ΠΑΝΤΕΙΟΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ & ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ PANTEION UNIVERSITY OF SOCIAL AND POLITICAL SCIENCES DEPARTMENT OF ECONOMIC & REGIONAL DEVELOPMENT Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Εφηρμοσμένων Οικονομικών και Περιφερειακής Ανάπτυξης Κατεύθυνση Εφηρμοσμένων Οικονομικών και Διοίκησης Π Ε Ρ Ι Γ Ρ Α Φ Η Μ Α Θ Η Μ Α Τ Ο Σ Α. ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ - ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1. ΤΙΤΛΟΣ: ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ 2. ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ 3. ΕΙΔΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΟ 4. ΤΥΠΙΚΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: Β 5. ΩΡΕΣ ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: ΘΕΩΡΙΑ: 4 6. ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ (ECTS): 7,5 Β. ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Το συγκεκριμένο μάθημα, ενταγμένο στο Πρόγραμμα Ειδίκευσης των Εφαροσμένων Οικονομικών και Διοίκησης του Νέου ΠΜΣ του Τ.Ο.Π.Α., στόχο έχει την πληρέστερη δυνατή εκπαίδευση φοιτητών, που υπό οποιαδήποτε επαγγελματική ιδιότητα έχουν ήδη αρχίσει να ασχολούνται ή επιθυμούν να ασχοληθούν μετά το πέρας των μεταπτυχιακών τους σπουδών με τα της Διοικητικής Λογιστικής υπό την πλέον ευρεία θεώρησή της. Η ιδιαίτερη εστίαση του μαθήματος περιλαμβάνει, το σύνολο των τεχνικών Διοικητικής Λογιστικής Κοστολόγησης και Προυπολογιστικού και Απολογιστικού ελέγχου αλλά και εξειδικευμένα θέματα Αποτίμησης Επιχειρήσεων, Εξαγορών, Διοίκησης Ομίλων, Μετατροπών, Συγχωνεύσεων και Απορροφήσεων. Απαραίτητες γνώσεις επίσης πριν την εστίαση
στα αντικείμενα του μαθήματος αποτελούν τα αντικείμενα της Χρηματοοικονομικής Ανάλυσης τα οποία και εξανάγκης συμπεριλαμβάνονται εντός του μαθήματος. Γ. ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ ΜΕΛΗ ΔΕΠ Τ.Ο.Π.Α. - Επ. Καθηγητής Κωνσταντίνος Λιάπης (υπεύθυνος διδασκαλίας) Δ. ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ (ΜΕΛΗ ΔΕΠ ΚΑΙ ΜΗ) - Ευάγγελος Πολίτης, Οικονομολόγος Ε. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΑΝΑ ΕΒΔΟΜΑΔΑ * Ι. ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ 1. Εισαγωγή στη χρηματοοικονομική ανάλυση, χρηματοοικονομικοί αριθμοδείκτες, Χρηματοοικονομικοί Λογαριασμοί, Διοικητικοί Λογαριασμοί, Διοικητική Πληροφόρηση και Συστήματα Διοικητικής Πληροφόρησης (MIS). 2. Ο ρόλος της Διοικητικής Λογιστικής, Διοίκηση κόστους ή Κοστολόγηση, Σύνδεση του κόστους με την παραγόμενη ποσότητα προϊόντων, Συντελεστές Κόστους, Κόστος Βιομηχανοποίησης, Το κύκλωμα της παραγωγής 3. Η διαχείριση αποθεμάτων, το κόστος βιομηχανοποίησης και οι οικονομικές καταστάσεις των επιχειρήσεων, κέντρα κόστους, οδηγοί κόστους, συλλογή και ταξινόμηση του κόστους στους συντελεστές κόστους 4. Κατανομή κόστους υποστηρικτικών τμημάτων, Άμεσης Κατανομής (Direct Method), Ιεραρχικής Κατανομής (Step - Down Method) και Αμοιβαίας Κατανομής (Reciprocal or Algebraic Method), σχέση των μεθόδων κατανομής με τα άλλα αντικείμενα της διοικητικής λογιστικής. 5. Παραδοσιακή κοστολόγηση, Κοστολόγηση βάσει Δραστηριοτήτων (Activity Based Costing), Κοστολόγηση παραγγελιών, Διαδικασία Ετησίας Διαρκούς Κοστολόγησης, Αλυσίδα παραγωγής. 6. Φύρα Παραγωγής, Κοστολόγηση προϊόντων που παράγονται μέσα από την ίδια παραγωγική διαδικασία, Ανάλυση Διακύμανσης ΓΒΕ, Ανάλυση Διακύμανσης όλων
των συντελεστών κόστους παραγωγής, Κοστολόγηση απορρόφησης και Μεταβλητή κοστολόγηση, 7. Ανάλυση Κόστους Όγκου Κερδών (Cost Volume Profit), Ανάλυση Κόστους Όγκου Κερδών σε πακέτα προϊόντων, Διαφορική Ανάλυση 8. Προϋπολογισμοί, Τεχνικές ελέγχου της απόδοσης, Ο Σχεδιασμός - Κεντρικό Εργαλείο Για Την Απόδοση, Προϋπολογισμός Και Προϋπολογιστικός Έλεγχος, Προϋπολογισμός αγορών και παραγωγής. 9. Κύριος προϋπολογισμός (Master Budget), η σύνθεση των: Προϋπολογισμός Πωλήσεων. Προϋπολογισμός Παραγωγής Προϋπολογισμός Αγορών. Προϋπολογισμός Άμεσης Εργασίας. Προϋπολογισμός ΓΒΕ. Προϋπολογισμός Συνολικής Κοστολόγησης της Παραγωγής των Προϊόντων. Προϋπολογισμός του Κόστους Πωληθέντων. Προϋπολογισμός Χρηματικών Διαθεσίμων. 10. Προγραμματισμός δράσης επιχειρήσεων, Κύκλος Προγραμματισμού, Στρατηγικό Σχέδιο, Πηγές ή σχέδιο κεφαλαίων, Λειτουργικό σχέδιο και Αποτελέσματα, Κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσης, Ισολογισμός, Επενδυμένο κεφάλαιο και κεφάλαιο κίνησης, Ανάλυση Αποτελεσμάτων, Δείκτες Απόδοσης- ανάλυση αριθμοδεικτών -βάσεις της λογιστικής, Υπόδειγμα Dupont, Ταμειακές ροές, Κατάρτιση πίνακα ταμειακών ροών άμεση μέθοδο, Κατάρτιση πίνακα ταμειακών ροών έμμεση μέθοδο, Μέτρηση της χρηματοοικονομικής ευρωστίας μιας επιχείρησης, Το εξειδικευμένο υπόδειγμα Altman s Z-score, Το γενικευμένο υπόδειγμα Altman s Z-score, Δημιουργία αξίας για τους μετόχους, Κόστος κεφαλαίου, Κόστος δανειακών κεφαλαίων, Κόστος κεφαλαίων μετόχων ή επιχείρησης, Σταθμισμένο κόστος κεφαλαίων, προστιθεμένη αξία των μετόχων SVA (Shareholders Value Added)
11. Μέθοδος της οικονομικής προστιθεμένης αξίας, Χαρακτηριστικά της οικονομικής προστιθέμενης αξίας, Ορισμός της οικονομικής προστιθέμενης αξίας, Οικονομικές προσαρμογές για τον υπολογισμό του EVA, Υπολογισμός των καθαρών λειτουργικών κερδών μετά από φόρους (NOPAT), Υπολογισμός της ελάχιστης αναγκαίας απόδοσης, Σχέση της οικονομικής προστιθέμενης αξίας με άλλους αριθμοδείκτες, Μέθοδοι υπολογισμού της οικονομικής προστιθέμενης αξίας, Μέθοδος του περιθωρίου ( Spread method), Μέθοδος του καταλοίπου ( Residual method), Συνολική αγοραία αξία επιχείρησης και EVA, Αγοραία προστιθέμενη αξία επιχείρησης, Ελεύθερες ταμειοροές, 12. Αποτιμήσεις Επιχειρήσεων, Αποτίμηση χρέους, Αποτίμηση μετοχών, Αποτιμήσεις Βασισμένες στον Ισολογισμό (καθαρή θέση μετόχων), Λογιστική αξία (Book value), Προσαρμοσμένη Λογιστική Αξία (Adjusted Value), Αξία Ρευστοποίησης (Liquidation value), Πραγματική Αξία (Substantial value), Λογιστική και Αγοραία Αξία, Μέθοδοι με βάση την κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσης (Income statement-based methods), Αποτίμηση με βάση τον πολλαπλασιαστή των κερδών, PER, Αποτίμηση με βάση τα Μερίσματα, DPS, Αποτίμηση με βάση Πολλαπλασιαστές Πωλήσεων (Sales multiples, Άλλοι Πολλαπλασιαστές (Other multiples), Μέθοδοι Αποτίμησης βασισμένες στην υπεραξία (Goodwill-based methods), Η κλασική μέθοδο της υπεραξίας (The classic valuation method), Η απλοποιημένη μέθοδος του εισοδήματος υπεραξίας (The simplified "abbreviated goodwill income" method or the simplified UEC10 method), Η μέθοδος της ένωσης των εμπειρογνωμόνων Ευρωπαίων Λογιστών (Union of European Accounting Experts (UEC) method), Έμμεση Μέθοδος (Indirect method), Αγγλοσαξονική ή Άμεση Μέθοδος (Anglo-Saxon or direct method), Μέθοδος των αγοραζόμενων ετησίων κερδών (Annual profit purchase method), Μέθοδος