεξαμενής, ώστε να επαρκεί για στραγγίσματα τουλάχιστον 4 ημερών. Η διάμετρος των αγωγών θα πρέπει να διασφαλίζει την εύκολη/απρόσκοπτη μεταφορά των στραγγισμάτων στα φρεάτια αυτά, τον καθαρισμό από συμπυκνώσεις, καθώς και τον έλεγχο των αγωγών. Θα πρέπει να είναι κυκλικής διατομής, χημικά ανθεκτικοί, μηχανικά σταθεροί και υδραυλικά αποδοτικοί. Κατά το σχεδιασμό θα πρέπει να ληφθούν υπόψη τυχόν υπάρχουσες στατικές μελέτες λόγω των αυξημένων πιθανοτήτων καθιζήσεων και παραμορφώσεων, κλιματολογικά δεδομένα, το ανάγλυφο του εδάφους, εδαφομηχανικές παράμετροι της ζώνης αποστράγγισης και τα φορτία υπερκείμενων ΑΣΑ. 3. Σχεδιασμός του συστήματος φρεατίων ελέγχου στραγγισμάτων, στα οποία καταλήγουν οι αγωγοί. Χωροθέτηση του συστήματος. 4. Διαμόρφωση του πυθμένα κατά τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται η συλλογή των στραγγισμάτων από επισκέψιμα φρεάτια συλλογής (εντός/εκτός του χώρου του ΧΥΤΑ) με ελεύθερη ροή, σε περιπτώσεις αστοχίας του συστήματος συλλογής. Θα πρέπει να μεριμνηθεί ώστε να αποφεύγεται η συγκέντρωση βιοαερίου στα φρεάτια αυτά. 5. Καθορισμός των σημείων εστίασης κατά την τοποθέτηση/κατασκευή του συστήματος. Ποιες τεχνικές παράμετροι/λεπτομέρειες θα πρέπει να προσεχθούν, ώστε να μην υπάρξει αστοχία του συστήματος; 6. Οικονομικό κόστος συστήματος. 16 ο Θέμα: Σχεδιασμός του συστήματος συλλογής και ελέγχου των διαρροών στραγγισμάτων 2 Σύστημα ανίχνευσης διασταλαγμάτων: 1. Σχεδιασμός του συστήματος ανίχνευσης διασταλαγμάτων. 2. Υπολογισμός ροών διασταλαγμάτων, πιθανών διαφυγών, κλπ. 3. Καθορισμός των απαραίτητων παραμέτρων για την επαρκή λειτουργία του συστήματος. 4. Οικονομικό κόστος από την κατασκευή, λειτουργία και συντήρηση του συστήματος. Σύστημα διαχείρισης διασταλαγμάτων: 13. Σχεδιασμός του συστήματος διαχείρισης διασταλαγμάτων. 14. Συνηθέστερες μέθοδοι διαχείρισης των διασταλαγμάτων ενός ΧΥΤΑ. 15. Επιλογή της βέλτιστης για τη συγκεκριμένη περίπτωση και χωροθέτηση του συστήματος, σε περίπτωση που βρίσκεται εντός ΧΥΤΑ. 17 ο Θέμα: Επεξεργασία των διασταλαγμάτων 1. Μέθοδοι και προτάσεις για επεξεργασία των διασταλαγμάτων. Σύγκριση. 2. Επιλογή της καταλληλότερης μεθόδου για τη συγκεκριμένη περίπτωση και κατασκευή/περιγραφή οργανογράμματος της αντίστοιχης συνδυαστικής μονάδας που τυχόν επιλεχθεί. Η επεξεργασία στραγγισμάτων θα πρέπει να γίνει με χρονικό άξονα ο οποίος περιλαμβάνει και τη φάση της μεταφροντίδας

