1 ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ ΑΣΤΙΚΩΝ ΡΕΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΛΕΚΑΝΟΠΕΔΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ: ΚΗΦΙΣΟΣ- ΠΟΔΟΝΙΦΤΗΣ- ΠΙΚΡΟΔΑΦΝΗ Α. Αργυράκη, Κ. Παπαδοπούλου, Α. Μαγκλαροπούλου, Μ. Μαρμαρά, Φ. Παράσχου Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος, ΕΚΠΑ «Διαχείριση και αξιοποίηση ρεμάτων στο αστικό περιβάλλον. Προκλήσεις και προοπτικές» 19 Νοεμβρίου 212
Στόχοι έρευνας 2 Η αποτύπωση της παρούσας κατάστασης ως προς τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του νερού και του ενεργού ιζήματος των ρεμάτων Κηφισού, Ποδονίφτη, Πικροδάφνης Νερό- κύρια ανιόντα, κατιόντα και βαρέα μέταλλα Ίζημα- βαρέα μέταλλα Η αξιολόγηση της φυσικής και ανθρωπογενούς επίδρασης στα ποιοτικά χαρακτηριστικά των τριών υδατορεμάτων
Εμβαδόν λεκάνης: 54 Κm 2 3 (Μπάση, 24)
Κηφισός- Ποδονίφτης- Πικροδάφνη 4 Διαρρέουν το Λεκανοπέδιο Αθηνών δέχονται απορροή του αστικού ιστού Έχουν συνεχή ροή ετησίως Τμηματική κάλυψη- εγκιβωτισμός κοίτης, αλλά υπάρχουν τμήματα φυσικής κοίτης Πηγάζουν από τους τρεις ορεινούς όγκους που περιβάλουν το Λεκανοπέδιο
Γεωλογία 5 (Παπανικολάου et al. 24)
Μορφολογική σύγκριση ποτάμιων συστημάτων του λεκανοπεδίου 6 (Μπάση, 24)
Γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά ρεμάτων 7 Κηφισός- Ποδονίφτης: Έως 5 ΜΑ πριν,ύπαρξη φυσικού φράγματος στο βόρειο τμήμα του σημερινού λεκανοπέδιου βασικό επίπεδο περί τα 1-14m ψηλότερα από το σημερινό. (μαιανδρική μορφή και αποθέσεις αναβαθμίδων) Σήμερα καθεστώς διάβρωσης Πικροδάφνη: Δεν παρατηρούνται ουσιαστικά αποθέσεις κοίτης που να έχουν σχηματίσει αναβαθμίδες. Εκβαθύνει συνεχώς, χωρίς να έχει φτάσει σε σταθερή, ισορροπημένη κατάσταση. Έντονη η κατά βάθος διάβρωση στα κατάντη της Πικροδάφνης.
8 Σταθμοί δειγματοληψίας
9 Σταθμοί δειγματοληψίας- Πικροδάφνη
Μέθοδοι ανάλυσης 1 Επιτόπου μετρήσεις T, ph, CND Ογκομέτρηση- digital titrator HACH alkalinity, hardness Φασματοφωτομετρία HACH NO3, PO4, SO4, Cl Φλογοφωτομετρία K, Na, Ca Φασματοσκοπία ατομικής απορρόφησης Pb, Zn, Mn, Cu, Ni, Co, Cd
CND (ms/ cm) ph Φυσικοχημικές παράμετροι ph- CND 11 8.2 8 7.8 7.6 7.4 7.2 7 6.8 14 Ποδονίφτης WF1 WF2 WF3 WF4 ph Ιούνιος 211 ph Νοέμβριος 211 8.6 8.4 8.2 8 7.8 7.6 7.4 7.2 Πικροδάφνη PI 1 PI 2 PI 4 PI 3 PI 5 PI 6 PI 7 Απρίλιος 212 Ιούλιος 212 Νοέμβριος 212 12 1 8 6 4 2 WF1 WF2 WF3 WF4 1.4 1.2 1..8.6.4.2 Απρίλιος 212 Ιούλιος 212 Νοέμβριος 212 E.C(μS) Ιούνιος 211 E.C(μS) Νοέμβριος 211. PI 1 PI 2 PI 4 PI 3 PI 5 PI 6 PI 7
Σύγκριση κύριων παραμέτρων- τύπος νερού ποτάμιων συστημάτων του Λεκανοπεδίου 12 Ca CATIONS Ca = Mg 27. mg/l Mg = 42. mg/l Na = Na 73. mg/l K = 32. mg/l K HCO3 ANIONS HCO3 = 35. mg/l Cl CO3 =. mg/l Cl = SO4 1,3. mg/l SO4 = 29. mg/l F =. mg/l F Κηφισός Πικροδάφνη Ποδονίφτης 1 8 6 4 2 2 4 6 8 1 Calcium(Ca) Chloride(Cl) + Fluoride(F)
ΝΟ3 (mg / L) NO3 (mg/ L) NO3 (mg /L) Συγκεντρώσεις NO3 13 3 Κηφισός 25 2 15 1 5 Ιούλιος 211 Νοέμβριος 211 Μάιος 212 Πικροδάφνη K8 K9 K1 K2 K4 K3 K5 K6 K7 3 6 5 4 3 2 Ποδονίφτης NO3(mg/l) Ιούνιος 211 NO3(mg/l) Νοέμβριος 211 25 2 15 1 5 Απρίλιος 212 Ιούλιος 212 Νοέμβριος 212 1 WF1 WF2 WF3 WF4 PI 1 PI 2 PI 4 PI 3 PI 5 PI 6 PI 7
PO4 (mg / L) PO4 (mg/ L) PO4 (mg /L) Συγκεντρώσεις PO4 14 16 14 12 1 Κηφισός 8 Νοέμβριος 211 6 4 Μάιος 212 Πικροδάφνη 2 1. K8 K9 K1 K2 K4 K3 K5 K6 K7 9. 8. 5 4.5 4 3.5 3 2.5 2 1.5 1 Ποδονίφτης PO4(mg/l) Ιούνιος 211 PO4(mg/l) Νοέμβριος 211 7. 6. 5. 4. 3. 2. 1.. PI 1 PI 2 PI 4 PI 3 PI 5 PI 6 PI 7 Απρίλιος 212 Ιούλιος 212 Νοέμβριος 212.5 WF1 WF2 WF3 WF4
PO4 (mg/ L) Συγκεντρώσεις φωσφορικών & νιτρικών ιόντων στο νερό (άνοιξη 212) NO3 (mg/ L) 15 14. 6. 12. 5. 1. 8. 6. όριο πόσιμου νερού 4. 3. 4. 2. 2. 1.. Πικροδάφνη Κηφισός Ποδονίφτης. Πικροδάφνη Κηφισός Ποδονίφτης
Na (mg / L) Na (mg/ L) Na (mg /L) Συγκεντρώσεις Νa 16 1 Κηφισός 1 1 Ιούλιος 211 1 1 Νοέμβριος 211 Μάιος 212 12. Πικροδάφνη 1 K8 K9 K1 K2 K4 K3 K5 K6 K7 1. 12 1 8 6 4 Ποδονίφτης 8. 6. 4. Na(mg / L) Ιούνιος 2. 211 Na(mg /L) Νοέμβριος 211. PI 1 PI 2 PI 4 PI 3 PI 5 PI 6 PI 7 Απρίλιος 212 Ιούλιος 212 2 WF1 WF2 WF3 WF4
Cl (mg / L) Cl (mg/ L) Cl (mg /L) Συγκεντρώσεις Cl 17 1 Κηφισός 1 1 1 Ιούλιος 211 Νοέμβριος 211 Μάιος 212 2 18 Πικροδάφνη 1 16 14 1 25 K8 K9 K1 K2 K4 K3 K5 K6 K7 Ποδονίφτης 12 1 8 Απρίλιος 212 Ιούλιος 212 2 6 4 15 1 Cl(mg/ l) Ιούνιος 211 Cl(mg/l) Νοέμβριος 211 2 PI 1 PI 2 PI 4 PI 3 PI 5 PI 6 PI 7 5 WF1 WF2 WF3 WF4
SO4 (mg / L) SO4 (mg/ L) SO4 (mg /L) Συγκεντρώσεις SO4 18 1 Κηφισός 1 1 1 Ιούλιος 211 Νοέμβριος 211 Μάιος 212 Πικροδάφνη 14 1 K8 K9 K1 K2 K4 K3 K5 K6 K7 12 12 Ποδονίφτης 1 1 8 6 4 SO4(mg/l) Ιούνιος 211 SO4(mg/l)Νοέμβριος 211 8 6 4 2 Απρίλιος 212 Ιούλιος 212 2 PI 1 PI 2 PI 4 PI 3 PI 5 PI 6 PI 7 WF1 WF2 WF3 WF4
Συγκεντρώσεις ιχνοστοιχείων στο νερό των ρεμάτων μg /L 19 6 5 4 3 2 Mn Ni Cu 1 Πικροδάφνη Κηφισός Ποδονίφτης
μg/ g Βαρέα μέταλλα στο ενεργό ίζημα των ρεμάτων 2 3 25 2 15 Κηφισός Ποδονίφτης 1 5 Zn Cd Cu Ni Cr Co Mn Pb
21 «Βρέθηκε ψάρι 31 εκατοστά, στον Κηφισό!» Πέμπτη, 1 Ιουλίου 21
Γένη διατόμων 22 Πικροδάφνη Κηφισός Ποδονίφτης Cyclotella Cymatopleura Navicula Cyclotella Gomphonema Synedra Synedra Cocconeis Gomphonema
Συμπεράσματα 23 Τα γεωχημικά χαρακτηριστικά των 3 ρεμάτων του λεκανοπεδίου δεν μαρτυρούν ιδιαίτερα έντονη ποιοτική υποβάθμιση του νερού και του ιζήματος ως προς τις παραμέτρους που εξετάστηκαν Διαπιστώθηκε ποιοτική διαφοροποίηση ως προς τις κύριες παραμέτρους του νερού δράση φυσικών διεργασιών Εξέταση πρόσθετων παραμέτρων νερού- ιζήματος (π.χ. οργανικοί ρύποι) Χρήση πρόσθετων δεικτών υγείας του οικοσυστήματος π.χ. πληθυσμοί διατόμων Δυνατότητα ανάδειξης και αξιοποίησης του φυσικού περιβάλλοντος
24
25 Ευχαριστώ