Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Έγγραφο συνόδου 10.6.2015 B8-0000/2015 ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ εν συνεχεία της ερώτησης για προφορική απάντηση B8-0000/2015 σύμφωνα με το άρθρο 128, παράγραφος 5, του Κανονισμού σχετικά με την προστασία του Εθνικού Πάρκου Virunga (VNP) στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (2015/0000(RSP)) Linda McAvan εξ ονόματος της Επιτροπής Ανάπτυξης RE\1064851.doc PE560.703v01-00 Eνωμένη στην πολυμορφία
B8-0000/2015 Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την προστασία του Εθνικού Πάρκου Virunga (VNP) στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (2015/0000(RSP)) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη τη Σύμβαση για την Προστασία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς, που εγκρίθηκε στις 16 Νοεμβρίου 1972 στο Παρίσι από τη Γενική Διάσκεψη της UNESCO, έχοντας υπόψη τον ορισμό του Εθνικού Πάρκου Virunga (VNP) από την UNESCO ως Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς το 1979 και ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς, το 1994, έχοντας υπόψη τη Σύμβαση για τη Βιολογική Ποικιλότητα, που εγκρίθηκε κατά τη Σύνοδο Κορυφής της Γης, στο Ρίο ντε Τζανέιρο στις 5 Ιουνίου 1992, έχοντας υπόψη τη Σύμβαση για τους Υγροτόπους Διεθνούς Σημασίας ιδίως ως υγροβιοτόπων, που εγκρίθηκε στο Ραμσάρ το 1971, έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές του ΟΟΣΑ για τις πολυεθνικές επιχειρήσεις που θεσπίστηκε το 1976, (και τις επικαιροποιήσεις τους) και τις κατευθυντήριες αρχές των Ηνωμένων Εθνών για τις Επιχειρήσεις και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα που εγκρίθηκαν το 1971, έχοντας υπόψη το νομικό και συμβατικό πλαίσιο για τον τομέα των υδρογονανθράκων που ισχύει στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, συμπεριλαμβανομένου του «διατάγματος-νόμου αριθ. 81-013 που αναφέρεται στη γενική νομοθεσία για τα ορυχεία και τους υδρογονάνθρακες», τον «Κώδικα Ορυχείων» και κάθε μελλοντικό «Κώδικα του Κονγκό για τους υδρογονάνθρακες», καθώς και τις «Συμβάσεις κατανομής και παραγωγής υδρογονανθράκων (ΠΠΚ), έχοντας υπόψη την ερώτηση προς την Επιτροπή σχετικά με την προστασία του Εθνικού Πάρκου Virunga στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (O-000000-2015 - Β8 0000/2015), έχοντας υπόψη τη πρόταση ψηφίσματος της Επιτροπής Ανάπτυξης, έχοντας υπόψη το άρθρο 128, παράγραφος 5, και το άρθρο 110, παράγραφος 2, του Κανονισμού, A. λαμβάνοντας υπόψη ότι το VNP, που βρίσκεται στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ), στις επαρχίες του Βόρειου Κίβου και την «Province Orientale», στα σύνορα με τη Ρουάντα και την Ουγκάντα, είναι το παλαιότερο εθνικό πάρκο της Αφρικής, που αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, και είναι παγκοσμίως γνωστό για τα μοναδικά ενδιαιτήματα και την πλούσια βιοποικιλότητα, χαρακτηριστικά που το καθιστούν το μεγαλύτερης βιοποικιλότητας πάρκο στην Αφρική PE560.703v01-00 2/6 RE\1064851.doc
B. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τη Σύμβαση για τη Βιολογική Ποικιλότητα, η οποία έχει υπογραφεί και κυρωθεί από τη ΛΔΚ, η διατήρηση της βιολογικής ποικιλομορφίας αποτελεί κοινό προβληματισμό του ανθρώπινου είδους και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της αναπτυξιακής διαδικασίας λαμβάνοντας υπόψη ότι η σύμβαση είναι νομικά δεσμευτική και υποχρεώνει τα συμβαλλόμενα μέρη να εφαρμόσουν τις διατάξεις της Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το VNP προστατεύεται επίσης από τη Σύμβαση Ραμσάρ και το εθνικό δίκαιο της ΛΔΚ και, λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ υποστηρίζουν τη διατήρηση του Πάρκου τα τελευταία 25 