HELLO BABY HAVE A GOOD START! Ένας οδηγός για το θηλασµό από και
Παρουσίαση Αγαπητέ αναγνώστη, Η γέννηση του παιδιού σου είναι µια εµπειρία η οποία θα σου αλλάξει τη ζωή. Από τώρα και στο εξής θα πρέπει να πάρεις αµέτρητες αποφάσεις σχετικά µε την φροντίδα και την διατροφή του νεογέννητου παιδιού σου. Μεταξύ όλων θα πρέπει να πάρεις µια απόφαση σχετικά µε τον θηλασµό. Ο θηλασµός µπορεί αποδεδειγµένα να βελτιώσει την υγεία σας και αυτή του µωρού σας. Θα αναπτύξετε οι δύο σας µια βαθιά σχέση, η οποία µπορεί να έχει µια πολύ θετική επιρροή αργότερα στη ζωή. Αποφασίζοντας να θηλάσετε, εξασφαλίζετε για το µωρό σας το πιο αγνό, φυσικό και καλύτερο γάλα για την διατροφή του. Ο θηλασµός είναι το πιο φυσικό πράγµα στον κόσµο, αλλά παρόλα αυτά είναι µια διαδικασία η οποία δηµιουργεί πολλά ερωτήµατα και χρειάζεται εξάσκηση. Αυτός ο οδηγός από την AMEDA δηµιουργήθηκε σε στενή συνεργασία µε συµβούλους θηλασµού και γαλουχίας και παρέχει µια εκτεταµένη ποικιλία από απαντήσεις στις απορίες (ερωτήσεις) και τα προβλήµατα σου έτσι ώστε εσύ και το µωρό σου να µπορέσετε να απολαύσετε (να χαρείτε) αυτή την προσωπική σας στιγµή. Copyright 2009 2
3
Περιεχόµενα Θηλασµός - το ιδανικό ξεκίνηµα στη ζωή 6 6 Καλύτερη ανάπτυξη και υγεία για το µωρό σου 7 Καλύτερη υγεία για σένα 7 υσκολίες θηλασµού 8 Ανατοµία του γυναικείου στήθους 8 Παραγωγή γάλακτος 8 Τι συµβαίνει κατά την διάρκεια της εγκυµοσύνης 9 Προετοιµασία του στήθους 9 Επίπεδες και εισέχουσες θηλές 10 Μετά την γέννηση Ενδιαφέρουσες αλήθειες σχετικά µε το θηλασµό 11 11 Μοναδική σύσταση του µητρικού γάλακτος 11 Έναρξη σχηµατισµού του γάλακτος 12 Μασάζ και συµπίεση στήθους 13 Φροντίδα στήθους Θηλασµός - πώς γίνεται; 14 14 Η σωστή ώρα 14 Η σωστή θέση 17 Ο ρυθµός θηλασµού 18 Η συχνότητα θηλασµού 18 Ο απογαλακτισµός 4
Ο θηλασµός - στην καθηµερινή ζωή 20 20 Θηλασµός και εργασία 21 Θηλασµός και ελεύθερος χρόνος 21 Θηλασµός έξω από το σπίτι 21 Θηλασµός και διατροφή Θηλασµός - όταν εµφανίζονται προβλήµατα 22 22 Όχι αρκετό γάλα 23 Συµφόρηση και µαστίτιδα 24 Ερεθισµένες θηλές 24 Επίπεδες και εισέχουσες θηλές 24 ιαρροή µητρικού γάλακτος 25 Όταν το µωρό είναι κουρασµένο και δεν µπορεί να πιει ικανοποιητικά 25 Το µωρό που έχει σύγχυση θηλών 25 Το άρρωστο ή πρόωρο µωρό Βοηθήµατα για το θηλασµό - η λύση σε πολλά προβλήµατα 26 26 Άντληση του γάλακτος µε ωραία αίσθηση 26 ιαλέγοντας τη σωστή αντλία µητρικού γάλακτος (θήλαστρο) 27 Αποθήκευση του µητρικού γάλακτος 27 Απόψυξη και ζέσταµα του µητρικού γάλακτος 29 Βοηθήµατα θηλασµού από την AMEDA - σειρά προϊόντων Χρήσιµες διευθύνσεις για προβλήµατα σχετικά µε τον θηλασµό 32 32 ιεθνείς διευθύνσεις και οργανισµοί 5
