ΕΝΩΣΗ ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΩΝ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΕΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΟΜΙΛΙΑ ΜΑΚΗ ΒΟΡΙΔΗ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΥ ΤΟΥ ΛΑ.Ο.Σ. ΣΤΟ 14 ο ΤΑΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ «Ισχυρή Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση με αρμοδιότητες και πόρους» ΑΘΗΝΑ, 4 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2010 1
2
ΕΝΩΣΗ ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΩΝ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΕΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΟΜΙΛΙΑ ΜΑΚΗ ΒΟΡΙΔΗ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΥ ΤΟΥ ΛΑ.Ο.Σ. ΣΤΟ 14 ο ΤΑΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ «Ισχυρή Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση με αρμοδιότητες και πόρους» ΠΕΜΠΤΗ 4 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2010 Ευχαριστώ κ. Πρόεδρε. Κύριε Πρόεδρε της ΕΝΑΕ, κύριε υ[ Υπουργέ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι στη Βουλή, κυρίες και κύριοι σύνεδροι. Επιτρέψτε μου κατ' αρχάς να πω 1-2 καλές κουβέντες. Αντιλαμβάνομαι την αγωνία όλων, οι οποίοι ζητάνε περισσότερες διευκρινίσεις και αν θέλετε περισσότερες λεπτομέρειες για το πώς θα λειτουργήσει αυτή η συγκεκριμένη μεταρρύθμιση. Παρά ταύτα ας διευκρινίσουμε εδώ ότι αυτό δεν είναι ένα σχέδιο νόμου, ότι αυτό είναι ας το πω αρκετά εκτεταμένο κείμενο οργανωτικών αρχών και υπ αυτή τη έννοια νομίζω ότι πρέπει να κριθεί. Υποθέτω κ. Υπουργέ ότι κάποια στιγμή θα έρθουν πιο λεπτομερειακές διατάξεις και προφανώς θα αποσαφηνίζονται μια σειρά από βάσιμα σωστά ερωτήματα που έχουν τεθεί. Αλλά νομίζω ότι στη φάση αυτή αυτό που προσπαθεί η κυβέρνηση να κάνει είναι να ξεκινήσει μια συζήτηση ως προς το αν υπάρχει μια κατ' αρχήν συμφωνία ως προς αυτό, ως προς τις οργανωτικές αρχές ας το πω έτσι.
ΟΜΙΛΙΑ ΜΑΚΗ ΒΟΡΙΔΗ 4/2/2010 Επιτρέψτε μου, μιας και ο αξιόλογος συνάδελφος μου ο κ. Καραθανασόπουλος έκανε μια αναφορά στο παρελθόν να σας πάω λίγο πιο πίσω εγώ, να σας πάω σε έναν κατ' εξοχήν συντηρητικό διανοούμενο τον Έντμουντ Μπερκ, ο οποίος έλεγε το εξής όταν του προτείνανε μεταρρυθμίσεις. Έθεσε τη βασική αρχή της συντηρητικής ιδεολογίας η οποία λέει το εξής: αν κάτι δουλεύει μη το αλλάζεις. Άρα λοιπόν το βασικό ερώτημα σήμερα είναι το εξής: οι Νομαρχίες, οι Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις δουλεύουν; Αν δουλεύουν, τότε πρέπει να εξηγηθεί πολύ αναλυτικά και με πάρα πολλά επιχειρήματα το γιατί πρέπει να σταματήσουν να υπάρχουν. Εάν δεν δουλεύουν από την άλλη και διαπιστώνει κανένας οργανωτικά ελλείμματα ή αν θέλετε ελλείμματα στον τρόπο με τον οποίο εκτελούν την όποια λειτουργία τους, τότε κανείς θα πρέπει να εντοπίσει πού είναι το πρόβλημα. Εάν φτιάχνεται χωρίς μια μεγάλη μεταρρύθμιση και αν χρειάζονται συγκεκριμένα πράγματα. Έχω υπάρξει νομαρχιακός σύμβουλος της Ανατολικής Αττικής για ένα μικρό διάστημα, ο Νομάρχης μου ο κ. Κουρής είναι εδώ, και θυμάμαι όταν συζητάγαμε τον προϋπολογισμό -εμένα από τότε τα δημόσια οικονομικά κάθε μορφής μου παρουσίαζαν εξαιρετικό ενδιαφέρον- όταν συζητάγαμε τον προϋπολογισμό της Νομαρχίας. Και αν βγάζατε τα κονδύλια τα προνοιακά στις Νομαρχίες, εν συνεχεία είχε κάνει μια διαίρεση του πληθυσμού της Νομαρχίας μας με τα ποσά που ανέμεναν και νομίζω ότι κατέληγε περίπου στο εξής, να φωνάξουμε τους πολίτες να τους κεράσουμε μια πορτοκαλάδα κα ένα κουλούρι και τελείωνε ο προϋπολογισμός. Ένα λοιπόν μεγάλο ζήτημα είναι: μπορούν να υπάρξουν πραγματικές αυτοδιοικητικές λειτουργίες χωρίς αντιστοίχως πραγματικούς πόρους; Αυτό νομίζω τελικώς είναι ένα ζήτημα κεντρικό. Ένα δεύτερο ζήτημα και το οποίο τέθηκε απ όλους, το ζήτημα των πόρων. Εδώ να μου επιτρέψετε να πω, τα πράγματα εξελίσσονται ενδεχομένως ακόμα πιο επικίνδυνα. Διότι το να φτιάξεις μεγάλες αυτοδιοικητικές μονάδες όπως είναι οι περιφέρειες και να τις έχεις εν συνεχεία να φυτοζωούν γιατί δεν υπάρχει πραγματική βούληση μεταφοράς πόρων, τότε νομίζω θα επιδεινώσει το διοικητικό πρόβλημα της χώρας, το οποίο ούτως ή άλλως είναι οξυμένο. Αυτό είναι ένα πραγματικό ζήτημα, είναι πολιτικό ζήτημα και αυτό θα πρέπει κανείς να το σκεφτεί. 2
ΟΜΙΛΙΑ ΜΑΚΗ ΒΟΡΙΔΗ 4/2/2010 Ένα δεύτερο θέμα -και θα μου επιτρέψετε να πω εδώ πάλι ότι το άκουσα σε μια προηγούμενη κριτική- είναι το εξής. Δεν μπορώ να την αποφύγω αυτή τη σκέψη. Ζούμε στη μέση μιας μεγάλης οικονομικής κρίσης. Όταν ξέσπασε η κρίση σας θυμίζω, ένα από τα μεγάλα ζητήματα, ένα από τα μεγάλα θέματα για κριτική, ήταν η παγκοσμιοποιημένη οικονομία. Αυτή η οικονομία και εν τέλει το αίτημα αν θέλετε των αγορών για όλο και λιγότερα σύνορα, για όλο και λιγότερες παρεμβάσεις, για όλο και περισσότερο ενοποιημένες αγορές, δεν μπορώ να αποφύγω να σκεφτώ ότι συνδέεται με ένα αίτημα για όλο και λιγότερο κεντρικό κράτος. Στην πραγματικότητα έχω τη γνώμη ότι αυτό το οποίο λέμε σήμερα οι διεθνείς αγορές ή διεθνές εμπόριο θέλει να κάνει δυο πράγματα. Να κάνει όσο το δυνατόν λιγότερο ισχυρό το εθνικό κράτος, τα κράτη, ενδυναμώνοντας και υποκαθιστώντας τρόπον τινά το κράτος με μεγάλες αυτοδιοικητικές μονάδες, που όμως δεν θα έχουν την ισχύ των εθνικών κρατών. Να θυμίσω ότι εκείνη την εποχή της κρίσης όλοι φωνάζαμε για την πλημμελή εποπτεία των Τραπεζών, για το πόσο δεν υπάρχει εποπτεία του χρηματοπιστωτικού συστήματος, για το πόσο δεν υπάρχουν διεθνείς Οργανισμοί για να ελέγξουν, για το πόσο αδύναμη είναι τελικά η πολιτική εξουσία σε σχέση με τη δύναμη των αγορών. Διάβασα μέσα στις αιτιολογίες τις οποίες γράφει ο κ. Υπουργός ή εν πάση περιπτώσει η κυβέρνηση, ότι ένα από τα ζητήματα που υπάρχουν είναι το θέμα ότι και στο θέμα των ευρωπαϊκών περιφερειών δεν λειτουργεί καλάτο σύστημα των δικών μας Νομαρχιών καν στην Επιτροπή των Περιφερειών υπάρχουν δυσκολίες. Πάλι αυτό με κάνει να σκέφτομαι ότι ενδεχομένως αυτό το εγχείρημα έχει να κάνει με τη γενική κατεύθυνση που έχει η Ε.Ε., δηλαδή της αφαίρεσης αρμοδιοτήτων από τα εθνικά κράτη και της μεταφοράς τους, της ενίσχυσης σε περιφερειακό επίπεδο. Αυτό ίσως έχει ένα νόημα για τη Γαλλία και την Ιταλία, ίσως και την Ισπανία που έχουν αν θέλετε πραγματικά μεγάλες περιφέρειες, γιατί προήλθαν, εξαιτίας της εξέλιξης τους, από ενοποιήσεις βαρονιών και πριγκιπάτων και αν θέλετε όλων αυτών των περιοχών που συνδέονταν με την ιστορία εκείνων των περιοχών. 3
ΟΜΙΛΙΑ ΜΑΚΗ ΒΟΡΙΔΗ 4/2/2010 Στην Ελλάδα δεν υπήρξε μια τέτοια διαδικασία. Στην Ελλάδα θα σας έλεγα ότι αντιθέτως το ζωντανό κύτταρο, το πραγματικό αυτοδιοικητικό κύτταρο είναι η κοινότητα και το κρίσιμο μέγεθος ήταν από κει και πέρα η συγκρότηση του εθνικού κράτους, ακριβώς λόγω των ιστορικών μας περιπετειών. Αυτό λοιπόν το καταθέτω σαν έναν προβληματισμό και σαν μια επιφύλαξη ως προς το τι ακριβώς πάμε να κάνουμε με αυτές τις μεγάλες περιφερειακές Αυτοδιοικήσεις. Ένα τελευταίο ζήτημα το οποίο πάλι είναι αμιγώς λειτουργικό. Κύριε Υπουργέ, ο κ. Πρωθυπουργός σε χθεσινή του δήλωση αν θυμάμαι καλά είπε ότι δεν υπάρχει κανένα περιθώριο προσλήψεων, παρ' εκτός στον τομέα της παιδείας και της υγείας. Εξαίρεσε αυτούς τους δύο τομείς αν θυμάμαι καλά. Δεν εξαίρεσε κανέναν; Αν δεν εξαίρεσε κανέναν, πολλώ μάλλον. Στο κείμενο σας μέσα θέτετε εσείς ως προϋπόθεση για τη δημιουργία των περιφερειακών αυτοδιοικήσεων τη στελέχωση τους με εξειδικευμένο προσωπικό. Αντιλαμβάνεστε ότι εδώ αυτομάτως δημιουργείται το ερώτημα το που θα βρεθεί αυτό το προσωπικό, αν δεν υπάρξουν προσλήψεις σύμφωνα με τα όσα έχει πει ο Πρωθυπουργός. Κυρίες και κύριοι σύνεδροι, μεταφέροντας τους χαιρετισμούς του Προέδρου μας του Γιώργου Καρατζαφέρη ευχόμαστε κάθε επιτυχία στο συνέδριο σας και θα παρακολουθούμε με πάρα πολύ ενδιαφέρον τα όσα έχετε να πείτε. Καταθέτουμε τις επιφυλάξεις μας. Νομίζω ότι στην παρούσα φάση η στάση μας είναι να στηρίξουμε τις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις. Νομίζουμε ότι τα πράγματα δεν είναι καθόλου ώριμα για τη μετάβαση σε κάτι άλλο και στην παρούσα φάση δεν είμαστε πεισμένοι ότι το εγχείρημα το οποίο αποπειράται η κυβέρνηση θα βγει σε καλό. Αλλά εν πάση περιπτώσει είμαστε στην αρχή ενός διαλόγου, θα τον παρακολουθήσουμε και θα καταλήξουμε φαντάζομαι στη συνέχεια. Ευχαριστώ πάρα πολύ. 4