ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΤΑΞΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 25/04-2014 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΚΕΙΜΕΝΟ Α1. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα: Α. Tum Scipio, cum se ipsum captum venisse eos existimasset, praesidium domesticorum in tecto conlocavit. Quod ut praedones animadverterunt, abiectis armis ianuae appropinquaverunt et clara voce Scipioni nuntiaverunt (incredibile auditu!) virtutem eius admiratum se venisse. Haec postquam domestici Scipioni rettulerunt, is fores reserari eosque intromitti iussit. Praedones postes ianuae tamquam sanctum templum venerati sunt et cupide Scipionis dextram osculati sunt. Β. Non tibi ingredienti fines patriae ira cecidit? Quamvis infestο et minaci animo perveneras, cur, cum in conspectu Roma fuit, tibi non succurrit: «intra illa moenia, domus ac penates mei sunt, mater coniunx liberique»? Ergo ego nisi peperissem, Roma non oppugnaretur; nisi filium haberem, libera in libera patria mortua essem. Ego nihil iam pati possum nec diu miserrima futura sum: at contra hos, si pergis, aut immatura mors aut longa servitus manet. (μονάδες: 40) ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Β1. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις ή φράσεις: praesidium: ονομαστική και δοτική πληθυντικού αριθμού praedones : ονομαστική και αιτιατική ενικού αριθμού clara voce: γενική πληθυντικού αριθμού της συνεκφοράς με το επίθετο στο συγκριτικό βαθμό incredibile: αφαιρετική ενικού και γενική πληθυντικού αριθμού στο ίδιο γένος fines: γενική ενικού και πληθυντικού αριθμού infestο animo: την ίδια πτώση στον άλλο αριθμό domus: δοτική και αφαιρετική ενικού αριθμού penates: γενική και αφαιρετική πληθυντικού αριθμού mater: γενική ενικού και πληθυντικού αριθμού filium: κλητική ενικού και πληθυντικού αριθμού (μονάδες: 10) Β2. Να σχηματίσετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τα παρακάτω επίθετα και επιρρήματα: minaci: τον ίδιο τύπο στο συγκριτικό και υπερθετικό βαθμό libera:αιτιατική ενικού αριθμού συγκριτικού και υπερθετικού βαθμού στο ίδιο γένος diu: τον ίδιο τύπο στους υπόλοιπους βαθμούς ( μονάδες: 3) Β3. Να σχηματίσετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω αντωνυμίες: ipsum: γενική πληθυντικού αριθμού στο θηλυκό γένος illa: δοτική πληθυντικού αριθμού στο ίδιο γένος mei: τον ίδιο τύπο στον άλλο αριθμό στο δεύτερο πρόσωπο για πολλούς κτήτορες nihil: γενική ενικού αριθμού στο ίδιο γένος (μονάδες: 2) ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Β4. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τους ακόλουθους ρηματικούς τύπους (για τους περιφραστικούς τύπους να λάβετε υπόψη το υποκείμενο): captum: β ενικό πρόσωπο υποτακτικής ενεστώτα και οριστικής μέλλοντα στην ενεργητική φωνή existimasset: β ενικό πρόσωπο προστακτικής ενεστώτα και μέλλοντα στην ενεργητική φωνή animadverterunt: απαρέμφατο ενεστώτα και στις δύο φωνές abiectis: αφαιρετική σουπίνου και γενική γερουνδίου rettulerunt: β ενικό πρόσωπο προστακτικής ενεστώτα και απαρέμφατο μέλλοντα στην ενεργητική φωνή reserari: τον ίδιο τύπο στην ενεργητική φωνή iussit: β ενικό πρόσωπο προστακτικής ενεστώτα και στις δύο φωνές osculati sunt: τον ίδιο τύπο στην υποτακτική μέλλοντα και υπερσυντελίκου ingredienti: γ ενικό πρόσωπο υποτακτικής παρατατικού και παρακειμένου cecidit: αιτιατική σουπίνου και δοτική γερουνδίου perveneras: γ πληθυντικό πρόσωπο οριστικής και προστακτικής μέλλοντα στην ενεργητική φωνή peperissem: απαρέμφατο μέλλοντα στην ενεργητική φωνή mortua: β πληθυντικό πρόσωπο προστακτικής ενεστώτα και γ ενικό πρόσωπο υποτακτικής μέλλοντα possum: β ενικό πρόσωπο υποτακτικής ενεστώτα και παρακειμένου futura sum: τον ίδιο τύπο στην οριστική παρακειμένου και στην υποτακτική παρατατικού (μονάδες: 15) Γ1α.Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω τύπων: Scipioni (Α): είναι... στο... auditu (Α): είναι... στο... se (το 2 ο του πρώτου κειμένου): είναι... στο ira (B): είναι... στο... mei (B): είναι...στο... pati (Β): είναι...στο... ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ1β. «Non tibi ingredienti fines patriae ira cecidit?»: Να αναγνωρίσετε πλήρως την μετοχή συμπληρώνοντας με τα ανάλογα στοιχεία τον πίνακα και στη συνέχεια να την αναλύσετε στην αντίστοιχη δευτερεύουσα πρόταση εισαγόμενη με τον χρονικό σύνδεσμο dum. Είδος μετοχής Χρονική Βαθμίδα Υποκείμενο μετοχής Συνημμένη ή Απόλυτη Αντικείμενο μετοχής Γ2α. cum se ipsum captum venisse eos existimasset / Quamvis infestο et minaci animo perveneras: να αναγνωρίσετε το είδος των παραπάνω δευτερευουσών προτάσεων (μονάδες 2), να δικαιολογήσετε την έγκλιση και τον χρόνο εκφοράς τους (μονάδες 4) και να δηλώσετε τον συντακτικό τους ρόλο (μονάδες 2). (μονάδες: 8) Γ2β. «Ergo ego nisi peperissem, Roma non oppugnaretur»: α) Να αναγνωρίσετε το είδος του υποθετικού λόγου (μονάδα 1) και β) να αντικαταστήσετε τη δευτερεύουσα υποθετική πρόταση με αντίστοιχη επιρρηματική μετοχή (μονάδες 3). (μονάδες: 4) Δ1α. is fores reserari eosque intromitti iussit: να μετατρέψετε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική και να δικαιολογήσετε την χρήση του ενεργητικού και του παθητικού απαρεμφάτου αντίστοιχα στη σύνταξη του ρήματος iubeo. Δ1β. «Non tibi ingredienti fines patriae ira cecidit?»: να μετατρέψετε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο με εξάρτηση από τη φράση Mater quaerit ex suo filio. ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ
ΑΡΧΗ 5ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Δ1γ. Tum Scipio, cum se ipsum captum venisse eos existimasset, praesidium domesticorum in tecto conlocavit: να επισημάνετε στην περίοδο τον τύπο που δηλώνει σκοπό και να τον αντικαταστήσετε με εμπρόθετο γερούνδιο σε γενική. (μονάδες: 4) Δ1δ. virtutem eius: να δηλώσετε την κτήση με ισοδύναμη έκφραση και να επισημάνετε την διαφορά στην σύνταξη. (μονάδες: 2) ΟΔΗΓΙΕΣ (για τους εξεταζομένους) 1. Στο εξώφυλλο του τετραδίου να γράψετε το εξεταζόμενο μάθημα. Στο εσώφυλλο πάνωπάνω να συμπληρώσετε τα ατομικά στοιχεία μαθητή. Στην αρχή των απαντήσεών σας να γράψετε πάνω-πάνω την ημερομηνία και το εξεταζόμενο μάθημα. Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο τετράδιο και να μην γράψετε πουθενά στις απαντήσεις σας το όνομά σας. 2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο πάνω μέρος των φωτοαντιγράφων αμέσως μόλις σας παραδοθούν. Τυχόν σημειώσεις σας πάνω στα θέματα δεν θα βαθμολογηθούν σε καμία περίπτωση. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα. 3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα μόνο με μπλε ή μόνο με μαύρο στυλό με μελάνι που δεν σβήνει. Μολύβι επιτρέπεται, μόνο αν το ζητάει η εκφώνηση, και ΜΟΝΟ για πίνακες, διαγράμματα κλπ.. 4. Κάθε απάντηση επιστημονικά τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή. 5. Διάρκεια εξέτασης: τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων. 6. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: 10:30 KΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 5ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙΔΕΣ