Τα μέσα της εμπορικής πολιτικής

Τα μέσα της εμπορικής πολιτικής

Περίγραµµα Ανάλυση µερικής ισορροπίας των δασµών: προσφορά, ζήτηση και εµπόριο σ ένα µεµονωµένο κλάδο Κόστος και όφελος των δασµών Επιδοτήσεις εξαγωγών Ποσοστώσεις στις εισαγωγές Εκούσιοι περιορισµοί εξαγωγών

Είδη δασµών Ένας δασµός κατ είδος επιβάλλεται ως σταθερή επιβάρυνση επί κάθε µονάδας αγαθού που εισάγεται. Για παράδειγµα, $1 ανά kg τυριού Ένας δασµός επί της αξίας επιβάλλεται ως ποσοστό επί της αξίας των εισαγόµενων αγαθών. Για παράδειγµα, 25% δασµός επί της αξίας των εισαγόµενων αυτοκινήτων. Ας δούµε τώρα πώς επηρεάζουν την οικονοµία οι δασµοί. 8-3

Προσφορά, ζήτηση και εµπόριο σ ένα µεµονωµένο κλάδο Ας κατασκευάσουµε ένα υπόδειγµα που µετρά πώς επηρεάζει ένας δασµός µια µεµονωµένη αγορά, για παράδειγµα του αλεύρου. Υποθέστε ότι όταν δεν υπάρχει εµπόριο, η τιµή του αλεύρου στην Αλλοδαπή είναι χαµηλότερη από την τιµή του αλεύρου στην Ηµεδαπή. Με εµπόριο η Αλλοδαπή θα εξάγει: κατασκευάζουµε µια καµπύλη προσφοράς εξαγωγών Με εµπόριο η Ηµεδαπή θα εισάγει: κατασκευάζουµε µια καµπύλη ζήτησης εισαγωγών 8-4

Προσφορά, ζήτηση και εµπόριο σ ένα µεµονωµένο κλάδο (συνέχεια) Η καµπύλη προσφοράς εξαγωγών είναι η διαφορά της ποσότητας που προσφέρουν οι ξένοι παραγωγοί µείον την ποσότητα που ζητούν οι ξένοι καταναλωτές, σε κάθε τιµή. Η καµπύλη ζήτησης εισαγωγών είναι η διαφορά της ποσότητας που ζητούν οι ηµεδαποί καταναλωτές µείον την ποσότητα που προσφέρουν οι ηµεδαποί παραγωγοί, σε κάθε τιµή. 8-5

Σχ. 8-1: Συναγωγή της καµπύλης ζήτησης εισαγωγών της Ηµεδαπής 8-6

Σχ. 8-2: Συναγωγή της καµπύλης προσφοράς εξαγωγών της Αλλοδαπής 8-7

Προσφορά, ζήτηση και εµπόριο σ ένα µεµονωµένο κλάδο (συνέχεια) Σε ισορροπία, οι ποσότητες ζήτησης εισαγωγών = προσφοράς εξαγωγών ζήτησης Ηµεδαπής προσφοράς Ηµεδαπής = προσφοράς Αλλοδαπής ζήτησης Αλλοδαπής Σε ισορροπία, οι ποσότητες παγκόσµιας ζήτησης = παγκόσµιας προσφοράς 8-8

Σχ. 8-3: Ισορροπία σε διεθνές επίπεδο 8-9

Αποτελέσµατα ενός δασµού Ένας δασµός µπορεί να ειδωθεί ως ένα επιπρόσθετο κόστος µεταφορών, που αποτρέπει τους πωλητές να στείλουν αγαθά, εκτός κι αν η διαφορά της τιµής ανάµεσα στην εγχώρια και την ξένη αγορά είναι υψηλότερη από το δασµό. Αν οι πωλητές δεν θέλουν να στείλουν άλευρο, υπάρχει υπερβάλλουσα ζήτηση αλεύρου στην εγχώρια αγορά και υπερβάλλουσα προσφορά στην ξένη αγορά. Η τιµή του αλεύρου θα τείνει ν αυξάνεται στην εγχώρια αγορά. Η τιµή του αλεύρου θα τείνει να µειώνεται στην ξένη αγορά. 8-10

