«Επιχειρηματικά κίνητρα και η ίδρυση μιας επιχείρησης» Kαθηγητής Σπύρος Ι. Βλιάμος Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Μ.Ι.Θ.Ε., ΛέκτοραςΝικόλαοςΓ. Τζερεμές Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Οικονομικών Επιστημών
Θεωρητική Υποδομή Η έρευνα για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας επικεντρώνεται κυρίως σε παράγοντες του Μακροοικονομικού περιβάλλοντος (Aldrich, 2000), και των χαρακτηριστικών των επιχειρηματικών ευκαιριών (Cristiansen, 1997) Αγνοείται συστηματικά η ατομική πρωτοβουλία και οι παράγοντες που την επηρεάζουν
Θεωρητική Υποδομή.the individual in an economy or society is like the atom in chemistry; whatever happens can be described exhaustively in terms of the individuals involved. Kenneth Arrow: Methodological Individualism and Social Knowledge, in American Economic Review (1994) p.3
Σημαντικοί παράγοντες της τοπικής επιχειρηματικότητας Το επίπεδο των δεξιοτήτων που έχουν τα άτομα σε μια δεδομένη αγορά εργασίας και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης αγοράς εργασίας (Cross, 1981). Οι εργαζόμενοι σε χειρωνακτική δραστηριότητα είναι περισσότερο πρόθυμοι στο να δημιουργήσουν τις δικές τους επιχειρήσεις από ότι οι ανειδίκευτοι ή οι ημιειδικευμένοι εργάτες εφόσον θεωρούν ότι έχουν αποκτήσει τις απαραίτητες γνώσεις γι αυτό. (Lloyd και Mason, 1983)
Σημαντικοί παράγοντες της τοπικής επιχειρηματικότητας Η διευθυντική εμπειρία και τα υψηλότερα επίπεδα εκπαίδευσης μπορούν να συνδεθούν άμεσα με υψηλότερα επίπεδα επιχειρηματικού πνεύματος (Storey,1982) (Gudgin et al.,1979). ΣεορισμένεςχώρεςτηςΕΕ(π.χ. Γαλλία) διαπιστώθηκε ότιοιρυθμοίίδρυσηςνέωνεπιχειρήσεωνστηντοπική αγορά καθορίζονται από τον αριθμό και το είδος των ήδη υπαρχουσών επιχειρήσεων την αναλογία των ατόμων με πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στο σύνολο του εργατικού δυναμικού Την αναλογία των νέων και ενδιάμεσων στελεχών στο σύνολο του εργατικού δυναμικού (Guesnier, 1994)
Γενικά Χαρακτηριστικά της Θεσσαλίας Πληθυσμιακά ο μεγαλύτερος νομός είναι της Λάρισας και ο μικρότερος της Καρδίτσας. Ο πλέον πυκνοκατοικημένος νομός είναι της Μαγνησίας. Στο ΑΕΠ και στο κατά κεφαλήν εισόδημα διαπιστώνεται μία βαθμιαία αύξηση στα τέσσερα τελευταία χρόνια Στον νομό Μαγνησίας καταγράφονται τα υψηλότερα ποσά καταθέσεων σε τράπεζες σε σύγκριση με τους άλλους νομούς Η γυναικεία ανεργία είναι υψηλότερη από τον εθνικό μέσο όρο σε όλους τους νομούς με μεγάλες καταγεγραμμένες διαφορές προς τα πάνω στους νομούς της Λάρισας και της Μαγνησίας. Τα μεγαλύτερα ποσοστά ανεργίας καταγράφονται για τις ηλικιακές ομάδες μεταξύ 19-25 και 26-35 ετών.
Ποσοστό ανεργίας (%) για τους νέους 15-34 ετών και για το σύνολο των ηλικιών Πηγή: ΕΣΥΕ Έρευνα Εργατικού Δυναμικού β' τρίμηνο 2005, ΠΑΕΠ 2006
Οι απασχολούμενοι 15-34 ετών κατά θέση στο επάγγελμα ανά περιφέρεια Πηγή: ΕΣΥΕ Έρευνα Εργατικού Δυναμικού β' τρίμηνο 2005, ΠΑΕΠ 2006(σελ.126)
Η νεανική Επιχειρηματικότητα στους νομούς της Θεσσαλίας Έρευνα Παν/μίου Θεσσαλίας για επιχειρήσεις που ιδρύθηκαν από 1/1/2001 και εξακολούθησαν να λειτουργούν μέχρι 31/12/2001 Δείγμα 164 επιχειρήσεων Η διανομή του ερωτηματολογίου έγινε στους ιδρυτές νέων μικρομεσαίων βιομηχανικών επιχειρήσεων που εδρεύουν στην Θεσσαλία. Το 21,6% των ιδρυτών είναι γυναίκες και το 78,4% είναι άνδρες. Η πλειοψηφία των επιχειρηματιών (56%) έχουν ηλικία μεταξύ 25 και 45 ετών
«Συνεταιρισμός και ίδρυση της επιχείρησης» Εκκίνηση της επιχείρησης 58,1% με άλλο συνέταιρο 41,9% μόνοι.
