Διάλεξη 3. Εφαρμοσμένη Ανάλυση, VA 16, 23

Transcript

1 Διάλεξη 3 Εφαρμοσμένη Ανάλυση, VA 16, 23

2 Φόροι επί της ποσότητας Ένας φόρος επί της ποσότητας, που αντιστοιχεί σε t ανά μονάδα προϊόντος, είναι ένας φόρος t, ο οποίος πληρώνεται ανά μονάδα αγοραζόμενης ή πωλούμενης ποσότητας.

3 Φόροι επί της ποσότητας Ποιο είναι το αποτέλεσμα του φόρου επί της ποσότητας στην ισορροπία ; Πώςεπηρεάζονταιοιτιμές; Πώςεπηρεάζεταιηαγοραζόμενηήπωλούμενη ποσότητα; Ποιος πληρώνει το φόρο; Πώς μεταβάλλονται τα κέρδη;

4 Φόροι επί της ποσότητας Tο ποσό του φόρου ανά μονάδα πωλούμενου προϊόντος t καθιστά την τιμή, που πληρώνουν οι αγοραστές, b, υψηλότερη κατά t από την τιμή που εισπράττουν οι πωλητές, s. = t b s

5 Φόροι επί της ποσότητας Ακόμα και με έναν φόρο, η αγορά πρέπει να εκκαθαρίζεται. Δηλαδή η ζητούμενη από τους αγοραστές ποσότητα στην τιμή b πρέπει να είναι ίση με την προσφερόμενη από τους πωλητές ποσότητα στην τιμή s. D ( ) = S ( ) b s

6 Φόροι επί της ποσότητας = t και D ( ) = S ( ) b s περιγράφουν την ισορροπία. b s

7 Φόροι επί της ποσότητας = t και D ( ) = S ( ) b s περιγράφουν την ισορροπία. Σημειώστε ότι οι δύο αυτές συνθήκες ισχύουν ανεξάρτητα από το αν ο φόρος επιβάλλεται στους πωλητές ή τους αγοραστές. b s

8 Φόροι επί της ποσότητας & ισορροπία της αγοράς Προσφορά * Μη φόρος D(), S()

9 Φόροι επί της ποσότητας & ισορροπία της αγοράς Προσφορά * t Ένας φόρος στους πωλητές αυξάνει την καμπύλη προσφοράς της αγοράς κατά t D(), S()

10 Φόροι επί της ποσότητας & ισορροπία της αγοράς Προσφορά b * q t t Ένας φόρος στους πωλητές, που αυξάνει την καμπύλη προσφοράς κατά t, αυξάνει την τιμή των αγοραστών και μειώνει την ποσότητα του ανταλλασσόμενου προϊόντος. D(), S()

11 Φόροι επί της ποσότητας & ισορροπία της αγοράς b * s q t t Προσφορά Ένας φόρος στους πωλητές, που αυξάνει την καμπύλη προσφοράς, αυξάνει την τιμή των αγοραστών και μειώνει την ποσότητα του ανταλλασσόμενου προϊόντος. D(), S() Και οι πωλητές εισπράττουν μόνο s = b -t.

12 Φόροι επί της ποσότητας & ισορροπία της αγοράς * Προσφορά Μη φόρος D(), S()

13 Φόροι επί της ποσότητας & ισορροπία της αγοράς Προσφορά Της αγοράς * t Ένας φόρος που τον πληρώνει ο αγοραστής μειώνει την καμπύλη ζήτησης κατά t D(), S()

14 Φόροι επί της ποσότητας & ισορροπία της αγοράς Προσφορά * s t Ένας φόρος που τον πληρώνει οαγοραστής, μειώνει την καμπύλη ζήτησης κατά t, μειώνει τόσο την τιμή των πωλητών όσο και την ποσότητα του ανταλλασσόμενου προϊόντος. q t D(), S()

15 Φόροι επί της ποσότητας & ισορροπία της b * s q t t αγοράς Προσφορά Ένας φόρος που τον πληρώνει οαγοραστής, μειώνει την καμπύλη ζήτησης τηςαγοράςκατά t, μειώνει τόσο την τιμή των πωλητών όσο και την ποσότητα του ανταλλασσόμενου προϊόντος. D(), S() Και οι αγοραστές πληρώνουν b = s + t.

