1) ΑΠΟΘΕΤΙΚΑ ΡΗΜΑΤΑ Πολλά ρήματα έχουν ρηματικούς τύπους και στις δύο φωνές, π.χ. κλείνω κλείνομαι. Υπάρχουν και ρήματα που έχουν τύπους μόνο σε μία φωνή. Τα ρήματα που έχουν μόνο παθητική φωνή ονομάζονται αποθετικά, π.χ. έρχομαι, γίνομαι, αισθάνομαι, αρνούμαι, αφηγούμαι, υπόσχομαι. Προσοχή στον σχηματισμό των μετοχών αυτών των ρημάτων! προσεύχομαι> προσευχόμενος σκέπτομαι> σκεπτόμενος εκμεταλλεύομαι> εκμεταλλευόμενος διαμαρτύρομαι> διαμαρτυρόμενος εμπιστεύομαι> εμπιστευόμενος επωμίζομαι> επωμιζόμενος αφηγούμαι> αφηγούμενος ισχυρίζομαι> ισχυριζόμενος μάχομαι> μαχόμενος παρευρίσκομαι> παρευρισκόμενος υπερηφανεύομαι> υπερηφανευόμενος 2) ΩΣ-ΣΑΝ Ως: Δηλώνει ιδιότητα ή χαρακτηριστικό που ο ομιλητής πιστεύει ότι αληθεύει. π.χ. Τον προσέλαβαν ως δικηγόρο στην υπόθεσή τους. Σαν: Χρησιμεύει για παρομοίωση ή ιδιότητα που ο ομιλητής θεωρεί ψευδή. π.χ. Ο πρόεδρος της τάξης μας αγόρευε σαν δικηγόρος στο δικαστήριο.
3) ΡΗΜΑΤΑ Αντιπεξέρχομαι> αντ-επ-εξ-έρχομαι: αντιμετωπίζω με επιτυχία, τα καταφέρνω. π.χ. Μολονότι τα έσοδά του είναι χαμηλά, αντεπεξέρχεται στις ανάγκες της οικογένειάς του. Αποθανατίζω> από + αθανατίζω (< αθάνατος): καθιστώ κάποιον/ κάτι αθάνατο. π.χ. Ο φωτογράφος απαθανάτισε τις στιγμές του γάμου τους. Περιθάλπτω, υποθάλπτω> περιθάλπω, υποθάλπω> θάλπω= ζεσταίνω, θερμαίνω. π.χ. Εθελοντές περιθάλπουν όσα φτωχά παιδιά έχουν ανάγκη. Ο ρατσισμός υποθάλπει τις συγκρούσεις και το μίσος μεταξύ των ανθρώπων. 4) ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ Η αύξηση μπαίνει μόνο στην οριστική και λειτουργεί ως φορέας του τόνου στην προπαραλήγουσα. έ-βα-λα ΑΛΛΑ: βά-λα-με Χάνεται στις άλλες εγκλίσεις! Προσοχή στην Προστακτική! διέγραψε> διάγραψε απέφυγε> απόφυγε ανέλαβε> ανάλαβε 5) ΕΞΑΙΤΙΑΣ- ΧΑΡΙΣ ΣΕ Εξαιτίας: Χρησιμοποιείται για κάτι κακό π.χ. Εξαιτίας της οικονομικής κρίσης έχουν αυξηθεί τα ποσοστά της ανεργίας.
Χάρις σε/χάρη σε: Χρησιμοποιείται για κάτι καλό π.χ. Τα κατάφερε χάρη στην στήριξη της οικογένειάς του. 6) ΠΡΩΗΝ -ΤΕΩΣ Πρώην: Σημαίνει «παλαιότερος, κάποτε στο παρελθόν» Τέως: Σημαίνει: «τελευταίος, πρόσφατος, μέχρι πριν από λίγο» π.χ. «Δεν είμαι πρώην υπουργός, αλλά ο τέως υπουργός. Εγώ παρέδωσα στον σημερινό υπουργό Παιδείας.» 7) ΠΩΣ-ΠΟΥ Οι λέξεις αυτές τονίζονται, όταν χρησιμοποιούνται σε ευθείες ή πλάγιες ερωτήσεις. π.χ. Πού ήσουν χθες; Δεν ξέρω πώς τα κατάφερα! Προσοχή! Οι λέξεις: ποιος, ποιες, ποιοι, ποιους κτλ. δεν τονίζονται! 8) ΕΠΙΘΕΤΑ Επίθετα σε -ης, -ης, -ες (δικατάληκτα) Ονομ. ο διεθνής η διεθνής το διεθνές Γεν. του διεθνούς της διεθνούς του διεθνούς Αιτ. τον διεθνή τη(ν) διεθνή το διεθνές Κλητ. διεθνή διεθνή διεθνές Ονομ. οι διεθνείς οι διεθνείς τα διεθνή Γεν. των διεθνών των διεθνών των διεθνών Αιτ. τους διεθνείς τις διεθνείς τα διεθνή Κλητ. διεθνείς διεθνείς διεθνή
