ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΤΩΝ EA & LE ΩΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΜΕΘΟΔΟΣ ENTER Project 2012-1-GB2-GB2-LEO05-08057 This project has been funded with the support of the European Commission. The information reflects the views of the authors, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein.
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 3 2. ΤΑ ΥΛΙΚΑ ΤΩΝ EA & LE ΩΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΜΕΘΟΔΟΣ ΝΕΑΝΙΚΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ... 5 3. ΕΘΝΙΚΕΣ ΠΙΛΟΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΑ ΥΛΙΚΑ ΤΩΝ EA & LE... 11 4. ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ LE & EA... 13 5. ΤΕΛΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ... 16 2
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Παρά την σταδιακή ανάκαμψη της Ευρωπαϊκής Οικονομίας, οι νέοι άνθρωποι σε όλη την Ευρώπη εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν υψηλά επίπεδα ανεργίας. Για να αντιμετωπιστεί αυτή η πραγματικότητα, «χρειάζονται αποτελεσματικά προγράμματα κατάρτισης προσβάσιμα σε όλους τους νέους, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι διαθέτουν τις απαραίτητες δεξιότητες για να καταλάβουν ποικίλες θέσεις εργασίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μία από τις κύριες προτεραιότητες της ΕΕ πρέπει να είναι η διασφάλιση των προοπτικών για την ανάπτυξη και την απασχόληση των νέων Ευρωπαίων» (Αντιπρόεδρος ΕΕ κ. Antonio Tajani, Τομέας Βιομηχανίας και Επιχειρηματικότητας, 2011).» Με βάση αυτό, το έργο ENTER σχεδιάστηκε στο πλαίσιο του Leonardo da Vinci, Μεταφορά Καινοτομίας του Ευρωπαϊκού προγράμματος (2012-2014). 6 εταίροι συμμετέχουν στο πρόγραμμα: - CWC - City Of Wolverhampton College, Ενωμένο Βασίλειο (Αιτών Οργανισμός) - ISQ Institute for Technology and Quality, Πορτογαλία (Συντονιστής) - BEST Institut für Berufsbezogene Weiterbildung und Personaltraining GMBH, Αυστρία - IEKEP - Institute of Training and Career Guidance, Ελλάδα - FGUVA - Fundación General de la Universidad de Valladolid, Ισπανία - ASDAN - Award Scheme Development Accreditation Network, Ενωμένο Βασίλειο Το πρόγραμμα ENTER μετέφερε δύο επιτυχημένες προσεγγίσεις: Enterprise Award ένα καινοτόμο εκπαιδευτικό πρόγραμμα εστιασμένο στην επιχειρηματικότητα, ανεπτυγμένο από το ASDAN στο Ενωμένο Βασίλειο. Learn Empowerment ένα εκπαιδευτικό μοντέλο ενδυνάμωσης και αυτό κατευθυνόμενης μάθησης, οδηγός και εργαλεία, από το BEST στην Αυστρία. Το έργο επικεντρώνεται στους νέους ανέργους, οι οποίοι αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες δυσκολίες στην πρόσβαση στην αγορά εργασίας. Το έργο ENTER επιδιώκει μια λύση για τις ανάγκες που εντοπίστηκαν παραπάνω με την αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων μέσω της ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας και νέων νοοτροπιών στους νέους, και η ευαισθητοποίηση της 3
αυτοαπασχόλησης ως επιλογή καριέρας. Κατά την πρώτη φάση του έργου, οι εταίροι πραγματοποίησαν έρευνα σε κάθε χώρα - εταίρο, προκειμένου να προσδιοριστούν καλύτερα σε εθνικό επίπεδο, το πλαίσιο της ανεργίας των νέων, το κοινωνικοπολιτιστικό υπόβαθρο της επιχειρηματικότητας και των επιχειρηματικών δεξιοτήτων και οι συγκεκριμένες ανάγκες της ομάδας στόχου των νέων ανέργων (οι εθνικές εκθέσεις είναι διαθέσιμες στο δικτυακό τόπο του έργου ) Ένα Εργαστήριο Μεταφοράς πραγματοποιήθηκε επίσης τον Ιούνιο του 2013 στη Λισαβόνα διάρκειας 3 ημερών. Εμπειρογνώμονες από το ASDAN και το BEST συντόνισαν την κοινή ημερίδα μεταφοράς, παρέχοντας μια λεπτομερή Το έργο ENTER επιδιώκει να αντιμετωπίσει την ανεργία των νέων μέσω της τόνωσης της επιχειρηματικότητας και των νέων νοοτροπιών στους νέους, την ευαισθητοποίηση της αυτοαπασχόλησης ως επιλογή καριέρας, με τη μεταφορά, την ενσωμάτωση και την δοκιμή των δύο προσεγγίσεων, Enterprise Award and Learn Empowerment. εξήγηση και επίδειξη των περιεχομένων του ΕΑ και του LE και τα υλικά τους, επιτρέποντας έτσι την αποτελεσματική αφομοίωση των δύο μεθοδολογιών από όλους τους εταίρους και άλλους εξωτερικούς φορείς παροχής ΕΕΚ. Στη συνέχεια, τους επόμενους μήνες ακολούθησε μια ανάλυση, προσαρμογή και μετάφραση των ΕΑ και LE υλικών σύμφωνα με τις εθνικές προδιαγραφές και τα πολιτιστικά θέματα σε κάθε χώρα (περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το Εργαστήριο Μεταφορά στην ιστοσελίδα του έργου ) Τέλος, οι εταίροι έχουν αναπτύξει 8 πιλοτικές δράσεις κατάρτισης στις χώρες τους μεταξύ Οκτωβρίου και Δεκεμβρίου του 2013, με την ομάδα νέων ανέργων, δοκιμάζοντας τα προσαρμοσμένα υλικά των ΕΑ και LE, με στόχο την ευαισθητοποίηση της αυτοαπασχόλησης ως μια καριέρα και την ανάπτυξη της επιχειρηματικής ικανότητας των νέων ανέργων. Στους 8 πιλότους έχουν εμπλακεί άμεσα 106 νέοι άνεργοι σε 5 χώρες (εθνικές εκθέσεις σχετικά με τις πιλοτικές συνεδρίες είναι επίσης διαθέσιμες στην ιστοσελίδα του προγράμματος / προϊόντα). Ως αποτέλεσμα των προηγούμενων δραστηριοτήτων, οι εταίροι /φορείς παροχής ΕΕΚ έχουν αποκτήσει νέες γνώσεις, δεξιότητες και προσόντα (κατά την ημερίδα μεταφοράς) να διευκολύνουν τους νέους ανέργους (κατά τη διάρκεια των εθνικών πιλοτικών εφαρμογών) στην προσωπική εξέλιξη, την απασχολησιμότητα και τη συμμετοχή τους στην ευρωπαϊκή αγορά εργασίας. Με τα εργαλεία ΕΑ και LE, οι εταίροι και οι φορείς παροχής ΕΕΚ έχουν τα φόντα να συμβάλουν στη βελτίωση της ποιότητας και της καινοτομίας σε οργανισμούς επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης και στα συστήματα τους. 4
Στο παρόν έγγραφο, οι κατευθυντήριες γραμμές για τις μεθοδολογίες ΕΑ και LE ως μια ολοκληρωμένη λύση, έχει συνταχθεί, συμπεριλαμβανομένων όλων των χρήσιμων πληροφοριών που συγκεντρώθηκαν κατά τη διάρκεια της πειραματικής διαδικασίας, με τη συμβολή όλων των εταίρων, των επαγγελματιών της ΕΕΚ και των νέων ανέργων συμμετεχόντων, ώστε να επιτραπεί στους παρόχους ΕΕΚ, στους εκπαιδευτές και άλλους ενδιαφερόμενους να κατανοήσουν καλύτερα και να προσαρμόσουν τα υλικά των LE και EA στις δικές τους κοινωνικο-εκπαιδευτικές πραγματικότητες, στα οργανωτικά χαρακτηριστικά και στις ανάγκες των ομάδων-στόχου. Στις παρακάτω ενότητες θα βρείτε περιγραφή των μεταφερόμενων υλικών, τις δυο μεθοδολογίες, μια γενική εικόνα σχετικά με τις πιλοτικές συνεδρίες που διεξήχθησαν στις διάφορες χώρες και ένα σύνολο χρήσιμων συστάσεων για την ολοκληρωμένη μεταφορά των υλικών LE και EA, καθώς και κάποια τελικά σχόλια σχετικά με τη σημασία και τις πιθανές επιδράσεις των αποτελεσμάτων σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Ελπίζουμε ότι αυτό το έγγραφο θα είναι χρήσιμο και θα συμβάλει στη βελτίωση της ποιότητας και της καινοτομίας σε οργανισμούς επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης και των συστημάτων τους στην Ευρώπη. 2. ΤΑ ΥΛΙΚΑ ΤΩΝ EA & LE ΩΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΜΕΘΟΔΟΣ ΝΕΑΝΙΚΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Το έργο ENTER αποσκοπεί στην αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων μέσω της ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας και την καλλιέργεια νέων νοοτροπιών στους νέους, στην ευαισθητοποίηση της αυτοαπασχόλησης ως επιλογή καριέρας. Ο στόχος είναι να αναπτύξει ένα καινοτόμο πρόγραμμα ΕΕΚ, με βάση την επιχειρηματικότητα, ενώ δύο προσεγγίσεις έχουν ενσωματωθεί σε αυτό το έργο - EA («Βραβείο Επιχειρηματικότητας" πρόγραμμα σπουδών) και LE ("Ενδυναμώνοντας την Μάθηση" κατευθυντήριες γραμμές, εργαλειοθήκη και ασκήσεις). Το EA είναι ένα πρόγραμμα με έξι θεματικές ενότητες: (1) οι επιχειρηματικές δεξιότητες σας. (2) Η δημιουργία επιχειρηματικών ιδεών. (3) Επιχειρηματικός σχεδιασμός (4) Επιχειρήσεις και αγορά (5) Επιχείρηση σε δράση. (6) αξιολόγηση της επιχείρησης. Τα προϊόντα του LE βασίζεται στην προσέγγιση της ενδυνάμωσης και της αυτο- 5
