ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 6.2.2015 COM(2015) 50 final 2015/0029 (NLE) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την σύναψη, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του πρωτοκόλλου για την τροποποίηση της συμφωνίας του Μαρακές για την ίδρυση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου EL EL
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ 1. ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ Η διευκόλυνση του εμπορίου προστέθηκε στο πρόγραμμα εργασίας του ΠΟΕ στην υπουργική σύνοδο της Σιγκαπούρης το 1996. Ο Γύρος Εμπορικών Διαπραγματεύσεων της Ντόχα του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (που αποκαλείται επίσης το αναπτυξιακό πρόγραμμα της Ντόχα ή «DDA») ξεκίνησε το 2001 και κάλυψε μεγάλο φάσμα θεμάτων, συμπεριλαμβανομένων της γεωργίας, των βιομηχανικών αγαθών, των υπηρεσιών, των βιομηχανικών επιδοτήσεων και των θεμάτων ανάπτυξης. Οι διαπραγματεύσεις σχετικά με τη διευκόλυνση του εμπορίου, ωστόσο, άρχισαν μόνο αργότερα μετά τον Ιούλιο του 2004, όταν το Γενικό Συμβούλιο του ΠΟΕ εξέδωσε το «πλαίσιο δέσμης μέτρων του γύρου της Ντόχα του ΠΟΕ» συμπεριλαμβανομένου του παραρτήματος Δ που παρέχει το πλαίσιο διαπραγματεύσεων για τη διευκόλυνση του εμπορίου. Όταν ξεκίνησαν οι διαπραγματεύσεις για τη διευκόλυνση του εμπορίου, η εντολή ήταν να διευκρινιστούν και να βελτιωθούν οι σχετικές πτυχές διαφόρων άρθρων της Γενικής Συμφωνίας Δασμών και Εμπορίου του 1994 («GATT 1994»): Το άρθρο V (ελευθερία διαμετακόμισης), το άρθρο VIII (τέλη και διατυπώσεις που συνδέονται με τις εισαγωγές και τις εξαγωγές) και το άρθρο X (δημοσίευση και διαχείριση των εμπορικών κανονισμών) με στόχο την επιτάχυνση της διακίνησης, της ελεύθερης κυκλοφορίας και του εκτελωνισμού των εμπορευμάτων, συμπεριλαμβανομένων των εμπορευμάτων που τελούν υπό διαμετακόμιση. Εξάλλου, στην εντολή αναφέρεται ότι «οι διαπραγματεύσεις θα στοχεύουν επιπλέον σε διατάξεις για αποτελεσματική συνεργασία μεταξύ των τελωνειακών ή και όλων των άλλων αρμόδιων αρχών σχετικά με θέματα διευκόλυνσης του εμπορίου και τελωνειακής συμμόρφωσης». Τέλος, στην εντολή αναφέρεται επίσης ότι στα αποτελέσματα των διαπραγματεύσεων θα λαμβάνεται υπόψη η αρχή ειδικής και διαφοροποιημένης μεταχείρισης για τις αναπτυσσόμενες και λιγότερο αναπτυγμένες χώρες. Επίσης, ότι η έκταση και το χρονοδιάγραμμα της ανάληψης δεσμεύσεων θα σχετίζεται με τις ικανότητες υλοποίησης των αναπτυσσόμενων και λιγότερο αναπτυγμένων μελών. Στην 9η υπουργική σύνοδο του ΠΟΕ (MC9), που πραγματοποιήθηκε στις 3-6 Δεκεμβρίου 2013, επιτεύχθηκε συναίνεση σε σειρά θεμάτων της DDA, συμπεριλαμβανομένης της συμφωνίας σχετικά με τη διευκόλυνση του εμπορίου. Στο πλαίσιο αυτό, τα κύρια επιτεύγματα της MC9 ήταν η υπουργική απόφαση σχετικά με τη διευκόλυνση του εμπορίου (WT/MIN(13)/36 WT/L/911), μεταξύ των οποίων: ολοκληρώθηκε η διαπραγμάτευση της συμφωνίας σχετικά με τη διευκόλυνση του εμπορίου, υπό την επιφύλαξη της νομικής αναθεώρησης του κειμένου. Συγκροτήθηκε προπαρασκευαστική επιτροπή για τη διευκόλυνση