16 Φόροι επί της ποσότητας & ισορροπία της αγοράς Προσφορά b * s q t t t Ένας φόρος που τον πληρώνει οαγοραστής, που αντιστοιχεί σε t ανά μονάδα προϊόντος, έχει τα ίδια αποτελέσματα στην ισορροπία της αγοράς που έχει και ένας ίσος φόρος που τον πληρώνει ο πωλητής.

17 Φόροι επί της ποσότητας & ισορροπία της αγοράς Ποιος πληρώνει το φόρο t ανά μονάδα προϊόντος;

18 Φόροι επί της ποσότητας & ισορροπία της αγοράς Προσφορά b * s q t D(), S()

19 Φόροι επί της ποσότητας & ισορροπία της αγοράς b * s Προσφορά Φόρος που πληρώνεται από τους αγοραστές q t D(), S()

20 Φόροι επί της ποσότητας & ισορροπία της της αγορας αγοράς Προσφορά b * s Φόρος που πληρώνεται από τους πωλητές q t D(), S()

21 Φόροι επί της ποσότητας & ισορροπία της b * s αγοράς Προσφορά Φόρος που πληρώνεται από τους αγοραστές Φόρος που πληρώνεται από τους πωλητές q t D(), S()

22 Φόροι επί της ποσότητας & ισορροπία της αγοράς π.χ. ας υποθέσουμε ότι οι καμπύλες ζήτησης τηςαγοράςκαιπροσφοράςείναιγραμμικές. D ( ) = a b b S ( ) = c+ d s b s

23 Φορολογική επιβάρυνση και ελαστικότητες ως προς την ίδια τιμή Η φορολογική επιβάρυνση ενός φόρου επί της ποσότητας εξαρτάται από τις ελαστικότητες ως προς την ίδια τιμή της ζήτησης και της προσφοράς.

24 Φορολογική επιβάρυνση και ελαστικότητες ως προς την ίδια τιμή Προσφορά b * s t q t D(), S()

25 Φορολογική επιβάρυνση και ελαστικότητες b * s ως προς την ίδια τιμή t Προσφορά Ηαλλαγήτηςτιμής των αγοραστών είναι b -*. Η αλλαγή της ζητούμενης ποσότητας είναι Δq. q t D(), S() Δq

26 Φορολογική επιβάρυνση και ελαστικότητες ως προς την ίδια τιμή Περί την = *, ηελαστικότηταως προς την ίδια τιμή της ζήτησης είναι περίπου ε D b Δq q * * *

27 Φορολογική επιβάρυνση και ελαστικότητες ως προς την ίδια τιμή Περί την = *, ηελαστικότηταωςπροςτην ίδια τιμή της ζήτησης είναι περίπου ε ε D b b D q q q q Δ Δ * * * * * *.

28 Φορολογική επιβάρυνση και ελαστικότητες b * s ως προς την ίδια τιμή t Προσφορά q t D(), S()

29 Φορολογική επιβάρυνση και ελαστικότητες b * s ως προς την ίδια τιμή t Προσφορά Ηαλλαγήτηςτιμής των πωλητών είναι s -* Η αλλαγή της ζητούμενης ποσότητας είναι Δq. q t D(), S() Δq

30 Φορολογική επιβάρυνση και ελαστικότητες ως προς την ίδια τιμή Περί την = *, ηελαστικότηταως προς την ίδια τιμή της προσφοράς είναι περίπου ε S s Δq q * * *

31 Φορολογική επιβάρυνση και ελαστικότητες ως προς την ίδια τιμή Περί την = *, ηελαστικότηταωςπροςτην ίδια τιμή της προσφοράς είναι περίπου ε ε S s s S q q q q Δ Δ * * * * * *.

32 Φορολογική επιβάρυνση και ελαστικότητες ως προς την ίδια τιμή b * s Προσφορά Φόρος που πληρώνουν οι αγοραστές Φόρος που πληρώνουν οι πωλητές q t D(), S()

33 Φορολογική επιβάρυνση και ελαστικότητες b * s ως προς την ίδια τιμή Φόρος που πληρώνουν οι αγοραστές Προσφορά Φόρος που πληρώνουν οι πωλητές q t Φορολογική επιβάρυνση = b * * s D(), S().

34 Φορολογική επιβάρυνση και ελαστικότητες ως προς την ίδια τιμή Φορολογική επιβάρυνση = b s * *. q q b D * * *. Δ ε q q s S * * *. Δ ε

35 Φορολογική επιβάρυνση και ελαστικότητες ως προς την ίδια τιμή Φορολογική επιβάρυνση = b s * *. q q b D * * *. Δ ε q q s S * * *. Δ ε Έτσι b s S D * *. ε ε

36 Φορολογική επιβάρυνση και ελαστικότητες ως προς την ίδια τιμή Η φορολογική επιβάρυνση είναι b * * s ε ε S D. Η φορολογική επιβάρυνση των αγοραστών μεγαλώνει όταν η προσφορά καθίσταται πιο ελαστική ως προς την ίδια τιμή ή όταν η ζήτηση καθίσταται λιγότερο ελαστική ως προς την ίδια τιμή.

37 Φορολογική επιβάρυνση και ελαστικότητες b * s q t ως προς την ίδια τιμή t Προσφορά Καθώς η ζήτηση καθίσταται λιγότερο ελαστική ως προς την ίδια τιμή, η φορολογική επιβάρυνση μετακυλίεται ολοένα και περισσότερο προς τους αγοραστές. D(), S()

38 Φορολογική επιβάρυνση και ελαστικότητες ως προς την ίδια τιμή Προσφορά b * s $t Καθώς η ζήτηση καθίσταται λιγότερο ελαστική ως προς την ίδια τιμή, η φορολογική επιβάρυνση μετακυλίεται ολοένα και περισσότερο προς τους αγοραστές. q t D(), S()

39 Φορολογική επιβάρυνση και ελαστικότητες ως προς την ίδια τιμή b s = * t Προσφορά Καθώς η ζήτηση καθίσταται ανελαστική ως προς την ίδια τιμή, η φορολογική επιβάρυνση μετακυλίεται πλήρως στους αγοραστές. q t = D(), S()

40 Φορολογική επιβάρυνση και ελαστικότητες b s = * ως προς την ίδια τιμή t Προσφορά Καθώς η ζήτηση καθίσταται ανελαστική ως προς την ίδια τιμή, η φορολογική επιβάρυνση μετακυλίεται πλήρως στους αγοραστές q t = D(), S() Όταν η ε D = 0, οι αγοραστές πληρώνουν όλο το φόρο, ακόμα κι όταν επιβάλλεται στους πωλητές.

41 Φορολογική επιβάρυνση και ελαστικότητες ως προς την ίδια τιμή Ηφορολογικήεπιβάρυνσηείναι Κατά παρόμοιο τρόπο, η φορολογική επιβάρυνση μετακυλίεται στους πωλητές, όταν η προσφορά καθίσταται λιγότερο ελαστική ως προς την ίδια τιμή ή όταν η ζήτηση καθίσταται περισσότερο ελαστική ως προς την ίδια τιμή. b * * s ε ε S D.