κατευθυνόμενης μάθησης, η οποία επιτρέπει και στηρίζει την ανάπτυξη της αυτοδιαχείρισης. Ενισχύει την αυτοπεποίθηση και οδηγεί σε μια χειραφετημένη και ασφαλή δράση στο κοινωνικό και εργασιακό περιβάλλον. ENTERPRISE AWARD Το Enterprise Award είναι μια μεθοδολογία που αναπτύχθηκε από το ASDAN, μια φιλανθρωπική κοινωνική επιχείρηση. Τα προγράμματα και τα προσόντα τους αναγνωρίζονται από το DfE και από τους ομόλογους τους στην Ουαλία και τη Βόρεια Ιρλανδία. Στο ASDAN παρέχονται μαθήματα σε περισσότερα από 6.000 σχολεία, σχολές, φορείς παροχής εκπαίδευσης και κέντρα νεότητας σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο. Αυτά τα προγράμματα προσφέρουν ευέλικτους τρόπους για τη διαπίστευση της προσωπικής και κοινωνικής εκπαίδευσης, την ανάπτυξη και τον εμπλουτισμό δεξιοτήτων, κατά κύριο λόγο για την ηλικιακή ομάδα 11-25 ετών. Το ASDAN έχει εγκριθεί ως Οργανισμός Πιστοποίησης Προσόντων στο πλαίσιο του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων (NQF), καθώς και του Credit Framework (QCF), τα οποία ρυθμίζονται από τον εθνικό οργανισμό Ofqual. Αυτό το σύντομο μάθημα παρέχει ευκαιρίες για την ανάπτυξη επιχειρηματικών γνώσεων και δεξιοτήτων ώστε να χρησιμοποιηθούν αποτελεσματικά, σε μια ποικιλία περιπτώσεων μάθησης Το σύντομο εργαστήρι Enterprise Award του ASDAN έχει αναπτυχθεί σε συνεργασία με το Δίκτυο για την Διδασκαλία της Επιχειρηματικότητας (NFTE) και πιστοποιεί έως και 60 ώρες επιχειρηματικής δραστηριότητας για νέους ή / και ενήλικες. Αυτό το σύντομο μάθημα παρέχει ευκαιρίες για την ανάπτυξη επιχειρηματικών γνώσεων και δεξιοτήτων καθώς και για το πώς να χρησιμοποιηθούν αποτελεσματικά, σε μια ποικιλία περιπτώσεων μάθησης - σχολείων, κολεγίων και των κέντρων κατάρτισης. 6
Οι στόχοι του σύντομου εργαστηρίου του Enterprise Award είναι: Να βοηθήσει την ανάπτυξη και την επίδειξη μιας ευρείας γκάμας ικανοτήτων μέσω επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και μελέτης Να βοηθήσει στην ανάπτυξη και στην επίδειξη της κατανόησης των επιχειρηματικών θεμάτων Η ευελιξία του σύντομου αυτού προγράμματος του ASDAN μεταφράζεται στο ότι μπορεί να υλοποιηθεί σε μια ποικιλία εκπαιδευτικών καταστάσεων σε ένα χρονικό διάστημα για να προσαρμοστεί στις ανάγκες του ατόμου ή του φορέα εκπαίδευσης. Τα βασικά στοιχεία των «Προκλήσεων Challenge» μπορούν να ερμηνευθούν και να προσαρμοστούν ανάλογα με την περίπτωση. ΕΝΟΤΗΤΕΣ Το πρόγραμμα είναι χωρισμένο σε 6 Ενότητες, που εμπεριέχουν διάφορες προκλήσεις: 1. Οι Επιχειρηματικές σου Ικανότητες: Αυτή η ενότητα έχει σχεδιαστεί για να βοηθήσει τους συμμετέχοντες να αποκτήσουν μια καλύτερη κατανόηση των επιχειρηματικών δεξιοτήτων και ικανοτήτων τους 2. Δημιουργώντας Επιχειρηματικές Ιδέες: Αυτή η ενότητα έχει σχεδιαστεί για να βοηθήσει τους συμμετέχοντες να αποκτήσουν μια καλύτερη κατανόηση της δημιουργίας και της διερεύνησης των επιχειρηματικών ιδεών τους 3. Επιχειρηματικός Σχεδιασμός: Αυτή η ενότητα έχει σχεδιαστεί για να βοηθήσει τους συμμετέχοντες να έχουν μια καλύτερη κατανόηση του σχεδιασμού και της προετοιμασίας των επιχειρηματικών ιδεών τους 4. Επιχείρηση και Αγορά: Αυτή η ενότητα έχει σχεδιαστεί για να βοηθήσει τους συμμετέχοντες να έχουν μια καλύτερη κατανόηση του πώς λειτουργούν οι επιχειρήσεις, και να τους προετοιμάσουν για την δημιουργία της δικής τους επιχείρησης 5. Η Επιχείρηση σου σε Δράση: Αυτή η ενότητα έχει σχεδιαστεί για να βοηθήσει τους συμμετέχοντες να υλοποιήσουν τις ιδέες τους, τις επιχειρήσεις και τις επιχειρηματικές δεξιότητες σε δράση 6. Η Αξιολόγηση της Επιχείρησής σου: Αυτή η ενότητα έχει σχεδιαστεί για να βοηθήσει τους συμμετέχοντες να αξιολογήσουν τις επιχειρήσεις τους σε δράση και θα πρέπει να συμπληρωθεί μόνο εφόσον έχουν ολοκληρώσει την Ενότητα 5. Περαιτέρω πληροφορίες θα βρείτε στην ιστοσελίδα του προγράμματος ENTER. 7