Θηλασµός - το ιδανικό ξεκίνηµα στη ζωή 6 Ο θηλασµός είναι ότι καλύτερο για το µωρό σας. Το µητρικό γάλα προστατεύει το µωρό σας από αρρώστιες. Μέσω του θηλασµού εσείς και το µωρό σας αναπτύσσετε µια πολύ βαθιά σχέση, η οποία έχει ήδη αρχίσει να δηµιουργείται κατά την διάρκεια της εγκυ- µοσύνης. Ο θηλασµός δίνει στο παιδί σας το καλύτερο ξεκίνηµα για την ζωή, προστατεύει από αρρώστιες, µειώνει το κόστος του συστή- µατος υγείας, προστατεύει το περιβάλλον µας, δεν επιβαρύνει τον οικογενειακό προϋπολογισµό, µειώνει την καθηµερινή ποσότητα της εργασίας και µακροπρόθεσµα δίνει σε εσάς και στο µωρό σας περισσότερο ελεύθερο χρόνο για να περνάτε µαζί. Παρόλα αυτά ο θηλασµός είναι µια διαδικασία, η οποία µαθαίνεται, κάτι που σηµαίνει ότι µητέρα και παιδί πρέπει να εξασκηθούν. Αυτό απαιτεί γνώση, χρόνο και υποµονή από την αρχή. Με αυτό το φυλλάδιο η AMEDA θέλει να εµβαθύνετε στον κόσµο του θηλασµού. Ξεφυλλίζοντας τις σελίδες αυτού του φυλλαδίου θα βρείτε πολλές πληροφορίες που χρειάζεστε ως γυναίκα που θηλάζει. Καλύτερη ανάπτυξη και υγεία για το µωρό σας. Το µητρικό γάλα περιέχει όλα όσα χρειάζεται το µωρό σας για υγιή ανάπτυξη Εκτεταµένη έρευνα έδειξε ότι ο θηλασµός είναι υγιέστερος από το να σιτίζεται το µωρό σας µε συµπλήρωµα γάλακτος. Το µητρικό γάλα περιέχει πολλές ουσίες, οι οποίες λειτουργούν δραστικά εναντίον των µολύνσεων. Το ανοσοποιητικό σύστηµα του παιδιού χρειάζεται 2 χρόνια για να τελειοποιηθεί. Γι αυτό το λόγο τα παιδιά που τρέφονται µε µητρικό γάλα έχουν ένα µοναδικό πλεονέκτηµα. Το µητρικό γάλα µειώνει τον κίνδυνο από διάφορες αρρώστιες, όπως φλεγµονή στον µέσω ους, µολύνσεις του αναπνευστικού και ουρικού συστήµατος, αλλεργίες, ξαφνικό σύνδροµο βρεφικού θανάτου (SID), διάρροια, δυνατή δερµατίτιδα, διαβήτη, βακτηριδιακή µηνιγγίτιδα, αρρώστια Crohn s (φλεγµονή στο έντερο), κλπ. Οι αλλεργίες στα βρέφη είναι σε έξαρση. Εάν ένα µωρό τρέφεται αποκλειστικά µε µητρικό γάλα κατά την διάρκεια των πρώτων 6 µηνών της ζωής του, ο κίνδυνος για αλλεργία µειώνεται µέχρι και 50%. Ο θηλασµός µειώνει τον κίνδυνο του µωρού να υποφέρει από παχυσαρκία στην µετέπειτα ζωή του. Όλο και περισσότερα µωρά είναι αλλεργικά στο τεχνητό συµπλήρωµα γάλακτος.