42 Απωλεια ευημερίας λόγω φόρου και ελαστικότητες ως προς την ίδια τιμή Ένας φόρος επί της ποσότητας, που επιβάλλεται σε μια ανταγωνιστική αγορά, μειώνει το επίπεδο του προϊόντος και έτσι, περιορίζει τα κέρδη (δηλαδή το άθροισμα των πλεονασμάτων των καταναλωτών και των παραγωγών). Θα δούμε το κοινωνικό κόστος του φόρου ή αλλιώς την απώλεια ευημερίας του φόρου, ή το υπερβάλλον βάρος.

43 Απωλεια ευημερίας λόγω φόρου και ελαστικότητες ως προς την ίδια τιμή Προσφορά Μη φόρος * D(), S()

44 Απωλεια ευημερίας λόγω φόρου και ελαστικότητες ως προς την ίδια τιμή Προσφορά * CS Μη φόρος D(), S()

45 Απωλεια ευημερίας λόγω φόρου και ελαστικότητες ως προς την ίδια τιμή Προσφορά Μη φόρος * PS D(), S()

46 Απωλεια ευημερίας λόγω φόρου και ελαστικότητες ως προς την ίδια τιμή Προσφορά * CS PS Μη φόρος D(), S()

47 Απωλεια ευημερίας λόγω φόρου και ελαστικότητες ως προς την ίδια τιμή Προσφορά * CS PS Μη φόρος D(), S()

48 Απωλεια ευημερίας λόγω φόρου και ελαστικότητες ως προς την ίδια τιμή Της αγοράς Προσφορά b * s CS PS t Οφόροςμειώνει τόσο το CS όσο και το PS q t D(), S()

49 Απωλεια ευημερίας λόγω φόρου και ελαστικότητες ως προς την ίδια τιμή Προσφορά b * s CS Φόρος PS t Οφόροςμειώνει τόσο το CS όσο και το PS, μεταφέροντας πλεόνασμα στην κυβέρνηση (το κράτος κερδίζει έσοδα από το φόρο) q t D(), S()

50 Απωλεια ευημερίας λόγω φόρου και ελαστικότητες ως προς την ίδια τιμή Προσφορά b * s CS Φόρος PS t Ο φόρος μειώνει τόσο το CS όσο και το PS, μεταφέροντας πλεόνασμα στην κυβέρνηση q t D(), S()

51 Απωλεια ευημερίας λόγω φόρου και ελαστικότητες ως προς την ίδια τιμή Προσφορά b * s CS Φόρος PS $t Ο φόρος μειώνει τόσο το CS όσο και το PS, μεταφέροντας πλεόνασμα στην κυβέρνηση q t D(), S()

52 Απωλεια ευημερίας λόγω φόρου και ελαστικότητες ως προς την ίδια τιμή Προσφορά b * s CS Φόρος PS $t Οφόροςμειώνει τόσο το CS όσο και το PS, μεταφέροντας πλεόνασμα στην κυβέρνηση και μειώνοντας το συνολικό πλεόνασμα. q t D(), S()

53 Απωλεια ευημερίας λόγω φόρου και ελαστικότητες ως προς την ίδια τιμή Προσφορά b * s CS PS Φόρος $t Απώλεια ευημερίας λόγω φόρου q t D(), S()

54 Απωλεια ευημερίας λόγω φόρου και ελαστικότητες ως προς την ίδια τιμή Προσφορά b * s t Απώλεια ευημερίας λόγω φόρου ή υπερβάλλον βάρος q t D(), S()

55 Απωλεια ευημερίας λόγω φόρου και ελαστικότητες ως προς την ίδια τιμή Προσφορά b * s t Η απώλεια ευημερίας λόγω φόρου περιορίζεται καθώς η ζήτηση καθίσταται λιγότερο ελαστική ως προς την ίδια τιμή. q t D(), S()