χρόνια Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το VNP είναι μία από τις τρεις περιοχές Ραμσάρ (αριθ. 787) της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τη Σύμβαση Ραμσάρ, η ΛΔΚ έχει μια σειρά από υποχρεώσεις σχετικά με τους τόπους που περιλαμβάνονται στον κατάλογο Ραμσάρ, όπως να διαμορφώσει και στη συνέχεια να υλοποιήσει τον σχεδιασμό της για την προώθηση της διατήρησης των υγροτόπων που περιλαμβάνονται στον κατάλογο και, στο μέτρο του δυνατού, τη συνετή χρήση των υγροτόπων στην επικράτειά της (άρθρο 3, παράγραφος 1, της Σύμβασης Ραμσάρ) E. λαμβάνοντας υπόψη ότι το VNP ιδρύθηκε το 1925 (επί εποχής «Βελγικού Κονγκό») όπως το Εθνικό Πάρκο Άλμπερτ και ανακηρύχθηκε επίσημα σε «Εθνικό Πάρκο Virunga» το 1969 (όταν εγκαθιδρύθηκε η Δεύτερη Δημοκρατία, που εξακολουθεί να ονομάζεται Δημοκρατία της Κονγκό, πριν από το «ζαϊροποίηση» το 1971) ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι για πάνω από δύο δεκαετίες, στο VNP εκδηλώνονταν βίαιες συγκρούσεις λαμβάνοντας υπόψη ότι το εμπόριο των φυσικών πόρων, ιδίως, έχει χρηματοδοτήσει τόσο τους αντάρτες όσο και τις δυνάμεις του επίσημου στρατού, ενώ η εξερεύνηση και η εκμετάλλευση των πετρελαϊκών καυσίμων επέφεραν περαιτέρω βία και σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων 1. τονίζει την απόλυτη ανάγκη για πρόληψη μη αναστρέψιμης βλάβης στο VNP, που το 1979 χαρακτηρίστηκε από την UNESCO ως Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς και, το 1994, ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς 2. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι το VNP έχει καταστεί ένα από τα πιο επικίνδυνα μέρη του κόσμου, όσον αφορά τη διατήρηση της άγριας ζωής ενώ το πάρκο είναι γεμάτο από άγρια ζώα, η έκταση των δύο εκατομμυρίων εκταρίων (7.900 τετραγωνικά χλμ) καθιστούν δύσκολο να ελεγχθεί αποτελεσματικά, ειδικά με περιορισμένη κρατική χρηματοδότηση. Στις 15 Απριλίου 2014 ο Διοικητής του Πάρκου, Πρίγκιπας του Βελγίου Emmanuel de Merode, πυροβολήθηκε από τρεις ενόπλους ενώ, κατά την τελευταία δεκαετία, πάνω από 140 φύλακες έχουν σκοτωθεί στο Πάρκο εν ώρα υπηρεσίας 3. υπογραμμίζει ότι η μη αναστρέψιμη βλάβη στο VNP θα μπορούσε να προκύψει ως αποτέλεσμα της αναζήτησης και εκμετάλλευσης πετρελαίου ή άλλων παράνομων δραστηριοτήτων θεωρεί απαράδεκτο το γεγονός ότι συμβάσεις παραχώρησης πετρελαίου στο VNP χορηγήθηκαν το 2007 στη γαλλική πετρελαϊκή εταιρεία Total και τη βρετανική πετρελαϊκή εταιρεία SOCO International, κατά παράβαση της Σύμβασης των Παρισίων για την Προστασία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής και Φυσικής RE\1064851.doc 3/6 PE560.703v01-00
Κληρονομιάς, τη σύμβαση του 1992 για τη Βιολογική Ποικιλότητα και το δίκαιο του Κονγκό υπενθυμίζει ότι, ενώ η Total συμφώνησε για τη διενέργεια ερευνών εντός των ορίων του VNP (ακόμη και αν η κυβέρνηση του Κονγκό αποφασίσει να αλλάξει τα όρια), η SOCO International έχει πραγματοποιήσει έρευνες για πετρέλαιο στο VNP και διενήργησε σεισμικές έρευνες τον Ιούλιο του 2014, τα αποτελέσματα των οποίων αναμένεται να παραδοθούν σύντομα στην κυβέρνηση του Κονγκό, η οποία στη συνέχεια θα αποφασίσει αν θα προχωρήσει σε περαιτέρω έρευνες 4. επισημαίνει ότι η αμφίσημη θέση της SOCO International αφήνει περιθώρια για τον πλήρη ή μερικό αποχαρακτηρισμό του Πάρκου για διενέργεια γεωτρήσεων πετρελαίου επισημαίνει ότι τον Ιούνιο του 2014, λίγο πριν από τη σεισμική έρευνα στο VNP, η SOCO International κατέληξε σε συμφωνία με την ομάδα διατήρησης του WWF για να αναστείλει τις εργασίας έρευνας για πετρέλαιο στο VNP, «εκτός αν η UNESCO και η κυβέρνηση της ΛΔΚ συμφωνήσουν ότι οι δραστηριότητες αυτές δεν είναι ασυμβίβαστες με το καθεστώς Παγκόσμιας Κληρονομιάς της περιοχής» αυτή η υπό όρους συμφωνία δεν θέτει τέλος στις δραστηριότητες εκμετάλλευσης πετρελαίου στο Πάρκο, καθώς δεσμεύει μόνο τη SOCO International με το WWF και δεν σημαίνει αναστολή κάθε δραστηριότητας που σχετίζεται με το πετρέλαιο όσον αφορά τις παραχωρήσεις εκμετάλλευσης που χορηγεί η κυβέρνηση του Κονγκό παρατηρεί ότι η παραχώρηση, βάσει την οποίας η SOCO International διενεργεί έρευνες μέσα και γύρω από τη λίμνη Edward, αφορά μια περιοχή που αποτελεί καταφύγιο για δεκάδες παραδοσιακά (και μερικά απειλούμενα) είδη, μεταξύ των οποίων χιμπατζήδες, ελέφαντες, κροκόδειλοι και λιοντάρια 5. επισημαίνει ότι, σύμφωνα με έκθεση της Global Witness που δημοσιεύθηκε τον Σεπτέμβριο του 2014, υπάρχουν καταγγελίες ότι η SOCO International και εργολάβοι της έχουν προβεί σε παράνομες πληρωμές, φαίνεται να έχουν πληρώσει ένοπλους αντάρτες και επωφελήθηκαν από τον φόβο και τη βία που ενισχύθηκε από τις δυνάμεις ασφαλείας της κυβέρνησης στο ανατολικό τμήμα της ΛΔΚ, καθώς επιδιώκεται η πρόσβαση στο παλαιότερο εθνικό πάρκο της Αφρικής για τη διενέργεια ερευνών για πετρέλαιο 6. χαιρετίζει τη Στρατηγική Περιβαλλοντική Εκτίμηση (ΣΠΕ) για τις έρευνες για πετρέλαιο / εκμετάλλευση στην περιοχή του North Albertine Rift, συμπεριλαμβανομένου του VNP με βάση την αξιολόγηση αυτή, οι ενδιαφερόμενες κυβερνήσεις, συμπεριλαμβανομένης της κυβέρνησης της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό, θα πρέπει να είναι σε θέση να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις βασιζόμενες σε σωστή ανάλυση των επιπτώσεων των ερευνών και της εκμετάλλευσης του πετρελαίου εκφράζει, ωστόσο, τη λύπη του για το γεγονός ότι η διαδικασία ΣΠΕ έχει καθυστερήσει πολύ και ότι η διενέργεια ερευνών για την ανεύρεση πετρελαίου έχει ήδη αρχίσει στο VNP, μολονότι η διαδικασία ΣΠΕ δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί 7. υπογραμμίζει ότι το θέμα της εκμετάλλευσης πετρελαίου στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό χαρακτηρίζεται από ανεπαρκές και αναποτελεσματικό νομοθετικό και κανονιστικό σύστημα, αδυναμία προφανής έναντι των ιδιωτικών φορέων και των συνεχιζόμενων συγκρούσεων συμφερόντων εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι το σχέδιο Κώδικα Υδρογονανθράκων, που εξετάζεται επί του παρόντος από την Εθνοσυνέλευση, δεν αντιμετωπίζει τις αδυναμίες του ισχύοντος πλαισίου και ότι, προς το παρόν, μόνο τα διεθνή μέσα για τα ανθρώπινα δικαιώματα που έχουν κυρωθεί από PE560.703v01-00 4/6 RE\1064851.doc
τη ΛΔΚ προσφέρουν συγκεκριμένα μέτρα για τον εντοπισμό και την προστασία των δικαιωμάτων των πιο ευάλωτων πληθυσμών 8. επισημαίνει ότι, από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, σημειώθηκαν σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και μεγάλο μέρος της βίας προήλθε από συγκρούσεις με ένοπλους αντάρτες οι οποίοι ζουν μέσα στο Πάρκο επισημαίνει ότι οι Δημοκρατικές Δυνάμεις για την Απελευθέρωση της Ρουάντας (FDLR), μιας ομάδας ανταρτών που κατηγορούνται ότι διέπραξαν θηριωδίες κατά τη διάρκεια της γενοκτονίας που έλαβε χώρα στη Ρουάντα την άνοιξη του 1994 και η οποία εξαπλώθηκε και στην Ανατολική Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, έχει εγκατασταθεί στο Πάρκο από το 1996 και εξακολουθεί να κρύβεται πέρα από τα σύνορα στην Virunga, ενώ πολιτοφυλακές Μάι-Μάι ανέφεραν επίσης ότι έχουν σκοτώσει, βιάσει και τραυματίσει πολλά άτομα, ενώ έχουν καταστρέψει και χωριά, εντός των ορίων του Πάρκου επιπλέον, εκφράζει τη λύπη του για την αύξηση της καταστολής των ακτιβιστών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δημοσιογράφων στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό 9. υπενθυμίζει ότι, σύμφωνα με τη Σύμβαση των Παρισίων για την Προστασία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς, οι έρευνες για ανεύρεση πετρελαίου και η εκμετάλλευσή του δεν είναι συμβατές με το καθεστώς της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς τονίζει, επιπλέον, ότι το VNP φιλοξενεί πολλά απειλούμενα είδη, όπως οι παραδοσιακοί γορίλες του βουνού, που είναι μεταξύ των τελευταίων στον πλανήτη, και τα οκάπι, και ότι οι οικότοποι των απειλούμενων με εξαφάνιση ειδών πρέπει να προστατευθούν αυστηρά 10. τονίζει ότι το ζήτημα της αλλαγής των ορίων του VNP φέρεται να έχει τεθεί στις συζητήσεις μεταξύ της κυβέρνησης του Κονγκό και της SOCO International, με σκοπό τον αποχαρακτηρισμό ορισμένων τμημάτων του VNP, ή του Virunga συνολικά, προκειμένου να καταστεί νομικά δυνατή η γεώτρηση για πετρελαιοπηγές, έστω και αν δεν φαίνεται ότι η κυβέρνηση έχει ζητήσει επίσημα μια τέτοια αλλαγή στην UNESCO σε αυτό το στάδιο 11. καλεί την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης να συντονίσει μια διπλωματική απάντηση από τα κράτη μέλη της ΕΕ και τους πιθανούς άλλους χορηγούς που δραστηριοποιούνται στην Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, με σκοπό να βοηθήσει την κυβέρνηση της ΛΔΚ να αποκηρύξει τις έρευνες για την ανεύρεση και την εκμετάλλευση πετρελαίου εντός των ορίων του Πάρκου, καθώς και σε τα άλλα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Κονγκό, και να αποκηρύξει τις αλλαγές και τον περιορισμό ορίων του Πάρκου 12. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διατηρήσουν την ακεραιότητα του Πάρκου και να στηρίξουν την κυβέρνηση της ΛΔΚ για την ανάπτυξη της αειφόρου ενέργειας και οικονομικές εναλλακτικές λύσεις για την εξορυκτική βιομηχανία, τη βελτίωση της διακυβέρνησης, καθώς και την καταπολέμηση της λαθροθηρίας, της παράνομης υλοτομίας, της παράνομης εξόρυξης και της διαφθοράς, που είναι έμμονα φαινόμενα και ενέχουν τον κίνδυνο να προκαλέσουν ανεπανόρθωτες βλάβες στο Πάρκο 13. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να λάβουν όλα τα κατάλληλα μέτρα για να καταστήσουν το έργο SEA πραγματικό εργαλείο λήψης αποφάσεων RE\1064851.doc 5/6 PE560.703v01-00
14. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να λάβουν μέτρα για να φέρουν προ των ευθυνών τους τις εταιρείες που αποδεδειγμένα παρακάμπτουν την εθνική νομοθεσία και τις διεθνείς συνθήκες κατά την άσκηση μη βιώσιμων οικονομικών οφελών και να χρησιμοποιήσουν όλα τα νόμιμα μέσα για τη διασφάλιση της εφαρμογής των συστάσεων που περιέχονται στις κατευθυντήριες γραμμές του ΟΟΣΑ για τις πολυεθνικές επιχειρήσεις και να διασφαλίσουν ότι οι ξένοι επενδυτές θα συμμορφώνονται με τις κατευθυντήριες αρχές των Ηνωμένων Εθνών για τις επιχειρήσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα 15. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να μεριμνήσουν για την καλύτερη αντιμετώπιση των ένοπλων συγκρούσεων και την υποστήριξη της βιώσιμης ανάπτυξης και την οικοδόμηση της ειρήνης στο VNP και τη γύρω περιοχή 16. καλεί την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης να λάβει όλες τις αναγκαίες πρωτοβουλίες για να πείσει την κυβέρνηση της ΛΔΚ να ερευνήσει τις πράξεις βίας κατά των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που δραστηριοποιούνται στη ΛΔΚ, ιδίως στο VNP, συμπεριλαμβανομένων και των φυλάκων του VNP 17. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης, τις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό, της Δημοκρατίας της Ουγκάντα και της Δημοκρατίας της Ρουάντα, την Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς που έχει συσταθεί στο πλαίσιο της UNESCO, στο πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον και την Γραμματεία της Σύμβασης Ραμσάρ PE560.703v01-00 6/6 RE\1064851.doc