Ονομ. ο συνήθης η συνήθης το σύνηθες Γεν. του συνήθους της συνήθους του συνήθους Αιτ. τον συνήθη τη(ν) συνήθη το σύνηθες Κλητ. συνήθη συνήθη σύνηθες Ονομ. οι συνήθεις οι συνήθεις τα συνήθη Γεν. των συνήθων των συνήθων των συνήθων Αιτ. τους συνήθεις τις συνήθεις τα συνήθη Κλητ. συνήθεις συνήθεις συνήθη Τα επίθετα που κλίνονται σύμφωνα με το διεθνής-διεθνής-διεθνές κρατούν σε όλες τις πτώσεις τον τόνο στη λήγουσα. Τα επίθετα που κλίνονται σύμφωνα με το συνήθης-συνήθης-σύνηθες ανεβάζουν τον τόνο στην προπαραλήγουσα, στην ονομαστική, αιτιατική και κλητική στον ενικό αριθμό του ουδετέρου. Η κλητική των επιθέτων αυτής της κατηγορίας χρησιμοποιείται πολύ σπάνια. Σύμφωνα με το διεθνής-διεθνής-διεθνές κλίνονται τα αβλαβής, επιμελής, ειλικρινής, ευτυχής, υγιής κ.ά. Σύμφωνα με το συνήθης-συνήθης-σύνηθες κλίνονται τα αυτάρκης, επιμήκης, κακοήθης κ.ά. Επίθετα σε -ων, -ουσα, -ον Ονομ. ο ενδιαφέρων η ενδιαφέρουσα το ενδιαφέρον Γεν. του ενδιαφέροντος της ενδιαφέρουσας του ενδιαφέροντος Αιτ. τον ενδιαφέροντα τη(ν) ενδιαφέρουσα το ενδιαφέρον Κλητ. ενδιαφέρων ενδιαφέρουσα ενδιαφέρον
Ονομ. οι ενδιαφέροντες οι ενδιαφέρουσες τα ενδιαφέροντα Γεν. των ενδιαφερόντων των ενδιαφερουσών των ενδιαφερόντων Αιτ. τους ενδιαφέροντες τις ενδιαφέρουσες τα ενδιαφέροντα Κλητ. ενδιαφέροντες ενδιαφέρουσες ενδιαφέροντα Ονομ. ο απών η απούσα το απόν Γεν. του απόντος της απούσας του απόντος Αιτ. τον απόντα τη(ν) απούσα το απόν Κλητ. απών απούσα απόν Ονομ. οι απόντες οι απούσες τα απόντα Γεν. των απόντων των απουσών των απόντων Αιτ. τους απόντες τις απούσες τα απόντα Κλητ. απόντες απούσες απόντα Η κλητική χρησιμοποιείται πολύ σπάνια και σε πολύ ειδικές περιπτώσεις. Η γενική πληθυντικού του θηλυκού γένους σε ορισμένα από τα επίθετα της κατηγορίας αυτής είναι πολύ σπάνια. Σύμφωνα με το ενδιαφέρων-ενδιαφέρουσα-ενδιαφέρον κλίνονται τα δευτερεύων, επείγων, επιβλέπων, εποπτεύων, μέλλων, πρωτεύων κ.ά. Σύμφωνα με το απών-απούσα-απόν κλίνονται τα αποτυχών, επιλαχών, επιτυχών, παρών, τυχών κ.ά. Επίθετα σε -ων/-ονας, -ων, -ον (δικατάληκτα) Ονομ. ο μετριόφρων/μετριόφρονας η μετριόφρων το μετριόφρον Γεν. του μετριόφρονος/μετριόφρονα της μετριόφρονος του μετριόφρονος Αιτ. τον μετριόφρονα τη(ν) μετριόφρονα το μετριόφρον Κλητ. μετριόφρων μετριόφρων μετριόφρον
Ονομ. οι μετριόφρονες οι απούσες τα μετριόφρονα Γεν. των μετριοφρόνων των απουσών των μετριοφρόνων Αιτ. τους μετριόφρονες τις απούσες τα μετριόφρονα Κλητ. μετριόφρονες απούσες μετριόφρονα Τα επίθετα αυτής της κατηγορίας είναι λίγα στη νέα ελληνική γλώσσα. Η γενική και η κλητική χρησιμοποιούνται πολύ σπάνια. Σύμφωνα με το μετριόφρων/-ονας, μετριόφρων, μετριόφρον κλίνονται τα γενναιόφρων, δεισιδαίμων, εθνικόφρων, εμπειρογνώμων, νοήμων κ.ά. Mερικά από τα επίθετα της ομάδας αυτής εμφανίζουν στο αρσενικό, σε ουδέτερο ύφος, μόνο την κατάληξη -ων, π.χ. νοήμων, ενώ άλλα μόνο την κατάληξη -ονας, π.χ. εμπειρογνώμονας. Διόρθωσε τα λάθη στις παρακάτω φράσεις: «Θα σε αποκαλούσα αγνώμων» «η πλήρη αντιμετώπιση» «της πλήρης διαλεύκανσης» «η ενδιαφέρον προσωπικότητα» «του διεθνή αερολιμένα» «το υγιή άτομο» «το ειλικρινή σχόλιο» «η επαρκή λύση» «φλέγον ζητήματα» «οι σαφή προσανατολισμοί»