Το µητρικό γάλα είναι ευκολοχώνευτο και δυναµώνει το πεπτικό σύστηµα του µωρού. Ρουφώντας το στήθος ωφελείται η ανάπτυξη ολόκληρης της περιοχής του στόµατος προφυλάσσοντας έτσι από ατελή δια- µόρφωση δοντιών ή σιαγόνων και διευκόλυνση εκµάθησης της γλώσσας. Καλύτερη υγεία για σένα εν ωφελείται µόνο το µωρό σας από τον θηλασµό. Οι ορµόνες του θηλασµού υποστηρίζουν την επάνοδο της µήτρας στο φυσιολογικό της µέγεθος, µειώνουν την απώλεια αίµατος και τον κίνδυνο µιας µόλυνσης της µήτρας. Οι ορµόνες έχουν ηρεµιστική επίδραση και δυναµώνουν τη σχέση ανά- µεσα σε σας και το µωρό σας. Μαθαίνετε να κατανοείτε το µωρό σας γρηγορότερα και καλύτερα. Επιπλέον, µελέτες έδειξαν ότι ο θηλασµός µειώνει το ποσοστό εµφάνισης καρκίνου στο µαστό, στη µήτρα και στις ωοθήκες. Για µεγάλο χρονικό διάστηµα, ο κίνδυνος της οστεοπόρωσης είναι αρκετά χαµηλός. Οι µητέρες που θηλάζουν χάνουν τα κιλά της εγκυµοσύνης γρηγορότερα. Μαζί και υγιείς στην ζωή Το µητρικό γάλα είναι πάντα διαθέσιµο, ευκολοχώνευτο και πάντα στην σωστή θερµοκρασία. Είναι εντελώς δωρεάν. Μελέτες έδειξαν ότι ο θηλασµός εξοικονοµεί χρόνο, χρήµα και προσπάθεια συγκριτικά µε το τάισµα που γίνεται µε το µπουκάλι, αφού εσείς και το µωρό σας µάθετε σε αυτό. Το µητρικό γάλα περιλαµβάνει όλα όσα χρειάζεται το µωρό σας για σωστή ανάπτυξη. Ο θηλασµός είναι διασκέδαση και είναι ωφέλιµος για την µητέρα καθώς µειώνει τον κίνδυνο εµφάνισης καρκίνου του µαστού. Επίσης θα επανέλθετε στην αρχική σας σιλουέτα πολύ γρηγορότερα. Οι δυσκολίες του θηλασµού Μερικές µητέρες θεωρούν ότι περιορίζονται θηλάζοντας το µωρό τους. Το µωρό µετά την 4η-6η εβδοµάδα της ζωής του µπορεί να πιει µητρικό γάλα που το έχετε αντλήσει και να εξοικονοµήσετε και εσείς κάποιο χρόνο από την 24ωρη απασχόλησή σας ως µητέρα. Εµείς σας προτείνουµε να χρησιµοποιήσετε τη συσκευή άντλησης γάλακτος της Ameda. Ο θηλασµός συνδέεται µε την ποιότητα της διατροφής του µωρού αλλά δεν µπορεί να συγκριθεί µε την ποιότητα του να γίνεις µητέρα. Οι ορµονικές αλλαγές σηµαίνουν ότι πολλά πράγµατα γίνονται ευκολότερα για τις µητέρες που θηλάζουν. Μαζί και υγιείς στην ζωή - µε µητρικό γάλα. 7
Ανατοµία του γυναικείου στήθους Το γυναικείο στήθος αποτελείται στο µεγαλύτερο µέρος του από αδένες, λίπος και συνδετικό ιστό. Μεταξύ 4 και 18 γαλακτοφόρων πόρων συνδέεται ο µαστικός αδένας µε τις θηλές. Οι γαλακτοφόροι πόροι επεκτείνονται στην περιοχή της άλως. Η άλως περιέχει νευρικά άκρα τα οποία κανονίζουν τη διαµόρφωση του γάλακτος. Αυτό σηµαίνει ότι όσο πιο πολύ ερεθίζονται οι θηλές και η άλως, τόσο πιο πολύ γάλα παράγεται. Όσο πιο πολύ ένα µωρό ρουφάει το στήθος τόσο πιο πολύ γάλα είναι διαθέσιµο. µητέρα µπορεί να αναγνωρίσει τη µείωση των αντανακλαστικών