Α. Περίληψη ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Ο αρθρογράφος στο κείμενό του ασχολείται με την εισβολή του διαδικτύου στη ζωή μας και τους προβληματισμούς που αυτή προκαλεί. Καταρχάς, αναφέρει ότι το διαδίκτυο, νικώντας τις αποστάσεις, κάνει τη γνώση προσιτή στον καθένα μέσα από το σπίτι του. Στη συνέχεια, εστιάζει σε τρεις ενστάσεις που προβάλλονται ως προς τον πραγματικό εκδημοκρατισμό της γνώσης που επιτυγχάνει το διαδίκτυο. Η πρώτη ένσταση αφορά στους κινδύνους που εγκυμονεί η ανάπτυξη της ψηφιακής τεχνολογίας, η δεύτερη στο αν η πρόσβαση σ αυτή αποτελεί προτεραιότητα για τα παιδιά του Τρίτου Κόσμου και η Τρίτη στο κατά πόσο αυτή αποτελεί κοινό αγαθό για όλους τους λαούς. Μετά τις ενστάσεις, αναλύει τις δυνατότητες συμμετοχής των ανθρώπων στις πληροφορίες του διαδικτύου, το οποίο ανοίγει το δρόμο για τη δημοκρατία της γνώσης, τονίζοντας, όμως, ταυτόχρονα και το φόβο αλλά και το άγχος που διακατέχει πολλούς εξαιτίας της διακίνησης στον Κυβερνοχώρο πολλών προσωπικών εμπειριών αλλά και πληθώρας πληροφοριών. Τέλος, κλείνει υποστηρίζοντας ότι οι φόβοι που εκφράζονται και η σύγχυση που επικρατεί οφείλονται στο γεγονός ότι η ηλεκτρονική επανάσταση βρίσκεται σε μεταβατικό στάδιο. Β1) Κάθε κοινότητα θεωρούμενη, εξ ορισμού, ως ένωση προσώπων, για να μπορέσει να συσταθεί, να λειτουργήσει εύρυθμα και να εξελιχθεί ομαλά, προϋποθέτει έναν ελάχιστο, τουλάχιστον, βαθμό ομοιογένειας που να χαρακτηρίζει αυτά τα πρόσωπα. Αυτή συνίσταται στην κοινή καταγωγή, την κοινή γλώσσα, τις κοινές ιδέες, εμπειρίες και κοινά βιώματα και προπαντός στην ισότιμη συμμετοχή στα αγαθά του πολιτισμού και της παιδείας. Όλα αυτά τα κοινά στοιχεία σφυρηλατούν την ενότητα και την ομοψυχία της κοινότητας και ενδυναμώνουν τον κοινωνικό ιστό. Επομένως, μια κοινότητα προσώπων που έχουν αναπτύξει γερούς δεσμούς, είναι απρόσβλητη από κάθε διασπαστική, έξωθεν ή έσωθεν επιβουλή. Β2. α) Τρόποι ανάπτυξης. 1 ος Αίτιο αποτέλεσμα: Η μια είναι άρνηση της τεχνολογίας η ανάπτυξή της. Προσοχή! Πολλοί υποψήφιοι ανέφεραν ως τρόπο ανάπτυξης τη διαίρεση, παρασυρόμενοι από την απαρίθμηση των μορφών/ειδών «της γκρίνιας». Όμως η διαίρεση προαπαιτεί «διαιρετέα έννοια» και «διαιρετική βάση» οι οποίες δεν υπάρχουν. Φρονώ όμως ότι η απάντηση περί «διαίρεσης» πρέπει να εκληφθεί ως σωστή... - 1 -
2 ος Παραδείγματα: Αυτά εντοπίζονται στα σημεία της παραγράφου : i) O Πόλ Βιρίλιο... υπάρχουν. ii) Tα παιδάκια της Αφρικής. iii) O Γουτεμβέργιος... 19 ου αιώνα. β) ομή της παραγράφου / δομικά στοιχεία: i) θεματική περίοδος: Σ αυτόν τον υπαρκτό... γκρίνιες. ii) Σχόλια / λεπτομέρειες: H μια είναι η άρνηση... με την Αφρική iii) Κατακλείδα: δεν υπάρχει. Προσοχή! Η κατακλείδα αποτελεί, κατά κάποιο τρόπο, τον επίλογο της παραγράφου. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αναφέρεται, ανακεφαλαιώνοντας, στο περιεχόμενο της όλης παραγράφου. Αυτό, όμως, δε συμβαίνει στην προκειμένη περίπτωση. Β3.