LEARN EMPOWERMENT Το Learn Empowerment είναι μια μεθοδολογία που αναπτύχθηκε από το BEST, Institut für berufsbezogene Weiterbildung und Personaltraining (Αυστρία) και βασίζεται στην προσέγγιση της αυτο-κατευθυνόμενης μάθησης (SDL). Η SDL επιτρέπει και στηρίζει την ανάπτυξη της προσωπικής και κοινωνικής ευθύνης και της αυτοδιαχείρισης. Ενισχύει την αυτοπεποίθηση και οδηγεί έτσι στην ικανότητα της δράσης με χειραφετημένο και ασφαλή τρόπο στο κοινωνικό και εργασιακό περιβάλλον. Ειδικά οι ομάδες-στόχοι που δεν έχουν καμία επαφή και εμπειρία με τη μάθηση - και αυτές είναι οι ομάδες-στόχοι του προγράμματος έχουν συνδέσει την «μάθηση» με την αποτυχία, την επιβολή χωρίς καμία προοπτική, επειδή ακριβώς δεν είχαν προηγουμένη εμπειρία μάθησης ως κάτι χρήσιμο και πολύτιμο για τον εαυτό τους. Σε αυτό το σημείο, η αυτοκατευθυνόμενη μάθηση μπορεί να ξεκινήσει δράση, στο μεμονωμένο άτομο, τα ενδιαφέροντά του και τις ιδέες του, καθώς: ενεργοποιεί τις τρέχουσες ικανότητες, βοηθά να αναπτυχθούν οι προοπτικές και προωθεί την ανάπτυξη των επαγγελματικών, κοινωνικών και προσωπικών ικανοτήτων ως εργαλεία για τον αυτοέλεγχο. Η Αυτο-κατευθυνόμενη μάθηση αποδίδει την ευθύνη στους μαθητές για τη δική τους διαδικασία μάθησης. Οι ίδιοι έχουν ενσωματωθεί στο σχεδιασμό της διαδικασίας μάθησης τους και έτσι να βιώνουν το γεγονός ότι η μάθηση έχει να κάνει με αυτούς προσωπικά. Αν οι μαθητές υποστηρίζονται και συνοδεύονται στην αυτοκατεύθυνση τους μάθηση από τους εκπαιδευτές, επόπτες ή / και από τους συναδέλφους τους εκπαιδευόμενους σε μια ομάδα μάθησης, η μάθηση αυτή μπορεί να γίνει μια πολύτιμη και βιώσιμη εμπειρία. Για την διάδοση αυτής την μεθοδολογίας η κοινοπραξία του έργου δημοσίευσε τα εξής αποτελέσματα. - Η Εργαλειοθήκη περιγράφει την αυτο-κατευθυνόμενη μάθηση ως διδακτική αντίληψη όπως εκπονήθηκε από τους εταίρους του έργου. Η Εργαλειοθήκη αντανακλά την κατάσταση και την κατανόηση των εταίρων, τις ιδέες τους, της διδασκαλίας και της μάθησης στην οποία βασίζεται αυτή η έννοια. Περιγράφει τις οργανωτικές πτυχές της SDL, τον ρόλο των εκπαιδευτών ως δάσκαλοι, ενώ παρέχει συνδέσμους και πληροφορίες για παραδείγματα καλής πρακτικής. 8
- Ο Οδηγός αντικατοπτρίζει το υπόβαθρο της αυτο-κατευθυνόμενης μάθησης και περιλαμβάνει θεωρητικές και εννοιολογικές πτυχές, καθώς και την εξέταση της ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου, τη διαχείριση της διαφορετικότητας και τον προσανατολισμό. - Το Κεφάλαιο 1 περιγράφει τους διάφορους τύπους μοντέλων αυτο-κατευθυνόμενης μάθησης, με επίκεντρο τις προσανατολισμένες στη διαδικασία, αντιπροσωπεύεται δε από ένα μίγμα εννοιολογικών, εμπειρικών και βιωματικών προσεγγίσεων. - Η μετάβαση σε μια ευέλικτη και μοναδικά σχεδιασμένη διαδικασία μάθησης / κατάρτισης απαιτεί διαφάνεια και ευελιξία από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, συμπεριλαμβανομένων των εκπαιδευομένων, των συμβούλων και τους φορείς ΕΕΚ. Ταυτόχρονα, απαιτεί τον προσανατολισμό, την καθοδήγηση και την υποστήριξη, προκειμένου να δομήσει τις ατομικές και συλλογικές διαδικασίες μάθησης και να διευκρινιστούν οι απαραίτητες ευθύνες και δεσμεύσεις Η Ενότητα 2 περιγράφει τις αρχές της «Έννοιας της μάθησης», μέσω της SDL. Αυτές οι αρχές αποτελούν σημεία προσανατολισμού για την επαγγελματική δράση. Αποτελούν τον πυρήνα από τον οποίο μπορούν να αναπτυχθούν τα συγκεκριμένα πλαίσια της αυτό - κατευθυνόμενης μάθησης. - Οι ομάδες-στόχοι που επωφελούνται άμεσα από τα αποτελέσματα του έργου είναι πολυποίκιλες. Υπάρχει ένα ευρύ φάσμα των δυνητικών χρηστών ως βασικοί παράγοντες, οργανισμοί κατάρτισης, καθώς και εκπαιδευτές, εκπαιδευτές ενηλίκων σε όλη την Ευρώπη, οι οποίοι