του εμπορίου προκειμένου να διασφαλίσει την επιτάχυνση της έναρξης ισχύος της συμφωνίας και να προετοιμάσει την αποτελεσματική λειτουργία της συμφωνίας για τη διασφάλιση του εμπορίου αμέσως μετά την έναρξη ισχύος. Οι υπουργοί συνέστησαν στο Γενικό Συμβούλιο να εγκρίνει Πρωτόκολλο για να επισυναφθεί η συμφωνία ως παράρτημα 1A στη συμφωνία του Μαρακές για την ίδρυση του ΠΟΕ, και να ανοίξει το πρωτόκολλο για αποδοχή έως την 31η Ιουλίου 2015. Η νομική αναθεώρηση του κειμένου της συμφωνίας ολοκληρώθηκε στο πρώτο ήμισυ του 2014. Το πρωτόκολλο αναμενόταν να εγκριθεί μέχρι το τέλος του Ιουλίου 2014 ωστόσο, κατά το Γενικό Συμβούλιο του ΠΟΕ στις 24-25 Ιουλίου, ένα μέλος παρεμπόδισε την έγκριση του πρωτοκόλλου, επειδή δεν ήταν ικανοποιημένο με την πρόοδο που επιτεύχθηκε στα EL 2 EL
προγράμματα δημοσίων αποθεμάτων (τα οποία αποτελούν αντικείμενο άλλης υπουργικής απόφασης στο Μπαλί). Τον Νοέμβριο του 2014, ύστερα από εντατικές διαπραγματεύσεις κυρίως μεταξύ Ινδίας και των ΗΠΑ, επιτεύχθηκε συμφωνία η οποία έδωσε λύση στο αδιέξοδο. Συνεπώς, στις 26 Νοεμβρίου 2014, το Γενικό Συμβούλιο ενέκρινε το πρωτόκολλο για την τροποποίηση της συμφωνίας του Mαρακές για την ίδρυση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και το άνοιξε προς αποδοχή από κάθε μέλος του ΠΟΕ σύμφωνα με τις εσωτερικές διαδικασίες του. Το πρωτόκολλο θα αρχίσει να ισχύει σύμφωνα με το άρθρο X.3 της συμφωνίας του ΠΟΕ και θα τεθεί σε εφαρμογή για τα μέλη που αποδέχθηκαν το πρωτόκολλο μόλις γίνει αποδεκτό από τα δύο τρίτα των μελών του ΠΟΕ. 2. Η ΕΚΒΑΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΕΩΝ Η συμφωνία για τη διευκόλυνση του εμπορίου είναι η πρώτη συμφωνία στην ιστορία του ΠΟΕ και περιέχει σειρά μέτρων με στόχο να βελτιωθεί η διασυνοριακή διακίνηση των εμπορευμάτων μέσω της βελτίωσης της διαφάνειας, της απλούστευσης των τελωνειακών διαδικασιών και της εξάλειψης της γραφειοκρατίας. Για τις αναπτυσσόμενες χώρες, περιέχει επίσης καινοτόμες ευελιξίες οι οποίες μπορούν να τυποποιηθούν σε μελλοντικές συμφωνίες υπό τύπου κανονισμού. Εκτιμήθηκε ότι τα πλεονεκτήματά του είναι πολύ σημαντικά. Οι δείκτες διευκόλυνσης του εμπορίου του ΟΟΣΑ εκτιμούν ότι η ολοκληρωμένη εφαρμογή όλων των μέτρων της συμφωνίας για τη διευκόλυνση του εμπορίου θα μειώσει το συνολικό κόστος του εμπορίου κατά 10% σε αναπτυσσόμενες χώρες και κατά 13-15,5% στις αναπτυσσόμενες χώρες. Η συμφωνία χωρίζεται σε δύο τμήματα: το τμήμα I περιέχει διατάξεις για την επίσπευση της διακίνησης, της ελεύθερης κυκλοφορίας και του εκτελωνισμού των εμπορευμάτων. Διευκρινίζει και βελτιώνει τα σχετικά άρθρα (V, VIII και X) της GATT 1994. Το τμήμα II περιέχει διατάξεις ειδικής και διαφοροποιημένης μεταχείρισης για τις αναπτυσσόμενες και λιγότερο αναπτυγμένες χώρες με στόχο να τις βοηθήσει στην εφαρμογή των διατάξεων της συμφωνίας. Οι δεσμεύσεις που εξετάζονται στο τμήμα I είναι ευρείας φύσης και περιλαμβάνουν διατάξεις για τη δημοσίευση των νόμων, των κανονισμών και των διαδικασιών, συμπεριλαμβανομένης της δημοσίευσης στο διαδίκτυο διατάξεις για εκ των προτέρων έκδοση αποφάσεων κανόνες σχετικά με τέλη ή επιβαρύνσεις επεξεργασία των εμπορευμάτων πριν από την άφιξη χρήση ηλεκτρονικής πληρωμής επιτάχυνση του εκτελωνισμού εμπορευμάτων μέτρα για τη διευκόλυνση του εμπορίου που αφορούν τους εγκεκριμένους φορείς γρήγορος εκτελωνισμός ταχέων αποστολών και ευαλλοίωτων εμπορευμάτων λιγότερες απαιτήσεις διατυπώσεων και τεκμηρίωσης προώθηση της χρήσης μονοαπευθυντικής διαδικασίας εξυπηρέτησης ενιαία εφαρμογή των διαδικασιών στα σύνορα προσωρινή εισαγωγή εμπορευμάτων βελτιωμένες και απλοποιημένες διαδικασίες διαμετακόμισης και διατάξεις για τελωνειακή συνεργασία. Εξάλλου, για να βοηθηθούν οι αναπτυσσόμενες χώρες και οι λιγότερο αναπτυγμένες χώρες για την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων στο πλαίσιο της διευκόλυνσης του εμπορίου, η συμφωνία περιλαμβάνει πρωτόγνωρες ευελιξίες σχετικά με την ειδική και την διαφοροποιημένη μεταχείριση. Μολονότι η συμφωνία θα είναι δεσμευτική προς όλα τα μέρη της για τις αναπτυγμένες χώρες ευθύς από την έναρξη ισχύος της, αναγνωρίζει ότι ορισμένες αναπτυσσόμενες και λιγότερο αναπτυγμένες χώρες μέλη θα χρειαστούν τεχνική συνδρομή πριν να μπορέσουν να εφαρμόσουν ορισμένες από τις υποχρεώσεις στις οποίες τους δεσμεύει. Συνεπώς, συμφωνήθηκε ότι οι δεσμεύσεις των αναπτυσσόμενων και λιγότερο αναπτυγμένων EL 3 EL
χωρών μελών θα εφαρμοστούν ανάλογα με τις διάφορες κατηγορίες των δεσμεύσεων για την εφαρμογή των οποίων ορίζονται διαφορετικά χρονοδιαγράμματα. Εξαρτάται από κάθε αναπτυσσόμενη και λιγότερο αναπτυγμένη χώρα μέλος να καθορίσει το χρονοδιάγραμμα και την έναρξη ισχύος των δεσμεύσεών της, ανάλογα με τις ακόλουθες κατηγορίες: δεσμεύσεις της κατηγορίας Α είναι εκείνες που προσδιόρισε κράτος μέλος προς εφαρμογή με την έναρξη ισχύος της συμφωνίας δεσμεύσεις της κατηγορίας B είναι εκείνες που προσδιόρισε κράτος μέλος προς εφαρμογή ύστερα από μια μεταβατική περίοδο δεσμεύσεις της κατηγορίας Γ είναι εκείνες που προσδιόρισε κράτος μέλος προς εφαρμογή ύστερα από μια μεταβατική περίοδο και μόλις αποκτήσει την ικανότητα εφαρμογής μέσω της τεχνικής συνδρομής και υποστήριξης για τη δημιουργία ικανότητας. Σημαντικός αριθμός αναπτυσσόμενων χωρών έχουν ήδη υποβάλει τις κοινοποιήσεις τους των δεσμεύσεων της κατηγορίας A. Μια πολύπλοκη διαδικασία έγκαιρης προειδοποίησης θεσπίστηκε για να καλύψει καταστάσεις στις οποίες μια χώρα αντιμετωπίζει δυσκολίες στην απόκτηση της απαιτούμενης υποστήριξης, ή όταν αντιμετωπίζει δυσκολίες στην εφαρμογή χωρίς τεχνική συνδρομή, και χρειάζεται τη μεταφορά ορισμένων δεσμεύσεων από την κατηγορία B στην κατηγορία Γ. Όλες οι δεσμεύσεις που κοινοποιήθηκαν στην επιτροπή για τη διευκόλυνση του εμπορίου θα επισυναφθούν στη συμφωνία και θα καταστεί αναπόσπαστο μέρος της. Η συμφωνία για τη διευκόλυνση του εμπορίου θα αρχίσει να ισχύει μόλις γίνει αποδεκτή από τα δύο τρίτα των μελών του ΠΟΕ. Η ομαλή έναρξη ισχύος και η ταχεία εφαρμογή της συμφωνίας είναι προς όφελος της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και άλλων μελών του ΠΟΕ, αφού η συμφωνία για τη διευκόλυνση του εμπορίου θα συμβάλει στην οικονομική ανάπτυξη όλων των μελών του ΠΟΕ. 3. ΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ Νομική βάση Οι πρωταρχικοί στόχοι της Συμφωνίας για τη διευκόλυνση του εμπορίου είναι η απλούστευση των τελωνειακών διαδικασιών και η διασφάλιση της όσο το δυνατό πιο απρόσκοπτης και προβλέψιμης ροής του εμπορίου. Συνεπώς, η Συμφωνία καλύπτει θέματα που εμπίπτουν στο πλαίσιο της κοινής πολιτικής εμπορίου. Η νομική βάση της παρούσας πρότασης είναι το άρθρο 207 παράγραφος 4 σε συνδυασμό με το άρθρο 218 παράγραφος 6 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ). Η πρόταση εμπίπτει στην αποκλειστική αρμοδιότητα της Ένωσης. Συνεπώς, η αρχή της επικουρικότητας δεν εφαρμόζεται. Προτεινόμενη δράση Το άρθρο 218 παράγραφος 6 της ΣΛΕΕ προβλέπει ότι το Συμβούλιο, μετά από πρόταση της Επιτροπής, εκδίδει απόφαση για τη σύναψη συμφωνίας κατόπιν συναίνεσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Με την πρόταση αυτή το Συμβούλιο ζήτησε να συναφθεί πρωτόκολλο σχετικά με την τροποποίηση της συμφωνίας του Μαρακές για την ίδρυση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα κληθεί να δώσει τη σύμφωνη γνώμη του σχετικά με τη σύναψη του πρωτοκόλλου. EL 4 EL
4. ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Η πρόταση δεν έχει επίπτωση στον προϋπολογισμό της Ένωσης. EL 5 EL
2015/0029 (NLE) Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την σύναψη, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του πρωτοκόλλου για την τροποποίηση της συμφωνίας του Μαρακές για την ίδρυση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το άρθρο 207 παράγραφος 4 πρώτο εδάφιο, σε συνδυασμό με το άρθρο 218 παράγραφος 6 στοιχείο α) σημείο v), Έχοντας υπόψη την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Έχοντας υπόψη την έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου 1, Εκτιμώντας τα ακόλουθα: (1) Τον Νοέμβριο του 2001 Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου («ΠΟΕ») ξεκίνησε τον Γύρο εμπορικών διαπραγματεύσεων της Ντόχα, γνωστό ως αναπτυξιακό πρόγραμμα της Ντόχα. Οι διαπραγματεύσεις σχετικά με τη διευκόλυνση του εμπορίου ξεκίνησαν τον Ιούλιο του 2004, με βάση τη δέσμευση για τη διευκρίνιση και τη βελτίωση ορισμένων άρθρων της Γενικής Συμφωνίας Δασμών και Εμπορίου του 1994 («GATT 1994»): Το άρθρο V (ελευθερία διαμετακόμισης), το άρθρο VIII (τέλη και διατυπώσεις που συνδέονται με τις εισαγωγές και τις εξαγωγές), και το άρθρο X (δημοσίευση και διαχείριση των εμπορικών κανονισμών) με στόχο την επιτάχυνση της διακίνησης, της ελεύθερης κυκλοφορίας και του εκτελωνισμού των εμπορευμάτων, συμπεριλαμβανομένων των διαμετακομιζόμενων εμπορευμάτων. Εξάλλου, η εντολή αναφερόταν σε διατάξεις για αποτελεσματική συνεργασία μεταξύ των τελωνείων ή και όλων των άλλων αρμόδιων αρχών για τη διευκόλυνση του εμπορίου και για θέματα τελωνειακής συμμόρφωσης. (2) Οι διαπραγματεύσεις πραγματοποιήθηκαν από την Επιτροπή σε συνεννόηση με την επιτροπή που συστάθηκε βάσει του άρθρου 207 παράγραφος 3 της Συνθήκης. (3) Στην 9η