α) Πληροφοριακή βόμβα : Τίτλος βιβλίου Τι να το κάνω εγώ το εμβόλιο για το Αλτσχάιμερ, όταν τα παιδιά της Αφρικής δεν έχουν ούτε ασπιρίνη για τον πυρετό; : O αρθρογράφος μεταφέρει αυτούσια τα λόγια κάποιου άλλου προσώπου. Πληροφοριακό χάος : ειδικό λεξιλόγιο β) Παραδείγματα μεταφορικής λειτουργίας της γλώσσας: i) Ένα κύμα εκδημοκρατισμού της γνώσης. ii) Καμία επιστημονική επανάσταση δεν διαχέεται αμέσως... iii) Βρίσκονται στο ίδιο σημείο εκκίνησης... iv) Ισοπεδώνουν παλιές ιεραρχίες... v) την πλημμύρα των αιρετικών κειμένων. Β4 a) πιθανών = ενδεχομένων ξεχνάς = λησμονάς κατακερματισμού = τεμαχισμού μετατρέπεται = μεταβάλλεται διασπείρει = σκορπίζει / διαδίδει (μτφ) β) υπαρκτό ανύπαρκτο άρνηση παραδοχή / κατάφαση σίγουρος αβέβαιος/ ανασφαλής προσβάσιμο απρόσιτο / απροσπέλαστο λογικό παράλογο - 2 -
Γ1. Το επικοινωνιακό πλαίσιο της Έκθεσης είναι ομιλία, και ως εκ τούτου πρέπει να κινηθούμε στα πλαίσια αυτού του κειμενικού είδους. Συγκεκριμένα, ως προς τη δομή απαιτούνται: Προσφώνηση αποφώνηση. Ως προς τη γλώσσα και το ύφος απαιτούνται: συνδυασμός προφορικού και γραπτού λόγου, εναλλαγή ρηματικών προσώπων και μεθόδων πειθούς για να είναι ο λόγος άμεσος, ζωντανός, ενδιαφέρον και ελκυστικός. Επιπλέον, επειδή η ομιλία εκφωνείται ενώπιον καθηγητών και μαθητών, συνιστάται ύφος ημιεπίσημο/επίσημο. Πρόταση για ανάπτυξη Βασική έννοια του θέματος: το διαδίκτυο Ζητούμενα : 1) ιαδικτυακές υπηρεσίες στη διάδοση της γνώσης 2) Τρόπος δημιουργικής αξιοποίησης του διαδικτύου στο σχολείο Προσφώνηση: Αγαπητοί καθηγητές, Σχεδιάγραμμα ανάπτυξης Αγαπητοί συμμαθητές, Πρόλογος: Στην προεισαγωγική μας τοποθέτηση μπορούμε να αναφερθούμε στην επανάσταση που έχει προκαλέσει η τεχνολογική ανάπτυξη κυρίως στον τομέα των ηλεκτρονικών μέσων επικοινωνίας και πληροφόρησης. Συγκεκριμένα, χαρακτηρίζουμε την εποχή μας ως εποχή της πληροφορίας και της δυναμικής εισβολής του διαδικτύου στην καθημερινότητά μας σε τέτοιο βαθμό ώστε να την επηρεάζει σε όλες τις εκφάνσεις της. (Ποιότητα ζωής διαμόρφωση του χαρακτήρα μας, κοινωνικές σχέσεις πολιτικές επιλογές οικονομικές δραστηριότητες... ) Κύριο θέμα: Προσδιορισμός της βασικής έννοιας. Με τον όρο «διαδίκτυο» εννοούμε ένα παγκόσμιο δίκτυο μέσω του οποίου συνδέονται υπολογιστές και δίκτυα υπολογιστών, που είναι εγκατεστημένα σε πανεπιστήμια, βιβλιοθήκες, επιχειρήσεις, ιδρύματα και οργανισμούς και επιτυγχάνεται η μεταξύ τους επικοινωνία, καθώς και η παροχή στον χρήστη διαφόρων υπηρεσιών. - 3 -
Επιχειρήματα για το 1ο ζητούμενο: 1) Το διαδίκτυο, αποτελώντας ένα ανοιχτό παράθυρο στον κόσμο, γκρέμισε, νοητά, τα σύνορα και δημιούργησε νέους διαύλους επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων. Οι αποστάσεις, χάρη σε αυτό, εκμηδενίστηκαν, τα τείχη έπεσαν και οι ορίζοντες διευρύνθηκαν. Ένας Έλληνας μπορεί να επικοινωνήσει κάθε ώρα και στιγμή με έναν Ιάπωνα με έναν Αμερικάνο 2) Η κάθε είδους γνώση, χάρη στο διαδίκτυο, κυκλοφορεί ταχύτατα και έτσι μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αυτή όσοι άνθρωποι διαθέτουν υπολογιστή, σύνδεση διαδικτυακή και γνωρίζουν να τα αξιοποιούν. Εκτός αυτού, έχοντας πρόσβαση σε έναν τεράστιο όγκο πληροφοριών και γνώσεων, που αφορούν σε θέματα επιστημονικά, εκπαιδευτικά, πολιτικά-ιδεολογικά, οικονομικά, καλλιτεχνικά, μπορούν να αναβαθμίσουν το μορφωτικό τους επίπεδο. 