έχουν το δικαίωμα να υλοποιήσουν την κατάρτιση τους και να διαδώσουν την ιδέα και την έννοια της αυτο-κατευθυνόμενης μάθησης, τις αρχές της, τα εργαλεία και τις μεθόδους. - Το Κεφάλαιο 3 επικεντρώνεται στους ωφελούμενους, οι οποίοι συχνά αντιμετωπίζουν εμπόδια στην (δια βίου) μάθηση. Προσεγγίζει τα θέματα της αυτο-κατευθυνόμενης μάθησης και ερευνά τις σχετικές συμπεριφορές των κοινωνικά μειονεκτούντων ομάδων, όπως άτομα με ελλιπή εκπαίδευση, οι μονογονεϊκές οικογένειες, οι γυναίκες που επιστρέφουν στην αγορά, οι μετανάστες, οι ηλικιωμένοι, τα άτομα με αναπηρία και οι κάτοικοι των αγροτικών περιοχών, οι οποίοι λόγω της κατάστασής τους, έχουν δυσκολία πρόσβασης σε προγράμματα εκπαίδευσης ενηλίκων. - Η αποτυχία στον κόσμο της εργασίας, σε πολλές περιπτώσεις οδηγεί σε απώλεια της αυτοπεποίθησης, η οποία μπορεί επίσης να οδηγήσει σε παραίτηση από την κατάστασή του. Το Κεφάλαιο 4 «Δουλεύοντας με άνεργους χαμηλής ειδίκευσης», υπογραμμίζει τις εκάστοτε οικονομικές δυνατότητες, τις μεθόδους και τις τεχνικές σύμφωνα με την έννοια της αυτοκατευθυνόμενης μάθησης, οι οποίες συμβάλλουν στην ενδυνάμωση των ενήλικων εκπαιδευομένων. Η SDL ενισχύει την αυτοπεποίθηση και έτσι οδηγεί τους ανθρώπους να δράσουν με έναν χειραφετημένο τρόπο, να επεκτείνουν τις αρμοδιότητες που συμβάλλουν στην απασχολησιμότητα και να επανενταχθούν στην αγορά εργασίας. 9
- Η έρευνα δείχνει ότι οι έμφυλοι ρόλοι εξακολουθούν να διαμορφώνουν σε μεγάλο βαθμό την επαγγελματική ανάπτυξη των δύο φύλων και ότι, αν και οι υποθέσεις σχετικά με τους ρόλους των δύο φύλων αμφισβητήθηκαν κατά καιρούς, τείνουν να διαιωνίζονται. Προσθέτει στις υπάρχουσες προκλήσεις της διαδικασίας διδασκαλίας τα καθήκοντα της παροχής πληροφοριών, συμβουλών, καθοδήγησης και της ενεργού στήριξης, της διατήρησης της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών όσον αφορά την πρόσβαση και προώθηση στην επαγγελματική εκπαίδευση, την απασχόληση και τις συνθήκες εργασίας. Το κεφάλαιο 5 παρέχει πιο λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με το θέμα στην Ευρώπη. Περαιτέρω πληροφορίες θα βρείτε στην ιστοσελίδα του προγράμματος ENTER. 10
ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΤΩΝ EA & LE ΩΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΜΕΘΟΔΟΣ 3. ΕΘΝΙΚΕΣ ΠΙΛΟΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΑ ΥΛΙΚΑ ΤΩΝ EA & LE Στα πλαίσια του έργου, κάθε εταίρος έχει αναπτύξει πιλοτικές δράσεις κατάρτισης στην χώρα του μεταξύ Οκτωβρίου και Δεκεμβρίου 2013, για την ομάδα των νέων ανέργων, με στόχο τον έλεγχο και την προσαρμογή των υλικών ΕΑ και LE. Ο παρακάτω πίνακας συγκεντρώνει όλες τις σχετικές πληροφορίες σχετικά με τις εφαρμογές αυτές και τις διαφορετικές εθνικές πραγματικότητες στις οποίες τα υλικά έχουν ελεγχθεί (πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με τις πιλοτικές συνεδρίες μπορούν να βρεθούν στις εθνικές εκθέσεις στην ιστοσελίδα του έργου ) Η.Β. ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ ΑΥΣΤΡΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΙΣΠΑΝΙΑ ΣΥΝ. Συμμετέχοντες Οργανισμοί Princes Trust The West Midlands Fire Service ISQ BEST ΙΕΚΕΠ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΓΙΑΝΝΑΚΕΑ FGUVA 7 Αριθμός Πιλοτικών Εφαρμογών 2 1 2 2 1 8 Wolverhampton Lisbon Vienna Αθήνα Τοποθεσία Valladolid 8 Birmingham (Oeiras) Lower Austria Καλαμάτα Διάρκεια 4 μέρες: 2 μέρες έκαστο 36 ώρες (12 μέρες*3ώρες) 24 ώρες (Βιέννη: 4 μέρες* 3ω=12ω/ L.Austria: 4 μέρες*3ω = 12ω) 54 ώρες (Αθήνα: 3 μέρες*8ω= 24ω/ Καλαμάτα: 3 μέρες *10ω= 30ω) 16 ώρες 4 μέρες*4ω Αριθμός Συμμετεχόντων 17 12 25 40 12 106 Φύλλο Ηλικία Εκπαιδευτικό Επίπεδο Επαγγελματική Εμπειρία Άντρες 3 11 11 14 4 43 Γυναίκες 14 1 14 26 8 63 18-21 6 11 7 6 1 31 22-25 11 1 18 29 9 68 26-29 0 0 0 5 2 7 Β μια 14 12 11 12 0 49 Γ μια 1 0 2 22 12 37 Άλλο 2 0 12 6 0 20 Καμία 12 5 2 13 4 36 >1 έτος 4 5 6 21 5 41 1-3 έτη 1 1 12 3 3 20 < 3 έτη 0 1 5 3 0 9 _ 11
ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Εξέλιξη Ικανοτήτων* ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΟΔΗΓΟΣ ΓΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΤΩΝ EA & LE ΩΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΜΕΘΟΔΟΣ Η.Β. ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ ΑΥΣΤΡΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΙΣΠΑΝΙΑ Ενότητες LE 1,2,3,4 1,2,3,4,5,6 1,2,3,4,5,6 1,2,3,4,5,6 1,2 Προκλήσεις EA Ενότητα 1 B1, B2, B3, B4, B5 A2, A4, A5 Ενότητα 2 B1,B2,B6 A5, B1, B2 B1, B2 Ενότητα 3 B2,B4 A2, B5 B3, B4 Διάφορες Ενότητα 4 A2 A2, A3, A4 B3, B4 Ενότητα 5 A1 B5, B6 Διάφορες Ενότητα 6 A4, B3 B5, B6 Προσωπικές Ικανότητες - 0,13 0,60 0,50 0,33 Διαπροσωπικές Ικανότητες - 0,08 0,36 1,40 0,25 Πρακτικές Ικανότητες - 0,29 0,26 0,30 0,42 Δημιουργική Σκέψη - 0,04 0,48 0,90 0,38 Επίλυση Προβλημάτων - 0,29 0,22 0,80 0,38 Ομαδική Εργασία - 0,00 0,08 0,40 0,21 *Κλίμακα από 0,0 to 4,0 (max.). Χρήση ερωτηματολογίου πριν και μετά την πιλοτική εφαρμογή. Εθνικός Δείκτης Ανεργίας (ΕΔΑ) 7.2% 15,3% 4,9% 27.5 % 26 % ΕΔΑ - Άντρες 7.4% 14,9% 4,8% 24,5% 25,3 % ΕΔΑ - Γυναίκες 6.9% 15,9% 5,1% 31,6% 26,9 % ΕΔΑ Νέοι** 19.8% 35,7% 10,5% 55.5 % 55,1 % ΕΔΑ Νέοι Άνδρες** 21.6% 33,8% 9,7% 47,9% 55,6 % ΕΔΑ Νέες Γυναίκες** 17% 37,7% 11,4 62,5% 54,4 % **Εθνικός Δείκτης Ανεργίας Νέων κάτω των 25 ετών. 12
4. ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ LE & EA Η ενότητα που ακολουθεί περιλαμβάνει μερικές συστάσεις που απευθύνονται σε εκπαιδευτές, δάσκαλους, συντονιστές και παρόχους ΕΕΚ και τα διευθυντικά στελέχη τους, ώστε να προσαρμόσουν καλύτερα και να μεταφέρουν τις ολοκληρωμένες μεθοδολογίες LE & EA. Αυτές οι συστάσεις βασίζονται στο αποτέλεσμα και τις γνώσεις που αποκτήθηκαν από τις 8 πιλοτικές εφαρμογές που διεξάχθηκαν στις 5 χώρες / 7 οργανισμούς με διαφορετικές ομάδες-στόχου των νέων ανέργων. Χρησιμοποιήστε μια μεθοδολογία για τη μέτρηση της βελτίωσης των δεξιοτήτων των συμμετεχόντων. Η μέτρηση των δεξιοτήτων θα σας βοηθήσει να αξιολογήσετε τον αντίκτυπο των δράσεων κατάρτισης, ενώ παρέχει στους συμμετέχοντες μια καλύτερη κατανόηση σχετικά με τους στόχους της δράσης και την πρακτική εφαρμογή της για την δική τους βελτίωση, το οποίο συμβάλλει στην ενδυνάμωσή τους κατά την διαδικασία μάθησης. Συνιστάται να την κάνετε πριν και μετά από την αξιολόγηση της κατάρτισης των δεξιοτήτων. Υπάρχουν πολλά δωρεάν εργαλεία που είναι διαθέσιμα για το σκοπό αυτό. Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε τη μέθοδο που εφαρμόστηκε κατά τη διάρκεια των πιλότων του ENTER. Προσαρμόστε το περιεχόμενο στη δική σας πραγματικότητα και τα χαρακτηριστικά της ομάδας-στόχου. Η ενσωμάτωση των LE και EA στις δράσεις κατάρτισης αποδείχθηκε εξαιρετικά ευέλικτη. Τα περιεχόμενα μπορούν να προσαρμοστούν εύκολα σε ένα ευρύ φάσμα περιβαλλόντων εκπαίδευσης, πραγματικότητες και ομάδες-στόχους. Συνιστάται να προβείτε σε προηγούμενη αναγνώριση των ιδιαιτεροτήτων και των αναγκών της ομάδας-στόχου, προκειμένου να αποφασίσετε το καταλληλότερο περιεχόμενο και χαρακτηριστικά για να δομήσετε τις δράσεις κατάρτισης σας. Δημιουργήστε μια καλή ισορροπία μεταξύ ευελιξίας και ηγεσίας. Και οι δύο μεθοδολογίες (LE & EA) επιτρέπουν την ευελιξία της δράσης κατάρτισης, προκειμένου να διευκολύνουν την εμπλοκή των συμμετεχόντων στη δική τους διαδικασία μάθησης και να αποφασίσουν τις δραστηριότητες που πραγματοποιούν. Αυτή είναι μια βασική αξία της μεθοδολογικής προσέγγισης. Ωστόσο, για ορισμένες ειδικές ομάδεςστόχους η πολύ μεγάλη ευελιξία μπορεί να καταστεί αντιπαραγωγική και να τους εμποδίσει. Συνιστάται να το λάβετε αυτό υπόψη και να προκαθορίσετε / μειώσετε τις επιλογές, ειδικά για τις προτεινόμενες προκλήσεις, όταν είναι απαραίτητο. 13