του κινδύνου και του χωρίς κινδύνου (Risk-bearing and risk-free rate method), Μέθοδοι των προεξοφλημένων ταμειοροών (Cash flow discounting-based methods), Η Γενική μέθοδος για προεξόφληση ταμειοροών (General method for cash flow discounting), Η απόφαση για την κατάλληλη ταμειακή ροή για προεξόφληση και ο οικονομικός ισολογισμός της εταιρείας, Υπολογισμός της αξίας μιας επιχείρησης με τη χρήση των ελευθέρων ταμειοροών (Calculating the value of the company using the free cash flow), Υπολογισμός της μη μοχλευμένης αξίας μιας επιχείρησης συν την αξία των εκπτώσεων των φόρων (Calculating the value of the company as the unlevered value
plus the discounted value of the tax shield), Υπολογισμός της αξίας της επιχείρησης με την προεξόφληση των ταμειοροών των κεφαλαίων (Calculating the value of the company s equity by discounting the equity cash flow), Υπολογισμός της αξίας της επιχείρησης με την προεξόφληση του συνόλου των κεφαλαιακών ταμειοροών (Calculating the company s value by discounting the capital cash flow), Επιπλοκές των μοντέλων. 13. Διαχείρηση Ομίλων, ειδικά θέματα Εξαγορών, Μετατροπών, Συγχωνεύσεων και Απορροφήσεων επιχειρήσεων, Διαχείρηση Μειοψηφίας, Διοικητική Οικονομική Πληροφόρηση σε Όμιλο Επιχειρήσεων. ΣΤ. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Δυνατότητα ανάπτυξης προφορικών εισηγήσεων ανά μάθημα και κατάθεση αντίστοιχων γραπτών εργασιών Ενεργή συμμετοχή στις συζητήσεις των μαθημάτων και Εξέταση εξαμήνου Ζ. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ 1. Κ. Λιάπης 2011, «Οικονομική των Επιχειρήσεων και Λογιστική», Αθήνα, Εκδόσεις Ε. Μπένου. 2. Δημητράς Αυγουστίνος, Απόστολος Α. Μπάλλας, 2009, Διοικητική λογιστική, Για προγραμματισμό και έλεγχο, Gutenberg. ΞΕΝΟΓΛΩΣΗ 3. Brandon C., Drtina R., Management Accounting strategy and control, McGraw-Hill, 1997. 4. Bromwich M., Walker M., Residual income past and future, Management Accounting Research, 9, 1998, pp. 391-419. 5. Hilton R., Managerial Accounting, International Edition, Irwin/McGraw-Hill, 1999 6. Liapis J.K., The Residual Value Models: A Framework for Business Administration, European Research Studies, volume XIII, Issue (1), 2010, pp. 81-101. 7. Peasnell V.K., Using Accounting Data to Measure the Economic Performance of Firms, Journal of Accounting and Public Policy, 15, 1996, pp. 291-303. 8. Sizer J., An insight into management accounting, Penguin Monder management Texts, Business and Management, 1979.
9. Smith G., Cost Accounting, Southern-Western College Publishing, Thomson Learning, 2000. 10. Stern J., The EVA Financial Management System, in J. Stern & D. Chew (eds), The Revolution in Corporate Finance, Oxford: Blackwell Publishers, 1998, pp. 32-46. 11. Stewart B., EVA Momentum: The One Ratio That Tells the Whole Story, Journal of Applied Corporate Finance, 21.2, Spring 2009, pp. 74-86. 12. Stewart G., The Quest for Value, Harper Business, 1991. 13. Stickney C., Weil R., Financial Accounting, Dryden Press, Harcourt College Publishers, 2000. 14. Stoughton M.N., Zechner J., Optimal capital allocation using RAROC and EVA, Journal of Financial Intermediation, 16, 2007, pp. 312-342. 15. Wright D., Management Accounting, Longman Modular Texts in Business and economics, Addison Wesley Longman Ltd, 1996. 16. Young S.D., OÕByrne F.S., EVA and Value Based Management: A Practical Guide to Implementation, McGraw-Hill, 2001.