3) Η δυνατότητα που παρέχεται σε κάθε χρήστη του διαδικτύου να μπει σε οποιαδήποτε ιστοσελίδα επιθυμεί, αποτελεί ένα στοιχείο που συνηγορεί υπέρ της ελεύθερης προσωπικής επιλογής, χωρίς έξωθεν παρεμβάσεις και αποκλεισμούς ( δημοκρατία της γνώσης ). 4) Το διαδίκτυο, αποτελώντας μια παγκόσμια Τράπεζα πληροφοριών και γνώσεων, φέρνει σε επαφή κάθε χρήστη του με τον πολιτισμό και την κουλτούρα άλλων λαών. Αποτέλεσμα αυτής της επαφής είναι να πέφτουν τα τείχη των προκαταλήψεων και των ιδεοληψιών που, πολλές φορές, χωρίζουν άτομα και λαούς και έτσι επιτυγχάνεται η αλληλογνωριμία, η αλληλοκατανόηση και ο αλληλοσεβασμός αλλά και η συνεργασία για την επίλυση μεγάλων προβλημάτων που δυστυχώς ή ευτυχώς είναι παγκόσμια. Μεταβατική παράγραφος από το 1ο ζητούμενο στο 2ο: Το διαδίκτυο, ως μέσο μετάδοσης γνώσεων και πληροφοριών, αποτελεί ένα σπουδαίο και πρωτοποριακό εργαλείο στα χέρια της εκπαίδευσης, των εκπαιδευτικών και των μαθητών,του οποίου, εάν η χρήση επεκταθεί, θα προκαλέσει καταλυτικές αλλαγές στις μορφωτικές διαδικασίες και ειδικότερα στις μαθησιακές και επικοινωνιακές. - 4 -
Επιχειρήματα για το 2ο ζητούμενο: 1) Οι σχολικές μονάδες, χάρη στα ηλεκτρονικά μέσα και ειδικότερα στο διαδίκτυο, μπορούν να οργανώνονται κατά τον καλύτερο και αποτελεσματικότερο τρόπο, όσον αφορά στα προγράμματα, στην ύλη των μαθημάτων, στην αρχειοθέτηση και αξιολόγηση των μαθητών αλλά και του εκπαιδευτικού προσωπικού, καθώς επίσης και στην άμεση επικοινωνία όλων των εμπλεκόμενων με την εκπαιδευτική διαδικασία. 2) Το διαδίκτυο, ως μέσο που διαθέτει ήχο και εικόνα, γίνεται πολύ ελκυστικό ως μέσο μάθησης για τους σημερινούς νέους, που είναι η γενιά της εικόνας και της ταχύτητας. Αυτό οφείλει να το εκμεταλλευτεί το σχολείο, εάν βέβαια θέλει να είναι και να λέγεται σύγχρονο και να κάνει τη διαδικασία της μετάδοσης γνώσεων μια υπόθεση ενδιαφέρουσα και συνάμα διασκεδαστική. 3) Το διαδίκτυο, λόγω της αδιάκοπης ροής προς αυτό νέων γνώσεων και πληροφοριών, μπορεί να συνδέσει τη μαθησιακή δραστηριότητα με την τρέχουσα καθημερινότητα αλλά και με τα νέα επιστημονικά επιτεύγματα. Επομένως, ο μαθητής εμπλουτίζει τις γνώσεις του, κρίνει, αξιολογεί και αποκτά απόψεις και θέσεις σύγχρονες. 4) Το διαδίκτυο προσφέρεται για τη δημιουργία ποιοτικότερων συνθηκών συνεργατικής μάθησης, η οποία επιτυγχάνεται μέσα από τη διαδραστικότητα, τις τηλεδιασκέψεις, την έρευνα και τη συνεργασία μεταξύ μαθητών διαφορετικών σχολικών μονάδων του εσωτερικού αλλά και του εξωτερικού. Επίλογος Η εισαγωγή του διαδικτύου στην εκπαίδευση είναι μια αναμφισβήτητη πραγματικότητα, που της δίνει νέες διαστάσεις και δυνατότητες. Αυτό, σε συνδυασμό με την ενεργοποίηση όλων των φορέων παιδείας (γονέων, εκπαιδευτικών, κοινωνικών ομάδων κ.λπ.) θα δώσει άλλη ώθηση στο εκπαιδευτικό μας σύστημα και θα το οδηγήσει στον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμισή του. Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας. Ελένη Ζώμα Παπουτσή Φιλόλογος - Συγγραφέας - 5 -