(δηλαδή πρέπει να συνυπολογιστεί η ανάγκη για έλεγχο και μετά το κλείσιμο του ΧΥΤΑ). 3. Τελική διάθεση στραγγισμάτων (υπάρχουσες δυνατότητες). 4. Πρόταση εναλλακτικών λύσεων για την επεξεργασία των στραγγισμάτων. 18 ο Θέμα: Σχεδιασμός του συστήματος διαχείρισης του βιοαερίου Το σύστημα διαχείρισης του παραγόμενου βιοαερίου περιλαμβάνει τη συλλογή μεταφορά και τελική διάθεσή του. Κυριότερες ενώσεις είναι το μεθάνιο (CH 4 ) και το CO 2. 1. Να διευκρινιστούν οι στόχοι του συστήματος αυτού. Ποιοι είναι οι λόγοι που επιβάλλουν τη διαχείριση του βιοαερίου; 2. Μέθοδοι διαχείρισης του βιοαερίου. Σύγκριση μεταξύ τους και προσδιορισμός των συνθηκών που ευνοούν την εφαρμογή της εκάστοτε μεθόδου. Επιλογή της βέλτιστης για τη συγκεκριμένη περίπτωση. 3. Πρόληψη για τυχόν τεχνικά προβλήματα που ενδέχεται να προκύψουν σε κάθε λύση. 4. Προϋποθέσεις που πρέπει να πληρεί ένα σύστημα διαχείρισης βιοαερίου. 5. Επιμέρους συστήματα που πρέπει να σχεδιαστούν. 6. Οικονομικό και χρονικό/κατασκευαστικό/λειτουργικό κόστος της εκάστοτε μεθόδου. 19 ο Θέμα: Σχεδιασμός του συστήματος διαχείρισης του βιοαερίου παθητικός εξαερισμός 1. Σχεδιασμός της κατασκευαστικής διαδικασίας του συστήματος άντλησης βιοαερίου. 2. Διαμόρφωση των κατάλληλων συνθηκών και/ή επιμέρους μονάδων. Είδη συλλεκτήρων. Επιλογή κατάλληλου συλλεκτήρα και προσδιορισμός των απαραίτητων τεχνικών προδιαγραφών. Ο σχεδιασμός πρέπει να εξασφαλίζει την απουσία διαρροών βιοαερίου ή την είσοδο Ο 2 σε αυτό. 3. Χρονικός σχεδιασμός υλοποίησης του συστήματος. 4. Πρόληψη για τυχόν τεχνικά προβλήματα που ενδέχεται να προκύψουν 5. Σχηματική απεικόνιση. 20 ο Θέμα: Σχεδιασμός του συστήματος διαχείρισης του βιοαερίου Άντληση με φρεάτια 1. Σχεδιασμός της κατασκευαστικής διαδικασίας του συστήματος άντλησης βιοαερίου. 2. Διαμόρφωση των κατάλληλων συνθηκών και/ή επιμέρους μονάδων. Είδη συλλεκτήρων. Επιλογή κατάλληλου συλλεκτήρα και προσδιορισμός των απαραίτητων τεχνικών προδιαγραφών. Ο σχεδιασμός πρέπει να εξασφαλίζει την απουσία διαρροών βιοαερίου ή την είσοδο Ο 2 σε αυτό.

3. Χρονικός σχεδιασμός υλοποίησης του συστήματος. 4. Πρόληψη για τυχόν τεχνικά προβλήματα που ενδέχεται να προκύψουν 5. Σχηματική απεικόνιση. 21 ο Θέμα: Σχεδιασμός του συστήματος διαχείρισης του βιοαερίου Ενεργητική απαγωγή 1. Σχεδιασμός της κατασκευαστικής διαδικασίας του συστήματος άντλησης βιοαερίου: Επιλογή της κατάλληλης μεθόδου. Επιλογή υλικού/διάταξης/διατομής αγωγών/φρεατίων Μέριμνα για δυνατότητα καθαρισμού αγωγών από συμπυκνώματα στα χαμηλά σημεία του δικτύου, χωρίς εισροή Ο 2 στα ΑΣΑ. Σχεδιασμός της μονάδας άντλησης και χωροθέτησή της. Ποιες επιμέρους διατάξεις πρέπει να περιλαμβάνονται; Να ληφθούν υπόψη κατά το σχεδιασμό. Διαμόρφωση των κατάλληλων συνθηκών. 2. Είδη συλλεκτήρων. Επιλογή κατάλληλου συλλεκτήρα και προσδιορισμός των απαραίτητων τεχνικών προδιαγραφών. (Ο σχεδιασμός πρέπει να εξασφαλίζει την απουσία διαρροών βιοαερίου ή την είσοδο Ο 2 σε αυτό). 3. Χρονικός σχεδιασμός υλοποίησης του συστήματος. 4. Πρόληψη για τυχόν τεχνικά προβλήματα που ενδέχεται να προκύψουν. 5. Σχηματική απεικόνιση. 22 ο Θέμα: Σχεδιασμός του συστήματος συλλογής, μεταφοράς και ρύθμισης του βιοαερίου 1. Εγκατάσταση αγωγών συλλογής και μεταφοράς του βιοαερίου. 2. Προσδιορισμός απαιτούμενων παραμέτρων (κλίση, ανθεκτικότητα, μέτρα προφύλαξης, κλπ.). Επιζητείται η ελαχιστοποίηση εισροών αερίων και αέρα στο σύστημα, οι οποίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν στη δημιουργία εκρηκτικών μιγμάτων. 3. Κατασκευή κατάλληλων αποστραγγιστικών συστημάτων για την απομάκρυνση συμπυκνωμάτων ή άλλων υγρών, ώστε να ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος κάμψης των σωλήνων. 23 ο Θέμα: Σχεδιασμός του συστήματος επεξεργασίας του βιοαερίου 1. Σχεδιασμός συστήματος καθαρισμού του βιοαερίου. Ποιοι είναι οι λόγοι που επιβάλλουν την ύπαρξη ενός τέτοιου συστήματος; 2. Μέθοδοι επεξεργασίας βιοαερίου. Σύγκριση μεταξύ τους. Επιλογή της βέλτιστης και κατασκευή του αντίστοιχου συστήματος. Ποιοι είναι οι παράγοντες που καθορίζουν την επιλογή;

3. Περαιτέρω χρήση του βιοαερίου. Επιλογή της βέλτιστης. Εναλλακτικές προτάσεις. 24 ο Θέμα: Σχεδιασμός της λειτουργίας, συντήρησης και του ελέγχου της μονάδας διαχείρισης του βιοαερίου Η παρακολούθηση και τα μέτρα ασφαλείας θα πρέπει να περιλαμβάνουν: 1. Τοποθέτηση ανιχνευτών εσωτερικά του χώρου. 2. Κατασκευή γεωτρήσεων παρακολούθησης πιθανών διαρροών βιοαερίου και χωροθέτηση αυτών. 3. Έλεγχο στις γεωτρήσεις των υπογείων υδάτων. 4. Τοποθέτηση φλογοπαγίδων κοντά σε σημεία με αυξημένη επικινδυνότητα για αναφλέξεις. 5. Διαχωρισμό σε ζώνες επικινδυνότητας. 6. Συστηματικό έλεγχο του όλου συστήματος. 7. Τακτική συντήρηση από εξειδικευμένο προσωπικό. Επιπρόσθετα, απαιτείται η λήψη μέτρων: 1. Που εμποδίζουν τη δημιουργία εκρηκτικών μιγμάτων. 2. Που αποτρέπουν την ανάφλεξη σε περιοχές με αυξημένη πιθανότητα πρόκλησης έκρηξης. 3. Κατασκευαστικών, τα οποία θα μειώνουν τις επιπτώσεις από τυχόν εκρήξεις. Να γίνει η αντίστοιχη μελέτη και σχηματική απεικόνιση. 25 ο Θέμα: Σχεδιασμός της τελικής κάλυψης του ΧΥΤΑ 1. Τι είναι η τελική κάλυψη ενός ΧΥΤΑ και ποιος είναι ο σκοπός της κατασκευής της. Υλικά από τα οποία κατασκευάζεται. Επιλογή και σχεδιασμός της βέλτιστης λύσης στη συγκεκριμένη περίπτωση. 2. Σε πόσα στάδια πραγματοποιείται η τελική κάλυψη ενός ΧΥΤΑ; Χρονικός καθορισμός των σταδίων στη συγκεκριμένη περίπτωση. 3. Μέριμνα για σταθεροποίηση πρανών και επιφάνειας. Καθορισμός σύνθεσης και κλίσεων της τελικής επιφάνειας και του ανάγλυφου της κάλυψης. Η σύνθεση θα πρέπει να διασφαλίζει τον έλεγχο των διαρροών. 4. Καθορισμός δομής συστήματος. Από ποιές επιμέρους στρώσεις θα πρέπει να αποτελείται ένα σύστημα τελικής κάλυψης; Προδιαγραφές. Επιλογή, σχεδιασμός και καθορισμός των απαραίτητων παραμέτρων στη περίπτωση. Σχηματική απεικόνιση της κάθετης διατομής της τελικής κάλυψης.

26 ο Θέμα: Σχεδιασμός της τελικής επανένταξης και αποκατάστασης του χώρου μετά το πέρας λειτουργίας του ΧΥΤΑ Η πλήρης επανένταξη του χώρου μετά το πέρας λειτουργίας του αποτελεί προϋπόθεση του σχεδιασμού ενός χώρου ΥΤ. Ζητείται να μελετηθούν: 1. Πιθανοί τρόποι επανένταξης. Ανάλογα με τα μειονεκτήματα και πλεονεκτήματά τους, να επιλεχθεί η κατάλληλη μέθοδος. Σχεδιασμός διαμόρφωσης χώρου. Πρόταση εναλλακτικών μεθόδων. 2. Ο σχεδιασμός θα πρέπει να στηρίζεται στα χαρακτηριστικά της περιοχής και του τοπίου, την πρόβλεψη για αναψυχή, την προστασία των βιότοπων, του μικροκλίματος, της χρήσης γης (π.χ. γεωργία) και της βλάστησης. Η τελική μορφή της μονάδας θα πρέπει να εντάσσεται στη μορφολογία της περιοχής. Ο σχεδιασμός αποκατάστασης θα πρέπει να αποτελείται από: Μια τεχνική έκθεση μελέτη διαμόρφωσης του χώρου. Χάρτες της τοποθεσίας της εγκατάστασης και της περιοχής γύρω από αυτήν. Θα πρέπει να παρουσιάζονται η σταδιακή αποκατάσταση κατά και μετά τη λειτουργία του χώρου ΥΤ, η χρονική και χωρική προσομοίωση αυτής και η τελική μορφή του χώρου με την προτεινόμενη χρήση του. 3. Να γίνει αναφορά των εγκαταστάσεων, κτιριακών υποδομών και συστημάτων ελέγχου που θα πρέπει να παραμείνουν στο χώρο, καθώς και των αλλαγών που ενδεχομένως να υπάρξουν σε κάποιες από αυτές. 4. Να γίνει επιλογή του τύπου βλάστησης για την κάλυψη του χώρου. Να αναφερθούν και να αναλυθούν οι παράμετροι που πρέπει να εξεταστούν και ενέργειες που θα πρέπει να πραγματοποιηθούν ώστε να γίνει η βέλτιστη επιλογή. 27 ο Θέμα: Σχεδιασμός της οργάνωσης και λειτουργίας του ΧΥΤΑ 1. Αναφορά των νομικών προϋποθέσεων που θα πρέπει απαραίτητα να πληρεί η μονάδα. 2. Σχεδιασμός της οργάνωσης και λειτουργίας του ΧΥΤΑ. 3. Σχεδιασμός της ελεγχόμενης διάθεσης των αποβλήτων. 4. Ταφή αποβλήτων (προσωπικό λειτουργίας, προμήθεια μηχανημάτων και λοιπού εξοπλισμού διάστρωσης, συμπίεσης, μεταφοράς εδαφικού υλικού κλπ.) 5. Τεχνικός εξοπλισμός χώρων διάθεσης αποβλήτων. Είδη μηχανημάτων που απαιτούνται. Επιλογή στη συγκεκριμένη περίπτωση. Προδιαγραφές. Ποιοι είναι οι παράγοντες που πρέπει να εξεταστούν για να γίνει σωστή επιλογή; 6. Τρόπος κατασκευής στρωμάτων, πάχος στρώματος και επικάλυψη. Θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι μελλοντικές καθιζήσεις. 7. Παράμετροι που καθορίζουν τη διαμόρφωση του χώρου απόθεσης (π.χ. φυσικό ανάγλυφο) και ιδιαιτερότητες της εκάστοτε περιοχής που θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη. 8. Προστασία από πυρκαγιά Σχέδιο διαχείρισης και αντιμετώπισης περιστατικών.