από τα παρακάτω σηµάδια: αίσθηση έξαψης ή τσούξιµο στο στήθος το γάλα αρχίζει να ρέει από το άλλο στήθος το µωρό καταπίνει γρήγορα και σε κανονικά διαστήµατα Άγχος ή στρες µπορεί να έχουν αρνητική επιρροή στην οκυτοκίνη. Το γάλα δεν ρέει ή ρέει αργά παρόλο που υπάρχει στο στήθος. Η άλως επίσης περιέχει ειδικούς λιπώδεις αδένες, οι λεγόµενοι Αδένες Montgomery. Αυτοί απελευθερώνουν ένα συστατικό το οποίο διατηρεί το δέρµα στις θηλές και στην άλω µαλακό και έχει αντιβακτηριδιακή δράση. Το µέγεθος του στήθους δεν επηρεάζει την ικανότητα θηλασµού. Οι γυναίκες µε µικρό στήθος µπορούν να θηλάσουν ικανοποιητικά. 8 Παραγωγή γάλακτος ύο ορµόνες είναι βασικά υπεύθυνες για την παραγωγή γάλακτος. Η προλακτίνη, που παράγει γάλα στους αδένες και η οκυτοκίνη, που το κάνει να ρέει. Μόλις το µωρό ρουφήξει το στήθος, οι φυσαλίδες γάλακτος και οι γαλακτοφόροι αδένες ενώνονται. Το γάλα ρέει έξω από τις θηλές. Η διαδικασία αυτή καλείται αντανάκλαση παραγωγής του µητρικού γάλακτος. Αρχίζει πολλές φορές ταυτόχρονα στα δύο στήθη κατά την διάρκεια του θηλασµού. Η Χρόνος, µια χαλαρωτική ατµόσφαιρα και υποµονή είναι οι ιδανικές συνθήκες για έναν πετυχηµένο θηλασµό. Τι συµβαίνει κατά την διάρκεια της εγκυµοσύνης; Κατά τη διάρκεια της εγκυµοσύνης ο αδενικός ιστός αρχίζει να µεγαλώνει. Η άλως διογκώνεται και σκουραίνει κάνοντας ευκολότερη στο παιδί την εύρεση της θηλής µετά τη γέννησή του. Στην 20η εβδοµάδα της εγκυµοσύνης το στήθος έχει αρχίσει να παράγει πύαρ (πρωτό-
γαλα), το οποίο σε κάποιες περιπτώσεις εκκρίνεται κατά την διάρκεια της εγκυµοσύνης. Προετοιµασία του στήθους Η προετοιµασία του στήθους µπορεί να αρχίσει µετά την 32η εβδοµάδα της εγκυµοσύνης. Σε καµία στιγµή δεν πρέπει η διαδικασία προετοιµασίας να είναι επώδυνη. Η διαδικασία θα πρέπει να περιλαµβάνει: έκθεση του στήθους στον αέρα και στον ήλιο. ήπια τόνωση των θηλών µέσω µαλακού τριψίµατος πάνω στα ρούχα, π.χ. µη φορώντας στηθόδεσµο. αποφυγή της χρήσης σαπουνιού κατά τη διάρκεια του µπάνιου ή κάνοντας ντους για να διατηρείται η φυσική προστασία του δέρµατος των αδένων Montgomery απαλό µασάζ του στήθους µια φορά την ηµέρα χρήση των θηλών ως ευχάριστη ενασχόληση ται στην άλω. Σαν αποτέλεσµα έχει οι θηλές να αναγείρονται (σηκώνονται) και το µωρό να µπορεί να θηλάσει πάνω στο στήθος. Εάν προβλέπεται µια πρόωρη γέννηση του παιδιού σας, ένας διαµορφωτής θηλής θα πρέπει να χρησιµοποιηθεί ακολουθώντας µόνο τις οδηγίες του γιατρού σας. Επίπεδες και εισέχουσες θηλές Βοηθάει στον έλεγχο του µεγέθους της θηλής κατά την διάρκεια της εγκυµοσύνης. Απαλή πίεση του στήθους στην άλω κοντά στη θηλή. Εάν οι θηλές δεν εµφανίζονται (εισέχουσες θηλές) ή παραµένουν επίπεδες (επίπεδες θηλές), το µωρό µπορεί να δυσκολευτεί στο να θηλάσει σωστά πάνω στο στήθος. Φορώντας ένα διαµορφωτή θηλών της Ameda απ ευθείας κάτω από το στηθόδεσµο (από την 32η εβδοµάδα της εγκυµοσύνης), µια απαλή και σταθερή πίεση ασκεί- Ο διαµορφωτής θηλής της Ameda προετοιµάζει τις επίπεδες και εισέχουσες θηλές για τον θηλασµό. Οι ψευδοθηλές της AMEDA προστατεύουν και µπορούν να βοηθήσουν το µωρό σας να πιάσει την θηλή. 9
Εάν το µωρό εξακολουθεί να µη ρουφάει ικανοποιητικά από το στήθος µερικές µέρες µετά τη γέννηση, µπορεί να χρησιµοποιηθεί µια ψευδοθηλή της AMEDA. Αλλιώς το γάλα µπορεί να βγει µε ένα θήλαστρο της Ameda και το µωρό να πίνει µητρικό γάλα από το µπουκάλι. Με αυτό τον τρόπο λαµβάνονται όλα τα ευεργετικά πλεονεκτήµατα που έχει να προσφέρει το µητρικό γάλα για τη σωστή υγεία του. Μετά τη γέννηση Οι πρώτες ώρες µετά τη γέννα είναι πολύ σηµαντικές για την έναρξη της σχέσης που δηµιουργείται µε τον θηλασµό καθώς τα αντανακλαστικά της αναζήτησης και της άντλησης είναι πολύ δυνατά εκείνη την στιγµή. Ο καλύτερος τρόπος για να αρχίσει αυτή η σχέση είναι να τοποθετηθεί το µωράκι γυµνό επάνω στο στοµάχι της µητέρας και να παραµείνει µέχρι να ρουφήξει το στήθος. Μερικά µωρά σέρνονται µόνα τους προς το στήθος και θηλάζουν χωρίς καµία βοήθεια. Το να κολλήσετε ο ένας στον άλλο είναι ένα πολύ σηµαντικό γεγονός για εσάς και το µωρό σας - πάρτε το χρόνο σας και µαζί µε το ταίρι σας απολαύστε τις πρώτες αξέχαστες στιγµές µε το µωρό σας.
Ενδιαφέροντα γεγονότα σχετικά µε τον θηλασµό Μοναδική σύσταση του µητρικού γάλακτος Μια σταγόνα µητρικού γάλακτος αποτελείται από 4000 ζωντανά κύτταρα. Ρυθµίζει τις διάφορες ανάγκες του µωρού σας και συνεχώς αλλάζει η σύστασή του. Εξαρτάται από την ηλικία του µωρού σας, την ώρα της ηµέρας και το αντίστοιχο γεύµα. Μερικές φορές η σύνθεσή του µπορεί να αλλάξει ακόµη και κατά την διάρκεια ενός θηλασµού όταν η ζάχαρη και τα λιπαρά περιέχονται σε συγκεκριµένες ποσότητες. Στην αρχή του γεύµατος το γάλα φαίνεται πιο νερουλό (µεταβατικό γάλα), στο ξεκίνηµα της αντίδρασης για να βγει το γάλα περιέχει πολύ περισσότερα λιπαρά (ώριµο γάλα) και έχει κρεµώδη άσπρη υφή. Κάθε σταγόνα µητρικού γάλακτος αποτελείται από 4000 ζωντανά κύτταρα. Το µεταβατικό γάλα σβήνει τη δίψα του µωρού ενώ το ώριµο ικανοποιεί την πείνα του. Το µητρικό γάλα περιέχει όλες τις σηµαντικές βιταµίνες, µεταλλικά στοιχεία και σηµαντικά ιχνοστοιχεία απαραίτητα για τη σωστή ανάπτυξη του µωρού και πληρεί όλες τις απαιτήσεις υγιεινής. Έναρξη σχηµατισµού του γάλακτος µατίζεται το πρωτόγαλα. Είναι κίτρινο, παχύρρευστο και ευκολοχώνευτο. Περιέχει πολλές παραπάνω πρωτεΐνες (συγκεκριµένα αντισώ- µατα) και λιγότερα λιπαρά από το ώριµο γάλα. Αυτά τα αντισώµατα προστατεύουν το εντερικό