«Το μορφωτικό επίπεδο των νέων επιχειρηματιών» 25,7% είναι κάτοχοι κάποιου πανεπιστημιακού πτυχίου. 36,5% των ερωτηθέντων είναι κάτοχοι κάποιου διπλώματος επαγγελματικής κατάρτισης 37,8% είναι κάτοχοι κάποιου τίτλου δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
«Παλαιότερη Εργασιακή κατάσταση» 54,1% είχαν εργασία πριν ξεκινήσουν την επιχείρηση 45,9% ήταν άνεργοι.
«Τομείς δραστηριοποίησης των νέων επιχειρήσεων» Ποσοστό Αθροιστικό Ποσοστό Τροφίμων 14,9 14,9 Αγροτικών Προϊόντων 10,8 25,7 Χονδρικών Πωλήσεων 21,6 47,3 Υπηρεσιών 24,3 71,6 Βιομηχανικών Προϊόντων 28,4 100,0
«Η σημασία ευκολίας απόκτησης επενδυτικού κεφαλαίου για την δημιουργία μιας επιχείρησης» 6,8% η ευκολία απόκτησης κεφαλαίου ήταν «ασήμαντος» παράγοντας. 31,1% δεν ήταν καθοριστικός παράγοντας θα μπορούσαν και χωρίς αυτόν. 37,8% ήταν πολύ σημαντικός παράγων και ένα κίνητρο να ξεκινήσουν την επιχείρησή. 24,3% ήταν το βασικό κίνητρο.
«Η ιδιότητα του ελεύθερου επαγγελματία ως κίνητρο» 43,2% αυτό το κίνητρο έπαιξε «σημαντικό» ρόλο. 36,5% το κίνητρο αυτό ήταν «εξαιρετικά σημαντικό». 18,9% δεν ήταν σημαντικό κίνητρο 1,4% το κίνητρο αυτό ήταν «ασήμαντο».
«Το άμεσο και έμμεσο οικογενειακό περιβάλλον ως κίνητρο» 36,5% το άμεσο οικογενειακό περιβάλλον έπαιξε «σημαντικό» ρόλο. 35,1% το άμεσο οικογενειακό περιβάλλον έπαιξε «εξαιρετικά σημαντικό» ρόλο. 17,6% το άμεσο οικογενειακό περιβάλλον δεν έπαιξε σημαντικό αλλά ούτε και ασήμαντο ρόλο 9,5% το άμεσο οικογενειακό περιβάλλον ήταν «ασήμαντο» ως κίνητρο. μόνον ένας επιχειρηματίας απάντησε ότι το άμεσο και το έμμεσο οικογενειακό περιβάλλον είχε «εξαιρετικά ασήμαντο» ρόλο στην επιλογή του να ξεκινήσει την επιχείρηση του.
Συμπεράσματα (1) Το φύλο του επιχειρηματία επηρεάζει την δυσκολία της διαδικασίας ίδρυσης μίας επιχείρησης. Οι επιχειρηματίες βρήκαν ευκολότερη την διαδικασία ίδρυσης επιχείρησης με κάποιο συνέταιρο. Το μορφωτικό επίπεδο των επιχειρηματιών επηρεάζει την διαδικασία ίδρυσης μίας επιχείρησης. Σε όλες τις περιπτώσεις η εύκολη πρόσβαση στο κεφάλαιο επηρεάζει σημαντικά την διαδικασία ίδρυσης της επιχείρησης. Το οικογενειακό περιβάλλον και τα στοιχεία ατομικισμού του επιχειρηματία επηρεάζουν την διαδικασία ίδρυσης μίας επιχείρησης. Το θεσμικό πλαίσιο επηρεάζει σημαντικά την διαδικασία ίδρυσης μίας επιχείρησης.
Επιχειρηματικά κίνητρα και επιχειρηματική δράση Τύπος 1 1. Εκπαίδευση/ Μόρφωση 2. Εργασιακή Εμπειρία 3. Ικανότητες Τύπος 3 1. Εύρεση Επενδυτικού κεφαλαίου 2. Οικονομικό Περιβάλλον (πχ. Ανεργία) 3. Κοινωνικοί Παράγοντες Σχήμα 1: Μοντέλο παραγόντων που επηρεάζουν τα επιχειρηματικά κίνητρα και την επιχειρηματική διαδικασία ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ Τύπος 2 1. Επιθυμία Ανεξαρτητοποίησης 2. Κατοχή Ελέγχου Ανάπτυξη Επιχειρηματικής Ιδέας
Συμπεράσματα (2) Τριών Ειδών Παράγοντες: 1. Επίκτητοι (Type I) 2. Συμπεριφορικοί (Type II) 3. Κοινωνικού και Οικονομικού Περιβάλλοντος (Type III)