Αποτελέσµατα ενός δασµού (συνέχεια) Εποµένως, ένας δασµός θα έχει ως αποτέλεσµα την αύξηση της τιµής ενός αγαθού στην εγχώρια αγορά και τη µείωσή της στην ξένη αγορά, µέχρι η διαφορά της τιµής να εξισωθεί µε το δασµό. Ø P T P * T = t Ø P T = P * T + t Ø Η τιµή του αγαθού στις ξένες (παγκόσµιες) αγορές θα µειωθεί αν υπάρχει σηµαντική µείωση της ζητούµενης ποσότητας του αγαθού λόγω του εγχώριου δασµού. 8-11

Σχ. 8-4: Αποτελέσµατα ενός δασµού 8-12

Αποτελέσµατα ενός δασµού (συνέχεια) Επειδή η τιµή στις εγχώριες αγορές αυξάνεται (σε P T ), οι εγχώριοι παραγωγοί θα προσφέρουν περισσότερα και οι εγχώριοι καταναλωτές θα ζητούν λιγότερα. Η ποσότητα των εισαγωγών µειώνεται από Q W σε Q T Επειδή η τιµή στις ξένες αγορές µειώνεται (σε P * T ), οι ξένοι παραγωγοί θα προσφέρουν λιγότερα και οι ξένοι καταναλωτές θα ζητούν περισσότερα. Η ποσότητα των εξαγωγών µειώνεται από Q W σε Q T 8-13

Κόστος και όφελος των δασµών Ένας δασµός αυξάνει την τιµή ενός αγαθού στη χώρα εισαγωγής, µε αποτέλεσµα να περιµένουµε ότι θα βλάψει τους καταναλωτές και θα ωφελήσει τους παραγωγούς της. Επιπρόσθετα, το δηµόσιο έχει έσοδα από τους δασµούς. Πώς να µετρήσουµε αυτό το κόστος και το όφελος; Χρησιµοποιούµε τις έννοιες του πλεονάσµατος καταναλωτή και του πλεονάσµατος παραγωγού. 8-20

Πλεόνασµα καταναλωτή Το πλεόνασµα καταναλωτή µετά την ποσότητα που κερδίζουν οι καταναλωτές από τις αγορές τους, λόγω της διαφοράς στην τιµή που πληρώνει ο καθένας από τη µέγιστη τιµή που θα ήταν πρόθυµος να πληρώσει ο καθένας. Η µέγιστη τιµή που θα ήταν ο καθένας πρόθυµος να πληρώσει προσδιορίζεται από µια συνάρτηση ζήτησης (προθυµία αγοράς). Όταν η τιµή αυξάνεται, η ζητούµενη ποσότητα και το πλεόνασµα καταναλωτή µειώνονται. 8-21

Σχ. 8-7: Γεωµετρία του πλεονάσµατος καταναλωτή 8-22

Πλεόνασµα παραγωγού Το πλεόνασµα παραγωγού µετρά την ποσότητα που κερδίζουν οι παραγωγοί από µια πώληση, λόγω της διαφοράς στην τιµή που λαµβάνει ο καθένας από την ελάχιστη τιµή στην οποία ο καθένας θα ήταν πρόθυµος να πωλήσει. Η ελάχιστη τιµή στην οποία ο καθένας θα ήταν πρόθυµος να πωλήσει προσδιορίζεται από µια συνάρτηση προσφοράς (προθυµία πώλησης). Όταν η τιµή αυξάνεται, η προσφερόµενη ποσότητα και το πλεόνασµα παραγωγού αυξάνονται. 8-23

Σχ. 8-8: Γεωµετρία του πλεονάσµατος παραγωγού 8-24

Σχ. 8-5: Ένας δασµός σε µια µικρή χώρα a b c d 8-16

Αποτελέσµατα ενός δασµού σε µια µικρή χώρα Όταν µια χώρα είναι «µικρή», δεν επηρεάζει την ξένη (παγκόσµια) τιµή ενός αγαθού, διότι η ζήτησή της για το αγαθό είναι επουσιώδης σε σχέση µε την παγκόσµια ζήτηση. Εποµένως,η τιµή στην αλλοδαπή δεν θα µειωθεί, αλλά θα παραµείνει P w Η τιµή στην αγορά της ηµεδαπής, όµως, θα αυξηθεί σε P T = P w + t 8-15

Οι επιμέρους επιδράσεις του εισαγωγικού δασμού μπορούν να ταξινομηθούν ως εξής: Καταναλωτική Επίδραση Καταναλωτές: είτε θα σταματήσουν να καταναλώνουν το προϊόν, είτε θα στραφούν σε υποκατάστατα προϊόντα (μείωση της κατανάλωσης του προϊόντος από OD1 σε OD2 λόγω αύξησης της τιμής κατά ΡWΡW+T)

Προστατευτική Επίδραση Αύξηση της τιμής (κατά ΡWΡW+T): δυνατή η παραγωγή του προϊόντος εγχώρια από οριακές βιομηχανίες, Αύξηση της εγχώριας παραγωγής κατά S1S2 Το μέγεθος της προστατευτικής επίδρασης εξαρτάται από την ελαστικότητα της εγχώριας προσφοράς.

Εισοδηματική Επίδραση Αύξηση των εσόδων του κράτους μετά την μεταβολή του εισαγωγικού δασμού. =ποσότητα εισαγωγών Χ δασμό κατά μονάδα = με το εμβαδόν του παραλληλόγραμμου b.

Επίδραση Αναδιανομής Δίνεται από το εμβαδόν του τετραπλεύρου a Αντιπροσωπεύει μεταφορά προσόδου από τον καταναλωτή στον παραγωγό μετά την αύξηση της τιμής του προϊόντος. Την πρόσοδο αυτή καρπώνονται οι παραγωγοί, που ασχολούνταν με την παραγωγή του προϊόντος πριν από την επιβολή του δασμού, αλλά και οι πιο ανταγωνιστικοί από τους πιθανούς νέους παραγωγούς. Το εμβαδόν a αποτελεί μεταφορά εισοδήματος (υψηλότερη τιμή προϊόντος) που εισπράττουν οι συντελεστές παραγωγής που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή του προϊόντος. Το εμβαδόν a είναι γνωστό ως το πλεόνασμα του παραγωγού.

Το τετράπλευρο BCP1P2 αποτελεί μέρος του πλεονάσματος του καταναλωτή. Το συνολικό πλεόνασμα του καταναλωτή AP1C ελαττώνεται κατά το ποσό BCP1P2, που είναι ίσο με a+b+c+d. Ένα μέρος από το πλεόνασμα, ίσο με a, μεταφέρεται στον παραγωγό, ενώ ένα μέρος, b, παίρνει τη μορφή κρατικών εσόδων.

Κόστος και όφελος των δασµών Ένας δασµός αυξάνει την τιµή ενός αγαθού στη χώρα εισαγωγής, µε αποτέλεσµα τη µείωση του πλεονάσµατος των καταναλωτών της (χειροτέρευση των καταναλωτών της) και την αύξηση του πλεονάσµατος των παραγώγων της (καλυτέρευση των παραγωγών της). Επίσης, θα αυξηθούν τα δηµόσια έσοδα. 8-25

Σχ. 8-9: Κόστος και όφελος ενός δασµού στη χώρα εισαγωγής 8-26

Κόστος και όφελος των δασµών (συνέχεια) Για µια «µεγάλη» χώρα, που οι εισαγωγές και εξαγωγές της µπορούν να επηρεάσουν τις ξένες (παγκόσµιες) τιµές, το αποτέλεσµα ενός δασµού στην ευηµερία είναι αµφίβολο. Τα τρίγωνα b και d αντιπροσωπεύουν την απώλεια αποδοτικότητας. Ο δασµός στρεβλώνει τις αποφάσεις για παραγωγή και κατανάλωση: οι παραγωγοί παράγουν πάρα πολύ και οι καταναλωτές καταναλώνουν πολύ λίγο σε σύγκριση µε το αποτέλεσµα της αγοράς. Το ορθογώνιο e αντιπροσωπεύει το όφελος από τους όρους εµπορίου. Οι όροι εµπορίου αυξάνονται, διότι ο δασµός µειώνει τις τιµές των ξένων εξαγωγών (εγχώριων εισαγωγών).