υπουργική σύνοδο του ΠΟΕ που πραγματοποιήθηκε στο Bali στις 3-6 Δεκεμβρίου 2013 εγκρίθηκε η υπουργική απόφαση σχετικά με τη διευκόλυνση του εμπορίου, με την οποία ολοκληρώθηκαν οι διαπραγματεύσεις σχετικά με τη συμφωνία για τη διευκόλυνση του εμπορίου με την επιφύλαξη νομικής επανεξέτασης του κειμένου. Με την υπουργική απόφαση συγκροτήθηκε επίσης η προπαρασκευαστική επιτροπή για τη διευκόλυνση του εμπορίου και δόθηκε οδηγία στο Γενικό Συμβούλιο του ΠΟΕ να εγκρίνει πρωτόκολλο, έτσι ώστε να επισυναφθεί η συμφωνία ως παράρτημα 1A στη Συμφωνία του Μαρακές για την ίδρυση του ΠΟΕ και να το ανοίξει προς αποδοχή από όλα τα μέλη του ΠΟΕ σύμφωνα με τον εσωτερικό κανονισμό του. 1 ΕΕ C της, σ.. EL 6 EL
(4) Στη συνεδρίασή του στις 26 Νοεμβρίου 2014, το Γενικό Συμβούλιο του ΠΟΕ ενέκρινε το πρωτόκολλο για την τροποποίηση της Συμφωνίας του Μαρακές για την ίδρυση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου («το πρωτόκολλο») και το άνοιξε προς αποδοχή από τα μέλη του ΠΟΕ. (5) Το πρωτόκολλο περιλαμβάνει τη συμφωνία για τη διευκόλυνση του εμπορίου και τις δεσμεύσεις των αναπτυσσόμενων χωρών οι οποίες επισυνάφθηκαν ως παράρτημα στη συμφωνία. Πολλές αναπτυσσόμενες χώρες έχουν ήδη κοινοποιήσει τις δεσμεύσεις τους στην κατηγορία A σύμφωνα με το άρθρο 15 παράγραφος 1 της Συμφωνίας για τη διευκόλυνση του εμπορίου. Η επιτροπή για τη διευκόλυνση του εμπορίου θα λάβει τις κοινοποιήσεις δεσμεύσεων στην κατηγορία A για λιγότερο αναπτυγμένες χώρες σύμφωνα με το άρθρο 15 παράγραφος 2 της Συμφωνίας για τη διευκόλυνση του εμπορίου και τις κοινοποιήσεις των δεσμεύσεων στις κατηγορίες B και Γ τόσο για τις αναπτυσσόμενες όσο και για τις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες σύμφωνα με το άρθρο 16 παράγραφος 5 της Συμφωνίας για τη διευκόλυνση του εμπορίου. Οι δεσμεύσεις θα αποτελέσουν αναπόσπαστο μέρος της συμφωνίας για τη διευκόλυνση του εμπορίου. (6) Το πρωτόκολλο πρέπει να συναφθεί εξ ονόματος της Ένωσης, ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΠΟΦΑΣΗ: Άρθρο 1 Το πρωτόκολλο για την τροποποίηση της συμφωνίας του Μαρακές για την ίδρυση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου συνάπτεται εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το κείμενο του πρωτοκόλλου επισυνάπτεται στην παρούσα απόφαση. Άρθρο 2 Ο Πρόεδρος του Συμβουλίου ορίζει το/τα πρόσωπο/-α που είναι αρμόδιο/-α) να καταθέσει/- ουν), εξ ονόματος της Ένωσης, την πράξη αποδοχής, όπως ορίζεται στην παράγραφο 4 του πρωτοκόλλου, προκειμένου να εκφραστεί η συναίνεση της Ένωσης να δεσμευτεί από το πρωτόκολλο 2. Άρθρο 3 Το παρόν πρωτόκολλο δεν ερμηνεύεται με την έννοια ότι παρέχει δικαιώματα ή επιβάλλει υποχρεώσεις των οποίων είναι δυνατόν να γίνει άμεσα επίκληση σε δικαστήρια της Ένωσης ή κράτους μέλους. Άρθρο 4 Η παρούσα απόφαση αρχίζει να ισχύει την ημέρα της έκδοσής της. Βρυξέλλες, Για το Συμβούλιο Ο Πρόεδρος 2 Η ημερομηνία έναρξης ισχύος του πρωτοκόλλου δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής 'Ένωσης από τη Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου. EL 7 EL