Δθαπμογέρ εξ αποζηάζεωρ εκπαίδεςζηρ ζηην Ππωηοβάθμια Δκπαίδεςζη

Ηnternational Conference in Open and Distance Learning, 2003 (Eπιμ.) Α. Λιοναπάκηρ Δθαπμογέρ εξ αποζηάζεωρ εκπαίδεςζηρ ζηην Ππωηοβάθμια Δκπαίδεςζη Δπαγγειία ΜΑΝΟΤΟΤ Δθπαηδεπηηθφο ζηελ Α/ζκηα Δθπαίδεπζε Μεηαπηπρηαθή θνηηήηξηα ζην Π.Σ.Γ.Δ. gellym@gmail.com ΠΔΡΗΛΖΦΖ ηηο αξρέο ηνπ 21 νπ αηψλα ε εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο ζηελ Πξσηνβάζκηα Δθπαίδεπζε ζηελ Διιάδα θαίλεηαη λα είλαη κηα δηαδηθαζία εθπαίδεπζεο ε νπνία ζα κπνξνχζε λα πξνζθέξεη ζεκαληηθέο επθαηξίεο ζε καζεηέο δπζπξφζηησλ θαη απνκαθξπζκέλσλ πεξηνρψλ ηεο ρψξαο. Ζ εθαξκνγή απηή φκσο, πξνυπνζέηεη πξνζεθηηθφ ζρεδηαζκφ θαη κειέηε. Όηη έρεη δπλαηφηεηεο αλάπηπμεο, απαηηεί ηδηαίηεξε κειέηε θαη πξνζεθηηθφ ζρεδηαζκφ. ηελ εηζήγεζε πνπ αθνινπζεί παξνπζηάδνληαη θάπνηεο εθαξκνγέο εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο ζηελ πξσηνβάζκηα θαη νη βαζηθνί άμνλεο πξνβιεκαηηζκνχ γηα ηε δεκηνπξγία ελφο κνληέινπ εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο ζε θαηλνηφκα πξνγξάκκαηα ζηελ πξσηνβάζκηα εθπαίδεπζε. ABSTRACT In the beginning of the 21 st century the in Primary Education in Greece, seems to be an educational process that could offer significant opportunities to students of inaccessible and distant regions of the country. This application presupposes careful design and study. Anything has capabilities of development, demands special studying and careful design. In the following introduction are presenting some applications of Distance Learning in Primary Education and also the basic axis of preoccupation for the creation of a Distance Learning model in innovative projects in Primary Education. 1. ΔΗΑΓΧΓΖ Μεηά απφ πνιχρξνλεο δηαδηθαζίεο εθαξκνγψλ θαη εμέιημεο, απφ ηελ εθπαίδεπζε δη' αιιεινγξαθίαο θαη ηελ επηζηνινδηδαθηηθή κέρξη ην ζεκεξηλφ "πνιπκνξθηθφ" ραξαθηήξα ηεο, ε εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε θαίλεηαη λα θαηαιακβάλεη ζήκεξα δπλακηθά έλα κεγάιν ηκήκα δξαζηεξηνηήησλ, θπξίσο ησλ αλσηάησλ εθπαηδεπηηθψλ ηδξπκάησλ αιιά ζηαδηαθά θαη ηεο πξσηνβάζκηαο θαη δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο. ηηο αξρέο ηνπ 21 νπ αηψλα αλαδεηάηαη έλα νινθιεξσκέλν παηδαγσγηθφ κνληέιν ηελ κεζνδηθή θαη απνηειεζκαηηθή ηεο αλάπηπμε. Έλα απφ ηα ζεηηθφηεξα ζεκεία ηεο ηξηηνβάζκηαο εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε, είλαη ε δπλαηφηεηα ησλ (ζρεδφλ) αλεμαξηήηνπ ειηθίαο θνηηεηψλ λα κπνξνχλ λα κειεηήζνπλ νπνηαδήπνηε ψξα, ζε νπνηνδήπνηε κέξνο θαη θάησ απφ νπνηεζδήπνηε ζπλζήθεο. Οη δπλαηφηεηεο απηέο έρνπλ κεγάιν θνηλσληθφ φθεινο θαη ζπκβάιινπλ σο έλα βαζκφ ζηελ αλαβάζκηζε ηεο ηξηηνβάζκηαο εθπαίδεπζεο. Σν παξάδεηγκα ηνπ

Αλνηθηνχ Παλεπηζηεκίνπ είλαη πιένλ γλσζηφ θαη νη ζρεηηθέο έξεπλεο θαη κειέηεο απνδεηθλχνπλ ηε ζπνπδαηφηεηα ηνπ θαη ην ηεξάζηην θελφ πνπ θάιπςε θαη θαιχπηεη παξά ηε λεαξή ηνπ ειηθία. Δθηφο φκσο απφ ηελ ηξηηνβάζκηα εθπαίδεπζε ππάξρνπλ θαη νη άιιεο βαζκίδεο ηεο εθπαίδεπζεο (πξσηνβάζκηα θαη δεπηεξνβάζκηα) νη νπνίεο έρνπλ ζεκαληηθά νθέιε απφ ηελ εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε. 2. ΔΦΑΡΜΟΓΔ ΔΞ ΑΠΟΣΑΔΧ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ ΣΖΝ ΠΡΧΣΟΒΑΘΜΗΑ 2.1. ΔΦΑΡΜΟΓΔ ΔΞ ΑΠΟΣΑΔΧ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ ηε ζπλέρεηα αθνινπζεί κηα ζχληνκε αλαθνξά ζηα πξνγξάκκαηα εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο πνπ έρνπλ κέρξη ζήκεξα εθαξκνζηεί ζηελ πξσηνβάζκηα εθπαίδεπζε ζηελ Διιάδα. Ζ πηινηηθή εθαξκνγή ηνπ πξνγξάκκαηνο εμ απνζηάζεσο δηδαζθαιίαο "ΟΓΤΔΑ" ζηελ Κχπξν είλαη κηα πξψηε έλδεημε. Πξφθεηηαη γηα ην πξψην πηινηηθφ ζρέδην εμ' απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο ζρεδηάζηεθε θαη πινπνηήζεθε ζε δχν δεκνηηθά ζρνιεία ηεο Κχπξνπ (ην Διέλεηνλ Γεκνηηθφ ρνιείν Λεπθσζίαο θαη ην Ηζ' Γεκνηηθφ ρνιείν Λεκεζνχ). Σν πξφγξακκα έδσζε έκθαζε ζηελ εηζαγσγή θαη αμηνπνίεζε ησλ ηερλνινγηψλ ησλ πιεξνθνξηψλ θαη ησλ επηθνηλσληψλ ζην ρψξν ηεο εθπαίδεπζεο θαη ζηελ αλάδεημε ηεο θνηλσληθήο δηάζηαζεο ηεο εθπαηδεπηηθήο δηαδηθαζίαο ηνπ καζεζηαθνχ πεξηβάιινληνο ηεο εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο. ηελ πξψηε εθαξκνγή ηνπ πξνγξάκκαηνο απηνχ νη ζπκκεηέρνληεο καζεηέο ηεο πξσηνβάζκηαο εθπαίδεπζεο κπνξνχζαλ λα παξαθνινπζήζνπλ απφ ην ρψξν ηεο επηινγήο ηνπο κέζσ ηεο ηειε-(ζπλ) δηάζθεςεο, νξγαλσκέλεο ελφηεηεο καζεκάησλ ή δηαιέμεσλ έρνληαο ηε δπλαηφηεηα ελεξγνχο ζπκκεηνρήο κε παξεκβάζεηο, εξσηήζεηο, αληαιιαγή ζεκεηψζεσλ, βηβιηνγξαθίαο θιπ., αθφκε κπνξνχλ λα αμηνινγεζνχλ απφ ην θέληξν εμ' απνζηάζεσο κάζεζεο θαη λα πηζηνπνηήζνπλ ηηο γλψζεηο ηνπο. χκθσλα κε ηα απνηειέζκαηα ησλ αμηνινγήζεσλ νη θπξηφηεξνη ζηφρνη ηνπ πξνγξάκκαηνο επηηεχρζεθαλ κε επηηπρία. Οη εθπαηδεπηηθνί θαη νη καζεηέο ελζσκάησζαλ ζηελ θαζεκεξηλφηεηα ηνπο ην λέν ηξφπν δηδαζθαιίαο, πεηξακαηίζηεθαλ θαη αληαπνθξίζεθαλ κε επηηπρία ζηηο αλάγθεο ηεο ζπλερνχο αμηνιφγεζεο γηα ηελ εμαγσγή ζπκπεξαζκάησλ γηα ην πξφγξακκα. Έλα άιιν πηινηηθφ πξφγξακκα εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε ζηελ Πξσηνβάζκηα είλαη ην πξφγξακκα ΥΔΓΗΑ (ρνιηθφο Δθπαηδεπηηθφο Γηθηπαθφο Ηζηφο Αηγαίνπ). Πξφθεηηαη γηα έλα εθπαηδεπηηθφ αλαπηπμηαθφ θαη εξεπλεηηθφ δίθηπν ζρνιείσλ http://www.rhodes.aegean.gr/sxedia/ ζηφρνο ηνπ νπνίνπ είλαη ε εηζαγσγή ηεο πιεξνθνξηθήο ζηελ πξσηνβάζκηα εθπαίδεπζε ησλ κηθξψλ λεζηψλ ηνπ Αηγαίνπ (κε πιεζπζκφ θάησ ησλ 3000 θαηνίθσλ, θαζψο θαη νξηζκέλα κνλνζέζηα θαη δηζέζηα δεκνηηθά ζρνιεία νξεηλψλ θαη δπζπξφζηησλ πεξηνρψλ ζε κεγαιχηεξα λεζηά) κέζα ζε έλα γεληθφηεξν πιαίζην πξνζπαζεηψλ αλαβάζκηζεο ηεο πνηφηεηαο δσήο θαη άξζεο ηεο απνκφλσζεο ζηα λεζηά. Σν πξφγξακκα απηφ μεθίλεζε ην 2000 κε πξνγξακκαηηθφ θνξέα ην Τπνπξγείν Αηγαίνπ θαη θνξέα πινπνίεζεο ην Σκήκα Γεκνηηθήο Δθπαίδεπζεο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Αηγαίνπ, κε ηελ ππνζηήξημε ηνπ πξνγξάκκαηνο ΑΗΓΑΗΟ ΝΔΣ θαη ηνπ πξνγξάκκαηνο ΑΚΟΗ ΣΟΤ ΑΗΟΛΟΤ. χκθσλα κε ην πξφγξακκα απηφ, ζηα ζρνιεία έγηλε εγθαηάζηαζε ππνδνκήο πιεξνθνξηθήο i θαη ζχλδεζε κε ην δηαδίθηπν δεκηνπξγήζεθε έλαο δηθηπαθφο ηφπνο http://www.rhodes.aegean.gr/sxedia/ πνπ δηεπθφιπλε ηελ επηθνηλσλία κεηαμχ ζρνιείσλ θαη άιισλ εθπαηδεπηηθψλ ηδξπκάησλ.