Κόστος και όφελος των δασµών (συνέχεια) Τα δηµόσια έσοδα από τον δασµό είναι ίσα µε το γινόµενο του δασµού επί την ποσότητα των εισαγωγών. t = P T P * T Q T = D 2 S 2 Δηµόσια έσοδα = t x Q T = c + e Ένα µέρος των δηµοσίων εσόδων (ορθογώνιο e) αντιπροσωπεύει το όφελος από τους όρους εµπορίου και ένα µέρος (ορθογώνιο c) αντιπροσωπεύει µέρος της αξίας του χαµένου πλεονάσµατος των καταναλωτών. Η κυβέρνηση ωφελείται σε βάρος των καταναλωτών και των ξένων. 8-28

Κόστος και όφελος των δασµών (συνέχεια) Αν το κέρδος από τους όρους εµπορίου είναι µεγαλύτερο από την απώλεια αποδοτικότητας, τότε η εθνική ευηµερία θα αυξηθεί µε την επιβολή ενός δασµού, σε βάρος των άλλων χωρών. Ωστόσο, αυτή η ανάλυση υποθέτει ότι οι όροι εµπορίου δεν µεταβάλλονται λόγω µεταβολών των δασµών από τις άλλες χώρες (δηλαδή, λόγω αντίποινων). 8-29

Σχ. 8-10: Καθαρό αποτέλεσµα ενός δασµού στην ευηµερία 8-30

Κόστος και όφελος των δασµών (συνέχεια) Το αρνητικό αποτέλεσµα συνίσταται στα δύο τρίγωνα b και d b= απώλεια από τη στρέβλωση της παραγωγής (λόγω του ότι οι εγχώριοι παραγωγοί παράγουν υπερβολικά µεγάλη ποσότητα του αγαθού d= απώλεια από τη στρέβλωση της κατανάλωσης (οι καταναλωτές καταναλώνουν µικρή ποσότητα του αγαθού) Εάν το άθροισµά τους είναι µικρότερο από το e (όφελος από όρους εµπορίου) τότε έχουµε αύξηση ευηµερίας από την επιβολή του δασµού. Στην περίπτωση της µικρής χώρας το e εξαλείφεται λόγω του ότι δεν υπάρχει διαπραγµατευτική δύναµη

Πραγµατικός βαθµός προστασίας Ο πραγµατικός βαθµός προστασίας µετρά πόση προστασία παρέχει στους εγχώριους παραγωγούς ένας δασµός ή µια άλλη εµπορική πολιτική. Αντιπροσωπεύει τη µεταβολή στην αξία που προσθέτουν οι επιχειρήσεις ενός κλάδου στην παραγωγική διαδικασία όταν µεταβάλλεται η εµπορική πολιτική. Η µεταβολή στην αξία που προσφέρουν οι επιχειρήσεις ενός κλάδου εξαρτάται από τη µεταβολή στις τιµές όταν αλλάζει η εµπορική πολιτική. Οι πραγµατικοί βαθµοί προστασίας συχνά διαφέρουν από το ύψος των δασµών, διότι οι δασµοί επηρεάζουν και άλλους τοµείς, πέρα από τον προστατευόµενο τοµέα, προκαλώντας έµµεσες επιδράσεις στις τιµές και την προστιθέµενη αξία του προστατευόµενου κλάδου. 8-17

Πραγµατικός βαθµός προστασίας (συνέχεια) Για παράδειγµα, υποθέστε ότι τα αυτοκίνητα πωλούνται στις παγκόσµιες αγορές για $8.000 και ότι κατασκευάζονται από παραγωγικούς συντελεστές που αξίζουν $6.000. Η προστιθέµενη αξία της παραγωγικής διαδικασίας είναι $8.000-$6.000 Υποθέστε ότι µια χώρα επιβάλει ένα δασµό 25% στα εισαγόµενα αυτοκίνητα, µε αποτέλεσµα οι επιχειρήσεις κατασκευής αυτοκινήτων της ηµεδαπής να µπορούν πλέον να χρεώνουν µέχρι $10.000 αντί για $8.000. Η κατασκευή αυτοκινήτων θα διενεργηθεί στην ηµεδαπή αν η προστιθέµενη αξία είναι τουλάχιστον $10.000-$6.000. 8-18

Πραγµατικός βαθµός προστασίας (συνέχεια) Ο πραγµατικός βαθµός προστασίας για τις επιχειρήσεις κατασκευής αυτοκινήτων της ηµεδαπής είναι η µεταβολή της προστιθέµενης αξίας: ($4.000 - $2.000)/$2.000 = 100% Σ αυτήν την περίπτωση, ο πραγµατικός βαθµός προστασίας είναι υψηλότερος από τον δασµό. 8-19