56 Απωλεια ευημερίας λόγω φόρου και ελαστικότητες ως προς την ίδια τιμή Προσφορά b * s q t t Η απώλεια ευημερίας λόγω φόρου περιορίζεται καθώς η ζήτηση καθίσταται λιγότερο ελαστική ως προς την ίδια τιμή. D(), S()

57 Απωλεια ευημερίας λόγω φόρου και ελαστικότητες ως προς την ίδια τιμή Προσφορά b s = * t q t = Η απώλεια ευημερίας λόγω φόρου περιορίζεται καθώς η ζήτηση καθίσταται λιγότερο ελαστική ως προς την ίδια τιμή. D(), S() Όταν η ε D = 0, ο φόρος δεν προκαλεί απώλεια ευημερίας.

58 Απωλεια ευημερίας λόγω φόρου και ελαστικότητες ως προς την ίδια τιμή Η απώλεια ευημερίας λόγω ενός φόρου επί της ποσότητας εντείνεται καθώς είτε η ζήτηση είτε η προσφορά καθίστανται πιο ελαστικές ως προς την ίδια τιμή. Αν η ε D = 0 ή ηε S = 0, η απώλεια ευημερίας λόγω φόρου είναι μηδενική.

59

60 Μακροχρόνιες φορολογικές επιπτώσεις Σε μια βραχυχρόνια ισορροπία, ηεπιβάρυνση ενός φόρου επί των πωλήσεων ή της κατανάλωσης συνήθως μοιράζεται μεταξύ αγοραστών και πωλητών, και η φορολογική επιβάρυνση εξαρτάται από τις ελαστικότητες της ζήτησης και της προσφοράς ως προς την τιμή. Ερ: Ισχύει αυτό στη μακροχρόνια ισορροπία ;

61 Μακροχρόνιες φορολογικές επιπτώσεις e Μακροχρόνια προσφορά (χωρίς φόρο) Q e Q

62 Μακροχρόνιες φορολογικές επιπτώσεις b = e +t s = e t Μακροχρόνια προσφορά (με φόρο) Μακροχρόνια προσφορά (χωρίς φόρο) Q t Q e Q

63 Μακροχρόνιες φορολογικές επιπτώσεις b = e +t s = e t Μακροχρόνια οι αγοραστές πληρώνουν ολόκληρο το φόρο επί των πωλήσεων ή επί της κατανάλωσης. Μακροχρόνια προσφορά (με φόρο) Μακροχρόνια προσφορά (χωρίς φόρο) Q t Q e Q

64 Σταθεροί συντελεστές και οικονομική πρόσοδος Είδαμε στην προηγούμενη διάλεξη ότι αν υπάρχει ελεύθερη είσοδος σε έναν κλάδο, τα κέρδη τείνουν μακροπρόθεσμα στο μηδέν. Σε ορισμένους κλάδους ο αριθμός των επιχειρήσεων είναι σταθερός ακόμα και μακροπρόθεσμα, καθώς μπορεί να υπάρχουν εμπόδια εισόδου και εξόδου από τον κλάδο. Ο συνήθης λόγος είναι η ύπαρξη σταθερών συντελεστών παραγωγής ακόμα και μακροπρόθεσμα (σταθερή γή ή κατοχή άδειας έγκρισης παραγωγής).

65 Σταθεροί συντελεστές και οικονομική πρόσοδος Π.χ., ο κλάδος των οδηγών ταξί έχει ένα εμπόδιο εισόδου ακόμα και αν υπάρχουν πολλά ταξί που ανταγωνίζονται μεταξύ τους. Η άδεια για εμπόριο οινοπνευματωδών ποτών είναι ένα εμπόδιο για την είσοδο σ έναν ανταγωνιστικό κλάδο.

66 Σταθεροί συντελεστές και οικονομική πρόσοδος Ερ: Όταν υπάρχει ένα εμπόδιο εισόδου, δεν θα πραγματοποιούν θετικά οικονομικά κέρδη οι ήδη υπάρχουσες επιχειρήσεις;

67 Σταθεροί συντελεστές και οικονομική πρόσοδος Ερ: Όταν υπάρχει ένα εμπόδιο εισόδου, δεν θα πραγματοποιούν θετικά οικονομικά κέρδη οι ήδη υπάρχουσες επιχειρήσεις; Aπ: Όχι. Κάθε επιχείρηση στο κλάδο πραγματοποιεί μηδενικό οικονομικό κέρδος. Γιατί;

68 Σταθεροί συντελεστές και οικονομική πρόσοδος Υπάρχει μια οικονομική δύναμη που ωθεί τα κέρδη προς το μηδέν:

69 Σταθεροί συντελεστές και οικονομική πρόσοδος Ένας συντελεστής (π.χ. μια άδεια λειτουργίας) που είναι σταθερός μακροχρόνια προκαλεί ένα μακροχρόνιο σταθερό κόστος, F.Π.χ. το κόστος (η τιμή ενοικίασης) της άδειας κυκλοφορίας του ταξί. Μακροχρόνιο συνολικό κόστος, C(q) = F + VC(q). Και μακροχρόνιο μέσο συνολικό κόστος, AC(q) = AFC(q) + AVC(q). Στη μακροχρόνια ισορροπία, ποιά θα είναι η τιμή της F;

70 Σταθεροί συντελεστές και οικονομική πρόσοδος Σκεφτείτε μια επιχείρηση (ταξί) που χρειάζεται μια άδεια λειτουργίας η άδεια είναι ένας σταθερός συντελεστής παραγωγής. Για να εισέλθουμε στον κλάδο μπορούμε πάντα να εξαγοράσουμε μια επιχείρηση που ήδη συμμετέχει στον κλάδο. Αν όμως υπάρχουν συντελεστές παραγωγής σε σταθερή προσφορά, ο ανταγωνισμός για την αγορά αυτών των συντελεστών μεταξύ των υποψηφίων να εισέλθουν στον κλάδο θα προκαλέσει άνοδο των τιμών αυτών των συντελεστών μέχρι του σημείου όπου το κέρδος εξαφανίζεται.

71 Σταθεροί συντελεστές και οικονομική πρόσοδος Έτσι στη μακροχρόνια ισορροπία, κάθε επιχείρηση πραγματοποιεί ένα μηδενικό οικονομικό κέρδος και το σταθερό κόστος κάθε επιχείρησης είναι η πληρωμή για την άδεια λειτουργίας της.

72 Σταθεροί συντελεστές και οικονομική πρόσοδος MC(q) AC(q) AVC(q) e q Το οικονομικό κέρδος της επιχείρησης είναι μηδέν.

73 Σταθεροί συντελεστές και οικονομική πρόσοδος MC(q) AC(q) AVC(q) e F Το οικονομικό κέρδος της επιχείρησης είναι μηδέν. F είναι η πληρωμή της άδειας. q

74 Σταθεροί συντελεστές και οικονομική πρόσοδος Οικονομική πρόσοδος είναι το ποσό της αμοιβής ενός συντελεστή παραγωγής πέραν του ελάχιστου ποσού που είναι αναγκαίο για να προσφερθεί αυτός ο συντελεστής στην αγορά. Κάθε άδεια ουσιαστικά κοστίζει μηδέν στην προσφορά (το κόστος παραγωγής μιας σελίδας χαρτιού είναι μηδαμινό), οπότε η μακροχρόνια οικονομική πρόσοδος που πληρώνεται στον ιδιοκτήτη της άδειας είναι το μακροχρόνιο σταθερό κόστος της επιχείρησης.

75 Σταθεροί συντελεστές και οικονομική πρόσοδος MC(q) AC(q) AVC(q) F Το οικονομικό κέρδος της επιχείρησης είναι μηδέν. F είναι η πληρωμή της άδειας. F = οικονομική πρόσοδος. q