Γεληθφηεξα νη ζηφρνη ηνπ πξνγξάκκαηνο είλαη εθπαηδεπηηθνί, αλαπηπμηαθνί θαη εξεπλεηηθνί, θαη πινπνηνχληαη κε κηα ζεηξά εκπαιδεςηικών, αναπηςξιακών, θαη επεςνηηικών δξάζεσλ πνπ αθνξνχλ ζηελ θαιιηέξγεηα δεμηνηήησλ ησλ δάζθαισλ θαη καζεηψλ ζηηο θιαζηθέο εθαξκνγέο πιεξνθνξηθήο (π.ρ. επεμεξγαζία θεηκέλνπ, θχιια εξγαζίαο, δσγξαθηθή κέζσ ππνινγηζηψλ, παηρλίδηα θιπ), ζηελ αλάπηπμε εθπαηδεπηηθνχ πιηθνχ πξνζαξκνζκέλνπ ζηηο αλάγθεο ησλ ζρνιείσλ γηα ηελ ππνζηήξημε ηεο δηδαζθαιίαο ησλ γλσζηηθψλ αληηθεηκέλσλ ζπγθεθξηκέλσλ καζεκάησλ ηνπ δεκνηηθνχ ζρνιείνπ ii θ.α. Ζ κέρξη ηψξα εθαξκνγή ηνπ πξνγξάκκαηνο ΥΔΓΗΑ έρεη πνιχ ζεηηθά απνηειέζκαηα γηα ηελ πνηφηεηα ηεο εθπαίδεπζε ζηα λεζηά, ζηηο λέεο ηερλνινγίεο φκσο δελ κπνξεί λα ραξαθηεξηζηεί σο ακηγέο πξφγξακκα εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο γηα ηελ πξσηνβάζκηα εθπαίδεπζε αθνχ δελ δηαθνξνπνηείηαη άκεζα ε εθπαίδεπζε ησλ καζεηψλ ψζηε απφ ζπκβαηηθή λα γίλεη εμ απνζηάζεσο. Οη καζεηέο δελ εκπιέθνληαη άκεζα. Γέρνληαη ηα νθέιε ηνπ πξνγξάκκαηνο κέζσ ηεο εθπαίδεπζεο ησλ δαζθάισλ ηνπο ζηηο λέεο ηερλνινγίεο, εμάιινπ ε κέρξη ηψξα εθαξκνγή ηνπ πξνγξάκκαηνο αθνξά ζηελ εηζαγσγή ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ θαη ηελ επηκφξθσζε ζε απηέο. Πξνο ην παξφλ δελ έρεη εκπιαθεί ζην αλαιπηηθφ πξφγξακκα ηνπ Γεκνηηθνχ ρνιείνπ. ΣΖΛΔΜΑΥΟ iii : ην ίδην πεξίπνπ πιαίζην θηλείηαη θαη ν Σηλέμασορ κηα ελδηαθέξνπζα πξνζπάζεηα πνπ ζην πξψην κέξνο ηεο πινπνίεζεο ηεο, Σηλέμασορ Η, αθνξνχζε ζηελ πξσηνβάζκηα θαη ην δεχηεξν, Σηλέμασορ ΗΗ, ζηε δεπηεξνβάζκηα. Ο Σειέκαρνο Η ζρεδηάζζεθε ζηα ηέιε ηνπ 1994 θαη εγθαηαζηάζεθε ζηηο αξρέο ηνπ 1995, ζε 15 κηθξά θαη απνκαθξπζκέλα Γεκνηηθά, νινθιεξψζεθε ζην ηέινο ηνπ ίδηνπ ρξφλνπ, αθνχ είρε επεθηαζεί ζε 120 Γεκνηηθά θαη Γπκλάζηα. Μεηαμχ Σειέκαρνπ Η θαη ΗΗ ππάξρεη ζπκβαηφηεηα, δειαδή φιεο νη ιεηηνπξγίεο ηνπ Σειέκαρνπ Η είλαη ελεξγέο θαη ζηνλ Σειέκαρν ΗΗ θαη επηπιένλ κέζσ ηνπ Σειέκαρνπ ΗΗ απνθηνχλ Internet mail θαη φια ηα ζρνιεία ηνπ Σειέκαρνπ Η. Σν έξγν απηφ, έρεη ζθνπφ ηελ αμηνπνίεζε ησλ ππνινγηζηηθψλ θαη δηθηπαθψλ ηερλνινγηψλ ζηελ πξνζπάζεηα γηα πνηνηηθή αλαβάζκηζε ηεο καζεζηαθήο δηαδηθαζίαο. ηελ ίδηα θηινζνθία θηλήζεθε θαη ην έξγν ΟΓΤΔΑ (Οινθιεξσκέλν Γίθηπν ρνιηθήο θαη Δθπαηδεπηηθήο Αλαγέλλεζεο ζε Αραΐα, Θξάθε θαη Αηγαίν) πνπ μεθίλεζε ζηα ηέιε ηνπ 1996 θαη νινθιεξψζεθε ηνλ Ηνχλην ηνπ 2000, ζηα πιαίζηα ησλ επξχηεξσλ ζηφρσλ ηνπ Τπνπξγείνπ Δζληθήο Παηδείαο θαη Θξεζθεπκάησλ (ΤΠΔΠΘ) γηα ηελ Δηζαγσγή ηεο Πιεξνθνξηθήο ζηα ρνιεία. Σν έξγν ΟΓΤΔΑ απνηέιεζε ζπλέρεηα παξφκνησλ πξνζπαζεηψλ (δίθηπα "Αθξηηηθφο Σειέκαρνο" θαη "Πηινηηθφ Γίθηπν ρνιείσλ Ννκνχ Αραΐαο") θαη αμηνπνίεζε κε θξηηηθφ ηξφπν ηα ζπκπεξάζκαηα (ζεηηθά θαη αξλεηηθά) απφ ηελ αλάπηπμε θαη ιεηηνπξγία ησλ δηθηχσλ απηψλ. 2.2. ΓΗΔΘΝΔΗ ΔΦΑΡΜΟΓΔ ΔΞ ΑΠΟΣΑΔΧ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ -ΣΟ ΔΞ ΑΠΟΣΑΔΧ ΥΟΛΔΗΟ ΣΖ ΝΔΑ ΕΖΛΑΝΓΗΑ iv. ηελ αλαδήηεζε εθαξκνγψλ εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο, καζεηψλ πξσηνβάζκηαο εθπαίδεπζεο, πνιχ ζεκαληηθή θαη ελδηαθέξνπζα είλαη ε πεξίπησζε ηνπ ρνιείνπ δη Αιιεινγξαθίαο (ή ρνιείν εμ Απνζηάζεσο) ζηε Νέα Εειαλδία πνπ ηδξχζεθε ην 1922. Σν ζρνιείν απηφ μεθίλεζε απφ ηελ αλάγθε εθπαίδεπζεο καζεηψλ ζε απνκαθξπζκέλεο πεξηνρέο. Ζ πξψηε εθπαηδεπηηθφο, έρνληαο γχξσ ζηνπο 100 καζεηέο έγξαθε ηελ χιε φισλ ησλ καζεκάησλ θαζψο θαη φιεο ηηο επηζηνιέο πνπ

απεπζχλνληαλ ζηνπο καζεηέο ζην ρέξη. χληνκα δηνξίζηεθαλ θαη άιινη εθπαηδεπηηθνί θαη ην 1934 ην ζρνιείν εθπαίδεπε 1800 καζεηέο Μέρξη θαη ην 1935 ε κφλε επαθή πνιιψλ καζεηψλ κε ηνπο δαζθάινπο ηνπο ήηαλ νη πξνζσπηθέο επηζηνιέο νη νπνίεο αληάιιαδαλ. Μεηά ην 1938 μεθίλεζαλ θάπνηεο δνθηκαζηηθέο επηζθέςεηο δαζθάισλ πνπ απνδείρζεθαλ ηδηαίηεξα ζεκαληηθέο θαη επηηπρεκέλεο.. Σν ρνιείν επεθηάζεθε ζεκαληηθά θαηά ηε δεθαεηία ηνπ 40 κε ηε ζχζηαζε ππεξεζηψλ γηα ελήιηθνπο καζεηέο θαζψο θαη ππεξεζίεο ππνζηήξημεο ζηα πιαίζηα ηεο δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο. Οη ελήιηθνη είραλ ηψξα κηα «δεχηεξε επθαηξία» ζηελ εθπαίδεπζε, ελψ νη καζεηέο ησλ ζπκβαηηθψλ ηάμεσλ (εθκάζεζε πξφζσπν κε πξφζσπν ζε παξαδνζηαθέο ηάμεηο) είραλ ηε δπλαηφηεηα πξφζβαζεο ζε κία επηπιένλ νινθιεξσκέλε ζεηξά καζεκάησλ. Ηδηαίηεξα ζεκαληηθφ ήηαλ φηη ην ρνιείν ππνζηήξηδε καζήκαηα (θαη κέζσ ξαδηνθψλνπ) εθκάζεζεο ηεο γιψζζαο Maori, απφ ην 1949. Απηφ δε δηεπθφιπλε κφλν καζεηέο ψζηε λα ιάβνπλ ην Δζληθφ ηνπο Απνιπηήξην αιιά βνήζεζε θαη ηνπο δαζθάινπο, λνζνθφκεο / λνζνθφκνπο πνπ δνχιεπαλ θπξίσο ζε πεξηνρέο ησλ Maori. Σν ρνιείν ζπλερίδεη λα ππνζηεξίδεη ηελ εθκάζεζε Te Reo (ε γιψζζα ησλ Maori) ζηα ζρνιεία ζε φιε ηε ρψξα. Απφ ηε δεθαεηία ηνπ 50 κέρξη θαη ηε δεθαεηία ηνπ 80, ην ρνιείν ζπλέρηζε λα αλαπηχζζεηαη ελψ κεξηθά απφ ηα ραξαθηεξηζηηθά εθείλεο ηεο πεξηφδνπ είλαη ε επέθηαζε απηψλ πνπ λσξίηεξα απνθαινχζαλ «ζρνιεία δηαθνπψλ» ζε θαηαζθελψζεηο ζρνιείσλ κίαο εβδνκάδαο φπνπ ιάβαηλαλ ρψξα ζε δηαθνξεηηθά κέξε ηεο ρψξαο, ε επέθηαζε ηνπ ζρήκαηνο ησλ δαζθάισλ-επηζθεπηψλ κε ην δηνξηζκφ κφληκσλ δαζθάισλ ζε θάπνηεο πεξηθέξεηεο θαζψο θαη ηε ζπλεξγαζία ηνπο αιιά θαη ρξήζε ησλ ηνπηθψλ ζρνιείσλ γηα ηηο θνηλσληθέο θαη εθπαηδεπηηθέο ζπλαληήζεηο ησλ καζεηψλ. Ο πξψηνο εθπαηδεπηηθφο πνπ ρξίζηεθε «αληηπξφζσπνο πεξηθέξεηαο» δηνξίζζεθε ην 1955 θαη ε «Δβδνκάδα Μειέηεο» ζην Wellington γηα ηνπο Πηπρηνχρνπο Μαζεηέο ηνπ ρνιείνπ θαζψο θαη ηα πεξηθεξεηαθά ζρνιεία. Σν 1955 μεθίλεζε ε παξαγσγή ελφο θηικ γηα ην ρνιείν δη Αιιεινγξαθίαο (ή ρνιείν εμ Απνζηάζεσο) πνπ παίρηεθε ζε πνιιά ζέαηξα ζε φιε ηε ρψξα θαη έγηλε επξέσο απνδεθηφ απφ ην θνηλφ. Ζ δνπιεηά ηνπ ρνιείνπ δη Αιιεινγξαθίαο (ή ρνιείνπ εμ Απνζηάζεσο) γηα ηα παηδηά κε ηδηαίηεξεο αλάγθεο, ζε φιε ηε ρψξα, ηηκήζεθε απφ ηελ Βαζηιηθή Δπηηξνπή, ην 1960. Σν 1976 εγγξάθνληαη ζην ρνιείν γηα πξψηε θνξά θαη καζεηέο πξνζρνιηθήο ειηθίαο. Απηέο νη ππεξεζίεο πξνζρνιηθήο εθπαίδεπζεο απεπζχλνληαλ ζε παηδηά ειηθίαο 3 έσο 5 πνπ αδπλαηνχζαλ λα παξαθνινπζήζνπλ θάπνην θέληξν πξνζρνιηθνχ παηρληδηνχ ή λεπηαθφ ζηαζκφ ιφγσ απφζηαζεο, αζζέλεηαο, ή άιισλ ηδηαίηεξσλ ζπλζεθψλ. Ζ παξνρή πξνζρνιηθήο εθπαίδεπζεο κέζσ «αιιεινγξαθίαο» (ή «εμ απνζηάζεσο») ζεσξήζεθε έλα ηδηαηηέξσο πξσηνπνξηαθφ θαη θαηλνηνκηθφ εγρείξεκα. Καηά ηε δηάξθεηα ηεο δεθαεηίαο ηνπ 80 ηδξχζεθε κία νκάδα δαζθάισλζπκβνχισλ πνπ ήηαλ εηδηθνί ζηελ αλάπηπμε θαη αλεχξεζε πεγψλ πιεξνθνξηψλ φζνλ αθνξά ζηα ζέκαηα εθπαίδεπζεο εμ απνζηάζεσο ψζηε λα αμηνινγήζεη φιν ην εθπαηδεπηηθφ πιηθφ ησλ πξνγξακκάησλ ηνπ ζρνιείνπ, θαη καδί κε κία επηηξνπή λα δηαρεηξηζηεί θαη λα ζπληνλίζεη ηελ πνιηηηθή θαη ηνλ ζρεδηαζκφ ηνπ επξχηεξνπ πξνγξάκκαηνο ζπνπδψλ. Γεληθφηεξα ππνζηεξίρζεθαλ πξνγξάκκαηα νιηθήο απαζρφιεζεο γηα έθεβνπο καζεηέο ζε ζπλεξγαζία κε δηάθνξνπο θνξείο, αλαπηχρζεθαλ ζπζηήκαηα ψζηε λα ειέγρνπλ θαη λα αμηνινγνχλ ηε δνπιεηά ζε πεξηφδνπο αιιαγψλ, λα ζπγθεληξψλνπλ πιεξνθνξίεο εβδνκαδηαίσο φζνλ αθνξά ζην πξνζσπηθφ αιιά θαη ζηε δνπιεηά ησλ

καζεηψλ, λα δεκηνπξγνχλ λέα ζρήκαηα δξάζεο θαζψο θαη λα πξνιακβάλνπλ πηζαλέο κειινληηθέο εθθξεκφηεηεο θαη αλάγθεο πξνζσπηθνχ. Απφ ην 1986 ε εηζαγσγή ειεθηξνληθψλ ππνινγηζηψλ ζην ρνιείν, έθαλε ηε δηνίθεζε θαη ην εθπαηδεπηηθφ πξνζσπηθφ λα έρνπλ πην εχθνια πξφζβαζε ζηα αθαδεκατθά αιιά θαη δηνηθεηηθά δεδνκέλα. Σν ζχζηεκα απνζηνιήο θαη δηαλνκήο ηεο δνπιεηάο ησλ καζεηψλ γηλφηαλ επίζεο κέζσ ειεθηξνληθψλ ππνινγηζηψλ ψζηε λα θξαηνχληαη αξρεία ηεο δνπιεηάο πνπ απνζηειιφηαλ θαη ιακβαλφηαλ. Απφ ην 1990, ην ζρνιείν ρξεκαηνδνηνχληαλ θπξίσο απφ ην Τπνπξγείν Παηδείαο. Καηά ηε δηάξθεηα ηεο δεθαεηίαο ηνπ 90, ην ρνιείν ζπλέρηζε λα θαηέρεη πξσηνπνξηαθή ζέζε ζηα δξψκελα ηεο εθπαίδεπζεο κέζσ πηινηηθψλ πξνγξακκάησλ, φπσο εθπνκπέο Δπηθνηλσληαθήο Γνξπθνξηθήο Σειεφξαζεο, ζπλέδξηα κέζσ βίληεν, αλάπηπμε ηκήκαηνο CD-ROM θαη ηε ρξήζε ηνπ δηαδηθηχνπ. Ωο απνηέιεζκα απηήο ηεο δνπιεηάο, ην εμ Απνζηάζεσο ρνιείν βαδίδεη πξνο κηα λέα επνρή. Ζ απμαλφκελε ρξήζε ηεο ηερλνινγίαο επηηξέπεη ηελ επηθνηλσλία κεηαμχ ησλ εθπαηδεπηηθψλ ελψ παξέρεη θίλεηξα ζηνπο καζεηέο. ηα 80 ρξφληα πνξείαο ηνπ, ην εμ Απνζηάζεσο ρνιείν έρεη θεξδίζεη ηε θήκε φηη αλαπηχζζεη πξσηνπνξηαθέο κεζφδνπο εμ απνζηάζεσο δηδαζθαιίαο θαη παξέρεη ηα κέζα ψζηε λα εμαζθαιίδεη πξφζβαζε ζηελ εθπαίδεπζε γηα φια ηα παηδηά, θαη θπξίσο εθείλσλ πνπ δνπλ ζε απνκνλσκέλεο πεξηνρέο. ήκεξα ην εμ απνζηάζεσο ρνιείν έρεη 18.000 καζεηέο. Σα καζήκαηα πνπ δηδάζθνληαη αθνξνχλ ζε έλα επξχ πεδίν απφ ηελ ηέρλε, ηε λαππεγηθή, ηνπο ειεθηξνληθνί ππνινγηζηέο, ηελ αγγιηθή θηινινγία, ηα αγγιηθά σο Ξέλε Γιψζζα, ηηο ζπνπδέο θπζηθήο αγσγήο θαη πγείαο, ηα Maori, ηα καζεκαηηθά, ηηο θιαζηθέο ζπνπδέο θ.α. Κάζε αληηθείκελν έρεη δηάθνξα επίπεδα δηδαζθαιίαο. Γηα παξάδεηγκα νη θιαζηθέο ζπνπδέο αθνξνχλ ην 12 ν έηνο θαη ην 7 ν επίπεδν Πξνγξάκκαηνο πνπδψλ αθνξνχλ ζηε κειέηε ηνπ πνιηηηζκνχ ηεο Αξραίαο Διιάδαο θαη ηεο Ρψκεο. Μεξηθά απφ ηα ζέκαηα πνπ αζρνινχληαη ζην ζπγθεθξηκέλν κάζεκα είλαη θιαζηθή κπζνινγία, Οδχζζεηα, ειιεληθέο επηζηήκεο, θιαζηθή αξρηηεθηνληθή θαη γιππηηθή, ξσκατθή εηθαζηηθή ηέρλε θαη αξρηηεθηνληθή, ν Ηνχιηνο Καίζαξαο θ.α. Οη καζεηέο δελ είλαη απαξαίηεην λα γλσξίδνπλ θάπνηα γιψζζα γηα λα ζπκκεηέρνπλ ζηελ παξαθάησ ζεηξά καζεκάησλ. ην επφκελν έηνο ην 13 ν θαη ζην 8 ν επίπεδν Πξνγξάκκαηνο πνπδψλ ηνπ ίδηνπ αληηθεηκέλνπ (θιαζηθψλ ζπνπδψλ) ηα αληηθείκελα κειέηεο είλαη ε Αηηηθή θσκσδία, ε Εσγξαθηθή αξραηνειιεληθνχ αγγείνπ, ν Μεγάινο Αιέμαλδξνο, ε Αηλεηάδα ηνπ Βηξγηιίνπ, ε Ρσκατθή ζξεζθεία, νη άηηξεο ηνπ Juvenal, ε Διιεληθή θαη Ρσκατθή κπζνινγία, ε δσή ζηελ Αξραία Διιάδα θαη ζηελ Αξραία Ρψκε. ηφρνο είλαη λα επηηεπρζεί ην φξακα ηνπ ρνιείνπ, δειαδή, λα γίλεη ν εγεηηθφο ρνξεγφο πνηνηηθήο εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο απφ ηελ πξνζρνιηθή ειηθία, θαζψο κέρξη θαη ηελ ηξηηνβάζκηα θαη ηελ επηκφξθσζε ησλ ελειίθσλ κε ηε βνήζεηα ηεο ρξήζεο ησλ πνιπκέζσλ (multimedia). Μειεηψληαο ηηο πιεξνθνξίεο ηνπ εμ απνζηάζεσο ρνιείνπ ηεο Νέαο Εειαλδίαο http://www.correspondence.school.nz/course_info/index.html κπνξεί θαλείο λα δηαπηζηψζεη ηε κεγάιε εκπεηξία ζηελ εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε θαη ηελ πςειήο πνηφηεηαο εθπαίδεπζε πνπ παξέρνπλ. Ζ ζπκκεηνρή ησλ 18.000 καζεηψλ απφ ηε πξνζρνιηθή σο ηε Σξηηνβάζκηα Δθπαίδεπζε θαη ε πνιχρξνλε πείξα, ηνπο θαηαμηψλεη αιιά θαη απνδεηθλχεη ηελ αλάγθε χπαξμεο ελφο ηέηνηνπ ζρνιείνπ, ην νπνίν φπσο θαίλεηαη εζηηάδεη ην ελδηαθέξνλ ηνπ πξψηηζηα ζηνλ παηδαγσγηθφ ζρεδηαζκφ θαη ηελ πνηφηεηα ηεο εθπαίδεπζεο αιιά θαη ζην ζπλερή εθζπγρξνληζκφ ησλ κέζσλ επηθνηλσλίαο θαη κεηάδνζεο ηεο πιεξνθνξίαο.

2.3 ΑΛΛΔ ΔΦΑΡΜΟΓΔ ΔΞ ΑΠΟΣΑΔΧ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ Ζ ζπλερψο απμαλφκελε ζεκαζία ηεο εμ απνζηάζεσο κάζεζεο ηα ηειεπηαία ρξφληα γίλεηαη θαηαλνεηή θαη νξαηή ηφζν απφ ηηο απμαλφκελεο εθαξκνγέο ηεο ζε πνιιά πξνγξάκκαηα αιιά θαη απφ ηε ζέζε πνπ θαηαιακβάλεη νινέλα θαη πεξηζζφηεξν επίζεκα θαη ζηελ ειιεληθή εθπαίδεπζε. Δθηφο απφ πεξίπησζε ηεο Ίδξπζεο θαη αλάπηπμεο ηνπ αλνηθηνχ Παλεπηζηεκίνπ, έρεη ελδηαθέξνλ θαη ν μερσξηζηφο ζχλδεζκνο θαη ε ηζηνζειίδα γηα ηελ εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε ζην δηθηπαθφ ηφπν ηνπ Παηδαγσγηθνχ Ηλζηηηνχηνπ http://www.pischools.gr/hdtc/index.html. ηφρνο ηνπ Κέληξνπ εμ Απνζηάζεσο Δπηκφξθσζεο ηνπ Παηδαγσγηθνχ Ηλζηηηνχηνπ είλαη ε ππνζηήξημε ηεο αλάγθεο γηα ζπλερή θαη δηα βίνπ εθπαίδεπζε κε απνηειεζκαηηθφ, επέιηθην θαη αμηφπηζην ηξφπν. Μέζσ ηνπ θέληξνπ απηνχ ζηφρνο είλαη λα αμηνπνηεζνχλ νη δπλαηφηεηεο πνπ πξνζθέξνπλ νη λέεο ηερλνινγίεο θαη λα παξέρνληαη ππεξεζίεο ελδνζρνιηθήο θαη απφ απφζηαζε επηκφξθσζεο ζηνπο εθπαηδεπηηθνχο ηεο Πξσηνβάζκηαο θαη Γεπηεξνβάζκηαο Δθπαίδεπζεο. Οη πξνζθεξφκελεο ππεξεζίεο βαζίδνληαη ζηνπο άμνλεο ηηρ αςηο-εκπαίδεςζηρ, ηηρ ζςνεπγαηική μάθηζη, ηηρ εικονική ηάξηρ. ηε ζειίδα ηνπ Π.Η. γηα ηελ εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε κπνξεί λα βξεη θαλείο Πιεξνθνξίεο γηα ηελ ηερλνινγηθή ππνδνκή γηα ηα κειινληηθά ζρέδηα ηνπ θέληξνπ εμ απνζηάζεσο, εηζεγήζεηο γηα ηηο λέεο ηερλνινγίεο ζηελ εθπαίδεπζε, ζρέδηα καζεκάησλ, εθπαηδεπηηθφ ινγηζκηθφ, εξγαιεία γηα ηηο λέεο ηερλνινγίεο, αλαθνηλψζεηο γηα ζπλέδξηα θ.α. Ζ αλάπηπμε ηνπ δηθηπαθνχ απηνχ Κέληξνπ Δπηκφξθσζεο είλαη αθφκε ζηελ αξρή θαη ζε δηαδηθαζία εμέιημεο. χκθσλα κε ηα πξψηα ζπκπεξάζκαηα απφ ηε κέρξη ηψξα ιεηηνπξγία ηνπ Κέληξνπ Δμ Απνζηάζεσο Δπηκφξθσζεο ηνπ Π.Η., θαίλεηαη φηη έρεη κηα δπλακηθή αλάπηπμε θαη βξίζθεη αληαπφθξηζε ζηνλ εθπαηδεπηηθφ θφζκν. 3. ΜΔΛΔΣΖ ΠΔΡΗΠΣΧΖ: ΜΗΑ ΔΞ ΑΠΟΣΑΔΧ ΔΦΑΡΜΟΓΖ ΔΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΟ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΗΚΖ ΔΚΠΑΗΓΔΤΖ ΣΖΝ ΠΡΧΣΟΒΑΘΜΗΑ Ζ εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε σο εθπαηδεπηηθή κεζνδνινγία δηδαζθαιίαο θαη κάζεζεο κπνξεί λα ιεηηνπξγήζεη ζε φια ηα επίπεδα εθπαίδεπζεο. Ωζηφζν ε εθαξκνγή εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο ζηελ πξσηνβάζκηα είλαη κηα δηαδηθαζία ζηελ νπνία πξέπεη λα ιεθζνχλ πνιινί παξάγνληεο ππφςε. ηε ζπλέρεηα ζα παξνπζηάζνπκε κηα εμ απνζηάζεσο εθαξκνγή κηαο εθπαηδεπηηθήο δξαζηεξηφηεηαο πεξηβαιινληηθήο εθπαίδεπζεο ζηελ Δ' ηάμε ηνπ 2 νπ Γεκνηηθνχ ρνιείνπ Οξρνκελνχ. Σν ζέκα ηνπ πξνγξάκκαηνο ήηαλ έλαο "Οδεγφο ηεο πφιεο γηα παηδηά" πνπ ζα κπνξνχζε ζηε ζπλέρεηα λα ιεηηνπξγήζεη σο αξρηθφ εξέζηζκα γηα έλα κεγαιχηεξν εμ απνζηάζεσο πξφγξακκα πεξηβαιινληηθήο Δθπαίδεπζεο πνπ ζα αθνξνχζε ηα ζέκαηα πνπ απαζρνινχλ ηελ πεξηνρή. Οη ζηφρνη ηνπ πξνγξάκκαηνο είλαη: Ζ εμ απνζηάζεσο εθαξκνγή ηνπ πξνγξάκκαηνο, ζρεδηαζκφο, εθπαηδεπηηθφ πιηθφ, αμηνιφγεζε ηεο εθαξκνγήο. Ζ απφθηεζε γλψζεσλ γηα ηελ πεξηνρή ηνπο. Ζ θαιιηέξγεηα δεμηνηήησλ (ρξήζεο λέσλ ηερλνινγηψλ, δηαρείξηζεο κηαο ζπλέληεπμεο, ζπλεξγαζίαο- εξγαζίαο ζε νκάδεο, αμηνπνίεζε πεγψλ, ζχλζεζε θεηκέλσλ, δηεμαγσγή έξεπλαο, παξνπζίαζεο ηνπ πιηθνχ ηνπο). Ζ δηακφξθσζε ζεηηθψλ ζηάζεσλ γηα ην ηνπηθφ πεξηβάιινλ.

Σν πξφγξακκα δηακνξθψζεθε ζχκθσλα κε ηηο αξρέο θαη ηε κεζνδνινγία ησλ ζρεδίσλ εξγαζίαο (project). Οη καζεηέο ζπλδηακνξθψζαλ ην πξφγξακκα επηιέγνληαο ηα ππνζέκαηα ησλ εξγαζηψλ ηνπο, ζην θχξην ζέκα πνπ ήηαλ "Έλαο νδεγφο ηεο πφιεο γηα παηδηά". Σα επίπεδα πινπνίεζεο ηνπ ζρεδηαζκνχ ηεο ζχληνκεο απηήο πηινηηθήο εθαξκνγήο κπνξνχλ λα δηαθξηζνχλ ρξνλνινγηθά σο εμήο. Πξνπαξαζθεπαζηηθή πεξίνδνο - ρεδηαζκφο δξαζηεξηνηήησλ. Τινπνίεζε δξαζηεξηνηήησλ θαη αμηνιφγεζε. Γεκηνπξγία ινγηζκηθνχ ζε ζπλεξγαζία κε ηνπο καζεηέο. ην ζρεδηαζκφ ηεο εμ απνζηάζεσο εθαξκνγήο δφζεθε έκθαζε ζηα εμήο: α) ζηε δεκηνπξγία κηαο εθπαηδεπηηθήο δηαδηθαζίαο πνπ λα ελεξγνπνηεί, εθπαηδεχεη θαη ππνζηεξίδεη ηνπο καζεηέο β) ζηε θαιιηέξγεηα ηεο φζν ην δπλαηφλ απηφλνκεο, δεκηνπξγηθήο, ζπλεξγαηηθήο θαη αλαθαιππηηθήο κάζεζεο γ) ζηελ εμνηθείσζε κε ηνπο ππνινγηζηέο θαη ηελ απνζηνιή ειεθηξνληθψλ κελπκάησλ γηα ηελ εμέιημε ηεο εξγαζίαο ηνπο αιιά θαη ζηελ αλαδήηεζε βνήζεηαο θαη πιεξνθνξηψλ Πληποθοπίερ: Σν πξφγξακκα μεθίλεζε ην Μάξηην ηνπ 2002 κε ζηφρν λα νινθιεξσζεί ηνλ Ηνχλην ηνπ 2002. πκκεηείραλ 32 παηδηά απφ ηα δχν ηκήκαηα ηεο Δ' δεκνηηθνχ ηνπ 2 νπ Γ.ρ. Οξρνκελνχ, ηα νπνία δελ είραλ ζπκκεηάζρεη πνηέ ζε θαλέλα θαηλνηφκν πξφγξακκα (πεξηβαιινληηθήο εθπαίδεπζεο θηι.) ή άιιε ζρεηηθή δξαζηεξηφηεηα. Δπίζεο νη δχν ζπκκεηέρνληεο εθπαηδεπηηθνί δελ είραλ θακία εκπεηξία ρξήζεο λέσλ ηερλνινγηψλ ζηελ εθπαίδεπζε. Μεθοδολογία:. Ζ εθαξκνγή απηή απνηειεί κηα θξηηηθή εθπαηδεπηηθή έξεπλα δξάζεο v, ε νπνία αθνξά ζην ζπλδπαζκφ εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο θαη πεξηβαιινληηθήο εθπαίδεπζεο κε ηελ παξάιιειε ρξήζε ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ. Ζ επηινγή ηεο κεζνδνινγία βαζίζηεθε ζην ζπλδπαζκφ ησλ κεζφδσλ ηεο πεξηβαιινληηθήο εθπαίδεπζεο θαη ηεο εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο. ρεδηάζηεθε ε εθαξκνγή ελφο ζρεδίνπ εξγαζίαο (project) vi, κε ελίζρπζε ηεο ζπλεξγαηηθήο κάζεζεο θαη κε ρξήζε ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ, πνπ ζηεξίρζεθε ζε θαηάιιεια ζρεδηαζκέλν εθπαηδεπηηθφ πιηθφ ζχκθσλα κε ηηο αξρέο ηεο εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο. Ζ πινπνίεζε ηνπ πξνγξάκκαηνο πξνέβιεπε ηελ αμηνπνίεζε ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ θαη θπξίσο ηε ρξήζε ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ γηα επηθνηλσλία θαη ελεκέξσζε κεηαμχ εθπαηδεπηηθνχ θαη καζεηψλ. Έρεη δηαπηζησζεί φηη ε ρξήζε ησλ ππνινγηζηψλ ζηελ εθπαίδεπζε νξγαλσκέλε κε παηδαγσγηθά θξηηήξηα, έρεη ζεηηθά απνηειέζκαηα ζηελ αθαδεκατθή επίδνζε ησλ καζεηψλ, απμάλεη ηελ επηζπκία ησλ καζεηψλ γηα κάζεζε θαη δεκηνπξγεί ζεηηθή ζηάζε απέλαληη ζηελ εθπαίδεπζε (US Congress, Office of Technology Assessment, 1988). Οη θάζεηο πινπνίεζεο ζηεξίρζεθαλ σο έλα βαζκφ ζην κνληέιν ηεο Ακεξηθάληθεο Έλσζεο γηα ηελ εμ Απνζηάζεσο Δθπαίδεπζε (ADEC) vii Έγηλε ινηπφλ πξνζπάζεηα λα: είλαη νξηνζεηεκέλνη νη ζηφρνη, ηα κέζα θαη ε κεζνδνινγία πινπνίεζεο ηνπ πξνγξάκκαηνο. ζπκκεηέρεη ν εθπαηδεπηηθφο ζηηο θπξηφηεξεο θάζεηο ηνπ πξνγξάκκαηνο. γίλεηαη ρξήζε ηερλνινγηθψλ κέζσλ viii. ζηεξηρζεί θαη λα αλαπηπρζεί ε δηεξεπλεηηθή (αλάιπζε, ζχλζεζε, αμηνιφγεζε), θαη ζηε γλσζηηθή-καζεζηαθή κεζνδνινγία (επαλαθνξά, θαηαλφεζε, εθαξκνγή). δνζεί έκθαζε ζηελ αλάπηπμε ηεο θνηλσληθφηεηαο ηφζν ησλ παηδηψλ φζν θαη ησλ δαζθάισλ.

Ζ εθαξκνγή ηνπ πξνγξάκκαηνο έγηλε θπξίσο κέζα ζηα πιαίζηα ηνπ ζρνιηθνχ πξνγξάκκαηνο κε ηε ζπλεξγαζία ησλ εθπαηδεπηηθψλ θαη ηελ ελεκέξσζε ησλ γνλέσλ. Ωζηφζν πξαγκαηνπνηήζεθαλ ζπλαληήζεηο ησλ καζεηψλ εθηφο ζρνιηθνχ πξνγξάκκαηνο γηα ηηο αλάγθεο πινπνίεζε ηνπ ζρεδίνπ εξγαζίαο. Έλα ζεκείν ζην νπνίν δφζεθε ηδηαίηεξε έκθαζε ζην πξφγξακκα ήηαλ ππνζηήξημε ηεο ζπλεξγαηηθήο κάζεζεο ix, ψζηε θαη κέζσ κηαο εμ απνζηάζεσο εθαξκνγήο λα δνζεί έκθαζε ζε έλα βαζηθφ ζηφρν ηεο πξσηνβάζκηαο εθπαίδεπζεο, ηελ θνηλσληθνπνίεζε ησλ καζεηψλ. Με ηδηαίηεξε έκθαζε ινηπφλ, ζηελ ζπλεξγαηηθή κάζεζε ρσξίζηεθαλ νη νκάδεο. Ζ θάζε νκάδα κε ηε ζπλεξγαζία ηνπ εθπαηδεπηηθνχ αλέιαβε ην έξγν ηεο, θαη θάζε καζεηήο αλέιαβε ξφιν ηνπ. Ζ αμηνιφγεζε πξαγκαηνπνηήζεθε x κέζα ζε θάζε νκάδα αιιά θαη ζπλνιηθά κε φιεο ηηο νκάδεο καδί, κε ηελ αληαιιαγή απφςεσλ ησλ κειψλ ηεο γηα ην πψο ζα κπνξνχζε λα γίλεη πην απνδνηηθή ε εξγαζία ηνπο, πνηα ήηαλ ηα ζεηηθά θαη ηα αξλεηηθά ζηνηρεία ηνπ πξνγξάκκαηνο θαη άιιεο πξνηάζεηο. ηα πιαίζηα ησλ δχν απηψλ ζπλαληήζεσλ δφζεθε ζηνπο καζεηέο έλα ζχληνκν εξσηεκαηνιφγην γηα λα δηεξεπλεζνχλ ζε γεληθέο γξακκέο ε επαθή ηνπο κε ηνπο ππνινγηζηέο θαη νη απφςεηο ηνπο γηα απηνχο. Απφ ηελ απνδειηίσζε ησλ εξσηεκαηνινγίσλ αιιά θαη ηηο εκηδνκεκέλεο ζπλεληεχμεηο κε ηνπο καζεηέο δηαπηζηψζεθε φηη : Οη πεξηζζφηεξνη (57%) έρνπλ ρξεζηκνπνηήζεη ππνινγηζηή είηε ζην ζρνιείν, είηε ζην ζπίηη Όινη (100%) γλσξίδνπλ φηη κε ηνλ ππνινγηζηή κπνξνχλ λα κάζνπλ, λα παίμνπλ θαη λα δηαζθεδάζνπλ Πνιινί (70%) μέξνπλ ηη είλαη ην ειεθηξνληθφ ηαρπδξνκείν Σα πεξηζζφηεξα παηδηά δελ έρνπλ ρξεζηκνπνηήζεη πνηέ ειεθηξνληθφ ηαρπδξνκείν ηε ζπλέρεηα θάζε νκάδα κε ηε ζπλεξγαζία ησλ εθπαηδεπηηθψλ δηακφξθσζε ην ζέκα ηεο θαη ηε κεζνδνινγία πξνζέγγηζεο ηνπ. Γεκηνπξγήζεθαλ 5 νκάδεο, νη νπνίεο αζρνιήζεθαλ κε ηα εμήο ζέκαηα (1 ζέκα ε θάζε νκάδα): (Ζ εθθιεζία ηεο "Παλαγίαο", ην ηρζπνηξνθείν κε ηηο πέζηξνθεο, ην Αξραίν Θέαηξν- Ωδείν, ε Αθηδαιία Πεγή, ν Βαζηιηθφο ηάθνο ησλ Μηλχσλ). Μεηά ηελ αλάιπζε ηνπ ζέκαηνο ηνπο, φιεο νη νκάδεο καδί θαηέιεμαλ φηη ζα έπξεπε λα επηζθεθηνχλ ηνλ ρψξν πνπ είραλ λα κειεηήζνπλ, λα βξνπλ πιεξνθνξίεο, λα πάξνπλ αλ κπνξέζνπλ ζπλεληεχμεηο, λα δσγξαθίζνπλ θαη λα θσηνγξαθήζνπλ ην ρψξν. Καζφξηζαλ ην ξφιν ηνπ θάζε ελφο θαη ην ρξνλνδηάγξακκα ηνπο θαη κνπ έζηεηιαλ φινη καδί ειεθηξνληθφ κήλπκα κε ην πξφγξακκά ηνπο. Μεηά απφ θάζε επίζθεςε νη καζεηέο κε ελεκέξσλαλ κε ην ειεθηξνληθφ ηαρπδξνκείν θαη ζην ηέινο ησλ εξγαζηψλ εηνίκαζαλ φινη καδί έλα κηθξφ έληππν κε ην πιηθφ πνπ είραλ ζπγθεληξψζεη. Βαζηζκέλνη ζην ζρεδηαζκφ ησλ εληχπσλ θηηάμακε ην ινγηζκηθφ γηα ηνλ Οξρνκελφ (ππάξρεη ζρεηηθφ ινγηζκηθφ). Ζ δεκηνπξγία ηνπ ινγηζκηθνχ πξαγκαηνπνηήζεθε, ζε ζπλεξγαζία κε ηνπο καζεηέο, κε ηηο δεκηνπξγηθέο ηνπο παξεκβάζεηο. Αξιολογώνηαρ ηφζν ηε δηαδηθαζία φζν θαη ηα απνηειέζκαηα ηνπ πξνγξάκκαηνο ζε ζπλεξγαζία κε ηνπο εθπαηδεπηηθνχο πνπ ζπκκεηείραλ δηαπηζηψζεθε βειηίσζε ηεο γισζζηθήο ηθαλφηεηαο ησλ καζεηψλ, αλάπηπμε ησλ δηαπξνζσπηθψλ ηνπο ζρέζεσλ, θαιιηέξγεηα ηεο δεκηνπξγηθφηεηαο ηνπο, ζρεηηθή εμνηθείσζε θαη κεγάιν ελδηαθέξνλ γηα ηε ρξήζε ησλ ππνινγηζηψλ θαη ηε δεκηνπξγία εθπαηδεπηηθνχ ινγηζκηθνχ. Ζ ζπκκεηνρή ησλ καζεηψλ ζηε δεκηνπξγία ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ινγηζκηθνχ παξνπζηάδεη πιήξε αληηζηνηρία κε ηε κέζνδν ησλ ζρεδίσλ εξγαζίαο (project), αθνχ ν ζρεδηαζκφο ηνπ πιηθνχ πξνυπνζέηεη αλάιπζε αλαγθψλ πνπ θαιχπηνληαη, θαζψο επίζεο θαη αλάιπζε ησλ ζθνπψλ θαη ζηφρσλ πνπ επηδηψθνληαη, ζρεδηαζκφ, νξγάλσζε πιηθνχ πνπ ζα ζπκπεξηιεθζεί, ζρεδίαζε ιεπηνκεξεηψλ, πινπνίεζε θαη αμηνιφγεζε

Δπίζεο κε ηε δηαδηθαζία απηή εθπιεξψλνληαη ζηφρνη θαη απφ ηα έμη επίπεδα ηεο ηαμηλνκίαο δηδαθηηθψλ ζηφρσλ (Bloom) κέζα απφ ηε δηαδηθαζία αλάθιεζεο γλψζεσλ γηα ζηνηρεία πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ, θαηαλφεζε ηνπ ξφινπ ηνπ θάζε ηκήκαηνο πνπ είλαη ππνςήθην λα ζπκπεξηιεθζεί ζηελ εθαξκνγή, αλάιπζε θαη ζχλζεζε ησλ πιεξνθνξηψλ θαη ησλ ζηνηρείσλ πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ, ρξήζε θξηηεξίσλ θαη αμηνιφγεζε θάζε ηκήκαηνο ηεο εθαξκνγήο. Σέινο σο πξνο ηνλ άμνλα ηεο εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο δηαπηζηψζεθε ην γεγνλφο φηη ηα "λέα δεδνκέλα ηεο εμ απνζηάζεσο πξαθηηθήο xi πξνϋπνζέηνπλ κηα ζεηξά από αιιαγέο ξόισλ θαη κεζνδνινγηώλ πνπ ην θαζέλα αλαδεηά ηε ζέζε ηνπ ζηελ εθπαηδεπηηθή πξάμε θαη ζην εθπαηδεπηηθό πεξηβάιινλ. Οη δηαδηθαζίεο δηδαθηηθήο θαη κάζεζεο ζε έλα ζύζηεκα εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο δηαθνξνπνηνύληαη θαη αλαπξνζαξκόδνληαη γηα λα κπνξέζνπλ λα ιεηηνπξγήζνπλ πην απνηειεζκαηηθά θαη πξνο όθεινο ηνπ δηδαζθόκελνπ. Η δεηνύκελε επειημία δεκηνπξγεί έλα ππνζύζηεκα παξακέηξσλ κε καζεηηθνθεληξηθό πεξηβάιινλ πνπ απηνθαζνξίδεηαη από ηνπο λένπο ξόινπο". Γιαηί ένα εξ αποζηάζεωρ ππόγπαμμα ζηην ππωηοβάθμια; Ζ εθαξκνγή ηεο θαιχπηεη ηηο εθπαηδεπηηθέο αλάγθεο πνιιψλ αλζξψπσλ φισλ ησλ ειηθηψλ πνιιά ρξφληα θαη νπζηαζηηθά έξρεηαη λα θαιχςεη θελά πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί απφ εθπαηδεπηηθέο πξαθηηθέο άιισλ επνρψλ θαη ζχλζεησλ εκπεηξηθψλ εθπαηδεπηηθψλ κνληέισλ (Ληνλαξάθεο, 2001). Σν γεγνλφο φηη ηα ηειεπηαία δεθαπέληε ρξφληα έρνπλ ηδξπζεί θαη αλαπηπρζεί πνιινί εθπαηδεπηηθνί θνξείο θάζε βαζκίδαο ζε νιφθιεξν ηνλ θφζκν, αιιά θαη ε κειέηε ησλ εθαξκνγψλ ηεο απνδεηθλχνπλ ηε δπλακηθφηεηα ηεο ε νπνία ζπλνδεχεηαη θαη απφ ηαπηφρξνλε πνηνηηθή εμέιημε. Σα ηειεπηαία ρξφληα ραξαθηεξίδνληαη απφ πξνβιεκαηηζκφ ζε ζέκαηα κεζνδνινγίαο ηεο κάζεζεο ή ηεο δηδαθηηθήο ηεο εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο ζε παγθφζκηα θιίκαθα. Βέβαηα απηή ηε ζηηγκή νη ηάζεηο, νη απφςεηο, νη ζρνιέο θαη νη επηινγέο βξίζθνληαη ζε κηα δηαιεθηηθή δηαδηθαζία θαη νη απαληήζεηο δελ έρνπλ αθφκε δνζεί. Μάιηζηα ην πηζαλφηεξν είλαη λα κε δνζνχλ, απφ ηε ζηηγκή πνπ νη θαηά ηφπνπο επηινγέο θαη πξαθηηθέο είλαη εμαξηεκέλεο απφ ηηο ζπλζήθεο θαη ηηο αλάγθεο πνπ δηαθνξνπνηνχληαη απφ ηφπν ζε ηφπν, απφ ρψξα ζε ρψξα θαη απφ ρξφλν ζε ρξφλν. Ωζηφζν κέζα ζε απηή ηελ εμειηθηηθή δηαδηθαζία ηεο εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο ε επηιεθηηθή εθαξκνγή ηεο ζηελ πξσηνβάζκηα φζνλ αθνξά ζπγθεθξηκέλα αληηθείκελα ή θαηλνηφκα πξνγξάκκαηα (πεξηβαιινληηθήο εθπαίδεπζεο, αγσγήο πγείαο θ.α.) ζε ζπλδπαζκφ κε ην αλαιπηηθφ πξφγξακκα ηνπ ζρνιείνπ, κπνξεί λα πξνζθέξεη πνιιαπιέο επθαηξίεο κάζεζεο ηφζν ζηα παηδηά ησλ απνκαθξπζκέλσλ ή απνκνλσκέλσλ ζρνιείσλ ζε πξψηε θάζε φζν θαη ζηα παηδηά ησλ αζηηθψλ θέληξσλ, πνπ δελ είραλ κέρξη ηψξα ηέηνηεο επθαηξίεο κάζεζεο. Γηα ηε δεκηνπξγία θαη ηελ ππνζηήξημε ηέηνησλ πξνγξακκάησλ είλαη απαξαίηεηε ε κειέηε φισλ ησλ παξακέηξσλ, ν ζρεδηαζκφο θαη ε παξαγσγή θαηάιιεινπ εθπαηδεπηηθνχ πιηθνχ αιιά θαη δεκηνπξγία θέληξσλ ππνζηήξημεο απηψλ ησλ πξνγξακκάησλ κε εηδηθά εθπαηδεπκέλνπο δαζθάινπο νη νπνίνη ζα ππνζηεξίδνπλ θαη ζα ζπληνλίδνπλ ηε δηαδηθαζία. ηνλ 21 ν αηψλα ε ειεθηξνληθή επαλάζηαζε κπνξεί θαη πξέπεη λα ζπκβάιιεη φρη κφλν ζηελ πνηνηηθφηεξε εθπαίδεπζε αιιά θαη ζηε δπλαηφηεηα πξφζβαζεο φισλ ζε κηαο θαιχηεξεο πνηφηεηαο εθπαίδεπζεο αλεμαξηήησο ειηθίαο.

ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ Αλαζηαζηάδεο Π., Διεπζεξίνπ Α., Υακπηανχξεο Κ., (2001). Οδπζζέαο: ρεδηάδνληαο ην πξψην πηινηηθφ πξφγξακκα εμ απνζηάζεσο δηδαζθαιίαο ζε δχν δεκνηηθά ζρνιεία ζηελ Κχπξν, ζην Β. Μαθξάθεο (επηκ.), Πξαθηηθά Παλειιήληνπ Σπλεδξίνπ κε Δηεζλή Σπκκεηνρή γηα ηηο Νέεο Τερλνινγίεο ζηελ Εθπαίδεπζε θαη ζηελ Εθπαίδεπζε από Απόζηαζε, Π.Σ.Γ.Δ. Παλ/κην Κξήηεο, Αζήλα: Δθδφζεηο Αηξαπφο. Γεκεηξαθνπνχινπ Α. (2000). Ζ εθπαηδεπηηθή αμηνπνίεζε ηνπ ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ: Πψο, πφηε θαη γηαηί;, Γισζζηθφο Τπνινγηζηήο, ηεύρνο 1 ν, Κέληξν Ειιεληθήο Γιώζζαο, www.komvos.edu.gr Παλεπηζηήκην Αηγαίνπ, Ρφδνο Κακαξηλνχ, Γ., (1999), Βησκαηηθή κάζεζε ζην ζρνιείν, Β' έθδνζε Κφκεο Β., (2000)Πιεξνθνξηθή ζηελ Δθπαίδεπζε, Παλεπηζηεκηαθέο Παξαδφζεηο, Παλεπηζηήκην Παηξψλ, ρνιή Αλζξσπηζηηθψλ θαη Κνηλσληθψλ Δπηζηεκψλ Παηδαγσγηθφ Σκήκα Νεπηαγσγψλ, Πάηξα. Ληνλαξάθεο Α., (2001).Ζ επξσπατθή παλεπηζηεκηαθή εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε ζηελ απγή ηεο ηξίηεο ρηιηεηίαο, ζην A. Ληνλαξάθεο, ( επηκ.). Απόςεηο θαη Πξνβιεκαηηζκνί γηα ηελ Αλνηθηή θαη εμ Απνζηάζεσο Εθπαίδεπζε, Aζήλα: Πξνπνκπφο Μαηζαγγνχξαο, Ζ. (2000).Οκαδνζπλεξγαηηθή Δηδαζθαιία θαη Μάζεζε. Αζήλα: Γξεγφξε Σζνιαθίδεο Κ. & Φψθηαιε Π.(1998). Ζ εηζαγσγή ηεο πιεξνθνξηθήο ζηελ πξσηνβάζκηα ζην K. Σζνιαθίδεο, (επηκ.), Πξαθηηθά πλεδξίνπ Νέεο παξάκεηξνη ζηελ Εθπαίδεπζε από απόζηαζε θαη δηα βίνπ εθπαίδεπζε, Ρφδνο. i Δλφο πιήξνπο ζπζηήκαηνο ππνινγηζηή κε εθηππσηή θαη video camera, εθπαηδεπηηθφ πιηθφ θαη πιηθφ δηαρείξηζεο. πλνιηθά έρεη πξαγκαηνπνηεζεί ε εγθαηάζηαζε 85 ππνινγηζηψλ ζε 45 δεκνηηθά ζρνιεία πνπ ιεηηνπξγνχλ ζε 32 λεζηά. ii Σν εθπαηδεπηηθφ απηφ πιηθφ αλαπηχζζεηαη, ζπγθεληξψλεηαη, νξγαλψλεηαη θαη ηαμηλνκείηαη (θαηά ζέκα, επίπεδν, θεθάιαην θιπ) απφ ηελ νκάδα ππνζηήξημεο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Αηγαίνπ. Γηακνξθσκέλν κε ηνλ ηξφπν απηφ, ηίζεηαη ζηε δηάζεζε ησλ ζρνιείσλ ηνπ πξνγξάκκαηνο κέζσ ησλ ηζηνζειίδσλ ηνπ πξνγξάκκαηνο. iii http://www.pi-schools.gr/hdtc/programs/tilemahos.htm iv http://www.correspondence.school.nz/course_info/index.html v Ζ έξεπλα δξάζε δίλεη έκθαζε ζηε δπλακηθή παξέκβαζε ζηελ εθπαηδεπηηθή πξάμε κέζα απφ ηε ζπλεξγαζία εθπαηδεπηηθνχ εξεπλεηή εζηηάδνληαο πεξηζζφηεξν ζηε δηεξεχλεζε ελφο ζπγθεθξηκέλνπ πξνβιήκαηνο, κηαο εθπαηδεπηηθήο θαηάζηαζεο παξά ζηε δηαηχπσζε γεληθψλ δηαπηζηψζεσλ θαη ζπκπεξαζκάησλ (Car θαη Kemmis, 1986) vi Σα ρεδία Δξγαζίαο (projects) είλαη κηα θαζαξά καζεηνθεληξηθή κέζνδνο εξγαζίαο θαη ε νπνία βαζίδεηαη ζηε ζπιινγηθή δξάζε ησλ καζεηψλ θαη κπνξεί λα μεθηλήζνπλ κε αθνξκή ηνπο πξνβιεκαηηζκνχο θαη ηα ελδηαθέξνληα ηνπο. vii ADEC: Available online http://www.adec.edu/admin/papers/distance-teaching_principles.html viii Σν ζεκείν απηφ είρε πξνβιεθηεί αιιά ιφγσ αλεπαξθνχο ηερλνινγηθήο ππνδνκήο ηνπ ζρνιείνπ πινπνηήζεθε ζηνλ ειάρηζην βαζκφ. Πξηλ ηελ έλαξμε ηνπ πξνγξάκκαηνο ην ζρνιείν ήηαλ ζε αλακνλή γηα ηελ αλαβάζκηζε θαη επέθηαζε ησλ ππνινγηζηηθψλ ζπζηεκάησλ πνπ δηέζεηε, ε νπνία φκσο δελ πξαγκαηνπνηήζεθε κέρξη θαη ηελ ιήμε ηνπ ζρνιηθνχ έηνπο. ix πλεξγαηηθή Μάζεζε, ζχκθσλα κε ηνπο Johnson, Johnson θαη Holubec (1990) είλαη ε νξγάλσζε ηεο ηάμεο ζε κηθξέο νκάδεο κε ζθνπφ ηε δεκηνπξγηθή ζπλεξγαζία ησλ καζεηψλ γηα κεγηζηνπνίεζε ηεο δηθήο ηνπο κάζεζεο, αιιά θαη ηεο κάζεζεο ησλ άιισλ κειψλ ηεο νκάδα. ηε ζπλεξγαηηθή κάζεζε, ζχκθσλα πάληα κε ηνπο Johnson, Johnson θαη Holubec, κεηψλεηαη ε αληαγσληζηηθφηεηα κεηαμχ ησλ καζεηψλ αθνχ δξνπλ ζαλ κηα νκάδα κε έλα γεληθφ ζηφρν, ε επίηεπμε ηνπ νπνίνπ απαηηεί ηελ αξκνληθή ζπλεξγαζία φιεο ηεο νκάδαο. Σα ζπζηαηηθά ζηνηρεία ηεο πλεξγαηηθήο Μάζεζεο, ζχκθσλα κε ηνπο Johnson, Johnson and Holubec (1990), είλαη: ν θνηλφο ζηφρνο ψζηε λα ππάξρεη πξνζπάζεηα γηα ην νκαδηθφ απνηέιεζκα, ε αιιειεπίδξαζε πξφζσπν κε πξφζσπν, ε αιιειεμάξηεζε, νη θνηλσληθέο δεμηφηεηεο πνπ απαηηνχληαη

ψζηε φινη λα πεηχρνπλ ηνπο θνηλνχο ζηφρνπο, ε πξνζσπηθή επζχλε πνπ αλαιακβάλεη θάζε κέινο ηεο νκάδαο γηα ηελ επηηπρία ηνπ έξγνπ ηεο, ρσξίο λα επηηξαπεί ζε θαλέλα λα αδξαλήζεη ή λα θπξηαξρήζεη. x Απνζπάζκαηα απφ ηελ αμηνιφγεζε ησλ καζεηψλ ζηηο νκάδεο βξίζθνληαη ζην ινγηζκηθφ. xi Ληνλαξάθεο, Α., Γηα πνηα "εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζε» κηιάκε; Πξψην Παλειιήλην ζπλέδξην ζηελ Αλνηθηή θαη Δμ απνζηάζεσο Δθπαίδεπζε, ΔΑΠ, Πάηξα 25-27 Μαΐνπ 2001