Επιδοτήσεις εξαγωγών Μια επιδότηση εξαγωγών µπορεί να είναι επίσης κατ είδος ή επί της αξίας. Μια επιδότηση κατ είδος είναι µια πληρωµή ανά εξαγόµενη µονάδα. Μια επιδότηση επί της αξίας είναι µια πληρωµή κατά αναλογία της αξίας των εξαγωγών. Μια επιδότηση εξαγωγών αυξάνει την τιµή ενός αγαθού στη χώρα εξαγωγής, µειώνει το πλεόνασµα των καταναλωτών της (χειροτέρευση των καταναλωτών της) και αυξάνει το πλεόνασµα των παραγωγών της (καλυτέρευση των παραγωγών της). Επίσης, τα δηµόσια έσοδα µειώνονται. 8-31

Επιδοτήσεις εξαγωγών (συνέχεια) Μια επιδότηση των εξαγωγών αυξάνει την τιµή ενός αγαθού στη χώρα εξαγωγής, ενώ τη µειώνει στις άλλες χώρες. Σε αντίθεση µε τον δασµό, µια επιδότηση εξαγωγών χειροτερεύει τους όρους εµπορίου µειώνοντας την τιµή των εγχώριων προϊόντων στις διεθνείς αγορές. 8-32

Σχ. 8-11: Αποτελέσµατα µιας επιδότησης των εξαγωγών 8-33

Επιδοτήσεις εξαγωγών (συνέχεια) Μια επιδότηση εξαγωγών αναµφίβολα έχει αρνητικό αποτέλεσµα για την εθνική ευηµερία. Τα τρίγωνα b και d αντιπροσωπεύουν την απώλεια αποδοτικότητας. Η επιδότηση στρεβλώνει τις αποφάσεις για παραγωγή και κατανάλωση: οι παραγωγοί παράγουν πάρα πολύ και οι καταναλωτές καταναλώνουν πολύ λίγο σε σύγκριση µε το αποτέλεσµα της αγοράς. Η περιοχή b + c + d + f + g αντιπροσωπεύει το κόστος της δηµόσιας επιδότησης. Επιπρόσθετα, οι όροι του εµπορίου µειώνονται, διότι η τιµή των εξαγωγών µειώνεται στις ξένες αγορές σε P * s. 8-34

Επιδοτήσεις εξαγωγών στην Ευρώπη Η Κοινή Αγροτική Πολιτική της ΕΕ καθορίζει υψηλές τιµές για τα αγροτικά προϊόντα και επιδοτεί τις εξαγωγές για να διαθέσει την υπερβάλλουσα παραγωγή. Οι επιδοτούµενες εξαγωγές µειώνουν τις διεθνείς τιµές των αγροτικών προϊόντων. Το άµεσο κόστος αυτής της πολιτικής για τους Ευρωπαίους φορολογούµενους είναι σχεδόν $50 δισεκατοµµύρια. Αλλά η ΕΕ εξετάζει οι αγρότες να λαµβάνουν άµεσες επιδοτήσεις ανεξάρτητα από την ποσότητα της παραγωγής, ώστε να µειωθούν οι τιµές και να περιορισθεί η παραγωγή στην ΕΕ. 8-35

Σχ. 8-12: Κοινή ευρωπαϊκή αγροτική πολιτική 8-36

Ποσοστώσεις εισαγωγών Μια ποσόστωση εισαγωγών είναι ένας περιορισµός στην ποσότητα ενός αγαθού που µπορεί να εισάγεται. Αυτός ο περιορισµός συνήθως ενισχύεται από την έκδοση αδειών στις εγχώριες επιχειρήσεις που εισάγουν ή σε ορισµένες περιπτώσεις στις ξένες κυβερνήσεις των εξαγωγικών χωρών. Μια δεσµευτική ποσόστωση εξαγωγών θα αυξήσει την τιµή των εισαγωγών, διότι η ζητούµενη ποσότητα θα είναι µεγαλύτερη από την προσφερόµενη ποσότητα από τους εγχώριους παραγωγούς και τις εισαγωγές. 8-37

Ποσοστώσεις εισαγωγών (συνέχεια) Όταν µια ποσόστωση σε αντίθεση µε ένα δασµό χρησιµοποιείται για τον περιορισµό των εισαγωγών, το δηµόσιο δεν έχει έσοδα. Αντίθετα, τα έσοδα από την πώληση εισαγωγών σε υψηλές τιµές πάει στους κατόχους των αδειών ποσόστωσης: τις εγχώριες επιχειρήσεις ή τις ξένες κυβερνήσεις. Αυτά τα επιπλέον έσοδα ονοµάζονται πρόσοδοι ποσοστώσεων. 8-38