τοίχωµα του µωρού από µολύνσεις. Το πρωτόγαλα περιέχει τρεις φορές τη συγκέντρωση σε νάτριο, η οποία βρίσκεται στο ώριµο µητρικό γάλα. Ως εκ τούτου ένα υγιές µωρό δεν χρειάζεται πολλά υγρά τις πρώτες µέρες της ζωής του, κάτι το οποίο σηµαίνει ότι το ήδη υπάρχον πρωτόγαλα είναι συνήθως αρκετό. Το πρωτόγαλα επίσης υποκινεί την δράση των εντέρων, το meconium εκκρίνεται πιο γρήγορα και ο κίνδυνος ίκτερου µειώνεται. Μετατροπή από πρωτόγαλα σε ώριµο µητρικό γάλα Η σταδιακή µετατροπή σε ώριµο µητρικό γάλα γίνεται µεταξύ της 2ης και 4ης ηµέρας µετά την γέννηση του µωρού (µερικές φορές µεταξύ της 6ης και της 7ης µέρας και στις µητέρες που έχουν πρόωρα µωράκια µεταξύ της 10ης και της 14ης µέρας). Το ξεκίνηµα αυτής της φάσης σταµατάει τη µείωση του αρχικού γάλακτος. ιαρκεί περίπου 14 µέρες. Τα στήθη γίνονται πιο ζεστά, είναι βαρύτερα και οι φλέβες γίνονται ορατές. Οι αδένες του µαστού συχνά φουσκώνουν, νιώθετε το στήθος σκληρό και είναι επώδυνο. Σε αυτή την περίπτωση συστήνουµε τη χρήση του Πακέτου Θερµοκρασίας της AMEDA (Κοµπρέσα) ως κρύα κοµπρέσα. Συχνός θηλασµός του µωρού και τακτικό µασάζ στο µαστό έχουν επίσης δραστικά αποτελέσµατα. Πρωτόγαλα Τις πρώτες µέρες της ζωής του µωρού σχη- 11
Παρ Ώριµο µητρικό γάλα Αφού περάσουν 2 εβδοµάδες, το µητρικό γάλα θα έχει προσαρµοστεί στην πυκνότητα και την ποσότητα για την όσο δυνατόν γρηγορότερη ανάπτυξη του µωρού σας. Το µητρικό γάλα τώρα αναφέρεται ως «ώριµο». Έπειτα επαναλάβετε την ίδια διαδικασία τοποθετώντας το µαστό µεταξύ των χεριών τα οποία θα είναι κατακόρυφα. Το µητρικό γάλα πάντα προσαρµόζεται στην ηλικία του µωρού σας - το µωρό σας γνωρίζει τι είναι καλό! Μασάζ και συµπίεση του µαστού Το µασάζ στο στήθος ενισχύει την κυκλοφορία του αίµατος στο µαστό - καθώς και τη ροή του γάλακτος - και έχει θετικά αποτελέσµατα στην παραγωγή του γάλακτος. Το µασάζ θα πρέπει µε λίγα λόγια να προηγείται του θηλασµού - συγκεκριµένα τις πρώτες µέρες και εβδοµάδες µετά την γέννηση του µωρού σας για να αποφευχθεί η συµφόρηση. Είναι ιδιαιτέρως χρήσιµο για την προστασία του στήθους από φλεγµονές. Το µασάζ στο µαστό πρέπει να γίνεται απαλά και όχι να είναι επώδυνο. Τα χέρια πρέπει να είναι πολύ καλά πλυµένα πριν από κάθε µασάζ. 2. Το ένα χέρι κρατάει το µαστό. Τοποθετήστε τρία µε τέσσερα ακροδάχτυλα του άλλου σας χεριού επίπεδα επάνω στο µαστό και κάντε µασάζ στους αδένες µε κυκλικές κινήσεις. Οι άκρες των δακτύλων µετακινούνται 2-3 εκατοστά κάθε φορά και η διαδικασία επαναλαµβάνεται µέχρι να κάνετε µασάζ σε όλο σας το µαστό. 12 Οδηγίες: 1. Τοποθετείτε το µαστό µεταξύ των χεριών σας, τα οποία θα πρέπει να τα κρατάτε οριζόντια και κινήστε τους αδένες του ιστού πίσω και µπροστά - όπως φαίνεται στην εικόνα.