Προετοιμάστε όλες τις απαραίτητες πληροφορίες και υλικά. Οι μέθοδοι LE και EA είναι κυρίως μια μεθοδολογική προσέγγιση της απασχόλησης που σχετίζεται με την επιχειρηματικότητα. Λάβετε υπόψη ότι θα πρέπει πιθανώς να ενσωματωθούν πρόσθετα περιεχόμενα στις διαφορετικές ενότητες (υλικά, γλωσσάρι, κλπ). Συνιστάται να προγραμματίσετε και να οργανώσετε όλα τα περιεχόμενα και τις πληροφορίες που θα χρειαστείτε κατά τη διάρκεια των δράσεων κατάρτισης. Θα χρειαστείτε επίσης πληροφορίες προκειμένου να βοηθήσετε τους συμμετέχοντες στις διάφορες προκλήσεις που προτείνονται. Εάν οι συμμετέχοντες επιλέξουν τις προκλήσεις εκ των προτέρων θα έχουν περισσότερο χρόνο για να επικεντρώσουν τις προσπάθειές σας σε αυτές. Δημιουργήστε μια καλή ισορροπία μεταξύ ατομικών και ομαδικών δράσεων. Η απόκτηση και βελτίωση των επιχειρηματικών δεξιοτήτων αναπτύσσονται καλύτερα με ένα καλό συνδυασμό ατομικής και ομαδικής δουλειάς καθώς και με την εξάσκηση κάποιων ικανοτήτων που συνεπάγονται την αλληλεπίδραση με τους άλλους. Στο σχέδιο σας εντάξτε ενέργειες κατάρτισης που συνδυάζουν και τους δύο τύπους δραστηριοτήτων. Φέρτε την πραγματική ζωή στις εκπαιδευτικές σας δράσεις. Η επιχειρηματικότητα δεν είναι μια θεωρητική γνώση εκτός καθημερινής ζωής. Σχετίζεται κυρίως με τις δεξιότητες που απαιτούνται για την αντιμετώπιση της πραγματικότητας. Έτσι, οι ενέργειες κατάρτισης σας δεν πρέπει να είναι υπερβολικά θεωρητικές, αλλά να ενσωματώνουν πραγματικές καταστάσεις και εμπειρίες. Χρησιμοποιήστε πραγματικά παραδείγματα κατά τη διάρκεια των συνεδριών και συνδέστε τις επιχειρηματικές ιδέες και τις προτάσεις όσο το δυνατόν περισσότερο με τις πραγματικές συνθήκες της αγοράς. Μπορείτε, επίσης, να προσκαλέσετε πραγματικές επιχειρηματίες ως μέντορες στις δράσεις κατάρτισης. Διαμορφώστε ένα καλό πλαίσιο για τις ομάδες. Προκειμένου να επιτευχθεί ένα καλό αποτέλεσμα στην ατομική βελτίωση των δεξιοτήτων μέσα από τις δραστηριότητες της ομάδας, είναι αναγκαίο να ληφθούν υπόψη και άλλοι παράγοντες, όπως η δυναμική των ομάδων. Η εμπειρία των εφαρμογών υποδηλώνει ότι η πιο κατάλληλη σύνθεση για τις ομάδες είναι μεταξύ 3 και 5 ατόμων. Εάν έχετε περισσότερους συμμετέχοντες, μπορείτε να τους χωρίσετε σε μικρότερες ομάδες. Όσον αφορά την προσέγγιση, συνιστάται να εισαχθούν ορισμένα στοιχεία ανταγωνισμού, προκειμένου να ενισχυθούν τα κίνητρα των συμμετεχόντων, αλλά και η επιχειρηματική διάσταση. 14
Δημιουργήστε τις ρυθμίσεις σύμφωνα με την μεθοδολογία. Η χρήση των LE & EA συνεπάγεται μια αλλαγή στην παιδαγωγική προσέγγιση από την παραδοσιακή μέθοδο διδασκαλίας σε αυτο-κατευθυνόμενη μάθηση. Η αλλαγή αυτή συμβάλλει στην αύξηση των κινήτρων των εκπαιδευομένων και είναι μια μεγάλη ευκαιρία να εξερευνήσουν νέα περιβάλλοντα διδασκαλίας. Προσπαθήστε να διερευνήσετε και να θέσετε σε εφαρμογή νέες ρυθμίσεις για τα μαθήματα σας, όπως υπαίθριες δραστηριότητες, και να προσπαθήστε να προσαρμοστείτε στις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες των συμμετεχόντων. Προετοιμάστε τους εκπαιδευτές/ διευκολυντές για την χρήση των LE & EA. Η χρήση των LE και EA συνεπάγεται επίσης μια αλλαγή για τους εκπαιδευτές. Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη το γεγονός αυτό και να τους προετοιμάζετε για τη χρήση αυτών των μεθόδων. Μια σύντομη εκπαίδευση των εκπαιδευτών μπορεί να οργανωθεί πριν από την εισαγωγή των LE και EA, προκειμένου να κατανοήσουν πλήρως την έννοια και την προσέγγιση και να εξοικειωθούν με το νέο περιεχόμενο και τις τεχνικές. Απαντήστε στην πρόκληση. Η εισαγωγή των μη παραδοσιακών μεθόδων διδασκαλίας μπορεί να είναι μια πρόκληση, όχι μόνο για τους εκπαιδευόμενους, αλλά και για τους εκπαιδευτές και τους παρόχους ΕΕΚ. Οι πιλότοι των LE & EA ως μια ενοποιητική μεθοδολογία απέδειξαν ότι η ενσωμάτωση της νέας αυτής προσέγγισης έχει αποτελέσματα ως κίνητρο