Σχ. 8-13: Συνέπειες της ποσόστωσης εισαγωγών των ΗΠΑ στη ζάχαρη 8-39

Εκούσιος περιορισµός εξαγωγών Ένας εκούσιος περιορισµός εξαγωγών λειτουργεί όπως µια ποσόστωση εισαγωγών, µόνο που η ποσόστωση επιβάλλεται από τη χώρα εξαγωγής και όχι από τη χώρα εισαγωγής. Ωστόσο, αυτοί οι περιορισµοί συνήθως ζητούνται από την χώρα εισαγωγής. Τα έσοδα ή οι πρόσοδοι απ αυτήν την πολιτική λαµβάνονται από τις ξένες κυβερνήσεις ή τους ξένους παραγωγούς. Οι ξένοι πωλούν µια περιορισµένη ποσότητα σε µια αυξηµένη τιµή. 8-40

Περίληψη Πλεόνασµα παραγωγού Δασµός Αυξάνεται Επιδότηση εξαγωγών Αυξάνεται Ποσόστωση εισαγωγών Αυξάνεται Εκούσιος περιορισµό ς εισαγωγών Αυξάνεται Πλεόνασµα καταναλωτή Μειώνεται Μειώνεται Μειώνεται Μειώνεται Καθαρά έσοδα δηµοσίου Αυξάνονται Μειώνονται Χωρίς µεταβολή: πρόσοδοι στους κατόχους αδειών Χωρίς µεταβολή: πρόσοδοι στους ξένους Εθνική ευηµερία Αµφίβολο, µειώνεται για µια µικρή χώρα Μειώνεται Αµφίβολο, µειώνεται για µια µικρή χώρα Μειώνεται 8-45

Περίληψη (συνέχεια) 1. Ένας δασµός µειώνει τη διεθνή τιµή των εισαγόµενων αγαθών, αυξάνει την εγχώρια τιµή των εισαγόµενων αγαθών και µειώνει τον όγκο του εµπορίου όταν µια χώρα είναι «µεγάλη». 2. Το ίδιο συµβαίνει µε µια ποσόστωση. 3. Μια επιδότηση εξαγωγών µειώνει τη διεθνή τιµή του εξαγόµενου αγαθού, αυξάνει την εγχώρια τιµή του εξαγόµενου αγαθού και αυξάνει την παραγόµενη ποσότητα όταν µια χώρα είναι «µεγάλη». 8-46

Περίληψη (συνέχεια) 4. Η επίδραση ενός δασµού, µιας ποσόστωσης ή µιας επιδότησης εξαγωγών µπορεί να µετρηθεί από: Την απώλεια αποδοτικότητας από την κατανάλωση και την παραγωγή Το όφελος ή την απώλεια από τους όρους εµπορίου 5. Στις ποσοστώσεις εισαγωγών, τους εκούσιους περιορισµούς εξαγωγών και τις αξιώσεις ελάχιστου µεριδίου εγχώριας παραγωγής το δηµόσιο της χώρας εισαγωγής δεν έχει έσοδα. 6. Στις εκούσιες ποσοστώσεις εισαγωγών και, ορισµένες φορές, στις ποσοστώσεις εισαγωγών οι πρόσοδοι ποσοστώσεων πάνε στους ξένους. 8-47

Additional Chapter Art 8-48

Σχ. 8-6: Συναγωγή του πλεονάσµατος καταναλωτή από την καµπύλη ζήτησης 8-49

Πίνακας 8-1: Αποτελέσµατα εναλλακτικών εµπορικών πολιτικών 8-50

Σχ. 8AΙ-1: Ισορροπία ελεύθερου εµπορίου σε µια µικρή χώρα 8-51

Σχ. 8AΙ-2: Δασµός σε µια µικρή χώρα 8-52

Σχ. 8AΙ-3: Αποτελέσµατα ενός δασµού στους όρους εµπορίου 8-53

Σχ. 8AΙΙ-1: Μονοπώλιο σε συνθήκες ελεύθερου εµπορίου 8-54

Σχ. 8AΙΙ-2: Μονοπώλιο προστατευόµενο µε δασµό 8-55

Σχ. 8AΙΙ-3: Μονοπώλιο προστατευόµενο µε ποσόστωση εισαγωγών 8-56

Σχ. 8AΙΙ-4: Σύγκριση ενός δασµού και µιας ποσόστωσης 8-57