3. Χρησιµοποιήστε τα δάκτυλά σας για να χαϊδέψετε απαλά το µαστό από τη βάση της άλω µέχρι τη θηλή. Μέσω αυτής της κίνησης µπορείτε να φέρετε το γάλα σε κατάσταση για να ρέει. 4. Προσπαθήστε απαλά να πιέσετε να βγει µια σταγόνα γάλα τοποθετώντας τον αντίχειρα και το δάκτυλο (όπως φαίνεται στην εικόνα) πίσω από την άλω και πιέζοντας λίγο ελαφρά προς την κατεύθυνση του στέρνου. Έπειτα εφαρµόζοντας ελαφριά πίεση, κινήστε τον αντίχειρα και το δάκτυλο προς τη θηλή χωρίς να τρίβεται το δέρµα. Μπορείτε να υγραίνετε την θηλή σας µε µια σταγόνα µητρικού γάλακτος, η οποία είναι αποτέλεσµα των παραπάνω κινήσεων και να προτρέψετε το µωρό σας να ρουφήξει το στήθος. 5. Η ρυθµική επανάληψη του βήµατος 4 γύρω από την άλω µπορεί να χαλαρώσει ένα σφιχτό µαστό ή ακόµη και να το αδειάσει. Εναλλακτικά µπορείτε να βγάλετε το µητρικό γάλα χρησιµοποιώντας µια ήπιας λειτουργίας συσκευή άντλησης µητρικού γάλακτος (θήλαστρο) (π.χ. τα µοντέλα Elite ή Lactaline Personal της Ameda). Φροντίδα του στήθους Το στήθος δεν χρειάζεται ειδικούς κανόνες υγιεινής κατά την διάρκεια του θηλασµού. Καθηµερινό ξέπλυµα ή πλύσιµο είναι επαρκή. Παρόλα αυτά αποφεύγετε να έρχονται οι θηλές σας σε επαφή µε σαπούνι ή αφρόλουτρα, καθώς έτσι καταστρέφεται η φυσική προστασία του δέρµατος. Μετά το θηλασµό βγάλτε µια σταγόνα µητρικό γάλα όπως περιγράφηκε παραπάνω και απλώστε το πάνω στη θηλή σας. Σε περίπτωση ευαισθησίας, ελαφρού κοκκινίσµατος, στεγνών ή σκασµένων θηλών, ειδικά προϊόντα φροντίδας, όπως υψηλής ποιότητας αλοιφή Λανολίνης για τις θηλές, µπορούν να χρησιµοποιηθούν. 13
Θηλασµός - Πώς γίνεται διάρκεια της ηµέρας για να ανακουφίζονται οι θηλές και για να αδειάζουν οι µαστοί. 14 Η σωστή στιγµή Όσο νωρίτερα, τόσο καλύτερα! Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν χρειάζεται πολύ καιρό για να αρχίσει το µωρό να ψάχνει το στήθος σας. Ορισµένα µωρά ρουφάνε δραστήρια από την αρχή. Άλλα ρουφάνε ή γλύφουν τη θηλή προσεκτικά. Η πιο σηµαντική προϋπόθεση για πετυχηµένο θηλασµό είναι η σύντοµη και σωστή τοποθέτηση. Σωστή τοποθέτηση/θέση Μέσω της σωστής τοποθέτησης/στάσης από την αρχή µπορείτε να αποφύγετε προβλήµατα, όπως ερεθισµένες θηλές, έλλειψη γάλακτος κλπ., και µετά από εξάσκηση µερικών ηµερών θα µπορείτε να απολαύσετε το θηλασµό. ώστε προσοχή στις παρακάτω υποδείξεις: 1. Σωστή θέση/στάση του µωρού και της µαµάς Η αναπαυτική θέση της µητέρας και η σωστή θέση του µωρού συµβάλλουν ουσιαστικά σε ένα επιτυχηµένο θηλασµό. Ως εκ τούτου δεν είναι τόσο σηµαντικό αν θηλάζετε ξαπλω- µένη ή καθιστή. Ωστόσο προτείνεται να αλλάζετε τη στάση / θέση θηλασµού κατά την Ένα µαξιλάρι θηλασµού κάνει το θηλασµό πιο άνετο. Παρέχει ανακούφιση και δεν χρειάζεται εσείς να σηκώνεται το βάρος του µωρού σας µε τους µύες σας, αντ αυτού θα χαλαρώσετε τα χέρια σας στο µαξιλάρι. Το µαξιλάρι εξυπηρετεί σαν στήριγµά για το χέρι της µητέρας όµως δεν είναι µαξιλάρι για το κεφάλι του µωρού. Κρατώντας το µωρό σας θα µπορέσετε να ρυθµίσετε τη θέση του καλύτερα. Ιδιαίτερα αυτό σηµαίνει ότι πρέπει να κρατάτε το µωρό σας έτσι ώστε: να είναι ξαπλωµένο στοµάχι µε στοµάχι µε τη µητέρα (αυτί, ώµος και γοφός σε µια ευθεία) το στόµα να είναι στο ίδιο ύψος µε τη θηλή ο αγκώνας της µητέρας στηρίζεται και οι ώµοι της είναι χαλαροί η άκρη της µύτης και το πιγούνι του µωρού ακουµπούν το στήθος κατά την διάρκεια του θηλασµού. Το µαξιλάρι θηλασµού παρέχει άνεση και σας επιτρέπει να χαλαρώσετε ενώ θηλάζετε το µωρό σας.
Οι πιο συνηθισµένες στάσεις/θέσεις εξηγούνται παρακάτω: Θηλασµός σε καθιστή στάση/θέση Κυρτή στάση του σώµατος Η πλάτη του µωρού σας ξεκουράζεται στο κάτω µέρος του χεριού σας, η παλάµη σας στηρίζει το κεφαλάκι του και τα πόδια του είναι απλωµένα πίσω σας. Το ρούφηγµα ενός νεογέννητου µωρού σε αυτή τη θέση µπορεί εύκολα να υπολογιστεί και να ελεγχθεί. Αυτή η στάση είναι ιδιαιτέρως προτεινόµενη στην αρχή της περιόδου θηλασµού. Είναι ιδιαιτέρως κατάλληλη για το θηλασµό δίδυµων, πρόωρων µωρών, µετά από καισαρική ή όταν το µωράκι σας είναι κρυωµένο. Θηλασµός σε πλαγιαστή θέση Πλαγιαστή θέση Εσείς και το µωρό σας ξαπλώστε πολύ κοντά ο ένας µε τον άλλο στα πλάγια, στοµάχι µε στοµάχι. Αυτή η στάση θηλασµού προτείνεται ιδιαιτέρως για τη νύχτα ή όποτε θέλετε να χαλαρώσετε ενώ θηλάζετε κατά την διάρκεια της ηµέρας. Το κλασικό κράτηµα της αγκαλιάς. Το µωρό ξαπλώνει από κάθε µεριά στο χέρι της µητέρας ( το διαδεδοµένο «κράτηµα της αγκαλιάς»), έτσι ώστε το σώµα του να είναι γυρισµένο προς την µητέρα. Η παλάµη της στηρίζει την βάση του σώµατος του µωρού. 2. Σωστή τοποθέτηση του στήθους Το στήθος κρατιέται µε το άλλο χέρι, µε τέσσερα δάκτυλα το στηρίζετε από κάτω. Ο αντίχειρας τοποθετείται πάνω από την άλω. 15
Το δέρµα σπρώχνεται απαλά προς τα εµπρός για να τεντωθεί η άλως και να βοηθήσει το µωρό να πιάσει µεγάλο µέρος του µαστού µέσα στο στόµα του κατά την διάρκεια του θηλασµού. 3. Ο σωστός τρόπος να πιάσει τη θηλή και την άλω. Χρησιµοποιώντας τη θηλή για να γαργαλίσετε το κάτω χείλος του µωρού θα το κάνετε να ανοίξει το στόµα του. Αυτό έχει σαν αποτέλεσµα, η θηλή να βρίσκεται στο κέντρο, στη µέση του στόµατος και το µωρό γρήγορα κλείνει το στόµα του. Το πιγούνι και η άκρη της µύτης ακουµπούν το στήθος, η θηλή βρίσκεται βαθιά στον ουρανίσκο του µωρού και το πάνω και κάτω χείλος διπλώνουν προς τα έξω. Εάν το µωρό έχει πάρει σωστή θέση τότε το τάισµα δεν χρειάζεται να είναι περιορισµένου χρόνου. Το µωρό οδηγείται προς το στήθος και όχι το στήθος προς το µωρό. Εάν σας πονάει από την αρχή τότε το µωρό πιθανόν να µην έχει τοποθετηθεί σωστά. 16