για τους μαθητές τους εκπαιδευτικούς και τους εκπαιδευτικούς οργανισμούς. Συνδυάστε τα LE & EA με άλλες μεθοδολογίες όπου χρειάζεται. Όπως τονίστηκε προηγουμένως, η ευελιξία είναι το κύριο χαρακτηριστικό των LE & EA. Μπορείτε να βασίσετε τα μαθήματα σας εντελώς σε αυτές τις μεθοδολογίες ή να τα συνδυάσετε με άλλα περιεχόμενα και προσεγγίσεις. Μπορείτε πχ να δώσετε, κάποιες θεωρητικές προσεγγίσεις στην τάξη και να εισάγετε τη μεθοδολογία LE & EA μόνο για ορισμένα μέρη ή δραστηριότητες, ανάλογα με την πραγματικότητα της κατάρτισης και τις ανάγκες σας. Πάρτε τον χρόνο σας. Όλοι οι πιλότοι συνέπεσαν σε ένα συμπέρασμα: η υπολογισμένη διάρκεια για τα μαθήματα (4 ημέρες κατά μέσο όρο) δεν ήταν αρκετή για να αναπτυχθούν οι 6 ενότητες του EA, και κάθε πρόκληση διαρκεί περισσότερο από 3 ώρες. Η ανάπτυξη των δεξιοτήτων απαιτεί χρόνο. Πάρτε το χρόνο για να σχεδιάσετε δράσεις κατάρτισης, για να εξηγήσετε προσεκτικά στους συμμετέχοντες το περιεχόμενο και τις προκλήσεις, ώστε να εργαστούν σε αυτές και να βελτιώσουν τις δεξιότητές τους. 15
5. ΤΕΛΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η ενσωμάτωση των LE και EA στις δράσεις κατάρτισης έχει αποδειχθεί ότι είναι μια επιτυχημένη προσέγγιση. Η μεθοδολογία και τα περιεχόμενα είναι πολύ ευέλικτα και εύκολα προσαρμόσιμα σε ένα ευρύ φάσμα περιβαλλόντων εκπαίδευσης, προσεγγίσεων και ομάδεςστόχους. Η ενσωμάτωση αυτών των συνδυασμένων μεθόδων στις εκπαιδευτικές δραστηριότητες των οργανισμών θα έχει πολύ θετική επίδραση σε όλους τους βασικούς φορείς και τις ομάδεςστόχους των χρηστών και των δικαιούχων. Οι Καθηγητές / Εκπαιδευτές / Επαγγελματίες εξοπλίζονται με τις έννοιες και τα εργαλεία γύρω από την επιχειρηματικότητα των νέων, ώστε να είναι οι μελλοντικοί εκπαιδευτικοί επιχειρηματικότητας, επιταχύνοντας έτσι την εκμάθηση της επιχειρηματικότητας μεταξύ των νέων ανέργων, ιδιαίτερα όσον αφορά στη στάση τους απέναντι στη ζωή. Η ομάδα-στόχος των τελικών δικαιούχων, οι νέοι άνεργοι, θα έχουν πρόσβαση σε δράσεις κατάρτισης που έχουν σχεδιαστεί ειδικά για να τους ενδυναμώσουν και να τους παρακινήσουν στην διαδικασία μάθησης και στη βελτίωση των επιχειρηματικών δεξιοτήτων τους. Με τα EA & LE, τις γνώσεις τις δεξιότητες και τα προσόντα, οι φορείς παροχής ΕΕΚ θα έχουν τα εργαλεία να συμβάλουν στη βελτίωση της ποιότητας και της καινοτομίας σε οργανισμούς επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης και στα συστήματα τους. Πιστεύουμε ότι οι παρούσες κατευθυντήριες γραμμές για την ενίσχυση της μεταφοράς των EA & LE ως μια ολοκληρωμένη λύση θα βοηθήσει άλλους παρόχους ΕΕΚ και εκπαιδευτικούς / εκπαιδευτές / επαγγελματίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για την προώθηση της υλοποίησης των δράσεων κατάρτισης για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας σε νέους ανέργους, βασισμένες σε μια φιλοσοφία ενδυνάμωσης. Σε περίπτωση περαιτέρω ενδιαφέροντος για τα αποτελέσματα και τα προϊόντα του σχεδίου ENTER παρακαλώ επικοινωνήστε με τους εταίρους του έργου. 16
CWC. City Of Wolverhampton College, United Kingdom [mail@wolvcoll.ac.uk] ISQ. Institute for Technology and Quality, Portugal [rmalmeida@isq.pt or formacao@isq.pt] BEST. Institut für Berufsbezogene Weiterbildung und Personaltraining GMBH, Austria [karin.kronika@best.at] ΙΕΚΕΠ. Ινστιτούτο Εκπαιδευτικού & Επαγγελματικού Προσανατολισμού, Ελλάδα [info@iekep.gr] FGUVA. Fundación General de la Universidad de Valladolid, Spain [jboyanos@funge.uva.es] ASDAN. Award Scheme Development Accreditation Network, United Kingdom [adriansladdin@asdanteam.org.uk or info@asdan.org.uk] 17
ΕΤΑΙΡΟΙ ΕΡΓΟΥ ENTER Project 2012-1-GB2-GB2-LEO05-08057 This project has been funded with the support of the European Commission. The information reflects the views of the authors, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein.